H4 Massacultuur, vermaak en verzet: pop in de tweede helft van

de twintigste eeuw

• Opkomst Amerika als culturele macht

• Opkomst jeugdcultuur

• Kunst raakt onder invloed van de populaire cultuur

• Verschil tussen hoge en lage cultuur wordt steeds meer betwist

Abstract Expressionisme

kunststroming rond 1950ontstaan in New YorkEuropese, Surrealistische, ideeën over het ‘onderbewuste’ worden groots en meeslepend, typisch Amerikaans, uitgewerkt

Het surrealisme van vóór de tweede wereldoorlog werkte het liefst vanuit het onderbewuste, Men had een voorkeur voor een spel van toevalligheden, waar intuïtief op doorgewerkt werd.Een aanduiding hiervoor is ‘écriture automatique’,= notities vanuit het onderbewuste, werken in trance.

Jackson Pollock

• werkt ‘in trance’, (alcohol; drugs; jazzmuziek)

• doek ligt op de grond; hij bewerkt het van alle kanten maar raakt het niet aan

• Over-all compositie

• soort ‘weefsel’ van lagen over elkaar; effect: abstracte ruimtewerking

• nspiratie: Indiase zandtekeningen en Mexicaanse muurschilderingen

• schakelt het denken uit tijdens het schilderen; expressie van emoties uit onderbewuste

• de handeling is belangrijk

• ondanks ‘chaos’ van spatten en drippings toch een evenwichtig beeld

httphttp://nl.youtube.com/watch?v=7bICqvmKL5s

Willem de Kooning

• werkt ook met verfklodders en vlekken en vegen• maar: heeft tegengestelde aanpak: tegenpool Pollock;• Pollock: schakelt het denken uit• De Kooning: ‘schaakt’ a.h.w. bij het schilderen: van het kubisme wil hij de abstractie,

van het expressionisme gebruikt hij de levendige toets.

• dikke lagen verf en lijnen en vlakken verhullen bijna de robuuste vrouwenfiguur

• vrouw als sterk wezen

• vrouw als moeder en als femme fatale en hoer

• een ode aan de vrouw of een karikatuur van de vrouw?

• inspiratie: foto’s uit pin-up blaadjes

• het eerste signaal (populaire tijdschriften) van de latere Pop-art)

• maar: door zijn werkwijze wordt iedere inspiratiebron onzichtbaar

• -bij de Kooning is niet het onderwerp herkenbaar, maar zijn werkwijze, men noemt dit de factuur

Vrouw I - 1952

Willem de Kooning

• Werkt niet helemaal spontaan in één keer door, maar veegt het effect vaak weer uit. Hij gaat net zo lang door tot het er uit ziet zoals hij wil: heel expressief.

• Het betekent dat hij juist door het voortdurend uitvegen wel een jaar over een schilderij kan doen!

Door to a river, 1960

CoBrA

• Willen oprechte emoties verbeelden

• Dus… geen moeilijke intellectuele kunst

• Inspiratie uit kindertekeningen die eerlijk en onbevangen zijn

• http://nl.youtube.com/watch?v=E1S1uOUG48w&feature=related

KArel Appel, Vrijheidsschreeuw, 1948

Pop art• Stroming in de beeldende kunst na

’50. Pop-art ontleent haar motieven aan de consumptiemaatschappij en de massamedia

• Uitspraak Hamilton (kunstenaar): de media oefenen grote invloed uit; deze invloed dient de kunstenaar niet te negeren

• Invloed: dadaïsme: hernieuwde toepassing van Ready-made en gebruik van collage

• Knaleffect, pop=knal maar ook afkorting van popular

• Ook reactie op de dan heersende stroming: Abstract Expressionisme

Paolozzi, You can’t beat the Real Thing , 1952

Richard Hamilton:,Just what is it that makes today’s homes so different, So appealing?

stofzuiger met extra lange slang

schemerlamp met Ford-embleem

blikvlees bijzettafel bandrecorder portret van Lincoln uitvergrote strip Pin-up en bodybuilder

bewoners als meubelstukken

Deze collage waarin materialisme en way of life worden bespotdiende als affiche voor de tentoonstelling: This is tomorrow en wordt beschouwd als het begin van de Pop art.Een soort manifest voor een nieuwe kunststroming.

American way of life Hamiltons collage bevat veel materiaal uit tijdschriften uit

Amerika.

 Amerika na WO II: • Nieuw, modern; appealing • Speelde heldenrol bij de bevrijding van Europa• Zorgt voor economische hulpprogramma’s: Marschal-hulp • De koude oorlog bindt Europa nog meer aan Amerika

Amerikaanse producten als koelkasten; jeans; petticoats; blikjes bier; kauwgum; sigaretten; tv; wasmachine; stofzuiger; auto; strips; Donald Duck; instant soep van California; blikvlees etc. spreken tot de verbeelding.

Pop art• Zet het begrip ‘originaliteit’

op zijn kop• Dus niet het eigen

handschrift van de kunstenaar maar juist een onpersoonlijke en ‘onartistieke’ techniek als zeefdruk

• Geciteerde afbeeldingen vervreemden door: collage, assemblage, herhaling, ander materiaal of schaalvergroting

• Onderwerp (uit de massacultuur) niet belangrijk, geen verheven boodschap

Paolozzi: I Was a Rich Man’s Plaything, 1947

Collage van bestaande beelden

Onpersoonlijke techniek: zeefdruk

Herhaling van beelden uit de media

Onderwerp onbelangrijk

Ander materiaal én schaalvergroting

Claes Oldenburg

Roy Lichtenstein

http://davidbarsalou.homestead.com/LICHTENSTEINPROJECT.html

http://www.artsconnected.org/art_collector/viewer/view_slides.cfm?start=6&cid=22324

Jasper Johns

Vragen na WOII in Europa

• Is kunst nog wel belangrijk?

• Moet kunst altijd ergens over gaan?

• Moet kunst altijd verheffend zijn?

• Antwoord: het absurde, het humoristische als wapen tegen het serieuze en elitaire karakter van kunst

Wachten op Godot

http://nl.youtube.com/watch?v=BMz1-Kgz_DI&feature=related

http://nl.youtube.com/watch?v=qet_Jbh1kFc

Jean Tinguely

Christo

http://christojeanneclaude.net/

In 1967 zorgden teenagers voor het eerst voor maar liefst 60 % van de omzet in de kledingbranche. Zij rebelleerden tegen de keurige jaren ’50 kledingstijl. Mode werd betaalbaarder.Na Parijs werd nu Londen het modeparadijs. Vooral in Carnaby Street en Chelsea Road waren vele boetieks te vinden.

Twiggy

Yellow Submarine

http://nl.youtube.com/watch?v=EhbxI5eVnM4

http://nl.youtube.com/watch?v=lU-nfjhlkfI

http://nl.youtube.com/watch?v=fhNrqc6yvTU&feature=related

http://nl.youtube.com/watch?v=7dyl0j3WU6Y&feature=related

Gimme head with hairLong beautiful hairShining, gleaming,Streaming, flaxen, waxen

Give me down to there hairShoulder length or longerHere baby, there mamaEverywhere daddy daddy

Hair, hair, hair, hair, hair, hair, hairFlow it, show itLong as God can grow itMy hair

Let it fly in the breezeAnd get caught in the treesGive a home to the fleas in my hairA home for fleasA hive for beesA nest for birdsThere ain't no wordsFor the beauty, the splendor, the wonderOf my...

Hair, hair, hair, hair, hair, hair, hairFlow it, show itLong as God can grow itMy hair

http://www.gindrat.ch/janis/janis-joplin-woodstock-661x750.jpg

http://nl.youtube.com/watch?v=s5btZWbViPA

http://nl.youtube.com/watch?v=q3SjqGfe-yM

http://nl.youtube.com/watch?v=R_nO0F4ugss&feature=related

http://nl.youtube.com/watch?v=UsgHyauIUZY&feature=related

By the time we got to woodstockWe were half a million strongAnd everywhere there was song and celebrationAnd I dreamed I saw the bombersRiding shotgun in the skyAnd they were turning into butterfliesAbove our nationWe are stardustBillion year old carbonWe are goldenCaught in the devils bargainAnd weve got to get ourselvesBack to the garden

Digischool

6.4.13.4.- Toen de blanken: Bill Haley en vooral Elvis Presley met een ‘negerstem’ begon te zingen en Elvis daarbij ook

nog zeer sexy met zijn onderlijf ging schudden was de kogel door de kerk. De popmuziek was geboren en we noemden

haar: ‘Rock‘n’Roll. De aandacht van de jeugd was gewekt, de (blanke) ouders vonden het maar niks. [Lees verder  .]