Gezonde voeding voor buik en brein Hoe we zelf de regie kunnen nemen over onze geestelijke en lichamelijke gezondheidDr. Peter Haima, 25 juni 2016

In deze lezing gaan we in op de vraag, hoe we zelf een positieve invloed kunnen uitoefenen op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. Je leert waarom gezonde voeding zo belangrijk is en hoe je simpele voedingskeuzes kunt maken die echt bijdragen aan gezond worden en gezond blijven. Naast gezonde voeding is aandacht besteden aan alle facetten van ons leven (fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal en spiritueel) ook essentieel voor een gezonde lifestyle.

1

Mijn overtuigingGezondheid heb je voor een belangrijk deel zelf in de hand.Door gezonde voeding, levenshouding en levensstijl, blijf je langer gezond/jong (en verminder je de kans op ziekte)!

Ik sta hier voor mijn overtuiging en passie dat een mens zelf een belanfgrijke rol kan spelen in het bevorderen van zijn eigen gezondheid en in het genezen van ziekte.: inspireren van mensen om gezonder en bewuster te leven d.m.v. lezingen , yoga en artikelen schrijven.. Peter geeft yoga lessen, schrijft gezondheidsartikelen en geeft regelmatig lezingen waarin hij de nieuwste medische kennis combineert met oude oosterse wijsheden

Mijn passie is mensen te winnen voor dit idee, door trainingen, yoga, lezingen en artikelen schrijven. Dat gezondheid of ziekte niet iets is wat je overkomt (slachtoffer) maar dat je daar vaak zelf een invloed op hebt.

Mijn passie ligt nu bij het inspireren van mensen om gezonder en bewuster te leven. Peter geeft yoga lessen, schrijft gezondheidsartikelen en geeft regelmatig lezingen waarin hij de nieuwste medische kennis combineert met oude oosterse wijsheden

Vanwaar mijn passie voor yoga en de effecten op gezondheid. Tot 2010 vervulde ik wetenschappelijke en management functies bij internationale medische bedrijven. Eind 2010 werd ik geconfronteerd met de ziekte kanker. Na mijn behandeling ben ik in 2011 begonnen met yoga om lichamelijk en geestelijk weer te herstellen van de zware behandeling. Tot mijn grote verbazing merkte ik al heel snel resultaat, mijn gezondheid ging met sprongen vooruit. Genspireerd door de positieve werking van yoga op mijn gezondheid ligt mijn passie nu bij het inspireren van mensen om gezonder en bewuster te leven. Ik probeer hierbij nadrukkelijk een brug te slaan tussen de reguliere geneeskunde en de oude oosterse gezondheidsbenaderingen als yoga en mindfulness. Geen gezweef, maar vanuit mijn persoonlijke ervaring en mijn achtergrond als wetenschapper de waarde aantonen van beide benaderingen en vooral de combinatie.

2

WHO: Gezondheid is een toestand van lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte.Ayurveda: Als lichaam en geest in evenwicht zijn met elkaar n met de omgeving, is de mens gezond en gelukkig.Holistische visie: Gezondheid en welzijn worden bepaald door een samenspel van voeding, lifestyle, lichamelijke, mentale en emotionele factoren, de fysieke en sociale omgeving.Wat is gezondheid?Welke factoren maken ons ziek?

Momenteel krijgt ruim n op de drie mensen in Nederland een bepaalde vorm van kanker.Jaarlijks overlijden in ons land zon 40.000 mensen aan de gevolgen van kanker

De meest bekende welvaartsziekten zijn kanker, obesitas/diabetes II en hart- en vaatziekten.

Major and chronic diseases (MCDs) defined as diseases affecting at least 50 per 100 000 people together cause 87% of deaths in the EU.MCDs include cardiovascular disease, cancer, mental health problems, diabetes mellitus, chronic respiratory disease and musculoskeletal conditions. There is mounting evidence that some MCDs previously regarded as non-communicable may be caused by a chronic infection. This group includes some cancers, e.g. primary liver cancer, most gastric cancers and cervical cancer.3

Kanker, hart & vaatziektes en obesitas/diabetes zijn voornamelijk westerse welvaartziektes!Welke factoren maken ons ziek?

Momenteel krijgt ruim n op de drie mensen in Nederland een bepaalde vorm van kanker.Jaarlijks overlijden in ons land zon 40.000 mensen aan de gevolgen van kanker

De meest bekende welvaartsziekten zijn kanker, obesitas/diabetes II en hart- en vaatziekten.

Major and chronic diseases (MCDs) defined as diseases affecting at least 50 per 100 000 people together cause 87% of deaths in the EU.MCDs include cardiovascular disease, cancer, mental health problems, diabetes mellitus, chronic respiratory disease and musculoskeletal conditions. There is mounting evidence that some MCDs previously regarded as non-communicable may be caused by a chronic infection. This group includes some cancers, e.g. primary liver cancer, most gastric cancers and cervical cancer.4

Ongezonde leefstijl bepaalt voor 90 procent de kans op een hartinfarct

17 juni 2016Prof. dr. Leonard Hofstra ontdekte dat een ongezonde leefstijl voor 90 % de kans op een hartinfarct bepaalt. De wetenschap heeft decennialang op een verkeerd spoor gezeten.

5

Kanker is voornamelijk een westerse welvaartziekte.Bron: WHO Cancer Mortality Databasehttp://www-dep.iarc.fr/WHOdb/WHOdb.htm

Conclusie: kanker is vooral een Westerse ziekte welvaartziekte.Vrouwen met BRCA-1/2 gen, hoogreisico gen, is 3 x toegenomenEn dat geldt ook voor de welvaartsziekten zijn obesitas/diabetes II en hart- en vaatziekten.

6

Dit heeft niets met leeftijd en genen te maken

Emigratie studies Groep Japanners emigreert naar Hawaii - prostaat kanker vertienvoudigtChinese vrouwen emigreert naar San Francisco borstkanker 5x toename (tot 40 jaar) Bron: WHO Cancer Mortality Database http://www-dep.iarc.fr/WHOdb/WHOdb.htmCancer incidence in 5 continents, WHO IARC press, 1982Paleopathologie (bestudeert ziekte aan de hand van fossiel materiaal)Conclusie: kanker was erg zeldzaam in de oudheid, er moeten dus voeding & lifestyle factoren zijn in de moderne westerse samenleving die dit veroorzakenBron: Rosalie David and Michael Zimmermann, cancer an old disease, new disease or something in between. Nature, October 2010

ziektegeschiedenis van een dier of mens voor en na diens dood achterhalen aan de hand van het resterende oude of fossiele materiaal

Het beschermende effect van voedingsmiddelen tegen kanker is soms moeilijk vast te stellen. Het ene onderzoek kan een duidelijk effect laten zien, terwijl het andere juist geen effect vindt. Dit heeft veelal te maken met de opzet van het onderzoek, de keuze van de proefpersonen(leeftijd, geslacht), de hoeveelheid van het voedingsmiddel enz. Om met grotere zekerheid iets te kunnen zeggen over de effecten is het beter om naar grote aantallen onafhankelijke studies te kijken. In onderstaande boeken wordt vermeld dat uit 80% van 200 studies blijkt dat degenen die het minste fruit en groenten eten, ongeveer twee maal zoveel kans hebben om kanker te krijgen dan degenen die er het meest van eten. Belangrijke aanwijzingen komen ook uit voeding studies van bevolkingsgroepen waar bepaalde kankervormen niet of nauwelijks voorkomen. Als een deel van die bevolkingsgroep emigreert naar een ander werelddeel met andere voedingsgewoontes dan kan zelfs genetische aanleg uitgesloten worden en kan de toename van bepaalde kanker vormen geheel worden toegewezen aan de voeding. Voorbeelden hiervan zijn Japanners die verhuizen naar Hawaii waarna het voorkomen van prostaatkanker vertienvoudigt.

Uit emigratie studies bleek o.a. dat bij Japanners die verhuisden naar Hawaii, prostaatkanker 10 x toename; Chinese vrouwen naar San Francisco, borstkanker 5x toename (tot 40 jaar) *

7

De riscofactoren van kanker zijn grotendeels vermijdbaar (70%)Hierin is stress niet meegenomen!

Hierin is stress niet meegenomen!

8

De relatie tussen voeding en kankerkankerVermijdbaar door voeding %Voorzichtige schattingOptimistische schattinglong2033maag6675borst3350darm6675

World Cancer Research Fund 2007: Food, nutrition and the prevention of cancer, a global perspective.

9

Je bent wat je eet!weefselvernieuwinglever5 maandensmaakpapillen (tong)10 dagendarm (vlokken)2-3 dagenhuid 14-28 dagenlongen2-3 wekenbot10% per jaarhart20 jaarhersenengeen

10

Groente en fruit maken het verschilUit 80% van alle studies blijkt dat mensen die het minste fruit en groente eten, veel meer kans hebben om kanker te krijgen dan mensen die er het meest van eten.Grote Engelse studie* (2014): Hoe meer fruit en groente je eet, des te lager de kans op overlijden.7 porties/dag (2 x 150 g. fruit + 5 x 75 g. groente), verlaagt risco om te sterven met 42% (vergeleken met 1 portie)7 porties verlaagt significant het risico om te sterven aan kanker, hart/vaatziektes.

* Fruit and vegetable consumption and all-cause, cancer and CVD mortality: analysis of Health Survey for England data Oyinlola Oyebode, Vanessa Gordon-Dseagu, Alice Walker, Jennifer S MindellJ Epidemiol Community Health doi:10.1136/jech-2013-203500

UCL study finds new evidence linking fruit and vegetable consumption with lower mortality, 1 April 2014Eating seven or more portions of fruit and vegetables a day reduces your risk of death at any point in time by 42% compared to eating less than one portion, reports a new UCL study.Researchers studied the eating habits of 65,226 people representative of the English population between 2001 and 2013, and found that the more fruit and vegetables they ate, the less likely they were to die at any age. Eating seven or more portions reduces the specific risks of death by cancer and heart disease. Research paper in Journal of Epidemiology & Community HealthCommentary in Journal of Epidemiology & Community HealthUCL Epidemiology & Public HealthThe Australian government launchedthe Go for 2+5 campaign in 2005,6 which advisestwo portions of fruit (150 g per portion) and fiveportions of vegetables (75 g per portion)

11

Onderzochte voedingsstofAantalonderzoeken% onderzoeken dat wijst op verminderd risicogroenten7480 %fruit5664 %Broccoli, kool5569 %Knoflook, ui, prei..3577 %bladgroenten8877 %tomaten5171 %citrusvruchten4166 %

Groente en fruit maken het verschil - metastudies

Planten bevatten bekende en onbekende stoffen die preventief, werken tegen humane ziektesVerdediging door High Tech chemische oorlogsvoering (2,4 miljard jaar durend ontwikkelingsprogramma)Antibacterieel, insecten-dodend, anti-schimmelSommige werken ook tegen humane ziektes, vb. TAXOLWorden bioactieve stoffen of nutricijnen genoemd

big bang14 miljardontstaan aarde4,5 miljardbacterien, eerste leven3,5 miljardplanten2,4 miljardmeercellige 500 miljoendieren veroveren zeeleven op land400 miljoenmensachtigen150 duizendmoderne mens40 duizendlicht, electr, vliegtuig 200internet 3013

Enkele voedingsmiddelen ter preventie en bestrijding van ziekte.preventieve activiteitvoedingsmiddelSchakelt kankerverwekkende stoffen uit, remt groei kankercellenBroccoli, spruitjes, kool, knoflook, uiZet kankercellen aan tot zelfmoordKurkumaRemt ontstekingen, vermindert hart en vaatziektes (omega 3)Kurkuma, gember, Omega3 vettenRemt vorming bloedvaten naar tumorenGroene thee, fruitVermindert klachten diabetes 2HavermoutVerlaagt bloeddruklijnzaad

VB: Lijnzaad (of vlaszaad) is rijk aan voedingsvezels en vormt een goede plantaardige bron van omega 3-vetzuren. Daarom is het een van de beste dingen die je kunt eten bij een hoge bloeddruk. In een placebogecontroleerd onderzoek naar perifere vaatziekten slagaderverkalking in de armen en benen hadden de deelnemers die aan hoge bloeddruk leden, baat bij lijnzaad. Nadat ze een halfjaar lang 30 gram gebroken lijnzaad per dag hadden gegeten, was hun boven- en onderdruk aanzienlijk gedaald.De onderzoekers omschreven het als een van de krachtigste bloeddrukverlagende effecten door een dieetverandering, vergelijkbaar met dat van bloeddrukverlagende medicatie.5

14

Broccoli en spruitjes tegen uitzaaiing kanker

Broccoli en spruitjes kunnen de uitzaaiing (metastasering) van kanker stoppen. Deze groenten bevatten, evenals andere groentesoorten van het geslacht Brassica, een natuurlijk bestanddeel genaamd I3C (indol-3-carbinol) dat effectief kankerbestrijdend blijkt te zijn en dat vermeerdering van kankercellen voorkomt. Hoewel de onderzoeken waaruit dit blijkt slechts verkennend waren en in reageerbuizen of muizen hebben plaatsgevonden, zijn de resultaten veelbelovend.Onderzoekers van de Ohio State University ontdekten dat I3C de groei van borstkankercellen kan remmen en waarschijnlijk kan het ook andere vormen van kanker bestrijden, zoals prostaatkanker, leverkanker, dikke-darmkanker en non-Hodgkin-lymfoom. Misschien kan het zelfs de ziekte van Alzheimer keren.Ongeveer de helft van alle borstkankerpatinten, met name diegenen bij wie de ziekte tot een levensbedreigend stadium is gevorderd, heeft een abnormaal hoog gehalte van een fosfatase-molecuul waarvan wordt aangenomen dat het samenhangt met de ziekte. I3C kan deze moleculen afbreken en de kanker stoppen. BRON: Cancer Prev Res, 2010; 3: 818-828

At u broccoli en spruitjes tegen kanker? Bent u daarmee gestopt nu het Wereld Kanker Onderzoek Fonds in zijn nieuwe rapport zijn uitspraken over groenten en kanker afzwakt? En vraagt u zich nu af waarom de deskundigen elke tien jaar iets anders vertellen? Laat het me uitleggen. Tien tot twintig jaar geleden leek alles goed te kloppen. Tienduizenden kankerpatinten waren ondervraagd over hun vroegere eetgewoonten, en ze bleken systematisch minder groenten en fruit te hebben gegeten dan gezonde vrijwilligers. In groenten waren bovendien stofjes ontdekt die bij ratten kanker tegengaan.Maar onderzoek is tricky. Die gezonde vrijwilligers zijn namelijk een speciaal slag mensen: ze eten niet alleen veel broccoli, maar ze joggen ook, ze zijn slank, ze roken niet en ze gaan trouw naar de kankerscreening. Lag het dus wel aan de broccoli dat ze minder kanker kregen? En wat die stofjes uit groenten betreft: een mens is geen rat.Wat doe je intussen als wetenschapper? Je kunt zeggen dat groente en fruit helpen terwijl je het niet 100% zeker weet, of je kunt je zwijgen tot alles is uitgezocht, met het risico dat mensen intussen nodeloos kanker krijgen. De wetenschappers kozen voor actie. Te vroeg, blijkt nu.Ook de voorlichters hebben boter op hun hoofd. Zo waren zo tuk op de nieuwe voedingsboodschap dat ze het nieuws bijna uit de vingers van de wetenschappers trokken. Een voorlichter wil nu eenmaal voorlichten.Hoeveel staat er nu nog overeind van de groente-en-fruit boodschap? Groenten en fruit lijken nog steeds iets te doen tegen mond- en keelkanker. Maar minder drinken en stoppen met roken helpen beter. Verder bevatten groenten en fruit vezel, die laxeert. n op de tien Nederlanders heeft aambeien, en dat komt vooral door persen bij verstopping. Voedingsvezel voorkomt verstopping en dus aambeien. Groenten bevatten ook weinig calorien. Groenten eten is dus goed, maar tegen kanker helpt het weinig.Volgens het Wereld Kanker Onderzoek Fonds kun je kanker vooral voorkomen door niet te dik te worden. De bewijzen daarvoor zijn sterker dan destijds voor groenten, maar echt overtuigend is het verband momenteel alleen voor nierkanker en baarmoederkanker, en die zijn zeldzaam. De rol van vetzucht bij veel voorkomende kankers als borstkanker en dikkedarmkanker is minder zeker. Kanker is een verschrikkelijk ingewikkelde ziekte, en het kan nog lang duren voor we echt weten of vetzucht ook deze soorten kanker veroorzaakt.Laten we leren van het broccolifiasco en nog niet al te zeker doen over vetzucht en kanker. Er zijn genoeg andere redenen om niet dik te worden. Intussen blijf ik gewoon spruitjes eten. Ik vind spruitjes namelijk lekker.Uit: De Volkskrant, katern Hart en Ziel, 3 november 2007

15

Sommige groentes, kruiden & fruit zijn zr effectief

Geur, Kleur, Smaak!

16

Wat is er mis met de voeding in onze Westerse wereld? Ik eet toch gezond?

17

De voedselkloof tussen West en Oost (na w.o. II)Voedsel is energievoedsel bevordert gezondheidWeinig fruit en groentenveel fruit en groente, Veel vlees, veel suikervegetarisch of visVeel fast-foodtraditionele bereidingIndustrile productietraditionele productie (kwaliteit)(winst)

18

Belangrijkste boosdoenersTe lage voedingswaardeTeveel suikerVerkeerde vettenPesticiden en pseudohormonen

19

Meeste en minst verontreinigde groenten/fruit 1,2 1) Let op, dit is een Amerikaanse lijst van 2016, in Nederland kan de situatie iets anders zijn. 2) The Environmental Working Group, EWG, 1436 U St. NW, Ste 100, Washington, DCGroenten en fruit die het meest verontreinigd zijn met pesticiden. Koop deze biologisch!Minst verontreinigde groenten en fruit. Hoef je dus niet biologisch te kopen.1Aardbeien 1Avocados 2Appels2Mais3Nectarines3Ananas4Perziken4Kool5Selderij5Zoete Erwten6Druiven6Uien7Kersen7Asperge8Spinazie8Mangos9Tomaten9Papajas10Paprikas10Kiwi11Cherry tomaten11Aubergine 12Komkommers12Meloen (Honingdauw)13Grapefruit14Meloen (Cantaloupe)15Bloemkool

20

Te lage voedingswaarde!Micronutrienten vitamines, mineralen, antioxidanten en talrijke (on)bekende stoffen die essentieel zijn voor onze gezondheidDe voedingswaarde van groenten, fruit, vlees, zuivel neemt al jaren af*.Je moet drie appels eten en 8 sinaasappels om hetzelfde binnen te krijgen als 1 (sinaas)appel uit 1940.We zijn dus structureel ondervoed en dit wordt steeds vaker gezien als een van de oorzaken van welvaarts ziektes.Dit pleit voor het gebruik van biologische groente/fruit.

* Thomas D. A study on the mineral depletion of the foods available to us as a nation over the period 1940 to 1991. Nutr Health. 2003;17(2):85-115

Part of the reason for this is that the nutritional content of the conventional food supply has been rapidly declining for the last 50 years as a natural con

To maintain good health, we need both macronutrients - carbohydrates, proteins, and fats and micronutrients vitamins and minerals. Macronutrients are our main source of energy. Vitamins and minerals are essential for the bodys many biochemical processes. Both vitamins and minerals are needed to maintain optimal health. Vitamins are organic compounds found in plants and animals. We obtain them by eating food from plants and animals. Minerals are inorganic compounds found in the earth. Minerals assist the body in energy production and other biochemical processes.Ancient wild plants provided an astounding level of phytonutrients that are largely absent from our modern cultivated fruits and veggies. For instance, wild dandelions contain seven times more phytonutrients than spinach, and purple potatoes native to Peru contain 28 times more anthocyanins than commonly consumed russet potatoes.2In general, you can identify the healthiest superfoods simply by looks and taste: the more bitter and the more colorful a natural food is, the more potent antioxidants and other phytochemicals its likely to contain.But disease-fighting bitter or astringent foods, such as arugula, mustard greens and Brussels sprouts, are often avoided by consumers today,3 and they were similarly avoided by our ancient ancestors as access to sweeter foods increased. So, too, was the case with colorful foods, which have slowly fallen out of favor in many cases. The evolution of corn provides one of the most telling examples. The richly colored Indian corn now mostly used for holiday decorating was once widely consumed, and contained far more disease-fighting antioxidants and less sugar than todays popular pale yellow sweet corn. The New York Times explains it well:Throughout the ages, our farming ancestors have chosen the least bitter plants to grow in their gardens. It is now known that many of the most beneficial phytonutrients have a bitter, sour or astringent taste. Second, early farmers favored plants that were relatively low in fiber and high in sugar, starch and oil. These energy-dense plants were pleasurable to eat and provided the calories needed to fuel a strenuous lifestyle. The more palatable our fruits and vegetables became, however, the less advantageous they were for our health.sequence of increasingly poor soil conditions on modern farms, and it is getting worse.21

Suikerrrrrrrrrrrrrrrrr

22

Te veel suikerIndustrile voedingsmiddelen bevatten veel snelle suikersGoedkope smaakmaker om slechte kwaliteit/light smaak te camouflerenGeraffineerd meel, snacks , frisdranken, sauzen, theezakjes .Toename gebruik fructose siroop (HFCS, m.n. in VS)Overdosis suiker wordt steeds meer gezien als De boosdoener v.d. obesitas/diabetes 2 epidemieZorgt voor versnelde verouderingInvasieve kankercellen zijn verslaafd aan suiker

High-fructose corn syrup (HFCS) (also called glucose-fructose,[1] isoglucose and glucose-fructose syrup[2][3]) is a sweetener made from corn starch that has been processed by glucose isomerase to convert some of its glucose into fructose. HFCS was first marketed in the early 1970s by the Clinton Corn Processing Company, together with the Japanese research institute where the enzyme was discovered.

As early as 1924 Nobel laureate Otto Warburg demonstratedthat tumor cells exhibit an altered sugar metabolism asthey are metabolizing up to 20 times more glucose comparedto healthy cells. These cancer cells produce lactate in largeamounts not only under anaerobic conditions (like their healthycounterparts) but also in the presence of oxygen1. This so calledWarburg effect or aerobic glycolysis has not yet scientificallybeen sufficiently explained.This is remarkable, since glucose metabolism under aerobic conditionsvia Embden-Meyerhof pathway (EMP), citrate cycle andrespiratory chain yields 38 ATP per molecule glucose, while glycolysisto lactate leads to only 2 ATP.

The bypass of the lower EMP provides tumor cellsnot only with additional energy but also with large amounts ofacetyl-CoA, which is a necessary metabolite for the (upregulated)de novo fatty acid- and cholesterol biosynthesis observed inthese tumor cells.Furthermore, it has been shown that acidification of the surroundingtissue by lactate and aeration is a key selective growthadvantage of tumor cells5, because a low pH value induces p53mediated apoptosis in healthy cells, while this cell protectionsystem in advanced cancer cells is no longer functional so thattumor cells tolerate a lower intracellular pH valueis also a toxinSummary Fructose (sucrose vs. HFCS) consumption has increasedin the past 30 years, coinciding with the obesity epidemic A calorie is not a calorie, and fructose is not glucose You are not what you eat, you are what you DO with what you eat Hepatic fructose metabolism leads to all the manifestations of theMetabolic Syndrome:hypertensionde novo lipogenesis, dyslipidemia, and hepatic steatosisinflammationhepatic insulin resistanceobesityhyperglycemiaCNS leptin resistance, promoting reward andcontinuous consumption23

Verkeerde vetten

24

De vetzuren Omega 3 en Omega 6Meervoudig onverzadigd vetten, inname via voeding is nodigGoede verhouding is zeer belangrijk voor balans in lichaamOmega 6: bevordert ontstekingen Omega 3: vermindert ontstekingen Chronische ontstekingen bevorderenkankercel groei, toename vetweefsel en diabetes 2, reuma

Meervoudig onverzadigde vetzuren hebben meer dan n dubbele binding. Linolzuur is een n-6-vetzuur, omdat de eerste dubbele binding tussen het 6de en 7de koolstofatoom zit, geteld vanaf de CH3-eindgroep. Alfa-linoleenzuur is een n-3-vetzuur (ook wel omega 3 (-3)-vetzuur genoemd),Omega 6: opslaan vet, stijfheid cellen, bevordert ontstekingen (verdediging tegen indringers, herstel beschadigd weefsel)Omega 3: ontwikkelen zenuwstelsel, celmembranen flexibeler, temperen ontstekingenEPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur) zijn twee lange vetzuurketens die in het lichaam kunnen opgebouwd worden en dus niet strikt essentieel zijn (niet per se op te nemen met de voeding). Maar ons lichaam kan er onvoldoende van aanmaken, zodat ze toch via de voeding moeten aangebracht worden. 25

Benoem, westerse voeding voortdurend lichaam in lage ontstekingssituatie, bevordert ziekte26

De Omega 3/6 verhouding is na W.O.II veranderd van 1:1 naar 1:20 tot 1:50.

Oorzaak: vee krijgt onnatuurlijk voedsel

Conjugated linoleic acid

CLA is a fatty acid that occurs naturally in many foods and is especially high in milk and meat from ruminant animals such as cows, sheep and goats. CLA is produced by bacteria in the rumen. While the relationship between diet and cancer is extremely complex, CLA has been found to inhibit the growth of chemically-induced skin and stomach cancers in mice, as well as cancer in the mammary glands of rats. Studies in other animals have produced similar results. Synthetic CLA also changed the body composition of laboratory animals; they developed more muscle and had less body fat

In a Finnish study, women who had the highest levels of CLA in their diet, had a 60 percent lower risk of breast cancer than those with the lowest levels. Switching from grain-fed to grassfed meat and dairy products places women in this lowest risk categoryZuivel van koeien die gras eten: weidegang, biologisch27

Omega 3/6 in de praktijkBeperk inname omega 6 (etiketten lezen):Geen zonnebloem- of maisolie, arachide- en sesam olie NEEM wel:Olijfolie (biologisch, extra virgine en bak & braad)Roomboter (grasboter) en kokos olie met mateKaas, zuivel en eieren van gras gevoerde dieren (weidegang evt. biologisch, omega 3 eieren)Vette vis (kleine vissen: ansjovis, sardines, zalm)Lijnzaad (vers gemalen), walnotenEvt. Omega 3 pillen

Lijnzaad bevat naast omega 3, ook fyto oestrogenen e.a. Omega 3 eieren Weidegang kaasThe CLA Bonus. Meat and dairy products from grass-fed ruminants are the richest known source of another type of good fat called "conjugated linoleic acid" or CLA. When ruminants are raised on fresh pasture alone, their products contain from three to five times more CLA than products from animals fed conventional diets.There is new evidence that CLA may also reduce cancer risk in humans. In a Finnish study, women who had the highest levels of CLA in their diet, had a 60 percent lower risk of breast cancer than those with the lowest levels. Switching from grain-fed to grassfed meat and dairy products places women in this lowest risk category28

Gezond voedingspatroonMeer verse groente & fruit (kleur, geur en smaak) (2 x 150 g fruit + 5 x 75 g groente, bij voorkeur biologisch)Gezonde vetten: Omega 3/6 1:1 (zuivel/vlees - gras gevoerde dieren)Vl minder suiker en geraffineerde meel productenVit D supplementMinder vleesGeen kant & klaar producten/lees etikettenGroene thee (Sencha) en specerijenhttp://www.life-force.nl/category/all-articles/

Kool. Broccoli, knoflookMediterraan dieet verlengt leven drie jaarHet Mediterrane dieet met veel groenten en vis verlengt je leven met drie jaar en vergroot de kans dat je langer leeft met 20 procent. Die schatting, gemaakt door onderzoekers van de Sahlgrenska Academy in Gothenburg (Zweden) is goed onderbouwd. Hij komt uit de zogeheten H70 study, waarin meer dan veertig jaar lang de leefstijl van duizenden 70-plussers is gevolgd.De gunstige effecten van dit dieet beperken zich echter niet tot ouderen. In een onderzoek werden ook kinderen gevolgd, die eveneens gezonder bleken te zijn dan hun leeftijdgenoten met een voedingspatroon met vooral vlees en zuivel.BRON: www.sahlgrenska.gu.se/english/news_and_events/news/News_Detail/mediterranean-diet-gives-longer-life.cid1056568

29

Inspiratie door de drie beroemde keukens

Mediterraan dieet verlengt leven drie jaarHet Mediterrane dieet met veel groenten en vis verlengt je leven met drie jaar en vergroot de kans dat je langer leeft met 20 procent. Die schatting, gemaakt door onderzoekers van de Sahlgrenska Academy in Gothenburg (Zweden) is goed onderbouwd. Hij komt uit de zogeheten H70 study, waarin meer dan veertig jaar lang de leefstijl van duizenden 70-plussers is gevolgd.De gunstige effecten van dit dieet beperken zich echter niet tot ouderen. In een onderzoek werden ook kinderen gevolgd, die eveneens gezonder bleken te zijn dan hun leeftijdgenoten met een voedingspatroon met vooral vlees en zuivel.BRON: www.sahlgrenska.gu.se/english/news_and_events/news/News_Detail/mediterranean-diet-gives-longer-life.cid1056568

Blue zones30

Voeding als medicijn of gifHippocrates, 2400 jaar geleden: Ik zal voeding aanwenden tot heil der zieken, nooit tot hun verderf of schade.

31

Prof. Dr. Hanno Pijl, LUMC 11 februari 2016 | BLOGEen 54-jarige man bezocht mijn spreekuur, bloedsuiker en bloeddruk waren te hoog met verhoogde kans op hartinfarct/diabetes. De man had pillen gekregen, maar had nu last van misselijkheid en diarree. Zou de man beter af zijn geweest in de tijd van Hippocrates?Te veel eten, te veel (snelle) koolhydraten en zout, en te weinig lichamelijke activiteit verstoren de glucosestofwisseling en verhogen de bloeddruk. Beide afwijkingen verdwijnen snel als men minder suikers en zout gaat eten en meer bewegen. Zonder bijwerkingen!Ik heb mijn patint geadviseerd suikers en zout te vermijden en zuinig te zijn met koolhydraten. Al binnen enkele dagen kon hij zijn medicatie minderen en na verloop van tijd zelfs helemaal laten staan.

EpigeneticaDutch Famine Birth CohortInsights in the importance of nutritional supply during a critical period on long-term disease outcome were gained from the Dutch Famine cohort. The Dutch Famine cohort is one of the most well-known cohorts that have been used to investigate the effects of prenatal undernutrition in humans. During the Nazi occupation from November 1944 to May 1945, food supply was extremely limited in some parts of the Netherlands. Daily rations during this famine period started at less than 1,000 kcal in November 1944, and decreased to about 500 kcal by April 1945. This six month food shortage had a major impact on particular situations, such as ongoing pregnancies. From 1998, the Dutch Famine Birth Cohort Study began reporting the outcome of pregnancies that occurred during this famine period and the consequences of massive maternal undernutrition on the offspring on a long-term scale [3-5]. Results showed an increased risk of cardiovascular diseases 40-50 years later in those children born to mothers who experienced extremely severe undernutrition during the first trimester of pregnancy [6]. The incidence of cardiovascular diseases was 2 times higher in this group compared to the control cohort [6]. Also, the serious nutritional deprivation increased the risk of metabolic disorders and breast cancer decades later in this cohort [7-9]. Notably, depending on the period of starvation (early versus late pregnancy, and preconceptional versus postnatal undernutrition) marked differences in disease outcomes were observed, indicating that the first trimester of pregnancy is particularly vulnerable to disease outcome in adulthood.Go to:Why Your DNA Isn't Your DestinyAnother interesting epidemiological study pointed out the importance of nutritional status during puberty and its impact on the offspring's health, by investigating if the availability of food to one generation affected longevity and health of the descendants. This study conducted by Dr. Bygren, investigated the long-term effects of feast and famine on children growing up in the isolated Swedish county of Norrbotten, with the goal to unravel whether "Parents' experiences early in their lives change the traits they passed to their offspring" [10]. In the 19th century, Norrbotten was so isolated that if the harvest failed, people starved. Harvest failures occurred erratically, causing famines in 1800, 1812, 1821, 1836 and 1856. Bygren and colleagues found that if an individual went through a famine as a teenager, his or her grandchildren would have shown higher mortality risk ratio, but only if the grandchildren were the same sex as the grandparent who starved [10,11]. Starvation of a male only changed his grandson's mortality risk and starvation of a female only changed her granddaughter's mortality risk [10,11].

32

Gezonde voeding voor het brein

In deze lezing gaan we in op de vraag, hoe we zelf een positieve invloed kunnen uitoefenen op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. Je leert waarom gezonde voeding zo belangrijk is en hoe je simpele voedingskeuzes kunt maken die echt bijdragen aan gezond worden en gezond blijven. Naast gezonde voeding is aandacht besteden aan alle facetten van ons leven (fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal en spiritueel) ook essentieel voor een gezonde lifestyle.

33

Gedachten en emoties als medicijn of gif.Emotions and thoughts are like a microwave for the body. All our cells are affected by positive or negative thoughts and emotions. If you knew, you would be more critical for allowing negative thoughts and emotions into your mind. - Sri Vasudeva, 2013 Loenen. Het ontkennen van de relatie tussen lichaam en geest is net zo bevreemdend als te ontkennen dat er een verband bestaat tussen verdriet en de tranen die over je wangen rollen - Henk Fransen De betekenis van kankerPlacebo-effectNocebo-effect

Placebo/nocebo anekdotes..

1) A Controlled Trial of Arthroscopic Surgery for Osteoarthritis of the KneeJ. Bruce Moseley, M.D., Kimberly O'Malley, Ph.D., Nancy J. Petersen, Ph.D., Terri J. Menke, Ph.D., Baruch A. Brody, Ph.D., David H. Kuykendall, Ph.D., John C. Hollingsworth, Dr.P.H., Carol M. Ashton, M.D., M.P.H., and Nelda P. Wray, M.D., M.P.H.N Engl J Med 2002; 347:81-88July 11, 2002DOI: 10.1056/NEJMoa013259

2) Schizofreen:Multiple Personality Disorder there have been reports indicating that a singleindividual may, in different states of consciousness, exhibit variedclinical symptoms, as if one "personality" has a disease, while theothers do not. Thus, with one personality expressing itself in the consciousmind/body system, the individual can show all the clinical symptoms ofdiabetes, for example, and require insulin -- while a shift intoanother personality may result in no presence of any disease state or

3) Ouderen die tv, kranten, muziek beleefden toen ze nog jong waren.

Hij kreeg er pijn in de buik vanvlinders in zijn buik hebbenDat ligt hem als een steen op de maagIets op de lever hebben/gal spuwenDe schrik sloeg hem om het hart/hartverwarmendeen brok in de keel krijgeneen hoofd als een boei krijgen (=een erg rode kleur krijgen in het gezicht, erg blozen)

34

StressLichamelijke reactie op een bedreigende situatie

Vluchten of vechten

35

Dagelijkse chronische stressde lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger

Lichaam wordt in vecht/vlucht toestand gebracht Bloed gaat met voorrang naar hart, hersenen en arm/beenspierenHartslag, ademhaling en bloeddruk gaan omhoogSpijsvertering en immuunsysteem worden onderdrukt

Niet de feitelijke situatie in het hier en nu bepaalt in de meeste gevallen de stress response, maar een oude niet geheelde ervaring uit het verledenBijnieren stress hormonen adrenaline en noradrenaliness ondermijnt meteen immuunsysteem, Positieve aandacht aan jezelf en lichaam, stimuleert immuunsysysteeemVecht/vlucht hormoon adrenaline komt vrijSpieren gespannenHartslag ademhaling versnellenBloeddruk omhoogBloedsuiker omhoogImuunsysteem aangetastHoofdpijn, slapeloosheidNegatieve emoties en gedachtes Versnelde veroudering (DHEA hormoon)Hart en vaatziektesVerminderde creativiteit

36

Stress effect op het hart

Bron: heartmath

37

Dagelijkse stress regelmatig per dag ombuigen.Stress is desastreus voor het immuunsysteem en gezondheid1000-en jaren oude mind-body methodes hebben een enorme positieve invloed op gezondheidYoga, Meditatie, Qi Gong..brengen lichaam en geest van stress naar rust en activeren immuunsysteem en lymfe circulatie.

Stress ondermijnt meteen immuunsysteem, Positieve aandacht aan jezelf en lichaam, stimuleert immuunsysysteeemVecht/vlucht hormoon adrenaline komt vrijSpieren gespannenHartslag ademhaling versnellenBloeddruk omhoogBloedsuiker omhoogImuunsysteem aangetastHoofdpijn, slapeloosheidNegatieve emoties en gedachtes Versnelde veroudering (DHEA hormoon)Hart en vaatziektesVerminderde creativiteit

38

39

De helende werking van een goede ademhaling

App - Respiroguide Pro (iPhone & Android)

Oefeningen:Goed zitten, rug recht (van zitting vrij), voeten stevig op de grond, ga met je aandacht naar de voetenGa met aandacht naar perineum, op in-ademing span aan, op uitademing ontspan. He5rhaal voor je zelf..Leg je handen op de buik, en voel hoe op inademing de buik boller wordt (als een ballon die wordt opgeblazen) en hoe op uitademing de buik zich iets terugtrekt (ballon loopt leeg). Volg nu het filmpje op het scherm, rustig in-ademend als balletje omhooggaat, uitademend omlaagLeg nu je linkerhand midden op het borstbeen. Voel hoe op inademing de borst naar voren komt en op uitademing weer terug gaat. Kun je dit voelen?Volg nu het filmpje op het scherm, rustig in-ademend als balletje omhooggaat, uitademend omlaagkort vragen naar ervaring van 1-2 mensen.Rust- en buik en hart opgeladen. Zelfde kan ook met brein.

40

Image credit: http://tgsorm.com/ Energie managementals onderdeel van een gezonde lifestyleVoorkomen dat je energie en vitaliteit verliest door:dagelijks stress om te buigen (yoga, ademhaling)goed te grondenhet lek te dichten,buik, hart en hoofd op te laden.

41

Gezonde voeding is meer dan buik voeding!GezondOngezondGezonde voedingXOngezonde voedingX

Ontspannen? Gelukkig?Sociale contacten?Geloof je in genezing?Geloof in eigen kracht? Wonden uit het verleden geheeld?Yoga/MindfulnessFamilie opstellingenCoaching/Therapie (cognitief)Lichaamswerk (o.a. TRE)Adem werk..detoxxx

Dat ligt hem als een steen op de maagDe schrik sloeg hem om het hart. (Hij werd heel bang.)Iets op de lever hebbenGal spuwen42

AfsluitendVraag en antwoordAfsluiting: wat neem je mee?Email-lijst, voor receptenboekje en info & nieuwsbriefVisite kaartje, folder, infographic yoga en kankerBoeken ter inspiratie op tafel Informatie op www.life-force.nlContact/consult: info@life-force.nl

43

Q & A www.life-force.nl | info@life-force.nl

44

Extra achtergrond informatie

45

Kanker ontstaat na lang proces van mutaties

Mensen met oncogenen

- - - -

Gezond lichaam1000+ 1.000.000 1.000.000.000Aantal kanker cellen1INITIATIEPROMOTIEPROGRESSIEChronische ontstekingen

Angiogenese

Meercellige organismen, onderlinge afspraken: je mag niet delen alleen wanneer nodig (vervanging van een cel)teveel schade aan DNA, je pleegt zelfmoord.

Normale cel 1e mutatie door schade 2e mutatie-slapende microtumor 3e mutatie prekankergezwel 4e mutatie kwaadaardige tumorChronische ontstekingen door afweer reactie immuunsysteem, groeifactoren komen vrij, die door kankercellen worden gebruikt om te groeien en bloedvaten aan te makenWhatever your age, your body is many years younger. In fact, even if you're middle aged, most of you may be just 10 years old or less.

Normally balanced, 10% skeleton renewal per year46

Vrijwel iedereen heeft slapende ongevaarlijke microtumoren98% in schildklier1/3e vrouwen (40-50 jr) in borst, 2/5e mannen (40-50 jr) in prostaat

Meercellige organismen, onderlinge afspraken: je mag niet delen alleen wanneer nodig (vervanging van een cel)teveel schade aan DNA, je pleegt zelfmoord.

Normale cel 1e mutatie door schade 2e mutatie-slapende microtumor 3e mutatie prekankergezwel 4e mutatie kwaadaardige tumorChronische ontstekingen door afweer reactie immuunsysteem, groeifactoren komen vrij, die door kankercellen worden gebruikt om te groeien en bloedvaten aan te maken47

Door voeding en lifestyle de omstandigheden voor microtumoren zo ongunstig mogelijk maken

48

Nutricijnen vallen kankercellen en latente minitumoren aan voordat ze kwaadaardig worden (elke dag).

PREVENTIE (elke dag)

49

Nutricijnen voor preventieve chemotherapie!Enkele preventieve activiteitenVoorbeeld voedingsmiddelUitschakelen kankerverwekkende stoffenKool, knoflook, uiZet cellen aan tot zelfmoordKurkumaRemt celgroeiPure chocoladeRemt ontstekingenKurkuma, Omega3 vettenRemt vorming bloedvaten naar microtumorenGroene thee, fruitBlokkeren receptoren van hormoonafhankelijke tumorenSoja, zeealgenVersterkt immuunsysteemPaddenstoelenVersterkt werking van antikankermedicijnenCitrusvruchten

50

Gezonde keuzes in de praktijk

Groene theeBevat catechinen die vorming bloedvaten naar tumoren tegengaan: een van de krachtigste antikanker nutricijnenVeel publicaties, wordt veel gedronken in landen met lage kanker aantallenJapanse groene thee bevat de meeste stoffen, bv. Sencha. Kook water, 2 minuten afkoelen; Laat 2 TL losse thee (2 gram) 10 minuten trekken. Drink de thee binnen 1 uur op, 3 kopjes per dag is voldoende.

Bevatten grote hoeveelheden catechinen die de vorming van bloedvaten naar tumoren remmen. Groene thee is een krachtige ontstekingsremmer en activeert de lever om kankerverwekkende stoffen onschadelijk te maken. Consumptie lijkt een van de beste strategien om groei van microtumoren te voorkomen.

52

Kurkuma en gemberBevatten de krachtigste ontstekingsremmers uit de natuur.Kurkuma is waarschijnlijk de reden waarom diverse soorten kanker in India minder voorkomenVoeg kurkuma altijd toe aan olijfolie (bakken, salades, soep)Voeg altijd zwarte peper aan olie/kurkuma mengsel toe en meng, dit bevordert sterk de opname door darmen. Verse gember in gerechten of thee (met kaneel, peper, kruidnagels).

Bevatten krachtige ontstekingsremmende stoffen die een belangrijke rol spelen bij kankerpreventie, m.n. darmkanker. De vorming van bloedvaten naar tumoren wordt geremd en kankercellen worden aangezet tot zelfmoord.. Men vermoed dat kurkuma verantwoordelijk is voor de belangrijkste verschillen in het voorkomen van diverse soorten kanker in India en Amerika.

Meng kurkuma met (olijf)olie als je bakt of olie gebruikt in gerechten. Altijd wat zwarte peper toevoegen, omdat kurkuma anders niet door de darmen wordt opgenomen.

53

Knoflook, ui, preiBevat zwavelhoudende stoffen (geur en smaak) die beschermen tegen de schade van kankerverwekkende stoffen.Remmen groei en zetten aan tot zelfmoord van kankercellen .Verse knoflook is het krachtigst .De beschermende stoffen worden gevormd na het pletten van de teentjes, 10 minuten laten staan voor het verwerken in het gerecht.

Beschermen tegen de schade van kankerverwekkende stoffen, remmen de groei van kankercellen. Consumptie kan de kans verminderen op het krijgen van diverse soorten kanker, met name kanker aan het spijsverteringskanaal. Verse knoflook is het krachtigst. De beschermende stoffen worden gevormd na het pletten van de teentjes, 10 minuten laten staan voor het verwerken in het gerecht.

54

Koolsoorten: de kruisbloemigenBroccoli, bloemkool, spruitjes, blad kool.De meest actieve kanker werende groenteSterke studie effecten gezien op borstkanker en blaaskanker.Voor optimale werking, de groente kort koken, stomen of wokken.Tijdens het eten goed kauwen om plantcellen te verbrijzelen: de stoffen komen pas vrij als ze in contact komen met andere stoffen uit andere celdelen.

48000 health professionals, meer dat 5 porties per week: blaaskanker kans werd gehalveerdChinese vrouwen die meeste kool aten, helft minder kans op borstkanker dan vrouwen die het minst aten.55

Tomaat is goed voor de prostaatIn 71% van 51 studies werd een verminderd risico gezien op prostaatkanker (tot 25%) .Bereiding is belangrijk: Tomaten in vet stoven, dus samen met olijfolieLiefst met schil

Lycopeen wordt opgeslagen in prostaat56

Frambozen, blauwe bessen, aardbeien, cranberriesSteenvruchten (peer, appel, pruimen, kersen, dadels, avocado)

Vers of ingevroren verwerken in ontbijt of smoothies

57

Paddenstoelen, zeewier, kruiden/specerijen

peper, kruidnagel, gember, kurkuma, mint, munt, tijm, marjolein, oregano, basilicum, rozemarijn, peterselie, komijn, venkel, anijs, kervel, kaneel

58

Voorkom suiker & insuline piekenLiever geen suiker in koffie/theeSuikervervangers (Stevia), geprakte banaanMeergranen-/speltbrood, volkoren/spelt pasta, zoete aardappels(Basmati) zilvervliesrijst, quinoaHavermout, peulvruchtenVers fruit, chocolade (>70%)Water met citroen/sinaasappel i.p.v. frisdrankLet op etiketten (Light producten)

59

Kant en klaar produkten Voedselproducenten zijn uit op maximale winst, dus minimale kostprijsSteeds meer voedselschandalen

60

Rode bietBevatten hoge concentraties btacyanine, een plantaardig pigmentAntioxidant, ontstekingsremmend, ontgiftigend.In laboratorium studies erg effectief tegen vele kankersoortenBereiding: stomen of roerbakken omdat btacyanines snel uiteenvallen.

In recent lab studies on human tumor cells, betanin pigments from beets have been shown to lessen tumor cell growth through a number of mechanisms, including inhibition of pro-inflammatory enzymes (specifically, cyclooxygenase enzymes). The tumor cell types tested in these studies include tumor cells from colon, stomach, nerve, lung, breast, prostate and testicular tissue. While lab studies by themselves are not proof of beets' anti-cancer benefits, the results of these studies are encouraging researchers to look more closely than ever at the value of betanins and other betalains in beets for both prevention and treatment of certain cancer types. 61

Soja (soja(bonen), sojamelk, tofu, miso)

Verhindert lichaamshormonen om kankercellen te stimuleren die hormoonafhankelijk zijn (borst en prostaat).Lijkt op tamixofeen (gebruikt bij reguliere antihormoontherapie)Hoge consumptie in Azi wordt gezien als belangrijkste reden waarom borst en prostaatkanker daar veel minder voorkomen

Fyto-oestogenen, plantaardige stoffen die lijken op vrouwelijke geslachts hormonen. Oestrogenen vervullen sleutelrol bij ontstaan borstkanker, als er teveel zijn wordt groei borstklieren teveel gestimuleerd, daardoor ontstaat verhoogde kans op borstkanker

Hormoontherapie heet officieel antihormonale therapie. Je krijgt namelijk geen hormonen toegediend, maar een behandeling die de beschikbaarheid van hormonen vermindert. Het principe van hormoontherapie is: zorgen dat de tumor of uitzaaiingen geen groeistimulerend geslachtshormoon (vrouwelijk oestrogeen) meer krijgen.Remt kankersoorten (o.a. borstkanker) door het blokkeren van de stimulatie van kankercellen door seks hormonen; remmen de vorming van bloedvaten naar tumoren. Borstkanker komt significant minder vaak voor bij Aziatische vrouwen die veel soja eten. Er is controverse rond het gebruik van soja omdat soja pillen borstkanker kunnen verergeren. Dit is nooit gerapporteerd voor soja in natuurlijke voeding en komt waarschijnlijk doordat de werkzame bestanddelen in de pillen interfereren met het antikanker medicijn Taxol. Gebruik soja producten als vleesvervanger, sojamelk en yoghurt in plaats van zuivelproducten, soja bonen enz.

62

Controverse rond soja

Bij proefdieren stimuleert hoge concentratie isoflavonen borstkanker. Leidt tot veel discussie over het gebruik van soja pillen voor vrouwen die borstkanker hebben gehad.Consensus: natuurlijk soja is veilig , het gebruik van supplementen (hoge concentraties isoflavonen) wordt afgeraden.Voor vrouwen die borstkanker hebben/hadden, matig gebruik (50-100 gram per dag) en niet in combinatie met tamixofeen.

Fyto-oestogenen, plantaardige stoffen die lijken op vrouwelijke geslachts hormonen. Oestrogenen vervullen sleutelrol bij ontstaan borstkanker, als er teveel zijn wordt groei borstklieren teveel gestimuleerd, daardoor ontstaat verhoogde kans op borstkanker

Hormoontherapie heet officieel antihormonale therapie. Je krijgt namelijk geen hormonen toegediend, maar een behandeling die de beschikbaarheid van hormonen vermindert. Het principe van hormoontherapie is: zorgen dat de tumor of uitzaaiingen geen groeistimulerend geslachtshormoon (vrouwelijk oestrogeen) meer krijgen.Remt kankersoorten (o.a. borstkanker) door het blokkeren van de stimulatie van kankercellen door seks hormonen; remmen de vorming van bloedvaten naar tumoren. Borstkanker komt significant minder vaak voor bij Aziatische vrouwen die veel soja eten. Er is controverse rond het gebruik van soja omdat soja pillen borstkanker kunnen verergeren. Dit is nooit gerapporteerd voor soja in natuurlijke voeding en komt waarschijnlijk doordat de werkzame bestanddelen in de pillen interfereren met het antikanker medicijn Taxol. Gebruik soja producten als vleesvervanger, sojamelk en yoghurt in plaats van zuivelproducten, soja bonen enz.

63

Pure chocolade (> 70%)Rode wijnBevatten stoffen die sterk kanker-werend zijn20 gram chocolade per dag, zonder melk!1-2 glazen wijn (125 ml) per dag voor mannen en 1 glas/dag voor vrouwen de laatste jaren ontstaat er steeds meer twijfel over de gezondheid bevorderende effecten van rode wijn

64