HAVO 5: Inkomen en groei

Hoofdstuk 3: Het nationaal inkomen

http://www.alwaysauditioning.com/wp-content/uploads/2008/04/adf-cartoon-money-bag1.jpg

§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44

Welvaart in enge zin Welvaart in ruime zin

Welvaart

- Koopkracht - Kwaliteit gezondheidszorg- Kwaliteit onderwijs- Werkomstandigheden- Vrije tijd- Leefmilieu- Veilig voelen op straat

http://www.kaartje2go.nl/weblog/wp-content/uploads/2009/06/geld.jpg

De mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien.

§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44

Welvaart in enge zin Welvaart in ruime zin

Absoluut Relatief

Welvaart

Gemiddelde koopkracht in een land.

Reële nationaal inkomen per hoofd van de bevolking.

Niveau/mate van behoeftebevrediging.

Welvaart in enge zin + de mate waarin de allerlei niet in geld uit te drukken verlangens worden vervuld

Extra productie kan dus de welvaart in enge zin doen stijgen, maar de welvaart in ruime zin laten dalen als bijvoorbeeld de luchtverontreiniging zwaarder weegt voor iemand dan het extra inkomen dat hij/zij verdient.

§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44

Materiële welvaart Immateriële welvaart

Welvaart in enge zin Welzijn

Welvaart

Hoeveelheid goederen en diensten die iemand tot zijn beschikking heeft .

De hoeveelheid niet-economisch vervulbare behoeften die vervuld worden.

- Gelukkig voelen- Of je gezond bent.- Liefde - Vriendschap

http://www.thunnissenexclusief.nl/projekten/villas/villa26.htm

§ 3.1 Economische groei blz. 38

Welvaart in ruime zin Toename van de behoeftebevrediging voor zover daarbij beslag gelegd wordt op schaarse middelen.

Economische groeiWelvaart in enge zin Gemeten productiegroei

§ 3.1 Economische groei blz. 43

Negatieve externe effecten

Positieve externe effecten

Maatschappelijke kosten Maatschappelijke baten

Externe effectenBijkomende gevolgen voor de welvaart van anderen door

consumptie & productie die niet in de prijs van de producten worden doorberekend.

- Milieuvervuiling

- Stank van fabriek

- Afvalwater in rivier

- Geluidsoverlast

- Renovatie van gebouw

- Bloemen in bloei

- Aanleggen park

§ 3.1 Economische groei blz. 38

Economische groei & externe effectenWie een eng materieel welvaartsbegrip hanteert zal zonder meer zeggen dat uitbreiding van een luchthaven de welvaart vergroot. Omdat immers de toename van het personen- en vrachtverkeer en de werkgelegenheid ruimschoots het teruglopen van de waarde van de omliggende huizen zal overtreffen. Dan wordt evenwel voorbij gegaan aan de negatieve externe effecten van geluidhinder, landschapvervuiling, stress enzovoort bij omwonenden. Men kan vervolgens proberen deze effecten in euro's uit te drukken, maar dit zal een benadering blijven van het feitelijk effect op de behoeftebevrediging van de betrokken subjecten.

Ontvangen van "http://nl.wikipedia.org/wiki/Welvaart_in_ruime_zin"

§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40

Informele economie

Niet-geregistreerd

Formele economie

Geregistreerd

Geldeconomie

Geldstroom

Parallelle economie

Géén geldstroom

Zwart werken

Huishouden

Klussen

Verzorgen

Werken in loondienst Vrijwilligerswerk

§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40

Geldeconomie Parallelle economie

Alle activiteiten die de welvaart laten toenemen én waarbij geldstromen op gang komen.

Alle activiteiten die de welvaart laten toenemen én waarbij géén geldstromen op gang komen.

- Huishoudelijke arbeid

- Zorgarbeid

- In natura

- Vrijwilligerswerk

- Werken in loondienst

- Zwart werken

§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40

Formele economie Informele economie

De economische activiteiten die in de cijfers van het CBS tot uitdrukking komen.

De niet-officieel geregistreerde economie, omdat er geen geld mee gemoeid is of omdat de geldstroom niet geregistreerd wordt.

- Werken in loondienst

- (Vrijwilligerswerk)

- Zwart werken

- Huishoudelijke arbeid

- Zorgarbeid

- In natura

§3.3 Factoren die het nationaal inkomen bepalen Blz. 42

Als er productiefactoren nodig zijn om een goed te produceren zijn ze schaars…

Productiefactoren

Alle middelen die gebruikt worden bij het produceren. KANO

Schaarste

Beschikbare middelen zijn ontoereikend tov de menselijke behoeften.

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

http://www.rgv.nl/fileadmin/user_upload/_temp_/32-Outdoor_Kano.jpg

§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42

Kapitaal

De fabrieken, machines, gereedschappen, grondstoffen & voorraden eindproduct die bij productie worden ingezet.

Rente & Huur

§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42

Breedte-investering Diepte-investering

Investeringen in dezelfde (soort) kapitaalgoederen waardoor de arbeidsproductiviteit gelijk blijft.

Investeringen in modernere kapitaalgoederen waardoor er minder mensen nodig zijn om evenveel of zelfs meer goederen te maken

• Arbeidsproductiviteit = • Arbeidsproductiviteit • Werkgelegenheid • Werkgelegenheid

Uitbreidingsinvestering en/of vervangingsinvestering

Uitbreidingsinvestering of vervangingsinvestering

Kapitaalintensiever

Arbeid wordt vervangen door kapitaal.

§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42

Arbeid

Alle lichamelijke en geestelijke inspanning van mensen die beschikbaar is om in het productieproces te worden

ingeschakeld.

Loon

Arbeidsproductiviteit wordt beinvloed door:

- Mate van scholing

- Technische ontwikkeling

- Efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie bij

bedrijven en overheid.

- Arbeidsmentaliteit

§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42

Natuur

Natuurlijke omgeving en natuurlijke hulpbronnen.

Grond en delfstoffen.

Pacht

Natuurlijke omstandigheden bepalen deels het soort productie in een land.

Een heel heet klimaat kan de arbeidsproductiviteit negatief beïnvloeden.

Ondernemersschap

Combineren van de productiefactoren

Winst

Y= C+I+O+E-M

Nationaal inkomen

De totale waarde van de beloningen van de productiefactoren (= toegevoegde waarde) die zijn aangewend bij de overheid en het bedrijfsleven. Is gelijk aan het nationaal product.

ConsumptieInvesteringenOverheidsbestedingenExportImport

Som van alle in het land verdiende primaire inkomens (loon, huur, pacht, rente, winst).

Economische kringloop

O Goederen en diensten > Geldstromen

Neem het plaatje over in je schrift en zet bij de geldstromen de volgende symbolen: Y, C, I, O, E, M, S, B, (O-B)

 

http://www.economielokaal.nl/index.php/economische-kringloop-vwo

Nationaal product

W= C + I + O + E - M

Nationaal inkomen kan besteed worden aan:

Y= C + S + B

W = YC + I + O + E – M = C + S + B

Spaarsaldo = ( I – S)

Saldo overheidsfinancien = (O – B)

Uitvoersaldo = (E – M)

(I – S) + (O – B) + (E – M) = 0

§2.5 Van Micro naar Meso blz. 25

Binnenlands product

Nationaal product

De waarde van alle productie die door inwoners van een land is voortgebracht (ongeacht waar die productie heeft plaatsgevonden).

De waarde van alle productie die binnen de landsgrenzen is geproduceerd (ongeacht door wie het geproduceerd is).

Toegevoegde waarde van bedrijven + toegevoegde waarde overheid.

Productiewaarde van de bedrijven in de marktsector + Productie waarde van de overheid.

§2.7 Het officieuze circuit blz. 30

Officieuze circuit

Officiele circuit

Het deel van de productie en inkomen waarover belasting wordt betaald.

Het deel van de productie en inkomen waarover géén belasting wordt betaald.

Witte circuit

Zwarte circuit

§4.2 Verschuivingen in de werkgelegenheid blz. 53

Innovatie

Het vernieuwen van producten en productieprocessen

Investeren

Het kopen van kapitaalgoederen door bedrijven en overheid.

machines, gebouwen, transportmiddelen, computers

§4.3 Mens of machine blz. 54

§4.3 Mens of machine blz. 54

Arbeidsproductiviteit

Micro: De productie per persoon per tijdseenheid (b.v. uur of arbeidsjaar)

Macro: nationale productiewaarde per jaar gedeeld door (werkzame) beroepsbevolking (in personen).

Productiecapaciteit

De maximale omvang van de productie die een bedrijf of land in een bepaalde periode met de volledige benutting van beschikbare productiemiddelen kan voortbrengen.

§4.3 Mens of machine blz. 54

Schaalvoordelen

Kosten per product dalen als de productieomvang stijgt

Als met een machine meer producten gemaakt worden, kunnen de kosten van de machine worden verdeeld over meerdere producten.

§4.3 Mens of machine blz. 54

Arbeidsintensief Kapitaalintensief

Productie waarbij in verhouding veel arbeid in verhouding tot kapitaal wordt ingeschakeld.

Productie waarbij in verhouding veel kapitaal en weinig arbeid wordt gebruikt.

http://www.olinopaperworks.com/images/lokta3.jpg