1

Handleiding- lespakket

Praktijk 3

Sidney Muyllaert

Bachelor Kleuteronderwijs

Praktijk

2

Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE ........................................................................................................ 2 1 INLEIDING ............................................................................................................. 3 2 OPBOUW LESPAKKET ........................................................................................ 4 3 THEMAMAP ............................................................................................................. 5 4 LESPAKKET ............................................................................................................ 6

4.1 ACTIVITEIT 1: STARTACTIVITEIT – LOTTA MIST HAAR VRIENDEN ........................ 6 4.2 ACTIVITEIT 2: SAMEN HET SPEELGOED WASSEN .................................................. 8

4.2.1. Liedblad: Speelgoed wassen ...................................................................... 9 4.2.2. Afbeelding: De magie van handen wassen ........................................ 10

4.3 ACTIVITEIT 3: SAMEN EEN VRIENDENBOEK MAKEN ............................................ 11 4.3.1 Sjabloon: vriendenboek kleuters ........................................................... 12 4.3.2 Sjabloon: vriendenboek juf ...................................................................... 14 4.3.3 Sjabloon: vriendenboek juf Sidney ....................................................... 16 4.3.4 Liedblad: Vrolijke vrienden ...................................................................... 18 4.3.5 Stappenplan: handen wassen met Jules ............................................. 19

4.4 ACTIVITEIT 4: POSTKAARTEN MAKEN ................................................................... 20 4.5 ACTIVITEIT 5: SAMEN EEN GEZELSCHAPSSPEL SPELEN ...................................... 21

4.5.1. Puzzelstukken ................................................................................................ 22 4.5.2. Vorm voor de puzzel op te leggen ......................................................... 23 4.5.3. Opdrachten kaarten .................................................................................... 24 4.5.4. Hartjes om te verzamelen ........................................................................ 28 4.5.5. Gekleurde dobbelsteen .............................................................................. 30

3

1 Inleiding

Dit lespakket is een gebruiksinstrument voor mijn stageschool ‘De knipoog’ + mijn stageklas ‘de rode klas’. Dit lespakket kunnen jullie gebruiken bij de heropstart van de school. Ik ben vertrokken van de brede invulling van het corona- gebeuren. Zo heb ik nagedacht wat voor mijn stageklas haalbaar is. Ik ben vertrokken van mijn aantal observaties en de leef-belevingswereld van de kleuters. Deze handleiding is een houvast om aan de slag te gaan met de themamap en het lespakket. Wat kan u terugvinden in deze handleiding?

- Een opbouw van het lespakket - Meer uitleg over de themamap. - Een extra woordje uitleg per activiteit met enkele tips. De uitgewerkte sjablonen die

bij de lesvoorbereidingen horen.

- Dit betekent dat je iets moet knippen.

- Dit betekent dat je iets moet afdrukken. In een aparte map met sjablonen kan u ook deze bestanden terugvinden in PDF formaat. Zo staan de tittels niet bij op het sjabloon.

- Dit betekent dat je iets moet vouwen.

Ik wens u veel plezier met de verdere uitwerking van deze themalijn. Moest u nog vragen hebben mag u deze altijd stellen.

4

2 Opbouw lespakket

1. Lees: Inleiding 2. Bekijk de themamap ‘Themamap – lespakket – Sidney Muyllaert’. 3. Lees de lesvoorbereidingen ‘Uitwerking themalijn – lespakket – Sidney Muyllaert’. 4. Bekijk de extra uitleg, tips, sjablonen en informatie in de volgende document: ‘De

handleiding – lespakket – Sidney Muyllaert’.

5

3 Themamap

In de themamap kan u het volgende vinden:

- Stap 1: Verantwoording thema o Vanuit geobserveerde interesse en noden o Vanuit de kleuters o Vanuit mezelf

- Stap 2: Themamap en brainstorm/webschema o Themamap met achtergrond informatie o Brainstorm o Webschema o Geraadpleegde bronnen o Bijlage o Ideeën klaspraktijk

§ Bij deze themamap horen ook de mogelijke klasideeën die passen binnen dit breed thema. Ik heb veel verschillende ideeën opgezocht zodat, als u er verder mee aan de slag wilt gaan kan u altijd naar de andere ideeën gaan kijken.

- Stap 3: Betekenisvolheid o Voor de kleuters o Voor mezelf

- Stap 4: Ontwikkelingswaarde o Verschillende ontwikkelingswaarden gebaseerd op het OVSG, omdat

het een gemeenteschool is. Hier heb ik een grote opsomming gemaakt met alle mogelijke ontwikkelingswaarde die in het brede thema corona zouden passen. Als u dan verder aan de slag wilt gaan kan u altijd eens kijken tussen de andere mogelijke ontwikkelingswaarden. Ook mijn ontwikkelingswaarden die ik heb gekozen staan hierin vermeld.

- Stap 5: Themalijnen zoeken o Mogelijke themalijnen die passen in dit thema heb ik vermeld. Mijn

gekozen themalijn staat hier ook uitgeschreven. o Aan de hand van mijn themalijn heb ik een startactiviteit en 4

verwerkingsactiviteiten gemaakt. § Lotta mist haar vrienden. § Samen het speelgoed wassen. § Samen een vriendenboek maken. § Postkaarten maken. § Samen een gezelschapsspel spelen.

6

4 Lespakket

Voor dit lespakket koos ik ervoor om een aantal activiteiten binnen de themalijn: “Wat heb ik je zooooo gemist” uit te werken. Ik koos dit omdat het voor de kleuters in mijn stageklas ervaringen/belevingen zijn die ze echt ervaren hebben in hun leefwereld. Ze hebben allemaal iemand moeten missen en zullen erg blij zijn om elkaar terug te zien. Zo kan ik ook inzetten op het genieten om weer samen te kunnen zijn en het samenspel. Ook heb ik dit met mijn mentor besproken en zij vond dat een hele goede keuze. Plannen van de activiteiten: De activiteiten kan u het beste inplannen in de volgorde hoe ik ze hieronder weergeef. 4.1 Activiteit 1: startactiviteit – Lotta mist haar vrienden

Ik heb deze activiteit gekozen omdat ik het belangrijk vind dat de kleuters zich kunnen oriënteren in het verhaal. Ik heb gekozen om zelf een verhaal te schrijven met zelfgemaakte prenten erin. Het verhaal is voor persoonlijk gebruik en is niet bedoeld om gepubliceerd te worden. In het verhaal komen veel elementen terug die de kleuters kennen en dat in hun leefwereld aanwezig is. Specifieke informatie over de activiteit zoals bijvoorbeeld: de doelen, de materialen die u nodig heeft, organisatie (wat u als voorbereiding voor de activiteit moet doen), het verloop,… vindt u terug in de lesvoorbereiding. Dit kan u vinden onder de naam ‘Startactiviteit/impressie – Lotta mist haar vrienden’. Belangrijke aspecten binnen deze activiteit zijn:

- In de aparte bijlage vindt u het verhaal ‘Lotta mist haar vrienden – Sidney Muyllaert’ terug. Dit verhaal kan u afdrukken en eventueel lamineren. Dit kan u best dubbelzijdig doen vanaf het 1ste prent, zo staat steeds de tekst op de achterkant van de prent. Het voorblad moet u dan enkelzijdig afdrukken.

- Geef de kleuters de tijd en de ruimte om spontaan te reageren. - Overloop samen met de kleuters de gemaakte afspraken. - Leef je echt in het personage van Lotta. Zo beleven kleuters het verhaal ook echt. - Het is erg belangrijk dat je in gaat op dat wat de kleuters zelf aanbrengen. Hier

kan je dan dieper op ingaan. - Zorg ervoor dat alle kleuters aanbod komen die dit zelf willen. Zo voelen ze dat ze

welkom zijn en dat er naar hen geluisterd wordt. - Laat de kleuters echt zelf kiezen wanneer ze wel/niet willen praten. - Werk met een daglijn, zo leren de kleuters ook dat alles niet op één moment kan.

Zo werken ze ook aan het tijdsaspect. - Maak het gesprek van de kleuters echt visueel en hang deze nadien zichtbaar op

in de klas. Zo kunnen de kleuters steeds terugblikken op wat er gezegd is geweest.

7

Variaties:

- Ik heb ook een digitale versie gemaakt van het verhaal. Deze kan u ook eens aan de kleuters laten zien/horen. Dit vindt u in de aparte bijlage ‘Lotta mist haar vrienden.mp4’. Hier heeft u dan wel een computer of televisie scherm voor nodig.

- U kan het verhaal ook naspelen met Lotta de klaspop zelf. Als u dit doet zorg er dan voor dat u het verhaal goed kent.

- U kan het verhaal nog een keer voorlezen, maar er dan een uitbeelding spel van maken. Na elke prent mogen de kleuters iets uitbeelden. Dit kunnen mogelijke opdrachten zijn per prent:

o 1. De kleuters kunnen: geeuwen. o 2. De kleuters kunnen rond kijken in de klas. o 3. De kleuters kunnen eens door de gang lopen en kijken of dat er andere

kinderen aanwezig zijn. o 4. De kleuters kunnen springen, kunnen bedenken wat ze eens graag

zouden willen doen in de klas en dit uitbeelden. o 5. De kleuters kunnen kloppen op de bank of de grond. o 6. De kleuters kunnen doen als ze een brief vast hebben en deze

voorlezen. o 7. De kleuters kunnen uitbeelden hoe ze wakker worden. o 8. De kleuters kunnen doen alsof ze spelen. o 9. De kleuters kunnen droevig zijn, nieuwsgierig zijn. o 10. De kleuters kunnen alles wat de nieuwslezer zegt uitbeelden. o 11. De kleuters kunnen eens proberen om afstand te houden met iemand. o 12. De kleuters kunnen al de belangrijke dingen die we moeten doen

uitbeelden. o 13. De kleuters kunnen nadoen hoe ze zichzelf vervelen. o 14. De kleuters kunnen nadoen hoe ze knutselen. o 15. De kleuters kunnen telefoneren met elkaar of echt elkaar zien. o 16. De kleuters kunnen een dikke knuffel aan iedereen geven.

à Laat de kleuters ook zelf kiezen wat ze bij elke prent kunnen uitbeelden.

8

4.2 Activiteit 2: Samen het speelgoed wassen

Ik heb voor deze activiteit gekozen omdat ze na een lange tijd weer terug in de klas komen na de lockdown. Ze hebben iedereen voor een lange tijd moeten missen en zullen blij zijn dat ze elkaar terug kunnen zien. Ook zullen ze het speelgoed van de klas wel gemist hebben, maar voor we echt kunnen gaan spelen met het speelgoed heeft dit wel een grondige poestbeurt nodig. Hygiëne is enorm belangrijk en daarom wil ik dit ook graag betrekken in mijn activiteit. Specifieke informatie over de activiteit zoals bijvoorbeeld: de doelen, de materialen die u nodig heeft, organisatie (wat u als voorbereiding voor de activiteit moet doen), het verloop,… vindt u terug in de lesvoorbereiding. Dit kan u vinden onder de naam ‘Verwerkingsactiviteit: Samen het speelgoed wassen’. Belangrijke aspecten binnen deze activiteit zijn:

- Als u de test doet met het peper en de zeep moet u zien dat u na elke beurt het bord terug proper maakt. Als er nog restjes van zeep in hangen dan werkt deze proef niet. U kan ook bijvoorbeeld 4 bordjes zetten om het proefje zelfstandig uit te proberen. Zo kunnen per keer 4 kleuters dit proberen.

- In de handleiding onder ‘Samen het speelgoed wassen’ vindt u de afbeelding terug ‘Magie van handen wassen’ deze kan u ook afdrukken. Zo kunnen de kleuters zelfstandig experimenteren.

- Deze activiteit kan u het beste buiten uitvoeren, als het echt slecht weer moest zijn kan dit ook binnen aan een vrije tafel.

- Overloop samen met de kleuters de gemaakte afspraken. - Vul samen met de kleuters de bakken met het water. Laat ze zelf bedenken hoe

ze de bak met water gaan vullen. - Zing tijdens het speelgoed wassen ook het speelgoed wassen lied. Als u dit een

aantal keer doet kunnen de kleuters mee met u zingen. Dit liedje vindt u onderaan deze handleiding.

- Ga tijdens het speelgoed wassen in gesprek met de kleuters. - Als het lekker warm is kan je ook eens met het water samen spelen, dit zullen de

kleuters uiteraard fijn vinden. - Laat de kleuters zelf een oplossing zoeken om het speelgoed te laten drogen. Als

de kleuters iets aanbrengen laat ze het dan zeker zelf uitproberen. Zo kunnen ze probleem oplossend aan de slag.

- Duid één of twee controleurs aan, die kunnen nakijken of alles goed gewassen en afgedroogd is. Ook kunnen ze controleren of dat het speelgoed in de juiste bak ligt.

- Je kan bij het liedje ook altijd bewegingen doen. Zo onthouden kleuters ook beter het liedje. Ook kunnen de kleuters eens zelf de bewegingen kiezen en dan doet de juf het na.

Op de volgende pagina vindt u de bijhorende sjablonen om met deze activiteit aan de slag te kunnen gaan in de klas.

9

4.2.1. Liedblad: Speelgoed wassen

10

4.2.2. Afbeelding: De magie van handen wassen

11

4.3 Activiteit 3: Samen een vriendenboek maken

Ik heb deze activiteit gekozen omdat ik vriendschap enorm belangrijk vind. De kinderen zijn voor een lange periode niet meer naar school mogen komen. Ze zullen hun vrienden van de klas dan wel enorm gemist hebben. Door een vriendenboek van de rode klas te maken kunnen de kleuters echt zien dat we één grote vriendengroep zijn. Specifieke informatie over de activiteit zoals bijvoorbeeld: de doelen, de materialen die u nodig heeft, organisatie (wat u als voorbereiding voor de activiteit moet doen), het verloop,… vindt u terug in de lesvoorbereiding. Dit kan u vinden onder de naam ‘Verwerkingsactiviteit: ‘Samen een vriendenboek maken’. Belangrijke aspecten binnen deze activiteit zijn:

- Druk alles buiten het stappenplan en het liedje dubbelzijdig af. Zo heeft elke kleuter zijn/haar eigen papier waarmee ze aan de slag kunnen gaan.

- Indien u een instrument bespeeld is het een meerwaarde om tijdens het liedje mee te spelen met het instrument. Kleuters vinden dit namelijk heel fijn en genieten hier dan ook ten volle van.

- Bij het liedje kan je de kleuters handen laten geven zo ervaren ze verbondenheid met elkaar.

- Laat de kleuters zelf verwoorden wat ze willen/bedoelen. Neem hier dus u tijd voor, zo gaan kleuters zich meer bereid voelen om antwoorden te geven.

- Met deze activiteit gaan de kleuters zelfstandig aan de slag. - Overloop samen met de kleuters de gemaakte afspraken. - De kleuters moeten eerst beginnen met de voorkant en als het laatste hun

handafdruk zetten. Zo kan dit nadien drogen. - U mag zelf kiezen wat voor u mogelijk is om een foto te nemen. De verschillende

opties staan opgesomd in de lesvoorbereiding onder het puntje ‘opdrachten’. Het is natuurlijk wel fijn en makkelijker voor de kleuters om een echte foto van iemand te herkennen.

- Het is erg belangrijk dat u in gaat op dat wat de kleuters zelf aanbrengen. Hier kan u dan dieper op ingaan.

- Kijk na of dat de kleuters hun handen goed gewassen hebben volgens het stappenplan.

- Bespreek samen met de kleuters of dat de versie van juf Sidney ook in de vriendenboek mag.

- Stop samen met alle kleuters de papieren in het boek. Zo zien de kleuters ook dat het één geheel is.

Op de volgende pagina vindt u de bijhorende sjablonen om met deze activiteit aan de slag te kunnen gaan in de klas.

12

4.3.1 Sjabloon: vriendenboek kleuters

13

14

4.3.2 Sjabloon: vriendenboek juf

15

16

4.3.3 Sjabloon: vriendenboek juf Sidney

17

18

4.3.4 Liedblad: Vrolijke vrienden

19

4.3.5 Stappenplan: handen wassen met Jules

20

4.4 Activiteit 4: Postkaarten maken

Ik heb voor deze activiteit gekozen omdat de kleuters iedereen voor een lange tijd hebben moeten missen en zullen blij zijn dat ze elkaar terug kunnen zien. De kleuters zullen misschien ook al eens een postkaart ontvangen of zelf opgestuurd hebben. Deze activiteit komt verder vanuit mijn startactiviteit. Specifieke informatie over de activiteit zoals bijvoorbeeld: de doelen, de materialen die u nodig heeft, organisatie (wat u als voorbereiding voor de activiteit moet doen), het verloop,… vindt u terug in de lesvoorbereiding. Dit kan u vinden onder de naam ‘verwerkingsactiviteit: postkaarten maken’. Belangrijke aspecten binnen deze activiteit zijn:

- Ga even uit de klas en kom binnen als de postbode. Leef u echt in, dit gaat voor de kleuters echt een moment van nieuwsgierigheid zijn.

- Als de postbode klaar is komt u ook terug binnen als juf. - Overloop samen met de kleuters de gemaakte afspraken. - Laat de kleuters echt zelf kiezen met wat ze aan de slag willen gaan. - Bied het verschillend materiaal aan, zo kunnen ze indien mogelijk materialen

combineren. - Als ze met natuurlijke materialen aan de slag willen gaan, ga dan samen op

uitstap naar het bos om deze te verzamelen. - Ga zelf in op wat de kleuters maken. Vertrek van wat u ziet en ga in dialoog met

de kleuters. - Zorg ervoor dat het stappenplan van het handen wassen op ooghoogte van de

kleuters hangt. Dit vindt u terug in de handleiding onder het puntje ‘Samen een vriendenboek maken’.

- Bij de bespreking kan u op de achterkant van het kaartje iets schrijven over wat de kleuters aanbrengen tijdens het gesprek.

- Als het mogelijk is kan u met de klas de postkaarten echt gaan posten. Je kan vragen dat de kinderen elks een postzegel, enveloppe en het adres naar waar de postkaart moet meebrengen naar de school. Als u dit doet hou dan zeker rekening met de volgende zaken:

o Zorg dat u de verkeersregels samen met de kleuters overloopt voor je vertrekt.

o Tel de kleuters voor je vertrekt en neem een aanwezigheidslijst mee. o Zorg ervoor dat u een EBHO kid bij heeft. o Zorg dat u een extra begeleider bij hebt. Zo kan één iemand vooraan en

één iemand achteraan lopen. o Zorg dat de kinderen allemaal een flou-hesje aandoen. o Zorg ervoor dat de kinderen per 2 lopen. Als dit moeilijk is neem dan een

wandel slang/touw mee, zo kunnen de kinderen deze vasthouden. o Wandel op het voetpad langst de kant van de huizen. o Als we zijn aangekomen bij de post moeten u zien dat iedereen goed kan

zien als de brieven gepost worden. - Indien dit niet mogelijk is kan u de postkaarten mee met de kinderen naar huis

geven. Dan kunnen ze het zelf in de brievenbus van de mensen gaan stoppen die ze missen of echt gaan afgeven.

21

4.5 Activiteit 5: Samen een gezelschapsspel spelen

Ik heb voor deze activiteit gekozen omdat ik het belangrijk vind dat kinderen samen kunnen spelen. Dit zal na een lange periode thuis zitten voor een aantal kinderen wel aanpassen zijn. Ik heb daarom een zelfgemaakt spel gemaakt zodat de kinderen samen kunnen spelen. Het spel is gebaseerd op het spel ‘De boomgaard’ het is de bedoeling dat de kinderen echt samen werken om als één team te kunnen winnen. Specifieke informatie over de activiteit zoals bijvoorbeeld: de doelen, de materialen die u nodig heeft, organisatie (wat u als voorbereiding voor de activiteit moet doen), het verloop,… vindt u terug in de lesvoorbereiding. Dit kan u vinden onder de naam ‘verwerkingsactiviteit: Samen een gezelschapsspel spelen’. Belangrijke aspecten binnen deze activiteit zijn:

- Druk al de documenten onder deze activiteit af, let erop dat dit niet dubbelzijdig afgedrukt wordt. Als u het spel meerdere malen wilt gebruiken dan raad ik aan om dit te lamineren. Zo blijft het in goede staat en kan dit lang meegaan.

- U kan het natuurlijk ook altijd op karton kleven, zo is het ook steviger. - Moest u niet beschikken over een printer dan kan u of samen met de kleuters de

onderstaande afbeeldingen ook altijd na tekenen. - Als u een echte kleurendobbelsteen heeft moet u enkel op één vlak een hartje

plakken. De kleuren van de kleurendobbelsteen en het spel moeten wel overéén komen. Als u dit niet heeft dan kan u mijn voorgemaakte kleurendobbelsteen gebruiken.

- Laat de raam open staan bij het begin van de activiteit. - Bij het gesprek geef dan een hartje door, zo leren de kleuters hun beurt af te

wachten en naar elkaar te luisteren. - Overloop samen met de kleuters de gemaakte afspraken. - Als je het spel uitlegt doe dit dan apart in de groepjes die dit spel willen spelen.

Zo kan je echt het spel voordoen. Als je het visueel maakt helpt dit beter dan dat je het spel enkel uitlegt.

- Ga af en toe eens kijken hoe de kleuters het spel spelen en stel gerichte impulsen aan de kleuters.

- Als er hoge betrokkenheid aanwezig is bij deze activiteit kan dit verder gespeeld worden in een vrije hoek.

- Op de volgende pagina vindt u de bijhorende sjablonen om met deze activiteit aan de slag te kunnen gaan in de klas.

Variaties:

- Als het spel te snel gedaan is omdat het hartje te snel in elkaar gepuzzeld wordt, verandert de functie van het witte vakje. In plaats van het kiezen van een hartje mogen de kinderen een puzzelstukje van het hartje afnemen in hun voordeel. Hierdoor is het spel minder snel gedaan als ze vaak het vakje van het hartje gooien.

- Als alle kaarten vol zijn kunnen we het spel ook andersom spelen. Als je dan rolt en op het blauwe vakje komt kan je een blauw hartje van je kaart halen. Zo kan je dan verder spelen tot alle kaarten leeg zijn.

- Als de legpuzzel te makkelijk is voor de kleuters kan je ook het voorbeeld wegdoen.

22

4.5.1. Puzzelstukken

Deze moet u afdrukken en de puzzelstukken uitknippen. Als u wil kan u dit ook lamineren en hergebruiken.

23

4.5.2. Vorm voor de puzzel op te leggen

Deze moet u afdrukken en deze vorm (kader) uitknippen. Zo kunnen ze de puzzelstukken op de juiste plek plaasten. Als u wil kan u dit ook lamineren en hergebruiken.

24

4.5.3. Opdrachten kaarten

Deze moet u afdrukken en deze vorm (grote kader) uitknippen. Zo kunnen ze de hartjes op de juiste plek plaasten. Als u wil kan u dit ook lamineren en hergebruiken.

25

26

27

28

4.5.4. Hartjes om te verzamelen

Deze moet u afdrukken en uitknippen. Deze moeten ze verzamelen en op de juiste plek van hun opdrachten kaart leggen. Als u wil kan u dit ook lamineren en hergebruiken.

29

30

4.5.5. Gekleurde dobbelsteen

Deze moet u afdrukken en uitknippen op de buitenste randen. Met deze dobbelsteen kunnen de kleuters dan gooien tijdens het spel. U kan kiezen dat u deze in het groot of in het klein afdrukt.