De illegale Imade mag voorlopig aan haar studie beginnen. Dit tot haar eigen ver-bazing: haar eerdere verzoeken werden afgewezen. Samen met haar advocaat ging ze in beroep.

Tot haar eigen verbazing kan de 19-jarige illegale

studente Imade na de herfstvakantie aan haar studie

Voeding en Diëtetiek beginnen.

De Hogeschool van Amsterdam weigerde haar eerder de

toegang op grond van de Wet op het hoger onderwijs en

wetenschappelijke onderzoek (WHW). Die stelt dat wie

zich inschrijft hier legaal moet verblijven.

Haar advocaat is hiertegen in beroep gegaan. Hij be-

roept zich op het Europese Verdrag van de Rechten van

de Mens. Daarin wordt gesteld dat iedereen recht heeft

op onderwijs, ongeacht leeft ijd of verblijfstatus.

Ondanks dat de rechter nog geen defi nitieve uitspraak wil-

de doen, mag Imade, zolang beide partijen nog met verder

onderzoek bezig zijn, vast aan haar opleiding beginnen.

koppelingswetDe Nigeriaanse studente kwam met haar familie naar

Nederland toen ze zes was. Haar vader heeft toen een

verblijfsvergunning gekregen. De rest van de familie

(moeder, twee dochters en een zoon) heeft een vergun-

ning aangevraagd in 1998, maar dit werd afgewezen in

2001. Inmiddels is de familie opnieuw bezig met het

aanvragen van een vergunning.

Het volgen van lager en middelbaar onderwijs is echter

nooit een probleem geweest. Iedere minderjarige in Ne-

derland heeft recht op onderwijs, ongeacht verblijfsta-

tus, dus ook Imade. Ze heeft de havo met goede cijfers

doorlopen.

Al voor haar eindexamen wist ze dat ze Voeding en

Diëtetiek wilde gaan studeren en schreef ze zich in. Ze

werd afgewezen.

“Ik dacht nog, misschien als ik ze mijn diploma laat zien

en als ik ze laat zien dat ik al heel lang in Nederland ben,

dan komt het wel goed. Maar ze zeiden dat ik me zonder

verblijfsstatus echt niet kon inschrijven.”

Dit was koren op de molen voor advocatenbureau Fi-

scher. Zowel advocaat Pim Fischer als collega Jelle Klaas

heeft veel ervaring met het bestrijden van uitsluiting

van vreemdelingen op basisrechten “Ons kantoor knokt

voor voorzieningen voor illegalen”, aldus Fischer, “zoals

bijstand, kinderbijslag, daklozenopvang en zorg. Het is

in strijd met een hoop verdragen als dit soort basisvoor-

zieningen niet worden geleverd.”

Een van de wetten waar zij daardoor voortdurend

mee te maken hebben, is de Koppelingswet. De wet is

bedoeld om vreemdelingen de toegang tot bepaalde

voorzieningen te ontzeggen. Maar daar is Fischer het

niet mee eens. “Iedereen zou altijd toegang moeten heb-

ben tot de basisvoorzieningen.”

Fischer en Klaas zijn ervan overtuigd dat ze de zaak

van Imade zullen winnen. Nu beroepen ze zich op het

Europese Verdrag van de Rechten van de Mens. “Het Hof

is heel duidelijk over dit onderwerp”, zegt Klaas zelfverze-

kerd. “Iedereen heeft recht op onderwijs en je mag alleen

mensen weigeren op basis van capaciteit. Je mag niet

discrimineren op kleur, geslacht, leeft ijd of verblijfstatus.”

Volgens Kees Koppenol, hoofd Juridische Zaken van de

Hogeschool van Amsterdam, is het Europese Hof hier

helemaal niet zo duidelijk over.

De uitspraken van het Europese Hof die haar advocaat

citeert en die zouden suggereren dat iedereen recht heeft

op onderwijs ‘zijn uit zijn verband gerukt en slaan niet

op deze zaak’, aldus Koppenol.

Intussen heeft de HvA zich gewoon aan de Nederlandse

wet te houden. Daarin staat dat je een student niet mag

inschrijven als die niet over een geldige ‘verblijfstitel’

beschikt. Het betreff ende artikel is een wet in formele

zin, de HvA moet zich er aan houden. “Het is niet een

keus van de HvA, wij passen gewoon een regel toe”,

aldus Koppenol.

onvermoeibaarOp 28 augustus 2008 vond de eerste zitting plaats. De

uitkomst was verrassend. De rechter zei dat er geen

principiële uitspraak gedaan kon worden zolang het col-

legegeld niet betaald was. De HvA had eerder gezegd dat

Imade geen collegegeld mócht betalen, zolang ze nog

niet ingeschreven stond.

Klaas heeft toen zowel een stichting en een medewerker

van de Verenigde Naties (‘die de mensenrechten een

warm hart toedragen’) bereid gevonden om garant te

staan voor de betaling van het collegegeld. “Als ze het

recht krijgt om naar de HvA te gaan, maar ze kan het

niet betalen, dan heeft ze er nog niks aan. Nu zijn er in

ieder geval mensen die garant staan voor het college-

geld. Als Imade eenmaal toegelaten wordt, dan gaan we

natuurlijk ook knokken voor studiefi nanciering”, legt

Klaas uit. Momenteel moet ze het collegegeld à 6500

euro betalen dat geldt voor buitenlandse studenten.

Met de garantstelling op zak is er 20 oktober een nieuwe

afspraak gemaakt met de rechtbank.

Maar weer wilde de rechter geen principiële uitspraak

doen.

Hij stelde dat er eerst beter gekeken moest worden naar

de verblijfstatus van Imade: In hoeverre komt ze deze keer

werkelijk in aanmerking voor een verblijfsvergunning?

“Haar vergunning is eerder geweigerd. Ze heeft nu voor

de tweede keer een aanvraag gedaan. We moeten kijken

of ze nu wel kans maakt om een verblijfstitel te krijgen”,

legt Koppenol uit.

Als er meer duidelijkheid is over haar status zou de

HvA alsnog kunnen besluiten dat Imade niet wordt

toegelaten tot haar opleiding. Imade en haar advocaat

zullen dan opnieuw naar de rechter stappen om dit aan

te vechten. “En als de Nederlandse rechtbank ons geen

gelijk geeft , stappen we naar het Europese gerechtshof ”,

stelt Klaas onvermoeibaar. ■

TOCH TOEGELATENtekst jobien groen

beeld marc deurloo

havana 9