Globalisering Havo
-
Upload
luuk-van-dijk -
Category
Documents
-
view
6.320 -
download
0
Transcript of Globalisering Havo
![Page 1: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/1.jpg)
Globalisering HAVO
![Page 2: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/2.jpg)
Globalisering of mondialisering
• Proces– doorgaand– toenemend
• Internationale uitwisseling– van goederen– van kennis– van kapitaal
Niet iets van de laatste 10 jaar :
mate van globalisering sinds 1850
![Page 3: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/3.jpg)
Het speelveld van globalisering
• In een wereldsysteem • Triade• Centrum – Periferie – Semiperiferie• Slow world & fast world• Fragmentarische modernisering
![Page 4: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/4.jpg)
Voorwaarde 1 voor globalisering
Liberalisering van de wereldhandel:• Dus open grenzen voor
– personen– kapitaal – goederen wereld één grote vrijhandelsmarkt
• Afschaffen protectionisme• WTO streeft naar vrijhandel en
eerlijke concurrentie
![Page 5: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/5.jpg)
Voorwaarde 2 voor globalisering
• Tijdruimtecompressie– Snel en goedkoop vervoer
• grotere schepen en vliegtuigen• gebruik van standaardmaten en
standaardprocedures– bijvoorbeeld containers
– Transporteerbaarheid• opheffen administratieve
hindernissen• goede fysieke infrastructuur
![Page 6: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/6.jpg)
Voorwaarde 3 voor globalisering
• Digitale revolutie– Communicatietechnologie en logistiek– World Wide Web / internet / electronische snelweg
![Page 7: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/7.jpg)
Voorwaarde 4 voor globalisering
• Complementariteit– Aanvullende behoeften
bevorderen de ruilhandel– Voorbeeld:
• Koopkrachtige vraag in de VS
• Aanbod van goedkope arbeid in Mexico
internationale handel en arbeidsmigratie
![Page 8: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/8.jpg)
Aspecten van globalisering
Politieke dimensie
Economische dimensie
Culturele dimensie
![Page 9: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/9.jpg)
Economische principes
• Winststreven van elke onderneming• Streven naar schaalvoordelen
– grootschalige massaproductie– grootschalig transport
• Hoe meer geproduceerd hoe goedkoper
• Productieomstandigheden verschillen per regio
• Ruimtelijke specialisatie
![Page 10: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/10.jpg)
Economische globalisering
• Triade• Ruimtelijke samenhang tussen
bedrijven en instellingen neemt toe – productielijnen mondiaal
gespreid– toename handel tussen alle
landen in de wereld – ontstaan van een
internationale arbeidsverdeling– ontwikkeling van een andere
manier van produceren:
![Page 11: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/11.jpg)
Ford or flexible?
• Just in case: Fordisme– massaproductie in lopende
bandwerk– standaardisatie– verticale integratie – onderdelen uit de hele wereld
aanvoeren– grote hoeveelheden
onderdelen op voorraad– assembleren tot een
eenheidsproduct – star: aanbod- en
productiegericht
![Page 12: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/12.jpg)
Ford or flexible?
• Just in time: Toyotisering– klant heeft individuele wensen
productdifferentiatie– verticale desintegratie– geen onderdelen op voorraad– toeleveranciers in de buurt– dankzij digitaal
voorraadbeheer en moderne logistiek
– flexibel: vraag- en marktgericht
![Page 13: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/13.jpg)
Besparing en verschuiving
• Voordelen flexibele productie en just in time management:– Geen afschrijvingen op voorraden
• voorraad veroudert niet– Geen rentelasten op voorraden– Nauwelijks magazijnruimte nodig
• de producten (onderdelen, halffabrikanten, eindproducten) varen, rijden of vliegen
• Kwetsbaar punt: sterk afhankelijk van een soepel logistiek* proces• Dus toeleverende bedrijven graag dichtbij
*Logistiek: de organisatie van het totale transport- en distributieproces
![Page 14: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/14.jpg)
Internationale arbeidsverdeling en Global Shift
• Winststreven MNO’s leidt tot zoeken laagste kostenpunt• Gunstige vestigingsvoorwaarden
– Laag loonkostenniveau– Ondernemersvriendelijke wetgeving
• Aantrekkelijk belastingklimaat• Flexibel omgaan met milieueisen• Geringe macht vakbonden• Stabiel politiek klimaat• Krachtige overheid
• Global shift– van Atlantic rim naar Pacific rim
• Ontstaan van wereldwijd vervoersnetwerk• Ontwikkeling van EPZ’s
![Page 15: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/15.jpg)
Politieke globalisering
• Samenwerking is wederzijds voordeel– Supranationale organisaties wereldwijd
• Global governance• Politieke grenzen vervagen
• Relatie democratisering en globalisering? • Anderzijds ontstaan / versterken van machtsblokken
• EU, NAFTA, ASEAN• Afbreken binnengrenzen
• Verlies laagwaardige werkgelegenheid in rijke landen• Toename werkloosheid en politieke spanningen
• Gevoel van verlies gebiedsgebonden identiteit– Reactie: regionalisme en nationalisme
• Centrifugale krachten: verbrokkelingsproces
![Page 16: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/16.jpg)
Culturele globalisering
• Vermenging van normen, waarden en gewoonten van verschillende culturen
• Global culture– ‘global village’– vaak oppervlakkig
• Cultureel imperialisme naar westers model?– kleding, media, democratie,
kapitalisme, emancipatie, mensenrechten
– (ver)amerikanisering– vervagen eigen identiteit– voedingsbodem van onvrede
en verzet• globalisering van terrorisme?
![Page 17: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/17.jpg)
Anti-globalisten en anders-globalisten:
• Globalisering = neo-kolonialisme – Kloof arm rijk groeit: rijk wordt
rijker, arm wordt armer• Op alle ruimtelijke
schaalniveaus: lokaal, nationaal en mondiaal
– Welvaart rijke landen groeit ten koste van de armen in de wereld
• Uitbuiting arbeidersklasse • Werkloosheid ongeschoolden
neemt toe• Toename ellende van de
allerarmsten
![Page 18: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/18.jpg)
Anti-globalisten en anders-globalisten:
• Macht MNO’s staat haaks op democratische besluitvorming
• Meer macht dan nationale regeringen soms
• IMF en de Wereldbank bevorderen globaliseringsproces
• WTO dient alleen de rijke landen
• Lange transportstromen vreten energie en vervuilen
![Page 19: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/19.jpg)
Centrum-Periferiemodel en globalisering
• Harmonie– Belangenovereenkomst tussen de Centrumgebieden
• Conflict– Belangenstrijd
• tussen Centrum en Periferie• tussen Periferie en Periferie
• Model van neo-kolonialisme?
![Page 20: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/20.jpg)
De Globaliseerders
• Globalisering = armoedebestrijding– Beste vorm van ontwikkelingshulp– Aantal transitielanden en centrumlanden groeit– Toename welvaart onder grote lagen van de bevolking – Absolute afname van aantal armen
• Verbreiding van technische kennis
• Bevordert het democratiseringsproces
![Page 21: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/21.jpg)
De Globaliseerders
• Zorgt voor goedkopere producten – Doelmatige vorm van productie– Beperkt verspilling en corruptie
• Arme landen delen in groeiende welvaart– geld voor armoedebestrijding, onderwijs, gezondheidszorg,
modernisering
![Page 22: Globalisering Havo](https://reader034.fdocuments.nl/reader034/viewer/2022052601/559919991a28abca478b466e/html5/thumbnails/22.jpg)
Reacties op globalisering
• Samenvoegen en versterken van regio’s om wereldwijde concurrentie aan te kunnen
• Regionale overheden streven naar clusters – ontwikkeling, productie, marketing en distributie
• Werkgelegenheid op basis van kennissamenleving en high technology
• Herstel protectionisme– ophogen buitengrenzen
• bijv. exportsubsidies en invoerheffingen