KLASKE VAN DER HORST presenteert paardenworkshop

‘spiegelen’ op Horse Event

Wat zit er achter de TEGELTJESWIJSHEID

van de afdeling P&O?

EERSTE DEEL SERIE over Duitse studenten

die Nederlands onderwijs volgen

INTERVIEWmet Patricia de Cocq

nummer 2november 2010

3e jaargang

inhoudsopgaveeditorialFlorieke KoersDoe meer met je talenten!

coverstoryK. van der Horst & Y. BijleveldSpiegeltje, spie-geltje aan debakrand

fotocollageMargriet Hoffmans Bedrijfskundeen agribusiness20 jaar!

achtergrondFlorieke Koers Tegeltjeswijsheidals manier vanwerken

serieFlorieke Koers Duitse studentenin Nederland

interviewFlorieke KoersPatricia de Cocq

internationaal N. Bekkers, T. Hattink& Maarten Klein Cambodja &Indonesië

achtergrondLindsay Kemps-Saitch Studentenwer-vingscampagne

verslagMarieke EllenbroekInspirerend bezoek aan Rusland

rubriekenict beats P6estafettecolumn P13mmm... P25nieuws en agenda P26nieuwe gezichten P27

P3 P4-5 P7

P8-9 P10-11 P12-13

P14-15 P16-17 P18-19

P20-21

nieuwsTessa van Heumen HoofdbestuurGremio Unio ditjaar veel dames

2

reportageFlorieke Koers Een HAS-verdie-ping op het Du-hamel-college

you’ve got mailPerry en Marc over… je uiterlijk weerspiegelt jeinnerlijk

P22-23 P24

Nummer 2November 2010Maandelijks magazine van hogeschool HAS Den Bosch,HAS KennisTransfer enAnton Jurgens Institute

dat je het ooit daadwerkelijk zult uitvoeren. Ik vond het helemaal geweldig, want ik kwam er bijvoorbeeld achterdat mijn ouders, zusje en ik allemaal ‘iets’ hebben met ver-halen: mijn moeder die veel leest, mijn zusje die de oplei-ding audiovisuele media doet en zelf filmpjes maakt enmijn vader die graag verhalen vertelt. Maar ik kwam er ookachter dat ‘Mijn talenten ontdekken’ geen zin heeft voormij. Want de conclusie die ik uiteindelijk kon trekken nadatik al die oefeningen had gedaan en alle verhalen die erinstonden had gelezen: ik weet al wat mijn talent is en ikdoe daar al ‘meer’ mee! Het is mijn werk! En natuurlijk isdat niet het einde, want je leven lang leer je, en je kunt jealtijd blijven ontwikkelen. En dat wil ik ook, want ik ontdekiedere keer wel weer dingen waar ik meer over wil weten.Maar de basis, dat talent, dat is er al. Gelukkig maar! Marjolein van Veenendaal en haar team denken net zoover meer doen met je talent als ik: zij deden als afdelingde Talenten Motivatie Analyse. Zo leerden ze zichzelf nietalleen beter kennen, maar ook elkaar. Lees er meer overop pagina 8-9. En ik een writer’s block? Ik dacht het niet,want een onderwerp is als vanzelf weer aan komenwaaien en de editorial is geschreven!

Florieke

Meer weten over het inspiratiedoeboek? Kijk op www.inspiratiepost.nl

editorial

Colofon:Hoofdredactie: Florieke Koers, HAS Den BoschEindredactie: Lindsay Kemps-Saitch, HAS Den Bosch Ondersteuning: Etienne de Ling, HAS Den BoschOntwerp: Studio Jean Philipse, Sint MichielsgestelDruk: Drukkerij Tielen, BoxtelOplage: 600

Vragen of opmerkingen over deze HAS Beats? Mail ze naar hasbeats@hasdb.nl

Deadline volgende HAS Beats: 10 november 2010

Voor het eerst sinds het bestaan van de HAS Beats zit ikachter mijn computer te twijfelen waarover ik het in mijneditorial zal hebben. Meestal vloeit de tekst als vanzelfuit mijn handen. Een onderwerp is ook nooit zo moeilijkte bedenken, want hier op de HAS gebeurt altijd wel wat.En ook buiten de HAS gebeurt altijd wel iets dat ik weeraan de HAS kan linken. Maar nu weet ik het even niet.Help! Ik heb een writer’s block. Nee, dat kan niet, dat ge-loof ik niet van mezelf. Laatst was ik op een feestje entoen zei iemand: “Ik ben erachter gekomen dat menseninterviewen en teksten schrijven toch wel echt een vak is!De juiste vragen stellen en de antwoorden in een goedverhaal op papier krijgen, valt niet mee!” Oh ja, dacht iktoen. Echt waar? Ik zei verder maar niets. Als dat niet zowas, dan had ik een ander beroep moeten kiezen, denkik. Gelukkig heeft ieder z’n eigen talent en schrijven endaarvoor mensen interviewen is toevallig het mijne. En gelukkig vind ik het ook nog zó leuk om een mooi verhaalte maken! Vorig jaar heb ik het ‘Grote Inspiratiedoeboek,doe meer met je talenten’ doorgewerkt. Door middel vanallerlei oefeningen en testjes onderzoek je wie je bent enwaar je door geïnspireerd raakt. En zo ontdek je wat je talenten zijn. Bijvoorbeeld door te kijken welke interessesje deelt met je familie en je beste vrienden. Of bekijkenwat je in je vrije tijd allemaal doet. Of door een wild plante maken voor iets waarvan je zelfs niet durft te dromen

3

Doe meer met je talenten!

4

“In onze mensenwereld werken sommige coaches metpaarden”, vertelt Klaske van der Horst. “Het paard werktdan als spiegel: snel, zuiver en direct. Hij laat de ge-coachte zien wat het effect is van zijn/haar gedrag, inten-tie en overtuigingen. Het paard voelt dat feilloos aan enraakt bij veel mensen vaak dieperliggende lagen in hunbinnenste. Zo geeft het paard inzicht in onze communi-catie, drijfveren, valkuilen en kwaliteiten.” Volgens Klaskedoen we bij HAS Den Bosch eigenlijk hetzelfde: studentenleren al direct in het eerste jaar elkaar feedback te geven.En dat blijft de hele opleiding een onmisbaar onderdeelvan het curriculum. “Natuurlijk doen we nog véél meer aancommunicatie. Maar dit vond ik toch de mooiste brug tus-sen communicatie op de HAS en paard en paardenvolkop Horse Event.De ‘paardencoaches’ Inge Kroesen van 3PK en NataschaDuncker van Sense Concept verzorgden een aantal spie-gelclinics. Een vuurdoop, want normaal gesproken heefteen coachsessie niet zoveel publiek. Spannend dus, maarhet publiek stroomde telkens weer toe én bleef ook kij-

ken. Missie geslaagd!Spiegelen met paarden is een indrukwekkend schouw-spel. Van alle vijf heb ik de inleiding gegeven en het ver-volg bekeken. Het bezorgde me soms kippenvel entranen in mijn ogen. Yvonne Bijleveld heeft de ervaringenvan de spiegelclinics mooi beschreven. Ze leende haarpaard Silver uit als ‘spiegelpaard’. En wat bleek: ze is oud-HAS’ser!”

GelegenheidscoachYvonne: “Silver was gelegenheidscoach omdat ze uiter-mate geschikt is voor dit werk. Vijfmaal toonde ze haarmeesterschap. Vijf clinicdeelneemsters, vijf keer zat zeloepzuiver raak. Ze nam haar taak uiterst serieus. ZelfsKlaske, die de inleiding deed, kwam ze liefdevol onder-steunen. En dan te bedenken dat ze zeven jaar geledennog voor ‘onhandelbaar’ werd versleten. Niemand had inde gaten dat ze met haar extreme gedrag niks andersdeed dan wanhopig melden hoe ongelukkig ze was. Enzie haar nu!”

Al vroeg in het nieuwe schooljaar was het weer tijd voor Horse Event.HAS Den Bosch droeg tijdens het evenement verschillende thema’s uit:voeding, gezondheid, praktijkonderzoek en communicatie. Klaske van derHorst gaf het thema communicatie vorm. Haar invulling: spiegelen metpaarden.

Spiegeltje, spiegeltje aan de bakrand

Tekst: Klaske van der Horst, Yvonne Bijleveld en Florieke KoersFoto’s: Margriet Hoffmans

“Het bezorgdeme soms

kippenvel entranen in mijn

ogen”

coverstory

Yvonne wacht met Silver tot zij de ring in mag.

5

Gelukkig zijn Natascha en Inge uitstekende vakvrouwenen kwamen de clinics heel goed uit de verf. Wat mij be-treft was het op deze wijze brengen van dit soort clinicsvoor publiek dus een succes. Maar waar ik me op verke-ken had, was dat we in de eerste plaats op een páarden-evenement waren. Waarbij mensen ook echt in het paardzelf geïnteresseerd waren. Het gehele weekeind ben ikaangesproken op de wijze waarop Silver haar taak alscoach uitvoerde. Ze is overladen met complimentjes. Mis-schien moet ik Silver nog ‘ns vragen wat het over mij zegtdat ik zo’n beetje licht gaf van trots, terwijl ik alleen maarlangs de kant had zitten toekijken hoe zij haar werk deed.”

Interesse in spiegelen met paarden?“Mensen die interesse hebben in coaching met het paardals spiegel kunnen contact met mij opnemen”, zegtKlaske. “Ik wil met deze mensen kijken welke mogelijkhe-den er zijn om dit te integreren in het onderwijs op de HASen/of te gebruiken in de ontwikkeling/deskundigheids-bevordering van docenten. Spiegelen met paarden kantrouwens ook in groepsverband, bijvoorbeeld voor team-buidlingsessies. Én je hoeft helemaal niks met paarden tehebben, ook geen ervaring.”

Meer weten over spiegelen met paarden? www.3pk.nl www.senseconcept.nl

Meer weten over Yvonne Bijleveld? www.dewegvanhetpaard.nl

coverstory

Contact maken“In het werk van Inge heeft het paard altijd gelijk. Er wordtgeen grote druk op ze gezet of op ze gereden. Alleen aluit de opdracht ‘maak contact met je paard en laat het jevolgen’, valt voor een goed verstaander zoveel op temaken. Eén deelneemster was erg onzeker over haar po-sitie ten opzichte van anderen. Ze was niet zeker over hetcontact en voelde zich niet serieus genomen door Silver.Toch was er contact en ging het gesprek tussen haar enSilver niet over dominantie, Inge merkte dat goed op. Omdat te bespreken werd er even stilgestaan. Silver plaatstedaarop de deelneemster op de veulenpositie. Toen dedeelneemster uit kon spreken wat het in haar opriep zetteSilver, haast onmerkbaar, bij ieder kernpunt een heel kleinpasje terug. Heel subtiel verschoof ze van veulenpositienaar vriendschapspositie naarmate de deelneemster zichmeer opende. Prachtig om die spiegeling te zien.”

Complimentjes“Het tegenovergestelde hebben we ook gezien. Een me-vrouw met een uitgesproken mentale zelfverzekerdheidwerd door Silver in eerste instantie vriendelijk benaderd.Maar toen de mevrouw dacht dat het contact allemaal welin kannen en kruiken was, zette Silver haar ineens mee-dogenloos met platte oren uit haar ruimte. Het duurde vrijlang voor deze mevrouw uitsprak dat er ergens connec-tie miste tussen gevoel en verstand, maar toen het eruitkwam sloot Silver weer vriendelijk aan. Wat een opmer-kingsvermogen… Toch staat of valt een dergelijke clinicmet de vertaling van het paardengedrag door de coach.

Het publiek kijkt geboeid toe. Rechts onderin: Klaske van der Horst.

6

Maar regelmatig wordt in panieksituaties van ICT verwachtdat we als tovenaars werken. Termen zoals ‘quick & dirty’zijn helaas nog wel eens van toepassing. We streven naarbetere communicatie, zodat we eerder weten wat onzeklanten op welk moment van ons verwachten zodat ookwij ons voor kunnen bereiden, of het nu gaat om aanschafvan een nieuw systeem of software, ondersteuning bij eenevenement of installeren van een programma dat in deles gebruikt wordt. Daarnaast hebben we het tegenwoor-dig te druk om op alle individuele vragen in te gaan duszijn we bezig met het opstellen van een dienstencatalo-gus. Daarin staat wat we leveren en welke garanties wedaar op geven. Maatwerk kan nog steeds maar wel inoverleg en na zorgvuldige planning.

Q: Jullie netwerken zelf ook?A: Steeds meer, o.a. met afdelingen, leveranciers en zo-genaamde referentiegroepen. Dat zijn groepen mede-werkers/studenten waarin bepaalde onderwerpenregelmatig besproken worden zoals ‘Relatiebeheer/Selli-gent’. Dat willen op meer gebieden gaan doen zoals ‘Stu-dentinformatie/B&E (studenteninformatiesysteem)’. Daar-naast hebben we niet meer de tijd om alles zelf te be-denken dus gaan we meer kijken bij andere instellingenen meer uitbesteden aan gespecialiseerde partijen.

Q: Nogmaals, net werken?A: Tsja, ICT-ers hebben nog wel eens last van het imagodat het hobbyisten zijn. Zoals automonteurs dol op auto’szijn, zijn ICT-ers dol op ICT. En dat staat een professioneleorganisatie met klantvriendelijke balie, specialisten enmensen die goed kunnen adviseren niet in de weg. Werkin en aan de winkel zullen we maar zeggen…

Meer info op http://intranet.hasdb.nl/ict.

ICT Beats is een rubriek over hetwel en wee van ICT binnen hogeschoolHAS Den Bosch. In deze editie: netwerkenen samenwerken.

Q: Net werken?A: Ja, beetje flauw hé? Maar toch, binnen ICT zijn we se-rieus met het thema ‘netwerken’ bezig. Ten eerste hetdraadloos netwerk, daar moet e.e.a. aan gedaan worden.Ten tweede het ‘nette werken’, volgens procedures, con-cretere afspraken. Ten derde het meer betrekken vanklanten, leveranciers en andere instellingen.

Q: Aha, draadloos netwerk, is dat niet goed?A: Op sommige momenten is de capaciteit niet goed ge-noeg en dan ervaren studenten traagheid of krijgen zehelemaal geen verbinding meer. Het staat op onze ‘TOPissues’ lijst en we zijn er druk mee bezig. Ten eerste kun-nen we nu op afstand bewaken of alle kubussen goedwerken. Ten tweede onderzoeken we hoe we meer kun-nen halen uit het huidige netwerk en of er uitbreidingnoodzakelijk is. Maar ook zullen we studenten beter infor-meren over spreiding van gebruik. Want als bijvoorbeeldiedereen wacht tot de laatste dag voor het afmaken enprinten van verslagen, dan zul je zien dat het draadloosnetwerk dat net niet aankan. De oplossing bestaat dusniet alleen uit techniek maar ook uit communicatie.

Q: En hoe zit dat met dat nette werken? Dat is toch nor-maal?A: Netjes werken willen we allemaal, zou je zeggen ja.

ict beats Tekst: Jurriejan Smits

ICT Beats - Net werken

fotocollageBedrijfskunde en agribusiness

20 jaar!Foto’s: Margriet Hoffmans

7

8

9

achtergrond

“Zo’n anderhalf jaar geleden zijn we een traject ingegaanom te kijken naar het functioneren van de afdeling”, verteltMarjolein V. “De reden daarvoor was de groei die HAS DenBosch doormaakt: er komt daardoor meer op ons af danvoorheen. Maar ook hebben we een aantal personeelswis-selingen gehad op onze afdeling en was er op dat momenteen vacature. We wilden goed bestuderen hoe onze afde-ling in elkaar zit alvorens te bepalen wat voor iemand weerbij wilden hebben.” “Via dat traject ontdekten we wat wijbelangrijk vinden, wat onze manier van werken is”, vult Sa-bine aan. “En dat hebben we concreet gemaakt door onzeeigen ‘tien geboden’ te bedenken, die als tegel bij ons opde deur hangen.” Marjolein V: “We hebben alle vier een as-sessment gedaan bij een extern bureau uit Boxtel: Attune.Uitgangspunt was hierbij ‘het ontwikkelen van je talent’,door middel van een Talenten Motivatie Analyse. Door hetbeantwoorden van een flink aantal vragen, 360 om precieste zijn, krijg je een persoonlijke blauwdruk van je sterke enzwakke punten, maar ook in wat voor omgeving je hetbeste past en wat je ontwikkelmogelijkheden zijn.” “Ze hebben vervolgens onze blauwdrukken op elkaar ge-

legd om te komen tot een blauwdruk van de hele afdeling”,zegt Marjolein B. “Zo kunnen we precies zien hoe we staanten opzichte van elkaar.”

Alles bespreekbaar Volgens Marjolein V doet de afdeling eigenlijk al veel lan-ger aan zelfreflectie, maar het was goed het beeld van hoeer al jaren gewerkt wordt inzichtelijk te maken. “Het is eenmanier om alles wat we doen en nog willen doen be-spreekbaar te maken en helemaal open te zijn naar elkaartoe over onze ambities. Maar we ontdekten bijvoorbeeldook hoe we graag willen dat er met ons omgegaan wordt.Dat is niet voor iedereen hetzelfde. We weten nu van elkaarwat we wel en niet prettig vinden en kunnen daar in de om-gang met elkaar rekening mee houden. Daarnaast wetenwe hoe we elkaar kunnen versterken en dat is misschiennog wel belangrijker.” Sabine: “De ‘wijsheden’ die op de tegels staan, zijn de waar-den die wij belangrijk vinden op de afdeling P&O, waar wijvoor staan en die ook willen uitdragen naar anderen toe. Enals wij ons er niet aan houden, kunnen anderen ons daarop aanspreken.” En Marjolein V sluit af: “En wij kunnen erook naar verwijzen in gesprekken met anderen waardoorwe elkaar beter begrijpen.”

Eigen verantwoordelijkheid: wel handvatten, niet aan het handje mee.Professionaliteit: wij verstaan ons vak. Zomaar twee van de tegeltjeswijs-heden die bij de afdeling P&O op de deur hangen. Het ziet er vrolijk uit, aldie blauwe tegeltjes, en de teksten zijn echt wijs. Maar ze hangen daarvast niet alleen voor de versiering. Er zit een grotere wijsheid achter. Wevroegen aan drie van de vijf medewerkers P&O, Marjolein van Veenendaal,Marjolein Blom en Sabine Mol, welke wijsheid.

Tegeltjeswijsheid als manier van werken

Tekst: Florieke KoersFoto’s: Florieke Koers en Jean Philipse

De afdeling P&O, met v.l.n.r. Nadia van Heeswijk, Sabine Mol, Marjolein Blom, Janneke Heijmans en Marjolein van Veenendaal (in de stoel).

“Het zijn de waarden die wijbelangrijk vinden”

Een voorbeeld van een Talenten Motivatie Analyse.

10

“Op de middelbare school was ze goed in natuurkunde,scheikunde en biologie. Daarnaast had ze altijd al be-langstelling voor inhoudsstoffen in levensmiddelen envoor de productie van deze producten. Ik wilde graageen opleiding doen in de richting van voeding en hebVoedingsmiddelentechnologie vergeleken met eenzelfdesoort opleiding in Duitsland. Ik vond de opleiding van ho-geschool HAS Den Bosch leuker dan die in Duitsland,omdat je hier meer verschillende vakken krijgt (in allesectoren zoals bakkerij, vlees, zuivel en drank) en je meerpraktische lessen krijgt. De opleiding voldoet tot nu toeprima aan mijn verwachtingen. De practica en excursiesvind ik het leukst. Wat jammer is, is dat ik geen recht opeen OV heb net zoals Nederlandse studenten. Neder-landse studenten in Duitsland kunnen wel gebruik makenvan het openbaar vervoer.”

Leuke huisgenootjes“Op dit moment ben ik ben op stage bij FrieslandCam-pina in Eindhoven. Het bevalt mij daar goed, ik leer erveel van en ik vind het leuk om in de praktijk te werken.In het derde jaar wil ik in Sydney stage gaan lopen. Ik ben

er al een jaar geweest voordat ik naar Nederland kwam.Ik woon op kamers in Den Bosch en ik heb heel leukehuisgenootjes. Wij eten elke avond samen en drinkendaarna meestal nog een glaasje wijn of bier. Het is duserg gezellig bij ons en ik kan me niet meer voorstellenom nog bij mijn ouders te wonen. Heimwee heb ik niet, ikga maar twee keer per jaar naar huis: met kerst en in dezomer.”

Werkende studenten“Wat ik de opvallendste verschillen vind tussen Neder-land en Duitsland? Het leven in Nederland is in het alge-meen duurder. Het valt mij ook op dat de meestestudenten werken (voor een heel laag uurloon). In Duits-land doen studenten dat niet want in de meeste bedrij-ven mag je pas vanaf je 18e aan de slag en de oudersbetalen meestal veel voor hen. De mensen hier respec-teren elkaar wel meer dan in Duitsland. En in Duitsland ishet heel belangrijk wat voor cijfers je hebt, in Nederlandwordt meer naar de persoon zelf gekeken. Wat ik na mijnstudie ga doen weet ik nog niet. Als ik een baan kan krij-gen in Sydney ga ik daar misschien wel heen.”

Veel van de buitenlandse studenten die in Nederland studeren, komenuit Duitsland. Zij vinden het Nederlandse onderwijs prettig omdat het klein-schaliger en informeler is. Ook bij HAS Den Bosch zijn ze te vinden. In eendriedelige serie ontdekt de HAS Beats hoe het is voor deze studenten omeen opleiding aan HAS Den Bosch te volgen. Laura Kok is tweedejaarsVoedingsmiddelentechnologie bij HAS Den Bosch. Ze komt uit Bonn en is22 jaar oud.

Duitse studenten in het Nederlandse onderwijs

Tekst: Florieke KoersFoto: Laura Kokserie

Laura Kok:“Heimwee hebik niet, ik gamaar twee

keer per jaarnaar huis”

Laura Kok

Steeds meer Duitsestudenten kiezenvoor NederlandHet aantal Duitse studenten in Nederland is sterk toege-nomen. Ruim 42 procent van alle buitenlandse studen-ten in Nederland is op dit moment Duits. Ze vinden hetonderwijs in Nederland informeler, kleinschaliger enwaarderen de intensieve begeleiding. Het aantal Duitsestudenten is de afgelopen zes jaar bijna verviervoudigd.Van iets meer dan 5.000 in 2002/3 ging de teller vorig studiejaar naar 19.750. Dit blijkt uit cijfers van het ministe-rie van Onderwijs, de IB-groep en de Nederlandse orga-nisatie voor internationale samenwerking in het hogeronderwijs Nuffic. Vooral studies als psychologie, politi-cologie en communicatie waarvoor in Duitsland een numerus fixus geldt, zijn populair. De Universiteit Maas-tricht trekt met bijna dertig procent de meeste Duitse studenten.

Bron: De Volkskrant, 11 november 2009

11

Werving HAS DenBosch in DuitslandHAS Den Bosch is blij met de studenten uit Duitsland. Mo-menteel studeren er zes Duitse studenten aan de Neder-landse opleidingen (Toegepaste Biologie/ Voedings-middelentechnologie/ Food Design & Innovation) en vieraan de Engelstalige opleidingen (Horticulture & Busi-nessmanagement). Neeltje Bekkers van het InternationalOffice: “Tijdens de evaluatie van de eerste lichting bleekdat de studenten het hartstikke goed doen en erg en-thousiast zijn. Ze zijn gemotiveerd en gedisciplineerd envormen een waardevolle aanvulling op de groep. Op so-ciaal vlak lijken ze goed in hun vel te zitten en genoegaansluiting te vinden bij de Nederlandse studenten. DeDuitse studenten die in het Nederlandse onderwijs in-stromen, moeten aantonen dat zij over voldoende Neder-lands beschikken. In samenwerking met de Universiteitvan Tilburg biedt HAS Den Bosch hen de mogelijkheideen intensieve cursus Nederlands voor Duitssprekendente volgen gedurende de zomermaanden voorafgaand aanhun komst.” Met ingang van dit studiejaar zal HAS DenBosch actief gaan werven in Duitsland voor de Neder-landse opleidingen Plattelandsvernieuwing, Tuinbouw enakkerbouw, Milieukunde en Voedingsmiddelentechnolo-gie, en de Engelstalige bacheloropleidingen Horticulture& Businessmanagement en Floral Design & Businessma-nagement. Ook in de andere opleidingen zijn de studen-ten meer dan welkom, maar daarvoor worden geen extrainspanningen verricht.

serie

Gouden engel op Universiteit Dresden in Duitsland.

Gouden draak bij station Den Bosch.

Voor aanvang van de zomervakantie is het bestuur al ge-wisseld en ondertussen hebben er ook al veel verschil-lende activiteiten plaats gevonden; de introductieweek(KC week), was weer een groot succes. De eerstejaars diedeze kans hebben gepakt, hebben een leuke en dol-dwaze week gehad, heel veel mensen leren kennen eneen mooie start van hun studentenleven gemaakt. GUwas ook in grote getale aanwezig bij het HBO-introfestivalop de Markt en bij het grote beginfeest in de W2, geor-ganiseerd door onze eigen feestcommissie. Tijdens demooie inauguratie, waarbij iedereen in pak of prachtigejurk verscheen, zijn de aspirant leden officieel lid gewor-den van k.s.v. Gremio Unio.

Week8-cieOp dit moment zijn de introductievergaderingen van deverschillende commissies in volle gang. Hierbij mogenonze nieuwe leden vrijblijvend aansluiten en kijken bijwelke commissie ze dit jaar veel willen gaan leren. Dekeuze is breed: van PR tot media en van het beheren vansociëteit ‘t Swijnshooft tot het organiseren van grootsefeesten en andere activiteiten.Omdat de tentamenweek er alweer bijna aan komt, zijnwe op het moment druk bezig met organiseren van onze

Uniek aan studentenverenigingen is de gezelligheid, de verbondenheid,het opdoen van ervaringen en nieuwe contacten, en dat het hoofdbestuurvan de vereniging ieder jaar weer wisselt. Dit schooljaar telt het hoofdbe-stuur van Gremio Unio (GU) vijf dames en één heer.

Tekst: Tessa van HeumenFoto: Jos Borsten

‘Week8-cie’. Op woensdag in week 8 kunnen alle eerste-jaars geholpen worden door onze leden van hogere jarenbij onderwerpen en/ of vakken die ze lastig vinden. Doorde kennis en ervaring die deze GU’ers inmiddels hebben,kunnen we ze een heel eind op weg helpen. De eerste-jaars kunnen hiermee hun voordeel doen. Bij GU-centraalkunnen ze zich inschrijven voor de Week8-cie. Wij wen-sen iedereen alvast een goede en succesvolle tenta-menweek toe.

Meer weten over Gremio Unio? www.gremio-unio.nl

Inauguratie op 5 oktober 2010.

nieuws

“Door de kennis en ervaring die deze GU’ers

inmiddels hebben, kunnen we ze een heel eind op weg helpen”

Hoofdbestuur Gremio Unio dit jaar veel dames

12

estafettecolumnBijzonder hoe Martin Perescis van plantjes naar creativi-teit gaat, terwijl hij niet eens de Belbin-teamrollen aan-haalt. Vaak hoor ik studenten schertsend zeggen datcreativiteit te maken heeft met kurk of knutselen. Datkan! Creativiteit is niet gebonden aan een discipline.Sterker nog: vaak inspireren mensen elkaar juist als zeuit verschillende disciplines afkomstig zijn. Het zien vanparallellen, het vertalen naar je eigen vakgebied endaarmee met nieuwe ogen kijken naar je eigen vak isjuist een vaardigheid die bij creativiteit om de hoek komtkijken. Wat iemand creatief vindt is heel erg afhankelijkvan de cultuur waarbinnen diegene leeft. Wat in het enevakgebied oud nieuws is, is in het andere vakgebiedsoms nieuw. Kun je creativiteit leren? Ik weet het zeker!Een goed idee komt niet door een goddelijke ingeving,maar door hard werken. Finke, Ward en Smith hebben inhun boek ‘Creative Cognition’ een hoop creativiteits-technieken op een rij gezet, zoals associëren, samen-voegen, transformeren, analogieën maken en denken inonmogelijkheden. Daarnaast is er veel onderzoek ge-daan naar de voordelen van visueel denken en schet-sen (zo kun je snel veel varianten maken en door deambiguïteit kun je schetsen op veel manieren interpre-teren). Beelden zijn hoe dan ook erg belangrijk bij crea-tief denken. Ik hou enorm van tekenen, fotograferen enontwerpen. Brainstormen is ook een favoriete bezigheiden niet zelden lig ik in een deuk vanwege de beeldendie boven komen drijven. Als u iemand hoort lachen,weet u vast wie het is... ;-)Wetenschap en kunst vragen beiden om creativiteit. Ori-ginaliteit en innovatie staan hier hoog aangeschreven.Zowel een goede wetenschapper als een goede kun-stenaar kan nieuwe deuren openen, nieuwe gedachtenlaten circuleren in de wereld. Daar hou ik wel van, alsonze wereld een beetje op z’n kop wordt gezet! Opge-leid als architect en wetenschapper ben ik vaak bezigmet de vraag: wat is Kunst en wat is Kunde? Gaat dat al-tijd hand in hand? Wellicht dat Marjo Baeten hier op inwil gaan in haar column. Heeft ze daar wat van meege-kregen op de Koninklijke Academie voor Schone Kun-sten in Antwerpen?

Wetenschap en kunst

vragen beiden om

creativiteitTekst en foto: Nicole Segers

Nicole Segers

“Leo helpt ons altijd goed bij onze financiële zaken”, zegtTessa van Heumen namens het bestuur van Gremio Unio.“Hij ondersteunt ons en geeft advies waar nodig. Afgelo-pen jaar heeft hij dit extra intensief gedaan omdat wij zijnovergegaan op een nieuwe manier van begroten in eennieuw boekhoudprogramma.” Leo is helemaal blij met zijnbokaal. “Ik ben echt verrast en vind het hartstikke leuk. Debokaal komt op mijn kantoor te staan.”

PUBWim de Bekker was in de jaren ’80 een van de ethiekdo-centen van HAS Den Bosch. Nu is hij al jaren pastoraalwerker in Den Bosch en werkt bij het Pastoraal Uitzend-bureau (PUB). Dit uitzendbureau maakt zich sterk voordak- en thuislozen en/ of verslaafden. Hij is erelid van Gre-mio Unio en was de eerste die gehuldigd werd met eenbokaal, welke uiteraard om die reden naar hem werd ver-noemd.

Meer informatie over het werk van Wim de Bekker?www.pubklus.nl

Ieder jaar reikt studentenverenigingGremio Unio de Wim de Bekker-bo-kaal uit aan iemand die in dat jaarveel voor hen betekent heeft. Dit jaarwerd Leo van de Pol aangenaamverrast met de wisselbeker en eenmooie bos bloemen.

Leo van de Pol krijgt dit jaar de Wim de Bekker-bokaal.

13

Leo van de Pol krijgt Wim de

Bekker-bokaal

Tekst en foto: Florieke Koers

“Ik ben echt verrast”

“Ik heb Diergeneeskunde gestudeerd aan de Universiteitvan Utrecht. Ik wilde graag wat voor patiënten betekenen.En die patiënten mochten geen mensen zijn want die‘zeuren’, vond ik. Later kwam ik erachter dat dierenmeestal een eigenaar hebben die dat ‘zeuren’ voor hendoet, haha! Ik wilde graag in een afwisselende functiegaan werken: het liefst een combinatie tussen patiënten-zorg, onderzoek en onderwijs. Ik koos daarom een zobreed mogelijke differentiatie: herkauwers, paard en var-ken. In dit traject kon ik veel kanten op en het vakken-pakket lag wat minder vast dan bij bijvoorbeeld kleinehuisdieren. En ik deed een onderzoeksmaster om te kij-

ken of ik onderzoek doen echt leuk vond. Dat vond ik, ophet verwerken van de data na! De universiteit bood alleenstages aan bij dierenartsenpraktijken en daarom heb ikzelf HAS Den Bosch gemaild voor een onderwijsstage. Datis nu vijf jaar geleden.”

Promotieonderzoek “Net voordat ik stage ging lopen bij HAS Den Bosch sprakde begeleider van mijn master me aan. Hij had een be-richtje in de krant gelezen over een subsidiepot van deoverheid die dat jaar was ingesteld om hbo-docenten demogelijkheid te bieden naast hun werk te kunnen promo-

Een optimistisch persoon die ongelofelijk eigenwijs is. Dat is Patricia deCocq (30) ten voeten uit. Nou ja, het zijn in ieder geval de woorden die zeuit het lijstje HAS-woorden die in het opleidingsboekje staan pikte tijdenshet interview. “Optimistisch omdat ik overal kansen zie. En eigenwijsomdat ik altijd een eigen visie op dingen heb.” Eigenschappen die nieuw-bakken adjunct-directeur van Dier, Biologie & Milieu zeker van pas komen.

Patricia de Cocq adjunct-directeur bij Dier, Biologie & Milieu

Tekst en foto’s: Florieke Koers interview

Patricia de Cocq14

kende wel dat een aantal deeltijdtaken steeds bleef lig-gen. Ik wilde graag de managementkant op en toen devacature opengesteld werd, heb ik gesolliciteerd. Waaromik het geworden ben? Ik denk omdat ik een jonge vrouwben die ervaring heeft in zowel onderwijs als onderzoekdie ook nog heel erg naar buiten toe gericht is. Ik ben na-melijk graag in contact met het beroepenveld. Ik heb veelcontacten en kan dus bepaalde deuren openen als datnodig is. Bovendien vind ik het leuk om me overal tegen-aan te bemoeien. Ik was al een tijdje coördinator van demodule Dier en Gezondheid in het tweede jaar van oplei-ding Dier- en veehouderij, en daar werd ik echt heel ergblij van. Eén dag in de week ben ik nu nog bezig met mijnonderzoek, de komende maanden geef ik ook nog watles en verder heb ik mezelf tot doel gesteld de opleidin-gen van binnen en buiten te leren kennen. Ik houd veelcontact met Jan, we gaan zorgen dat we allebei goed vande taken van het sectormanagement op de hoogte zijnen dat we van elkaar weten wat er speelt. Daarnaast benik vooral extern gericht: door bijvoorbeeld de contactenwarm te houden met docentonderzoekers, lectoren en ex-terne relaties. Maar ook door toezicht te houden op pro-jecten die draaien met behulp van bedrijven of die viaHAS KennisTransfer lopen. Het is natuurlijk even zoeken,want mijn functie is nieuw. En daar nemen we ook de tijdvoor. Maar ik heb het vertrouwen dat dit vanzelf goed gaatlopen.”

“Ik vind het leuk om me overal tegenaan te bemoeien”

interviewveren. Mijn begeleider dacht dat dit misschien iets voormij was. Samen met de HAS hebben we gekeken wat ermogelijk was en dat is uiteindelijk gelukt! Na mijn stageben ik meteen bij de HAS in dienst gekomen: de helft vanmijn tijd besteedde ik aan het docentschap en de anderehelft aan mijn onderzoek. Voor een promotieonderzoekstaat normaal vier jaar, maar omdat ik het in deeltijd doe,zou het eigenlijk acht jaar gaan duren. Dat vonden we welerg lang en de afspraak werd uiteindelijk dat ik er zes jaarover zou doen. Door mijn nieuwe functie wordt dat nu tochiets langer, ik denk tegen de zeven jaar. Ja, dat lijkt langhè? Toch valt dat wel mee. Mijn onderwerp heeft te makenmet de interactie tussen ruiter en paard: welke krachtenontstaan er, hoe zijn de bewegingen van het paar d enwat is de invloed van de ruiter hierop. Ik heb hiervoor ge-kozen omdat het onderzoek dat ik tijdens mijn master hebgedaan een vergelijkbaar onderzoek was: het ging overde interactie tussen zadel en paard. Tja, en daar heb ikweer voor gekozen vanwege mijn persoonlijke interesse inpaarden.”

Extern gericht“Dat er een adjunct-directeur zou komen bij de sectorDier, Biologie en Milieu hing al een tijdje in de lucht. HASDen Bosch groeit en onze sector ook. Het aantal mede-werkers dat de sector inmiddels heeft , ongeveer tachtig,geeft meer werk dan één sectordirecteur aankan. Jan hadhet allemaal nog goed onder controle maar dat bete-

Patricia is…

“Eigenwijs omdat ik niet gauw meega in andermansdenkwijze. Ik hou er graag mijn eigen visie op na. Eentijdje geleden deed ik een motivatietalententest, daarkwam uit dat ik in extreme mate eigenwijs ben. Mijn vriendmoest er hard om lachen. Hij zei: ‘Zie je wel dat je eigen-wijs bent, nu staat het zwart op wit!’ Maar ik ben wel voorrede vatbaar hoor. Ik heb dingen altijd redelijk snel uitge-dacht, ga er soms vanuit dat andere mensen net zo snelgaan. Ik moet leren om die andere mensen dan wat meertijd te gunnen.”

“Optimistisch omdat ik positief ingesteld ben en overalkansen zie. Meestal kom je daar heel ver mee. Het kanook een valkuil zijn: ik zie dan wel de dingen die fout kun-nen gaan, maar daar stap ik dan wat nonchalant over-heen. “

15

16

“Voor één student is

zeventig europer maandnodig om

studiekosten,wonen, trans-port, eten en

drinken te betalen”

internationaal

Veertien oude computers zijn inmiddels onderweg naarCambodja. Hier krijgen ze een tweede leven: kansarme,maar begaafde studenten gebruiken de computers omopdrachten en projecten voor hun studie uit te werken.Deze studie wordt gefinancierd door Chances for Cam-bodja. Dit is een stichting die onvermogende studentende mogelijkheid geeft een universitaire opleiding te vol-gen. Wij kwamen in contact met deze organisatie via Fa-bian Emmen van Chances4All. Hij zette voor zijn bedrijfeen opdracht uit bij HAS Kennis Transfer om shiitakesoepop een verantwoorde wijze in de markt te brengen. Hetbedrijf teelt nu als een van de weinigen in Nederland in demoerasrijke omgeving van Ankeveen op unieke en geheelbiologische methode deze hoogwaardige Japanse pad-denstoelen. (zie www.flapland.nl )

In september heefteen aantal medewerkers een nieuwe computer op hunbureau gekregen. De afdelingen A&I en de Infodesk hebben namelijk hardgewerkt om een serie oude computers te vervangen voor nieuwe exem-plaren.

Tekst: Neeltje Bekkers

Zeventig euroFabian Emmen roept HAS-medewerkers op om een do-natie te doen aan de stichting Chances4All, waaronderChances4Cambodja valt. De stichting geeft kansarmestudenten de mogelijkheid een universitaire studie te vol-gen. Voor één student is zeventig euro per maand nodigom studiekosten, wonen, transport, eten en drinken te be-talen. De studenten en hun familie hebben niets andersdan de rijst van hun stukje land. Het bedrag wat in hengeïnvesteerd wordt door de stichting, betalen zij als zijeen baan hebben gevonden terug, zodat weer eennieuwe student naar de universiteit kan! Elk bedrag datHAS-medewerkers kunnen missen is welkom.

Meer informatie www.chances4cambodia.org . Rekening-nummer: 139432868 ten name van Chances4all.

14 oude computers van HAS Den Bosch dienen studenten in Cambodja

Cambodja, Angkor Wat Temple.

17

De provinciale overheid op Oost-Java heeft de cursus bijNESO-Indonesia/NUFFIC aangevraagd, en is bedoeldvoor een groep van vijfentwintig Indonesische officials,ondernemers en coöperatievertegenwoordigers. Locatie:Den Bosch. Probleem binnen Indonesië is dat hun tuinbouwproductielijdt onder de zware concurrentie van handelsstromen uitThailand, China en Vietnam. Niet alleen krijgen boeren enproducentencoöperaties daarom moeilijk toegang tot deinternationale markt, maar ze komen ook in eigen landonder zware druk te staan. Geconstateerd wordt dat eengecoördineerde actie om de situatie te verbeteren, wordtbemoeilijkt door gebrekkige institutionele capaciteit: teweinig inzicht in agri-ketens en een tekortschietendeplanning. Door goed en snel samenwerken van HAS DenBosch en HAS KennisTransfer zijn we er in geslaagd eenmooi voorstel en een acceptabele begroting te schrijven,en hebben we de klus gekregen. We realiseren de cursusmet 70 % eigen expertise, en 30 % 'inhuur'. Het belang vandit type opdrachten voor de HAS en HAS KennisTransferzien we vooral in de actieve praktische betrokkenheid van

collega's bij internationale ontwikkelingen. Die betrok-kenheid geeft het type ervaring dat noodzakelijk is ombinnen de HAS goed onderwijs te kunnen geven in steedsmeer internationaal opererende bedrijfstakken.

De cursus in het kort:• Vier weken fulltime cursus voor vijfentwintig

professionals;• Thema's: supply chain management, internationale

marketing en handel, tuinbouw-bedrijfsvoering en technieken, planning;

• Lessen, opdrachten, excursies en afrondende masterclass.

Jullie zullen de groep regelmatig tegenkomen binnen hetgebouw, met name op de Duhamel-locatie. Huisvestinghebben we gevonden in bungalowpark De Parel, in Ois-terwijk.

Heb je vragen, neem gerust contact op: HaT@hasdb.nl ofKeM@hasdb.nl

Eén van de laatste dagen van de vakantie opende Toine zijn mailbox entrof een mail aan waaruit bleek dat een Indonesische partij op zoek wasnaar een contactpersoon binnen HAS Den Bosch. Het contact was vervol-gens snel gelegd, en wat bleek? HAS den Bosch wordt gezien als deideale partij om een cursus te verzorgen op het gebied van 'concurrerendetuinbouwketens'.

25 Indonesiërs voor training in Den Bosch

internationaal

“HAS den Boschwordt gezien als de ideale partij om een

cursus te verzor-gen op het gebied van

'concurrerendetuinbouwketens'”

Tekst: Toine Hattink en Maarten Klein Foto: Karin Jonkers

Indonesië, Bali.

Het resultaat: algemene activiteiten om een basisin-stroom te generen aangevuld met een studentenwer-vingscampagne gericht op Voedingsmiddelentech-nologie, Milieukunde en Plattelandsvernieuwing. Uit cij-fers in de markt blijkt nog steeds dat er een tekort is aanprofessionals op het gebied van Voedingsmiddelentech-nologie, Milieukunde en Plattelandsvernieuwing.* De in-stroom van studenten voor deze opleidingen is op ditmoment niet voldoende om de markt te kunnen bedie-nen. Het komende jaar gaan we daarom een gerichtecampagne inzetten om de instroom voor deze opleidin-gen te verhogen. Daarnaast willen we een verhoging vande algemene naamsbekendheid van deze opleidingenen daarmee een grotere naamsbekendheid van hoge-

De afgelopen jaren is hogeschool HAS Den Bosch behoorlijk gegroeid instudentenaantallen. Maar groei is niet zomaar een doel voor HAS DenBosch. Zoals Stef Valk het formuleerde: “We willen de beste zijn, groei isgeen doel op zich”. Op basis van deze koers hebben wij, Communicatie &PR samen met de PR-coördinatoren uit de sectoren, kritisch gekeken naarde wervingsinspanningen per opleiding.

Tekst: Lindsay Kemps-SaitchBeeld: Studio Jean Philipse

school HAS Den Bosch bereiken.

RandvoorwaardenSamen met ons vormgevingsbureau Studio Jean Philipsezijn we gaan brainstormen op basis van input van de op-leidingen. Waaraan moet de campagne voldoen? En hoezetten we de opleidingen neer? Boven water stond datde campagne in ieder geval ingebouwd kon worden bin-nen de reguliere activiteiten zoals beurzen, open dagenen oriëntatiedagen. En dat de campagne zo herkenbaaris, dat direct duidelijk is dat hogeschool HAS Den Boschde afzender is. Daarnaast wilden we graag een goedecombinatie maken tussen online en offline activiteiten enmoest het geheel vooral meetbaar zijn.

Beeld nieuwe campagne.

achtergrond

2010-2011: Studentenwervingscampagne gericht op VM, MK en PV

18

De campagneDit heeft geresulteerd in een voor jongeren aanspre-kende en no-nonsense campagne. De focus ligt op hetprofileren van de opleidingen als hip, jong, creatief, inno-vatief, marktgericht en ook voor meiden. We maken in decampagne voornamelijk gebruik van digitale media. Deopleidingen krijgen alle drie een actiesite die ingevuld isdoor eigen studenten. Zo heeft elke student van een op-leiding een filmpje gemaakt over zijn of haar opleiding,maar laat hierin ook zien hoe het studentenleven eraantoe gaat. Ook kunnen scholieren direct vragen stellenaan deze studenten via de site. En natuurlijk heeft iedereopleiding een eigen slogan:

VM: in voeding de beste en grootste van NL! PV: groen is bij ons geen kleur maar een visie! MK: wij ontwerpen vandaag de wereld van morgen!

Meer informatie? Contact Lindsay, L.Kemps@hasdb.nl ofop tel: 3796

En neem ook eens een kijkje op een van de actiesites:www.natuurlijkmk.nl www.natuurlijkvm.nl www.natuurlijkpv.nl

*Ook voor de opleiding Tuinbouw en akkerbouw geldt dater een tekort is aan professionals, deze opleiding wordtdoor middel van de champagne Green iD (loopt al vanaf2008-2009) extra onder de aandacht gebracht van jon-geren.

“De focus ligt vooralop het profileren

van de opleidingen als hip, jong,

creatief, innovatief,marktgericht en

ook voor meiden”

19

fotocollageHogeschool HAS Den Bosch

met Il jo jo op het Beter Eten Festival 2010

Foto's: Josephine de Vries en Ilona Spierings

20

21

verslag

HAS KennisTransfer en hogeschool HAS Den Bosch zijngevraagd om hierbinnen invulling te geven aan een mo-dule over diergezondheid en diervoeding in relatie totfarmmanagement. Om de Russische werkwijze en proble-matiek te leren kennen brachten Mireille Gijsberts en Gert-Jan Duives van 19 tot en met 25 september jl. eenkennismakingsbezoek aan enkele Russische universitei-ten en veehouderijbedrijven. Dit om universitaire docen-ten te selecteren voor een intensieve training, die infebruari 2011 op HAS Den Bosch wordt gegeven. Een paarvragen aan docent Dier- en veehouderij Gert-Jan Duivesen Mireille Gijsberts, opleidingsadviseur bij HAS Kennis-Transfer.

Welke zaken zijn je opgevallen tijdens het bezoek?Gert-Jan: "In Rusland zijn veel grote veehouderijbedrijven,die op technisch gebied een forse groei hebben doorge-maakt. Vaak is de bedrijfsvoering onvoldoende meege-groeid met de techniek. Daarnaast is het aantalwerknemers op een bedrijf relatief groot. Er werken somswel veertig tot vijftig mensen, die zich allemaal bezig hou-den met hun eigen specifieke taak. Hierdoor lopen pro-cessen soms inefficiënt of gaan er dingen mis. Met nameop de grotere bedrijven zou winst behaald kunnen wordendoor het verbeteren van de afstemming tussen de mede-werkers en het management. Hier ligt een belangrijke taakvoor de bedrijfsleider.”

Wat is de grote uitdaging van het project?Mireille: “De grootste uitdaging van het project zit in hetvinden van een balans tussen idealisme en het draaienvan een goed project. Het uitgangspunt is een duurzamesamenwerking opzetten. Enerzijds zie je enorm veel zakenwaar wij de ondernemers ondersteuning zouden kunnenbieden. Anderzijds biedt het project maar beperkte mo-gelijkheden, met name qua tijd en geld. Je moet dus keu-zes maken in wat je wel en niet doet.”

Kun je dat nog iets concreter toelichten?Mireille: “Neem bijvoorbeeld de tussenkalftijd (dat is de tijddie tussen twee opeenvolgende keren kalveren in zit, red.).Een te lange tussenkalftijd kan gevolgen hebben voor hetrendement van een bedrijf. Om de oorzaak van een telange tussenkalftijd te achterhalen heb je allereerst be-trouwbare gegevens nodig. Vervolgens moet je de vaar-digheden bezitten om deze te kunnen analyseren enrelevante informatie te verzamelen. Voor het oplossen vanhet probleem is het tenslotte van belang om informatie tedelen en samen te werken met andere disciplines. Na-tuurlijk hoort het sturen van bedrijfsprocessen daarbij.”

Wat betekent dat voor het trainingsprogramma?Mireille: “Dat ons lesprogramma vooral gebaseerd is op de methodiek van probleemaanpak. Het gebruik vanbetrouwbare gegevens en samenwerking zijn daarbij cru-ciaal. Ons systeem van gegevensregistratie, onze over-legcultuur en onderlinge afstemming zijn heel anders dandie van Rusland. Daar is meer sprake van machtsverhou-dingen en men hanteert een ander beloningssysteem.

Dit heeft nog al eens tot gevolg dat informatie wat mooierwordt voorgespiegeld dan deze in werkelijkheid is.”

Tijdens het bezoek zijn vier universitaire docenten gese-lecteerd. Na de training op de HAS in februari gaan de do-centen op hun beurt managers van bedrijven scholen, metde kennis en kunde die zij hebben opgedaan tijdens detraining. Dit doen zij onder begeleiding van HAS-docenten(opzet van het curriculum). Ook bij de implementatie vandit lesprogramma in Rusland (april 2011) worden zij bijge-staan door HAS-docenten.

Wageningen University biedt in samenwerking met enkele Russischeuniversiteiten een MBA-programma aan voor de top en het middenkadervan de melkvee- en varkenssector in Rusland. Deze MBA is onderdeel vanhet Lifestock Expertise Centre (LEC), een project met als doel de ontwik-keling van een duurzaam kennisoverdrachtsysteem voor de dierlijke pro-ductie in Rusland.

Inspirerend bezoek aan Rusland

Tekst: Marieke EllenbroekFoto’s: Marieke Ellenbroek en Karin Jonkers

Gert-Jan Duives en Mireille Gijberts op bezoek bij eenuniversiteit in Rusland.

“De grootste uitdaging vanhet project zit in het vinden

van een balans tussen idealisme en het draaien van

een goed project”

22

Dat HAS Den Bosch flink groeit, merken we allemaal. Niet alleen de cijfers tonen ons dat, maar als je door degangen loopt, zie je dat het drukker is. En als je gaat lun-chen in het Paviljoen, vind je tijdens de pauze niet zomaareen plek. Een lokalentekort dreigde dan ook voor dit stu-diejaar. Reden voor Stef Valk, Waarnemend Voorzitter vanhet College van Bestuur, om actie te ondernemen en lo-kalen bij te huren. Leo Timmermans, directeur IT & Facili-teiten: “We huren twaalf lokalen in principe voor drie jaar.Ondertussen moeten we bekijken wanneer de Stoas pre-cies weggaat en hoe hoog de instroom blijft. De lokalendie we hebben gehuurd, zijn niet altijd door ons in gebruik.Het Stedelijk Gymnasium wilde gedurende één jaar drievan de door ons gehuurde lokalen graag gebruiken en dat is ook zo afgesproken. Na dit jaar gaat het Stede-lijk Gymnnasium waarschijnlijk een ander deel van het Duhamelcollege gebruiken. Wij blijven de onderverhuurdelokalen gedurende dit jaar echter wel beheren.”

Gekleurde stoelenBeheerder van de lokalen op het Duhamelcollege isFrans van Beuningen. De 52-jarige Bosschenaar ontvangtme vriendelijk in zijn kantoortje op de derde verdieping,waar ook de lokalen die HAS Den Bosch huurt zijn. HetDuhamel is een wat ouder gebouw, de sfeer die er hangt,is dan ook anders dan in het echte HAS-gebouw. “De lo-kalen hadden alle kleuren van de regenboog”, verteltFrans. “In de zomer is alles overgespoten. Onze eigen ge-kleurde stoelen staan erin. Ook heeft ieder lokaal een be-amer.“ Als je rondloopt, zie je een beetje HAS, en eenbeetje Duhamel. Je herkent de stoelen, maar ook de kof-fieautomaat en Frans natuurlijk in z’n HAS-shirt.

Het Duhamelcollege verhuurt al langer lokalen, omdat hetaantal leerlingen dat zij hebben, de laatste jaren gedaaldis. Zo zetelde De Bossche muziekschool ‘De Muzerije’ bijvoorbeeld afgelopen studiejaar tijdelijk in het gebouw.Het Duhamel is een vmbo-school die vooropleidingen inde sectoren Zorg en welzijn, en Techniek aanbiedt. Metzo’n vooropleiding kunnen scholieren vlot doorstromennaar een mbo-opleiding. Maar het Duhamel biedt meer,zij hebben bijvoorbeeld een internationale schakelklaswaarin scholieren die net in Nederland zijn komen wonenin twee jaar tijd voldoende Nederlands leren om te kun-nen doorstromen naar een reguliere opleiding. “De schoolheeft ongeveer 600 leerlingen”, zegt Frans. “Af en toe hebik wel contact met hun conciërges, want ook al hebben wijonze eigen verdieping, we zitten toch in hetzelfde gebouwdus is overleg weleens nodig.”

Positieve geluidenDe beslissing om lokalen te huren is op korte termijn genomen, alsmede het aannemen van een beheerder. “Ikkon per direct beginnen en dat was voor HAS Den Boscheen groot voordeel. Ik geloof dat er tussen mijn sollicita-tiegesprek en mijn eerste dag een week zat.” Frans is eriedere werkdag, van acht tot vijf. “Het Stedelijk Gymna-sium begint iets eerder dan HAS Den Bosch en de eerstescholier staat soms al tegen achten voor de deur. Het iswel een verschil hoor, of je een scholier of student voor jehebt. Toch een andere leeftijdsfase.” De aanloop is rede-lijk volgens Frans. “Er blijven best vaak studenten hangenom wat voor zichzelf te werken. Van zowel studenten alsdocenten hoor ik positieve geluiden over het gebouw, zevinden dat het er netjes uitziet. ”

Het is een grijze dag. Het miezert, een paraplu lijkt niet echt nodig, maarals je eenmaal buiten staat, merk je al gauw dat je toch best nat wordt. Enhet is koud, herfstig. Ver hoef ik niet gelukkig, want ik ga een kijkje nemenop het Duhamelcollege, waar HAS Den Bosch sinds dit studiejaar twaalf lo-kalen huurt, en dat is aan het andere einde van de straat.

Een HAS-verdieping op het Duhamelcollege

Tekst en foto’s: Florieke Koers

“De lokalenhadden allekleuren van

de regenboog”

reportage

Frans van Beuningen

23

24

Perry en Marc over…je uiterlijk weerspiegelt je innerlijk

Ha die Marc,

Ik roep altijd dat ik er niet zo bij hoef te horen: dit is al mijn zevende baan, ik rij in een autovan tien jaar oud, mijn fiets is de oudste uit de stalling. Maar toch. Ik poets twee keer perdag mijn tanden, ik kick op vrouwelijke complimenten over mijn kleding en ik scheer me.Mijn borstharen hoef ik niet vaak te doen, want ik heb er maar twee. Maar mijn wangen doeik desnoods twee keer per dag. Ik conformeer me dus net zo goed. Ik wil er ook bij horen. Jeuiterlijk weerspiegelt je innerlijk. Maar als oud niet meer telt, wat doen we dan met ons ma-nagement? Oude mannen, die zich waarschijnlijk ook alleen op de wangen scheren. Nemenwe die nog serieus? Zij moeten belangrijke lijnen voor beleid uitzetten, dat na hun pensione-ring wordt uitgevoerd. Er kan ook zo maar jong bloed nodig zijn. Toch geef ik ze alle credits.Laat uiterlijk, ervaring en inhoud prevaleren. Leuk blond is niet vervelend, maar ik wil er-varing en inzicht. De nieuwe herfstkleur is bruin met wat waterstofperoxide. Moeten wedaar ons zorgen over maken, of gaan we de daden beoordelen? Ik kies voor het laatste.

Groet, Perry

Hoi Perry,

Scheer jij je lichaamshaar? Ik wel. Mijn baard, neus- en oorharen. Maar onder lichaams-haar verstaan we natuurlijk ook borsthaar en schaamhaar. Je hoort er niet meer bij als jehet niet doet. Of je bent een bejaarde. Dat laatste ben ik dus. Ik zou het natuurlijk wel wil-len, maar mijn vrouw wil het niet (leuke smoes hè?). Laatst kwam mijn dochter met devraag waar de scheermachine lag. Wat bleek: ze wilde haar beenhaar scheren. 14 jaar! Ik legde het dilemma aan mijn studenten voor (ik weet het Jan, dit gaat te ver). ‘Niet mee bemoeien’, was het duidelijke antwoord van de dames (op de manier van ‘mannen hebbenhier geen verstand van’). Advies aangenomen,want anders ben ik natuurlijk de bejaardedocent. We volgen, we willen er bij horen. Dit zie je in de mode, in de sociale acceptatie, in de keuzevan de auto etc. Kun je dit (in extreme: mening) doortrekken naar een zelfmoordaanslag?Waarom doe je dingen? En waarom doe je ze op een bepaalde geaccepteerde manier? Hoe sterk is het groepsgevoel bij jou? Bij mij erg groot. Maar wat is erg groot?

Marc

>>> Perry van Kerkhoven 09/30/10 3:51 PM >>>

>>> Marc Maas 09/30/10 1:13 PM >>>

you’ve got mail

mmm…

Voor de merengue:2 eiwitten120 gram suikersnufje kaneel

Bereidingswijze:Verwarm de oven voor op 120 graden. Klop de eiwittenstijf, voeg halverwege beetje bij beetje de suiker en ka-neel toe. De eiwitten moet je op zijn kop kunnen houden.Bekleed een bakplaat met bakpapier en vorm mooie ei-witrondjes van ongeveer 7 cm. doorsnee en ongeveer 1cm. hoog. Zet de eiwitten in de oven. Na 45 minuten scha-kel de oven uit, maar laat de schuimpjes in de oven totdie zijn afgekoeld.

Snijd 4 komkommers in de lengte doormidden enschraap de zaadlijsten eruit. Hak ze grof en pureer ze metde yoghurt, crème fraîche, bouillon, tabasco, knoflook,zout en alle kruiden in de staafmixer.Snijd met een dunschiller lange repen van de overge-bleven halve komkommer. Garneer de soep met eenpaars viooltje en de komkommerreepjes.

Voor het hele dessert:1 emmertje Turkse yoghurt 1 granaatappel (Marokkaanse of Turkse toko) naar smaak granaatappelsiroop (Marokkaanse of Turksetoko) of gembersiroop2 el rozenwater (Marokkaanse of Turkse toko), kan even-tueel ook weggelaten wordennaar smaak suiker

Bereidingswijze:Meng de yoghurt met granaatappelsiroop, rozenwater (eneventueel nog wat suiker) tot een glad en romig mengsel.Verkruimel en verdeel de merengue over vier schaaltjes.Breek de granaatappels open en verdeel de helft over

Dit recept hebben we geïnspireerd op de tentoonstelling ‘A la c'Arte, de kunst van het eten’ in het Noordbrabants mu-seum. Deze tentoonstelling laat een lekkere mix zien van eten in de kunst op basis van drie thema’s: ingrediënten, maal-tijden en symboliek. Wij hebben samen met de eerstejaars studenten Food Design & Innovation mogen genieten vaneen rondleiding. Met name de gerechtjes die topkoks maakten, geïnspireerd door een schilderij of foto waren heer-lijk om te zien. Ook wij hebben ons laten inspireren door een lieflijk schilderij waarop een meisje te zien is, die genietvan een bordje pap. Wij hebben de pap vertaald naar een makkelijk én lekker yoghurtgerecht.

De tentoonstelling is nog tot 2 januari 2011 te zien. Meer weten? www.noordbrabantsmuseum.nl

Romige yoghurt met merengue engranaatappelpitjes (4 personen)

Koken met Roos en Eva

Tekst: Roos Leufkens en Eva Arts

25

de schaaltjes. Verdeel de yoghurt over de schaaltjes eneindig met de resterende granaatappelpitjes. Garneereventueel met een snufje kaneel.

Eet lekker!

26

tweede keer is uitgevoerd. In de 21grootste steden van ons land is bezoe-kers gevraagd hoe zij de gastvrijheidbeoordelen en op basis daarvan kwamde Brabantse hoofdstad als MeestGastvrije Stad 2010 uit de bus. Dat 's-Hertogenbosch de titel Hoofdstadvan de Smaak waardig is, wordt bij ditonderzoek nogmaals bevestigd. Destad scoort vooral op het gebied vanhoreca en vrije tijd bovengemiddeld.Vooral de diversiteit van het restaurant-en caféaanbod en het aanbod van ter-rassen worden door de bezoekers hooggewaardeerd.

Meer weten? www.vvvdenbosch.nl

HAS DierdayOp 18 november vindt op hogeschoolHAS Den Bosch de 'HAS DIERDAY'plaats. Ok, het is geen dag, maar eenavond, en deze avond staat geheel inhet teken van 'kennis' maken, 'verbin-ding' zoeken en 'samen' werken. Deel-nemers brengen de avond door metspeciaal geselecteerde professionalsuit de dierhouderijsector. De avond be-gint met enthousiaste sprekers en wordtafgesloten met stimulerende gesprek-ken over de toekomst van de sector.Het programma wordt geleid door JanDenissen, directeur sector Dier, Biologie& Milieu. Heb je een uitnodiging gehaden wil je je aanmelden? Kijk dan op in-tranet hoe je dit kunt doen.

HAS Den Bosch komt regelmatig in hetnieuws. Op deze pagina een kort over-zicht. Op intranet kun je de volledige ar-tikelen lezen onder HAS in het nieuws.

Newsbeats

HAS in het nieuws

nieuws & agendaNederlandse bloemen pro-moten in het buitenlandTekla Wannas had tijdens haar studieFloral Design & Business Managemental een aantal ideeën voor het startenvan een eigen bedrijf. Bloemen zijn he-lemaal haar passie. Daarom kwam de26-jarige Finse naar Nederland, stu-deerde in 2009 af en deed daarna ooknog een master International Horticul-ture.

Bron: Groei & Bloei, oktober 2010

Studenten vinden Avansbeste hogeschoolAvans Hogeschool is deze week doorweekblad Elsevier uitgeroepen totbeste grote hogeschool van Nederland.Fontys kreeg een zevende plek. En deUniversiteit van Tilburg werd voor devierde maal uitgeroepen tot beste spe-cialistische universiteit. De opleiding Be-drijfskunde en agribusiness van HASDen Bosch is de beste van Nederlandin zijn soort.

Bron: Brabants Dagblad, 9 oktober 2010

Gemeenten, kijk vaker overde schuttingen!In Haren moet een hek van 1,75 meterrond een hertenweitje weg, net als oudelandbouwwerktuigen en schuilhokkenop het terrein. HAS-docenten Tom vanMuijlwijk en Christ Tielemans geven hunvisie op de inrichting van het buitenge-bied.

Bron: Brabants Dagblad, 9 oktober 2010

Wil je goed op de hoogte blijven vanwat er allemaal speelt in en om deHAS? Kijk regelmatig op intranet en dewebsite en lees het nieuws als eerste!

Ontwerpwedstrijd Willems-poortVoor de ontwerpwedstrijd ‘Hoe ziet dewerklocatie van 2020 er uit?’ dagen deprovincie Noord-Brabant en de partnersin het project Willemspoort in ’s-Herto-genbosch studenten en recent afgestu-deerden uit! Ze roepen (teams van)stedenbouwkundigen, landschapsarchi-tecten, architecten, omgevingspsycho-logen en andere professionals vanmorgen op hun visie te geven op dewerklocatie van 2020. Het doel is tekomen tot een wervende visie voor toe-komstige bewoners en gebruikers vanWillemspoort in ’s-Hertogenbosch.Want: wat maakt werken zinvol en aan-genaam? Hoe versterk je de interactietussen wonen, werken en verblijven? Enwat is of kan de rol van design hierinzijn? De provincie Noord-Brabant stelttwee prijzen beschikbaar. Het winnendeteam ontvangt een bedrag van ¤ 6.000,-in de vorm van een opleidingscheque.Daarnaast is er een aanmoedigingsprijster waarde van ¤ 3.000,- Ook wordt be-keken of een of meerdere winnende vi-sies kunnen worden uitgewerkt enmeegenomen in de ontwikkeling vanWillemspoort. De winnaar(s) worden infebruari 2011 bekendgemaakt.

Meer weten? www.brabant.nl/ddw

’s-Hertogenbosch MeestGastvrije Stad van Neder-land 2010

’s-Hertogenbosch is de Meest GastvrijeStad 2010. Dit is de uitkomst van hetgrote consumentenonderzoek dat doorVan Spronsen & Partners horeca-adviesen VVV Nederland deze zomer voor de

Ga jij dit schooljaarop zakenreis in hetbuitenland? Interna-tional Office onder-

steunt je bij hetboeken van je reis!Kijk voor meer infor-

matie op Intranetonder Afdelingen/

International Office/Service!

27

Disputenvolleybaltoernooi en HAS alumnifeest 6 nov

Open dag 13 nov

HAS Dierday 18 nov

Lustrum Stad en streekontwikkeling 18 nov

Careerday i.s.m. Unilever inWorld Forum Den Haag 17 - 18 nov

Uitreiking Molenaar Award 24 nov

Wil Weg Markt 2 dec

OVO-ochtend, broodje HAS 7 dec

HAS Ondernemend Café 9 dec

Oriëntatiedagen 1, 8 en 15dec

Kerstontbijt 23 dec

Kerstvakantie 24 dec t/m 7 jan

Agenda

Inspirerend

nieuwe gezichten

‘De baliekluivers’: Pieter Verhaegh en Stef Valk

Janneke Heijmans, secretaresse P&O, per 27 augustus 2010

Jeannette Straver-van Vught,

docent GBS, per 1 augustus 2010

Etienne de Ling, stagiaire Communicatie & PR, per 11 augustus 2010

Hielke van der Meulen,docent F en B,

per 15 augustus 2010

Stefan Hermsen, docent F en B, per 15 augustus 2010

nummer 2, november 2010