Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Jaarverslag 2004

Missie 3 Inleiding 4

1. Haven van Antwerpen Trends in de wereldeconomie 7 Trafieken 7 Zeeschepen 10 Industrie in de Antwerpse haven 10 Concurrentiepositie 10 Toegevoegde waarde 10 Modal split 13 Liberalisering van de havendiensten 13 Havenbeveiliging 13

2. Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Bestuursorganen 17 Organisatie 17 Havenkapiteinsdienst 18 Concessiebeleid 18 Bouw Deurganckdok 19 Renovatie Delwaidedok 20 Uitbouw windmolenpark 20 Zelfvarende evenwichtsbaggerkraan 21 Amoras 21 Mobiele kraan MOB65 21 Andere projecten 21

Havenbedrijf als distributienetbeheerder 22 De haven in de wereld 22 Ondersteuning van zusterhaven Matadi 23 Samenwerkingsverbanden 24

3. Investeren in een duurzame toekomst De haven en haar maritieme toegankelijkheid 27 De haven en haar achterlandverbindingen 27 De haven en haar omgeving 30

4. Jaarrekening Commentaar bij de jaarrekening 35 Balans na winstverdeling 42 Resultatenrekening 44 Toelichting 47 Sociale balans 58 Waarderingsregels 61 Verslag van de commissaris 65 Verslag van het college van commissarissen 66

Inhoud

haven van antwerpen

3

h o o f s t u k 1

3

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen tracht de toegevoegde waarde die de Antwerpse haven voor de stad en de regio genereert, op een

duurzame wijze te optimaliseren. Het koestert ook de ambitie om de concurrentiepositie van de haven te

verstevigen door een kwaliteitsvolle, ononderbroken dienstverlening en een optimaal uitgebouwde

infrastructuur aan te bieden.

Het Havenbedrijf heeft een voortrekkersrol tevervullen inzake duurzame havenontwikkeling en promoot milieuvriendelijke transportmodaliteiten

om de goederen van en naar het achterland te vervoeren. Het kan zijn zending en ambities enkel

waarmaken met de volle steun en medewerking van de werknemers. Wederzijds vertrouwen ligt aan

de basis van de ondernemingsfilosofie.

a n n u a l r e p o r t 2 0 0 4

44

“ De goederentrafiek in de Antwerpse haven doorbrak in 2004 voor het eerst de grens van 150 miljoen ton”

H et gemeentelijk havenbedrijf antwerpen kan met tevredenheid terugblikken op het voorbije jaar. De goe-derentrafiek in de Antwerpse haven doorbrak in 2004 voor het eerst de grens van 150 miljoen ton. Bovendien steeg de containertrafiek uit boven 6 miljoen TEU. Antwerpen versterkte opnieuw zijn positie als containerhaven

door de expansie van bestaande diensten en het opstarten van nieuwe loops. Ook de industrie in de Antwerpse haven kon-digde het voorbije jaar heel wat investeringen aan en voerde er andere uit. Dat bevestigt de rol van de Antwerpse haven als de belangrijkste petrochemische cluster van Europa.

2004 was voor Antwerpen voorts een belangrijk jaar omdat de ‘Ontwikkelingsschets 2010’ voor het Schelde-estuarium werd afgerond en voorgesteld. Op basis van twee jaar studiewerk beschouwen de onderzoekers het verdiepen van de Schelde tot 13,10 meter getijdenongebonden vaart als een haalbare kaart. Zowel op het vlak van toegankelijkheid, als op het vlak van natuurlijkheid en veiligheid is het rapport positief voor Antwerpen. Bovendien becijferde de studie dat de baten van de Scheldeverdieping niet alleen Vlaanderen toekomen, maar ook voor Nederland zijn. De verdiepingswer-ken zullen starten in 2007 en voltooid zijn eind 2009.

Veiligheid was een ander belangrijk thema in 2004. Van erg groot belang in dat kader was het op 1 juli van kracht worden van de internationale ISPS-code voor de beveiliging van havenfaciliteiten. De Antwerpse terminals be-schikken intussen over de nodige veiligheidscertificaten en ook het Havenbedrijf zelf heeft het voorbije jaar geïnvesteerd in de beveiliging van onder meer de sluisplateaus.

Voor het Deurganckdok, het nieuwe containergetijdendok op de linker Scheldeoever, zijn het afgelopen jaar eveneens belangrijke beslissingen genomen. Hesse-Noord Natie (PSA) en Antwerp Gateway (P&O Ports) hebben de con-cessieterreinen al gedeeltelijk in gebruik genomen voor de opbouw van de superstructuur. De kaaimuren zijn nagenoeg voltooid, de baggerwerken vorderen volgens schema en ook de werken voor de natuurcompensaties krijgen meer en meer vorm. Het herstel van de Paardenschor ten noorden van de kerncentrale van Doel is zelfs volledig afgerond.

De Neus, als zelfvarende evenwichtsbaggerkraan een wereldprimeur, is in gebruik genomen. De eerste twee molens van het geplande windmolenpark zijn in gebruik en leveren stroom aan het elektriciteitsnet. De ondersteuning van de Congolese zusterhaven Matadi kreeg het voorbije jaar eveneens concreet vorm. Het Havenbedrijf mocht in 2004 bovendien heel wat prominenten ontvangen. Koning Albert II bracht een bezoek aan de werf van het Deurganckdok, mi-nister Kris Peeters en minister-president Yves Leterme waren te gast en ook de Congolese president Joseph Kabila werd in Antwerpen ontvangen.

Het Havenbedrijf kijkt dan ook met vertrouwen de toekomst tegemoet. Zo worden in de loop van 2005 de eerste schepen verwacht in het nieuwe containergetijdendok, dat het mogelijk maakt de containertrafiek in Antwerpen te verdubbelen. Ook de Scheldeverdieping moet dit jaar vaste vorm krijgen, zodat de eigenlijke werken in 2007 kunnen starten en de toekomst van de Antwerpse haven verzekerd is.

Het Havenbedrijf wenst tot slot alle medewerkers te danken voor hun dagelijkse inzet en kijkt uit naar een verdere positieve samenwerking met de bedrijven in het havengebied en de Vlaamse en federale overheden.

Eddy Bruyninckx Leo baron Delwaideafgevaardigd bestuurder voorzitter

h a v e n v a n a n t w e r p e n

5

7

T R E N D S I N D E W E R E L D E C O N O M I E

In 2004 heeft de groei van de wereldeconomie zijn hoog-ste peil bereikt sinds 25 jaar. In de euroregio en in Japan vallen recente economische ontwikkelingen echter te-gen, een direct gevolg van de sterke stijging van de olie-prijzen. Volgens een aantal experten gaat het eerder om een tijdelijke pauze dan om een daadwerkelijke terugval. In de tweede helft van 2005 worden een daling van de olieprijzen en een economische heropleving verwacht. De groei van de wereldeconomie wordt voor 2005 ge-schat op 4 procent.

Vooral het uitblijven van belangrijke investeringen van grote ondernemingen is een rem op de Europese groei. In 2004 kende de wereld een groei van de econo-mie met 5 procent. De eurozone liet slechts een groei van 2,25 procent optekenen, terwijl dat in de VS onge-veer 4,25 procent was. Dit jaar wordt voor Europa een toename van zowat 1,75 procent verwacht. België doet het merkelijk beter dan het Europese gemiddelde met een groei van het BNP met 2,4 procent in 2004 en een voorspelde stijging van nagenoeg 2,5 procent voor de volgende jaren.

De sterke groei buiten de eurozone is voorname-lijk toe te schrijven aan de economieën die zich volop ontwikkelen en ook in 2005 met 5 tot 6 procent zullen vooruitgaan. China neemt hierin het voortouw met een groeivoet van 9,25 procent voor 2004 en een gelijkaar-dige verwachte stijging voor 2005. Van de wereldhandel wordt dit jaar een groei in volume met 8,25 procent ver-wacht.

De zeehavens van de West-Europese Hamburg- Le Havre range staan in sterke onderlinge concurrentie. Nationale en internationale tendensen in de wereldeco-nomie hebben een impact op de havens. Verschillende internationale instanties verwachten dat de groei van de wereldhandel zich zal voortzetten, met een minimale groeiverwachting van 4 procent per jaar. Omdat dat ook in 2005 een meer dan positief effect zal hebben op de tra-fiek in de zeehavens, mag verwacht worden dat de groei van de Antwerpse haventrafiek fundamenteel hoger zal liggen dan de groeipercentages die voor België worden verwacht.

T R A F I E K E N

De haven van Antwerpen verbeterde in 2004 opnieuw haar trafiekcijfers. De totale goederenoverslag steeg uit boven de 152 miljoen ton, bijna 10 miljoen ton of 6,6 procent meer dan in het recordjaar 2003. De voorbije vijf jaar is de trafiek in de Antwerpse haven met een derde toegenomen. De behandeling van vloeibaar massagoed blijft stabiel, maar alle andere goederencategorieën gin-gen er met 3 tot 12 procent op vooruit. Antwerpen is nog steeds met ruime voorsprong de tweede belangrijkste haven van Europa, met groeiend marktaandeel.

ContainersDe containertrafiek in Antwerpen klokte in 2004 af op een totaalcijfer van 6.063.746 TEU en liet hiermee een groei van 11,4 procent optekenen. In ton is de contai-nertrafiek in 2004 aangegroeid tot meer dan 68 miljoen ton, bijna 7 miljoen meer dan in 2003. Met de opening van het Deurganckdok midden 2005 betekent dat goed nieuws voor de haven van Antwerpen. De Antwerpse ha-ven is met het nieuwe getijdendok de enige die zo’n extra capaciteit voor containeroverslag kan aanbieden.

De aanhoudende sterke groei van de containertrafie-ken is niet alleen te danken aan de expansie van bestaan-de diensten, maar ook aan het opstarten van nieuwe diensten of ‘loops’. De rederijen CMA CGM, ZIM en Lloyd Triestino hebben eind april 2004 een wekelijkse dienst opgestart tussen Antwerpen en Montreal. Dat deze me-gacarriers voor Antwerpen kiezen, bewijst eens te meer dat de haven een vooraanstaande positie in de noorde-lijke range inneemt voor de bediening van Canada en de Midwest.

Mediterranean Shipping Company is eveneens in april van start gegaan met een tweede wekelijkse loop tussen Azië en Europa. Antwerpen is de hub voor Noord-Europa.

China Shipping Container Line (CSCL) is een snel groeiende rederij die van meet af aan een rechtstreekse aanloop in Antwerpen heeft opgenomen in haar bedie-ning van Europa. De wekelijkse AEX1-dienst met acht schepen van 5.668 TEU werd onlangs in samenwerking met ZIM en Norasia aangevuld door de AEX2-dienst met negen schepen van 4.100 TEU. Voorts neemt CSCL met één schip deel aan de westbound rond-de-wereld-dienst die werd opgestart door Norasia en Gold Star Line (ZIM). De dienst verricht in Antwerpen een aanloop aan loszij-

Haven van Antwerpen

h o o f d s t u k 1

a n n u a l r e p o r t 2 0 0 4

88

5 De haven van Antwerpen verwelkomde in 2004 voor het eerst het supercontainerschip CSCL Europe met een laadvermogen van liefst 8.468 TEU.

4 De Coldbox, een stalen toren van 68 meter hoog en 3.300 ton zwaar voor het vloeibaar maken van ontgonnen gas, wordt in Antwerpen geassembleerd en verscheept voor het Noorse Statoil.

< Maritiem containerverkeer (TEU)

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

2004200320022001200019951990198519800

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

7.000.000


99

de. De haven van Antwerpen verwelkomde in het najaar ook voor het eerst de supercontainerschepen CSCL Euro-pe en CSCL Asia, beide met een laadvermogen van liefst 8.468 TEU. De CSCL Europe en CSCL Asia zijn de eerste schepen van een 8.000 TEU-reeks die ingezet worden in een wekelijkse loop tussen het Verre Oosten en Europa. Deze dienst verbindt Antwerpen rechtstreeks met diver-se Chinese havens.

Eind mei maakten twee nieuwkomers hun opwach-ting in de trafiek van en naar Azië. Wan Hai Lines en Pacific International Lines (PIL), twee belangrijke spelers op de Stille-Oceaanroute en op de intra-Aziatische markt, doen hun intrede met een gezamenlijke wekelijkse dienst die hoofdzakelijk op de trafiek met China gericht is, en met Antwerpen als laatste loshaven vanuit Azië. Deze ontwik-kelingen tonen aan dat Antwerpen een steeds belangrij-kere rol gaat spelen in de trafieken van en naar Azië en meer bepaald van en naar China.

Conventioneel stukgoedDe trafiek van niet-gecontaineriseerd stukgoed steeg in 2004 boven de 21 miljoen ton uit, een toename van meer dan 4 procent.

Antwerpen versterkte zijn positie als staalhaven met een trafiek van bijna 10 miljoen ton. De import van staal-producten is met 35 procent toegenomen, een recht-streeks gevolg van de hoge prijzen op de Europese staal-markt. Bedrijven kopen daarom elders aan en voeren in via de Antwerpse haven. De export van staal bleef stabiel op een hoog peil.

De behandeling van houtcellulose en papier is geste-gen met 8 procent, dankzij een belangrijke stijging van de invoer vanuit Brazilië. Ook bij de groeiende import van gezaagd hout en plywood speelde dat land, samen met West-Afrika, een belangrijke rol.

Voorts is de fruittrafiek met 2,5 procent gestegen tot meer dan 1,5 miljoen ton.

ProjectladingIn 2004 werd een bijzonder project opgestart in de Ant-werpse haven. Van 10 tot en met 18 juli lag in Antwer-pen een ponton aangemeerd om op kaai 496 van Nova & Hesse-Noord Natie vier bijzonder zware ‘heavy lifts’ van elk rond de 500 ton te lossen. De Noorse olie- en gaswin-ningmaatschappij Statoil contracteerde het Duitse engi-neeringbedrijf Linde AG voor de bouw van een LNG-fa-briek (Liquified Natural Gas). Fabricom-GTI assembleert de onderdelen op kaai tot één gigantische ‘Coldbox’ voor het vloeibaar maken van ontgonnen gas door een bevrie-zingseffect en sloot daarvoor een overeenkomst met het Antwerpse Atlas Project Cargo Solutions. De Coldbox

wordt een 68 meter hoge stalen toren, op een grondvlak van 30 x 30 meter en met een totaalgewicht van 3.300 ton. In april 2005 wordt het gevaarte aan boord van een ponton gereden en erop vastgelast. Sleepboten brengen dat ponton naar de monding van de Westerschelde, waar een inzinkbaar schip de toren met ponton oplaadt voor transport naar Noorwegen.

RoroHet aantal ingevoerde auto’s bleef stabiel, de afvoer van wagens is gegroeid met 6 procent. De Antwerpse ha-ven heeft dit jaar 895.000 auto’s behandeld. Het totale roro-verkeer groeide met liefst 12 procent tot meer dan 3,8 miljoen ton.

De verankering van de groep Grimaldi (Napels) in Antwerpen, die er zijn hub voor Noord-Europa gevestigd heeft, heeft zich vertaald in de aanleg van een grootscha-lige roro-terminal aan het Verrebroekdok op de linker Scheldeoever. De Antwerp Euro Terminal beschikt over een 1.000 meter lange kaai met een waterdiepte van 15 meter. De site omvat ook een centrum voor pre-de-livery inspection (PDI) waarlangs de auto’s van construc-teur Fiat doorgevoerd worden. De globale trafiek op de terminal is het voorbije jaar vrijwel verdubbeld en de roro/lolo-polyvalentie gaat in stijgende lijn.

MassagoedDe droge bulktrafieken stegen het voorbije jaar met 5,4 procent tot meer dan 27 miljoen ton. Procentueel liet de kolentrafiek de sterkste groei optekenen, met een toe-name van 26 procent. De aanvoer van kolen sloot in 2004 nagenoeg 2.266.000 ton hoger af dan vorig jaar. Aan de basis van die trafiekgroei ligt de sluiting van enkele Eu-ropese steenkoolmijnen. De Antwerpse haven versterkte daardoor haar positie als aanvoerhaven van kolen voor het Duitse en Franse hinterland. De ertsentrafiek bleef stabiel.

De daling in de graantrafiek was toe te schrijven aan het verschuiven van marktaandeel naar andere Europese havens. De tarweoogst was het afgelopen jaar dan weer erg succesvol, waardoor de meeltrafiek opleefde.

Het vloeibare massagoed bleef stabiel. De terugval bij de aanvoer van ruwe aardolie is volledig ingehaald. De afname begin dit jaar voor die trafiek was toe te schrij-ven aan de sluiting van een crude-eenheid en aan de on-derhoudsbeurt van een raffinaderij in de haven.

Ook de aan- en afvoer van chemicaliën en aardolie-derivaten eindigde op een met 2003 vergelijkbaar peil.

Er is het voorbije jaar volop geïnvesteerd in tankopslag in de Antwerpse haven. ADPO heeft in 2004 een nieuwe pier in gebruik genomen en is gestart met de


10

uitbreiding van het magazijn en het tankpark. Ook Oil-tanking Antwerp heeft al in 2003 een bijkomende steiger aangelegd en neemt er in 2005 nog een in gebruik die schepen tot 100.000 BT kan ontvangen. Bovendien breidt Oiltanking zijn opslag uit met 50.000 m³. Het gaat om kleinere tanks van 2.000 tot 3.000 m³ voor chemische producten, waarvan de eerste begin 2005 operationeel moeten zijn.

Het Havenbedrijf heeft voorts een concessie voor 25 jaar verleend aan Rubis, een nieuwe speler in de haven. Het Franse bedrijf neemt een terrein van zowat 13 hecta-re in gebruik aan het Doeldok op de linker Scheldeoever. De tankopslag zal uiterlijk in 2007 operationeel zijn.

Z E E S C H E P E N

Het aantal zeeschepen dat Antwerpen aandoet, is licht gedaald tot 15.371 (min 2 procent). De bruto tonnen-maat van de schepen bleef echter toenemen tot ruim 237 miljoen BT, een groei van 4 procent. De gemiddelde grootte van de zeeschepen in de haven steeg hierdoor met meer dan 6 procent tot ongeveer 15.400 BT.

I N D U S T R I E I N D E A N T W E R P S E H A V E N

De Antwerpse havenindustrie heeft in 2004 opnieuw heel wat investeringen voltooid en aangekondigd. In de-cember, dag op dag 40 jaar nadat BASF Antwerpen werd opgericht, opende het bedrijf een nieuwe productie-een-heid voor de kunststof ABS. Die produceert 200.000 ton per jaar. Naast deze investering van meer dan 100 miljoen euro kondigde BASF de uitbreiding aan van zijn MDI-productiecapaciteit tot 450.000 ton per jaar. BASF wil daarenboven tegen 2006 met Dow van start gaan met de bouw van een propyleenoxidefabriek. De fabriek zal een capaciteit van 300.000 ton per jaar hebben en moet ope-rationeel zijn in 2008. Omdat voor die nieuwe produc-tie waterstofperoxide nodig is, wordt in samenwerking met Solvay ook hiervoor een nieuwe fabriek gebouwd. Siemens bouwt bovendien een nieuwe gas- en stoomtur-binecentrale voor de Antwerpse chemiefabriek van BASF. Opdrachtgever is Zandvliet Power, een joint venture van RWE Power en Electrabel, en het ordervolume bedraagt zowat 230 miljoen euro.

Nog op de terreinen van BASF nam Air Liquide in mei de grootste waterstoffabriek ter wereld in gebruik met een capaciteit van 100.000 m³ per uur. De productie-eenheid maakt deel uit van een investeringsprogramma van 100 miljoen euro van Air Liquide in de haven van

Antwerpen, met onder meer de ingebruikname van een nieuwe koolstofmonoxidefabriek midden 2005.

Degussa bouwt aan een methioninefabriek. De nieuwe fabriek betekent een investering van 350 mil-joen euro. Praxair in Zwijndrecht heeft 30 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe luchtsplitsingsfabriek en in de uitbreiding van het pijpleidingennetwerk in de Antwerpse haven. Bayer investeerde 20 miljoen euro in de uitbreiding van zijn anilinecapaciteit. Daarenboven plant Bayers dochteronderneming Lanxess een uitbrei-ding van de productiecapaciteit voor butylrubber door in de komende twee jaar de bestaande installaties in Sar-nia, ON en Antwerpen te verruimen.

C O N C U R R E N T I E P O S I T I E

De Antwerpse haven had in 2004 voor het totale goe-derenverkeer een marktaandeel van 16,4 procent in de Hamburg-Le Havre range. Antwerpen is daarmee de tweede haven na Rotterdam met een marktaandeel van 37,9 procent en voor Hamburg met 12,3 procent.

Voor het niet-gecontaineriseerd stukgoed was Ant-werpen in 2004 koploper in de Hamburg-Le Havre range, voor Rotterdam en Zeebrugge.

Antwerpen staat op de derde plaats voor de contai-nertrafiek, na Rotterdam en Hamburg. De Antwerpse haven heeft de voorbije jaren haar positie als contai-nerhaven sterk kunnen uitbouwen. Terwijl Antwerpen in 1990 net geen 16 procent van de containertrafiek in de range behandelde, was dat in 2004 al opgelopen tot 21,3 procent. Enkel Hamburg zag in die periode zijn marktaandeel voor containers eveneens aanzienlijk stij-gen van 19,2 naar 24,6 procent. Rotterdam zakte in de-zelfde periode terug van 39,9 naar 29,1 procent.

T O E G E V O E G D E W A A R D E

Volgens de meest recente studie van de Nationale Bank over 2003 is de haven van Antwerpen goed voor een directe toegevoegde waarde van 7.443,4 miljoen euro. In 2003 is voor meer dan 1,5 miljard euro geïnvesteerd in de Antwerpse haven. De haven zorgt voor de creatie van 62.276 directe arbeidsplaatsen (voltijdse equivalent, zelfstandigen inbegrepen).

Gemiddeld is de directe toegevoegde waarde van de Antwerpse haven sinds 1997 jaarlijks met 3 procent ge-groeid. De creatie van arbeidsplaatsen liep in diezelfde periode licht terug met gemiddeld 0,1 procent, terwijl de investeringen gemiddeld met 2,3 procent aangroeiden.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

11


< Marktaandeel van de vier belangrijkste containerhavens op basis van de negen havens van de Hamburg-Le Havre range

De grafiek is gebaseerd op definitieve cijfers van de havens Antwerpen, Amsterdam, Bremen, Duinkerke, Hamburg, Gent, Rotterdam, Zeebrugge en op ramingen voor Le Havre.

3 BASF is al veertig jaar gevestigd in de Antwerpse haven en kondigde ook het voorbije jaar nieuwe investeringen aan.

Antwerpen

1990

15,95%

21,30%

11,12% 12,20%

19,17%24,60%

29,10%

39,92%

2004 1990 2004 1990 2004 1990 20040%

10%

20%

30%

40%

50%

Bremen

Hamburg

Rotterdam

12

< Modal split in de Antwerpse haven (incl. en excl. pijpleidingen en transhipment)

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

6 De Antwerpse petrochemie maakt hoofdzakelijk gebruik van milieuvriendelijke modi als pijpleidingen en binnenvaart.

6 Het Havenbedrijf benadrukt het belang van een modale verschuiving ten voordele van binnenvaart en spoor.

Wegvervoer

Binnenvaart

Spoorvervoer

Pijpleidingen

Transhipment

41% 21%

4%

31%

32%

12%

42%

17%

13

M O D A L S P L I T

De vervoerde tonnage in de haven van Antwerpen is evenwichtig verdeeld over de drie belangrijkste vervoers-modi. Zowel de weg als de binnenvaart nemen ongeveer 40 procent van de tonnage in de Antwerpse haven voor hun rekening. De resterende 20 procent wordt vervoerd per spoor. Als ook de pijpleidingen in de verdeling wor-den opgenomen, nemen ze ongeveer een vijfde van de vervoerde tonnage voor hun rekening.

Van de containers wordt ongeveer 60 procent over de weg vervoerd. Het aandeel van het spoorvervoer voor deze trafiek blijft beperkt tot 9 procent. De binnenvaart neemt nagenoeg 31 procent van de containertrafiek voor zijn rekening. Ook al verliest het wegverkeer aan belang, voor het containerverkeer is het nog altijd de belangrijk-ste vervoersmodus. Dat is toe te schrijven aan het grote volume aan containers met lokale herkomst of bestem-ming (binnen een straal van ongeveer 50 kilometer van de Antwerpse haven).

Het Havenbedrijf benadrukt het belang van een mo-dale verschuiving en richt zijn beleid daarop. Streefdoel blijft het terugdringen van het aandeel van het wegver-voer in de containertrafiek, van 60 naar 50 procent. Het verhoogd inzetten van binnenvaart en spoor vereist een belangrijke inspanning, met name voor het spoorver-voer, waarvoor de Antwerpse haven een verdubbeling van het vervoersaandeel op het oog heeft.

L I B E R A L I S E R I N G V A N D E H A V E N D I E N S T E N

Begin 2001 al lanceerde de Europese Commissie een ontwerp van richtlijn over de toegang tot de markt voor havendiensten, met de bedoeling het recht op vrij onder-nemen voor havendiensten te waarborgen in toepassing van de basisverdragen van de Europese Unie. In novem-ber 2003 verwierp het Europees Parlement daarover met een nipte meerderheid het compromisvoorstel van de Europese Commissie en de Raad van Ministers.

Commissaris Lloyola de Palacio heeft evenwel net voor haar aftreden nog een initiatief genomen voor een nieuwe richtlijn. Het voorstel dat de markttoegang voor havendiensten moet regelen, werd op 13 oktober 2004 door de Europese Commissie aangenomen. Het voorstel van richtlijn wil de goederenbehandeling, het slepen, het loodsen en de diensten van aan- en afmeren regelen.

De ontwerptekst bepaalt dat het lossen/laden van schepen kan gebeuren met walpersoneel van de zelfaf-handelaar als die inderdaad over een vergunning voor zelfafhandeling beschikt. Volgens het nieuwe voorstel

mag het recht op zelfafhandeling de toepassing van na-tionale regels over opleidingseisen, professionele kwali-ficaties, werkgelegenheids- en sociale verworvenheden niet aantasten voor zover ze stroken met de Europese wetgeving en internationale verplichtingen van de Eu-ropese Unie en de betrokken lidstaat. Voor België bete-kent dat dat de wet-Major, die het dokwerkersstatuut beschermt, niet in het gedrang komt. Wel maakt het voorstel van richtlijn een uitzondering mogelijk voor de kustvaart waar de scheepsbemanning zelf het schip mag laden en lossen.

Het nieuwe voorstel moet uiteraard nog naar het Europees Parlement. Ook de nieuwe tekst is omstreden. Zo hebben de Europese regeringsleiders het voorstel als onvoldoende betiteld in hun vergadering van begin de-cember 2004. Ook vanuit de havensector is er veel kritiek, voornamelijk over de artikelen over zelfafhandeling, de vergunning voor een goederenbehandelaar en het com-pensatieregime voor de goederenbehandelaar die zijn concessie verliest.

De Europese Commissie plant de publicatie van een richtlijn over staatssteun aan de havensector in het voor-jaar van 2005.

H A V E N B E V E I L I G I N G

Eind 2002 werd — in nasleep van de gebeurtenissen in de Verenigde Staten op 11 september 2001 — de wereld-wijde International Ship & Port Facility Security Code (ISPS) goedgekeurd. De Europese Unie heeft eveneens de richtlijn 725/2004 uitgevaardigd om de maritieme vei-ligheid te verzekeren. De veiligheidsnormen zijn sinds 1 juli 2004 wereldwijd van kracht.

Ongeveer 90 procent van alle in- en uitvoer tussen Europa en andere landen transiteert via de zeehavens. De ISPS-code is van toepassing op het raakvlak tussen wal en schip. Hij geldt enkel voor schepen van meer 500 bruto tonnenmaat en in de internationale vaart. Ook voor pas-sagiersschepen zijn de ISPS-normen van toepassing.

In toepassing van de ISPS-code is door elke terminal in de Antwerpse haven een Port Facility Assessment ge-maakt: een risicoanalyse die mogelijke kritische punten inventariseert. Op basis daarvan is vervolgens een plan uitgewerkt om de terminal optimaal te beveiligen. De situatie is ter plaatse onderzocht en het Federaal Comité voor de Beveiliging van de Havenfaciliteiten heeft op ba-sis van die bevindingen en van de ingediende plannen veiligheidscertificaten toegekend.

De Antwerpse terminals zijn opgenomen in de zoge-naamde ‘white list’ van de International Maritime Orga-


14

nisation (IMO). Die lijst vermeldt alle havenfaciliteiten die voldoen aan de ISPS-normen. Met die vermelding kunnen ze aan alle belanghebbenden waar ook ter we-reld aantonen dat de veiligheidsmaatregelen voldoen aan de opgelegde ISPS-maatstaven. Dat kan ook met het ISPS-certificaat dat eind oktober 2004 in Antwerpen is uitgereikt aan de terminaluitbaters.

Ook het Havenbedrijf heeft in 2004 de nodige inves-teringen uitgevoerd op het vlak van beveiliging. Om de veilige werking van de sluisexploitatie te bevorderen, zijn de plateaus van de Zandvliet-, Berendrecht-, Boude-wijn- en Kallosluis omheind en volledig afgesloten voor buitenstaanders. Om het gebied te betreden moet men zich eerst aanmelden bij de verkeersleiding. De sluispla-teaus zijn beveiligd met een hek van 2 meter hoog met bovenop 0,5 meter prikkeldraad. Er is voorzien in video-bewaking van de centrale doorgangen en de persoons-doorgangen en poorten zijn beveiligd. Het project heeft het Havenbedrijf 530.052 euro gekost.

Er werd ook een inventaris opgemaakt van de ge-voelige plaatsen in het havengebied (havengebouw, gebouwen technische diensten, bruggen, sleepbedrijf, bepaalde nutsbedrijven). Op die manier anticipeert het Havenbedrijf op de verwachte Europese richtlijn over havenveiligheid. Ook de Internationale Douaneraad en Internationale Arbeidsorganisatie werken aan maatre-gelen voor de beveiliging van de logistieke keten of van personen in het havengebied. Het Havenbedrijf bekijkt eveneens hoe de veiligheid van transportmodi als de bin-nenvaart en het spoor verbeterd kan worden.

De private havengemeenschap stelde het voorbije jaar ‘Alfapass’ voor. De pas zal geleidelijk worden ingevoerd om toezicht te houden op de toegang van dokwerkers, terminalpersoneel, scheepsbevoorraders, scheepsher-stellers, truckers en andere betrokkenen in de havenfa-ciliteiten. De Alfapass bevat ook biometrische gegevens over handpalm- en vingerafdruk van de kaarthouder.

Een ander project is de bouw van een viertal douane-scanners rond het Deurganckdok in het kader van het Container Security Initiative. De federale overheid trekt hiervoor zowat 40 miljoen euro uit. Voorts staat Mega-ports op stapel, een nieuw initiatief waarbij de Verenigde Staten apparaten zouden installeren op de containerter-minals om radioactiviteit te meten.

5 De Zandvliet- en Berendrechtsluis zijn omheind om de veilige werking van de sluisexploitatie te bevorderen.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4


15

17

B E S T U U R S O R G A N E N

R A A D VA N B E S T U U R

Leo baron Delwaide schepen voor haven en diamant (voorzitter)Eddy Bruyninckx afgevaardigd bestuurderMarcel Bartholomeeussen SP.a-gemeenteraadslidGustaaf Deckers deskundige sociaal-economische belangensfeer linker ScheldeoevergebiedKarel De Gucht deskundige sociaal-economische belangensfeer linker ScheldeoevergebiedLeona Detiège SP.a-gemeenteraadslidFilip Dewinter Vlaams Belang-gemeenteraadslidAlfons Geeraerts deskundige sociale verhoudingen havenPhilip Heylen schepen voor cultuur, bibliotheken en monumentenPatrick Janssens burgemeesterDr. Patrick Meire deskundige natuurbehoudErwin Pairon schepen voor leefmilieu, groenvoorziening, afvalbeleid, huisvesting, bevolking en ontwikkelingssamenwerkingChantal Pauwels schepen voor informatie, communicatie, samenlevingsopbouw, emancipatie en sportJan Penris Vlaams Belang-gemeenteraadslidRobert Restiau deskundige uit de private Antwerpse havensector Ludo Van Campenhout schepen voor ruimtelijke ordening, stadsontwikkeling, openbare werken, economie en toerismeMarc Van Peel schepen voor bestuurlijke organisatie, decentralisatie en personeelBjörn Verhoeven kabinetschef van de schepen voor haven en diamant

G E W E S T E L I J K H AV E N C O M M I S S A R I S

Antoon Colpaert

D I R E C T I E C O M I T É

Eddy Bruyninckx algemeen directeur (voorzitter)Jan Adam financieel directeurGreet Bernaers directeur infrastructuurIvo Koeklenberg hoofdingenieur-directeurJan Verbist havenkapitein-commandant

W A A R N E M E N D S E C R E TA R I S

Christien Van Vaerenberg

T O E Z I C H T

Het toezicht op het financiële beheer werd opgedragen aan een college van drie commissarissen, door de ge-meenteraad aangesteld: Deloitte & Touche Bedrijfsrevi-soren, vertegenwoordigd door de heer Piet Demeester (bedrijfsrevisor), en gemeenteraadsleden Luk Lemmens en Hans Coveliers.

O R G A N I S A T I E

Voor personeelszaken is in 2004 een belangrijke stap gezet naar een betere loonadministratie door de imple-mentatie van SAP HR. Het project startte in het voorjaar van 2004 en heeft eind december de loonberekeningen overgenomen van het oude systeem. Het project moet de procedures transparanter en sterker maken en de ge-bruikers er meer bij betrekken.

Een ander project waaraan het voorbije jaar intensief is gewerkt, is de functieclassificatie. Externe consultants ondersteunden de functieclassificatie met het systema-tisch beschrijven en wegen van de functies om te komen

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

h o o f d s t u k 2

18

tot een functieclassificatiemodel. In 2005 volgen de com-petentieprofielen. Het gehele project moet een bijdrage vormen voor rekrutering, vorming, loopbaanevolutie en doorgroei. Ook het personeelsstatuut wordt herschreven tot een duidelijker en meer leesbaar geheel. Dat proces is nog niet afgerond. In 2004 zijn onder meer de hoofdstuk-ken over verlof, mobiliteit, privacy en maaltijdcheques herwerkt.

Het Havenbedrijf ontvangt als een van de eerste over-heidsbedrijven sinds begin 2004 inkomende facturen van leveranciers elektronisch. Het Certipost-platform ontvangt en archiveert de documenten en stelt ze auto-matisch elektronisch ter beschikking. Met dit project in-vesteerde het Havenbedrijf in een snel, efficiënt en klant-vriendelijk financieel beheer. Met veilige verbindingen en versleutelde en digitaal ondertekende documenten is een digitale facturatiestroom op het getouw gezet.

Op het vlak van beheerscontrole is het ABC costing model operationeel. Dat laat toe kosten en opbrengsten transparant toe te wijzen, om tegemoet te komen aan vragen van de hogere overheid en om aan te tonen dat toelagen inderdaad besteed zijn aan het vooropgestelde doel.

De financiële dienst behandelt ook de financiële aspecten van de Pensioenfonds vzw. In 2004 zijn her-schikkingen doorgevoerd aan het vermogensbeheer: de samenwerking met één vermogensbeheerder is beëin-digd en er zijn twee nieuwe vermogensbeheerders aan-gesteld.

Het afgelopen jaar gebeurden er in het Havenbedrijf 113 arbeidsongevallen op het werk, gepaard gaande met een tijdelijke arbeidsongeschiktheid van 2.250 dagen. In vergelijking met het referentiejaar 1999 betekende dat een daling met een derde. Het aantal dagen werkverlet als gevolg van de arbeidsongevallen nam in dezelfde periode nog sterker af met liefst 47 procent. Het aantal ongevallen op de weg van en naar het werk verdubbelde echter in vergelijking met 2003 van 10 naar 20. Ook het aantal daarmee gepaard gaande dagen werkverlet nam toe van 260 naar 335 dagen. Die toename is deels te ver-klaren door de uitgebreide wegwerkzaamheden in en rond Antwerpen.

De globale positieve evolutie sinds 1999 is onder meer toe te schrijven aan projecten als de opleiding ba-sisveiligheid. Ook de nieuwe publicatie ‘Welzijnskom-pas’ draagt bij tot veiligheids- en welzijnsbewust gedrag op de werkvloer.

H A V E N K A P I T E I N S D I E N S T

In 2004 liepen 15.371 zeeschepen en 104.609 binnen-schepen de Antwerpse haven aan. Acht op de tien zee-schepen maakten gebruik van een sluis, goed voor in totaal 42.999 sluisbewegingen. In de Antwerpse haven werd toezicht gehouden op zowat 35.600 scheepsbewe-gingen van de zeevaart, waarvan 90 procent elektronisch is gemeld. Van de binnenschepen waren er 65.164 op weg naar de haven zelf, terwijl er 39.004 op doorvaart waren naar een andere bestemming.

Het voorbije jaar legden 11 cruiseschepen aan aan de Antwerpse rede. Daarnaast brachten passagiers van 191 riviercruises een bezoek aan Antwerpen.

De afdeling averijen van de havenkapiteinsdienst be-handelde het voorbije jaar 638 schadegevallen. De dienst opende 273 dossiers voor schade aan het havenpatrimo-nium, waarvan 76 veroorzaakt door onbekenden. Voor het bevuilen van dokwater en/of kaaien werden 92 dos-siers opgesteld, waarvan 40 veroorzaakt door onbeken-den. Nog eens 89 schadegevallen zijn veroorzaakt door voorwerpen die in het dokwater dreven en 184 dossiers vergden plaatselijke vaststellingen van de dokmeester. Preventief is het afgelopen jaar meer dan 123 ton drijf-vuil opgehaald.

De afdeling gevaarlijke goederen ontving in 2004 bijna 10 procent meer aangiften dan een jaar eerder. In totaal ging het om 237.992 aangiften.

C O N C E S S I E B E L E I D

LinkeroeverVoor concessies en concessiebeleid was 2004 een be-langrijk jaar. De Raad van Bestuur van het Havenbedrijf kende bij het begin van het jaar na intensieve onderhan-delingen de concessies aan het Deurganckdok definitief toe. Het betreft de grootste concessies die in de haven van Antwerpen ooit zijn toegekend voor overslagactiviteiten. PSA Hesse-Noord Natie beschikt over de westelijke zijde van het dok. In totaal beslaat de terminal 200,5 hectare, maar de feitelijke bruikbare oppervlakte is momenteel nog beperkt ter hoogte van de Verkortingsdijk. P&O Ports heeft met Antwerp Gateway de beschikking over een terminal van 125 hectare aan de oostelijke zijde van het Deurganckdok.

Ook aan het Verrebroekdok en Doeldok werden be-langrijke concessies toegekend, met name uitbreiding voor Antwerp Euroterminal nv (Verrebroekdok), Tabak-natie nv (Verrebroekdok) en Rubis (Doeldok).

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

19

RechteroeverOp de rechteroever liepen in 2004 vier projecten. De zuidelijke zijde van het Delwaidedok wordt heringe-richt. MSC Home Terminal nv voert daar een volledige renovatie uit. In het oudere havengedeelte is de verdere herstructurering van de vroegere ‘houtzone’ voortgezet met het verlenen van nieuwe concessies voor grotere eenheden aan Nova Natie Logistics en C. Steinweg. Het Havenbedrijf heeft in 2004 ongeveer 30 hectare grond aan de Luithagen gekocht van Case New Holland en zal in 2005 en 2006 overgaan tot de ontwikkeling hiervan. In het kader van de samenwerkingsovereenkomst met Vleemo nv voor de uitbouw van een windmolenpark, is het voorbije jaar de concessie voor de eerste twee wind-molens verleend.

Besprekingen met KVBGHet Havenbedrijf en het Koninklijk Verbond van Behan-delaars van de Goederenstromen (KVBG) hebben in de loop van 2004 besprekingen opgestart over een aanpas-sing van een aantal basisprincipes van het concessiebe-leid. Het gaat meer specifiek om de duurtijd van conces-sies, de mogelijkheden tot verlenging, de evolutie van de tarieven, de efficiënte en effectieve benutting van terrei-nen en de vraag of en hoe er bij tussentijdse overdracht van concessies moet opgetreden worden. De besprekin-gen worden voortgezet in 2005.

B O U W D E U R G A N C K D O K

Op de linker Scheldeoever is de bouw van het nieuwe containergetijdendok in 2004 gestaag gevorderd. De kaaimuren voor het Deurganckdok waren eind decem-ber voltooid. De kaaimuurkoppen ontbreken nog slechts over een lengte van 400 meter aan de westelijke muur en over een lengte van 340 meter aan de oostelijke kaai-muur. De aanvulling achter de kaaimuur en het aanbren-gen van de fenders is eveneens nagenoeg afgerond.

Nadat het eerste deel van het Deurganckdok tussen de Scheldedijk en de eerste waterkerende dwarsdijk was uitgebaggerd, werd eind augustus 2004 de tweede fase van de baggerwerken opgestart. Een tweede waterkeren-de dwarsdijk is aangebracht en de eerste dijk doorbroken om het baggerschip toegang te geven tot het tweede deel van het toekomstige dok. De werken worden uitgevoerd in het kader van het baggercontract van de Afdeling Ma-ritieme Toegang van het Vlaams Gewest (departement Leefmilieu en Infrastructuur).

PSA Hesse-Noord Natie en P&O Ports namen de con-cessieterreinen al gedeeltelijk in gebruik. In 2004 nam PSA HNN al zowat 38 hectare terreinen in concessie en in augustus is gestart met de bouw van de superstructuur. Voor het gebouw Marine Operations, het administratieve gebouw en de satellietgarage zijn de funderingen gelegd. De aanleg van een kraanspoorbalk achter de kaaimuur is

5 Het eerste schip wordt in juli 2005 verwacht in het Deurganckdok.

g e m e e n t e l i j k h a v e n b e d r i j f a n t w e r p e n

20

opgestart. P&O Ports nam het voorbije jaar al ongeveer 57 hectare in concessie. Sinds juli wordt gewerkt aan de inrichting van de terminal met de aanleg van riolering en van een 1.300-tal meter kraanspoorbalk achter de kaaimuur. Het noordelijk deel van het terrein is verhard en een gate-in tunnel onder de noordelijke kant van de Kalis-spoorbundel is in aanbouw. Op de Kalis-bundels zijn ook al kraanbalken aangelegd voor de transtainer waarmee containers van en op de trein worden gezet.

R E N O V A T I E D E L W A I D E D O K

In de marge van de onderhandelingen over de conces-siegronden aan het Deurganckdok werd aan rederij MSC een exploitatievergunning toegekend aan de zuidkant van het Delwaidedok. MSC plant daar de MSC Home Terminal waar ook post-panamax schepen zullen behan-deld worden. Het Havenbedrijf heeft daarom studies la-ten uitvoeren om de nodige aanpassingswerken aan de kaaimuur te bepalen en om de vereiste bodembescher-ming te dimensioneren.

De renovatiewerken omvatten het over een lengte van zowat 2 kilometer vervangen van de dekstenen door een nieuwe gewapende betonkop. Voorts wordt aan de kaaimuur een 400-tal strengenankers geplaatst met elk een capaciteit van 200 ton. Om de twintig meter worden de huidige meerpalen met een trekkracht van 100 ton vervangen, door telkens twee nieuwe bolders met elk een capaciteit van 200 ton. Een lokale uitbouw, de zoge-naamde ‘Linkspan’, moet verdwijnen om de kaaimuren door te trekken.

De opdracht, inclusief het leveren en plaatsen van de bodembescherming, is toegewezen aan de firma Her-bosch–Kiere uit Kallo voor een bedrag van ongeveer 10,7 miljoen euro. De werken zijn gestart op 22 maart 2004 en worden in zes fasen uitgevoerd tot midden 2006. Eind 2004 was al zowat 1 kilometer kaaimuur gerenoveerd. Het slopen van de Linkspan en de bouw van een nieuwe kaaimuur ter hoogte van deze Linkspan vormen een apart project dat begin mei 2005 start en eind oktober 2005 afgerond moet zijn. Begin 2005 past het Havenbe-drijf bovendien het elektriciteitsnet aan om de werking van de containerkranen aan het Delwaidedok mogelijk te maken.

U I T B O U W W I N D M O L E N P A R K

De uitbouw van het windmolenpark in de Antwerpse haven werd in 2004 voortgezet. Het voorbije jaar werden

4 De eerste twee wind-molens werden in 2004 geplaatst ten noorden van de Zandvlietsluis.

6 Het Delwaidedok wordt gerenoveerd: MSC wil er post-panamax schepen behandelen.

66 De Neus is als zelfvarende even-wichtskraan een wereldprimeur.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

21

de eerste twee windmolens geplaatst ten noorden van de Zandvlietsluis. Het Havenbedrijf heeft met Vleemo nv een overeenkomst gesloten voor een windmolenpark met minstens 38 windmolens. Bij volledige uitvoering vraagt het project een investering van 100 miljoen euro.

De eerste twee windmolens van elk 2 MW leveren sinds september 2004 groene stroom voor het distribu-tienet. Voor de volgende 8 windmolens is het vergun-ningstraject het voorbije jaar opgestart. Het project wil binnen het havengebied een vermogen van zowat 90 MW genereren op een maatschappelijk verantwoorde manier.

Het windmolenproject in de Antwerpse haven zal genoeg elektriciteit leveren om in het verbruik van zo-wat 74.000 gezinnen te voorzien. Het verdrievoudigt het opgesteld windvermogen in Vlaanderen en ondersteunt in belangrijke mate de doelstelling van de Vlaamse en Belgische overheden op het gebied van hernieuwbare energie.

Z E L F V A R E N D E E V E N W I C H T S B A G G E R K R A A N

Op 31 maart 2004 werd de zelfvarende evenwichtsbag-gerkraan De Neus plechtig ingehuldigd. De nieuwe kraan, het pronkstuk van het baggerbedrijf, is gebouwd door Scheepswerf De Donge uit Vlissingen voor een to-taalprijs van zowat 6,7 miljoen euro. De baggerkraan zelf werd gebouwd in het Franse Perpignan. De firma Seram bouwt het merendeel van alle evenwichtskranen ter wereld, maar had voordien nog nooit een kraan van dergelijke afmetingen gebouwd. De kraan werd in fe-bruari 2004 overgevaren naar Antwerpen waar ze, na baggerproeven in de haven, werd overgedragen aan het Havenbedrijf.

De combinatie van een evenwichtskraan op een zelf-varend ponton voor onderhoudsbaggerwerken is een wereldprimeur. De baggerkraan kreeg traditiegetrouw een naam die verwijst naar de Antwerpse folklore. Om-wille van de typische vorm van de kraan en de uitgespro-ken positie van de kraangiek in baggerpositie werd dat ‘De Neus’.

A M O R A S

In het kader van de ontwikkeling van een duurzame oplossing voor het bergingsprobleem van baggerspecie zijn in het verleden met succes pilootproeven uitgevoerd. Een vergelijkende studie van verwerking en berging van onderhoudsbaggerspecie wijst op basis van maatschap-

pelijke, ruimtelijke, ecologische en economische criteria de mechanische ontwatering aan als de betere oplossing voor de Antwerpse haven.

In dit kader besloot het Havenbedrijf een studie te la-ten maken voor de bouw van een mechanische ontwate-ringsinstallatie voor onderhoudsbaggerspecie: AMORAS (Antwerpse Mechanische Ontwatering en Recyclage en Applicatie van Slib).

Het project verloopt volgens schema. Het vooront-werp van de installatie is afgerond en de opmaak van het basisontwerp en het dossier van de prijsvraag zijn opge-start. De verwerkingsinstallatie is gepland op het zoge-naamde Bietenveld, ten zuiden van de Zandwinningsput en Indaver op de rechter Scheldeoever. De installatie zou eind 2008 operationeel kunnen zijn, haar kostprijs wordt geraamd op 65 miljoen euro. AMORAS wordt ontwikkeld in overleg met het Vlaamse Gewest.

M O B I E L E K R A A N M O B 6 5

Het Havenbedrijf kocht in 2004 een achtste mobiele kraan aan van hetzelfde type als de meest gebruikte mo-biele havenkraan: de MOB65 met een hijsvermogen van 63 ton. Het aantal ‘mobiele’ kraantaken loopt jaar na jaar op en steeg in 2004 tot 1.645. Daarnaast heeft het Havenbedrijf zowat 25 walkranen in gebruik. Zij voer-den het voorbije jaar eveneens zowat 1.700 taken uit. Het Havenbedrijf kon zijn werkterrein voor kraantaken met mobiele en walkranen het afgelopen jaar zowel naar het noorden (kaai 522) als naar het zuiden (kaai 172-182) uitbreiden met nieuwe contracten.

A N D E R E P R O J E C T E N

Aan de westkant van het Albertdok wordt de wegeninfra-structuur herbekeken in het kader van het herindelen van de beschikbare terreinen. De Ouland wordt de hoofdont-sluiting van het gebied. De kasseien zijn vervangen door asfalt en de weg is van twee op drie rijvakken gebracht. Voorts zijn een aantal dienstgebouwen gesloopt om ruimte te maken voor een mogelijk nieuw omloopspoor van de NMBS. De werken zijn voor bijna 1,4 miljoen euro gegund aan nv Aannemingen Van Wellen. De werken zijn op 4 oktober 2004 gestart en zouden in het voorjaar van 2005 afgerond zijn.

Aan de Scheldelaan en de Noorderlaan zijn de no-dige herstellingswerken gebeurd om de veiligheid te ga-randeren. De werken zijn tussen 19 april en 15 oktober 2004 uitgevoerd door de nv Stadsbader. In het noorde-


22

lijke havengebied is het kruispunt van de Scheldelaan met de Oudedijkweg vernieuwd en aangepast zodat het geschikt is voor de extra grote vrachtwagens van 4 TEU-transporten. De nv Broekhoven heeft de heraanleg uitge-voerd tussen 2 februari en 14 april voor een bedrag van 178.806,76 euro. Voorts zijn de Belle- en Ordamstraat vernieuwd tussen augustus en december 2004. Dat is door nv Stadsbader gebeurd voor 383.208,56 euro.

Voor de renovatie van de Nassaubrug, een beschermd monument, kon het Havenbedrijf rekenen op subsidie van de stad Antwerpen, de provincie en het Vlaams Ge-west. De werken startten begin mei 2003, de verwachte einddatum is verschoven naar eind april 2005. De reno-vatie omvat het wegnemen van de bestaande brug en de vervanging door een replica, het vernieuwen en herstel-len van het steenwerk en het vernieuwen van de mecha-nische onderdelen en de elektromechanische uitrusting. Een tijdelijke oeververbinding garandeert de bereikbaar-heid van de Sint-Laureiskaai voor fietsers en voetgangers. De THV Baeck & Jansen/Demako kreeg de opdracht voor een bedrag van meer dan 1,9 miljoen euro.

Een ander bijzonder project is de renovatie van de kerktoren van Wilmarsdonk, een beschermd monument temidden van bedrijfsterreinen. De toren is in oktober en november 2004 volledig vrijgemaakt, gezuiverd en afge-dicht. Het dak is hersteld en de toren is behandeld tegen waterinsijpeling. Het project heeft 7.870 euro gekost.

Extra aandacht is in 2004 ook gegaan naar de fietspa-den in het havengebied. Met een aantal kleinere ingrepen zijn de veiligheid verbeterd, de signalisatie aangepast en de oversteekplaatsen beter aangegeven.

H A V E N B E D R I J F A L S D I S T R I B U T I E N E T B E H E E R D E R

Voor de elektriciteitssector in Vlaanderen — en dus ook voor het Havenbedrijf als netbeheerder — stonden er in 2004 geen ingrijpende veranderingen op het program-ma: de vrijmaking van de markt is afgerond. Meteen kregen de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elek-triciteits- en Gasmarkt (VREG) en de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) tijd om naast de basisregels een aantal extra’s uit te werken, die de marktwerking moeten optimaliseren. Het belangrijk-ste element daarbij is de benchmarking-studie, die de CREG liet uitvoeren over de netbeheerders. Afhankelijk van de weerhouden opties eindigde het Havenbedrijf met uiteenlopende resultaten. Het is duidelijk dat er een verfijning van de studie aan de orde is.

Bij de beoordeling van het tariefdossier 2005 is wel

gewerkt met partiële resultaten uit de benchmarking-studie die niet ter discussie staan. Op basis van die be-oordeling, opgemaakt in de zomer van 2004, heeft de CREG het Havenbedrijf een besparing van 3,7 procent opgelegd. Die besparing is verwerkt in een aangepast ta-riefvoorstel 2005 en dat is goedgekeurd voor heel 2005. Het Havenbedrijf is daardoor een van de weinige netbe-heerders die erin geslaagd zijn twee jaar op rij de tarieven meteen voor het hele kalenderjaar te laten goedkeuren.

Een minder bekende maar aan belang winnende taak is het bevorderen van rationeel energiegebruik (REG). Jaarlijks moet een netbeheerder bij zijn aangesloten klanten een besparing van 1 procent primaire energie realiseren. De kosten voor administratie en subsidies aan klanten mogen verrekend worden in de distribu-tietarieven. Wanneer de besparing niet gehaald wordt, legt de Vlaamse overheid een boete op die hoog kan op-lopen en die niet mag worden verrekend in de tarieven. Het Havenbedrijf heeft het afgelopen jaar een besparing van 35 GWh gerealiseerd, ruim tien keer de doelstelling. Daarvoor was een uitgave van ruim 200.000 euro nood-zakelijk.

D E H A V E N I N D E W E R E L D

Het Havenbedrijf nam het voorbije jaar deel aan econo-mische missies naar Libië, naar de Verenigde Arabische Emiraten en Oman en naar Congo. Ook aan de succes-volle Prinselijke missie naar China in november nam het Havenbedrijf deel. Het werd een Belgische delegatie van een 450-tal personen, aangevoerd door het Belgische prinsenpaar, Prins Filip en Prinses Mathilde. Nog in no-vember werd in samenwerking met Export Vlaanderen en Alfaport Antwerpen een kleine missie ondernomen naar Canada en meer bepaald Montréal, waarna meteen werd doorgereisd naar New York, waar het Havenbedrijf, tezamen met de haven van New York/New Jersey, een friendship award mocht ontvangen van de Belgian-Ame-rican Chamber of Commerce.

Voorts was het Havenbedrijf aanwezig op beurzen in alle continenten: het Logistics Forum in Duisburg, SITL in Parijs, roro in Göteborg, de beurs Intermodal South America in São Paulo, het wereldcongres van FIATA in het Zuid-Afrikaanse Sun City, het Transport & Logistiek-forum in Venlo, de beurs Translybia en de Breakbulk-con-ferentie in New Orleans. Het Havenbedrijf nam ook het initiatief om een aantal nieuwe markten en beurzen te verkennen, met onder andere in maart de transporten logistiekbeurs Transrussia en met deelname aan de eer-ste beurs Transport Logistic China in Shanghai. In samen-

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

23

werking met Alfaport Antwerpen werden bovendien op-nieuw havendagen georganiseerd in Basel, Duisburg en Wenen.

Op 21 oktober 2004 bracht ZKH Albert II een bezoek aan de bouwwerf van het Deurganckdok op de linker Scheldeoever. ZM de Koning nam deel aan een werkver-gadering met vertegenwoordigers van het Havenbedrijf, ministers Dirk Van Mechelen en Kris Peeters, de gou-verneurs van Oost-Vlaanderen en Antwerpen, de bur-gemeesters van Beveren en Antwerpen, de gedelegeerd bestuurder van de Maatschappij voor Land- en Industri-alisatiebeleid en vertegenwoordigers van het Vlaams Ge-west, van terminaloperatoren PSA Hesse-Noord Natie en P&O Ports en van de aannemers. Na afloop van de verga-dering bracht ZM de Koning een bezoek aan de werf van het nieuwe containergetijdendok.

Nog in oktober mocht het Havenbedrijf de Vlaamse minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, Kris Peeters, ontvangen en eind december was de Vlaamse minister-president Yves Leterme te gast in Ant-werpen. Beide excellenties brachten eerst een bezoek aan de Antwerpse haven en overlegden daarna met vertegen-woordigers van het Havenbedrijf, met de belangrijkste internationale spelers in de haven en met een delegatie van de havengemeenschap en de vakbonden.

Antwerpen was voorts tussen 21 tot 24 juli 2004 gast-stad voor de start van de befaamde Tall Ships’ Race. Die bracht ‘de kathedralen van de zee’ al voor de derde keer naar de Scheldestad. Het Havenbedrijf, de stad Antwer-pen en de provincie Antwerpen sponsoren de zeilrace in 2004, 2005 en 2006. Dat laatste jaar vindt de vijftigste Tall Ships’ Race plaats met aankomst in Antwerpen.

O N D E R S T E U N I N G V A N Z U S T E R H A V E N M A T A D I

Op 11 februari 2004 bracht Joseph Kabila, president van de Democratische Republiek Congo, een bezoek aan de haven van Antwerpen. De Congolese president ontmoet-te aan de Noordzeeterminal vertegenwoordigers van het Havenbedrijf, Alfaport Antwerpen, het Antwerpse stads-bestuur, terminaluitbater Hesse-Noord Natie, beroeps-verenigingen en het bedrijfsleven.

Het bezoek van Joseph Kabila hield onder meer ver-band met de samenwerkingsovereenkomst die het Ha-venbedrijf in november 2003 heeft gesloten met het Of-fice National des Transports (Onatra). Het Havenbedrijf heeft zich daarbij geëngageerd om de Congolese over-heid bij te staan in het herstel en de reorganisatie van haar havens.


6 ZKH Albert II bracht op 21 oktober 2004 een bezoek aan de bouwwerf van het Deurganckdok in aanwezigheid van de ministers Dirk Van Mechelen en Kris Peeters.

66 Vlaams minister-president Yves Leterme was eveneens te gast in Antwerpen.

24

Een team van het Havenbedrijf verbleef in febru-ari en maart 2004 in Matadi, de belangrijkste haven van Congo. Op basis van de bevindingen van de teamle-den werd in oktober een auditrapport voorgesteld met een beschrijving van de huidige situatie en een aantal doelstellingen op korte en lange termijn. De federale minister van Ontwikkelingssamenwerking, Armand De Decker, trok naar aanleiding daarvan 500.000 euro uit om al een aantal dringende werken in de loop van 2005 te kunnen uitvoeren.

De haven van Matadi behandelt jaarlijks zowat 1,3 miljoen ton en zou kunnen groeien tot 5 miljoen ton. Volgens een raming van het Havenbedrijf vergt het volledig opnieuw uitrusten van de Congolese haven 90 miljoen euro. Daarover zijn gesprekken opgestart met de Wereldbank. Het Havenbedrijf ondersteunt het sa-menwerkingsproject door mensen vanuit Antwerpen af te vaardigen naar Congo en door jaarlijks 5 beurzen toe te kennen aan Congolezen om in Antwerpen een APEC-opleiding te volgen.

S A M E N W E R K I N G S V E R B A N D E N

A N T W E R P / F L A N D E R S P O R T T R A I N I N G C E N T E R

De standaardseminaries van APEC-Antwerp/Flanders Port Training Center vzw zijn uitgegroeid tot 10 sessies met een duurtijd van twee weken. In samenwerking met de NMBS werd een nieuw thema uitgewerkt over de as-pecten van het spoorvervoer in relatie met de haven.

APEC mocht in maart 2004 het erkenningscertificaat van de State Administration of Foreign Experts Affairs of China (SAFEA) ontvangen tijdens de ‘2004 Conference on International Exchange of Professionals’ in het Chinese Nanjing. SAFEA, het hoogste staatsorgaan onder de State Council van de centrale Chinese regering, is bevoegd voor het erkennen van buitenlandse trainingsinstellin-gen en voor de administratie over buitenlandse experten en training in het buitenland. Sinds 1980 heeft APEC al meer dan 1.500 Chinese kaderleden uit de maritieme sector opgeleid. Zij bekleden nu vaak een hoge functie en vormen een steunpilaar in de verdere ontwikkeling van de Chinese maritieme sector. APEC geniet daardoor een zeer goede reputatie in China. De erkenning door SAFEA bevestigt de rol van APEC als gekwalificeerd opleidings-centrum voor de training van Chinese delegaties.

A M A R I S

Amaris heeft ook in 2004 de gebruikers van het Haven-bedrijf ondersteund met helpdesk, interventies, toepas-singsbeheer, systeembeheer en softwareontwikkeling.

Op het terrein van de Bedrijfsinformatie zijn toe-passingen opgezet met Certipost, een joint venture van De Post en Belgacom, voor distributie van loonbrieven, facturatie, regeling van bedrijfsvoorheffing en aangete-kende verzendingen. De afdeling Financiën kon in een testfase aan de slag met het nieuwe Debiteurenpakket en het HRM-domein ging van start met de toepassing voor personeelsbeheer SAP HR. Naast de payroll omvat SAP HR ook modules voor organisatiebeheer, personeels-administratie, evenementenbeheer (opleidingen) en tijdsbeheer (input verlof en ziekte). In 2004 heeft APICS voorts het oude COAX-netwerk definitief geruild voor de glasvezel ONAP.

Op het domein van de scheepvaart vallen een aantal samenwerkingsverbanden op. Het Centraal Broker Sys-teem, een project voor de gegevensuitwisseling tussen maritieme actoren in de Scheldemonding, zit in een test-fase. Het Port Community Services Portal-project ging van start in juli. Het loopt over drie jaar, is gesubsidieerd door de Vlaamse Regering en heeft een stuurgroep met vertegenwoordigers van de havengemeenschappen, van de andere Vlaamse zeehavens en van de Administratie Waterwegen en Zeewezen. Daarnaast werden in APICS aanpassingen uitgevoerd, zodat de Havenkapiteindienst de nodige data kan invoeren voor de ISPS-veiligheids-richtlijnen die op 1 juli 2004 zijn ingegaan.

Het Afvalverwerkingssysteem is ingevoerd op 1 janu-ari 2004. Na een periode van 5 maanden volgde een eva-luatie en is het systeem uitgebreid met procedures voor registratie van verbrandingsinstallaties en het varen op Marine Diesel Oil.

Met de afdeling Strategie en Ontwikkeling werd software ontwikkeld die de invloed van baggerdiepte, diepgang, snelheid en kielspeling op de tijvensters voor zeeschepen berekent.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

27

D E H A V E N E N H A A R M A R I T I E M E T O E G A N K E L I J K H E I D

In maart 2002 ondertekenden Vlaanderen en Nederland in Vlissingen een tweede Memorandum van Overeen-stemming dat de uitwerking van een ontwikkelings-schets voor het Schelde-estuarium tot 2010 centraal stelt. Daarvoor was in een studieperiode van twee jaar voorzien, gevolgd door een periode van negen maanden om tot concrete politieke afspraken te komen.

De resultaten van de studies over de Scheldeverrui-ming zijn verwerkt in een Ontwikkelingsschets 2010. Dat rapport werd op 13 oktober 2004 voorgesteld in Vlis-singen. De Ontwikkelingsschets behandelt drie thema’s: veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid.– Op het vlak van toegankelijkheid gaat de Ontwikke-lingsschets uit van een ongefaseerde verruiming van de vaargeul, zodat een getijdenonafhankelijke vaart moge-lijk wordt voor schepen met een diepgang tot 13,10 me-ter. Om dat te verwezenlijken dienen elf drempels met 1,2 meter verdiept te worden. Dat gebeurt volgens het rapport zonder over het geheel beschouwd schade toe te brengen aan de te beschermen natuurwaarden.– Het rapport vult natuurlijkheid voornamelijk in als ‘ruimte voor de rivier’ en het creëren van een ‘meer ro-buuste natuur in het Schelde-estuarium’. De Ontwik-kelingsschets stelt een basispakket maatregelen voor, waaraan voor Vlaanderen en Nederland projecten zullen worden toegevoegd. – De studie concludeert dat de veiligheid tegen overstro-men gegarandeerd is met een lokale verhoging van de waterkeringen en de aanleg van gecontroleerde over-stromingsgebieden. Mits een andere stortstrategie wordt gehanteerd, zijn volgens het rapport de negatieve effec-ten van verdiepen gering.– De baten van een verdieping van de Westerschelde lig-gen bovendien zeker niet uitsluitend in Vlaanderen, geeft onderzoek aan: ze komen voor twee derde in Vlaanderen terecht en voor één derde in Nederland. Voor Vlaanderen bedragen de voorspelde baten tussen 0,6 en 1,2 miljard euro. Voor Nederland liggen de baten tussen 0,4 en 0,7 miljard euro. Vanuit een Europees perspectief is de ver-ruiming van de Schelde maatschappelijk rendabel en zijn de milieu- en andere externe effecten in de meeste scenario’s te verwaarlozen.

De Ontwikkelingsschets werd het voorbije jaar aan een openbaar onderzoek onderworpen. Op basis van

die inspraak zijn in bepaalde gevallen de besluiten aan-gepast. De Antwerpse Havengemeenschap heeft in het najaar van 2004 constructief meegewerkt aan het Advies dat door het Overleg Adviserende Partijen werd opge-steld en aan de hoorzittingen en de debatten in de Ver-enigde Commissie Openbare Werken en Leefmilieu over de Ontwikkelingsschets Schelde-estuarium 2010.

De Antwerpse havengemeenschap dringt aan op de absolute noodzaak van de aanvang van de verruiming in 2007, op het verkrijgen van rechtszekerheid om via bin-dende afspraken tot een uitvoerbaar tijdspad te komen en op het vermijden van koppelingen tussen de besluiten die de uitvoering bijkomend zouden belasten.

In de besluiten van de Ontwikkelingsschets 2010, zoals vastgelegd in de afspraken tussen de Vlaamse en de Nederlandse bewindslieden en in het unanieme ad-vies van het Overleg Adviserende Partijen, zijn genoeg elementen opgenomen die deze aandachtspunten on-derschrijven.

Op 17 december 2004 heeft de Vlaamse Regering haar goedkeuring verleend aan de verdere uitvoering van de Ontwikkelingsschets 2010. De goedkeuring van het Nederlandse Parlement wordt begin 2005 verwacht. Zodra beide parlementen hun goedkeuring hebben ge-geven, moeten concrete afspraken over timing en finan-ciering worden vastgelegd in een nieuw Memorandum.

D E H A V E N E N H A A R A C H T E R L A N D V E R B I N D I N G E N

B I N N E N VA A R T

De binnenvaart brak in 2004 opnieuw records. In totaal vervoerden 65.164 binnenschepen 81,9 miljoen ton goe-deren: 6,95 procent meer dan vorig jaar. De gemiddelde grootte van de binnenschepen stijgt met 3 procent. In aantal binnenschepen en vervoerd volume gaan de bin-nenschepen onder Nederlandse vlag nog steeds de sche-pen onder Belgische, Duitse, Franse en Zwitserse vlag vooraf. De verhouding tussen aanvoer en afvoer ligt op 44 versus 56 procent.

Goederencategorieën die het meest gebruik maken van de binnenvaart zijn aardolie en distillatieproduc-ten (31 procent), containers (23 procent) en chemische producten (13 procent). Grootste groeisectoren zijn het vervoer van landbouwproducten (plus 25 procent), vaste

Investeren in een duurzame toekomst

h o o f d s t u k 3

28

brandstoffen (plus 13 procent), containers (plus 12 pro-cent), voedingsproducten en veevoeder (plus 12 procent) en ertsen en metaalresiduen (plus 11 procent).

Deze cijfers bevestigen het groeiende belang van de binnenvaart in de aan- en afvoer van goederen van en naar het achterland. Het potentieel van de binnenvaart wordt hoe langer hoe belangrijker om de haven bereik-baar te houden. Om dit potentieel te verzilveren, ook met het oog op de werken aan de Antwerpse Ring in 2004 en 2005, nam het Havenbedrijf in samenspraak met de binnenvaartsector en de private sector het voorbije jaar een aantal maatregelen. Het mobiliteitsfonds is na de positieve evaluatie van de proefperiode in 2003 voort-gezet in 2004. Dit fonds spreidt de overslag over dagen nachtshifts om de bestaande infrastructuur beter te be-nutten. Het supplement van de kost van de nachtarbeid wordt voor een derde door de private sector gedragen, voor een derde door het Vlaams Gewest en voor een der-de door het Havenbedrijf. De Europese Commissie ver-leende begin 2004 haar goedkeuring aan dit project.

De spreiding van overslag kon het tekort aan behan-delingscapaciteit tijdens de zomermaanden echter niet volledig oplossen. Concrete afspraken met de goederen-behandelaars en de binnenvaartoperatoren leidden na de zomer wel tot een significante verbetering van de situ-atie. De opleidingen voor straddle carrier-chauffeurs zijn versneld, vaste tijdsvensters voor bepaalde lichters wer-den ingesteld, de eerste strategische doelstellingen van het barge traffic-systeem vastgelegd en een pilootproject opgestart om kleine ladingsvolumes te consolideren.

S P O O R T R A N S P O R T

IJzeren RijnHet langlopende geschil tussen België en Nederland over het opnieuw gebruiken van de IJzeren Rijn mondde in 2003 uit in een overeenkomst tussen de twee landen om de kwestie voor te leggen aan het Internationaal Arbitra-getribunaal in Den Haag. Het tribunaal moet zich buigen over de modaliteiten waaronder België deze spoorlijn over Nederlands grondgebied terug in gebruik zal mo-gen stellen.

De enorme groei van het containerverkeer bracht de spoorverbinding weer onder de aandacht van het be-drijfsleven, maar de Nederlandse overheid stelde zware milieueisen aan een reactivering. Zo vraagt Nederland de bouw van een tunnel en een spooroverkapping op Ne-derlands grondgebied, goed voor een geschatte kostprijs van 0,5 miljard euro. Die eisen worden door België op verdragrechtelijke gronden betwist.

55 De binnenvaart heeft een recordjaar achter de rug.

5 Voor het spoorvervoer worden heel wat projecten uitgewerkt.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

29

i n v e s t e r e n i n e e n d u u r z a m e t o e k o m s t

Hoewel het Arbitragetribunaal al zeer ver met zijn activiteiten gevorderd was, blokkeerde de Nederlandse Tweede Kamer op het allerlaatste moment de ratificatie van het akkoord met België. De geplande bekendmaking van de conclusies van het Arbitragetribunaal in de herfst van 2004 werd hierdoor uitgesteld.

De IJzeren Rijn is een historische spoorverbinding tussen Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied waarvan de aanleg is vastgelegd in het Scheidingsverdrag uit 1838. Het is niet enkel de kortste verbinding tussen de haven en het Duitse industriële hart, het vlakke lengteprofiel maakt bovendien de inzet van zeer zware treinen moge-lijk. Twee onafhankelijke milieueffectenrapporteringen kwamen al tot de conclusie dat het historische tracé zo-wel economisch als ecologisch de beste oplossing biedt. Ook de Europese Commissie heeft zich in een advies al ten gunste van een snelle reactivering van de IJzeren Rijn uitgesproken.

Liefkenshoekspoortunnel en tweede spoorontsluitingHet investeringsprogramma 2001–2012 van de NMBS bevat voor de haven van Antwerpen twee essentiële pro-jecten: de Liefkenshoekspoortunnel en de tweede spoor-ontsluiting. Aanvankelijk zouden die twee projecten zowat gelijktijdig worden uitgevoerd, maar de moeilijke financiële situatie van de nationale spoorwegmaatschap-pij heeft dat onmogelijk gemaakt.

De Liefkenshoekspoortunnel krijgt prioriteit. Via een systeem van prefinanciering door de Vlaamse overheid kan het project enkele jaren eerder worden uitgevoerd. De tunnel creëert een rechtstreekse en aanzienlijk snel-lere spoorverbinding tussen de haveninstallaties op de linker en de rechter Scheldeoever en is van belang voor de vlotte aan- en afvoer van containers aan het Deur-ganckdok. De tunnel ontlast bovendien de huidige Ken-nedyspoortunnel en laat door de minder steile toegangs-hellingen toe zwaardere treinen in te zetten. De tunnel zou rond 2011 afgewerkt zijn. Het project kost 600 mil-joen euro.

Voor de aanleg van de tunnel zijn de belangrijkste technische en bouwkundige studies afgerond. Het voor-bije jaar is ook de procedure opgestart voor het opstel-len van een Milieu Effecten Rapportering (MER). Voor de financiering van het project worden de mogelijkheden onderzocht van publiek-private samenwerking (PPS). Voor het Havenbedrijf is het daarbij van cruciaal belang dat een eventuele vergoeding voor het gebruik van de tunnel niet leidt tot concurrentieel nadeel voor het ha-vengebied op de linker Scheldeoever.

Ook de tweede spoorontsluiting blijft cruciaal voor de Antwerpse haven. Ze omvat een rechtstreekse spoorver-

binding tussen het vormingsstation Antwerpen-Noord en Lier via Ekeren, Schoten, Wijnegem, Wommelgem en Ranst. De vele ecologische en technische randvoorwaar-den doen het kostenplaatje van dit project echter oplo-pen tot meer dan 1 miljard euro en hebben geleid tot de voorlopige opschorting van het plan. Doelstelling is nu het voortraject van studiewerk en vergunningsaanvra-gen afgerond te hebben als de Liefkenshoekspoortunnel in gebruik wordt genomen.

W E G V E R V O E R

2004 was een cruciaal jaar voor het wegvervoer in en rond de haven wegens de heraanleg van de Antwerpse Ring. Tussen juni en oktober werd de eerste fase daarvan uitgevoerd en werden de rijstroken richting Nederland vernieuwd. De werkzaamheden omvatten de vervanging van de asfaltbedekking en funderingen door een wegdek in doorlopend gewapend beton. Voorts werden de afwa-tering en rioleringen hersteld en waar nodig vernieuwd, net als de veiligheidsuitrusting en de signalisatie. Met-een werden ook alle bruggen op en over de Ring gecon-troleerd en hersteld. Het project mikt op een levensduur van veertig jaar zonder fundamenteel onderhoud.

De werkzaamheden vonden plaats over een afstand van meer dan 14 kilometer tussen de Kennedytunnel en het viaduct van Merksem. Tijdens de zomermaanden werd eveneens het wegdek van de Kennedytunnel rich-ting Nederland aangepakt. Door de werken was de capa-citeit van de Ring gehalveerd. Om de verkeersstromen in goede banen te leiden werden alle open afritten afge-sloten, met uitzondering van de verbindingslussen met de autosnelwegen.

De vrees bestond dat de werken de bereikbaarheid van de haven in het gedrang zouden brengen. In samen-werking met de plaatselijke overheden en de privé-sec-tor heeft de Vlaamse overheid een omvangrijk ‘minder-hinder-programma’ uitgewerkt. Er werden tijdelijke bruggen gebouwd op de belangrijkste kruispunten van de Binnensingel, het openbaar vervoer kreeg een extra impuls, busstroken en carpoolparkings zijn aangelegd. Ook het bedrijfsleven heeft maatregelen uitgewerkt om de stroom van goederen en werknemers tijdens de wer-ken op gang te houden. Zo werd onder andere geëxperi-menteerd met verruimde openingsuren van magazijnen, nachtelijk transport of multimodaal vervoer.

In dit kader heeft het Havenbedrijf samen met zes-tien binnenvaartoperatoren en een spooroperator uit België, Frankrijk, Nederland en Duitsland succesvol een subsidieaanvraag ingediend bij de Europese Commissie.

30

De Europese Unie voorziet binnen het Marco Polo-pro-gramma in een subsidie van 1,72 miljoen euro voor het Antwerp Intermodal Network (AIN). Dat moet de capa-citeit van het multimodaal vervoer op een afstand van minder dan 250 kilometer van de haven gevoelig uit-breiden. In het eerste jaar van zijn werking heeft het AIN een bijkomend transport per binnenschip en trein gere-aliseerd van 130.000 TEU en daarmee de vooropgestelde doelstelling bereikt.

In het kader van het AIN-project zijn ook twee websi-tes gelanceerd met alle multimodale verbindingen voor de binnenvaart (www.containerafvaarten.be) en spoor (www.spoorcontainer.be). Daarnaast heeft het Haven-bedrijf een website ontwikkeld voor het wegvervoer (www.antwerpportmobility.be) in samenwerking met Alfaport Antwerpen. Deze website bevat onder andere een routeplanner waarop de beste route van en naar een specifieke plaats in de haven kan opgezocht worden. Af-hankelijk van het tijdstip tijdens de dag en de fase van de werken werd telkens de meest optimale verbinding getoond.

Al deze maatregelen hebben ertoe bijgedragen dat de verkeersafwikkeling op de Antwerpse Ring relatief probleemloos verlopen is. In 2005 wordt de rijrichting naar Gent aangepakt. Het Havenbedrijf bekijkt samen met de Vlaamse overheid en de privé-sector welke bijko-mende maatregelen nodig zijn om de tweede fase van de werken nog vlotter te laten verlopen.

D E H A V E N E N H A A R O M G E V I N G

N AT U U R C O M P E N S AT I E S

De bouw van het Deurganckdok, in combinatie met de effecten van de aanleg van het Verrebroekdok, veroor-zaakt een verlies aan habitattypes dat gecompenseerd moet worden.

Strand- en plasvlaktesOmdat het areaal voor strand- en koloniebroeders in-krimpt, omvat het natuurcompensatieplan Deurganck-dok een aantal gebieden die de realisatie van leefge-bieden voor deze vogelsoorten mogelijk maken. Die leefgebieden bevinden zich ter hoogte van Zwijndrecht, aan het te dempen gedeelte van het Doeldok en aan de op te hogen terreinen eromheen.

Door vertraging bij het dempen van het Doeldok en de inrichting van de Vlakte van Zwijndrecht waren aanvullende tijdelijke compensatiegebieden nodig. De meeuwenbroedplaats zal daarom in een eerste fase fun-

geren als tijdelijk compensatiegebied voor de strand- en koloniebroeders. In een tweede fase zal de site dienstdoen als broedplaats voor onder meer de zwartkopmeeuw. De werken situeerden zich op het uiteinde van het Deur-ganckdok. Dredging International heeft ze in maart 2004 uitgevoerd voor een bedrag van 14.000 euro.

De inrichting van de Vlakte van Zwijndrecht als broedplaats voor strand- en koloniebroeders kadert eveneens in het compensatieplan. Het project vangt het verlies aan strand- en plasvlaktes op door het verdwijnen van de Grote Vlakte bij de aanleg van het Deurganckdok. Het Vlaams Parlement heeft de noodzakelijke vergunnin-gen hiervoor bekrachtigd. De werken werden in oktober 2004 uitgevoerd door Van Tilborgh bvba uit Kalmthout voor een bedrag van 20.000 euro.

Weidevogelgebieden, kreken, plas en oevervegetatieIn 2004 heeft het Havenbedrijf de nodige vergunningen ontvangen voor de realisatie van de Zoetwaterkreek ten oosten van Kieldrecht en het Drijdijckgebied. De ter-reinen zijn afgeplagd door de firma Van den Berghe uit Verrebroek. De eigenlijke inrichting is gepland vanaf het voorjaar 2005.

In december zijn tevens de nodige vergunningen verleend voor de realisatie van het weidevogelgebied Doelpolder Noord en Brakke Kreek. De werken aan dit compensatieproject konden eind december starten, conform de timing die door de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement was vastgelegd. De inrichtingswerken vinden in fasen plaats en nemen wellicht heel 2005 in be-slag. Het project is gegund aan Dredging International in Zwijndrecht.

Slik en schorHet herstel van de Paardenschor ten noorden van de kerncentrale van Doel is afgerond in 2004. Het terrein is afgegraven tot het natuurlijke schorrenniveau. Door aanslibbing vanuit de Schelde ontwikkelt zich schor. De eigenlijke inrichting gebeurt volledig door de rivier en maakt dat de Paardenschor aansluit op het bestaande schor Oud Doel. De afgraving is gebeurd door Dredging International voor 8.909.760 euro. Ook de nieuwe Schel-dedijk en de wegenwerken zijn voltooid. Op 12 mei 2004 werden alle werken op de site van de Paardenschor be-eindigd.

N O R T H W E S T E U R O P E A N D E LTA

Op 26 november 2004 ondertekenden elf partners uit vier Europese landen een samenwerkingsovereenkomst

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

31

voor het Interreg-project North West European Delta. De havenbedrijven van Antwerpen, Rotterdam, Rouen en het Britse ABP (Association of British Ports) onder-tekenden het contract samen met de regionale over-heden (Vlaams Gewest, Administratie Waterwegen en Zeewezen; Provincie Zuid Holland; Direction Régionale de l’Environnement de Haute-Normandie) en vijf onder-zoeksinstituten (Instituut voor Infrastructuur, Innovatie en Milieu uit Vlaanderen; Alterra en Technische Univer-siteit Delft uit Nederland; Agence de l’eau uit Frankrijk; Association of British Ports Marine Environmental Re-search).

Interreg is een Europees initiatief dat projecten sub-sidieert voor grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van ruimtelijke ordening en aanverwante be-leidsdomeinen. Het project North West European Delta — kortweg New Delta — bestudeert het samengaan van havenontwikkeling en het Europese netwerk van Vogel- en Habitatrichtlijngebieden (Natura 2000). Estuaria en kustgebieden zijn gebieden met tegelijkertijd een zeer hoge natuurwaarde en een groot strategisch belang voor de havens.

Via Interreg subsidieert de Europese Unie projecten van grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van ruimtelijke ordening en verwante beleidsdomeinen. Voor het project New Delta is 6.755.901 gereserveerd, waarvan 3.208.177,50 gefinancierd door de Europese Unie. Het aandeel van het Havenbedrijf in het project be-draagt 725.206,50 euro.

De belangrijkste investering voor het Havenbedrijf is het netwerk ecologische infrastructuur in het Antwerpse havengebied. Door middel van ecologische inrichting krijgen (kleine) zones in het havengebied een ecologi-sche meerwaarde zonder de economische ontwikkeling te hinderen. In de werkgroep ‘Antwerpse Haven Na-tuurlijker’ werkt het Havenbedrijf samen met vertegen-woordigers van Alfaport Antwerpen, lokale besturen, Natuurpunt, Administratie Natuur en Administratie Wa-terwegen en Zeewezen van het Vlaams Gewest aan het netwerk ecologische infrastructuur. De werkgroep heeft het voorbije jaar een afbakeningsvoorstel voor de ecolo-gische infrastructuur opgesteld.

Over het beter beheer van kwetsbare ecologische infrastructuur zijn al afspraken gemaakt op het terrein. Ook het bedrijfsleven toont steeds meer belangstelling voor de realisatie van projecten.

Het Havenbedrijf heeft voorts een stedenbouwkun-dige vergunning aangevraagd voor een aantal grotere inrichtingsprojecten zoals vispaaiplaats en visdieven-broedplaats. De aanvragen zijn nog in behandeling bij de bevoegde administratie. Dankzij de Interreg-kredie-

i n v e s t e r e n i n e e n d u u r z a m e t o e k o m s t

6 De Vlakte van Zwijndrecht wordt ingericht als broedplaats voor strand- en koloniebroeders.

66 Het herstel van de Paardenschor ten noorden van de kerncentrale Doel is afgerond in 2004.

32

ten krijgt het project Antwerpse Haven Natuurlijker een bijkomende impuls.

Het New Delta-project brengt tevens een Europese kennisbank tot stand, met voorbeeldprojecten en duurza-me toepassingen voor gecombineerde haven- en natuur-ontwikkeling. Het gaat onder meer over baggermetho-des, kustverdediging, kwaliteitsmonitoring en -beheer en mogelijkheden voor natuurinrichting. De initiatieven van het Havenbedrijf om het onderzoek naar duurzame baggeren stortstrategieën te stimuleren, kaderen in het-zelfde opzet. De resultaten van dit onderzoek, onder lei-ding van Jean-Jacques Peters, zijn veelbelovend.

S T R AT E G I S C H E P L A N N I N G

Sinds een vijftal jaar werken alle Vlaamse havens aan een Strategisch Plan en een Ruimtelijk Uitvoeringsplan dat uitgaat van een maximale bescherming van de omlig-gende woonzones, het behoud en het versterken van de ecologische infrastructuur en een zuinig ruimtegebruik. Aanvankelijk werd dat proces van Strategische Planning voor de Antwerpse haven afzonderlijk uitgevoerd voor de linker en de rechter Scheldeoever.

Het voorbije jaar is in beide planningsprocessen fun-damentele vooruitgang geboekt. Zo werden de ‘Geaktua-liseerde principes Strategisch Plan linker Scheldeoeverge-bied’ onderschreven door het Havenbedrijf, de gemeentes Zwijndrecht en Beveren, de Maatschappij voor Grond- en Industrialisatiebeleid en de Oost-Vlaamse provinciegou-verneur. Het document bundelt alle fundamentele prin-cipes en voorwaarden op basis waarvan de afbakening van het havengebied op linkeroever zal gebeuren. Ook voor de rechter Scheldeoever werd een principeakkoord bereikt over een ‘ontwerp Strategisch Plan’.

Op basis van die akkoorden worden actieplannen voorbereid om belangrijke strategische projecten bin-nen de volgende jaren tot een goed einde te brengen. Voor het linkeroevergebied gaat het om onderzoek over de uitbouw van de dokinfrastructuur (Verrebroekdok), het voorbereidend onderzoek voor een tweede sluis en de verkenning van de invulling van bijkomende container-overslagcapaciteit. Voor het Rechteroevergebied wordt gewerkt aan een stappenplan voor strategische projecten zoals de bouw van het wachtdok voor lichters ter hoogte van de Noordlandbrug, de realisatie van de mechanische ontwateringinstallatie voor onderhoudsbaggerspecie (Amoras), de uitbouw van het logistiek park Hoevenen, de uitbreiding van het vormingsstation Noord en de ontwikkeling van robuuste natuur ten noorden van het havengebied.

Sinds de tweede helft van 2004 staat de integratie van beide planprocessen tot één globaal Strategisch Plan voor de haven van Antwerpen hoog op de agenda. De voornaamste werkgroepen werden gecombineerd om besluiten te kunnen nemen voor het hele studiegebied. Het gaat meer in het bijzonder om een fusiewerkgroep Economie, een fusiewerkgroep Natuur en een fusiewerk-groep Mobiliteit. Ook vonden de voorbereidingen plaats voor de procedure van milieueffectrapportering (Plan-MER) die begin 2005 wordt opgestart voor het Strate-gisch Plan van de haven.

Externe studiebureaus vulden met onderzoek het voorbije jaar een aantal overblijvende lacunes in het stu-diewerk op. Vooral de Economische Ontwikkelingsstu-die, de studie over een ruimtelijke vertaling van de Vogel- en Habitatverplichtingen in en rond het havengebied en het onderzoek naar knelpunten op mobiliteitsvlak waren daarbij van belang. De studies werden eind 2004 en be-gin 2005 afgewerkt. Ze vormen belangrijke bouwstenen voor de MER van het integrale Strategisch Plan. In 2006 moet dan het Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) worden opgesteld, de einddoelstelling van de Strategische Plan-ning voor de Antwerpse haven.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4


33

35

C O M M E N TA A R B I J D E J A A R R E K E N I N G

R E S U LTAT E N R E K E N I N G

De samengevatte resultatenrekening van het Havenbe-drijf wordt weergegeven in tabel 1.

Het resultaat van het boekjaar is identiek aan het re-sultaat van vorig boekjaar. Dat komt omdat, met ingang van het boekjaar 2000, met de Commissie voor Bank-, Financie- en Assurantiewezen is overeengekomen om de winst boven het bedrag van 2.299.901 euro af te dra-gen aan het Pensioenfonds van het Havenbedrijf. Deze verplichting werd opgelegd met het oog op de opbouw van aanvaardbare pensioenreserves. Het bedrag van 2.299.901 euro is gebaseerd op een referentiedividend van 2.069.910 euro, verhoogd met de wettelijk voorge-schreven reservering van 10 procent op de winst van het boekjaar. De pensioenverplichtingen die het Havenbe-drijf bij zijn omvorming tot autonoom gemeentebedrijf overnam van de Stad Antwerpen wegen zwaar op de rendabiliteit, wat zich in de voorzienbare toekomst zal doorzetten. In uitvoering van deze verplichting is in de jaarrekening van 2004 onder de personeelskosten een bijkomende pensioenverplichting van 82,8 miljoen euro opgenomen. In het boekjaar 2003 was dit 5,1 miljoen euro en in het boekjaar 2002 15,2 miljoen euro.

BedrijfsopbrengstenDe verdeling van de verschillende omzetcategorieën wordt weergegeven in grafiek 1, de evolutie van de verschillende categorieën over de laatste drie jaar in grafiek 2.

De opbrengsten van concessies stegen met ongeveer 5 procent door een combinatie van tariefverhogingen en de uitgifte van sommige terreinen.

Bij de zeevaartrechten wordt vastgesteld dat de toe-genomen activiteit zich ook vertaald heeft in 2 procent hogere omzetten.

Voor de binnenvaartrechten blijven de omzetten sta-biel ondanks de hogere activiteit. Dit laatste resulteert echter niet in een hogere omzet, als gevolg van een ver-dere tariefdaling vanaf 1 juli 2003 en 1 januari 2004, die werd doorgevoerd in uitvoering van een beslissing hier-over van de Vlaamse Regering.

De parameters voor facturering van sleeprechten da-len licht, waardoor samen met de in 2004 doorgevoerde tariefstijging de omzet stabiel is gebleven.

Het omzetcijfer voor elektriciteit blijft stabiel rond 11,5 miljoen euro.

De inkomsten uit prestaties van wal- en vlotkranen stijgen beide met 5 procent. Bij de walkranen is er een duidelijke verdere toename van de mobiele kraantaken.

De andere bedrijfsopbrengsten kennen een zeer

Jaarrekening

h o o f d s t u k 4

< Resultaten (tabel 1)

(euro x 1.000) Boekjaar 2004 Boekjaar 2003 Boekjaar 2002

Bedrijfsopbrengsten 332.178 227.048 219.273Bedrijfskosten (334.400) (231.853) (224.274)Bedrijfsverlies (2.222) (4.805) (5.001)Financiële opbrengsten 13.221 13.218 13.401Financiële kosten (8.870) (7.691) (7.556)Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening 2.129 722 844Uitzonderlijke opbrengsten 208 1.825 2.355Uitzonderlijke kosten (31) (239) (878)Winst voor belasting 2.306 2.308 2.321Belastingen (6) (8) (21)Winst van het boekjaar 2.300 2.300 2.300

36

sterke stijging van 24,1 miljoen euro naar 123,0 miljoen euro. Hiervoor zijn twee redenen.

In december 2002 had de Vlaamse Regering in een principiële beslissing besloten om het Havenbedrijf te vergoeden voor 60 procent van de opgelopen schade-claims van de aannemers. Deze principiële beslissing, die een geheel vormde met een aantal andere beslissingen, is in 2004 volledig geformaliseerd. Daarom zijn bedra-gen van uiteindelijk 16,9 miljoen euro in het resultaat opgenomen. Deze bedragen waren al in voorgaande ja-ren ontvangen en toen beschouwd als overige schulden omdat ze toen mogelijk nog dienden terugbetaald te worden.

In tweede instantie is in 2004 voor het verstrekken van bepaalde betoelagingen op basis van het havendecreet een gunstig advies verstrekt door de Europese Commis-sie. In februari 2005 is het Vlaams Gewest dan ook over-gegaan tot de uitbetaling van de toelagen voor de jaren 2001 tot en met 2004. De effectief ontvangen bedragen (72 miljoen euro waarvan 47,3 miljoen euro betrekking heeft op jaren voorafgaand aan 2004) zijn opgenomen in het resultaat 2004. Deze toelagen hebben betrekking op de exploitatiekosten van de sluizen, het baggeren van de maritieme toegangswegen achter de sluizen, het verwer-ken van baggerspecie van de maritieme toegangswegen achter de sluizen.

BedrijfskostenDe vergelijking over de jaren tussen de verschillende deelrubrieken wordt weergegeven in grafiek 3. Voor deze vergelijking zijn, in afwijking van de jaarrekening, de kosten van het door de Stad Antwerpen ter beschikking gestelde personeel opgenomen onder de personeelskos-ten in plaats van onder de diensten en diverse goederen.

Aankopen van diensten en diverse goederen stijgen met 4,3 miljoen euro om drie redenen:– Er is rekening gehouden met nog te verwachten kosten voor havenontvangstinstallaties. Gedurende 2004 zijn hiervoor bijdragen aan schepen aangerekend doch deze bijdragen dienen aangewend te worden voor de haven-ontvangstinstallaties;– Natuurcompensatiekosten voor 1,3 miljoen euro;– Studiekosten blijven op een hoog niveau wegens stu-dies in verband met de strategische planprocessen op linker- en rechteroever en studies voor de verdere ont-wikkeling van linkeroever.

De personeelskosten bedragen, inclusief de kosten voor ter beschikking gesteld personeel, 216,2 miljoen euro. In 2003 beliep de vergelijkbare kost 133,6 miljoen euro. De uitsplitsing van de personeelskost in tabel 2 ver-klaart deze toename.

Bij de oprichting werd in de statuten bepaald dat het Havenbedrijf pensioenlasten van de Stad overnam, niet alleen van het eigen havenpersoneel, maar ook van alle gepensioneerden die op het einde van hun loopbaan in het Havenbedrijf waren tewerkgesteld. Voor deze pensi-oenverplichting, die volgens actuariële berekeningen op 31 december 2004 238 miljoen euro belopen, maakte de Stad geen reserves over aan het Havenbedrijf. Daardoor betaalt het Havenbedrijf nu pensioenen uit en stort het bijdragen in een speciaal voor het statutaire havenperso-neel opgericht pensioenfonds, dat onderworpen wordt aan de regels en het toezicht van de CBFA. Op 31 decem-ber 2004 belopen de door het Havenbedrijf in het pen-sioenfonds opgebouwde reserves 117 miljoen euro.

Om erkend te worden door de CBFA dient het pen-sioenfonds aan minimale financieringsvereisten te vol-doen. Onmiddellijk aan deze vereisten beantwoorden, gaat de huidige financiële draagkracht van het Haven-bedrijf te boven. Daarom is met ingang van het boekjaar 2000 een gedeeltelijke vrijstelling overeengekomen. Die vrijstelling wordt gekoppeld aan de voorwaarde dat de opbrengsten uit onroerende goederen en winsten boven het referentiedividend en de wettelijke reservering, ten belope van 10 procent van het resultaat, aan het pensi-oenfonds moeten worden afgedragen.

De al betaalde werkgeversbijdrage van 49,5 miljoen euro (in 2003 was dat 50,1 miljoen euro) wordt zo aange-vuld met 82,8 miljoen euro (in 2003 was dat 5,1 miljoen euro). Hoewel er op die manier sinds 2000 grote inspan-ningen werden geleverd, zal er de volgende jaren nog een inhaalbeweging moeten gebeuren om het schema van de minimale financieringsvereisten na te leven. De uiteindelijk te bereiken kapitalisatie is ten opzichte van de voorgaande jaren wel aanzienlijk gedaald (van onge-veer 730 miljoen euro naar 238 miljoen euro). Het Ha-venbedrijf heeft namelijk beslist voor zijn pensioenver-plichtingen aan te sluiten bij de pool 2 van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheden (RSZPPO), het stelsel van de nieuw aangeslo-tenen bij de RSZPPO.

Zonder rekening te houden met de pensioenlasten

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

< Personeelskosten (tabel 2)

Personeelskosten (euro x 1.000) Boekjaar 2004 Boekjaar 2003

Loonkosten personeelsleden 83.802 78.461Pensioenen en kostprijs voor Havenbedrijf van service cost 49.524 50.108Extra afdracht pensioenfonds 82.845 5.052Totaal 216.171 133.621

37

j a a r r e k e n i n g

< Omzetverdeling (grafiek 1)

< Evolutie van de omzet in euro x 1.000 (grafiek 2)

Concessie (39%)

Zeevaartrechten (34%)

Binnenvaartrechten (3%)

Sleepdienst (14%)

Elektriciteit (6%)

Wal/Vlotkranen (6%)

Diverse (1%)

Conc

essie

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

2002 2003 2004

Zeevaa

rtrec

hten

2002 2003 2004

Binne

nvaa

rtrec

hten

2002 2003 2004

Sleep

dienst

2002 2003 2004

Elektr

icitei

t

2002 2003 2004

Wal/Vlo

tkran

en

2002 2003 2004

Divers

e

2002 2003 2004

38

< Evolutie van de bedrijfskosten in euro x 1.000 (grafiek 3)

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

Aank

open

0

-25.000

25.000

50.000

75.000

100.000

125.000

150.000

175.000

200.000

225.000

2002 2003 2004

Dienste

n + di

v. go

edere

n

2002 2003 2004

Perso

neels

koste

n

2002 2003 2004

Afsch

rijving

en

2002 2003 2004

Voorz

./Waa

rdeve

rm.

2004

Ande

re be

drijfs

koste

n

2002 200420032002 2003

39

is er ook een stijging van de personeelskosten. Hiervoor zijn verschillende redenen, voornamelijk:– Er is de impact van de toepassing van de cao 2004–2005 die tot een stijging van de loonkost leidt. Op basis van de cao is er onder andere een verhoging van het vakantie-geld, de maaltijdcheques en de mobiliteitsvergoeding.– Er was ook in 2004 een indexstijging. – Omdat het Havenbedrijf in 2003 heeft beslist om in voorkomend geval over te gaan tot een uitbetaling van ‘vertrekvakantiegeld’ aan ook de statutaire personeels-leden, is de noodzaak ontstaan om de hieraan verbon-den verplichting in de balans op te nemen. In totaliteit beloopt deze verplichting ongeveer 4,9 miljoen euro, waarvan één derde in 2003 in resultaat is genomen en waarvan de resterende twee derde in 2004 in resultaat is genomen.– Verder is er in 2004 een aanpassing doorgevoerd aan de berekening van het feestdagloon met een retroactieve werking van 5 jaar, wat een totale brutoloonkost met zich meegebracht heeft van 0,8 miljoen euro.

De forse stijging van de afschrijvingen is te wijten aan een eenmalige extra kost (8,7 miljoen euro) voor de onderwatercellen. Deze onderwatercellen in het Delwai-dedok worden gebruikt voor het bergen van baggerspe-cie. Verbonden met de ontvangst van de toelagen in het kader van het havendecreet zal het Havenbedrijf de res-terende capaciteit van de onderwatercellen grotendeels niet meer aanwenden voor eigen gebruik. Zodoende is er

hiervoor een waardevermindering geboekt. Bij de voorzieningen is er per saldo een toename van

5,4 miljoen euro. Dit saldo wordt hoofdzakelijk bepaald door het aanleggen van specifieke milieuvoorzieningen voor 2 miljoen euro alsook het verder uitbouwen van met het havendecreet verband houdende voorzieningen (1,8 miljoen euro).

De hoofdbestanddelen van de andere bedrijfskosten zijn de kosten van onroerende voorheffing en betaalde watervangbelasting.

Financieel resultaatHet financiële resultaat bleef stabiel. Ondanks de grote investerings- en pensioenuitgaven die resulteerden in bijkomende financiering, stegen de kosten van schulden slechts beperkt. Dit is te danken aan het feit dat geduren-de het boekjaar het thesaurieprogramma het mogelijk heeft gemaakt te financieren tegen voordelige rentevoe-ten.

Bij de financiële ontvangsten daalden de ontvangen dividenden wegens een lagere dividenduitbetaling door de Maatschappij voor Grond- en Industrialisatiebeleid van het linker Scheldeoevergebied.

B A L A N S

De samengevatte balans wordt weergegeven in tabel 3.

< Balans (tabel 3)

(euro x 1.000) 31/12/2004 31/12/2003 (euro x 1.000) 31/12/2004 31/12/2003

Activa Passiva III. Immat./Mat. vaste activa 955.346 884.543 I. Kapitaal 307.110 307.110IV. Financiële vaste activa 962 1.035 III. Herwaarderingsmw. 21.627 23.209V. Vorderingen > 1 jaar 0 0 IV. Reserves 17.173 15.395VI. Voorraden 2.569 2.498 VI. Kapitaalsubsidies 309.708 281.732VII. Vorderingen < 1 jaar 106.801 47.607 VII. Voorzieningen 68.870 63.487VIII. Geldbeleggingen 13.874 13.023 VIII. Schulden > 1 jaar 86.078 94.513IX. Liquide middelen 2.737 2.617 IX. Schulden < 1 jaar 251.481 146.101X. Overlopende rekeningen 6.701 6.431 X. Overlopende rekeningen 26.943 26.207 Totaal 1.088.990 957.754 Totaal 1.088.990 957.754


40

ActivaDe waarde van de materiële vaste activa steeg met 70,7 miljoen euro. Dit saldo bestaat uit de volgende factoren:

Het grote investeringsbedrag is terug te brengen tot vol-gende grote componenten:– Aankopen en vooruitbetaling van aankoop van gron-den in het havengebied op linker- en rechteroever ten belope van 31,8 miljoen euro;– Investeringen ten belope van 63,5 miljoen euro in het Deurganckdok, waarvan 60 procent wordt gesubsidi-eerd;– Het baggertuig ‘De Neus’ (6 miljoen euro);– Investeringen aan het Delwaidedok (5 miljoen euro);– Een nieuwe mobiele havenkraan (1,8 miljoen euro).

De uitstaande handelsvorderingen dalen ten op-zichte van 2003 omdat er einde 2003 uitzonderlijk een facturatie kort voor jaareinde op het vlak van elektriciteit had plaatsgevonden.

De overige vorderingen stijgen sterk van 25 miljoen euro naar 87,2 miljoen euro omdat de te ontvangen toelagen in het kader van het havendecreet hierin opge-nomen zijn (zie ook toelichting onder bedrijfsopbreng-sten). Deze toelagen zijn effectief ontvangen in februari 2005.

PassivaHet eigen vermogen stijgt vooral door het toegenomen bedrag aan kapitaalsubsidies, in eerste instantie subsi-dies voor het Deurganckdok.

De stijging van de voorzieningen is vooral te wijten aan de verdere toename van voorziening in het kader van milieuverplichtingen en risico’s in het kader van het ha-vendecreet.

Door de evolutie van de kaspositie van het Havenbe-drijf (zie verder onder Cashflowoverzicht) werd verder gebruik gemaakt van het in 2002 ingevoerde programma van thesauriebewijzen. Eind 2004 stonden er voor 92,7 miljoen euro thesauriebewijzen uit tegenover 59 miljoen euro eind 2003.

De extra te betalen pensioenbijdrage, die voor 2004 werd vastgesteld op 82,8 miljoen euro, zit vervat in de schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten.

De overige schulden dalen omdat de ontvangen gel-

den van de prefinanciering op schadeloosstellingen voor het Deurganckdok in 2004 in het resultaat opgenomen zijn (cfr. supra de toelichting bij de bedrijfsopbrengsten).

C A S H F L O W O V E R Z I C H T

Tabel 4 geeft een inzicht in de inkomende en uitgaande geldstromen. We stellen vast dat de uitgaven van inves-teringen en pensioenkosten de operationele cashflow overtreffen.

De sterke toename van de cashflow uit operationele act-viteiten is te danken aan de ontvangen opbrengsten op basis van het havendecreet. Dit bedrag is uitzonderlijk hoog omdat de toelagen voor verschillende werkingsja-ren ontvangen zijn.

De cashflow besteed aan investeringsactiviteiten stijgt sterk door de aankoop en vooruitbetaling van ter-reinen op linker- en rechteroever.

Door deze ontvangsten stijgt ook sterk de cashflow die besteed wordt aan pensioenen.

V E R P L I C H T I N G E N T E G E N O V E R D E S TA D A N T W E R P E N

Bij de omvorming van het Havenbedrijf tot een auto-noom gemeentebedrijf besliste de minister dat de Stad geen nadeel mocht ondervinden van deze operatie. Naast de overname van het sociaal passief werd de verplichting opgelegd jaarlijks een bedrag aan de Stad over te maken. Op basis van de huidige overeenkomst, die al door de Raad van Bestuur van het Havenbedrijf is goedgekeurd, dient voorzien te worden in een uit te betalen dividend van 2,1 miljoen euro.

Tevens dient het Havenbedrijf een bepaald bedrag te

miljoen euro

Investeringen 120,6Afschrijvingen – 49,0Buiten gebruik/herwaarderingen – 0,9

< Cashflow (tabel 4)

(euro x 1.000) 2004 2003

Geldbeleggingen en liquide middelen begin boekjaar 15.641 18.071Cashflow gegenereerd uit operationele activiteiten 194.907 77.144Cashflow besteed aan investeringsactiviteiten (81.070) (40.050)Cashflow besteed aan financieringsactiviteiten/pensioenen (112.867) (39.524)Geldbeleggingen en liquide middelen einde boekjaar 16.611 15.641

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

41


besteden aan subsidieerbare renovatieprojecten op het Eilandje over de periode 2001–2006. Als eerste project zijn de restauratiewerkzaamheden aan de Nassaubrug lopende. Er stelt zich hierbij wel een probleem, omdat het Havenbedrijf op basis van de huidige wetgeving hiervoor slechts 40 procent subsidiëring kan ontvangen en niet de 80 procent waarvan in de planning voor deze werken was uitgegaan. Het dossier van de Willembrug en de wegen rond het Willemdok zijn in verdere voorbereiding.

Wat de door het Havenbedrijf aangegane verplich-tingen voor het sociaal passief betreft, heeft het Haven-bedrijf over de voorbije boekjaren bedragen afgedragen aan het pensioenfonds. Die bedragen werden niet alleen gebruikt voor de uitbetaling van lopende pensioenen, maar ook om te starten met de opbouw van een reserve-ring. Het in het pensioenfonds opgebouwde vermogen bedroeg eind 2004 117 miljoen euro.

Ondanks deze zware verplichtingen worden door de gunstige evolutie van de activiteiten en de controle over de bedrijfskosten toch positieve resultaten geboekt.

A N D E R E V E R P L I C H T E V E R M E L D I N G E N

Buiten de gegevens die in de jaarrekening worden ver-meld, zijn er geen bijkomende belangrijke gebeurtenis-sen na balansdatum. De punten in verband met onder-zoek en ontwikkeling en het bestaan van bijkantoren zijn niet van toepassing. Er werden geen procedures gevoerd onder toepassing van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen. Er is geen gebruik van financiële in-strumenten dat van significant belang is voor de beoor-deling van activa, passiva, financiële positie en resultaat.

Vennootschappen waarmee Deloitte & Touche Be-drijfsrevisoren een beroepsmatig samenwerkingsver-band hebben, hebben diensten verricht voor een bedrag van 1.050 euro voor fiscale adviezen. Deloitte & Touche Bedrijfsrevisoren hebben diensten verricht voor 17.850 euro voor administratieve ondersteuning.

De commissarissen Deloitte & Touche Bedrijfsreviso-ren, de heren H. Coveliers en L. Lemmens hebben bij de jaarrekening een goedkeurende verklaring zonder voor-behoud afgeleverd.

42

B A L A N S N A W I N S T V E R D E L I N G ( I N E U R O )

A C T I V A codes boekjaar vorig boekjaar

VA S T E A C T I VA 20/28 956 307 659,23 885 577 678,47

I. Oprichtingskosten (toel. I) 20

II. Immateriële vaste activa (toel. II) 21 298 818,63 142 918,40

III. Materiële vaste activa (toel. III) 22/27 955 046 746,63 884 399 519,15 A. Terreinen en gebouwen 22 679 495 841,11 674 491 294,91 B. Installaties, machines en uitrusting 23 57 715 027,42 67 853 619,70 C. Meubilair en rollend materieel 24 37 462 071,76 40 518 457,89 D. Leasing en soortgelijke rechten 25 632 910,05 660 034,77 E. Overige materiële vaste activa 26 38 305,62 38 305,62 F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 179 702 590,67 100 837 806,26

IV. Financiële vaste activa (toel. IV & V) 28 962 093,97 1 035 240,92 A. Verbonden ondernemingen 280/1 1. Deelnemingen 280 2. Vorderingen 281 B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 282/3 608 888,47 608 888,47 1. Deelnemingen 282 608 888,47 608 888,47 2. Vorderingen 283 C. Andere financiële vaste activa 284/8 353 205,50 426 352,45 1. Aandelen 284 8 050,39 6 197,34 2. Vorderingen en borgtochten in contanten 285/8 345 155,11 420 155,11

V LOT T E N D E A C T I VA 29/58 132 682 648,37 72 176 772,87

V. Vorderingen op meer dan één jaar 29 A. Handelsvorderingen 290 B. Overige vorderingen 291

VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering 3 2 569 333,86 2 497 922,45 A. Voorraden 30/36 2 569 333,86 2 497 922,45 1. Grond- en hulpstoffen 30/31 2. Goederen in bewerking 32 3. Gereed product 33 4. Handelsgoederen 34 5. Onroerende goederen bestemd voor verkoop 35 6. Vooruitbetalingen 36 B. Bestellingen in uitvoering 37

VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar 40/41 106 801 067,39 47 607 164,50 A. Handelsvorderingen 40 19 601 247,25 22 627 454,89 B. Overige vorderingen 41 87 199 820,14 24 979 709,61

VIII. Geldbeleggingen (toel. V & VI) 50/53 13 873 953,15 13 023 372,30 A. Eigen aandelen 50 B. Overige beleggingen 51/53 13 873 953,15 13 023 372,30

IX. Liquide middelen 54/58 2 736 650,17 2 617 501,63

X. Overlopende rekeningen (toel. VII) 490/1 6 701 643,80 6 430 811,99

TOTA A L D E R A C T I VA 20/58 1 088 990 307,60 957 754 451,34

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

P A S S I V A codes boekjaar vorig boekjaar E I G E N V E R M O G E N 10/15 655 618 140,12 627 446 099,59

I. Kapitaal (toel. VIII) 10 307 109 691,74 307 109 691,74 A. Geplaatst kapitaal 100 307 109 691,74 307 109 691,74 B. Niet-opgevraagd kapitaal (–) 101

II. Uitgiftepremies 11

III. Herwaarderingsmeerwaarden 12 21 627 403,00 23 208 895,52

IV. Reserves 13 17 173 296,59 15 395 067,99 A. Wettelijke reserve 130 2 210 635,32 1 980 645,22 B. Onbeschikbare reserves 131 11 863 992,21 10 315 753,71 1. Voor eigen aandelen 1310 2. Andere 1311 11 863 992,21 10 315 753,71 C. Belastingvrije reserves 132 D. Beschikbare reserves 133 3 098 669,06 3 098 669,06

V. Overgedragen winst 140 Overgedragen verlies (–) 141

VI. Kapitaalsubsidies 15 309 707 748,79 281 732 444,34

V O O R Z I E N I N G E N en uitgestelde belastingen 16 68 869 927,00 63 487 235,50

VII. A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 160/5 68 869 927,00 63 487 235,50 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 160 2. Belastingen 161 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 162 27 645 206,09 26 728 978,16 4. Overige risico’s en kosten (toel. IX) 163/5 41 224 720,91 36 758 257,34 B. Uitgestelde belastingen 168

S C H U L D E N 17/49 364 502 240,48 266 821 116,25

VIII. Schulden op meer dan één jaar (toel. X) 17 86 078 554,54 94 512 639,14 A. Financiële schulden 170/4 86 078 554,54 94 512 639,14 1. Achtergestelde leningen 170 2. Niet-achtergestelde obligatieleningen 171 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 172 351 596,23 411 176,92 4. Kredietinstellingen 173 85 726 958,31 94 101 462,22 5. Overige leningen 174 B. Handelsschulden 175 1. Leveranciers 1750 2. Te betalen wissels 1751 C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 D. Overige schulden 178/9

IX. Schulden op ten hoogste één jaar (toel. X) 42/48 251 480 867,67 146 101 082,01 A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen 42 9 226 796,76 8 691 478,51 B. Financiële schulden 43 92 750 074,95 59 018 273,27 1. Kredietinstellingen 430/8 74,95 273,27 2. Overige leningen 439 92 750 000,00 59 018 000,00 C. Handelsschulden 44 41 089 727,68 41 812 304,55 1. Leveranciers 440/4 41 089 727,68 41 812 304,55 2. Te betalen wissels 441 D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 1 413 500,00 1 113 500,00 E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 45 101 257 749,65 15 723 416,44 1. Belastingen 450/3 899 993,53 1 035 757,86 2. Bezoldigingen en sociale lasten 454/9 100 357 756,12 14 687 658,58 F. Overige schulden 47/48 5 743 018,63 19 742 109,24

X. Overlopende rekeningen (toel. XI) 492/3 26 942 818,27 26 207 395,10

TOTA A L D E R PA S S I VA 10/49 1 088 990 307,60 957 754 451,34


a n n u a l r e p o r t 2 0 0 4

4444

codes boekjaar vorig boekjaar

I. Bedrijfsopbrengsten 70/74 332 177 990,43 227 048 361,98 A. Omzet (toel. XII, A) 70 205 906 556,10 200 876 201,89 B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname –) 71 C. Geproduceerde vaste activa 72 3 284 809,21 2 024 918,16 D. Andere bedrijfsopbrengsten (toel. XII, B) 74 122 986 625,12 24 147 241,93

II. Bedrijfskosten (–) 60/64 (334 400 187,29) (231 853 458,97) A. Handelsgoederen, gronden hulpstoffen 60 1 952 167,37 1 867 238,81 1. Inkopen 600/8 2 064 947,14 1 782 569,10 2. Wijziging in de voorraad (toename –, afname +) 609 (112 779,77) 84 669,71 B. Diensten en diverse goederen 61 57 675 508,91 53 439 915,17 C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toel. XII, C2) 62 205 208 765,18 122 639 261,92 D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 630 49 021 147,18 35 762 018,36 E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen –) (toel. XII, D) 631/4 2 060 307,48 (70 948,45) F. Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen –) (toel. XII, C3 en E) 635/7 5 382 691,50 (2 704 579,98) G. Andere bedrijfskosten (toel. XII, F) 640/8 13 099 599,67 20 920 553,14 H. Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (–) 649

III. Bedrijfswinst (+) 70/64 Bedrijfsverlies (–) 64/70 (2 222 196,86) (4 805 096,99)

IV. Financiële opbrengsten 75 13 220 552,29 13 218 290,44 A. Opbrengsten uit financiële vaste activa 750 19 921,87 529 250,80 B. Opbrengsten uit vlottende activa 751 166 567,38 142 394,13 C. Andere financiële opbrengsten (toel. XIII, A) 752/9 13 034 063,04 12 546 645,51

V. Financiële kosten (–) 65 (8 870 103,71) (7 690 872,67) A. Kosten van schulden (toel. XIII, B en C) 650 8 812 275,65 7 628 177,17 B. Waardeverminderingen op andere vlottende activa dan bedoeld onder II. E (toevoegingen +, terugnemingen –) (toel. XIII, D) 651 C. Andere financiële kosten (toel. XIII, E) 652/9 57 828,06 62 695,50

R E S U LTAT E N R E K E N I N G ( I N E U R O )

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

45


VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting (+) 70/65 2 128 251,72 722 320,78 Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting (–) 65/70

VII. Uitzonderlijke opbrengsten 76 207 815,01 1 824 750,34 A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa 760 B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa 761 570 155,11 C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten 762 D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa 763 207 815,01 1 254 560,91 E. Andere uitzonderlijke opbrengsten (toel. XIV, A) 764/9 34,32

VIII. Uitzonderlijke kosten (–) 66 (30 606,62) (239 444,61) A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 660 B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa 661 C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten (toevoegingen + , bestedingen –) 662 D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa 663 30 606,42 239 444,61 E. Andere uitzonderlijke kosten (toel. XIV, B) 664/8 0,20 F. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (–) 669

IX. Winst van het boekjaar vóór belasting (+) 70/66 2 305 460,11 2 307 626,51 Verlies van het boekjaar vóór belasting (–) 66/70 A. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen (+) 780 B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen (–) 680 X. Belastingen op het resultaat (–) (+) 67/77 (5 559,08) (7 725,47) A. Belastingen (toel. XV) (–) 670/3 (5 559,08) (7 725,47) B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen 77

XI. Winst van het boekjaar (+) 70/67 2 299 901,03 2 299 901,04 Verlies van het boekjaar (–) 67/70

XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves (+) 789 Overboeking naar de belastingvrije reserves (+) 689

XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar (+) 70/68 2 299 901,03 2 299 901,04 Te verwerken verlies van het boekjaar (+) 68/70


IXbis.

46

R E S U LTA AT V E R W E R K I N G codes boekjaar vorig boekjaar

A. Te bestemmen winstsaldo 70/69 2 299 901,03 2 299 901,04 Te verwerken verliessaldo (–) 69/70 1. Te bestemmen winst van het boekjaar 70/68 2 299 901,03 2 299 901,04 Te verwerken verlies van het boekjaar (–) 68/70 2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar 790 Overgedragen verlies van het vorige boekjaar (–) 690

B. Onttrekking aan het eigen vermogen 791/2 1. aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 791 2. aan de reserves 792

C. Toevoeging aan het eigen vermogen (–) 691/2 (229 990,10) (229 990,11) 1. aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 2. aan de wettelijke reserve 6920 229 990,10 229 990,11 3. aan de overige reserves 6921

D. Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst (–) 693 2. Over te dragen verlies 793

E. Tussenkomst van de vennoten in het verlies 794

F. Uit te keren winst (–) 694/6 (2 069 910,93) (2 069 910,93) 1. Vergoeding van het kapitaal 694 2. Bestuurders of zaakvoerders 695 3. Andere rechthebbenden 696 2 069 910,93 2 069 910,93

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

4747

T O E L I C H T I N G

II. S T A A T V A N D E I M M A T E R I E L E V A S T E A C T I V A (post 21 van de activa)

codes kosten van concessies, onderzoek en octrooien, ontwikkeling licenties, enz.

a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar 801 214 377,61 Mutaties tijdens het boekjaar: – Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 802 341 039,22 – Overdrachten en buitengebruikstellingen (–) 803 – Overboekingen van een post naar een andere (+) (–) 804

Per einde van het boekjaar 805 555 416,83

c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar 806 71 459,21 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 807 185 138,99 – Teruggenomen want overtollig (–) 808 – Verworven van derden 809 – Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (–) 810 – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 811 Per einde van het boekjaar 812 256 598,20

d) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) - (c) 813 298 818,63


48

III. S T A A T V A N D E M A T E R I E L E V A S T E A C T I V A (post 22 tot 24 van de activa) codes terreinen installaties, meubilair en gebouwen machines en en rollend uitrusting materieel (post 22) (post 23) (post 24)

a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar 815 899 155 725,42 170 071 171,48 71 414 335,27 Mutaties tijdens het boekjaar: – Aanschaff., incl. de geprod. vaste activa 816 21 879 685,66 5 501 218,39 1 018 537,03 – Overdrachten en buitengebruikstellingen (–) 817 (1 009 790,80) (2 611 973,95) (317 859,23) – Overboek. van een post naar een andere (+) (–) 818 4 147 073,17 8 675 134,24 150 832,63 Per einde van het boekjaar 819 924 172 693,45 181 635 550,16 72 265 845,70

b) Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar 820 24 217 196,05 7 853 055,90 3 516 146,47 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 821 327 250,76 – Verworven van derden 822 – Afgeboekt (–) 823 (291 288,84) (162 139,44) (12 102,78) – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 824 Per einde van het boekjaar 825 24 253 157,97 7 690 916,46 3 504 043,69

c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar 826 248 881 626,56 110 070 607,68 34 412 023,85 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 827 20 388 038,33 24 203 934,42 4 216 910,72 – Teruggenomen want overtollig (–) 828 – Verworven van derden 829 – Afgeboekt na overdr. en buitengebruikstell. (–) 830 (339 654,58) (2 663 102,90) (321 116,94) – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 831 Per einde van het boekjaar 832 268 930 010,31 131 611 439,20 38 307 817,63

d) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) + (b) - (c) 833 679 495 841,11 57 715 027,42 37 462 071,76

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

49

III. S T A A T V A N D E M A T E R I E L E V A S T E A C T I V A (post 25 tot 27 van de activa) codes leasing en overige activa in aan- soortgelijke materiële bouw en voor- rechten vaste activa uitbetalingen (post 25) (post 26) (post 27)

a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar 815 813 382,95 38 305,62 100 837 806,26 Mutaties tijdens het boekjaar: – Aanschaff., incl. de geprod. vaste activa 816 91 837 824,45 – Overdrachten en buitengebruikstellingen (–) 817 – Overboek. van een post naar een andere (+) (–) 818 (12 973 040,04) Per einde van het boekjaar 819 813 382,95 38 305,62 179 702 590,67

b) Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar 820 80 817,81 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 821 – Verworven van derden 822 – Afgeboekt (–) 823 – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 824 Per einde van het boekjaar 825 80 817,81

c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar 826 234 165,99 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 827 27 124,72 – Teruggenomen want overtollig (–) 828 – Verworven van derden 829 – Afgeboekt na overdr. en buitengebruikstell. (–) 830 – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 831 Per einde van het boekjaar 832 261 290,71

d) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) + (b) - (c) 833 632 910,05 38 305,62 179 702 590,67 Waarvan: – Terreinen en gebouwen 250 632 910,05 – Installaties, machines en uitrusting 251 – Meubilair en rollend materieel 252


50

IV. S T A A T V A N D E F I N A N C I E L E V A S T E A C T I V A (post 28 van de activa) codes verbonden ondernemingen andere ondernemingen met deelnemings- ondernemingen verhouding (post 280) (post 282) (post 284)

1. Deelnemingen en aandelen a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar 835 2 379 777,84 6 197,34 Mutaties tijdens het boekjaar: – Aanschaffingen 836 14 810,65 7 412,21 – Overdrachten en buitengebruikstellingen (–) 837 – Overboekingen van een post naar een andere (+) (–) 838 Per einde van het boekjaar 839 2 394 588,49 13 609,55

c) Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar 846 27 888,02 Mutaties tijdens het boekjaar: – Geboekt 847 – Teruggenomen want overtollig (–) 848 – Verworven van derden 849 – Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstell. (–) 850 – Overgeboekt van een post naar een andere (+) (–) 851 Per einde van het boekjaar 852 27 888,02

d) Niet-opgevraagde bedragen Per einde van het vorige boekjaar 853 1 743 001,35 Mutaties tijdens het boekjaar (+) (–) 854 14 810,65 5 559,16 Per einde van het boekjaar 855 1 757 812,00 5 559,16

Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) + (b) - (c) - (d) 856 608 888,47 8 050,39

2. Vorderingen (post 281) (post 283) (post 285/8)

Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar 857 420 155,11 Mutaties tijdens het boekjaar: – Toevoegingen 858 – Terugbetalingen (–) 859 – Geboekte waardeverminderingen (–) 860 – Teruggenomen waardeverminderingen 861 – Wisselkoersverschillen (+) (–) 862 – Overige (+) (–) 863 (75 000,00)

Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar 864 345 155,11

Gecumuleerde waardeverminderingen op vorderingen per einde boekjaar 865

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

51

V. D E E L N E M I N G E N E N M A AT S C H A P P E L I J K E R E C H T E N I N A N D E R E O N D E R N E M I N G E N

Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de posten 280 en 282 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van ten minste 10% van het geplaatste kapitaal.

Naam, volledig adres maatschappelijke rechten gehouden door gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening van de zetel en de onderneming (rechtstreeks) dochters jaarrekening munt- eigen netto- btw-nummer aantal % % per code vermogen resultaat

Maatschappij voor Grond- en Industriebeleid van het linkerscheldeoevergebied Sluisgebouw, 9120 Kallo België BE 223 944 690 1 875 37,50 31/12/2003 EUR 104 361 959 4 719 381

nv apec– Antwerp Port Consultancy NV Entrepotkaai 1 2000 Antwerpen België BE 466 583 658 9 90,00 31/12/2003 EUR 65 293 5 730


52

VI. G E L D B E L E G G I N G E N : O V E R I G E B E L E G G I N G E N (post 51/53 van de activa) codes boekjaar vorig boekjaar

Aandelen 51 Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagde bedrag 8681 Niet-opgevraagd bedrag (–) 8682 Vastrentende effecten 52 10 568 953,15 8 343 372,30 waarvan uitgegeven door kredietinstellingen 8684 10 568 953,15 8 343 372,30 Termijnrekeningen bij kredietinstellingen 53 3 305 000,00 4 680 000,00 met een resterende looptijd of opzegtermijn van: – hoogstens één maand 8686 3 305 000,00 4 680 000,00 – meer dan één maand en hoogstens één jaar 8687 – meer dan één jaar 8688

Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen 8689

VII. O V E R L O P E N D E R E K E N I N G E N

Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa boekjaar indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt. Pensioenen januari 2005 3 250 000,00 Lonen januari 2005 2 337 169,04

VIII. S TA AT V A N H E T K A P I TA A L codes bedragen aantal aandelen

Maatschappelijk kapitaal 1. Geplaatst kapitaal (post 100 van de passiva) – Per einde van het vorige boekjaar 8700 307 109 691,74 – Wijzigingen tijdens het boekjaar – Per einde van het boekjaar 8701 307 109 691,74 2. Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen geen aandelen wegens Autonoom gemeentebedrijf IX. V O O R Z I E N I N G E N V O O R O V E R I G E R I S I C O ’ S E N K O S T E N Uitsplitsing van de post 163/5 van de passiva boekjaar indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt. Hangende geschillen en risico’s 11 392 527,89 Milieu 16 384 722,44 Uitstapregeling personeel 821 146,60

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

53

X. S TA AT V A N D E S C H U L D E N A. Uitsplitsing van de schulden schulden met een resterende looptijd van met een oorspronkelijke looptijd hoogstens meer dan één jaar meer dan van meer dan één jaar één jaar doch hoogstens vijf jaar naargelang hun resterende looptijd vijf jaar codes (post 42) (post 17) (post 17)

Financiële schulden 880 9 226 796,76 31 811 855,93 54 266 698,61 1. Achtergestelde leningen 881 2. Niet-achtergestelde obligatieleningen 882 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 883 59 580,69 273 447,16 78 149,07 4. Kredietinstellingen 884 9 167 216,07 31 538 408,77 54 188 549,54 5. Overige leningen 885 Handelsschulden 886 1. Leveranciers 887 2. Te betalen wissels 888 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Overige schulden Totaal 891 9 226 796,76 31 811 855,93 54 266 698,61

C. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten codes boekjaar

1. Belastingen (post 450/3 van de passiva) a) Vervallen belastingschulden 9072 b) Niet-vervallen belastingschulden 9073 899 993,53 c) Geraamde belastingschulden 450 2. Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva) a) Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid 9076 b) Andere schulden met betrekking tot bezoldiging en sociale lasten 9077 100 357 756,12

XI. O V E R L O P E N D E R E K E N I N G E N boekjaar Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt. Facturatie concessiegelden 1e kwartaal 2005 20 363 047,62 Verschuldigde nog niet betaalde intresten 1 534 815,28 Omzet lang termijncontracten 4 972 330,97


54

XII. B E D R I J F S R E S U LTAT E N

A. Netto-omzet : (post 70) : per bedrijfscategorie en per geografische markt uitsplitsen in de bijlage bij het standaardformulier, voor zover deze categorieën en markten, vanuit het oogpunt van de organisatie van de verkoop van goederen en de verlening van diensten in het kader van de normale bedrijfsuitoefening van de onderneming, onderling aanzienlijke verschillen vertonen.


B. Andere bedrijfsopbrengsten (post 74) Waarvan: exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen 740 97 953 396,91 5 373 764,14

C1. Werknemers ingeschreven in het personeelsregister a) Totaal aantal op de afsluitingsdatum 9086 1 319 1 304 b) Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten 9087 1 319,5 1 296,0 c) Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 9088 2 585 565 2 471 958

C2. Personeelskosten (post 62) a) Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen 620 57 987 967,81 53 511 974,83 b) Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen 621 10 321 919,01 9 971 137,68 c) Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen 622 494 159,25 481 166,54 d) Andere personeelskosten 623 4 035 991,02 3 515 169,45 e) Pensioenen 624 132 368 728,09 55 159 813,42 C3. Voorzieningen voor pensioenen (begrepen in post 635/7) Toevoegingen (+), bestedingen en terugnemingen (–) 635

D. Waardeverminderingen (post 631/4) 1. Op voorraden en bestellingen in uitvoering – geboekt 9110 41 368,36 – teruggenomen (–) 9111 (61 887,59) 2. Op handelsvorderingen – geboekt 9112 2 018 939,12 – teruggenomen (–) 9113 (9 060,86)

E. Voorzieningen voor risico’s en kosten (post 635/7) Toevoegingen 9115 8 923 558,35 11 751 714,71 Bestedingen en terugnemingen (–) 9116 (3 540 866,85) (14 456 294,69)

F. Andere bedrijfskosten (post 640/8) Belastingen en taksen op de bedrijfsuitoefening 640 9 677 859,42 10 359 427,07 Andere 641/8 3 421 740,25 10 561 126,07

G. Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen 1. Totaal aantal op de afsluitingsdatum 9096 293 309 2. Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten 9097 299,4 318,0 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 9098 562 732 616 858 Kosten voor de onderneming 617 11 100 197,85 11 155 819,04

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

55

XIII. F I N A N C I E L E R E S U LTAT E N codes boekjaar vorig boekjaar

A. Andere financiële opbrengsten (post 752/9) Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op het resultaat: – kapitaalsubsidies 9125 10 740 662,11 11 521 349,30 – interestsubsidies 9126 Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft. Meerwaarde realisatie vlottende activa 46 028,83 52 037,36 Intrestswap 2 021 666,45 962 931,51

XV. B E L A S T I N G E N O P H E T R E S U LTA AT codes boekjaar

A. Uitsplitsing van post 670/3 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar 9134 5 559,08 a. Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen 9135 5 559,08 b. Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen (–) 9136 c. Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder post 450/3 van de passiva) 9137

B. Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst voor belastingen, en de geraamde belastbare winst Het gemeentelijk Havenbedrijf is niet onderworpen aan de vennootschapsbel. maar wel aan de rechtspersonenbel. XVI. BELAST ING OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE EN BELAST INGEN TEN LASTE VAN DERDEN codes boekjaar vorig boekjaar

A. De belasting op de toegevoegde waarde in rekening gebracht: 1. aan de onderneming (aftrekbaar) 9145 28 763 444,68 25 094 314,20 2. door de onderneming 9146 28 473 614,39 25 123 273,11 B. De ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van: 1. bedrijfsvoorheffing 9147 18 054 917,31 17 504 460,58 2. roerende voorheffing 9148


56

XVII. N I E T I N D E B A L A N S O P G E N O M E N R E C H T E N E N V E R P L I C H T I N G E N

In voorkomend geval, een beknopte beschrijving van de regeling inzake het aanvullend rust- of overlevingspensioen ten behoeve van de personeels- of directieleden, met opgave van de genomen maatregelen om de daaruit voortvloeiende kosten te dekken

Overeenkomstig art. 31 van haar statuten, heeft het Havenbedrijf Antwerpen al de pensioenverplichtingen, vroegere, huidige en toekomstige, voor personeelsleden die in de haven werken of gewerkt hebben, overgenomen van de Stad Antwerpen. Reserves voor de verleden diensttijd had de Stad Antwerpen niet aangelegd. Het Havenbedrijf heeft contracten afgesloten die er op gericht zijn het pensioen aan gepensioneerden uit te betalen en op lange termijn reserves op te bouwen Pensioenen die door de onderneming zelf worden gedragen: codes boekjaar

– geschat bedrag van de verplichtingen die voortvloeien uit reeds gepresteerd werk 9220 121 000 000,00 – wijze waarop dit bedrag wordt berekend

pensioenverplichtingen zoals berekend door actuaris: 238 milj. euro pensioenreserves Pensioenfonds: 117 milj. euro

Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen

In het boekjaar 2000 heb-ben derden een procedure ingeleid tot schorsing van de door het Vlaamse Gewest op 13 juni 2000 verstrekte bouwvergunning voor het Deurganckdok. Op 7 maart 2001 is de bouwvergunning effectief door de Raad van State geschorst, waardoor de werken toen stilgelegd zijn. Het Gemeentelijk Haven-bedrijf Antwerpen is door de aannemers in gebreke gesteld en heeft met de aannemers, samen met het Vlaamse Gewest, contractu-ele regelingen getroffen voor de door de aannemers opge-lopen schade. De definitieve afsluiting van de schadere-geling dient nog plaats te vinden. Uit deze definitieve afrekening worden geen significante effecten meer verwacht. Daarnaast hebben

derden gerechtelijke vorde-ringen opgestart tegen de door de overheid verleende vergunnningen op basis waarvan de werken heropge-start zijn. Deze vorderingen zijn tot op datum van heden afgewezen door de bevoegde rechtbanken doch niet alle ingestelde procedures zijn afgerond. Concessiehouders van het Deurganckdok heb-ben eveneens het Gemeente-lijk Havenbedrijf Antwerpen in gebreke gesteld en zich het recht voorbehouden om schadevergoeding te eisen. Deze schadeclaims zullen echter worden afgewezen door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. De firma Seaport Terminals NV heeft in 2003 een claim inge-diend tegen het Gemeente-lijk Havenbedrijf Antwerpen ten belope van 86.762.734

euro. Het betreft een geëiste schadevergoeding wegens beweerde medeplichtigheid aan contractbreuk door de rederij Cast in verband met Flanders Container Terminal. Op basis van een juridische analyse van de beschik-bare gegevens in het dossier meent de raad van bestuur dat er in verband met deze claim geen voldoende argumenten tegen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen geformuleerd zijn om hiervoor een voor-ziening op te nemen. In het kader van de toewijzing van het windmolenproject in de haven van Antwerpen door het Gemeentelijk Havenbe-drijf Antwerpen, heeft de firma Aspiravi NV die niet als eerste weerhouden was, reeds verschillende procedu-res tegen het Gemeentelijk

Havenbedrijf Antwerpen opgestart. Deze procedures bij verschillende rechtban-ken zijn tot op heden metgunstig gevolg voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Aspiravi NV heeft in verband met dezetoewijzingsbeslissing op 20 februari 2004 het Gemeen-telijk Havenbedrijf Antwer-pen gedagvaard voor de Rechtbank van Eerste Aanleg waarbij een schadevergoe-ding van 117.309.425 euro gevorderd wordt. Omwille van het feit dat voorgaande procedures waarbij dezelfde argumenten gebruikt wor-den met gunstig gevolg waren voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, is geen voorziening opgeno-men.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

57

XVIII. B E T R E K K I N G E N M E T V E R B O N D E N O N D E R N E M I N G E N E N M E T O N D E R N E M I N G E N W A A R M E E E E N D E E LV E R H O U D I N G B E S TA AT

verbonden ondernemingen ondernemningen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat codes boekjaar vorig boekjaar boekjaar vorig boekjaar

1. Financiële vaste activa 925 608 888,47 608 888,47 Deelnemingen 926 608 888,47 608 888,47 Vorderingen: achtergestelde 927 andere 928


58

S O C I A L E B A L A N S

Nummers van de paritaire comités die voor de ondernemingen bevoegd zijn: 100.00

I. S TA AT V A N D E T E W E R K G E S T E L D E P E R S O N E N

A. Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het boekjaar codes voltijds deeltijds totaal (T) of totaal (T) of en het vorige boekjaar (boekjaar) (boekjaar) totaal in voltijdse totaal in voltijdse equivalenten (VTE) equivalenten (VTE) (boekjaar) (vorig boekjaar)

Gemiddeld aantal werknemers 100 1 319,0 1,0 1 319,5(VTE) 1 296,0(VTE) Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 101 2 585 305 260 2 585 565(T) 2 471 958(T) Personeelskosten 102 205 052 061,04 156 704,14 205 208 765,18(T) 122 639 261,92(T) Bedrag van de voordelen bovenop het loon 103 (T) (T)

Op de afsluitingsdatum van het boekjaar codes voltijds deeltijds totaal in voltijdse equivalenten a. Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister 105 1 315 4 1317,0 b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 110 1 312 4 1314,0 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 111 2 2,0 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 112 Vervangingsovereenkomst 113 1 1,0

c. Volgens het geslacht Mannen 120 1149 2 1150,0 Vrouwen 121 166 2 167,0

d. Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel 130 158 1 158,5 Bedienden 134 593 3 594,5 Arbeiders 132 564 564,0 Andere 133

B. Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Tijdens het boekjaar codes uitzendkrachten ter beschikking van de onderneming gestelde personen

Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen 150 3,4 296,0 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 151 4 995 557 737 Kosten voor de onderneming 152 138 054,68 10 962 143,17

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

59

II. TA B E L V A N H E T P E R S O N E E L S V E R L O O P T I J D E N S H E T B O E K J A A R codes voltijds deeltijds totaal in voltijdse equivalenten

A. Ingetreden a. Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven 205 61 61,0 b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 210 56 56,0 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 211 4 4,0 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 212 Vervangingsovereenkomst 213 1 1,0 c. Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: lager onderwijs 220 15 15,0 secundair onderwijs 221 19 19,0 hoger niet-universitair onderwijs 222 universitair onderwijs 223 6 6,0 Vrouwen: lager onderwijs 230 2 2,0 secundair onderwijs 23 16 16,0 hoger niet-universitair onderwijs 232 universitair onderwijs 233 3 3,0

B. Uitgetreden a. Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam 305 45 1 45,5

b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 310 45 45,0 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 311 1 0,5 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 312 Vervangingsovereenkomst 313

c. Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: lager onderwijs 320 6 6,0 secundair onderwijs 321 25 25,0 hoger niet-universitair onderwijs 322 2 2,0 universitair onderwijs 323 5 5,0 Vrouwen: lager onderwijs 330 1 0,5 secundair onderwijs 331 4 4,0 hoger niet-universitair onderwijs 332 1 1,0 universitair onderwijs 333 2 2,0

d. Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Pensioen 340 38 38,0 Brugpensioen 341 Afdanking 342 1 0,5 Andere reden 343 7 7,0 Waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming 350


60

IV. I N L I C H T I N G E N O V E R D E O P L E I D I N G E N V O O R D E W E R K N E M E R S T I J D E N S H E T B O E K J A A R

Totaal van de opleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever codes mannen codes vrouwen 1. Aantal betrokken werknemers 5801 837 5811 129 2. Aantal gevolgde opleidingsuren 5802 9 793 5812 1638 3. Kosten voor de onderneming 5803 328 932,81 5813 81 840,05

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

61

Krachtens artikel 34 van de statuten van het Gemeentelijk Ha-venbedrijf Antwerpen is het Havenbedrijf onderworpen aan de wet van 17 juli 1975 met betrekking tot de boekhouding en de jaarrekening van ondernemingen. Hierdoor moet de boekhou-ding gevoerd worden overeenkomstig het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 op de jaarrekening van ondernemingen. Het opstellen van de jaarrekening is de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het zo nauwkeurig mogelijk omschrijven van de waarderingsregels maakt hier integraal deel van uit.

A L G E M E N E W A A R D E R I N G S R E G E L S

De jaarrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwer-pen wordt opgesteld in overeenstemming met de wetgeving op de jaarrekening. Krachtens art. 24 van het K.B. van 30 januari 2001 worden de waarderingsregels opgesteld met naleving van de vereisten van het getrouwe beeld, rekening houdend met de specifieke kenmerken van de onderneming. Voor hetgeen de wet aanvullend regelt en in de gevallen waar zij een keuze laat aan de onderneming, heeft de Raad van Be-stuur de hierna volgende waarderingsregels bepaald.

S P E C I F I E K E W A A R D E R I N G S R E G E L S

M AT E R I E L E VA S T E A C T I VA

Algemeen principeOnder de materiële vaste activa worden duurzame, tastbare bedrijfsmiddelen met een gebruiksduur van meer dan één boekjaar, waarvan de initiële aanschaffingswaarde groter of gelijk is aan 1250,00 euro, geactiveerd. De waardering ge-beurt aan aanschaffingsprijs of aan vervaardigingprijs zoals bepaald in artikelen 36 en 37 van het K.B., eventuele bijko-mende kosten kunnen in het jaar van aanschaf volledig ten laste van het resultaat worden gebracht.

HerwaarderingenHet niet-gesubsidieerde gedeelte van de afschrijfbare ma-teriële vaste activa wordt jaarlijks geherwaardeerd overeen-komstig de omzendbrieven van de Administratie van Regi-onale en Lokale besturen. De herwaarderingsmeerwaarde wordt op het passief, rekening ‘herwaarderingsmeerwaar-den’ geïndividualiseerd (volgens rondschrijven in CBN 19 van juli 1986) en overgeschreven naar een onbeschikbare reserve a rato van het afschrijvingsritme van de onderlig-gende activa.

AfschrijvingenDe afschrijvingen worden jaarlijks lineair en voor een vol-ledig jaar berekend op basis van de geherwaardeerde aan-schaffingswaarde van de investeringen volgens onderstaan-de afschrijvingspercentages:

Software 33,33%

Terreinen en gebouwenTerreinen 0%Dienstgebouwen 3%Magazijnen 5%Waterwegen 3%Gebruiksrechten op grote investeringswerken 3% Waterbouwkundige werken 3%Afdaken, loodsen, hangars e.a. 5%Wegen 5%

Installaties, machines en uitrusting Hefwerktuigen 5%Vaartuigen 5% o.a. baggertuigen, peilboten, oliezuiger, afmeerponton, inspectiebotenElektrische installaties 5% o.a. openbare verlichting, kabelnet, kraankabelnet, verkeerssignalisatieOnderwatercellen 16,67%Machines en uitrusting algemeen 10 % o.a. gereedschap en toestellen reddingsboei-installaties, takels en kettingen, compressorgroepen, graaf- en laadschopcombinatiesInstallaties verwarming en koeling 10%Liften 10%Alarminstallaties 10%Telecommunicatie 20% o.a. telefooninstallaties, radioverbindingen, camera’s en luidsprekers voor sluizenHavenradar 20%Hardware voor technische doeleinden 20% o.a. Apics inclusief kabelnetwerk, geografisch informatiesysteem (GIS), dataverwerkende eenheid voor hydrografische metingen

Meubilair en rollend materieelMeubilair 10%Bureaumachines 20%Hardware administratie 20%Rollend materieelo.a. Sleepboten 5%Kolkenzuiger 20%Personenwagen 20%Vrachtwagens 20%Vorkliften 20%Zoutstrooiers 20%

LeasingDe gebruiksrechten betreffende materiële vaste activa, waarover de onderneming beschikt op grond van leasing of soortgelijke overeenkomsten worden, na aftrek van de gecu-muleerde afschrijvingen of waardeverminderingen, onder deze rubriek opgenomen voor het gedeelte van de volgens de overeenkomst te storten termijnen, dat strekt tot de we-dersamenstelling van de kapitaalwaarde.


W A A R D E R I N G S R E G E L S

62

Het afschrijvingsritme volgt de onder 2.1.3 aangehaalde percentages.

Bijkomende afschrijvingen en waardeverminderingenOp materiële vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt aanvullend afgeschreven indien hun boekwaarde hoger is dan de gebruikswaarde ingevolge technische ont-waarding of wegens wijziging van economische of technolo-gische omstandigheden. In geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding wordt voor materiële vaste activa met beperkte gebruiks-duur een uitzonderlijke minderwaarde geboekt. Deze af-schrijvingen en uitzonderlijke waardeverminderingen wor-den ter goedkeuring voorgelegd door het Directiecomité aan de Raad van Bestuur.

Tussenkomst van derdenTussenkomst van derden in geactiveerde investeringen, an-dere dan kapitaalsubsidies, worden aan nominale waarde bij schulden geboekt. Het gedeelte van de vaste activa waar-voor deze tussenkomsten verkregen werden, wordt niet ge-herwaardeerd en bij ingebruikname volledig afgeschreven. De tussenkomst zelf wordt op dit ogenblik als een andere bedrijfsopbrengst getoond.

Gronden en terreinenGronden en terreinen ingebracht op 1 januari 1997 werden globaal gewaardeerd op basis van een schatting gemaakt in 1986 en dit is verder aangevuld met de aankopen van 1988 tot einde 1996. De individuele waarde van de gronden en terreinen werd bekomen door deze globale waarde te versleutelen a rato van de oppervlakte van de grond of het terrein. Gronden en terreinen aangeschaft of verworven nà 1 ja-nuari 1997 worden geboekt tegen aanschaffingswaarde.

GebruiksrechtenHet recht van gebruik van onder andere de Europatermi-nal werd gewaardeerd op basis van de tussenkomst van de havenregie in de financiering van de activa waarop het ge-bruiksrecht rust. De gebruiksrechten worden afgeschreven op basis van de economische levensduur van de onderlig-gende activa. Het afschrijvingsritme volgt het in het punt Afschrijvingen beschreven percentage.

Activa in aanbouwGrote projecten en projecten die over een langere periode lopen, worden eerst geactiveerd onder de post ‘materiële vaste activa in aanbouw’. Geactiveerd wordt de aanschaffingsprijs (zoals gefactu-reerd door derden leveranciers). Op dit moment zijn er nog geen regels met betrekking tot de activering van interne kos-ten en intercalaire intresten. Deze worden vooralsnog recht-streeks in resultaat genomen. De activa in aanbouw worden overgeboekt naar hun res-pectievelijke posten onder de materiële vaste activa op da-tum van de voorlopige oplevering der werken. De notificatie van voorlopige oplevering wordt door de technische dienst overgemaakt aan de boekhouding. Op de activa in aanbouw worden geen afschrijvingen toegepast (tenzij onder uitzonderlijke omstandigheden en ingeval van duurzame minderwaarden). Deze activa worden niet geherwaardeerd en de erop betrekking hebbende kapi-taalsubsidies worden evenmin in resultaat genomen.

Projecten van de dienst ElektriciteitsvoorzieningenVoor activa met gelijkaardige kenmerken: verlichtingspa-len, kabelnetwerken, laagspanningskasten,... wordt een sy-steem van standaardwaarden gebruikt. De waarde van deze activa wordt jaarlijks herzien en getoetst aan marktprijzen. De waarde omvat een gemiddelde aanschaffingsprijs en ook loonkost van directe arbeid. Grotere projecten zoals het plaatsen van hoogspan-ningsposten worden gewaardeerd opindividuele basis en volgens de regels zoals bepaald bij ‘ma-teriële vaste activa in aanbouw’.

F I N A N C I E L E VA S T E A C T I VA

De aandelen en deelbewijzen die de onderneming als par-ticipatie aanhoudt, worden geactiveerd aan hun aanschaf-fingswaarde. De schuldvorderingen die onder deze rubriek geboekt staan, worden opgenomen aan nominale waarde. Jaarlijks worden de financiële vaste activa beoordeeld. Ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding of indien er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid ontstaat omtrent de terugbetaling wordt een waardevermindering geboekt. De hoogte van waardever-mindering wordt voorgesteld door het directiecomité en voorgelegd ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur.

V O O R R A D E N

Een artikel in voorraad wordt gewaardeerd op de laatste aanschaffingswaarde, wat in feite neerkomt op een vereen-voudigde vervangingswaarde. Dit betekent dat voor oude ar-tikels de historische aanschaffingswaarde aangepast wordt met de meest recente aanschaffingswaarde. Er wordt een waardevermindering voor traag roterende of verouderde voorraadelementen geboekt. Het betreft een systeem dat op basis van de laatste beweging een forfaitair percentage van waardevermindering toepast.

aantal jaar percentageniet bewogen waardevermindering1 jaar 10%2 jaar 20%3 jaar 50%4 jaar en ouder 75%

Door de strikte toepassing van waardeverminderingen be-nadert deze waardering de methodes die in de Belgische boekhoudwetgeving worden toegestaan.

V O R D E R I N G E N O P L A N G E O F K O R T E T E R M I J N

De vorderingen worden opgenomen aan nominale waarde. De vorderingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar worden onder de ‘Vorderingen op meer dan één jaar’ geplaatst. Het gedeelte dat binnen het jaar invorder-baar is, wordt overgeboekt naar de ‘Vorderingen op hoog-stens één jaar’. Een waardevermindering wordt in rekening genomen voor de nog onbetaalde of twijfelachtige schuldvorderingen, uitgezonderd op deze met voldoende zakelijke waarborg.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

63

Een waardevermindering op uitstaande vorderingen wordt als volgt automatisch toegepast:

achterstand > 6 maanden 20%achterstand > 12 maanden 80%achterstand > 18 maanden 100%

Indien blijkt dat een vordering oninbaar of dubieus is en de waardevermindering boven de automatische berekening hierboven zou uitstijgen, bijvoorbeeld wegens faillissement, dan worden bijkomende waardeverminderingen aangelegd die op voorzichtige wijze rekening houden met de verwach-te recuperatiemogelijkheden en toekomstige kosten.

B ES C H I K B A R E W A A R D E N

De geldbeleggingen en liquide middelen worden gewaar-deerd tegen nominale waarde. Eventuele waardevermin-deringen worden bepaald op een individuele basis. Meer-waarden op beleggingsproducten worden pas in resultaat genomen bij realisatie van de titels.

B EG I N W A A R D E

Overeenkomstig artikel 54 van de statuten werd bij de op-richting van het Havenbedrijf een beginbalans opgesteld. Deze beginbalans omvatte de activa en passiva van de meest recente balans van de havenregie met dien verstande dat correcties werden doorgevoerd op basis van gegevens over het boekjaar die later bekend waren en/of als gevolg van de toepassing van regelingen voor rechtsopvolging en inge-volge besluiten van overeenkomsten daaromtrent met de Stad Antwerpen. De beginwaarde was het verschil tussen de (eventueel gecorrigeerde) ingeboekte activa en passiva, re-kening houdend met de rechten en plichten die op het Auto-noom Havenbedrijf rusten. Dit bedrag is vastgesteld op 307 miljoen euro. De beginwaarde werd afgeleid van de netto actief situ-atie van de havenregie op 31 december 1996 nà toewijzing van kapitaalsubsidies en herwaarderingsmeerwaarden en kan als volgt voorgesteld worden:

Activa waarde per 31 december 1996: 502 miljoen eurotoewijzing aan:herwaarderingsmeerwaarden 15 miljoen eurokapitaalsubsidies 180 miljoen euroNetto activa: 307 miljoen euro

Voor een gedetailleerde bespreking van de beginwaarde en de inbrengwaarde verwijzen we naar het verslag over de waardering van de inbreng bij de oprichting van het Ge-meentelijk Havenbedrijf Antwerpen.

HerwaarderingsmeerwaardenIn overeenstemming met de omzendbrieven van de Admi-nistratie voor Regionale en Lokale Besturen, worden de niet gesubsidieerde afschrijfbare materiële vaste activa jaarlijks geherwaardeerd. De herwaarderingsmeerwaarde wordt op een afzonderlijke passivarekening geplaatst en behouden

zolang de goederen waarop zij betrekking hebben niet ge-realiseerd werden.Meerwaarden kunnen echter:– worden overgebracht naar een reserve ten belopen van de op de meerwaarde geboekte afschrijvingen;– in kapitaal worden omgezet;– bij latere minderwaarde worden afgeboekt ten belopen van het nog niet afgeschreven gedeelte van de meerwaarde.

R E S E R V E S

Wettelijke reserveDe wettelijke reserve wordt gevormd door jaarlijks tien pro-cent van de winst van het boekjaar toe te wijzen. Deze ver-plichting vloeit voort uit artikel 38 van de statuten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.

Onbeschikbare reserveDe herwaarderingsmeerwaarde, die in navolging van de re-glementen terzake jaarlijks wordt berekend, kan ten belo-pen van de afschrijvingen jaarlijks naar deze rekening over-geboekt worden.

K A P I TA A L S U B S I D I ES

Kapitaalsubsidies met betrekking tot afschrijfbare vaste ac-tiva worden in de balans opgenomen nadat aan de contrac-tuele verplichtingen voortvloeiend uit de vaste belofte door de hogere overheid voldaan is. Zij worden als financiële op-brengst getoond in de resultatenrekening volgens hetzelfde ritme als de afschrijvingen op de activa waarvoor zij werden toegekend. Subsidies die niet voor een investering in vaste activa werden toegekend, worden als opbrengst in de resultatenre-kening opgenomen gespreid over de duurtijd van de activi-teiten waarop de subsidies betrekking hebben. In het boekjaar zijn kapitaalsubsidies ontvangen ten be-lope van 37,4 miljoen euro.

V O O R Z I E N I N G E N V O O R R I S I C O ’ S E N K O S T E N

Pensioenen en soortgelijke verplichtingenHet Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft de pensi-oenverplichtingen van het gepensioneerd havenpersoneel alsook de verplichtingen van haar huidig personeel voor verleden diensttijd overgenomen op 1 januari 1997 van de Stad Antwerpen. Deze verplichtingen komen niet op de balans van het Havenbedrijf maar zijn toegelicht op blz. 19 van de jaarre-kening. Het Havenbedrijf verricht stortingen aan het pen-sioenfonds, een aparte entiteit, ter dekking van de lopende pensioenen en voor de opbouw van reserves. Worden wel opgenomen onder deze rubriek het tekort aan stortingen, op jaarbasis, aan de aparte entiteit nodig voor de opbouw van reserves ten belopen van de verworven rechten voor 1 jaar dienst van de actieve statutaire perso-neelsleden van het Havenbedrijf in de mate dat de rechten niet door andere instanties gedekt worden.


64

Grote herstellings- en onderhoudswerkenDe toekomstige kosten van grote herstellingen of van perio-diek onderhoud kunnen op technische basis geraamd wor-den. De voorzieningen die geboekt worden, beantwoorden aan de kosten die in de loop van de volgende tien jaar zullen ontstaan. Enkel de sommatie van de bedragen die uitstijgen boven de laagste recurrente kosten van groot onderhoud of herstellingswerken worden voorzien. Deze methode wordt de aftoppingsmethode genoemd. Minimaal wordt 2,5 procent van de aanschafwaarde van het patrimonium (22 en 23 rekening) als voorziening aan-gehouden. Dit percentage komt overeen met de geschatte minimale onderhoudskosten voor het komende anderhalf jaar teneinde het patrimonium in stand te houden. Hangende geschillenOp basis van de stand van zaken die opgemaakt wordt aan de hand van de informatie van de advocaten en de juridische dienst van het Havenbedrijf, worden voorzieningen aange-legd om rekening te houden met de mogelijke verplichtin-gen die voortvloeien uit de hangende rechtszaken.

Milieurisico’sIndien belangrijke milieurisico’s geïndividualiseerd worden, wordt een voorziening aangelegd à rato van een beredeneer-de inschatting van de potentiële schade of saneringskosten.

S C H U L D E N

De schulden worden opgenomen aan nominale waarde. De verplichtingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar worden onder de ‘Schulden op meer dan één jaar’ geplaatst. Het gedeelte dat binnen het jaar verschuldigd is, wordt overgeboekt naar de ‘Schulden op hoogstens één jaar’.

O V E R LO P E N D E R E K E N I N G E N

De overlopende rekeningen aan activa- en passivazijde wor-den gebruikt voor de correcte toewijzing van kosten en op-brengsten aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.

V E R B I N T E N I S S E N , V E R H A A L R EC H T E N E N O R D E R R E K E N I N G E N

De verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen zul-len hernomen worden voor het bedrag dat voorkomt inge-volge de door het Havenbedrijf onderschreven waarborgen ten gunste van derden of de door de derden onderschreven waarborgen ten gunste van het Havenbedrijf. Ze vermelden in ieder geval het saldo van de niet gefinancierde verplichtin-gen die op het Havenbedrijf rusten inzake pensioenen voor verleden diensttijd van actieven en van gepensioneerden.

H AV E N D E C R E E T

De toelagen die aan het Gemeentelijk Havenbedrijf verstrekt worden door het Vlaamse Gewest in het kader van het ‘ha-vendecreet’ worden in resultaat genomen op het ogenblik dat er voldoende zekerheid bestaat over de toekenning van de toelage. Deze zekerheid kan blijken uit uitvoeringsbeslui-ten en/of specifieke overeenkomsten.

F I N A N C I E L E I N S T R U M E N T E N

Financiële instrumenten worden enkel afgesloten indien zij een specifieke economische verantwoording hebben en die-nen als een ‘hedging’ operatie. Speculatieve transacties wor-den niet aangegaan. De financiële effecten van de financiële instrumenten worden dan ook gekoppeld aan het onderlig-gend object waarop het instrument betrekking heeft.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

65

Verslag van de Commissaris gericht aan de Gemeenteraad van de stad Antwerpen m.b.t. de jaarrekening afgesloten op 31 december 2004

Aan de gemeenteraadsleden

Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de contro-leopdracht die ons werd toevertrouwd.

Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarreke-ning, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van het havenbedrijf, over het boekjaar afgesloten op 31 december 2004, met een balanstotaal van 1.088.990.307,60 EUR en waarvan de resultatenrekening af-sluit met een winst van het boekjaar van 2.299.901,03 EUR. Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist.

Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud

Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitge-voerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en be-stuursrechtelijke voorschriften met betrekking tot de jaar-rekening.

Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening ge-houden met de administratieve en boekhoudkundige orga-nisatie van het havenbedrijf, alsook met de procedures van interne controle. De verantwoordelijken van het havenbe-drijf hebben onze vragen naar opheldering of inlichtingen duidelijk beantwoord. Wij hebben op basis van steekproe-ven de verantwoording onderzocht van de bedragen opge-nomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsre-gels, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die het havenbedrijf maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uit-brengen van ons oordeel.

Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasse-lijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2004 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resul-taten van het havenbedrijf en wordt een passende verant-woording gegeven in de toelichting.

Bijkomende verklaringen en inlichtingen

Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende ver-klaringen en inlichtingen die niet van aard zijn om de draag-wijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen:— Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening.— Met betrekking tot de belangrijke hangende geschillen en

de resultaten van het havenbedrijf wensen wij uw aandacht te vestigen op volgende punten:– Wij verwijzen naar het punt ‘Belangrijke hangende geschil-len en andere belangrijke verplichtingen’ onder de toelich-ting ‘XVII Niet in de balans opgenomen rechten en verplich-tingen’ van de jaarrekening, waarbij de Raad van Bestuur meldt dat het havenbedrijf door derden werd gedagvaard in twee belangrijke rechtszaken. Het gaat hier om mogelijk be-langrijke onzekerheden waarover de bevoegde rechtbanken nog geen oordeel geveld hebben. Naargelang de evolutie van deze rechtszaken kunnen zij mogelijks een belangrijke impact hebben op de resultaten en het vermogen van het havenbedrijf.– Resultaat van het boekjaar:De winst van het boekjaar is identiek aan de winst van vo-rig jaar. Dit identiek resultaat wordt verklaard doordat, met ingang van het boekjaar 2000, met de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen is overeengekomen om de winst boven 2.299.901 EUR extra af te dragen aan het Pensioenfonds voor het statutair personeel van het haven-bedrijf, voor het vormen van de minimum reserves voor die pensioenen als gevolg van de overname bij de omvorming van het havenbedrijf tot autonoom gemeentebedrijf van deze verplichtingen van de stad Antwerpen.Dit bedrag van 2.299.901 EUR is gebaseerd op een referentie-dividend aan de Stad van 2.069.910 EUR verhoogd met een wettelijk voorgeschreven reservering van 10% van de winst van het boekjaar.In uitvoering van die verplichting is in de jaarrekening 2004 onder de personeelskosten een bijkomende pensioenaf-dracht ten laste genomen van 82,8 miljoen EUR t.o.v. 5,1 miljoen EUR in 2003. Deze verhoogde afdracht houdt in dat het resultaat vóór extra afdracht 77,7 miljoen EUR hoger was dan in 2003.— Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt be-lang, wordt de boekhouding gevoerd en de jaarrekening op-gesteld overeenkomstig de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.— Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen die een inbreuk vormen op de statuten of op de gemeente-wet meer in het bijzonder op de artikelen 263bis tot en met 263decies van de gemeentewet. De resultaatverwerking die u wordt voorgesteld, stemt overeen met de statutaire bepa-lingen.

12 april 2005

De Commissaris

Deloitte & Touche BedrijfsrevisorenVertegenwoordigd door Piet Demeester

V E R S L A G V A N D E C O M M I S S A R I S


66

Verslag van het College van Commissarissen gericht aan de Gemeenteraad van de stad Antwerpen m.b.t. de jaarre-kening afgesloten op 31 december 2004

Aan de gemeenteraadsleden

Overeenkomstig de Gemeentewet van 5 april 1995 en de be-palingen opgenomen in artikel 42 van de statuten, brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd.

Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2004, met een balanstotaal van € 1.088.990.307,60 en waarvan de resul-tatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van € 2.299.901,03. Deze jaarrekening is opgesteld onder de ver-antwoordelijkheid van de raad van bestuur van het haven-bedrijf.

Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud

Wij hebben van de verantwoordelijken van het havenbedrijf de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtin-gen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de bete-kenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oor-deel.

Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasse-lijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2004 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resulta-ten van het havenbedrijf en wordt een passende verantwoor-ding gegeven in de toelichting.

Bijkomende verklaringen en inlichtingen

Overeenkomstig artikel 42 van de statuten verstrekken wij volgende bijkomende verklaringen en inlichtingen.– Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening.– Met betrekking tot de belangrijke hangende geschillen, de overige schulden in de balans en de resultaten van het ha-venbedrijf wensen wij uw aandacht te vestigen op volgende punten:– Wij verwijzen naar het punt ‘Belangrijke hangende geschil-len en andere belangrijke verplichtingen’ onder de toelich-ting ‘XVII Niet in de balans opgenomen rechten en verplich-tingen’ van de jaarrekening, waarbij de Raad van Bestuur meldt dat het havenbedrijf door derden werd gedagvaard in twee belangrijke rechtszaken. Het gaat hier om mogelijk be-langrijke onzekerheden waarover de bevoegde rechtbanken nog geen oordeel geveld hebben. Naargelang de evolutie van deze rechtszaken kunnen zij mogelijks een belangrijke impact hebben op de resultaten en het vermogen van het havenbedrijf.

– Resultaat van het boekjaar:De winst van het boekjaar is identiek aan de winst van vo-rig jaar. Dit identiek resultaat wordt verklaard doordat, met ingang van het boekjaar 2000, met de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen is overeengekomen om de winst boven 2.299.901 EUR extra af te dragen aan het Pen-sioenfonds voor het statutair personeel van het havenbedrijf, voor het vormen van de minimum reserves voor die pensioe-nen als gevolg van de overname bij de omvorming van het havenbedrijf tot autonoom gemeentebedrijf van deze ver-plichtingen van de stad Antwerpen.Dit bedrag van 2.299.901 EUR is gebaseerd op een referentie-dividend aan de Stad van 2.069.910 EUR verhoogd met een wettelijk voorgeschreven reservering van 10% van de winst van het boekjaar.

In uitvoering van die verplichting is in de jaarrekening 2004 onder de personeelskosten een bijkomende pensioen-afdracht ten laste genomen van 82,8 miljoen EUR t.o.v. 5,1 miljoen EUR in 2003. Deze verhoogde afdracht houdt in dat het resultaat vóór extra afdracht 77,7 miljoen EUR hoger was dan in 2003.

De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in overeenstemming met de statuten.

Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissin-gen die een inbreuk vormen op de statuten of op de gemeen-tewet en meer in het bijzonder op de artikelen 263bis tot en met 263decies van de gemeentewet.

Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt be-lang, wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarreke-ning opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuurs-rechtelijke voorschriften die daarop van toepassing zijn in België.

Wij hebben ons voor onze controles gesteund op de werkzaamheden van de commissaris. Wij verwijzen dan ook naar zijn verslag over de rekeningen.

Antwerpen, 12 april 2005

Voor het College van Commissarissen

Commissaris Commissaris

H. Coveliers L. LemmensGemeenteraadslid GemeenteraadslidStad Antwerpen Stad Antwerpen

V E R S L A G V A N H E T C O L L E G E V A N C O M M I S S A R I S S E N

j a a r v e r s l a g 2 0 0 4

COLOFON

Het jaarverslag verschijnt in het Nederlands en in het Engels.U kan het lezen op de website of een exemplaar aanvragen bij het Gemeentelijk Havenbedrijf, dienst Communicatie.

UitgeverGemeentelijk Havenbedrijf AntwerpenHavenhuisEntrepotkaai 1B–2000 AntwerpenBelgiëtel. + 32 (0)3 205 20 11fax + 32 (0)3 205 20 28e-mail: [email protected]

Concept en vormgevingCatapult Communication Designers

FotografieCatapult Communication DesignersGemeentelijk Havenbedrijf AntwerpenBASF Antwerpen nv 2004

DrukwerkJoh. Enschedé | Van Muysewinkel

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Jaarverslag 2004

Documents

Transcript of Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Jaarverslag 2004