Gemeentelijk Fietsbeleid

NHL2008 – 200912 mei 2009

Gemeentelijk Fietsbeleid

• waarom fietsbeleid

• fietsbeleid werkt

• wat kan een gemeente aan fietsbeleid doen?

• wat zijn de voorwaarden voor succes?

• rol van de fiets in verplaatsingen

• instrumenten voor fietsbeleid

• waarom fietsbeleid?

1. mobiliteit:- plaats in het vervoerssysteem- 25% van de verplaatsingen per fiets- 1/3 van de verplaatsingen < 7,5 km (= 30 min.)

kansen voor de fiets

- ruim 20,0 mln. fietsen in Nederland

2. ketenmobiliteit

- 1/3 van de treinreizigers gaat per fiets naar het station

- afgelopen vijf jaar: stijging fietsgebruik met 50% naar station

3. bereikbaarheid

- fiets neemt weinig ruimte in: 20 á 30 keer minder dan een auto- fietsverkeerslicht: 6 keer zoveel fietsers verwerken dan auto’s- in de stad is de fiets sneller dan de auto- fietspaden zijn minder grote barrières

4. economie

- fiets en voetganger: winkelomzet: 50% van automobilisten- bezoeken winkelcentra wel vaker

Assen: aandeel fiets bij winkelbezoek is 30%; omzet aandeel: 26%. Auto: 46% en omzetaandeel: 56%

5. maatschappelijke participatie

- bevordering zelfstandigheid ouderen en kinderen- vrijheid- bereikbaarheid van voorzieningen- goedkoop (in aanschaf en gebruik)

6. milieu en luchtkwaliteit

- 6% van de autoritten kan door de fiets vervangen worden- luchtkwaliteit in steden: vooral auto is de boosdoener:minder auto’s betere luchtkwaliteit!

7. gezondheid

- 30 minuten bewegen- fietsen vermindert de kans op een

hartinfarct, op diabetes, stress, sommige kankersoorten

- goed voor ouderen, in beweging blijven- onderzoek EUR: mensen die regelmatig bewegen, leven 1,5 jaar langer

8. ruimtelijke ordening

- minder auto’s meer fietsen- minder ruimte voor auto-infrastructuur compacte stad- bestemmingen op fietsafstand(binnen 7,5 km.)- goede fietsvoorzieningen(Groningen, Houten, Zwolle)

9. marketing

- fiets is een goed marketing instrment- fiets als promotie-product- hotelfietsen- OV-fiets- rol van de fiets in films:Zwartboek (Carice van Houten); Evelien (Kim van Kooten)- in soap series

10. maatschappij/samenleving

- fiets bevordert interactie tussen mensen- goed voor onderlinge

verdraagzaamheid, mensen letten op elkaar- minder agressie- fietsen is onderdeel van de

Nederlandse cultuur

- mensen willen gezien worden op een fiets

- fietsen in alle soorten en maten voor diverse doelgroepen (www.gazelle.nl)

- 85% van de Nederlanders vindt dat er meer geld voor de fiets moet worden uitgetrokken

- fietsen wordt geassocieerd met vreugde, geluk, vrijheid, altijd op tijd,

• fietsbeleid werkt!

- inspanning in fietsbeleid: - infrastructuur- ruimtelijke ordening- fietsparkeren meer mensen op de fiets tevreden fietsers

hoe meer fietsers hoe meer investeringen/ fietsvriendelijke beleidskeuzes

- fietsmaatregelen zijn relatief goedkoop in vergelijking met auto- en ov investeringen:

- infrastruktuur auto: 10 keer duurder dan fiets- autoparkeren: 15 á 20 keer duurder dan voor de fiets

- goede kosten/opbrengsten verhouding

• wat kan een gemeente doen?

- goed netwerk van fietsroutes:- veilig- direct- weinig oponthoud- goede en voldoende

stallingsmogelijkheden

• Goed fietsbeleid: wat zijn de voorwaarden voor succes?

fietsbeleid is het meest effectief en efficiënt als integraal onderdeel van:

- ruimtelijke ordening- verkeersbeleid- consequent politiek beleid- economisch beleid- onderwijs- binnenstadsbeleid- milieubeleid- gezondheidsbeleid

• Politieke keuzes:

- meer ruimte voor de fiets en minder voor de auto

- bevorderen ketenverplaatsingen (bus + fiets) ipv uitbreiding auto-infrastruktuur

- benutting bestaande infrastruktuur:- autoluw maken van bepaalde routes- aanpassing verkeerslichten- aanleg fietsstroken op bestaand wegprofiel

- stringent parkeerbeleid

• reistijdverhouding fiets en auto is een kernvariabele in de verklaring van het fietsgebruik

• fiets en verkeersveiligheid

- 1980: 400 fietsdoden- 2005: 150 fietsdoden

sterke toename autogebruik en fietsgebruik in 25 jaar:- verwachting: meer fietsdoden- praktijk: minder fietsdoden!

• maatregelen:

- fietsers voorrang van rechts- bromfietsen op de rijbaan- dode hoek spiegel- meer eigen infrastructuur- invoering Duurzaam Veilig

• hoog fietsgebruik minder fietsongevallen!

• reisdoelen:

- woon-werk- naar de winkel- naar school- fiets en ov (trein, bus)- recreatie

• woon-werk verkeer

- tot 7,5 km: fietsaandeel: 45%!- al jaren stabiel!- campagnes: “fiets naar je werk!”- fiets-privé plan- douches + kleedruimtes- goede stalling- reiskostenvergoeding fiets

• winkelverkeer

- fietsende bezoekers besteden minder maar komen wel vaker naar de winkel- meer op de fiets: parkeerruimte voor auto’s van regionale winkelbezoekers (binnenstad)- meer fietsen goed voor lokale middenstand

• voorbeeld: Groningen

- Stadjers: 46% (fiets); 10% (auto); omzet: 56% (fiets); 11% (auto); besteding: € 28 (fiets); € 25 (auto)

- totaal (lokaal + regionaal): 31% (fiets); 25% (auto); omzet: 34% (fiets); 35% (auto); besteding: € 27 (fiets); € 33 (auto)

• stimuleren winkelbezoek binnenstad per fiets:

- fietsenstallingen (gratis)- fietsparkeren dicht bij winkels- bezorgdienst boodschappen- transportfietsen- internet

• fietsen in voetgangersgebieden:

- 100 voetgangers/meter/uur menging- 100 – 160: rijloper in “ongeleed profiel”- 160 – 200: rijloper in “geleed profiel”- > 200: geen menging

• de fiets in het schoolverkeer

- jong geleerd, oud gedaan- stimuleren zelfstandigheid- gezond- 14% wordt met de auto gebracht- Houten: 6%, Amsterdam: 60% lopen- gem. landelijk: 40%

• waarom met de auto naar school?

- verkeersveiligheid- combineren met naar het werk gaan- school is te ver weg

- 14% is laag, maar iedere dag op hetzelfde moment! (14% van 500 70 kinderen in 50 auto’s om 8.30 uur in een woonstraat!)

• brede aanpak: gedrag, infrastructuur en communicatie

- CROW-brochure “Samen werken aan een Duurzaam Veilige schoolomgeving”- infrastructuur, handhaving, educatie, communicatie met ouders- fietsenstalling bij school

- samenwerken!

- (verkeers)ouders- schoolleiding- gemeente- politie- omwonenden- leerkrachten- kinderen

- methoden

- KANS (Kinderen Anders Naar School)- verkeersslang- kindlint- ANWB Streetwise- verkeersveiligheidslabel- boekjes: “spitsuur rond school”, “de

schoolspits” (www.rov-utrecht.nl)

• fiets en openbaar vervoer(ketenmobiliteit)

- station:- éénderde van de treinreiziger komt met de fiets- 45% van alle Nederlanders woont

binnen een afstand van 3 km van een station!- Groningen: ca. 9.000 fietsen (weekend)

onderzoek bij 25 woon-werk relaties:

reistijd (vf-waarde): fiets+ov - auto: 1,25reistijd: lopen of bus+ ov – auto: 1,43

fiets bij voortransport: 15% verbetering

maatregelen:

- uitbreiding stallingsvoorzieningen(Prorail: “ruimte voor de fiets”)- verschuiving van bewaakt naar

onbewaakt- aanpak weesfietsen (15%!!)- fietskluizen- vouwfiets- OV-Fiets (www.ov-fiets.nl)- Parijs: “witte fietsen-plan” (www.velib.fr)

– nieuwe ontwikkelingen

- vouwfiets mee in de bus (Qliners + streekbussen in Groningen en Drenthe)- Park & Bike- fiets mee in de metro- Q-park: huurfietsen in parkeergarages- OV-fiets niet alleen bij stations - handhaven veerponten (www.voetveren.nl)

• recreatief fietsen

- fietsen met een doel-bestemming (zwembad, recreatie gebied)- fietsen als doel (zondagmiddag)- wielrennen- bewegen- fietsvakanties

- fietsvoorzieningen dienen beide doelen:(recreatief + utilitair)

- voetveren- fietspaden- stallingen bij bushaltes

• wat is belangrijk voor recreatief fietsen?

- (bewaakte) stallingen bij het strand- knooppuntroutes- bewegwijzering- paddestoelen- horeca- arrangementen

• zie ook:

www.fietsberaad.nlwww.fietsersbond.nlwww.verkeerskunde.nlwww.crow.nl