GEZONDE GROEI GEZONDE GROEI - Pireco · planten. De larven eten niet van wortels, maar juist van...
5
PIRECO SPORT & GOLF | VEILIG VOOR MENS, DIER & MILIEU 1 Pireco Productie B.V. Chroomstraat 8b 8211AS Lelystad T: +31(0)320 233 572 E: [email protected] W: www.pireco.eu
Transcript of GEZONDE GROEI GEZONDE GROEI - Pireco · planten. De larven eten niet van wortels, maar juist van...
PIRECO SPORT & GOLF | VEILIG VOOR MENS, DIER & MILIEU 1
GEZONDEGROEI
GEZONDEGROEI
Pireco Productie B.V.
Chroomstraat 8b
8211AS Lelystad
T: +31(0)320 233 572
W: www.pireco.eu
AardbeibladaaltjeAardbeibladaaltje
Het chrysantenbladaaltje,
(aphenlenchoides rirzemabosi) en
het aardbeibladaaltje
(aphenlenchoides fragariae) zijn in
Nederland de meest belangrijke
soorten. Bladaaltjes zuigen hun
voeding uit de plant. Daarbij geven
de aaltjes een toxische stof af
waardoor misvorming in
groeipunten en bloemknoppen
ontstaat. Dit lijdt uiteindelijk tot
totale groeiremming.
RhizoctoniaRhizoctonia(Rhizoctonia fragariae)
Rhizoctonia mag niet verward
worden met zwartwortelrot wat ook
veroorzaakt wordt door een
Rhizoctonia schimmel. Bij
aantasting vertoont de plant een
roodbruine verkleuring. In de
meeste gevallen is het een natrot.
Ter voorkoming dient niet op natte
percelen geplant te worden en niet
te diep.
BladvlekkenziekteBladvlekkenziekte(Cercospora zonata)
Bladvlekken kunnen door meerdere
schimmels veroorzaakt worden.
Bekende vormen zijn de paarse-,
de rode-, en de witte vlekkenziekte.
Meestal komen infecties mee met
het plantgoed.
Grauwe schimmel(Botrytis cenerea)
Grauwschimmel is een
wondparasiet. Kenmerkend is grijze
tot witte schimmelpluis op aan-
getaste vruchten. De sporen van de
schimmel kiemen bij een hoge lucht-
vochtigheid en temperaturen tussen
15 tot 20 °C. Door de wind worden
de sporen verspreidt. Vruchten
kunnen al aangetast zijn bij de pluk.
Echter uit aantasting zich vooral pas
na de oogst. Ook op afstervend blad
kan schimmelpluis waargenomen
worden.
Grauwe schimmel
Witziekte - meeldauw (Podosphaera aphanis)
Meeldauw is een parasiterende
schimmel die ook wel witziekte
wordt genoemd. Bij beginnende
aantasting ontstaat er in het blad
een gevouwen stand die zich naar
boven vormt. Aan de onderzijde
van het blad ontstaat wit
schimmelpluis en onregelmatige
licht paarse tot rode vlekken. Ook
vruchten kunnen aangetast worden.
De vruchten verkleuren wit-grijs.
Witziekte Rood wortelrotRood wortelrot(Phytophthora fragariae)
De planten blijven klein en de
bladeren verliezen hun glans en
worden blauwgroen. De buitenste
bladeren verwelken en sterven bij
droog weer soms af. Haartwortels
blijven afwezig en vruchten drogen
uit. Kenmerkend is de rood
verkleurde centrale cilinder. Deze
schimmel treedt vooral op bij koud
en vochtig weer.
Stengelbasisrot (phytophthora cactorum)
De planten blijven klein en de
bladeren verliezen hun glans en
worden donkergroen. De jonge
hartblaadjes gaan slap hangen. Het
stengelgedeelte wordt roodbruin en
verrot. De plant sterft af.
De stengelbasis vertoont bij
overlangs doorsnijden bruinzwarte
en rotte vlekken. Infectie gebeurt bij
warmer weer dan in het geval van
roodwortelrot.
StengelbasisrotVerwelkingsziekte(Verticillium albo-atrum)
Typisch symptoom is het slapvallen
van de aardbeiplant in het late
voorjaar bij het dikken van de
eerste vruchtjes. De bodem-
schimmel groeit in de wortels en
verstopt de vaatbundels binnenin.
Hierdoor is het watertransport in de
plant bemoeilijkt. Uiteindelijk sterft
de plant af. De buitenste bladeren
kleuren dof geel-groen tot
donkerbruin. Op stengels ontstaan
vaak bruine tot zwarte ingezonken
vlekken.
Verwelkingsziekte
Pireco Productie B.V.
Chroomstraat 8b
8211AS Lelystad
T: +31(0)320 233 572
W: www.pireco.eu
Belangrijke ziekte en plagen in aardbeien
Aaltjes
Aaltjes
Meest voorkomende:
Vrij levende wortelaaltjes:
Aangetaste planten blijven achter in
de groei en hebben een slecht
ontwikkelt wortelgestel.
Wortellesieaaltjes: Er ontstaan
valplekken in het gewas. De aaltjes
leven in de wortels van de plant.
Het wortelgestel blijft daardoor
achter.
Wortelknobbelaaltjes: Komt vooral
voor op lichte grond. Het aaltjes
veroorzaakt verdikking op de fijne
wortels. De planten blijven
daardoor ver achter in de groei.
AardbeimijtAardbeimijt(Phytonemus pallidus)
Deze mijten leven uitsluitend op
aardbeien. De mijten bevinden zich
in opgevouwen bladeren in het hart
van de plant. Het blad waarin de
mijten aanwezig zijn
verschrompeld. Het groeipunt van
de plant wordt dof en blauwgroen
van kleur. Het hart van de plant
wordt bruin. Later worden de
bladeren bronskleurig en tenslotte
gespikkeld bruin. Bladeren en
uiteindelijk ook vruchten kunnen
misvormen.
Slakken
Slakken
De tuinslak (Arion hortensis) en de
kleine grijze slak (Decoreras
reticulatum) (beide naaktslakken)
kunnen onder vochtige
omstandigheden vraatschade
veroorzaken. Slakken zijn s ’nachts,
in de avond en in de ochtend actief.
Overdag verschuilen de slakken
zich in een beschutte omgeving.
Bonenspintmijt(Tetranychus urticae)
In het voorjaar worden de
spintmijten actief. Half april zetten
de mijten aan de onderzijde van de
bladeren eieren af. De kleur van de
spintmijt is geel tot groen.
Kenmerkend zijn de twee zwarte
vlekken op hun lichaam. De larven
en mijten prikken aan de onderkant
van het blad en in de plantencellen
en zuigen deze leeg. Zo ontstaan
er aan de bovenzijde van het blad
bleekgroene vlekjes die later
vaalbruin worden en verdorren.
Bonenspintmijt
Aardbeibladwesp(Allantus cinctus L. syn. Emphytus
cinctus)
De aardbeibladwesp is een
bladwesp met een lengte variërend
van 6 tot 9 mm. De lichtgroene
rupsachtige larven eten van het
blad. Ze zijn te vinden aan de
onderkant van het blad. In de
winter overwinteren ze als pop in
de grond.
Aardbeibladwesp AardbeibloesemkeverAardbeibloesemkever(Anthonomus rubi)
De kever is klein (3-4 mm) en dof-
zwart. De kever voedt zich met blad
en stuifmeel. In het voorjaar zet de
kever zijn eieren af in de bloem-
knoppen. Tegelijkertijd steekt de
kever de bloemstengel net onder
de bloem door. De bloemstengel
knikt daardoor af. De larve verpopt
zich in de bloem. In september
zoekt de kever een schuilplaats om
te overwinteren.
Bladluizen
De aardbeiknotshaarluis en
sjalotteluis komen het meest voor
op aardbeien. Bladluizen zuigen
plantensappen op en scheiden
honingdauw af. Door het opzuigen
van plantensappen kan
bladvervorming en soms
vruchtvervorming ontstaan.
Sommige luizen kunnen virussen
overbrengen.
BladluizenLapsnuitkevers(Otiorhynchus)
De lapsnuitkever is ongeveer 1 cm
groot. De kevers eten ronde happen
uit de bladranden van de
aardbeienplanten. De larve vormt de
meeste schade in de vorm van
vaatschade aan jonge wortels.
Uiteindelijk kan de plant daardoor
afsterven. De larven zijn geel-wit,
pootloos en hebben een bruine kop.
Lapsnuitkever
Belangrijke ziekte en plagen in aardbeien
Pireco Productie B.V.
Chroomstraat 8b
8211AS Lelystad
T: +31(0)320 233 572
W: www.pireco.eu
Engerlingen
Engerlingen zijn de larven van en
meikever, junikever of rozenkever.
De schade van de larve vormt zich
door vraatschade aan wortels van
planten. Engerlingen zijn dikke witte
kenmerkende larven van 3-5 cm
lang. De kop is bruin en het
achterlijf is verdikt en bij de kop
zitten 3 paar poten. De larven
vreten zich aan plantwortels in
verschillende gewassen, waaronder
aardbeien.
Engerlingen
Gele rozenluisGele rozenluis
De luis komt vooral voor op jonge
scheuten. De luis onttrekt sap aan
de floëenvaten. Zo ontstaat
honingdauw op de bladeren. Op die
dauw kunnen vervolgens
schimmels ontstaan. Daarnaast kan
de luis virussen overbrengen.
Honingsdauw vervuilt het gewas en
kan de groei remmen. De luis is 2,5
mm lang, met een glanzend licht tot
donkergroen lichaam met een
bruin-gele kop. De antennes zijn
langer dan het lichaam.
EmeltenEmelten
Emelten zijn de larven van de
langpootmug. De grauwgrijze
larven zijn 2 tot 4 centimeter groot.
De kop is niet duidelijk te zien. De
larven zijn hardnekkig en eten
naast humus en plantresten, ook
van ontkiemende zaden en jonge
planten. De larven eten niet van
wortels, maar juist van groene
plantdelen. Bij het optreden van
schade zijn afgeknipte blaadjes te
zien of kan een plant plots
verwelken omdat de wortelhals te
veel is aangevreten.
Lederrot Lederrot(phytophthora cactorum)
Lederrot kan de vruchten in alle
stadia aantasten, van bloesem tot
rijpe vrucht. Jonge aangetaste
vruchten hebben (donker)bruine
vlekken en voelen leerachting aan.
Aangetaste vruchten blijven als
mummies aan de vruchtstengels
hangen. Soms is ook wit
schimmelpluis te zien.
Colletotrichum
Dit is een vochtminnende schimmel
die vooral bij warme temperaturen
(20 °C) sterk kan uitbreiden. De
schimmels verspreidt zich vanuit de
grond via opspattende druppels
naar de plant en de vruchten.
Alle blaadjes krullen omhoog. Later
zijn op het blad en bloemstengels
ellipsvormige, zwarte vlekjes te
zien. Aangetaste vruchten vertonen
ronde, ongezonken, bruin-zwarte
vlekken.
Colletotrichum ZwartwortelrotZwartwortelrot(Cylindrocarpon destructans)
Zwartwortelrot is een
zwakteschimmel die op veel
manieren kan toeslaan.
Invalspoorten zijn onder andere
schade door aaltjes, pythium en
Rhizoctonia. Het schadebeeld van
zwartwortelrot lijkt veel op de
verwelkingsziekte; de stengels zijn
echter roder.
Kelkrot en steelrot(Gnomonia comari)
Deze schimmel komt nog maar
weinig voor. Echter, onder de juiste
omstandigheden (warm weer) kan
de schimmel nog voorkomen.
Aantasting begint net onder het
kroontje van de vrucht, meestal als
ze nog groen zijn. Er ontstaat dan
een ovale bruine vlek net onder de
kroon. Die vlek zinkt in en wordt
een zwakke plek in het vruchtvlees.
Kort daarna verschijnen er
slijmachtige druppels.
Kelkrot en steelrotBacterievlekkenziekte (Xanthomonas fragariae)
Bacterievlekkenziekte is een zeer
besmettelijke bacterieziekte die in
veel gevallen via besmet plantgoed
en gewashandelingen wordt
verspreid. Een aantasting is te
herkennen aan hoekige,
lichtgroene, bijna doorzichtige
vlekjes aan de onderzijde van het
blad. In een later stadium scheiden
deze slijm af. Bij sterke aantasting
zijn de vlekken ook aan de
bovenzijde van het blad te zien als
paarse tot bruine necrosevlekken.
Bacterievlekkenziekte
Belangrijke ziekte en plagen in aardbeien
Pireco Productie B.V.
Chroomstraat 8b
8211AS Lelystad
T: +31(0)320 233 572
W: www.pireco.eu
TripsTrips(Thrips spp.)
Trips veroorzaakt alleen schade
aan de vruchten, niet aan het blad.
Tripsen komen voor bij warm en
broeierig weer. Ze zijn maar enkele
mm lang. Het soort trips is niet met
het blote oog te herkennen.
Tripsen zuigen cellen leeg
waardoor blad kan afsterven of
vervormen. Ook kunnen bij het
leegzuigen van het blad virussen
worden overgedragen.
RitnaaldenRitnaalden(Elateridae soorten)
Ritnaalden zijn de larven van de
kniptor. De larven zijn rond de 2 cm
lang en geelbruin van kleur. De
larve leven van dood organisch
materiaal. Anderzijds boren ze ook
in jonge wortels van jonge planten
waardoor deze verwelken.
Zichtbare schade ontstaat vanaf
het voorjaar van het tweede jaar.
Witte vlieg Witte vlieg(Trialeurodes vaporariorum)
Wittevlieg is te herkennen aan de
helderwitte, wasachtinge
poederlaag op de vleugels en
lichaam. Wittevlieg is meestal te
vinden aan de onderkant van het
blad. Daar veroorzaakt het
zuigschade en scheidt het
honingdauw af. Honingdauw is
broedplaats voor
roetdauwschimmel. Aangetaste
bladeren worden geel, verdrogen
en vallen uit.
Aardrupsen
Aardrupsen zijn ronde, grauw, in
elkaar gerolde rupsen van een paar
millimeter tot 3 centimeter groot.
Het zijn rupsen van verschillende
soorten uilvlinders. Jonge larven
het van jong bladgroen. Vrij snel
leven ze ondergronds verder en
vreten ze aan wortels. In de nacht
eten ze dan nog wel aan
bovengrondse plantdelen.
Aardrupsen
Drosophila suzukki
Drosophila suzukki is een zeer
schadelijk fruitvlieg dat pas sinds
kort in Nederland is gesignaleerd.
Vrouwtjes zetten met hun eitjes af
net onder de schil van de vrucht,
waarna uitkomende maden aan het
vruchtvlees beginnen te vreten.
Schade wordt gevormd door
vretende larven die zich voeden
aan het vruchtvlees. De gaatjes die
de larven maken in de vruchthuid
zijn bovendien een ingangspoort
voor andere pathogene infecties.
Drosophila suzukki Wantsen
Erwinia pyrifoliae
Een nieuwe ziekte onder de
aardbeienteelt, veroorzaakt door de
bacterie Erwinia pyrifoliae. In 2013
voor het eerst in kassen
gesignaleerd. De bacterie bestrijden
kan niet. Hygiëne is het enige wat
tot nu toe helpt. Symptomen zijn
bruin- of zwart-verkleuring van
bloemen en vruchten, misvormde
vruchten en slijmvorming op
geïnfecteerde vruchten. Deze
bacterieziekte is familie van de
Erwiniasoorten die bij appels en
peren bacterievuur veroorzaken.
Erwinia pyrifoliae
Belangrijke ziekte en plagen in aardbeien
Wantsen
Wantsen zijn groen tot bruine
insecten van 5 tot 7 mm. Een
afgeplat achterlijf is een typisch
kernmerk. Tot op heden wordt de
meeste schade waargenomen in
doordragers. Larven en volwassen
wantsen steken bloemen en jonge
vruchten aan. Hierdoor ontstaat
vruchtmisvorming. Bij ernstige
aantasting blijft de vruchtvorming
helemaal achterwege.
Pireco Productie B.V.
Chroomstraat 8b
8211AS Lelystad
T: +31(0)320 233 572
W: www.pireco.eu
