Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

Natuurlijk zijn mannen en vrouwen niet het-zelfde. Gelukkig maar, want dankzij de fysieke verschillen vullen ze elkaar aan. Traditionele rollenpatronen zijn deels dus biologisch te verklaren. Maar wat heeft ons fysiek met machtsongelijkheid te maken? Bar weinig. Want het feit dat mannen wereldwijd meer macht hebben dan vrouwen heeft niets van doen met grotere spierkracht maar alles met cultureel bepaalde ideeën over mannelijkheid en vrouwelijkheid. We zijn ons er nauwelijks van bewust, maar gender regeert ons leven. Wat is gender nu precies? Gender is het geheel van cultureel en religieus ingegeven ideeën, aannames, normen en waarden over wat man-nelijk is en wat vrouwelijk. En dat bepaalt hoe je je als vrouw of als man moet gedragen, wat wel en niet mag, welke rollen en taken voor de seksen zijn weggelegd en wie het voor het zeggen heeft. Gender en de ongelijkheid die daaruit voortkomt, beperkt onze vrijheid en keuzemogelijkheden. Het wordt tijd dat men-sen zich hiervan bewust zijn. Grotere gelijkheid brengt namelijk meer vrijheid om jezelf te ontplooien. En daar wordt iedereen beter van.

Debat: Girls first. En jongens dan? Werkblad bovenbouw havo/vwo

2Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

Wat ga je doen?In deze les sta je stil bij gender. Je debatteert over een stelling die te maken heeft met dit thema.

Meisjes maken het verschil

Plan is een internationale kinderrechtenorganisatie die werkt

in ontwikkelingslanden. Plan streeft naar een wereld waarin

meisjes dezelfde rechten en kansen krijgen als jongens, zodat

alle kinderen zich volledig kunnen ontwikkelen. Met de nadruk

op gelijke kansen en rechten voor meisjes, werkt Plan aan

concrete en blijvende verbeteringen in het leven van kinderen.

Theorie en praktijkVoor de wet hebben meisjes en jongens gelijke rechten. Dat is geregeld in het VN-kinderrechten-verdrag dat door 193 landen is ondertekend (met uitzondering van de Verenigde Staten en Soma-lië). Dat lijkt ideaal. Maar de praktijk ziet er heel anders uit. Want meisjes in ontwikkelingslanden worden enorm achtergesteld, bijvoorbeeld als het gaat om kansen op onderwijs en ontwikkeling. En dat is nog zacht uitgedrukt. De ongelijke machtsverhouding tussen mannen en vrouwen is diepgeworteld in het sociaal-maatschappelijke leven. Deze is ingegeven door tradities, cultuur en godsdienst. Die bepalen dat meisjes en vrouwen minder waard zijn dan jongens en mannen. Plan wil daar iets aan doen. Het gaat er niet om dat Plan jongens niet helpt en meisjes wel. Het gaat er om dat meisjes geholpen worden om die onterechte achterstand in te halen. En daarbij spelen jongens - en mannen - een heel belangrijke rol.

Het verschilMeisjes kunnen het verschil maken, als ze de kans krijgen. Een jaar langer onderwijs voor een meisje, betekent later 10 tot 25 procent meer inkomen voor haar. Opgeleide meisjes stoppen later bijna hun hele inkomen terug in hun gezin. Jongens minder dan de helft.Worden jongens dan in de steek gelaten? Integendeel. Er komt juist blijvend verandering in deze

3Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

situatie als jongens en mannen betrokken worden bij de inspanningen voor meisjes. Juist bij jon-gens moet het besef komen dat het onterecht is dat meisjes worden achtergesteld, alleen omdat ze meisjes zijn. Mannen en jongens moeten zich realiseren dat meisjes dezelfde rechten hebben en dezelfde kansen verdienen. Als meisjes ook in de praktijk dezelfde kansen krijgen, worden taken en verantwoordelijkheden gedeeld. Daardoor verbetert ook het leven van jongens en van de mannen van morgen: door meer respect voor elkaar, als partner, ouder of medeburger.

In actiePlan voert in 48 ontwikkelingslanden projecten uit. Deze projecten gaat de achterstelling van meisjes tegen en verbetert de levensomstandig-heden en toekomstkansen van kinderen.Dit doet Plan door:• bescherming tegen geweld;• onderwijs voor alle kinderen;• goede gezondheidszorg;• veilig drinkwater en goede sanitaire

voorzieningen;• goede voeding en voedselzekerheid.

Kortom: als we meisjes de kans geven, kunnen ze de armoedespiraal doorbreken. Daar profiteert de hele gemeenschap van: vrouwen én mannen, meisjes én jongens.

4Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

Stap 1 Verdeel de takenEerst worden de taken verdeeld. Je docent verdeelt de klas in drie groepen: twee groepen die deelnemen aan het debat en een groep toeschouwers. De groep met de oudste leerling is vóór de stelling. De andere groep is tégen de stelling. De toeschouwers zijn ook de jury en wijzen aan het eind de winnaar van het debat aan.

Bij dit debat discussiëren voorstanders en tegenstanders over de stelling:

Natuurlijk worden meisjes anders behandeld dan jongens!

• Bedenk met je groep minstens vier argumenten die je standpunt onderbouwen. Het gaat dus niet om jouw persoonlijke mening.

• Bedenk bij ieder argument een toelichting. ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Kies drie leerlingen uit je groep die straks het woord nemen. Zij debatteren zo met de andere groep. Geef deze drie leerlingen de nummers 1 tot en met 3.

Taken leerling 1, 2 en 3• Leerling 1 opent het debat met de argumenten die zijn verzonnen door de groep. • Leerling 2 reageert op wat de argumenten van de andere groep. • Leerling 3 geeft op grond van argumenten en tegenargumenten een slotconclusie.• Kies uit de groep toeschouwers een geschikte gespreksleider.

Taken gespreksleider• Hij let op de tijd.• Hij grijpt in als er door elkaar gepraat wordt.• Hij zorgt ervoor dat het debat soepel verloopt.• Hij discussieert niet mee.

Daar waar je hij leest wordt natuurlijk hij òf zij bedoeld. Een goed voorbeeld van gendergelijkheid.

5Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

Stap 2 VoorbereidingTijdens de eerste ronde van het debat gaat leerling 1 de argumenten van de voorstanders toe-lichten. Leerling 1 van de tegenstanders valt aan. • Lees eerst samen de tips door. • Bereid samen met je groep voor wat leerling 1 straks in drie minuten gaat zeggen.

De volgende vragen helpen je hierbij:• Wat is een goede openingszin? • Welk argument is het belangrijkst? • Aan de hand van welk voorbeeld kan hij zijn argument ondersteunen? • Wat zijn de volgende argumenten?• Hoe kan hij dit argument toelichten? • Welk argument is het minst belangrijk? Oftewel: als de tijd voorbij is, is het niet erg dat dit

argument niet genoemd is.• Wat is een krachtige slotzin?

6Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

TipsAls jij aan de beurt bent om te zeggen wat je vindt, kun je dit het beste zo doen:• Trek de aandacht. Dit doe je bijvoorbeeld door zinnen te gebruiken zoals: ‘Wist je dat…’, ‘Het

zou toch goed zijn als…’.• Leg je argumenten uit. Geef voorbeelden bij je argumenten. • Breng structuur in je verhaal aan. Bijvoorbeeld: ‘Ten eerste wil ik aangeven dat…’, ‘Mijn vol-

gende punt is…’ en ‘Tot slot vind ik het belangrijk dat…’• Sluit je verhaal af door de belangrijkste punten kort te herhalen. Zorg dat je laatste zin indruk

maakt, net als de beginzin.

Stap 3 Eerste ronde van het debatVoer de eerste ronde van het debat. De gesprekleider speelt zijn rol. • Voorstander 1 verdedigt drie minuten lang de stelling met argumenten. • Tegenstander 1 valt nu drie minuten de stelling met argumenten aan.

Stap 4 Voorbereiding tweede ronde debatLeerling 2 valt in de tweede ronde de andere groep aan. Bereid samen voor wat leerling 2 straks in drie minuten gaat zeggen. De volgende vragen helpen je hierbij:- Op welke argumenten val je je tegenstander aan? - Wat is je tegenargument? - Hoe licht je dit tegenargument toe?

Stap 5 Tweede ronde van het debatVoer de tweede ronde van het debat. De gesprekleider speelt zijn rol.• Voorstander 2 valt drie minuten lang de argumenten van tegenstander 1 aan.• Tegenstander 2 valt drie minuten lang de argumenten van voorstander 1 aan.

7Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

Stap 6 Voorbereiding laatste rondeLeerling 3 sluit in twee minuten het debat af. Bedenk samen met je groep welke (tegen-) argu-menten leerling 3 gaat gebruiken voor de slotconclusie.De volgende vragen helpen je hierbij:• Wat was je sterkste argument? • Wat was de reactie van de andere partij hierop? • Waarom klopt dit niet? • Waarom klopt jouw argument wel?

Opdracht 7 Laatste ronde van het debatSluit het debat af. Probeer dit zo overtuigend mogelijk te doen! • Tegenstander 3 sluit in twee minuten af. Op grond van argumenten en tegenargumenten geeft

hij zijn slotconclusie. • Voorstander 3 sluit in twee minuten af. Op grond van argumenten en tegenargumenten geeft

hij zijn slotconclusie.

Opdracht 8 Wie is de winnaar van het debat? De toeschouwers kiezen de winnaar van het debat.

8Plan - Leerlingen werkblad VO - bovenbouw Havo/VWO - Lesbrieven over gelijke rechten en kansen

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

Notities