Gemeentescan Capelle aan den IJssel - ZorgImpuls · 2013-05-07 · IJssel, de Vraag Aanbod Analyse...

Gemeentescan

Capelle aan den IJssel

Rotterdam

Mei 2013

Inhoud

1 Inleiding 1

2 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg 3

2.1 Landelijke ontwikkelingen 3 2.2 Regionale ontwikkelingen 5

3 Gemeente in beeld 9

3.1 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel 9 3.2 Ontwikkeling van de gemeente 16

4 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente 19

4.1 Ervaren gezondheid inwoners Capelle aan den IJssel 19 4.1.1 Algemene gezondheid 19 4.1.2 Psychische gezondheid 20 4.1.3 Overgewicht 20 4.1.4 Roken 21 4.1.5 Alcoholgebruik 21 4.1.6 Drugsgebruik 22

4.2 Ontwikkeling (eerstelijns) zorgvraag 22 4.3 Prognose eerstelijns zorgvraag 10-30 jaar 24

5 Zorgvraag en aanbod 25

5.1 Bestaand en benodigd (eerstelijns) zorgaanbod 25 5.2 Eerstelijns zorgaanbieders in beeld 30

5.2.1 Ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra 37 5.3 Andere zorgvoorzieningen in het werkgebied 37

6 Conclusies en aanbevelingen 39

6.1 Conclusies gemeentescan Capelle aan den IJssel 39 6.1.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg 39 6.1.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel 39 6.1.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente 39 6.1.4 Zorgaanbod in de gemeente 39

6.2 Conclusies zorgverleners Capelle aan den IJssel 40 6.2.1 Reactie zorgverleners op gemeentescan 40

6.3 Aanbevelingen 40 6.3.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg 40 6.3.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel 40 6.3.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente 40 6.3.4 Zorgaanbod in de gemeente 41

Referenties 42

BIJLAGE I Eerstelijns zorgverleners werkgebied 43 BIJLAGE II Tweedelijns en AWBZ zorg werkgebied 47 BIJLAGE III Publieke zorg werkgebied 49 BIJLAGE IV Aanbod Analyse Monitor 50 BIJLAGE V Verslag wijkbijeenkomst 52 BIJLAGE VI Methode 54 BIJLAGE VII Beschrijving bronnen 55

Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls

1

1 Inleiding

ZorgImpuls heeft in opdracht van de GGD Rotterdam-Rijnmond en op verzoek van OBR in 2008-2010 voor iedere

deelgemeente een deelgemeentescan gemaakt. Aanvullend zijn scans gerealiseerd voor gemeente

Lansingerland, deelgemeente Rozenburg en gemeente Zuidplas. Onderliggend treft u de gemeentescan van

Capelle aan den IJssel aan.

De gemeentescan geeft inzicht in de ontwikkeling van de zorgvraag en het zorgaanbod in de gemeente. Welke

aandachtspunten (qua capaciteit, huisvesting, inhoud en organisatie van de zorg) doen zich voor als we de

huidige en toekomstige vraag in de gemeente afzetten tegen het huidige en toekomstige lokale aanbod van zorg?

De scan is daarmee een startpunt om toekomstige wijkgerichte eerstelijnszorg te bevorderen in de gemeente.

Zowel voor beleidsmakers als voor zorgverleners biedt de scan inzicht en handvatten voor integrale zorg op

wijkniveau. En de mogelijkheid om dit in samenhang met andere sectoren als wonen, welzijn, werk, onderwijs en

veiligheid te brengen.

Er is gebruik gemaakt van de aanwezige bronnen zoals de beleidsstukken van de gemeente Capelle aan den

IJssel, de Vraag Aanbod Analyse Monitor (Nivel), de Gezondheidsenquête van de GGD Rotterdam-Rijnmond en

en documenten van ZorgImpuls. Gezocht is naar samenhang en consistentie.

Dit rapport bestaat uit zes hoofdstukken. Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van de landelijke en regionale

ontwikkelingen op het gebied van de gezondheidszorg. In hoofdstuk 3 worden de huidige en toekomstige

kenmerken van gemeente Capelle aan den IJssel in kaart gebracht. Hoofdstuk 4 geeft inzicht in de ervaren

gezondheid door de inwoners van Capelle aan den IJssel en de ontwikkelingen op het gebied van de gezondheid.

De tweede helft van hoofdstuk 4 geeft aan hoe de zorgvraag zich ontwikkelt. Vervolgens wordt in hoofdstuk 5 het

huidige zorgaanbod besproken. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 ingegaan op de conclusies en aanbevelingen voor

het realiseren van een toekomstbestendige eerstelijnszorg in Capelle aan den IJssel.


2


3

2 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg

In dit hoofdstuk worden trends op landelijk en regionaal niveau besproken die van invloed zijn op de eerstelijns

gezondheidszorg in Capelle aan den IJssel.

2.1 Landelijke ontwikkelingen

Toename (complexe) chronische zorgvragen

In de (eerstelijns) zorg zullen - naast enkelvoudige zorgvragen - steeds meer complexe vragen worden

behandeld. Daarbij verandert de samenstelling van de zorgvraag. Het aandeel ouderen stijgt en men leeft

gemiddeld genomen langer. Door de groei en vergrijzing van de Nederlandse bevolking, maar ook de

ontwikkeling in leefstijl (onder andere toename overgewicht) en de verbeteringen van medische technologieën zal

het aantal chronisch zieken de komende twintig jaar sterk toenemen. Daarnaast hebben mensen vaker meerdere

chronische aandoeningen tegelijk, wat de zorgvraag complexer maakt.

Geïntegreerde benadering van zorg

De zorg wordt samenhangend rondom de zorgvraag van de chronische patiënt georganiseerd en daarmee wordt

ingezet op een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. Dit vraagt een multidisciplinaire samenwerking van

zorgverleners.

Geïntegreerde eerstelijnszorg

Onder ‘integrale zorg’ wordt in het kader van chronisch zieken verstaan: de zoveel mogelijk sluitende keten van

vroegtijdige onderkenning, (geïndiceerde of zorggerelateerde) preventie, zelfmanagement en goede zorg. De

meningen zijn verdeeld over de inrichting van ketenzorg (zorggroep, centra, solo, HOED) en over de uitvoering

hiervan (Diagnose Behandel Combinatie (DBC), Geïntegreerde EerstelijnsZorg (GEZ), koptarief). Zorg voor

Diabetes Mellitus II, COPD en cardiovasculair risico worden ingekocht via een Diagnose Behandel Combinatie.

Vanaf 2009 is de Besluit Subsidiëring Gezondheidscentra (BSG) volledig vervallen en bekostigt de

zorgverzekeraar samenwerkingsverbanden voor 100% via de Wet Marktordening Gezondheidszorg. Hiervoor in

de plaats is een prestatiemodule met een vrij tarief gekomen. Het principe van de prestatiemodule is dat de

bekostiging afhankelijk is van gemaakte afspraken en de behaalde resultaten. Op basis van het zorgaanbodplan

en inkoopcriteria maakt de zorgverzekeraar afspraken met het samenwerkingsverband over het uitvoeren van

multidisciplinaire zorgprogramma’s gericht op specifieke doelgroepen (zoals diabetes en COPD), doelmatig

voorschrijf- en/of afleverbeleid en het leveren van specifieke serviceverlening aan de patiënt. Deze resultaten

worden getoetst op basis van Prestatie Indicatoren Gezondheidscentra (PIG) die Achmea Zorg in samenwerking

met de Erasmus Universiteit en de Gezondheidscentra Rotterdam ontwikkeld heeft.

Vervaging van grenzen tussen de eerste en tweedelijns zorg

Specialisatie van huisartsen in de eerste lijn in combinatie met een geïntegreerde aanpak kan verwijzing naar de

tweede lijn voorkomen. Naast deze zogenaamde substitutie van zorg kan ook de tweedelijnszorg bij de eerste lijn

betrokken worden, waardoor de scheidslijn tussen tweedelijnszorg en eerstelijnszorg vervaagt. Niet alleen in

termen van bekostiging, maar ook in zijn algemeenheid is de tendens dat zorgorganisaties minder gedomineerd

worden door een benadering in ‘lijnen’, ‘disciplines’ of ‘schotten’.

Van ziekte naar gezond leven

Zorgverleners zijn opgeleid voor curatie. Preventie vraagt van zorgverleners een andere attitude. Bij

gezondheidsbeleving wordt van de patiënt een actieve positie gevraagd. Naast de rol van behandelaar zal de

eerstelijns zorgverlener steeds meer een motiverende coach in gedragsverandering worden. In de eerstelijns

zorgverlening is hiervoor een bekend instrument de methodiek van ‘motivational interviewing’. Hierbij wordt

ingezet op het door burgers laten uitspreken welke gezondheidsdoelen zij willen bereiken en welke steun zij

daarbij nodig hebben (zelfmanagement). Door de focus op gezond leven te leggen, komt er ook meer aandacht


4

voor het voorkomen van chronische en/of maatschappelijke aandoeningen en de noodzaak van geprotocolleerde

en evidence-based interventies. Deze interventies zullen steeds vaker door ondersteunend personeel in de eerste

lijn worden uitgevoerd.

Functiedifferentiatie in de huisartsenpraktijk

De ontwikkeling naar functionele bekostiging in de eerstelijnszorg vraagt om een nieuwe ‘vormgeving’ van de

zorg. Bij een toekomstige functionele bekostiging van zorg wordt de bekostiging gebaseerd op de zorgvraag van

de patiënt en niet op wie de zorg levert. Dit betekent dat bijvoorbeeld in de huisartspraktijk praktijkondersteuners,

physician assistants en nurse practitioners in de toekomst uit de functionele tarieven kunnen worden bekostigd,

indien zij een bijdrage leveren aan de zorg voor de relevante functies [Klink, 2009]. Op deze manier zou de

werkdruk op de huisarts kunnen afnemen, omdat een deel van de zorgvraag kan worden gedelegeerd naar de

ondersteunende zorgverleners in de huisartspraktijk. Dit biedt voor de huisartsen onder andere een mogelijkheid

om meer patiënten aan te nemen in hun praktijk.

Huisvesting in de eerstelijnszorg

Vestiging van nieuwe groepspraktijken biedt de mogelijkheid om op geïntegreerde wijze zorg aan te bieden,

doordat er sprake is van samenwerking tussen diverse eerstelijns voorzieningen. Hierbij kunnen andere sectoren

buiten de zorg betrokken worden, zoals gemeentelijke diensten, AWBZ-instellingen en welzijn. Het voordeel van

een geïntegreerd zorgaanbod is dat inwoners in hun eigen wijk bij een centrum of verband terecht kunnen waar

alle basiszorgvoorzieningen aanwezig zijn. Er wordt multidisciplinair en sectoroverstijgend samengewerkt, de

communicatielijnen tussen de zorgverleners zijn kort en het is mogelijk het gewenste effect/resultaat bij cliënten te

monitoren. De mate waarin de verschillende zorgdisciplines nodig zijn in de basisvoorziening is afhankelijk van de

zorgvraag in de wijk. Voor zorg- en dienstverleners bieden centra/samenwerkingsverbanden een goede

mogelijkheid voor samenwerking, flexibilisering van arbeidstijden en werkruimte en een veilige werkomgeving.

Voor de huisvesting van groepspraktijken met een geïntegreerd zorgaanbod zijn de locaties van de huidige

solopraktijken vaak niet geschikt. Geschikte locaties zullen veelal gevonden moeten worden in renovatie en

nieuwe huisvestingsplannen.

Trends in huisvesting

In de gezondheidscentra zie je steeds vaker dat poliklinieken van ziekenhuizen een plek krijgen, zogeheten

buitenpoli’s. Voorbeelden van specialismen die in deze buitenpoli’s gesitueerd zijn, zijn dermatologie, radiologie,

chirurgie en kindergeneeskunde.

eHealth wordt steeds belangrijker in de zorg. Zorg-op-afstand, telemedicine, zelfmanagement, Gezondheid 2.0,

online therapie en preventie: in alle sectoren van gezondheid, zorg en welzijn worden ICT en internet steeds

intensiever ingezet.

Geïntegreerde eerstelijnszorg vanuit patiëntenperspectief

De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) is een samenwerkingsverband van (koepels van)

patiënten die zich inzet voor het realiseren van vraaggestuurde zorg voor patiënten en consumenten vanuit het

patiëntenperspectief, waarbij wordt uitgegaan van solidariteit, keuzevrijheid en het behoud van persoonlijke

autonomie. De NPCF heeft een programma van eisen opgesteld om de eerstelijns gezondheidszorg te

versterken, waarbij aan een aantal voorwaarden zou moeten worden voldaan [NPCF, 2007]:

Versterken van de eerstelijnszorg via substitutie: binnen de eerste lijn en van tweede naar eerste lijn.

Regionale overheden verantwoordelijk maken en toerusten voor het bevorderen van geïntegreerde eerstelijns

gezondheidscentra.

Hanteren van een financieringsregeling die de samenwerking binnen de eerste lijn stimuleert en beloont.

Ontwikkelen van richtlijnen en standaarden binnen de eerstelijns gezondheidszorg gericht op samenwerking.

Opleidingen en bij- en nascholingen aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen zoals: samenwerking,

communicatie en transparantie.

Snel en zorgvuldig invoeren van het Elektronisch Patiënten Dossier.

Rechtstreekse toegang tot eerstelijns zorgverleners realiseren, inclusief wettelijke waarborgen voor het

beleggen van de ketenverantwoordelijkheid.

Oprichten van een fonds voor primaire preventie en opnemen van secundaire en tertiaire preventie als

aanspraak in de zorgverzekeringswet.


5

Bevorderen van transparantie en ontwikkelen van keuze ondersteunende informatie voor de eerste lijn.

Decentralisatie van de zorg

Gemeenten, provincies en waterschappen gaan meer taken van de Rijksoverheid uitvoeren. Dit wordt

decentralisatie genoemd en staat vastgelegd in de bestuursafspraken 2011-2015. In het bestuursakkoord staat

onder meer dat de uitvoering van de jeugdzorg wordt overgedragen van provincies naar gemeenten. Gemeenten

worden verantwoordelijk voor het totaalplaatje: de zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders

[http://www.rijksoverheid.nl].

In het regeerakkoord staan maatregelen benoemd voor zorg&welzijn die van invloed zijn op de gemeente en de

eerstelijnszorg [Regeerakkoord 2012]:

AWBZ wordt omgevormd tot een nieuwe landelijke voorziening waarin de intramurale zorg voor ouderen en

gehandicapten vanaf ZZP5 wordt ondergebracht. Zowel zorg in natura als pgb’s maken deel uit van de

voorziening.

Extramurale verpleging (lees: wijkverpleging) wordt in 2017 van de AWBZ overgeheveld naar de

Zorgverzekeringswet (ZVW) en valt daar onder hetzelfde systeem van populatiegebonden bekostiging als de

huisartsenzorg. De indicatiestelling vervalt. Zo verdwijnen schotten, bevorderen we wijkverpleging, en

ontmoedigen we overbehandeling en stimuleren we een sterke eerste lijn waar de huisarts integraal deel van

uitmaakt.

Gemeenten worden geheel verantwoordelijk voor de activiteiten op het gebied van ondersteuning,

begeleiding en verzorging. De aanspraken worden beperkt, dienstverlening wordt versoberd en meer gericht

op waar ze het hardste nodig is en gaat vallen onder de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). De

gemeenten wordt een zeer ruime beleidsvrijheid gegeven met betrekking tot de concrete invulling van deze

gedecentraliseerde voorzieningen.

De jeugdzorg wordt in 2015 gedecentraliseerd naar gemeenten.

“Eén gezin, één plan, één regisseur” is het uitgangspunt bij de decentralisaties in het sociale domein: bij de

wet werken naar vermogen, de algemene wet bijzondere ziektekosten, de wet maatschappelijke

ondersteuning en de jeugdhulpverlening. Dit vergt ook één budget en één verantwoordelijke van

overheidszijde.

Consultatiebureaus worden verplicht kinderen voor wie taalachterstand dreigt, door te verwijzen naar vroeg-

en voorschoolse educatie.

We bevorderen samenwerking van gemeenten, bedrijven, scholen en sportverenigingen. Met gemeenten

willen we bevorderen dat er bij de aanleg van nieuwe wijken voldoende ruimte voor sport en bewegen is.

Regionale zorgagenda

Het ROS netwerk zet samen met de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG), het ministerie van

Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de zorgverzekeraars in op het faciliteren van de totstandkoming van

de Regionale Zorgagenda. Regionale zorgkennis wordt beschikbaar gesteld. Landelijk, provinciaal en

gemeentelijk beleid wordt vertaald naar de regio. Regionale Zorgagenda’s worden gedragen door de belangrijkste

stakeholders in de regio.

2.2 Regionale ontwikkelingen

Kernboodschappen voor gezondheidsbeleid Capelle aan den IJssel

De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft een regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) opgesteld voor

Capelle aan den IJssel [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Hierin zijn bestaande gegevens over de gezondheid

in Capelle aan den IJssel geanalyseerd. De belangrijkste bevindingen zijn vertaald in kernboodschappen voor

gezondheidsbeleid. De kernboodschappen voor het gezondheidsbeleid in Capelle aan den IJssel zijn:

Eenzaamheid is in Capelle aan den IJssel net als elders in de regio een omvangrijk probleem. Dit vraagt om

passend beleid per doelgroep.

Een deel van de jeugd heeft psychosociale problemen. Preventie kan al op jonge leeftijd starten.

Overgewicht is net als elders in het land een hardnekkig probleem. Een brede aanpak van voeding en

beweeggedrag is nodig.


6

Alcoholgebruik van de jeugd heeft schadelijke gevolgen. Een intensieve preventieve aanpak kan verbetering

opleveren.

Roken is in Capelle aan den IJssel net als elders in het land een bedreiging voor de volksgezondheid. Vooral

voorkomen dat jongeren beginnen met roken is van belang.

Huiselijk geweld is onacceptabel. Niet alleen opvang van slachtoffers, maar ook preventie is nodig.

In Capelle aan den IJssel wonen mensen met een combinatie van lichamelijke, geestelijke en sociale

problemen. Een persoonsgerichte aanpak en ketensamenwerking kunnen perspectief bieden.

De inwoners van Capelle aan den IJssel zijn net zo tevreden over hun leefomgeving als andere inwoners in

de regio. De voorgenomen inzet op vermindering van geluid kan de kwaliteit van de leefomgeving verbeteren.

Als het gaat om lokaal gezondheidsbeleid, hanteert de gemeente Capelle aan den IJssel de volgende

uitgangspunten [Actieplan Welzijn en Zorg, Gemeente Capelle aan den IJssel]:

Mensen beslissen zelf over hun leefstijl.

De gemeente schrijft niet voor wat mensen wel en niet mogen; mensen maken zelf keuzes en zijn zelf

verantwoordelijk voor de gevolgen hiervan. De gemeente wil wel bevorderen dat de ‘gezonde keuze’ makkelijk

is. Voor kinderen en jongeren is het (leren) stellen van grenzen en stimuleren van een gezonde basis wel

gerechtvaardigd, omdat van een minderjarige niet per definitie kan worden verwacht dat zij altijd in staat zijn

om een afgewogen keuze te maken.

Burgerparticipatie.

Het is van belang inwoners meer te betrekken bij het lokale gezondheidsbeleid, bijvoorbeeld door burgers te

laten meebeslissen over prioriteitstelling bij de aanpak van gezondheidsproblemen of de keuze van

interventies.

Vertrouwen in gezondheidsbescherming.

Mensen kunnen sommige risicofactoren voor de gezondheid niet of moeilijk zelf beïnvloeden, bijvoorbeeld de

chemieramp in Moerdijk en de Mexicaanse griep. Via de gemeenschappelijke regeling GGD Rotterdam-

Rijnmond maakt de gemeente regionaal afspraken over onder meer infectieziektebestrijding, het aanpakken

van legionella en psychosociale hulp bij rampen.

Zorg en sport dichtbij in de buurt.

Herkenbare en toegankelijke zorgvoorzieningen in de buurt (zowel fysiek als digitaal) dragen bij aan het

bevorderen van gezondheid, vroegtijdige signalering van gezondheidsrisico’s en toepassing van effectieve

interventies en innovatieve behandelwijzen. De gemeente wil dat iedereen veilig kan sporten, bewegen en

spelen in de buurt.

Onderstaand worden enkele belangrijke regionale ontwikkelingen en projecten ter bevordering van gezondheid

toegelicht.

Buurten met Uitzicht

Gemeente Capelle aan den IJssel gaat de komende vier jaar in samenwerking met Havensteder (voorheen Com

wonen) het project ‘Buurten met Uitzicht’ uitvoeren om de woon- en leefbaarheid in de ‘40+ wijken’ De Hoeken en

De Hoven/Wiekslag te versterken. Dit project kan worden gerealiseerd met subsidie van het voormalige ministerie

van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM). ‘Buurten met Uitzicht’ richt zich op drie

thema’s: Wonen en Voorzieningen, Armoede en Meedoen en Veilig Opgroeien. Doelstellingen zijn een goede

leefomgeving met voldoende voorzieningen, meer participatie en minder sociaal isolement. Daarnaast komen er

projecten om de contacten in de wijk te verbeteren, taalachterstanden te bestrijden, een goede en gezonde

ontwikkeling van kinderen te stimuleren, schooluitval te bestrijden en de omgeving veiliger te maken

[http://www.capelleaandenijssel.nl].

Jeugdgezondheidszorg

De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) is overgegaan van de GGD naar de Stichting CJG Rijnmond. In 15

stadsregiogemeenten voert deze stichting nu de JGZ van 0-19 jarigen uit; in Capelle aan den IJssel is de

uitvoering van de JGZ van 0-4 jarigen een taak van De Zellingen [http://www.capelleaandenijssel.nl].


7

Sport

Op 1 januari 2010 is Sportief Capelle opgericht. De organisatie heeft twee afdelingen: de afdeling Accommodaties

beheerd en exploiteert vrijwel alle binnen- en buitensportaccommodaties in Capelle aan den IJssel; de afdeling

Sportstimulering organiseert en coördineert sportstimuleringsprojecten in de gemeente. Het doel van deze

projecten is om de inwoners van Capelle aan den IJssel te stimuleren om te gaan of te blijven sporten. De

sportstimuleringsprojecten worden georganiseerd in samenwerking en samenspraak met o.a. lokale

sportaanbieders, het onderwijs, wijken buurtgroepen, en de gezondheidszorg. Enkele projecten zijn ‘What’s your

sport’, ‘Scoren door sport’ en sportactiviteiten speciaal voor 55-plussers. Bij ‘What’s Your Sport’ krijgen

basisscholen in Capelle aan den IJssel de gelegenheid om hun leerlingen kennis te laten maken met bekende en

minder bekende sporten, welke in de gemeente te beoefenen zijn. ‘Scoren door Sport’ bestaat uit twee

onderdelen; het 'keurmerk Scoren door Sport’ en de 'Scoren door Sport Award'. Basisscholen kunnen bij dit

project punten “scoren”. Dit doen ze bijvoorbeeld door sportdagen of themaweken te organiseren op school zelf,

maar ook deel te nemen aan ‘What’s Your Sport’ of aan de schoolsporttoernooien. Alle scholen die 1.000 punten

of meer halen ontvangen het keurmerk. De school met de meeste punten in een schooljaar wordt de sportiefste

school van Capelle aan den IJssel en wint de ‘Scoren door Sport Award’. Voor 55-plussers organiseert Sportief

Capelle vier keer per jaar sportactiviteiten, meestal zijn dit reguliere sporten die bijvoorbeeld in een rustiger tempo

worden aangeboden. Omdat de vier periodes samenvallen met de seizoenen, worden deze het Sportieve Lente

55+, Sportieve Zomer 55+, Sportieve Herfst 55+ en Sportieve Winter 55+ genoemd. Elke periode duurt acht

weken en er kan gekozen worden uit vier verschillende sporten [http://www.sportiefcapelle.nl].

Welzijn Nieuwe Stijl Capelle

De gemeente Capelle aan den IJssel onderstreept de landelijke zienswijze die uitgaat van een meer

vraaggerichte manier van werken van de professional, waarbij het zelfsturende vermogen van de burger centraal

wordt gesteld. De kern van de visie Welzijn Nieuwe Stijl Capelle is: inwoners van Capelle aan den IJssel geven

hun leven zelf vorm en zijn hier voor een groot deel ook toe in staat. De eigen kracht van de inwoners staat

centraal, hun zelfredzaamheid wordt gestimuleerd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:

Ondersteuning wordt eerst in het eigen netwerk gezocht.

Bewoners voelen zich betrokken bij elkaar en worden gestimuleerd elkaar te helpen.

Sommigen hebben een steuntje in de rug of intensievere hulp nodig. Voor die mensen is er een sluitende

aanpak, maar wel op een zodanige manier dat ze hun leven zo snel en zoveel mogelijk weer op eigen kracht

kunnen voortzetten.

Gemeente en organisaties werken zo dicht mogelijk bij bewoners en wijkgericht.

Professionals gaan gezamenlijk wijkgericht aan de slag, bieden maatwerk en geven alleen de ondersteuning

die noodzakelijk is.

Er wordt uitgegaan van wederkerigheid: daar waar mensen op weg worden geholpen, wordt van hen verwacht

dat zij al naar gelang hun mogelijkheden ook wat terug doen.

In geval van meervoudige problematiek bij mensen die de weg naar de zorg niet weten te vinden werken

professionals vanuit de gedachte ‘één huishouden, één plan, één regisseur’.

Indien nodig strekt de zorg zich uit tot achter de voordeur (bemoeizorg).

De wijk is aan de bewoners. Zij bepalen welke activiteiten zij willen om prettig samen te leven.

Het werken volgens deze uitgangspunten is samengevat onder het motto: ‘Krachtig Capelle’ [Visie Krachtig

Capelle, Gemeente Capelle aan den IJssel]. In het implementatieplan ‘Welzijn Nieuwe Stijl Capelle 2012-2014’

staan de hoofdlijnen uitgewerkt van wat de gemeente de komende jaren voor ogen staat met Welzijn Nieuwe Stijl

[Implementatieplan Welzijn Nieuwe Stijl, Gemeente Capelle aan den IJssel].


8


9

3 Gemeente in beeld

In dit hoofdstuk worden de huidige en toekomstige kenmerken van de gemeente Capelle aan den IJssel in kaart

gebracht. Hierbij wordt ingegaan op demografische ontwikkelingen, veiligheid, sociale kenmerken, de woon- en

leefomgeving en ontwikkelingen op het gebied van wonen.

3.1 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Demografische kenmerken

De gemeente Capelle aan den IJssel bestaat uit de wijken Capelle-West en ’s Gravenland, Middelwatering West,

Middelwatering Oost, Oostgaarde Zuid, Oostgaarde Noord, Schenkel, Schollevaar Zuid, Schollevaar Noord en

Hoofdweg, en Rivium en Fascinatio [CBS, 2011, http://www.statline.cbs.nl]. Nederland telt in totaal 40 zogeheten

krachtwijken, aandachtswijken met problemen op het gebied van o.a. wonen, werken, integreren en veiligheid.

Daarnaast zijn er, om tot een rechtvaardige verdeling te komen van extra middelen ter ondersteuning van de

huisartsenzorg, achterstandsgebieden gedefinieerd (op basis van o.a. het percentage niet-westerse allochtonen,

gemiddeld inkomen en het percentage uitkeringsontvangers per buurt). Capelle aan den IJssel kent vijf

achterstandsgebieden: Schermerhoek (1.485 inwoners), Reviusbuurt (885 inwoners), Meeuwenbuurt (1.035

inwoners), Beemster en Purmerhoek (1.315 inwoners) en de Florabuurt (1.770 inwoners). Er zijn geen

krachtwijken [Wiegers, 2008]. Wel zijn er twee zogeheten ‘40+ wijken’, namelijk de wijken De Hoeken en De

Hoven/Wiekslag. Dit zijn wijken die subsidie van het voormalige ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke

Ordening en Milieubeheer (VROM) hebben gekregen om te werken aan een betere leefbaarheid

[http://www.rijksoverheid.nl].


10

In onderstaande overzichtstabel (tabel 1) zijn de kenmerken van gemeente Capelle aan den IJssel weergegeven

en vergeleken met Rotterdam en Nederland. De gemeente Capelle aan den IJssel telt 66.108 inwoners. De

leeftijdsdistributie komt nagenoeg overeen met Rotterdam en Nederland. In Capelle aan den IJssel wonen meer

niet-westerse allochtonen dan in Nederland (20,4% versus 11,4%), maar minder dan in Rotterdam (36,7%). In

vergelijking met Rotterdam zijn er in Capelle aan den IJssel minder eenpersoons huishoudens (35,7% versus

48,8%).

Tabel 1. Overzicht kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

* CBS, 2012 [http://www.statline.cbs.nl]; † CBS, 2011 [http://www.statline.cbs.nl];

‡ Leefbaarometer, 2010

[http://www.leefbaarometer.nl]

In tabel 2 (op volgende pagina) zijn de kenmerken per wijk weergegeven. De wijken Rivium en Fascinatio (56%)

en Oostgaarde Noord (47%) tellen de meeste allochtone bewoners. Rivium en Fascinatio (55%) en Capelle West

en ’s Gravenland (52%) hebben de meeste huishoudens met kinderen en tevens de minste

eenpersoonshuishoudens (respectievelijk 22% en 20%).

Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Capelle aan den

IJssel Rotterdam Nederland

Aantal inwoners

66.108* 615.937* 16.725.902*

Vrouwen 51,7%* 50,7%* 50,5%*

Mannen 48,3%* 49,3%* 49,5%*

Leeftijd

0 - 20 jaar 23,1%* 22,1%* 23,3%*

20 - 65 jaar 61,1%* 63,4%* 60,5%*

≥ 65 jaar 15,9%* 14,5%* 16,2%*

Bevolkingssamenstelling

Autochtoon 69,0%† 52,3%† 79,4%†

Westerse allochtonen 10,6%† 11,0%† 9,2%†

Niet-westerse allochtonen 20,4%† 36,7%† 11,4%†

Huishoudens

Eenpersoons 35,7%† 48,8%† 37,0%†

Meerpersoons- huishoudens zonder kinderen 28,3%† 22,5%† 28,9%†

Meerpersoons- huishoudens met kinderen 36,0%† 28,7%† 34,1%†

Veiligheid -14‡ -45‡ 0

Sociale samenhang 4‡ -9‡ 0

Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls 11

Tabel 2. Overzicht kenmerken Capelle aan den IJssel, per wijk

*CBS, 2011 [http://www.statline.cbs.nl] ‡ Leefbaarometer, 2010 [http://www.leefbaarometer.nl]

Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Capelle West

en

‘s Gravenland

Middel-watering

West

Middel-

watering Oost

Oostgaarde

Noord

Oostgaarde

Zuid

Schenkel Schollevaar

Noord en

Hoofdweg

Schollevaar

Zuid

Rivium en

Fascinatio

Aantal inwoners*

10.255 7.750 8.390 6.350 7.830 5.555 3.205 14.030 2.730

Vrouwen 50,8% 50,6% 54,1% 52,3% 52,0% 53,2% 51,6% 50,6% 50,5%

Mannen 49,2% 49,4% 45,9% 47,8% 48,0% 46,8% 48,4% 49,4% 49,5%

Leeftijd*

0 - 15 jaar 21% 16% 16% 16% 15% 16% 14% 16% 27%

15 - 25 jaar 13% 11% 12% 12% 10% 14% 14% 13% 10%

25 - 45 jaar 24% 25% 24% 27% 24% 21% 22% 29% 37%

45 - 65 jaar 32% 27% 26% 29% 32% 31% 38% 32% 22%

≥ 65 jaar 10% 21% 22% 16% 19% 18% 12% 10% 4%

Bevolkingssamenstelling*

Autochtoon 77% 75% 67% 53% 77% 71% 72% 67% 44%

Westerse allochtonen 9% 9% 10% 18% 12% 8% 11% 10% 11%

Niet-westerse allochtonen 14% 16% 23% 29% 11% 21% 17% 23% 45%

Huishoudens*

Eenpersoons 20% 40% 43% 39% 35% 37% 30% 39% 22%

Huishoudens zonder

kinderen 28% 32% 26% 28% 32% 28% 32% 26% 24%

Huishoudens met kinderen 52% 28% 31% 33% 33% 34% 38% 35% 55%

Veiligheid‡ -5 -1 -22 -21 -5 -24 -18 -24 11

Sociale samenhang‡ 8 15 18 0 10 14 -25 -9 -23


12

Mate van vergrijzing

Figuur 1 laat het percentage van de bevolking zien met een leeftijd van 65 jaar en ouder. In de verschillende

wijken van gemeente Capelle aan den IJssel loopt het percentage 65-plussers uiteen van 4,4% (in Capelle-West)

tot 22,5% (in Middelwatering Oost). Figuur 2 toont het percentage 75-plussers in Capelle aan den IJssel; dit

percentage loopt uiteen van 0,9% (in Capelle-West) tot 13,1% (in Middelwatering Oost).

Figuur 1. Bevolking leeftijd 65+ (%) in Capelle aan den IJssel (2012)

Bron: CBS-Bevolkingsstatistiek


13

Figuur 2. Bevolking leeftijd 75+ (%) in Capelle aan den IJssel (2012)

Bron: CBS-Bevolkingsstatistiek


14

Sociaaleconomische kenmerken

Het gemiddelde besteedbaar huishoudensinkomen in Capelle aan den IJssel ligt 2,6% hoger dan in Nederland.

Als gecorrigeerd wordt voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden, is het besteedbaar

inkomen in Capelle aan den IJssel 24.900 euro, vergeleken met een landelijk gemiddelde van 24.000 euro [CBS,

bewerking COS 2011].

In figuur 3 is het inkomen per huishouden voor de verschillende wijken in Capelle aan den IJssel weergegeven.

Figuur 4 (op volgende pagina) toont het percentage huishoudens met een hoog en laag inkomen. Het percentage

huishoudens met een laag inkomen is het hoogst in Oostgaarde Noord (51%); het percentage huishoudens met

een hoog inkomen is het hoogst in Rivium en Fascinatio (38%).

Van de huishoudens in Capelle aan den IJssel ontvangt 8% een uitkering voor arbeidsongeschiktheid,

werkloosheid, of bijstand [CBS, bewerking COS 2011].

De sociaaleconomische status is gerelateerd aan gezondheid. Laagopgeleiden leven gemiddeld korter en

verkeren gedurende hun leven gemiddeld ook nog in een minder goede gezondheidstoestand. Daarnaast komen

diverse risicofactoren vaker voor bij laagopgeleiden, zoals roken en ernstig overgewicht

[http://www.nationaalkompas.nl].

Figuur 3. Huishoudens (%) met inkomen (2007)

Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek


15

Figuur 4. Huishoudens (%) met hoog en laag inkomen (2007)

Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek; Hoog inkomen= vanaf 42.600, Laag inkomen= tot 23.200

Veiligheidsgevoel Gegevens over de veiligheid van de gemeente Capelle aan den IJssel komen uit de Leefbaarometer. Veiligheid

wordt gemeten door middel van een samengestelde index uit de Leefbaarometer die gebaseerd is op diverse

gegevensverzamelingen op het gebied van vernielingen, verstoring van de openbare orde, geweldsmisdrijven,

diefstal uit de auto en overlast. De score wordt weergegeven op een schaal van -50 (een grote negatieve

afwijking) tot +50 (een grote positieve afwijking), waarbij het gemiddelde voor heel Nederland als referentiepunt

gekozen is. Voor Nederland als geheel is de score op het gebied van veiligheid 0. De score voor Capelle aan den

IJssel is -14 en voor Rotterdam -45. Als wordt gekeken naar de verschillende wijken hebben Rivium en Fascinatio

de hoogste score op het gebied van veiligheid (11); Schenkel en Schollevaar Zuid hebben de laagste score (-24)

[Leefbaarometer, 2010].

Uit de Bewonersenquête die in 2011 is gehouden onder een steekproef van 7.290 inwoners van Capelle aan den

IJssel van 16 jaar en ouder blijkt dat bijna een derde (32%) van de bewoners zich wel eens onveilig voelt in de

eigen woonbuurt. Van de verschillende wijken voelen de inwoners van Schollevaar Zuid (43%) en Oostgaarde

Noord (40%) zich het vaakst onveilig. In Fascinatio (13%) en Capelle West (17%) voelen de inwoners zich het

minst vaak onveilig [I&O Research 2011].

Sociale woonomgeving De Leefbaarometer geeft een indicatie van hoe prettig mensen het vinden om ergens te wonen en hoeveel ze

daarvoor over hebben. De totaalscore op de Leefbaarometer wordt uitgedrukt als een bewonersoordeel en loopt

in zeven klassen van ‘zeer negatief’ naar ‘uiterst positief’. De score voor Capelle aan den IJssel is positief (op

twee na hoogste score). De score voor Rotterdam is matig positief, dit is de middelste van de zeven klassen.

De dimensie sociale samenhang van de Leefbaarometer bestaat uit de indicatoren dominantie middelbare paren

zonder kinderen, jonge paren zonder kinderen, oudere paren zonder kinderen, jong alleenstaand en middelbaar

alleenstaand, het aandeel ouderen en gezinnen met kinderen, de homogeniteit van gezinnen met oudere en

jongere kinderen, dominantie eigenaar bewoners en verhuizingen (mutatiegraad). De score wordt weergegeven

op een schaal van -50 (een grote negatieve afwijking) tot +50 (een grote positieve afwijking), waarbij het

gemiddelde voor heel Nederland als referentiepunt gekozen is. Voor Nederland als geheel is de score op het

gebied van sociale samenhang 0. De score op de dimensie sociale samenhang is 4 in Capelle aan den IJssel en

-9 in Rotterdam. Als wordt gekeken naar de verschillende wijken scoort Middelwatering Oost het hoogst op

sociale samenhang (18) en Schollevaar Noord en Hoofdweg het laagst (-25) [Leefbaarometer, 2010].


16

Uit de Bewonersenquête komt naar voren dat onder de bewoners van Capelle aan den IJssel de tevredenheid

over de eigen buurt de afgelopen jaren weinig is veranderd. De respondenten geven gemiddeld een rapportcijfer

van 7,2 over hun buurt in het algemeen. Bewoners van Capelle West, ’s Gravenland en Fascinatio geven hun

buurt het hoogste cijfer (7,5). Bewoners van Schollevaar Zuid geven hun buurt een lager cijfer dan een 7 [I&O

Research 2011].

Fysieke woonomgeving

In Capelle aan den IJssel ligt 4% van de woningen direct aan een drukke binnenstedelijke weg. Dit houdt in dat

bewoners van ongeveer 1.050 woningen in een gebied wonen met een relatief slechte luchtkwaliteit. Ruim 1 op

de 5 inwoners van 16 tot 55 jaar ervaart ernstige geluidshinder. Bijna een kwart van de inwoners wordt gehinderd

door geluid van auto’s; bromfietsen en scooters veroorzaken bij een derde van de bewoners hinder.

Twee derde van de inwoners van 16 tot 55 jaar geeft het groen in de buurt een voldoende en vindt ook dat men

er actief kan recreëren. De helft vindt dat men er tot rust kan komen en vindt dat er genoeg groen is; bij 55-

plussers ligt dit aandeel hoger [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

3.2 Ontwikkeling van de gemeente

Demografische ontwikkelingen

De bevolking van Capelle aan den IJssel zal de komende jaren weinig groeien. Naar verwachting wonen er in

2020 65.800 mensen in de gemeente (afname van 0,2% ten opzichte van 65.900 inwoners in 2012). In 2040

heeft de gemeente naar verwachting 67.300 inwoners (groei van 2% ten opzichte van 2012). De gemeente zal de

komende jaren te maken krijgen met een vergrijzende bevolking. De groep 65-plussers zal toenemen van 10.300

in 2012 tot 13.200 in 2020 (groei van 28%) en tot 17.200 in 2040 (groei van 67%) [http://www.statline.cbs.nl].

Ontwikkelingen op het gebied van wonen

Uitgangspunt van de structuurvisie was een inwonertal van 65.000 inwoners, waarbij het aantal woningen

uitgebreid diende te worden. In de nieuwe toekomstvisie, de Stadsvisie Capelle 2030, is dit uitgangspunt

losgelaten. Niet het toevoegen van woningen, maar het toevoegen van kwaliteit wordt het nieuwe uitgangspunt.

De aandacht gaat niet langer uit naar verdere groei, maar naar stadsverbetering. In de Stadsvisie is de ambitie

vastgelegd dat Capelle in 2030 een aantrekkelijke en duurzame parkstad is met een gedifferentieerd

woonaanbod en veel groen en water. De komende jaren zal de ‘woonmilieubalans’ worden hersteld door waar het

kan gedifferentieerde woonmilieus te realiseren. Wijken met veel gestapelde kleine (huur)woningen worden in

meer of mindere mate getransformeerd naar woonmilieus waar een tekort aan is, namelijk de suburbaan

grondgebonden, landelijke en dorpse woonmilieus. Deze transformatie van de woningvoorraad is mogelijk te

maken door middel van renovaties, samenvoegingen en sloop. Bij nieuwbouw zal de nadruk zal komen te liggen

op het realiseren van grondgebonden woningen en minder op hoogbouw. De prioriteit gaat ook uit naar

kleinschalige woningbouwplannen, omdat deze in de huidige markt meer kans hebben op uiteindelijke realisatie.

In het totaal zijn er woningbouwplannen voor ongeveer 800-900 woningen waarvan vanwege de huidige

marktomstandigheden nog geen planning kan worden afgegeven [Structuurvisie 2030, Gemeente Capelle aan

den IJssel].

Lucht en gezondheid

In de gemeente Capelle aan den IJssel wordt in het document ‘Op weg naar een milieubeleidsplan 2009-2012’

vastgehouden aan de wettelijke verplichtingen. Aanbevolen wordt te proberen het autoverkeer terug te dringen en

openbaar vervoer en fietsverkeer te bevorderen. Ook wordt met het oog op de gezondheid aangeraden waar

mogelijk te voorkomen dat woningen, verzorgingstehuizen, scholen en kinderdagverblijven binnen 100 meter van

een rijksweg of direct aan een drukke binnenstedelijke weg komen te liggen [Milieubeleidsplan, Gemeente

Capelle aan den IJssel].

Groen en Blauw

In de structuurvisie staan een aantal punten genoemd om het groen-blauwe karakter van Capelle aan den IJssel

te versterken. Het Schollebos zou een opener, toegankelijker karakter moeten krijgen en meer gebruikt moeten

gaan worden voor recreatie. In een aantal wijken is nu te weinig groen dat geschikt is als ontmoetingsplaats. Bij

het ontwikkelen van nieuwe plannen wil de gemeente zo veel als mogelijk extra wijkgroen toevoegen. Daarnaast


17

is in een aantal wijken het groen erg versnipperd in kleine stukjes. Het is wenselijk om op diverse plaatsen deze

stukjes groen te verwijderen en daarvoor in de plaats een zelfde oppervlak aan geconcentreerd groen aan te

leggen. Zo kan beter gebruik worden gemaakt van het groen. Op de toegangswegen en op alle grote doorgaande

wegen kan de aanplant van ‘laanbomen’ het groene karakter van Capelle benadrukken.

Bij het ontwikkelen van nieuwe plannen, maar ook bij het beheer van de bestaande inrichting, wil de gemeente

het water zoveel mogelijk zichtbaar en toegankelijk laten zijn. Dit geldt zowel voor de Hollandsche IJssel als voor

de waterpartijen die in de gemeente aanwezig zijn [http://www.capelleaandenijssel.nl].

Aanbesteding welzijnswerk

Binnen Capelle aan den IJssel zijn meerdere grote en kleine welzijnsorganisaties werkzaam. In 2012 is een grote

welzijnsaanbesteding uitgevoerd om meer structuur aan te brengen in dit diverse veld en het grote aantal

gesprekspartners terug te brengen. Vanaf 1 januari 2013 wordt het welzijnswerk uitgevoerd door Buurtkracht.

Buurtkracht bestaat uit een combinatie van drie partijen: Perspect, Sagènn Re-integratie BV en de Stichting

Thuiszorg Rotterdam. Buurtkracht voert in opdracht van de gemeente het welzijnswerk uit conform de visie

Welzijn Nieuwe Stijl. Dat betekent dat meer wordt ingezet op wat bewoners zelf kunnen en het versterken van de

eigen kracht. Om dat te bereiken zet Buurtkracht per wijk een sociaal team van werkers in dat signalen opvangt

en bewoners waar nodig ondersteunt. [Actieplan Welzijn en Zorg, Gemeente Capelle aan den IJssel].


18


19

4 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente

Dit hoofdstuk gaat in op de (beleefde) gezondheid en de zorgvraag van de inwoners van gemeente Capelle aan

den IJssel. Hierbij is gebruik gemaakt van het rapport Gezondheid in Kaart met gegevens van de GGD

Rotterdam-Rijnmond uit de Gezondheidsenquête 2008/2009 [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]; de rapportage

van de gemeente Capelle aan den IJssel met gegevens van de Jeugdmonitor Rijnmond 2009 [GGD Rotterdam-

Rijnmond, 20102]; de Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011 [STOEL, 2011] en de Vraag Aanbod Analyse

Monitor (VAAM) van Nivel en het NPCF [http://www.nivel.nl/vaam].

4.1 Ervaren gezondheid inwoners Capelle aan den IJssel

De gezondheidstoestand van de inwoners wordt beschreven aan de hand van beschikbare enquêtegegevens,

zoals de Gezondheidsenquête, de Jeugdmonitor van de GGD Rotterdam-Rijnmond en de Ouderenmonitor. Waar

mogelijk zijn de gegevens vergeleken met de andere regiogemeenten (Albrandswaard, Barendrecht, Krimpen aan

den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Ridderkerk, Schiedam, Vlaardingen). Ook zijn waar beschikbaar landelijke

gegevens toegevoegd; deze cijfers zijn echter door het gebruik van verschillende leeftijdsgroepen meestal niet

één-op-één vergelijkbaar met Capelle aan den IJssel.

4.1.1 Algemene gezondheid

Jeugd

De gezondheid van de 2-jarigen en de 5- en 6-jarigen in Capelle aan den IJssel wordt door 4% van de ouders als

gaat wel tot slecht beoordeeld. Van de 12- en 13-jarigen ervaart 16% de gezondheid als gaat wel tot slecht.

Landelijke cijfers laten zien dat 5% van de ouders van 0-11 jarigen de gezondheid van hun kind als gaat wel tot

slecht ervaart; onder 12-17 jarigen is dit 10% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Volwassenen

Van de inwoners van Capelle aan den IJssel van 16-55 jaar ervaart 11% zijn/haar gezondheid als matig of slecht,

dit is vergelijkbaar met de andere regiogemeenten (10%). Landelijk ervaart 19% van de inwoners van 0 jaar en

ouder zijn/haar gezondheid als minder goed. Bijna de helft (49%) van de inwoners van 16-55 jaar in Capelle aan

den IJssel geeft aan één of meerdere chronische aandoeningen te hebben, dit komt nagenoeg overeen met de

andere regiogemeenten (46%). De meest voorkomende aandoeningen zijn migraine/ernstige hoofdpijn (17%),

depressiviteit (11%) en nek/schouderaandoeningen (10%). Onder 16-55 jarigen in Capelle aan den IJssel komt

vaker depressiviteit voor dan in de andere regiogemeenten (11% versus 7%). Het percentage 16-55 jarigen met

kanker is in Capelle iets hoger dan in de regiogemeenten, namelijk 2% versus 1% [GGD Rotterdam-Rijnmond,

20101].

Ouderen

Onder 55-plussers in Capelle aan den IJssel ervaart 19% zijn/haar gezondheid als matig of slecht, in vergelijking

met 22% in de regiogemeenten. Van de 55-plussers geeft 80% aan één of meerdere chronische aandoeningen te

hebben, dit is vergelijkbaar met de andere regiogemeenten (77%). De meest voorkomende aandoeningen zijn

artrose van heup/knie (32%) hoge bloeddruk (31%) en nek/schouderaandoeningen (13%). Kanker en

darmstoornissen komen in Capelle aan den IJssel iets vaker voor dan in de regiogemeenten (respectievelijk 10%

versus 6% en 7% versus 5%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Bijna een kwart (24%) van de 65-plussers in

Capelle aan den IJssel ervaart zijn of haar eigen gezondheid als matig en 4% benoemt de ervaren gezondheid

als slecht. Ruim twee derde (70%) wordt in het dagelijks leven beperkt door een chronische aandoening. De

meest voorkomende chronische aandoeningen (door een arts vastgesteld) zijn: hoge bloeddruk (36%),

gewrichtsslijtage van heupen en knieën (35%), ernstige aandoening van de rug (17%), osteoporose (17%),

luchtwegaandoeningen (15%) en diabetes (14%). Aandoeningen waarmee een relatief grote groep ouderen niet

naar een arts gaat zijn: incontinentie (9%), migraine/ernstige hoofdpijn (6%) en duizeligheid met vallen (5%).


20

Opvallend aan deze aandoeningen is dat er bijna evenveel of meer ouderen zijn die deze klachten niet melden bij

een arts dan wel [STOEL, 2011].

4.1.2 Psychische gezondheid

Jeugd

Volgens de ouders heeft 11% van de 5- en 6-jarigen in Capelle aan den IJssel een hoge score op psychosociale

problemen; volgens de leerkrachten is dit percentage 9%. Bij 3% van de kinderen is volgens zowel de ouders als

de leerkrachten sprake van psychosociale problemen. Van de 12- en 13-jarigen heeft 15% een hoge score op

psychosociale problemen. Bij 12- en 13-jarigen is het percentage leerlingen met een zorgelijke score op

emotionele problemen (zoals gebrek aan zelfvertrouwen en teruggetrokken gedrag) 21%. Van de 12- en 13-

jarigen heeft 22% wel eens suïcidegedachten en 3% heeft daadwerkelijk een suïcidepoging ondernomen.

Landelijk is het percentage 12-16 jarigen met emotionele problemen 15% en het percentage 12-16 jarigen met

psychosociale problemen 16% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Volwassenen

In Capelle aan den IJssel heeft 6% van de inwoners van 16-55 jaar een hoog risico op een depressie, dit is

vergelijkbaar met de regiogemeenten (5%). Vier procent van de 16-55-jarigen gebruikt medicijnen voor angst,

depressie, spanning of stress (5% in de regiogemeenten). Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat aangeeft

matig tot zeer ernstig eenzaam te zijn is hoger in Capelle aan den IJssel dan in de andere regiogemeenten (39%

versus 33%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Ouderen

Onder inwoners van 55 jaar en ouder heeft 5% een hoog risico op een depressie (4% in regiogemeenten). Van

de 55-plussers gebruikt 11% medicijnen voor angst, depressie, spanning of stress, in de regiogemeenten is dit

9%. Matige tot zeer ernstige eenzaamheid komt voor bij 38%, dit komt overeen met de regiogemeenten [GGD

Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Van de 65-plussers in Capelle aan den IJssel heeft 6% een matig risico op een

angststoornis of depressie en een bijna gelijk percentage (5%) heeft een hoog risico op een van deze

aandoeningen. Een op de drie ouderen (35%) is matig tot zeer ernstig eenzaam [STOEL, 2011].

4.1.3 Overgewicht

Jeugd

Uit metingen door de jeugdgezondheidszorg blijkt dat in Capelle aan den IJssel 7% van de 2-jarigen en 8% van

de 5- en 6-jarigen matig overgewicht heeft, obesitas komt voor bij 1% van de 2-jarigen en 3% van de 5- en 6-

jarigen. Uit zelfgerapporteerde gegevens blijkt dat 10% van 12- en 13-jarigen overgewicht heeft. Hierbij dient in

gedachten te worden gehouden dat dit percentage in werkelijkheid waarschijnlijk iets hoger ligt, omdat jongeren

geneigd zijn de verhouding van lengte en gewicht gunstiger in te schatten dan feitelijk het geval is [GGD

Rotterdam-Rijnmond, 20101]. In vergelijking met landelijke cijfers komen overgewicht en obesitas in Capelle aan

den IJssel ongeveer even vaak voor [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20102].

Overgewicht wordt deels veroorzaakt door onvoldoende lichaamsbeweging. Van de 2-jarigen in Capelle speelt

53% minstens vijf dagen per week buiten; onder kleuters van 5-6 jaar is dit 57%. Bij oudere kinderen is gekeken

naar de sportdeelname: bijna twee derde van de 12-13 jarigen is lid van een sportvereniging (64%). Bijna de helft

van de 5-6 jarigen (46%) en ruim driekwart van de 12-13 jarigen (77%) sport minstens twee dagen per week

buiten schooltijd. Landelijke cijfers geven aan dat 60% van de driejarigen en 67% van de 5-12 jarigen (bijna)

iedere dag buiten speelt en dat op het voortgezet onderwijs 67% lid is van een sportvereniging [GGD Rotterdam-

Rijnmond, 20102].

Volwassenen

Overgewicht komt in Capelle aan den IJssel voor bij 49% van de inwoners van 16-55 jaar (32% heeft matig

overgewicht en 17% heeft obesitas); in de andere regiogemeenten komt obesitas onder 16-55 jarigen minder

vaak voor (12%). Van de Nederlanders van 20 jaar en ouder heeft 46% matig overgewicht en 11% heeft obesitas.

In Capelle aan den IJssel voldoet 45% van de 16-55 jarigen niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen

(voor volwassenen: een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf, maar bij voorkeur alle


21

dagen van de week); in de andere regiogemeenten is dit 41%. Landelijk is het percentage inwoners van 12 jaar

en ouder dat niet aan deze norm voldoet 46% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Ouderen

Bij 60% van de inwoners van 55 jaar en ouder in Capelle aan den IJssel komt overgewicht voor (45% matig

overgewicht en 15% obesitas). De percentages in de GGD-regio komen hiermee overeen (44% matig

overgewicht en 16% obesitas). In Capelle aan den IJssel voldoet 34% van de 55-plussers niet aan de

Nederlandse Norm Gezond Bewegen (30% in de regiogemeenten) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Uit de

Ouderenmonitor blijkt dat bij één op de vijf 65-plussers in Capelle aan den IJssel sprake is van obesitas [STOEL,

2011].

4.1.4 Roken

Jeugd

In de gemeente Capelle aan den IJssel rookt minder dan 1% van de 12- tot en met 13-jarigen; 18% heeft wel

eens gerookt. Landelijk heeft 33% van de 12-16 jarigen wel eens gerookt en 8% rookt dagelijks [GGD Rotterdam-

Rijnmond, 20101].

Volwassenen

Van de inwoners van 16-55 jaar in Capelle aan den IJssel rookt 24%; dit percentage is vergelijkbaar met de

regiogemeenten (26%). Landelijk rookt 29% van de personen van 12 jaar en ouder [GGD Rotterdam-Rijnmond,

20101].

Ouderen

In Capelle aan den IJssel rookt 17% van de inwoners van 55 jaar en ouder, dit komt overeen met de

regiogemeenten [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Uit de Ouderenmonitor blijkt dat 14% van de 65-plussers

rookt. Iets meer dan de helft (53%) heeft vroeger wel gerookt maar doet dat nu niet meer [STOEL, 2011].

4.1.5 Alcoholgebruik

Jeugd

Van de jongeren van 12-13 jaar in Capelle aan den IJssel heeft 35% wel eens alcohol gedronken; 17% heeft in

de afgelopen vier weken alcohol gedronken en 12% van de jongeren heeft in de laatste vier weken bij een

gelegenheid meer dan vijf glazen gedronken [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Landelijk heeft 49% van de 11-12 jarigen en 77% van de 12-16 jarigen wel eens alcohol gedronken.

Alcoholgebruik in de afgelopen vier weken wordt landelijk door 14% van de groep 8 leerlingen en door 13% van

de brugklassers gerapporteerd [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20102].

Volwassenen

Overmatig drankgebruik (meer dan 21 glazen alcoholische drank per week bij mannen en meer dan 14 glazen bij

vrouwen) komt voor bij 8% van de 16-55-jarigen; dit komt overeen met de regiogemeenten. Van de 16-55 jarigen

overschrijdt 45% de alcoholnorm van 2 glazen alcoholische drank (mannen) of 1 glas alcoholische drank per dag

(vrouwen); in vergelijking met de andere regiogemeenten (51%) is dit minder [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Ouderen

Overmatig drankgebruik komt voor bij 11% van de 55-plussers in Capelle aan den IJssel; dit is gelijk aan het

percentage in de regiogemeenten. Van de 55-plussers in Capelle aan den IJssel overschrijdt 44% de norm

aanvaardbaar alcoholgebruik; in de regiogemeenten is dit 41% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Vier op de vijf 65-plussers drinkt wel eens, 14% drinkt overmatig. “Binge drinken” (zes glazen of meer op een dag

drinken) heeft 6% van de 65-plussers afgelopen week gedaan [STOEL, 2011].


22

4.1.6 Drugsgebruik

Jeugd

Minder dan één procent van de 12-13-jarigen geeft aan in de vier weken voor het onderzoek cannabis te hebben

gebruikt. Harddrugsgebruik (in de afgelopen maand) is niet gerapporteerd in Capelle aan den IJssel. Landelijk

geeft 7% van de scholieren op het voortgezet onderwijs aan de laatste vier weken softdrugs te hebben gebruikt

en 2% rapporteert in deze periode harddruggebruik [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20102].

Volwassenen

Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat in het afgelopen jaar cannabis heeft gebruikt is 7%; dit percentage

verschilt niet veel met de andere regiogemeenten (9%). Van de 16-55 jarigen heeft 5% ooit harddrugs gebruikt;

dit is vergelijkbaar met de regiogemeenten (6%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

4.2 Ontwikkeling (eerstelijns) zorgvraag

Om meer inzicht te krijgen in de eerstelijns zorgvraag van de inwoners van de gemeente Capelle aan den IJssel

is gebruik gemaakt van de Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) van Nivel en het NPCF

[http://www.nivel.nl/vaam]. De VAAM verschaft inzicht in de huidige vraag naar eerstelijns gezondheidszorg in de

gemeente. De data zijn gebaseerd op gegevens uit landelijke databases van steekproeven uit de bevolking of

voorzieningen (huisartsen- en fysiotherapiepraktijken). De zorgvraag is vervolgens geschat door deze gegevens

te extrapoleren naar de gemeente op grond van de bevolkingssamenstelling en de mate van stedelijkheid van het

gebied. De uitkomsten zijn indicatief. Bijlage 4 bevat een overzichtstabel met de VAAM resultaten voor de

gemeente Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Nederland.

Huisartsenzorg en praktijkondersteuning

Het verwachte aantal contacten met de huisarts in de huisartsenpraktijk per inwoner per jaar is 2,2 in Capelle aan

den IJssel en het aantal verwachte consulten met de praktijkondersteuner (POH) ligt op 0,1 per inwoner per jaar;

dit komt overeen met Rotterdam en Nederland. De meeste huisartscontacten in Capelle aan den IJssel vinden

plaats voor chronische ziekten (1.572 contacten per 1.000 inwoners), overige aandoeningen (1.043 per 1.000

inwoners) en infectieziekten (603 per 1.000 inwoners). Het aantal huisartscontacten ligt voor infectieziekten,

chronische ziekten, bewegingsapparaat, acute letsels, overige aandoeningen/klachten en psychische/sociale

problemen hoger in Capelle aan den IJssel dan in Rotterdam. Voor infectieziekten, bewegingsapparaat, overige

aandoeningen/klachten ligt het aantal huisartscontacten in Capelle aan den IJssel iets hoger dan het landelijk

gemiddelde. Verwacht wordt dat 48 per 1.000 inwoners van Capelle aan den IJssel de huisarts bezoekt voor

diabetes, 17 per 1.000 inwoners voor COPD, 130 per 1.000 inwoners voor cardiovasculair risicomanagement en

6 per 1.000 inwoners bezoekt de huisarts voor hartfalen.

Farmaceutische zorg

Het totaal aantal door huisartsen voorgeschreven medicijnen in de gemeente Capelle aan den IJssel is 6.791 per

1.000 inwoners per jaar; in Rotterdam is dit 6.001 en in Nederland 6.500. Er worden in de gemeente met name

veel kalmeringsmiddelen (421 per 1.000 inwoners), maagmiddelen (350 per 1.000 inwoners) en astma/COPD

middelen (331 per 1.000 inwoners) voorgeschreven.

Fysiotherapie en oefentherapie

In de gemeente Capelle aan den IJssel heeft 20,4% van de inwoners contact met de fysiotherapeut, hiervan is

3,7% voor chronische aandoeningen en 16,7% voor niet-chronische aandoeningen. 1,2% van de inwoners heeft

contact met de oefentherapeut. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met Rotterdam en Nederland.

Psychosociale zorg

Het percentage inwoners met psychische problematiek geeft een inschatting van de vraag naar geestelijke

gezondheidszorg. Dit is echter een overschatting van de vraag naar de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg,

omdat niet iedereen met een psychisch probleem behoefte heeft aan professionele zorg. 32,2% van de inwoners

van Capelle aan den IJssel heeft klachten van psychisch onwelbevinden; dit is lager in vergelijking met Rotterdam

(38,3%) maar iets hoger dan Nederland (30,6%).


23

Diëtetiek

Het percentage inwoners dat contact heeft met een diëtist is 1,3% in Capelle aan den IJssel. De percentages

voor Rotterdam en Nederland komen hier mee overeen.

Verloskundige zorg

Het aantal geboortes en bevallingen in de eerste lijn per jaar is bepaald op basis van het aantal vruchtbare

vrouwen tussen de 15 en 39 jaar. In Capelle aan den IJssel zijn er 11 geboortes en 4 bevallingen in de eerste lijn

per 1.000 inwoners per jaar; deze aantallen komen overeen met Nederland. In Rotterdam zijn deze aantallen

respectievelijk 13 en 4.

Verpleging en verzorging

Het aantal uren huishoudelijke hulp en dagelijkse verzorging/verpleging kan worden beschouwd als indicatie van

het gebruik van thuiszorg. Het aantal uren huishoudelijke hulp in Capelle aan den IJssel is 9,5 uur per inwoner

per jaar en het aantal uren dagelijkse verzorging/verpleging is 3,0 uur per inwoner per jaar. Deze aantallen zijn

vergelijkbaar met het Rotterdamse en het landelijk gemiddelde (respectievelijk 9,3 en 3,5 uur; 9,3 en 2,7 uur).


24

4.3 Prognose eerstelijns zorgvraag 10-30 jaar

De omvang van de bevolking van Capelle aan den IJssel zal in de komende jaren met ongeveer 3% toenemen tot

67.000 in 2025. Capelle aan den IJssel krijgt de komende jaren te maken met een vergrijzende bevolking. De

sterkste toename is zichtbaar bij de groep inwoners van 65-75 jaar, deze groep zal met 66% toenemen. Ook de

groep van 75 jaar en ouder zal toenemen, met 40% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101]. Dit kan de zorgvraag in

de gemeente beïnvloeden. Veroudering van de gemeente kan leiden tot een toename van de zorgvraag.

Figuur 5 laat zien dat de verwachte zorgvraag in gemeente Capelle aan den IJssel in de jaren 2012-2040 iets zal

toenemen. Voor alle ziektebeelden, gepresenteerd in de figuren, is een stijging van het aantal huisartsenepisodes

te zien.

Figuur 5. Huisartsenepisodes (per 1.000 inwoners), 2012, 2020, 2030, 2040 – Capelle aan den IJssel

Bron: CBS LINH


25

5 Zorgvraag en aanbod

In hoofdstuk 5 wordt nader ingegaan op het bestaande en benodigde zorgaanbod in de gemeente Capelle aan

den IJssel.

5.1 Bestaand en benodigd (eerstelijns) zorgaanbod

In gemeente Capelle aan den IJssel zijn verscheidene eerstelijns zorgverleners gevestigd

[http://www.kiesbeter.nl; http://capelle-aan-den-ijssel.smartmap.nl]. Voor de vaststelling van het ‘benodigd

zorgaanbod’ (hierna ook wel fte genoemd) voor wijkgerichte zorg is inzicht in onderstaande aspecten van belang.

Demografische gegevens (aantal inwoners, samenstelling, SES, leeftijdsopbouw) geven een indicatie van het

soort en de omvang van zorgvragen. Op basis van bijvoorbeeld de mate van vergrijzing is te verwachten dat het

aantal chronische aandoeningen zal stijgen.

De huisarts is in de eerste lijn de meest wijkgerichte discipline. Op de huisarts komen steeds meer taken af. De

DBC’s rondom ziektebeelden die nu langzaam maar zeker hun intrede doen, maken het voor iedere huisarts

noodzakelijk praktijkondersteuning (dus extra fte) in te zetten. Ook door het verder overhevelen van taken uit de

tweede lijn naar de eerste lijn zal het aantal fte alleen maar toenemen.

De feminisering van de zorgsector leidt tot een verdere toename van parttime werken en daarmee stijgt het

aantal werkzame personen in de eerstelijnszorg.

De geraamde fte’s vanuit de VAAM voor fysiotherapeuten blijken in de praktijk steeds lager dan het feitelijk

aanbod. Fysiotherapeuten boren naast reguliere fysiotherapie echter extra markten aan, mede door

verdergaande specialisatie. Beweegprogramma’s en leefstijladvisering zijn hier voorbeelden van. Specialismen

kunnen ook een wijkoverstijgend niveau hebben, zoals kinderfysiotherapie. Toerekenen van fysiotherapeuten

aan de individuele wijken is feitelijk alleen noodzakelijk voor specialismen met als doelgroep minder mobiele

thuiswonenden, zoals ouderen. Ook oefen- en ergotherapeuten kennen een ander schaalniveau.

Psychologen, logopedisten, diëtisten en verloskundigen hebben ook vaak een specialisatie en/of

verzorgingsgebied dat de individuele wijk ontstijgt.

Tweedelijns instellingen bieden steeds meer zorg op eerstelijns niveau aan, zoals fysiotherapie, ergotherapie,

en logopedie.

De gepresenteerde cijfers ten aanzien van het zorgaanbod dienen daarom, net zoals de data ten aanzien van

gezondheid en zorgvraag, aangemerkt te worden als indicatief. Om het werkelijke en naar de toekomst

benodigde zorgaanbod scherper in beeld te krijgen, verdient het de aanbeveling om van de beroepsgroepen de

verschillende specialisaties en capaciteitsgegevens in beeld te brengen. Op basis van de lijst met eerstelijns

zorgverleners in de gemeente (bijlage 1) is in tabel 3 te zien welke en hoeveel disciplines in 2012 werkzaam

waren.


26

Tabel 3. Eerstelijns zorgaanbod in werkgebied - 2012

Eerstelijns zorgaanbod in werkgebied - 2012

Huisartsgeneeskundige zorg1

24 fte

Aantal praktijken met POH somatiek 5

Aantal praktijken met POH GGZ 0

Fysiotherapie2 67,2 fte

Oefentherapie2 4,2 fte

Verloskundige zorg1 5,6 fte

Tandheelkundige zorg4 25

Farmaceutische zorg4 7

Logopedie3 6 fte

Eerstelijns psycholoog2 4,2 fte

Voedingsvoorlichting en diëtetiek3 7,2 fte

1 Gemiddeld 0,8 fte;



4 Hierbij gaat het om het aantal gevestigde praktijken en apotheken

Huisartsgeneeskundige zorg en praktijkondersteuning

In gemeente Capelle aan den IJssel zijn 33 huisartsen (24 fte) gevestigd. Vijf praktijken hebben een POH

somatiek in dienst. Per 1.000 inwoners is er 0,50 huisartsen beschikbaar. Dit is lager dan het landelijk gemiddelde

van 0,55 huisartsen per 1.000 inwoners (tabel 4).

Tabel 4. Kengetallen huisartsen in gemeente Capelle aan den IJssel

Huisartsen [aantal] Huisartsen

[per 1.000 inwoners]

Afstand dichtstbijzijnde

huisarts [meter]

Capelle aan den

IJssel

33 0,50 838

Rotterdam 390 0,56 712

Nederland 9.177 0,55 1.037

Bron: ROS’en

Fysiotherapie en oefentherapie

In gemeente Capelle aan den IJssel zijn relatief veel fysiotherapeuten gevestigd (67,2 fte). Hierbij dient

opgemerkt worden dat er beter inzicht gewenst is in de specialisatie en fte om een genuanceerd beeld te kunnen

krijgen. Gelet op de toenemende behoefte aan beweegprogramma’s wanneer het gaat om overgewicht,

chronische aandoeningen maar ook psychische klachten en leefstijl in het algemeen, is het aannemelijk dat de

vraag naar fysiotherapie en oefentherapie de komende jaren zal toenemen. De reisafstand naar de fysiotherapeut

en oefentherapeut is in Capelle aan den IJssel korter dan in Nederland (tabel 5 en 6).

Tabel 5. Kengetallen fysiotherapeuten in gemeente Capelle aan den IJssel

Fysiotherapeuten

[aantal]

Fysiotherapeuten

[per 1.000 inwoners]


fysiotherapeut [meter]

Capelle aan den

IJssel

78 1,19 785


Nederland 17.995 1,08 943

Bron: ROS’en


27

Tabel 6. Kengetallen oefentherapeut in gemeente Capelle aan den IJssel

Oefentherapeut [aantal] Oefentherapeut [per

1.000 inwoners]


oefentherapeut [meter]

Capelle aan den

IJssel

7 0,11 1.538

Rotterdam 105 0,15 1.307

Nederland 1.954 0,12 2.315

Bron: ROS’en

Verloskundige zorg

Er zijn in Capelle aan den IJssel drie verloskundigenpraktijken gevestigd, waar zeven verloskundigen werkzaam

zijn. Daarnaast zijn er in het IJsselland Ziekenhuis negen verloskundigen werkzaam (in totaal 12,8 fte). Er is ruim

voldoende capaciteit in Capelle aan den IJssel.

Tabel 7. Kengetallen verloskundigen in gemeente Capelle aan den IJssel

Verloskundigen [aantal] Verloskundigen [per

1.000 inwoners]


verloskundige [meter]

Capelle aan den

IJssel

7 0,11

Rotterdam 112 0,16 1.531

Nederland 2.312 0,14 3.014

Bron: ROS’en

Tandheelkundige zorg

Het zorgaanbod voor tandheelkundige zorg in Capelle aan den IJssel is voldoende voor het aantal inwoners. Er

zijn 25 tandartspraktijken in de gemeente (bijlage 1).

Farmaceutische zorg

Het aanbod van farmaceutische zorg is voldoende. Er bevinden zich zeven apotheken in Capelle aan den IJssel

en deze zijn in verschillende wijken gevestigd. Per apotheek zijn ongeveer 7.500-10.000 inwoners nodig om

economisch rendabel te kunnen zijn. Voor gemeente Capelle aan den IJssel zijn dit ruim 9.400 inwoners per

apotheek.

Tabel 8. Kengetallen apothekers in gemeente Capelle aan den IJssel

Apothekers [aantal] Apothekers [per 1.000

inwoners]


apotheker [meter]

Capelle aan den

IJssel

8 0,12 1.030


Nederland 2.596 0,16 1.749

Bron: ROS’en

Logopedie

Het aanbod van logopedie in de gemeente is lager dan het Rotterdams en Nederlands gemiddeld aantal

logopedisten per 1.000 inwoners.

Tabel 9. Kengetallen logopedisten in gemeente Capelle aan den IJssel

Logopedisten [aantal] Logopedisten [per 1.000

inwoners]


logopedist [meter]

Capelle aan den

IJssel

10 0,15 1.364

Rotterdam 128 0,18 1.153

Nederland 2.753 0,17 1.994

Bron: ROS’en


28

Eerstelijns psychologische zorg

In Capelle aan den IJssel zijn vijf praktijken voor eerstelijns psychologische zorg, waar zes psychologen

werkzaam zijn (4,2 fte).

Tabel 10. Kengetallen psychologen in gemeente Capelle aan den IJssel

Psychologen [aantal] Psychologen [per 1.000

inwoners]


psycholoog [meter]

Capelle aan den

IJssel

6 0,09 1.859

Rotterdam 46 0,07 1.685

Nederland 3.104 0,19 2.495

Bron: ROS’en

Diëtetiek

In de gemeente zijn zes diëtistenpraktijken gevestigd, waar twaalf diëtisten werkzaam zijn (7,2 fte). Ondermeer

gelet op het hoge percentage van mensen met overgewicht in de gemeente is het van belang dat er voldoende

aanbod van diëtetiek in de gemeente aanwezig is.

Tabel 11. Kengetallen diëtisten in gemeente Capelle aan den IJssel

Diëtisten [aantal] Diëtisten [per 1.000

inwoners]


diëtist [meter]

Capelle aan den

IJssel

12 0,18 1.210

Rotterdam 69 0,10 1.305

Nederland 1.977 0,12 2.703

Bron: ROS’en

Maatschappelijk werk

Maatschappelijk werk wordt per 1 januari 2013 in Capelle aan den IJssel geleverd door Buurtkracht. Voorheen

werd dit geleverd door Kwadraad. Knelpunten worden ervaren in het aanbod van maatschappelijk werk.

Problemen worden veelal in de huisartsenpraktijk opgevangen door de POH GGZ.


29

Gezondheidscentra en diagnostische centra

Er zijn vier gezondheidscentra in Capelle aan den IJssel (Oostgaarde, Spoorlaan, De Rozenburcht en Asclepios).

Bij gezondheidscentrum Oostgaarde is het mogelijk om bloed te laten prikken; bij gezondheidscentrum

Spoorlaan is het mogelijk om bloed te laten prikken, een functieonderzoek en een fundusscreening te laten

uitvoeren.

Figuur 6. Overzicht gezondheidscentra en diagnostische centra

Diagnostische centra

Multi eerstelijnscentra

Multi duo huisarts en fysiotherapeut

Bron: ROS’en


30

5.2 Eerstelijns zorgaanbieders in beeld

Aan de hand van een aantal kaarten wordt de vestiging, spreiding en bereikbaarheid van eerstelijns disciplines in

gemeente Capelle aan den IJssel in beeld gebracht.

Figuur 7 (Noord) en 8 (Zuid) laten zien welke disciplines op welke locatie gevestigd zijn; in figuur 9 t/m 16 wordt

de spreiding en bereikbaarheid weergegeven. Punten van aandacht bij het lezen van de kaart zijn:

Een overzicht van de praktijken is in bijlage 1 opgenomen.

De disciplines die ook in de tweede lijn voorkomen, zijn in de kaart opgenomen (fysiotherapeuten,

verloskundigen).

Figuur 7. Overzicht en aantallen eerstelijns zorgverleners Capelle aan den IJssel (Noord)


31

Figuur 8. Overzicht en aantallen eerstelijns zorgverleners Capelle aan den IJssel (Zuid)


32

Uit de overzichtskaarten van figuur 7 en figuur 8 komt naar voren dat de eerstelijns gezondheidszorg in Capelle

aan den IJssel redelijk verspreid is over de gemeente.

Een van de aspecten van goede zorg is bereikbaarheid. De bereikbaarheid van zorg in gemeente Capelle aan

den IJssel is weergegeven in figuur 9 t/m 16. Met behulp van deze kaarten kan inzicht worden gekregen over de

huidige vestigingssituatie van de zorgverleners. Deze informatie kan worden benut bij (toekomstig) beleid en

vestiging.

Figuur 9. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde huisarts (2013) Capelle aan den IJssel


33

Figuur 10. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde fysiotherapeut (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 11. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde oefentherapeut (2013) Capelle aan den IJssel


34

Figuur 12. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde verloskundige (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 13. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde psycholoog (2013) Capelle aan den IJssel


35

Figuur 14. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde logopedist (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 15. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde apotheker (2013) Capelle aan den IJssel


36

Figuur 16. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde diëtist (2013) Capelle aan den IJssel


37

5.2.1 Ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra

In Capelle aan den IJssel zijn geen ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra.

5.3 Andere zorgvoorzieningen in het werkgebied

In het werkgebied van gemeente Capelle aan den IJssel is naast eerstelijnszorg een divers aanbod van

zorgverleners uit de tweedelijnszorg, AWBZ en publieke zorg (zie bijlage 2 en 3). In Capelle aan den IJssel is het

IJsselland Ziekenhuis gevestigd en er zijn meerdere verzorging- en verpleeghuizen. In de gemeente zijn

verschillende locaties van ASVZ (zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking).


38


39

6 Conclusies en aanbevelingen

Op basis van de geschetste ontwikkelingen in de voorgaande hoofdstukken over de demografie,

gezondheidssituatie, de zorgvraag en het aanbod van eerstelijnszorg in de gemeente Capelle aan den IJssel

geeft dit hoofdstuk de conclusies en aanbevelingen aan voor het bevorderen van toekomstbestendige

wijkgerichte eerstelijnszorg in deze gemeente.

6.1 Conclusies gemeentescan Capelle aan den IJssel

6.1.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg

Er zijn diverse landelijke ontwikkelingen gaande of gepland op het gebied van de gezondheidszorg die veel

invloed hebben op het huidige zorgstelsel, zoals geïntegreerde eerstelijnszorg, vervaging van grenzen tussen de

eerste en tweedelijns zorg en functiedifferentiatie in de huisartsenpraktijk. Daarnaast zijn er diverse regionale

ontwikkelingen en initiatieven om de gezondheid van de inwoners in de regio te verbeteren, zoals Buurten met

Uitzicht en Welzijn Nieuwe Stijl Capelle.

6.1.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Gemeente Capelle aan den IJssel heeft 66.108 inwoners. In de gemeente wonen meer niet-westerse allochtonen

dan in Nederland, maar minder dan in Rotterdam. In vergelijking met Rotterdam zijn er in Capelle aan den IJssel

minder eenpersoons huishoudens. De totaalscore voor Capelle aan den IJssel op de Leefbaarometer, die een

indicatie geeft van hoe prettig mensen het vinden om ergens te wonen, is positief (op twee na hoogste klasse).

Verwacht wordt dat de bevolking van Capelle aan den IJssel de komende jaren weinig zal toenemen. In 2040 telt

de gemeente naar verwachting 67.300 inwoners (groei van 2%). Er zal sprake zijn van vergrijzing, de groep 65-

plussers zal tot 2020 met 28% toenemen; tot 2040 is dit 67%.

6.1.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente

In Capelle aan den IJssel ervaart 11% van de bewoners van 16-55 jaar zijn/haar gezondheid als matig of slecht;

het percentage inwoners met één of meerdere chronische aandoeningen is 49%. Onder 16-55 jarigen in Capelle

aan den IJssel komt vaker depressiviteit voor dan in de andere regiogemeenten (11% versus 7%). Het

percentage inwoners van 16 jaar en ouder met kanker is in Capelle aan den IJssel iets hoger dan in de

regiogemeenten (6% versus 4%). Darmstoornissen komen bij 55-plussers vaker voor dan in de regiogemeenten

(7% versus 5%). Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat aangeeft matig tot zeer ernstig eenzaam te zijn is in

Capelle hoger dan in de andere regiogemeenten (39% versus 33%). Bijna de helft van de 16-55 jarigen heeft

overgewicht, onder 55-plussers is dit 60%. In vergelijking met de andere regiogemeenten komt obesitas onder

16-55 jarigen vaker voor (17% versus 12%). Van de 16-55 jarigen rookt 24%. Het percentage inwoners van 16-55

jaar dat de norm aanvaardbaar alcoholgebruik overschrijdt is 45%, dit is lager dan in de regiogemeenten (51%).

Uit de gegevens van de VAAM blijkt dat het aantal huisartscontacten in gemeente Capelle aan den IJssel

overeenkomt met het landelijk gemiddelde. In de gemeente vinden de meeste huisartscontacten plaats voor

chronische ziekten, overige aandoeningen en infectieziekten. Het totaal aantal door huisartsen voorgeschreven

medicijnen in Capelle aan den IJssel is hoger dan in Rotterdam en Nederland.

6.1.4 Zorgaanbod in de gemeente

In gemeente Capelle aan den IJssel is een grote verscheidenheid aan eerstelijns zorgverleners gevestigd. Het

zorgaanbod in de gemeente lijkt over het algemeen voldoende in vergelijking met de zorgvraag. Het aantal

logopedisten lijkt onvoldoende. Daarnaast lijken er juist relatief veel fysiotherapeuten te zijn gevestigd.


40

6.2 Conclusies zorgverleners Capelle aan den IJssel

6.2.1 Reactie zorgverleners op gemeentescan

De gemeentescan geeft een mooi overzicht van de ontwikkelingen in de gemeente en in de

zorgvraag/zorgaanbod.

Algemeen

Welzijn nieuwe stijl. Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start. Er komen sociaal wijkteams. Perspect is een

onderdeel van Buurtkracht. Per 1 januari 2013 zijn er meer achterstandsgebieden in Capelle aan den IJssel. In

Rivium werken alleen mensen. Hier woont niemand.

Met betrekking tot gezondheid en leefstijl

In de zomer van 2013 zal een nieuwe gezondheidsenquête verschijnen

Het veel voorkomen van kanker kan verklaard worden door het lage opkomstpercentage bij

bevolkingsonderzoek borstkanker. Hier gaat de gemeente op in zetten.

Er is een grote vraag naar psychologische zorg, maar de eigen bijdrage bemoeilijkt dit.

Met betrekking tot zorgaanbod

Er is opvallend weinig POH in de gemeente

POH GGZ wordt veelal ingezet als maatschappelijk werker

Aantal fysiotherapeuten klopt niet, dit zijn er meer

Verloskundigen staan niet allemaal op de kaart

In de gemeente is in ieder geval nog een psycholoog extra werkzaam

6.3 Aanbevelingen

Op basis van de conclusies van de gemeentescan en zorgverleners uit gemeente Capelle aan den IJssel worden

in deze paragraaf per onderwerp aanbevelingen gegeven die een bijdrage kunnen leveren aan het bevorderen

van een toekomstbestendige eerstelijnszorg in gemeente Capelle aan den IJssel.

6.3.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg

Houd rekening met de huidige en toekomstige landelijke ontwikkelingen op het gebied van de

gezondheidszorg (geïntegreerde eerstelijnszorg, vervaging van grenzen tussen de eerste en tweedelijns

zorg, van ziekte naar gezond leven) bij het creëren van een toekomstbestendige wijkgerichte eerstelijnszorg

in de gemeente.

Zorg dat eerstelijns zorgverleners op de hoogte zijn van de regionale initiatieven op het gebied van de

gezondheidszorg en breng deze initiatieven onder de aandacht bij patiënten die hier mogelijk baat bij kunnen

hebben.

6.3.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Bij het creëren van een toekomstbestendige eerstelijnszorg is het belangrijk dat rekening wordt gehouden

met de specifieke kenmerken (bijv. bevolkingssamenstelling) van de wijken in Capelle in den IJssel.

6.3.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente

Leefstijlproblematiek, met name overgewicht, vormt een probleem in de gemeente. Interventies die zich

(naast het behandelen van de aandoening) richten op de verandering van leefstijl zullen dan ook het meest

effectief zijn. Het begeleiden en coachen van patiënten in preventieve programma’s en bij leefstijlinterventies

vraagt andere competenties van praktijken; praktijkondersteuners kunnen hierin bijdragen.


41

6.3.4 Zorgaanbod in de gemeente

De behoefte bestaat om met elkaar een eerstelijns netwerk Capelle aan den IJssel te vormen.

Dit eerstelijnsnetwerk kan eraan bijdragen dat zorgverleners elkaar kennen, weten te vinden en

samenwerkingsmogelijkheden met elkaar kunnen verkennen.

Er is een toename van psychische problematiek. De POH-GGZ zou ondersteuning kunnen bieden in de

huisartsenpraktijk.

De in deze gemeentescan gepresenteerde cijfers ten aanzien van het zorgaanbod dienen, net zoals de data

ten aanzien van gezondheid en zorgvraag, aangemerkt te worden als indicatief. Om het werkelijke en naar

de toekomst benodigde zorgaanbod scherper in beeld te krijgen, verdient het de aanbeveling om van de

beroepsgroepen de verschillende specialisaties en capaciteitsgegevens in beeld te brengen.

Tot slot, de omvang, complexiteit en diversiteit aan uitdagingen en daaraan gerelateerd de veelheid aan partijen

en soorten partijen, vraagt om samenwerking en krachtenbundeling. Een uitdagend proces waar

eerstelijnszorgverleners, gemeente, gemeentelijke diensten zoals GGD Rotterdam-Rijnmond, gemeentelijke

zorgdiensten, tweedelijns zorginstellingen, regionale beroepsorganen zoals LHV Kring Rotterdam en

ondersteuningsorganisatie ZorgImpuls voor staan.


42

Referenties

CBS. Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam en regio 2009, bewerking COS. 2011.

Christiaanse, B., Schouten, G., Stam, B., Van Veelen, J. Gezondheidsenquête 2008. De gezondheid van volwassen in Capelle aan den IJssel. GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010.

Gemeente Capelle aan den IJssel. Krachtig Capelle. Implementatieplan Welzijn Nieuwe Stijl Capelle 2012-2014. 2012.

Gemeente Capelle aan den IJssel. Krachtig Capelle. Visie Welzijn Nieuwe Stijl Capelle. 2012.

Gemeente Capelle aan den IJssel. Milieubeleidsplan 2009-2012. Van ambitie naar Actie. 2012.

Gemeente Capelle aan den IJssel. Structuurvisie 2030. Parkstad naast economische motor. 2012.

Gemeente Capelle aan den IJssel. Welzijn is gedeelde zorg. Actieplan Welzijn en Zorg 2012-2015. September 2012.

GGD Rotterdam-Rijnmond1. Gezondheid in kaart. Capelle aan den IJssel. 2010.

GGD Rotterdam-Rijnmond2. Jeugdmonitor Rijnmond. Rapportage gemeente Capelle aan den IJssel 2009. 2010.

Http://capelle-aan-den-ijssel.smartmap.nl

Http://www.capelleaandenijssel.nl

Http://www.kiesbeter.nl

Http://www.leefbaarometer.nl

Http://www.nationaalkompas.nl

Http://www.nivel.nl

Http://www.nivel.nl/vaam

Http://www.rijksoverheid.nl

Http://www.rotterdam.nl

Http://www.sportiefcapelle.nl

Http://www.statline.cbs.nl

Http://www.www.zorgimpuls.nl

I&O Research. Bewonersenquête Capelle aan den IJssel 2011. 2011.

Klink A. Zorg organiseren rondom zorgvraag: naar functionele bekostiging. Correspondentie aan de Voorzitter van de Tweede Kamer. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2009.

Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). Eerstelijnszorg voorop! Op weg naar een geïntegreerde eerstelijnszorg vanuit patiëntenperspectief. Utrecht: NPCF, 2007.

Regeerakkoord 2012. Bruggen slaan.

STOEL, Advies in Zorg en Welzijn. Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011. 2011.

Wiegers TA, Devillé W. Herijking stedelijke achterstandsgebieden 2008. Utrecht: Nivel, 2008.

http://www.leefbaarometer.nl/


43

BIJLAGE I Eerstelijns zorgverleners werkgebied

Huisartsen en POH-medewerkers

Praktijk Aantal

huisartsen

POH

ja/nee

Adres Postcode+Plaats

Huisartsen Meeuwensingel 6 Ja Nieuwe laan 8 2902 BW Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Asklepion 3 Nee Puccinistraat 172A 2901 GL Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Fascinatio 2 Ja Fascinatio Boulevard 1122 2909 VA Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Schenkel 2 Nee Bongerd 2 2906 VK Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Dokgaarde Waarnemer Nee De Linie 2C 2905 AX Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Van Santen 1 Ja De Linie 2E 2905 AX Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk van der Flier 1 Nee De Linie 2 2905 AX Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Wilson 1 Nee De Linie 2B 2905 AX Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Keizer 1 Nee De Linie 2 2905 AX Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Hordijk 1 Nee Spoorlaan 20D 2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Aalstein 1 Nee Spoorlaan 20C 2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Saat 1 Nee Spoorlaan 20F 2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Khoe 1 Nee Spoorlaan 20E 2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Kersten 1 Nee Rembrandtsingel 1 2902 GR Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Khajehi 1 Nee Van Beethovenlaan 65 2901 EM Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk van der Spek 2 Ja Reidans 78 2907 TD Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Van Balen en

Van Balen-Everts

2 Nee Vondellaan 28 2902 AS Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Bakker 1 ? Meidoornveld 85 2906 AC Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk

Visser/Willemsen

2 Ja Johan Jongkindrade 10 2908 CD Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum

Praktijk Adres Postcode + plaats

Gezondheidscentrum Oostgaarde De Linie 6 2905 AX Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum Asclepios Puccinistraat 172A 2901 GL Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum De Rozenburcht Nieuwe Laan 8 2902 BW Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum Spoorlaan Spoorlaan 20 2908 BG Capelle aan den IJssel

Prikpost/huisartsenlaboratorium/diagnostisch centrum

Instelling Onderzoeken Adres Postcode+Plaats

Prikpunt Puccinistraat Bloed prikken Puccinistraat 168 2901 CL Capelle aan den IJssel

Star MDC (regiopost

Capelle)

Bloed prikken

Functieonderzoek

Diabetesdienst na afspraak

Fundusscreening

Nieuwe Laan 18 2902 BW Capelle aan den IJssel

Verpleeghuis Rijckehove Bloed prikken Tsjaikovskistraat 1 2901 HM Capelle aan den IJssel

Locatie De IJsduiker Bloed prikken IJsduiker 4 2903 WC Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum

Oostgaarde

Bloed prikken

Linie 2 2905 AX Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum

Spoorlaan

Bloed prikken

Functieonderzoek

Fundusscreening

Spoorlaan 20 2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Schenkel Bloed prikken Bongerd 2 2906 VK Capelle aan den IJssel


44

Fysiotherapeuten

Praktijk Aantal

therapeuten


Praktijk voor fysiotherapie Van Zessen 1 Mahlerstraat 2 2901 GE Capelle aan den IJssel

Fysiomotion 5 Puccinistraat 172C/

Fascinatio Boulevard 1136

2901 GL Capelle aan den IJssel/

2909 VA Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie De Rozenburcht 9 Nieuwelaan 6 2902 BW Capelle aan den IJssel

Spanjersberg-DLL 2 P.C. Boutenssingel 5 2902 BG Capelle aan den IJssel

De Zellingen, locatie Rijckehove 6 Tsjaikovskistraat 1 2901 HM Capelle aan den IJssel

De Zellingen, locatie Bermensteyn 1 Bazuin 1 2907 GH Capelle aan den IJssel

Carlier Fysiotherapie 3 Rembrandtsingel 5 2902 GR Capelle aan den IJssel

Praktijk voor fysiotherapie Zondervan 1 Kerklaan 190 2903 BD Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Heiszwolf 3 De Linie 3J 2905 AX Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Oostgaarde 6 De Linie 6 2905 AX Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Schenkel 6 Bermweg 276 2906 LH Capelle aan den IJssel

Ruud Groeneweg manueeltherapeut 1 Filomeentje Erf 154 2907 BC Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Schollevaar 2 Filomeentje Erf 154 2907 BC Capelle aan den IJssel

Fysiocapelle 7 Filosofentuin 2 2908 XB Capelle aan den IJssel

Fysiocapelle Kinderfysiotherapie 1 Maria Danneels erf 1 2907 BD Capelle aan den IJssel

IJsselland Ziekenhuis 17 Prins Constantijnweg 2 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Centrum Dynamis 4 Floris Burgwal 194 2907 PL Capelle aan den IJssel

Praktijk voor Fysiotherapie

Orthopedische Manuele Therapie Mourik

5 Spoorlaan 20N 2908 BG Capelle aan den IJssel

Spomed 12 Dalkruidbaan 21 2908 KC Capelle aan den IJssel

Kirchhoff Fysio 1 Rivium Boulevard 301 2909 LK Capelle aan den IJssel

Praktijk Fascinatio 2 Fascinatio Boulevard 1124 2909 VA Capelle aan den IJssel

Praktijk voor Fysiotherapie en

Acupunctuur

1 Beltmolen 103 2906 SC Capelle aan den IJssel

Ergotherapeuten

Praktijk Aantal

therapeuten


Ergotherapie De Zellingen 6 Tsjaikovskistraat 1 2901 HM Capelle aan den IJssel

De Regenboog, ergotherapie, neuro-

psychologie, de helende reis

1 Leharstraat 242 2901 PD Capelle aan den IJssel

Laurens, Avanze 1 ’s Gravenweg 335 2905 LC Capelle aan den IJssel

Aafje, ergotherapie 1 Spoorlaan 20L 2908 BL Capelle aan den IJssel


45

Oefentherapeuten

Praktijk Aantal

therapeuten


Praktijk voor Oefentherapie De

Bouwsteen

1 Lijstersingel 22A/

Merellaan 344

2902 JD Capelle aan den IJssel/

2902 JN Capelle aan den IJssel

Oefentherapie Capelle 2 Hollandsch Diep 69 2904 EP Capelle aan den IJssel

Praktijk voor Oefentherapie 1 Borndiep 9 2904 RA Capelle aan den IJssel

Praktijk voor Oefentherapie 2 Filomeentje Erf 154 2907 BC Capelle aan den IJssel

Verloskundigen

Praktijk Aantal

verloskundigen


Verloskundigenpraktijk Plukker 1 Damsterdiep 18/

Puccinistraat 172B

2904 EM Capelle aan den

IJssel/

2901 GL Capelle aan den IJssel

IJsselland Ziekenhuis 9 Prins Constantijnweg 2 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Verloskundigenpraktijk Smith 3 Floris Burgwal 183 2907 PE Capelle aan den IJssel

Verloskundigenpraktijk Prinscapelle 3 Hollandsch Diep 69/

Fascinatio Boulevard 1122-112

2904 EP Capelle aan den IJssel/

2909 VA Capelle aan den IJssel

Logopedisten

Praktijk Aantal

logopedisten


Logopediepraktijk De Linie 4 Hollandsch Diep 63M 2904 EP Capelle aan den IJssel

Logopediepraktijk Schollevaar 3 Maria Danneels Erf 64 2907 BD Capelle aan den IJssel

Logopediepraktijk Spraakkunst 1 Bellinistraat 29 2901 KA Capelle aan den IJssel

Praktijk Fascinatio 2 Fascinatio Boulevard 1124 2909 VA Capelle aan den IJssel

Tandartsen

Praktijk Adres Postcode+Plaats

Akker, B. op den Hollandsch Diep 69 2904 EP Capelle aan den IJssel

Bakker, M.C.M. De Baronie 7 2904 XA Capelle aan den IJssel

Bolwijn, W.C.M. Silkeborg 1 2905 AS Capelle aan den IJssel

Centrum voor Tandheelkunde en Implantologie Casarini Zadkinerade 120 2907 MB Capelle aan den IJssel

Dental Blossom Articuslaan 1e 23 2909 TB Capelle aan den IJssel

De Tandenkliniek Spoorlaan 21 2908 BG Capelle aan den IJssel

Fabels, H.J.M. Puccinistraat 170 2901 GL Capelle aan den IJssel

’t Hart Mondhygiëniste Rivierweg 92 2903 AM Capelle aan den IJssel

Köhler, J.F. Scheldedal 1 2904 HE Capelle aan den IJssel

Kuystermans, R.W. De Linie 14 2905 AX Capelle aan den IJssel

Match Tandartsen Stellingmolen 14 2906 SH Capelle aan den IJssel

Meer, R. v/d Nederwaard 24 2904 SH Capelle aan den IJssel

Mondzorg Fascinatio Fascinatio Boulevard 1126 2909 VA Capelle aan den IJssel

Odontologia J. Strooband BV Rameaustraat 11 2901 RH Capelle aan den IJssel

Olman, E. De Baronie 7 2904 XA Capelle aan den IJssel

Praktijk Floris Burgwal Floris Burgwal 77 2907 PC Capelle aan den IJssel

Shafahi, K. Schermerhoek 500 2905 TW Capelle aan den IJssel

Shrif, A.A. Priamsingel 259 2909 RE Capelle aan den IJssel


46

Soendjojo, Chin ON Jan van Kanrede 13 2901 TA Capelle aan den IJssel

Tandartspraktijk A.N. Kaudyk Van Maerlantpark 27 2902 BR Capelle aan den IJssel

Tandheelkundig Centrum Capelle Voltairetuin 2 2908 XJ Capelle aan den IJssel

Tandartsen weekenddienst Krimpen a/d IJssel Vrijhof 13 2923 BR Krimpen a/d IJssel

Tijn A Ton-Yang, C. Paganinistraat 12 2901 KG Capelle aan den IJssel

Tjan, K. Posthoorn 6 2907 SH Capelle aan den IJssel

Wong, L.H. Merellaan 45 2903 GA Capelle aan den IJssel

Apotheken

Apotheek Adres Postcode+Plaats

Apotheek Fascinatio Fascinatio Boulevard 1124 2909 VA Capelle aan den IJssel

Apotheek Schenkel Stellingmolen 12 2906 SH Capelle aan den IJssel

Apotheek Schollevaar Zadkinerade 121 2907 MB Capelle aan den IJssel

Apotheek 's-Gravenland Puccinistraat 166 2901 GL Capelle aan den IJssel

Apotheek Spoorlaan Spoorlaan 20A 2908 BG Capelle aan den IJssel

Mediq Apotheek Oostgaarde De Linie 4 2905 AX Capelle aan den IJssel

Mediq Apotheek Sonnega Nieuwe Laan 2 2902 BW Capelle aan den IJssel

Maatschappelijk werk

Instelling Adres Postcode+Plaats

Perspect Horatiusstraat 50 3076 XB Rotterdam

Eerstelijns psychologische zorg

Instelling Aantal

psychologen


Psychologenpraktijk V.d. Windt &

Janson

2 Kanaalweg 33 2903 LR Capelle aan den IJssel

Psychologenpraktijk Gerbrands 1 Paradijsselpark 98 2904 PA Capelle aan den IJssel

Psychologenpraktijk Van Son 1 Hollandsch Diep 69 2904 EP Capelle aan den IJssel

Psychologenpraktijk de Koning 1 Hollandsch Diep 69 2904 EP Capelle aan den IJssel

Psychologiepraktijk van der Stelt 1 Fascinatio Boulevard 1122 2909 VA Capelle aan den IJssel

Diëtetiek

Instelling Aantal diëtisten Adres Postcode+Plaats

Diëtistenpraktijk Bert Snijder 1 Brahmsstraat 35 2901 HG Capelle aan den IJssel

Diëtistenpraktijk Voeding op Maat 1 IJsduiker 4 2903 WC Capelle aan den IJssel

Diëtistenpraktijk Schreuder-Stokdijk 3 Spoorlaan 20K 2908 BG Capelle aan den IJssel

Diëtistenpraktijk Health Risk Control 5 De Linie 2/

Filosofentuin 2/

Meeuwensingel 1A/

Nieuwe laan 2/

Capelseweg 31

2905 AX Capelle aan den IJssel

2908 XB Capelle aan den IJssel

2903 TA Capelle aan den IJssel

2902 BW Capelle aan den IJssel

2907 XA Capelle aan den IJssel

Elly de Vrind 1 Roos van Dekama-erf 30 2907 EA Capelle aan den IJssel

Vierstroom Weten en Eten 1 De Linie 5A 2905 AX Capelle aan den IJssel


47

BIJLAGE II Tweedelijns en AWBZ zorg werkgebied

Ziekenhuizen

Instelling Adres Postcode+Plaats Opmerkingen

IJsselland Ziekenhuis Prins Constantijnweg 2 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Algemeen ziekenhuis

Revalidatiecentrum


Rijndam revalidatiecentrum-

locatie IJsselland

Ziekenhuis

Prins Constantijnweg 2 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Polikliniek volwassenen

Instellingen voor verstandelijk gehandicapten


BZW Rotterdam Oost (ASVZ)

Rhijnspoor 229 2901 LB Capelle aan den IJssel

Vorm van structureel wonen

BZW Rotterdam Zuid (ASVZ)

Rhijnspoor 229 2901 LB Capelle aan den IJssel


De Graafschap (ASVZ) Graafschap 75 2904 XV Capelle aan den IJssel


De Wingerd (ASVZ) Nabucco 23 2907 JB Capelle aan den IJssel


Devonia-1 (ASVZ) Ardalaan 28 2009 TA Capelle aan den IJssel


Devonia-2 (ASVZ) Solislaan 39 2909 SB Capelle aan den IJssel


Fascinatio/Locatie Bolknak (ASVZ)

2e Terralaan 11 2909 PD

Capelle aan den IJssel Vorm van structureel wonen

Fascinatio/Locatie Watervilla’s (ASVZ)

Priamsingel 277 en 279 2909 RE Capelle aan den IJssel


Freesia (ASVZ) Freesiastraat 28 2906 CJ Capelle aan den IJssel


Kaap Florida 1 (ASVZ) Floridaweg 38 2905 AE Capelle aan den IJssel


Kaap Florida 2 (ASVZ) Floridaweg 38 2905 AE Capelle aan den IJssel


Kinder- en Jeugdhotel De Spiegel (Steinmetz | de Compaan)

Pastel 94 2907 ZD Capelle aan den IJssel

Kort verblijf opvang

Trainingshuis Aïda (ASVZ) Aïda 18 2907 KB Capelle aan den IJssel


Woonlocatie Sebanja /De Harp (Siloah Gehandicaptenzorg)

Verdistraat 9 2901 EP Capelle aan den IJssel


Cocon (Pameijer) Bongerd 12 2906 VK Capelle aan den IJssel

Dagopvang

Verzorging- en verpleeghuizen


Stichting De Schutshaven Merellaan 155 2903 GC


Verpleeghuis

d’ Amandelhof Fluiterlaan 52 2903 RL


Aanleunwoning/Serviceflat

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

De Rozenburcht Nieuwe Laan 20 2902 BW


Verpleeghuis

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

Laurens Avanze ’s Gravenweg 355 2905 LC Zorghotel


48


Rijckehove Tsjaikovskistraat 1 2901 HM


Verpleeghuis

Vierstroom De Meridiaan Banda-hof 6 2905 SX


Verpleeghuis

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

De Roo van Capelle De Baronie 326 2904 XM


Verpleeghuis

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

De Vijverhof Reigerlaan 251 2903 LJ



Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

Thuiszorginstellingen


Vierstroom De Meridiaan Banda-hof 6 2905 SX


Verpleeghuis

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

De Vijverhof Reigerlaan 251 2903 LJ



Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

De Roo van Capelle De Baronie 326 2904 XM


Verpleeghuis

Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

d’ Amandelhof Fluiterlaan 52 2903 RL



Verzorgingshuis/

Woonzorgcombinatie

Agathos Thuiszorg Wormerhoek 14G 2905 TX Capelle aan den IJssel

Thuiszorgorganisatie

Thuiszorg Inis Bonnefanten 93A 2907 NA Capelle aan den IJssel


Thuiszorg De Zellingen Meeuwensingel 1A 2903 TA Capelle aan den IJssel

Zorgorganisatie

PrivaZorg Rotterdam ’s-Gravenweg 45 2901 LA Capelle aan den IJssel



49

BIJLAGE III Publieke zorg werkgebied

Algemeen Maatschappelijk Werk/Maatschappelijke dienstverlening


Buurtkracht Horatiusstraat 50 3076 XB Rotterdam Algemeen maatschappelijk werk

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg


ADHD Behandelcentrum Rietbaan 12 2908 LP


Instelling voor geestelijke

gezondheidszorg

Bavo-Europoort-Locatie


Poortmolen 121 2906 RN



gezondheidszorg

IJsselland Ziekenhuis,

afdeling Medische

Psychologie

Kanaalweg 35

2903 LR


Praktijk medische psychologie

Kind- en Jeugdzorg


Lucertis- Kinder- en

Jeugdpsychiatrie (De Fjord)

Poortmolen 121 2906 RN



gezondheidszorg


50

BIJLAGE IV Aanbod Analyse Monitor

Verwachte zorgvraag per jaar in gemeente Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Nederland (VAAM)

Huisarts


Rotterdam Nederland

Aantal spreekuurcontacten per inwoner per jaar

Consulteenheden huisarts 2,2 2,1 2,2

Consulteenheden POH 0,1 0,1 0,1

Eerstelijnszorg per ziektecluster: Aantal contacten per 1.000 inwoners

Infectieziekten 603 582 596

Chronische ziekten 1.572 1.283 1.582

Bewegingsapparaat 585 513 569

Acute letsels 132 113 135

Overige aandoeningen 1.043 976 1.020

Overige klachten 522 453 518

Psychische/sociale problemen 457 363 473

Vruchtbaarheid, geboorte 127 129 126

Zorg chronische aandoeningen Aantal inwoners per 1.000 inwoners met huisartscontacten

Diabetes 48 47 49

COPD 17 14 18

Cardiovasculair risicomanagement 130 115 127

Hartfalen 6 5 9

Farmaceutische zorg Aantal voorschriften per 1.000 inwoners

Totaal aantal voorschriften 6.791 6.001 6.500

Maagmiddelen 350 325 325

Cholesterolverlagers 305 239 301

Antibiotica 258 241 249

Kalmeringsmiddelen 421 348 413

Antidepressiva 249 169 248

Astma/COPD-middelen 331 291 320

Insuline 41 52 36

Paramedici


Rotterdam Nederland

Therapeuten Percentage inwoners met contacten

Totaal contact met de fysiotherapeut 20,4% 19,8% 20,2%

Totaal contact met de oefentherapeut 1,2% 1,3% 1,2%

Diëtisten Percentage inwoners met contacten

Contact met de diëtist 1,3% 1,3% 1,3%

Uren dieetadvisering per patiënt 2,7 2,7 2,7

Verloskundige zorg

Aantal per 1.000 inwoners Aantal geboortes 11 13 11

Aantal bevallingen in de eerste lijn 4 4 4


51

GGZ of maatschappelijk werk


Rotterdam Nederland

Therapeuten Percentage inwoners met contacten

Psychisch onwelbevinden 32,2% 38,3% 30,6%

Psychiatrische stoornis 20,9% 23,6% 21,2%

Stemmingsstoornis 6,8% 7,9% 6,8%

Angststoornis 11,2% 11,1% 11,3%

Alcoholafhankelijkheid 5,1% 6,1% 5,3%

Huishoudelijke hulp en verzorging/verpleging


Rotterdam Nederland

Aantal uren per inwoner per jaar

Huishoudelijke hulp 9,5 9,3 9,3

Verzorging/verpleging 3,0 3,5 2,7


52

BIJLAGE V Verslag wijkbijeenkomst

Aanwezigen

Naam Discipline Praktijknaam

Richard van de Wetering Geriatriefysiotherapeut/

Master Manueel

Therapeut i.o.

FysioCapelle

Ron van Zon Beleidsadviseur Gemeente Capelle aan den IJssel

Irene Smith Beleidsadviseur

Welzijn&Educatie

Gemeente Capelle aan den IJssel

Elly de Vrind Diëtist Diëtistenpraktijk P.C. de Vrind

Daniël van Santen Huisarts Huisartsenpraktijk Van Santen

Evert Liem Apotheker Apotheek Spoorlaan

Annemarieke Sneek Logopedist Logopediepraktijk de Linie

Martin Baan Fysiotherapeut Spomed

Nicole Pijl-van Son Psycholoog Psychologenpraktijk Van Son

Tineke Keuzenkamp Wethouder Gemeente Capelle aan den IJssel

Ans Hartnagel Wethouder Gemeente Capelle aan den IJssel

C.P.J. van der Spek Huisarts Huisartsenpraktijk Spek& Heino

Annette Beijderwellen-

Bruijse

Logopedist Logopediepraktijk Schollevaar

Gabriëlle Hoogendoorn Beleidsadviseur Kamer van Koophandel

Maricia de Koning Eerstelijnspsycholoog Psychologenpraktijk de Koning

E.M.G. Hansen-van de

Meer

Manager De Zellingen/Verpleeghuis Rijckehove

R.J. Liesveld Fysiotherapeut Fysiotherapie De Zellingen

A.F. Stout Fysiotherapeut F.T. Oostgaarde

Elise Schouten Diëtist Dietistenpraktijk HRC

Miranda Ullersma Ergotherapeut Verpleeghuis Rijckehove/de Zellingen

G.J.R. Janson Eerstelijnspsycholoog Psych pr Janson

B. van de Windt Eerstelijnspsycholoog ELP Praktijk v/d Windt

W.A.E. van de Vlegel Beleidsadviseur

Ketenzorg

IJsselland Ziekenhuis

1. Opzet bijeenkomst

Doel van deze bijeenkomst is om kennis te maken met zorgverleners uit de gemeente. Daarnaast om kennis te

nemen van de cijfers en geschetste ontwikkelingen in gemeente Capelle aan den IJssel op het gebied van

gezondheid en eerstelijnszorg. Vervolgens wordt gezamenlijk nagedacht over de toekomst, mogelijke problemen

en uitdagingen.

2. Kennismaking

Kort voorstellen van de aanwezigen.

3. Presentatie gemeentescan Lansingerland

Algemeen

Welzijn nieuwe stijl. Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start. Er komen teams zorg en welzijn.

Perspect is een onderdeel van Buurtkracht.


53

Per 1 januari 2013 zijn er meer achterstandsgebieden in Capelle aan den IJssel.

In Rivium werken alleen mensen. Hier woont niemand.

Met betrekking tot gezondheid en leefstijl

In het voorjaar van 2013 zal een nieuwe gezondheidsenquête verschijnen

Het veel voorkomen van kanker kan verklaard worden door het lage opkomstpercentage bij

bevolkingsonderzoek borstkanker. Hier gaat de gemeente op in zetten.

Er is een grote vraag naar psychologische zorg, maar de eigen bijdrage bemoeilijkt dit.

Met betrekking tot zorgaanbod

Er is opvallend weinig POH in de gemeente

POH GGZ wordt veelal ingezet als maatschappelijk werker

Aantal fysiotherapeuten klopt niet, dit zijn er meer

Verloskundigen staan niet allemaal op de kaart

In de gemeente is in ieder geval nog een psycholoog extra werkzaam

4. Wijkspecifieke ontwikkelingen en actiepunten

Wijkspecifieke ontwikkelingen

Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start.

Terugkoppeling uit discussie

Er is behoefte aan een platform of netwerk. Aan de hand van een thema bijeenkomsten organiseren. De

gemeente wil het ontwikkelen van een netwerk graag ondersteunen. Een aantal zorgverleners heeft aangegeven

graag mee te willen denken: Robert Liesveld, Miranda Ullersma, Ellen Hansen, Bart van der Windt, Nicole Pijl-van

Son, Richard van de Wetering en Jolande van Teeffelen. ZorgImpuls ondersteunt dit initiatief van harte.


54

BIJLAGE VI Methode

Doel

Het doel van de gemeentescan is om een toekomstbestendige eerstelijnszorg te realiseren in gemeente Capelle

aan den IJssel. Daarbij gaat het om zorg voor de inwoners afgestemd op de behoefte en in samenhang met

andere sectoren als wonen, welzijn, werk, onderwijs en veiligheid.

Analyse

Om inzicht te krijgen in de huidige situatie en de toekomstige ontwikkelingen in de wijken zijn gegevens op het

gebied van de demografische ontwikkeling, achterstandsgebieden, de gezondheidssituatie, sociaaleconomische

situatie, ontwikkeling in de wijk, veiligheid en het huidige en verwachte aanbod van eerstelijns zorgverleners

geanalyseerd. Voor de analyse van de huidige situatie en de toekomstige ontwikkelingen is gebruik gemaakt van

bestaande rapporten, zoals de Vraag Aanbod Analyse Monitor en beleidsstukken van de gemeente en

Zorgimpuls. In bijlage 7 is een beschrijving van de diverse bronnen toegevoegd.

Op grond van de analyse van de huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen zijn specifieke

aandachtsgebieden naar voren gekomen die van belang zijn voor het realiseren van een toekomstbestendige

eerstelijnszorg.

Gemeente versus werkgebied

De werkgebieden van zorgverleners zijn niet strikt gebonden aan de gemeentegrenzen. Inwoners van een

gemeente zullen niet alleen naar zorgverleners gaan die binnen hun gemeente zijn gevestigd, omdat een andere

zorgverlener bijvoorbeeld dichterbij is gevestigd in een aangrenzende gemeente of door persoonlijke voorkeur

voor een bepaalde zorgverlener. Ook is het mogelijk dat bepaalde zorg niet binnen de gemeente is gevestigd. Het

is van belang dat bij de beoordeling van de capaciteit van de zorgverlening in gemeente Capelle aan den IJssel

ook wordt gekeken naar de zorgverleners in de aangrenzende gemeenten.

Zorgcapaciteit

De werkelijke capaciteit van de eerstelijnszorg wordt niet alleen bepaald door het aantal locaties en

zorgverleners, ook de beschikbaarheid of het aantal fulltime-equivalent (fte) per discipline is van belang. Daarom

is het aantal eerstelijns zorgverleners binnen een bepaalde beroepsgroep verrekend met het gemiddeld aantal fte

dat landelijk binnen deze beroepsgroep wordt gewerkt om een beter inzicht te krijgen in het werkelijke

zorgaanbod in Capelle aan den IJssel. Voor de disciplines huisartsgeneeskundige zorg, verloskundige zorg en

tandheelkundige zorg is uitgegaan van een gemiddelde van 0,8 fte; voor fysiotherapie/oefentherapie en

eerstelijns psychologische zorg is uitgegaan van een gemiddelde van 0,7 fte; voor praktijkondersteuning

huisartsen, logopedie en diëtetiek is een gemiddelde van 0,6 fte gehanteerd [http://www.nivel.nl]. Bij het

zorgaanbod van de farmaceutische zorg gaat het om het aantal apotheken in gemeente Capelle aan den IJssel.

Het benodigde eerstelijns zorgaanbod is bepaald op basis van het aantal inwoners in Capelle aan den IJssel in

2009. Het komt voor dat een zorgverlener in meerdere praktijken werkzaam is. De zorgverlener is dan maar

eenmaal mee gerekend voor het bepalen van het zorgaanbod in de gemeente.

Werkwijze

Naast het gebruik van bestaande bronnen (zie bijlage 7) is de gemeentescan in nauw contact met sleutelfiguren

in de gemeente tot stand gekomen. Tijdens de georganiseerde gemeentebijeenkomst hebben zorgverleners

feedback gegeven op de gepresenteerde cijfers en hun visie op de toekomstbestendige eerstelijnszorg voor de

gemeente gegeven. In bijlage 5 is het verslag met een overzicht te zien met de aanwezige zorgverleners bij de

wijkbijeenkomst van Capelle aan den IJssel.


55

BIJLAGE VII Beschrijving bronnen

CBS: Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft als taak het publiceren van betrouwbare en

samenhangende statistische informatie, die inspeelt op de behoefte van de samenleving. De informatie die het

CBS publiceert, omvat vele maatschappelijke aspecten, van macro-economische indicatoren als economische

groei en consumentenprijzen, tot de inkomenssituatie van personen en huishoudens. StatLine is de elektronische

databank van het CBS, waarin het mogelijk is om zelf tabellen en grafieken samen te stellen

[http://www.statline.cbs.nl].

KiesBeter.nl: KiesBeter.nl is een openbare zorgportaal gemaakt door het centrum voor Volksgezondheid

Toekomst Verkenningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Deze portaal is bedoeld

voor alle volwassen inwoners van Nederland die vragen hebben op het gebied van zorg, zorgverzekeringen en

gezondheid. Op deze website is het mogelijk om informatie op te zoeken over zorgverleners en zorginstellingen in

een bepaalde regio [http://www.kiesbeter.nl].

Leefbaarometer: De Leefbaarometer geeft online informatie over de leefbaarheid (huidige situatie en

ontwikkelingen) in Nederlandse buurten en wijken. Leefbaarheid is gedefinieerd als de mate waarin de

leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld. De

Leefbaarometer is ontwikkeld naar aanleiding van een advies van het Burgerplatform aan de minister van VROM

voor een landsdekkend instrument om de leefbaarheid te signaleren; en de behoefte van steden, uitgesproken in

het kader van het Grotestedenbeleid, aan een leefbaarheidsmonitor. De Leefbaarometer bevat informatie over

1998, 2002, 2006, 2008 en 2010. De resultaten van de meting over 2012 volgen in de loop van 2013. Daarna

wordt de Leefbaarometer tweejaarlijks geactualiseerd. Om te kunnen bepalen in hoeverre een bepaald gebied

aan de leefbaarheid tegemoet komt, en dus positief of negatief scoort op de Leefbaarometer, wordt gebruik

gemaakt van 49 indicatoren (voornamelijk landelijke registraties) die zijn bepaald aan de hand van uitvoerig

onderzoek. De 49 indicatoren kunnen daarbij onderverdeeld worden in 6 onderliggende leefbaarheidsdimensies:

woningvoorraad, publieke ruimte, voorzieningen, bevolkingssamenstelling, sociale samenhang en veiligheid

[http://www.leefbaarometer.nl].

Nivel: Nivel is het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg. Er vindt toegepast

beleidsonderzoek plaats voor beleidsmakers in de gezondheidszorg en is tevens een kenniscentrum. Er is

samenhangende wetenschappelijke kennis aanwezig over de structuur en het functioneren van de

gezondheidszorg in Nederland en in Europa. Nivel beschikt onder andere over gegevens van het Landelijk

Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH), een netwerk van 89 geautomatiseerde huisartspraktijken en de

Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg (LiPZ), een landelijk representatief geautomatiseerd

registratienetwerk van extramuraal werkzame reguliere fysiotherapeuten, oefentherapeuten Cesar/Mensendieck

en diëtisten waarin continu zorggerelateerde gegevens worden verzameld [http://www.nivel.nl].

Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM): De Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) verschaft inzicht in de

huidige vraag naar eerstelijns gezondheidszorg in een gemeente, wijk of buurt. De data zijn gebaseerd op

gegevens uit landelijke databases van steekproeven uit de bevolking of voorzieningen (huisartsen- en

fysiotherapiepraktijken). De verwachte vraag is vervolgens geschat door deze gegevens te extrapoleren naar de

wijk of buurt op grond van de bevolkingssamenstelling en de mate van stedelijkheid van het gebied. Uitkomsten

van VAAM zijn: 1. de zorgvraag voor specifieke aandoeningen als chronische ziektes en psychosociale

problemen; 2. de zorgvraag van specifieke voorzieningen als huisartsenzorg en praktijkondersteuning,

farmaceutische zorg, fysiotherapie en oefentherapie, psychosociale zorg, diëtetiek, verloskundige zorg en

verpleging en verzorging; 3. demografische achtergrondstatistieken. De nauwkeurigheid van de VAAM gegevens

wordt weergegeven met behulp van betrouwbaarheidsintervallen: hoe smaller het betrouwbaarheidsinterval, hoe

nauwkeuriger de gegevens. Deelgemeenten of wijken met minder dan 1.000 inwoners worden in de VAAM buiten

beschouwing gelaten, omdat de schattingen voor kleinere gebieden te onnauwkeurig worden. De VAAM is

ontwikkeld door het Nivel op initiatief van de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie

[http://www.nivel.nl/vaam].

Bewonersenquête: De gemeente Capelle aan den IJssel organiseert sinds 1999 elke twee jaar een

Bewonersenquête. De enquête geeft inzicht in de meningen en wensen van de inwoners. De uitkomsten van de

http://www.kiesbeter.nl/

http://www.nivel.nl/

../AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/AppData/Local/Microsoft/Windows/Documents%20and%20Settings/matine/Local%20Settings/Temporary%20Internet%20Files/Content.Outlook/AppData/Local/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Low/Content.IE5/C0SY0H3R/Nederlandse%20Patiënten%20en%20Consumenten%20F

http://www.nivel.nl/vaam


56

enquête kunnen gebruikt worden om beleid te ontwikkelen of bij te stellen. De thema’s voor de Bewonersenquête

zijn vastgesteld door de gemeente Capelle aan den IJssel en betreffen onder andere sociale en fysieke aspecten

van de woonbuurt, veiligheidsbeleving en slachtofferschap, de dienstverlening door de gemeente en de

informatievoorziening door de gemeente [I&O Research, 2011].

Gezondheid in kaart (GGD Rotterdam-Rijnmond): Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stelt

elke vier jaar de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) op. Vanaf 2010 stelt de GGD

Rotterdam-Rijnmond een vierjaarlijkse regionale VTV op. Hierin brengt de GGD bestaande gegevens over de

gezondheidssituatie in de gemeente en deelgemeenten in het werkgebied samen. Het rapport Gezondheid in

kaart is het resultaat van een integrale analyse van bestaande gegevens over de gezondheid in Capelle aan den

IJssel. De belangrijkste bevindingen zijn daarbij vertaald in kernboodschappen voor gezondheidsbeleid. In het

rapport is informatie bijeengebracht over vragen als: ‘Wat zijn de belangrijkste gezondheidsproblemen?’,

‘Waarom zijn dit problemen?' en ‘Waar liggen mogelijkheden voor verbetering?’. De gezondheidstoestand van de

inwoners wordt beschreven aan de hand van beschikbare enquêtegegevens, zoals de gezondheidsenquête en

de Jeugdmonitor van de GGD Rotterdam-Rijnmond. Waar mogelijk worden de cijfers van Capelle vergeleken met

het gemiddelde van de GGD-regio en met Nederlandse cijfers. Voor de cijfers over ziekten en aandoeningen,

functioneren en kwaliteit van leven, leefstijl, huiselijk geweld, de leefomgeving, en zorg geldt dat wanneer de

GGD Rotterdam-Rijnmond wordt vergeleken met Capelle aan den IJssel, een gemiddelde van de GGD-regio

zonder de stad Rotterdam is gebruikt [GGD Rotterdam-Rijnmond, 20101].

Gezondheidsenquête: De gezondheidsenquête wordt één keer per vier jaar door de GGD Rotterdam-Rijnmond

uitgevoerd. Inwoners van 16 jaar en ouder zijn benaderd voor deelname aan het onderzoek. Het onderzoek heeft

plaats gevonden in alle tien de gemeenten die deel uitmaken van het werkgebied van de GGD Rotterdam-

Rijnmond. In de vragenlijst stonden vragen die met de gezondheid te maken hebben. Zo zijn er vragen

opgenomen over lichamelijke gezondheid, bewegen, roken, alcoholgebruik, mantelzorg, sociale contacten en de

woonomgeving [Christiaanse, 2010].

Jeugdmonitor: De Jeugdmonitor Rijnmond (JMR) is een wetenschappelijk instrument waarmee de GGD

Rotterdam-Rijnmond de (psychosociale) gezondheid van kinderen en jongeren van nul tot negentien jaar op

systematische wijze monitort. Het instrument wordt gebruikt in Rotterdam maar ook in de andere

gemeenten in het verzorgingsgebied van de GGD-Rotterdam-Rijnmond. Aan de hand van vragenlijsten wordt op

verschillende leeftijdsmomenten gemeten hoe het met de jeugd in Capelle aan den IJssel gaat, namelijk bij

peuters op 24 maanden, bij kleuters in groep 2 van de basisschool en vervolgens in de brugklas [GGD

Rotterdam-Rijnmond, 20102].

Ouderenmonitor: In de samenvatting “Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011” zijn themagewijs de voor

beleid relevante uitkomsten gegeven van de Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011. Het doel van de

Ouderenmonitor is inzicht te verkrijgen in:

De gezondheidstoestand (lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn) van ouderen;

De gezondheidsbeleving door ouderen;

Gezondheidsbevorderende en bedreigende factoren (persoonsgebonden, leefstijl en omgeving).

Er is vanuit de gemeentelijke basisadministratie een steekproef getrokken van alle zelfstandig-wonende 65-

plussers. Er zijn 742 mensen benaderd met een schriftelijke vragenlijst. De vragenlijst bestaat uit een

betrouwbare en gevalideerde set vragen. De respons bedroeg 52%. De analyses zijn uitgevoerd op een naar

leeftijd en sekse representatieve groep 65-plussers. De gezondheidsenquête 55+ zoals de GGD Rotterdam

Rijnmond die in 2008 hanteerde, vormt de basis [STOEL, 2011].


57


58

Gemeentescan Capelle aan den IJssel - ZorgImpuls · 2013-05-07 · IJssel, de Vraag Aanbod Analyse...

Documents

Transcript of Gemeentescan Capelle aan den IJssel - ZorgImpuls · 2013-05-07 · IJssel, de Vraag Aanbod Analyse...