Gelijke kansen op school: het kan!

Zestien sporen voor praktijk en beleid

Ides Nicaise en Ella Desmedt (red.)

Korte voorstellingReportage van ATV over de

voorstelling van het boek 'Gelijke kansen op school: het kan!' door Ides Nicaise, Minister Frank Vandenbroucke en Kathy Lindekens.

Het Belgische onderwijs: goed maar inegalitairSociale ongelijkheid al in eerste

kleuterklasMoeder slechts getuigschrift van

lager onderwijs 5x meer kans op vertraging in 1e lj in tegenstelling van moeders met hoger diploma

…

Ongelijke kansen, ongelijke behandeling

België is staat niet bekend als land waar de bevolking voor ONGELIJKHEID kiest:◦1 van de beste sociale zekerheidssystemen

van de wereld, ◦Bekommerd om de strijd tegen werkloosheid

en sociale uitsluiting◦…

Ongelijkheden in het onderwijs, basis voor sociale verhoudingen in de samenleving

4 soorten ongelijkheden

Natuurlijke ongelijkheden◦Noch het individu zelf, noch de

gemeenschap vat op heeft

Ongelijkheden in omstandigheden◦De samenleving wel verantwoordelijk

voor is

Ongelijkheden die het gevolg zijn van persoonlijke keuzen◦Jongere zelf beslist om méér of

minder inspanning te leveren, of voorliefde hebben voor een bepaalde studierichting.

Ongelijke behandeling of discriminatie◦Deskundigen zijn overtuigd dat het

onderwijs zelf ook ‘schuld heeft’ aan voortplanting en zelfs versterking van maatschappelijke ongelijkheden.

4 soorten kapitaalMenselijk kapitaal

◦Niet alleen van individu, ook van ouders◦Laaggeschoolde/ongeletterde ouders haken snel af

bij begeleiden van de jongeren bij huiswerk/zelfstudie

Materieel kapitaal◦Comfort v/d woonomgeving sterk bepalend voor

ontwikkelingskansen◦Positief verband, schoolresultaten en bezit van

comfortartikelen◦Schoolkosten ander aspect van materiële

draagkracht◦ Jongeren van 16 hunkeren naar zelfstandigheid

Sociaal kapitaal◦Geheel van bestaande of potentiële

hulpbronnen die voortvloeien uit duurzaam netwerk van relaties van bekendheid

◦Organisatie van de samenleving speelt rol

◦Informele netwerken

Cultureel kapitaal ◦3 vormen:

Belichaamde staat Geobjectiveerde en meer tastbare staat Geïnstitutionaliseerde staat

Ongelijke behandeling of discriminatieStreaming

◦Leerlingen opdelen in niveausVerwijzingen naar buitengewoon

onderwijs◦Arbeidskinderen, allochtone

kinderen, kinderen uit (generatie)arme gezinnen of eenoudergezinnen

◦In principe: voorbehouden aan lln met handicap

De waterval in het secundair onderwijsOuders proberen kinderen in ASO

te houdenIndien het niet lukt: TSOAls men daar faalt: BSOAls BSO niet aardt

DBSO of leercontract als laatste redplank

Sociale en ethische segratieScheiden van sociale groepen in

afzonderlijke scholen

>> zwarte en witte scholen

Discriminerend gedrag bij leerkrachtenTaboe doorbreken Ook

leerkrachten discrimineren

Discriminatie zodanig ingebakken in menselijk gedrag

Mattheuseffect op klasniveau