S… iiiiiiiiiiiiiiiiii

Habitattype 3260 (bijlage 1 EU-Habitatrichtlijn)

• ‘submontane en laaglandrivieren met vegetaties

behorende tot het Ranunculion fluitantis en het

Callitricho-Batrachion’: watervegetaties met

waterranonkels of bepaalde sterrenkrozen en

fonteinkruiden

• verspreiding:

Kempen,

leemstreek,

zandig Vlaanderen

Threshold Indicator Taxa ANalysis (Baker & King 2010) berekent de

respons van de soortensamenstelling op een gradiënt en geeft de

drempelwaarde waarop gevoelige soorten het sterkst afnemen (z-) of

toenemen (z+)

-4 6

-44

EGVp90

O2verz

TP

helling

as 1 (eigenwaarde 0,28, 15,2% soorten, 71,0% soort.-omg.)

as 2

(e

igenw

. 0,1

2, 6

,3%

so

ort

en,

29,0

% s

oo

rt.-

om

g.)

-0.4 1.0

-1.0

1.0

alism-sp

apiumnod

berulere

biden-sp

calliham

ceratdem

enter-sp

filamalgfontiant

galiupal

glyceflu

groenden

hydrcran

lemnamis

ludwigra

luronnat

lycopeur

menthaqu

myosol-c

myososco

myrioaqu

myriover

phalaaru

phragauspersihyd

potamber

potamcri

potamnat

potamobt

stuckpec

potamper

potamtri

ranunaqu

ranunbat

ranunpel

roripamp

nastumic

nastuoff

sagitsag

spargeme

spargere

stelluli

veronana

veronbec

Cl

EGV

NO3p90

pHp90

breedte

afstand bron

IL

as 1 (eigenwaarde 2,1, 3,5% soorten, 33,9% soort.-omg.)

as 2

(eig

enw

aard

e 0

,13

, 2,3

% s

oo

rte

n, 2

1,7

% s

oort

.-om

g.)

TP

ranunflu

"

1

groep 1

Gegevens

vegetatieopnames; 3 groepen

abiotische gegevens:

• fysisch-chemische kwaliteit (VMM)

• morfologie (INBO, VMM)

• aangrenzend landgebruik 500 m stroomopwaarts (meerdere

bufferbreedtes; INBO, Gobin et al. 2009)

Leyssen An & Denys Luc

an.leyssen@inbo.be

Standplaatsvereisten

voor het rivierhabitattype 3260 in Vlaanderen

echte waterplanten afwezig

met echte waterplanten maar

geen habitattype 3260

met kenmerkende soorten van

habitattype 3260

kenmerkende soorten van het habitattype

overige soorten

drempel-waarde

normen voor goede ecologische toestand (Kaderrichtlijn Water)

≤ grote beek kleine rivier ≥ grote rivier

EGV (µS/cm; 90%)

465 600 600 1000

nitraat-N (mg/L; 90%)

3,85 10 5,65 5,65

oPO4

(mg P/L; gem) 0,111

0,07 (Kempen)

0,10 (niet-Kempen) 0,12 0,14

Doel onderzoek -- Welke omgevingskenmerken bepalen het voorkomen van habitattype 3260 t.o.v. andere vegetaties? inzicht in de voorwaarden voor een goede staat van instandhouding & herstel, potentiële verspreiding

Besluit

• fysische kenmerken van de waterloop bepalen vooral soortensamenstelling

• habitat 3260 geassocieerd met eerder beperkte mate van nutriëntenbelasting

• geen verband met aangrenzend landgebruik: relaties zijn ruimtelijk complex

• met uitzondering van nitraat laat het behalen van de milieukwaliteitsnormen de aanwezigheid van HT 3260 in kleinere waterlopen toe

• voor nitraat zijn lagere waarden vereist

Kennislacunes

• invloed van beheer (ruimingen) en ruimtelijke connectiviteit: analyse

vergt geïntegreerde data

• goed ontwikkelde habitatlocaties zijn schaars; hoeveel strenger zijn

grenswaarden voor een goede staat van instandhouding ?

• analyse van langere tijdreeksen kan betere inzichten geven;

monitoring voor Kaderrichtlijn Water + Habitatrichtlijn afstemmen!

Resultaten

Relatie soortensamenstelling - omgeving (Canonical Correspondence Analysis)

Onderscheid tussen habitattype 3260 en andere

waterloopvegetaties (Canonical Variate Analysis)

Grenswaarden voor habitattype 3260?

Baker & King 2010. A new method for detecting and interpreting biodiversity and ecological community thresholds. Methods in Ecology and Evolution 1: 25-37.

Gobin et al. 2009. Landgebruik in Vlaanderen: wetenschappelijk rapport - MIRA 2009 en NARA 2009. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009(20). Instituut voor Natuur- en

Bosonderzoek, Brussel.

schaduw

→kenmerkende soorten van

het habitattype zijn

geassocieerd met lagere

ionenconcentraties en

minder nutriënten

→soortensamenstelling van

habitat hangt af van

beddingbreedte en afstand

tot bron

→habitatlocaties niet scherp

abiotisch afgelijnd

→habitattype geassocieerd met

lagere fosforconcentraties

→geen verband met aangrenzend

landgebruik stroomopwaarts

IL: intensiteit landgebruik (passief) N=122

grote symbolen tonen zwaartepunt N=122

Voornaamste abiotische verschillen

beduidende afname gevoelige soorten in een smal bereik

→EGV- en nitraatnormen voor goede ecologische toestand:

onvoldoende

→orthofosfaatnormen kleinere waterlopen: voldoende; normen grotere

waterlopen min of meer voldoende