1

Gebiedsplan 2017 Amstel III/ArenApoort

2

In dit gebiedsplan leest u wat de belangrijkste onderwerpen zijn in gebied ArenAPoort en Amstel III en wat de gemeente samen met ondernemers, bewoners en maatschappelijke organisaties gaat doen in 2017.

Inhoud

Inleiding 3

Prioriteit 1 Meer ruimte voor transformatie en initiatieven met als doel een economisch sterk, multifunctioneel en levendig gebied 7

Prioriteit 2 Meer ruimte scheppen voor werkgelegenheid 12

Prioriteit 3 Meer ruimte scheppen voor innovatie, duurzaamheid en energie 15

Prioriteit 4 Gezamenlijke inspanning voor branding en positionering van het gebied 17

Prioriteit 5 Aantrekkelijker vestigings- en bezoekersklimaat 20

Bijlagen�� Focuspuntenkaart�� Contactgegevens gebiedsteam

3

Inleiding

Kenmerken en ontwikkelingen

Amstel III/ArenApoort is qua bedrijvigheid en werkgelegenheid de derde werklocatie van Amsterdam en een belangrijke economische motor van de stad. Het gebied is door het aantrekken van de markt zeer in trek als vestigingslocatie voor kantoren en bedrijven. Daarnaast is de ArenABoulevard het grootste entertainmentgebied van Nederland. Er komen maar liefst 16 miljoen bezoekers per jaar waarvan er 9 miljoen uitgaan en winkelen. Voor de bewoners van stadsdeel Zuidoost biedt het gebied winkel- en uitgaansvoorzieningen, maar ook kansen in de zin van werkgelegenheid, stages, opleidingen en spin-off van de aanwezige functies en bedrijvigheid. De komende jaren verandert bijvoorbeeld de buurt Zuidoost–Zuid (rond het AMC en de Paasheuvelweg) in een levendige stadswijk, bij voorkeur door een integrale gebiedsaanpak. In het gehele gebied Amstel III/ArenApoort zijn nieuwe hotels en studentenwoningen gekomen. In 2017 opent het laatste hotel zijn deuren aan de ArenABoulevard. Aan de andere kant van het spoor versterken we winkelcentrum Amsterdamse Poort. In het zuiden van het gebied werken het AMC en de UvA aan een cluster voor met name bedrijvigheid in de health tech en life sciences. Daarnaast verrijst er de komende jaren een studentencampus waar ook woningen voor starters komen.

De verblijfskwaliteit van de buitenruimte is een belangrijk aandachtspunt. Het groene en duurzame karakter van Zuidoost ontwikkelen we verder. In 2017 maken we een nieuw maaiveldontwerp voor het zuidelijk deel van de kantorenstrook. De publiek-private samenwerking versterken we en bouwen we uit in 2017. Verder blijft de bereikbaarheid van het gebied aandachtspunt, vooral tijdens de overkapping van de A9.

Totstandkoming van het gebiedsplan

Het gebiedsplan beschrijft de jaarlijkse uitvoering van de gebiedsagenda 2016-2019. Het participatietraject in het werkgebied Amstel III/ArenApoort verloopt anders dan in de woongebieden. In Amstel III/ArenApoort zijn er relatief weinig (1.600) bewoners, maar des te meer bezoekers (16 miljoen per jaar) en maar liefst 50.000 arbeidsplaatsen. Bovendien heeft het gebied een belangrijke regionale en zelfs landelijke functie. De input van de bewoners is geborgd in het participatietraject van het woongebied Bijlmer Centrum. Met de overige stakeholders in het gebied is intensief contact. Het speciale karakter van het gebied, brengt met zich mee dat we constant moeten inspelen op de invloed en ontwikkelingen van buitenaf. Er zijn in 2016 op alle niveaus, frequenties en samenstellingen overleggen met stakeholders geweest die hebben geleid tot een aanscherping van de plannen in 2017.

4

Bijeenkomsten in het gebied variëren van operationele tot strategische overleggen, met zowel algemene als zeer specifieke onderwerpen:

�� Regie evenementenverkeer�� Beheeroverleg ArenAPoort�� Bijeenkomsten over een betere branding en positionering�� Interventie situatie Sky-Lo Amsterdamse Poort�� Initiatieventeam Amstel III�� Netwerkbijeenkomsten (Boulevardbijeenkomst)�� Werkbezoeken AB- en DB-leden (Amsterdam ArenA en Amstel III)�� Themabijeenkomsten voor de hotel- en entertainmentbedrijven (o.a. werkgelegenheid en Nacht OV)�� Stakeholderbijeenkomsten toekomstvisie ArenAPoort �� Partnerbijeenkomst factsheet.

Samenvatting van het gebiedsplan

Amstel III/ArenApoort is qua bedrijvigheid en werkgelegenheid de derde werklocatie van Amsterdam en een belangrijke economische motor van de stad. Het gebied is door het aantrekken van de markt zeer in trek als vestigingslocatie voor kantoren en bedrijven. Daarnaast is de ArenABoulevard het grootste entertainmentgebied van Nederland. Er komen maar liefst 16 miljoen bezoekers per jaar waarvan er 9 miljoen uitgaan en winkelen.

Voor de bewoners van stadsdeel Zuidoost biedt het gebied winkel- en uitgaansvoorzieningen. Maar ook kansen in de zin van werkgelegenheid, stages, opleidingen en spin-off van de aanwezige functies en bedrijvigheid. De aanwezigheid van 1.200 bedrijven in het gebied biedt tevens veel kansen voor de inwoners van Zuidoost. We willen het aantal arbeidsplaatsen in Amstel III/ArenApoort uitbreiden. Dit is een brede ambitie, die deel uitmaakt van de doelstellingen van het programma Werk en Participatie 2014-2018. In 2017 gaat het stadsdeel door met verbinden van bedrijven in het gebied en bewoners van Zuidoost die kansen verdienen op de arbeidsmarkt.

Amstel III transformeert de komende jaren in een stadswijk. Het gebied krijgt een gastvrijere uitstraling met een menselijkere maat. Deze wens hebben we samen met de stakeholders in het gebied geformuleerd. De ambitie is ingegeven door enerzijds de hoge leegstand (27% in 2015) en anderzijds de behoefte aan een levendiger en sociaal veiliger gebied, ook na kantooruren. Met een actuele leegstand van 15% is de situatie dusdanig verbeterd, dat het terugdringen van leegstand geen prioriteit meer heeft.

Op de korte termijn ligt het accent op het selecteren en sturen van waardevolle transformaties en sloop/nieuwbouw naar nieuwe functies, bij voorkeur in een gecombineerde gebiedsaanpak. In totaal komen er tussen nu en 2020 zo’n 3.500 nieuwe woningen in het hele gebied. De aanwezigheid van onderwijs- en kennisinstituten in combinatie met studentenwoningen werkt als een vliegwiel: het trekt nieuwe horecavoorzieningen en bedrijven aan, gerelateerd aan jongeren en onderwijs. Het gebied zal snel daardoor aantrekkelijker worden en ook andere bewoners aantrekken. We faciliteren deze ontwikkeling door onder andere transformaties te begeleiden, de openbare ruimte opnieuw in te richten en open te staan voor vernieuwende initiatieven en experimenten.

De ambtelijke en bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de transformatie- en ontwikkelopgave van Amstel III/ArenApoort is sinds 6 juli 2016 overgedragen aan de centrale stad. Het stadsdeel zal zich in

5

2017 vooral toeleggen op het opdrachtgeverschap van de niet overgedragen projecten, het integrale gebiedsmanagement, verbetering van het vergunningverleningsproces en het beheer en van de openbare ruimte.

Een aantal transformatie- en ontwikkelopgaven heeft een grootstedelijke uitstraling. Daarom werkt het gebiedsteam hierbij samen met het Amsterdamse projectteam en het stadsdeelbestuur Zuidoost. In de stuurgroepen zitten onder andere de bestuurlijke opdrachtgever, wethouder Eric van der Burg, en portefeuillehouder Ruimtelijke Ontwikkeling & Wonen / Grondzaken van stadsdeel Zuidoost, Muriël Dalgliesh.

De stuurgroepen nemen deel aan:

�� De ontwikkeling van de Community Campus Amsterdam in combinatie met een sloop en nieuwbouw Holendrecht Centre De ontwikkeling van het leegstaande kantoor Holendrecht Centre is gekoppeld aan de ontwikkeling van de lege kavel 188, aan de Meibergdreef bij Station Amsterdam Holendrecht en het AMC. Het is een unieke kans om een belangrijk entreegebied van Zuidoost-Zuid in een keer een nieuw gezicht te geven. Naast huisvesting voor studenten, starters en statushouders kan dit initiatief een belangrijke aanjager zijn bij de gewenste transformatie naar een gemengd werk-woongebied met maatschappelijke voorzieningen. Zie voor meer informatie: activiteit 1.1.5.

�� De ontwikkeling van woon- en werkwijk De Nieuwe Kern Het project De Nieuwe Kern ligt in de gemeente Ouder-Amstel en staat in Amsterdam bekend als ‘Duivendrechtse veld’. Het plan behelst de ontwikkeling van een woonwijk met zo’n 4.500 woningen en circa 250.000 m² commerciële ruimte. De nieuwe wijk kan zich ontwikkelen tot een multifunctioneel stedelijk gebied met ruimte voor bedrijven, kantoren, sport, horeca en recreatie. Ook zorgt de wijk voor een goede verbinding van stadsdeel Zuidoost met de rest van de stad. De grondeigenaren en de gemeenten Ouder-Amstel en Amsterdam onderzoeken de haalbaarheid van een gezamenlijke planontwikkeling. Stadsdeel Zuidoost voert momenteel ook het onderhoud en beheer uit in het plangebied.

�� De komst van GETZ naar de Arena Boulevard GETZ maakt deel uit van het plan om van de Arena Boulevard het tweede uitgaansgebied van Amsterdam te maken. GETZ bestaat uit onder meer een muziektheater, horeca, winkels en appartementen. Met een aantal geschakelde pleinen en een oriëntatie op de boulevard geeft GETZ een belangrijke impuls aan de uitstraling van de Arena Boulevard. Het project is bovendien van groot belang voor de werkgelegenheid in Zuidoost. Bij de ontwikkeling van GETZ werkt het ontwikkelingsbedrijf van de gemeente (OGA) samen met private partijen ING, BAM en Ballast Nedam, samengebracht in de Ontwikkelingsmaatschappij Centrumgebied Amsterdam Zuidoost.

Het aantal mensen dat Amstel III/ArenApoort bezoekt, is niet constant. Een van de uitdagingen is om nieuwe bezoekers te trekken en bestaande bezoekers langer vast te houden in het gebied, voor en na grote evenementen maar ook op gewone dagen. Ook gebruikers van de kantoorgebieden en bezoekers van de markt zien we graag beter en langer van het gebied gebruik maken. Voor een deel doen we dit door meer kleinschaligheid in het gebied te brengen en de openbare ruimte aantrekkelijk te maken voor alle doelgroepen, zo hebben we de exploitatie van hotels gestimuleerd en blijft de uitbreiding van het woningaanbod in Amstel III een aandachtspunt.

Duurzaamheid (circulaire economie) en innovatie zijn ook 2017 belangrijke thema’s. We stimuleren niet alleen bestaande bedrijven om duurzamer te worden. Ook trekken we nieuwe innovatieve

6

bedrijven aan en voeren we de transformatieopgave uit. Zo werken we toe naar een modern woon-werkgebied met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk. Er is een grote ambitie voor het gebied in 2020: 20% energiebesparing, 20% beter benutten energie en 20% duurzaam opwekken energie. Daarnaast werken we aan een stijgende inzet van elektrisch vervoer, het delen van vervoer, slim gebruik van ICT en ruimte en het verminderen van afval.

Een van de opgaves van Amstel III/ArenApoort is een heldere positionering en sterke branding van het gebied. Het project- en gebiedsteam is hier, samen met stakeholders uit het gebied, vorig jaar mee begonnen en gaat er in 2017 mee door. We plaatsen het branden en positioneren in een stedelijk kader: alle afzonderlijke werkgebieden in de stad maken deel uit van een stedelijke strategie. Daarbij concurreren de gebieden elkaar zo min mogelijk en vullen ze elkaar juist aan. Belangrijk hierbij is te bedenken dat ruimte in Amsterdam schaars is en dat we goed moeten nadenken over de huidige en toekomstige gebruikers van het gebied. Positionering is een van de instrumenten om hier richting aan te geven.

Prioriteit 1 Meer ruimte voor transformatie en initiatieven met als doel een economisch sterk, multifunctioneel en levendig gebied

Amstel III transformeert de komende jaren in een stadswijk. Het gebied krijgt een gastvrijere uitstraling met een menselijkere maat. Deze wens hebben we samen met de stakeholders in het gebied geformuleerd. De ambitie is ingegeven door enerzijds de hoge leegstand (27% in 2015 en 15% in 2016) en anderzijds de behoefte aan een levendiger en sociaal veiliger gebied, ook na kantooruren. Inmiddels is de markt dusdanig aangetrokken dat het terugdringen van leegstand geen prioriteit meer heeft. We richten ons de komende tijd op het selecteren van kwalitatief goede initiatieven die een waardevolle bedrage leveren aan het gebied.

8

Op de korte termijn ligt het accent op het aanjagen en sturen van transformaties en sloop/nieuwbouw naar nieuwe functies, bij voorkeur in een gecombineerde gebiedsaanpak. In totaal willen we voor 2020 zo’n 3.500 nieuwe woningen realiseren in het hele gebied. De aanwezigheid van onderwijs- en kennisinstituten in combinatie met studenten- en jongerenwoningen werkt als een vliegwiel: het trekt nieuwe (horeca)voorzieningen en bedrijven aan, gerelateerd aan jongeren en onderwijs. Het gebied zal snel daardoor aantrekkelijker worden en ook andere bewoners aantrekken. We faciliteren deze ontwikkeling door onder andere transformaties te begeleiden, de openbare ruimte opnieuw in te richten en open te staan voor vernieuwende initiatieven en experimenten.

De ambtelijke en bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de transformatie- en ontwikkelopgave van Amstel III/ArenApoort is sinds 6 juli 2016 overgedragen aan de centrale stad. Het stadsdeel zal zich in 2017 vooral toeleggen op het opdrachtgeverschap van de niet overgedragen projecten, het integrale gebiedsmanagement, de makelaarsfuncties voor de zittende bedrijven en niet-fysieke ontwikkeling, verbetering van het vergunningverleningsproces en het beheer en van de openbare ruimte.

Wat gaan we doen in 2017?

Maatregel 1.1: Diversificatie van het gebied/transformatie

We beoordelen transformatie-initiatieven niet meer per geval maar als onderdeel van de ontwikkeling van het gehele gebied. Initiatieven in Amstel III moeten passen bij de gebiedsvisie van de buurt (Hogehilwegbuurt, Bullewijkbuurt en ZuidoostZuid). Zo zorgen we ervoor dat transformaties bijdragen aan een gemengd en evenwichtig woon-werkgebied. De eerste transformaties waren van kantoorbestemming naar hotel of studentenhuisvesting. De komende tijd willen we ook horeca of meer een bedrijfsmatige of sociaal-maatschappelijke invulling. In 2017 beginnen we met de transformatie naar woningen rond winkelcentrum de Amsterdamse Poort. Speciale aandacht is er verder voor het versterken van het aanbod in winkelcentrum Amsterdamse Poort, dat deel uitmaakt van het gebied ArenAPoort.

Activiteit 1.1.1: begeleiden initiatieven voor transformaties in Amstel III Transformeren van (lege panden in) Amstel III, leegstand terugdringen en monocultuur doorbreken. Dat doen we door: transformatie kantoren begeleiden, studentenhuisvestingrelatiebeheer en stakeholder management. De uitvoering blijft lopen en is financieel gedekt tot en met 2017. Het resultaat wordt gemeten aan de hand van geslaagde transformaties (uitgedrukt in aantal m2 bvo) en minder leegstand. De leegstand moet worden teruggebracht van 27% in 2015 naar minder dan 10% in 2020. Dat betekent in de praktijk 10.000 m2 geslaagde transformaties per jaar.

9

Activiteit 1.1.2: Financiële sturing bij de transformatieopgave Amstel III We willen ervoor zorgen dat er een aantrekkelijk woon-werkgebied ontstaat. Dat doen we door financiële sturing te hebben op de transformatieopgave van de kantorenstrook en bedrijvenstrook Amstel III. We zetten in op ruimtelijke kwaliteit, samenwerkingen, procedures, financiële onderhandelingen, contractvorming en besluitvorming.

Activiteit 1.1.3: Projectmanagement nieuw hoofdkantoor ING en transformatie ZandkasteelING verplaatst in 2019 het hoofdkantoor van het Zandkasteel naar Frankemaheerd. Op de plek van dit kantorencomplex komt een nieuw, kleiner hoofdkantoor. De visievorming en planontwikkeling gebeurt in nauwe samenspraak met de Gemeente Amsterdam. Dat geldt ook voor de transformatie van het Zandkasteel tot grotendeels woningen. Op bestuurlijk niveau zijn afspraken gemaakt met de private partijen over de herontwikkeling en transformatie. Verder levert het stadsdeel de kaders (ruimtelijk, programmatisch en financieel) en begeleiden we het juridisch planologisch proces en de vergunningverlening. De bouw van het nieuwe hoofdkantoor en de transformatie van het Zandkasteel dragen bij aan een economisch sterke en levendige ArenAPoort.

Activiteit 1.1.4: Projectmanagement gebiedsontwikkeling ArenAPoortEr zijn belangrijke transformaties op komst in ArenAPoort, zoals het voormalige Belastingkantoor, het voormalige Postkantoor, Villa ArenA en na 2019 het huidige ING-kantoor. Het ontwikkelconsortium van het ING-kantoor werkt met alle belangrijke stakeholders aan een gedragen visie op het gebied vanaf 2017. Vanuit de gemeente doen zowel het gebiedsteam als het stedelijk projectteam hieraan mee. Het projectteam richt zich met het gebiedsteam verder op het aanjagen en faciliteren van initiatieven en de inrichting van de openbare ruimte. Resultaat is een nog sterker ArenAPoort-West als werk-, winkel- en uitgaansgebied met regionale en zelfs landelijke uitstraling.

Activiteit 1.1.5: Ontwikkelen van /Kavel 188/ Community Campus Amsterdam in combinatie met sloop/nieuwbouw Holendrecht CentreHet leegstaande kantoor Holendrecht Centre hebben we gekoppeld aan de ontwikkeling van de lege kavel 188, aan de Meibergdreef bij Station Amsterdam Holendrecht en het AMC. Zo ontstaat er een unieke kans om een belangrijk entreegebied van Zuidoost-Zuid in een keer een nieuw gezicht te geven. Er komen zo’n 1.500 woningen, 1.400 voor studenten en starters en 100 voor statushouders. Dit plan geeft een grote impuls aan de transformatie van het gebied. Daarnaast biedt de schaal van het plan mogelijkheden om voorzieningen toe te voegen waarvan ook de huidige kantoorgebruikers, bewoners en passanten gebruik kunnen maken. 2017 staat in het teken van het voorlopig en definitief ontwerp, de bouwplanvoorbereiding, het maaiveldontwerp en erfpachtuitgifte.

Activiteit 1.1.6: Revitaliseren bedrijvenstrook Amstel IIIIn de bedrijvenstrook Amstel III is nauwelijks leegstand. Het gebied is zeer in trek bij autobedrijven en datahubs. Bedrijvenstrook Amstel III maken we toekomstbestendig door potentiele huurders, investeerders en eventuele transformaties te begeleiden. Hiermee willen we bereiken dat het gebied ook in de toekomst een aantrekkelijke vestigingslocatie blijft voor bedrijven. Naast een duurzaamheidsonderzoek om de effectiviteit van dit beleid te meten, kijken we naar aanpassingen van de openbare ruimte om het gebied toekomstbestendig te maken.

10

Maatregel 1.2: (Door)ontwikkeling ruimtelijke kwaliteit en voorzieningen

Momenteel verbeteren we de verblijfskwaliteit van de openbare ruimte in Amstel III. De verbeteringen maken de openbare ruimte geschikt als een stadswijk. Amstel III wordt ook groener en krijgt een hoger beheerniveau.

Activiteit 1.2.1: Betere en groenere openbare ruimte bedrijvenstrook en kantorenIn het oog springt het twee kilometer lange Spoorpark, het noordelijk deel is eind 2016 omgevormd tot een prettig verblijfs- en gebruiksgebied. In 2017 wordt dit deel van het park in gebruik genomen. Ook valt in 2017 een besluit over de inrichting van de Spoorzone bij het AMC (zuidelijk deel van het Spoorpark, de route naar de oostelijke ingang van het AMC). Er komt meer groen. In uitvoering zijn verder de projecten Spoorpark/Molenwetering en Werkerf II. De uitvoering van het bomenplan langs de dreven start begin 2017 De aanpak van het Bullewijkpad (renovatie) combineren we in 2017 met de aanpak van de openbare ruimte in Heesterveld.

Activiteit 1.2.2: Herinrichting Station HolendrechtHet stationsplein Holendrecht krijgt een nieuwe parkachtige inrichting met passende commerciële voorzieningen. We scheiden de vervoerstromen (voetgangers en fietsers) op maaiveldniveau en er komt een overzichtelijke routing en kruising van de fietspaden. Dat verbetert de verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Verder komt in plaats van overbodige verharding groen, verdwijnt een gedeelte van de overkapping boven het voetpad naar het AMC en krijgt de onderdoorgang van het spoortracé (bij de zuidelijke opgang van trein- en metrostation) een nieuwe inrichting. Het resultaat is een economisch sterk, multifunctioneel en levendig gebied voor bewoners, bezoekers, reizigers en werknemers.

Maatregel 1.3: Inzetten op sterke clustervorming

Door clusters van bedrijvigheid te stimuleren, maken we het gebied aantrekkelijk voor bestaande en nieuwe bedrijven. Zo zorgen we voor meer werkgelegenheid. Belangrijke clusters in het gebied zijn onder andere uitgaan, health, onderwijs, (grote) detailhandel, automotive en datahubs.

Activiteit 1.3.1: Verder ontwikkelen van Amsterdam Technology and Health Institute (AHTI) en zorgcluster Amstel IIIIn 2016 is het Amsterdam Technology and Health Institute (AHTI) gestart, een publiek-privaat kennisinstituut. In 2017 is het AHTC verhuurd aan gelieerde health tech bedrijven. Begin 2017 opent ook biotechnologie bedrijf uniQure de deuren. Er komen ook steeds meer zorg gerelateerde klinieken en laboratoria in het gebied. Amsterdam, en in het bijzonder Amstel III, versterkt hiermee zijn positie als innovatie- en kenniscentrum en is op weg een health tech hotspot te worden met nationale en internationale allure.

Activiteit 1.3.2: Versterken van winkelcentrum Amsterdamse PoortWinkelcentrum Amsterdamse Poort heeft te maken met leegstand. Daarom heeft eigenaar CBRE een verbeterplan gemaakt. In 2017 gaat de uitvoering van dit plan verder. De gevels van de winkels in cluster 4 worden gerenoveerd en de eigenaar zorgt voor een mix van internationale ketens, lokale ondernemers en tijdelijke initiatieven. In 2017 willen we de ondernemersvereniging omzetten naar een winkelcentrumcommissie, aangevuld met marktkooplieden en bewoners. Verder krijgt de markt op het Anton de Komplein een andere inrichting (zie activiteit 1.4.2). Het resultaat is een winkelcentrum dat aantrekkelijk is voor bewoners van Zuidoost en bezoekers van ArenAPoort.

11

Maatregel 1.4: Meer ruimte voor initiatieven en experimenten

Soms staat regelgeving het bereiken van doelen in de weg. In die gevallen is er in Amstel III/ArenApoort ruimte voor experimenten, bijvoorbeeld op het gebied van evenementen, om te ondernemen of om fysieke ruimte anders te gebruiken. We zijn hier in 2016 mee begonnen en gaan hiermee door in 2017.

Activiteit 1.4.1: Zelfbeheer begeleidenSteeds meer ondernemers kiezen ervoor het beheer van de openbare ruimte rond hun gebouw in eigen hand te nemen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Atlas Arena en Plaza Arena. In 2017 gaat het stadsdeel samen met de projectorganisatie door met het stimuleren en begeleiden van zelfbeheer. Op deze manier werken stadsdeel en bedrijfsleven samen aan een betere openbare ruimte in Amstel III.

Activiteit 1.4.2 Experimenteerzones instellenDe warenmarkt op het Anton de Komplein is, naast een nieuwe indeling, toe aan vernieuwing. In 2017 komt er ruimte om de markt te verlevendigen. Bij de markt Kraaiennest is momenteel een pilot gaande. Daar zijn experimenteerplekken, zitgelegenheid en brancheringsplekken aangewezen. De ervaring en de werkwijze op deze markt worden richtlijn voor de rest van de markten, waaronder de markt op het Anton de Komplein. Vernieuwing van de markt moet zorgen voor een betere omzet voor de ondernemers en versterkt de aantrekkelijkheid van winkelcentrum Amsterdamse Poort.

Prioriteit 2 Meer ruimte scheppen voor werkgelegenheid

Het gebied Amstel III/ArenApoort behoort met meer dan 50.000 arbeidsplaatsen tot de top drie van werklocaties Amsterdam. We willen het aantal arbeidsplaatsen uitbreiden. Dit is een brede ambitie, die deel uitmaakt van de doelstellingen van het programma Werk en Participatie 2014-2018. De aanwezigheid van 1.200 bedrijven in het gebied biedt tevens veel kansen voor de inwoners van Zuidoost. In 2017 gaat het stadsdeel door met verbinden van bedrijven in het gebied en bewoners van Zuidoost die kansen verdienen op de arbeidsmarkt. Meerdere grote bedrijven willen in 2017 extra inspanningen leveren om werkzoekenden uit Zuidoost te werven. Ook zijn er gesprekken hierover met hotels en de grote entertainmentbedrijven. De verdere groei van het PDV-cluster (grote bedrijven voor detailhandel zoals bouwmarkten en woonwinkels) in Amstel III zal ook zorgen voor meer laagdrempelige werkgelegenheid.

13

Wat gaan we doen in 2017?

Maatregel 2.1: Beter positioneren van het gebied als potentiële vestigingsplaats voor (arbeidsintensieve) bedrijven

De komst van arbeidsintensieve bedrijven is goed voor de werkgelegenheid in het stadsdeel en de regio. We kunnen het gebied beter dan nu positioneren als potentiele vestigingsplaats van bedrijven en bedrijven. Bijkomende opgave daarbij, is nieuwe bedrijven te verleiden personeel op te leiden en aan te trekken uit het stadsdeel, de stad en de regio.

Activiteit 2.1.1: Samenwerking Amsterdam inbusiness en de Amsterdam Economic BoardHet aantrekken van nieuwe bedrijven zorgt voor meer werkgelegenheid in de regio. Vanuit de stedelijke visie voor alle werkgebieden gaan we meer samenwerken met Amsterdam inbusiness en de Amsterdam Economic Board. We formuleren een eenduidige positioneringstrategie en zorgen voor passend promotiemateriaal, internationale presentaties en een internationale website. Als uitgangspunt hiervoor nemen we het promotiemateriaal dat in 2015 en 2016 is ontwikkeld.

Maatregel 2.2: In gesprek met bedrijven over stageplekken, werkplekken en opleiding

Amstel III/ArenApoort telt zo’n 1.200 bedrijven die samen werk bieden aan 50.000 mensen. Hiervan kunnen zowel de inwoners van Zuidoost als de hele regio profiteren. We willen het aanbod van werkgevers koppelen aan de lokale (regionale) vraag. Deze ambitie maakt deel uit van het Programma werk en Participatie 2014-2018. We verwachten dat we het grootste deel van deze ambitie kunnen realiseren via het aanbod van werkgevers in Amstel III/ArenApoort.

Activiteit 2.2.1: Jonge werkzoekenden koppelen aan VAZO TalentenvijverBedrijvenvereniging VAZO heeft ruim 370 leden. De VAZO Talentenvijver biedt jongeren tussen 18–27 jaar een programma waarbij zij zich persoonlijk en professioneel ontwikkelen. Dit project is in 2016 niet van de grond gekomen. In 2017 komt er ondersteuning vanuit de gemeente om jongeren uit Zuidoost te koppelen aan de VAZO Talentenvijver.

Activiteit 2.2.2: Werkzoekenden inzetten bij de realisatie van het project A9 Een belangrijk thema is social return. Van bedrijven die werk uitvoeren in Zuidoost, verwachten we dat zij iets terug te doen voor het stadsdeel. Bij de realisatie van het project A9 maken IXAS en Rijkswaterstaat in 2017 gebruik van lokale arbeidskracht.

Activiteit 2.2.3: Het verbinden van werkzoekenden en werkgeversHet stadsdeel gaat ook in 2017 verder met het verbinden van werkzoekenden aan partners van het programma Werk en Participatie. Aangevuld met initiatieven uit de markt zelf. Zo heeft de ING uitgesproken zich in 2017 meer te willen inzetten op het gebied van social return en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). In 2017 praten we hierover verder. Ook brengen we in kaart brengen hoeveel inwoners van Zuidoost werken in het gebied Amstel III/ArenApoort. Dat geeft meer inzicht in de samenstelling van de beroepsbevolking uit Zuidoost, waardoor we nog scherper kunnen inspelen op vraag en aanbod.

14

Activiteit 2.2.4: Netwerken versterken en onderhoudenHet blijvend versterken van het netwerk van zittende werkgevers blijft ambtelijk en bestuurlijk in 2017 een prioriteit. In 2017 sluiten we aan bij bestaande activiteiten. Het gebiedsteam organiseert themabijeenkomsten met de hotel- en entertainmentwereld om stages en werkplekken te realiseren.

Prioriteit 3 Meer ruimte scheppen voor innovatie, duurzaamheid en energie

Duurzaamheid (circulaire economie) en innovatie zijn ook 2017 belangrijke thema’s. We stimuleren niet alleen bestaande bedrijven om duurzamer te worden. Ook trekken we nieuwe innovatieve bedrijven aan en voeren we de transformatieopgave uit. Zo werken we toe naar een modern woon-werkgebied met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk. Er is een grote ambitie voor het gebied in 2020: 20% energiebesparing, 20% beter benutten energie en 20% duurzaam opwekken energie. Daarnaast werken we aan een stijgende inzet van elektrisch vervoer, het delen van vervoer, slim gebruik van ICT en ruimte en het verminderen van afval.

16

Wat gaan we doen in 2017?

Maatregel 3.1: Effectiever en efficiënt gebruik energienet en duurzame oplossingen, innovatie

We voeren maatregelen en acties uit die voortkomen uit het stedelijk beleid voor duurzaamheid en innovatie. Dat uit zich op verschillende manieren. Voor een aantal projecten, zoals Smart Urban Regions en het Dashboard van ZO!CITY, vragen private partijen subsidie aan, ondersteund door het gebieds- en projectteam. Ook trekken we innovatieve bedrijven naar Amstel III.

Activiteit 3.1.1: Duurzaamheidsonderzoek vastgoedsectorIn Amsterdam loopt een grootschalig duurzaamheidsonderzoek voor de vastgoedsector, ook in Amstel III. De resultaten kunnen aanleiding zijn voor samenwerking tussen de vier grote steden en de vastgoedsector op het gebied van onder andere energie, materiaalgebruik en vervoer.

Activiteit 3.1.2: Meer ruimte voor fietsersWe willen het gebruik van de fiets stimuleren, onder andere door het stimuleren van private initiatieven. In 2017 plaatst Urbee elektrische fietsen bij bedrijven zodat medewerkers met e-bikes naar zakelijke afspraken kunnen gaan. Dit draagt bij aan minder autoverkeer en schonere lucht in het gebied.

Activiteit 3.1.3: Mogelijkheden stedelijke pilot afvalinzameling toepassenDe stedelijke pilot afvalinzameling biedt in 2017 een groot pakket aan innovatieve maatregelen om afvalscheiding te stimuleren. In 2017 onderzoeken we of de studenten in het Blue-Grey gebouw deel kunnen uitmaken van deze stedelijke pilot. Binnen deze geïsoleerde groep kunnen we maatregelen testen die we, na succes, kunnen gebruiken in stedelijke woongebieden.

Activiteit 3.1.4: Zonnepanelen op daken van bedrijven in het gebiedDe gemeenteraad heeft besloten dat er 160 Megawatt zonne-energie moet worden opgewekt in 2020. De platte daken in Amstel III/ArenApoort kunnen hieraan een substantiële bijdrage leveren. De Amsterdam ArenA is al overgegaan tot het plaatsen van zonnepanelen. Een burgercoöperatie in Zuidoost neemt de energie af. In 2017 willen we alle bedrijven in het gebied vragen hun dak ter beschikking stellen. De Amsterdamse Zoncoalitie begeleidt bedrijven het voortraject.

Activiteit 3.1.5: Reduceren CO2-uitstootWe willen de CO2-uitstoot terugbrengen in het gebied tussen de Amsterdam ArenA en het AMC (circulair Zuidoost). Dat kan als de Amsterdam ArenA, Nuon, AMC, gemeente Amsterdam (centrale stad en stadsdeel Zuidoost) samenwerken. Leidende thema’s zijn energie, mobiliteit en afval. Er is een grote ambitie voor het gebied: 20% energiebesparing, 20% beter benutten energie, 20% duurzaam opwekken energie in 2020. En ook: een stijgende inzet van elektrisch vervoer, het delen van vervoer, slim gebruik van ICT en ruimte en het verminderen van afval in 2020.

Prioriteit 4 Gezamenlijke inspanning voor branding en positionering van het gebied

Een van de opgaves van Amstel III/ArenApoort is een heldere positionering en sterke branding van het gebied. Positioneren is het omschrijven van het gebied, afgestemd op de wensen van de huidige- en toekomstige gebruikers, de belangrijkste positieve kenmerken van het gebied en de manier waarop het zich onderscheidt van haar concurrenten. Hoe sterker het gebied wordt gepositioneerd, hoe eenvoudiger het is om mensen geïnteresseerd te laten raken om er te werken in, er te investeren, te gaan wonen, te studeren of het gebied te bezoeken. 

Het project- en gebiedsteam is hier, samen met stakeholders uit het gebied, vorig jaar mee begonnen en gaat er in 2017 mee door. We plaatsen het branden en positioneren in een stedelijk kader: alle afzonderlijke werkgebieden in de stad maken deel uit van een stedelijke strategie. Daarbij concurreren de gebieden elkaar zo min mogelijk en vullen ze elkaar juist aan. Belangrijk hierbij is te bedenken dat ruimte in Amsterdam schaars is en dat we goed moeten nadenken over welk type bedrijven we waar willen huisvesten. Positionering is een van de instrumenten om hier richting aan te geven.

18

Wat gaan we doen in 2017?

Maatregel 4.1: Het gebied positioneren door sterke clusters en iconen te belichten

Het branden en positioneren van het gebied plaatsen we in een breder (stedelijk) kader. De positionering van alle werkgebieden is onderdeel van een stedelijke strategie. Zo worden aanbod en mogelijkheden voor de vastgoedmarkt eenduidiger gecommuniceerd. Ook kan de gewenste ontwikkeling in het gebied beter aansluiten op het vraag en aanbod uit de markt. De in 2016 ingeslagen weg zal in 2017 door team GO, samen met het gebiedsteam en alle stakeholders uit het gebied, worden voortgezet.

Activiteit 4.1.1: Opstellen strategisch communicatieplan voor Amstel III/ArenApoortVanuit het gebieds- en projectteam wordt in 2017 werken we met de stakeholders aan een strategisch communicatieplan dat past binnen de stedelijke positionerings- en brandingsvisie. En overeenkomt met de vijf prioriteiten uit de gebiedsagenda. Er komt een plan met als invalshoek de verbeterde positionering en branding van het gebied, toegeschreven op de interesses uit de markt. Sterke clusters en belangrijke bedrijven (iconen) in het gebied krijgen in deze strategie een belangrijke rol.

Activiteit 4.1.2: Opstellen toekomstvisie ArenAPoort Het gebieds- en projectteam ArenAPoort start in 2017 met het opstellen van een toekomstvisie voor het deelgebied ArenAPoort. Hiermee geven we invulling aan de uitwerking van het Afwegingskader dat het stadsdeel in 2016 heeft vastgesteld. Daarnaast vertalen we de uitkomsten van het ‘signeerdersdocument’, waaraan alle partners uit het gebied hebben samengewerkt, door naar een visie voor het gebied ArenAPoort.

Activiteit 4.1.3: Positionering HealthTech park in ZuidoostZuid (Amstel III)Het gebieds- en projectteam zet in 2017 in op de positionering van het HealthTech park ZuidoostZuid. Het Amsterdam Health and Technology Institute (AHTI) heeft, samen met het AMC, de dienst Werk van de gemeente Amsterdam en ZO!City, het plan ontwikkeld voor een health tech park in ZuidoostZuid. Dit wordt medegefinancierd vanuit het EFRO-subsidieprogramma voor regionale ontwikkeling. Doelstelling is om het gebied in samenwerking met lokale stakeholders te positioneren en ontwikkelen als een innovatie park om zo de komende jaren health tech bedrijven naar ZuidoostZuid te krijgen.

Maatregel 4.2: Doorontwikkeling van producten voor de positionering

Door de juiste branding krijgt het gebied Amstel III/ArenApoort een eigen gezicht binnen de stedelijke context. We ontwikkelen nieuwe en bestaande communicatiemiddelen door en brengen zo de positionering van het gebied (inter)nationaal onder de aandacht.

19

Activiteit 4.2.1: Doorontwikkeling van de communicatiemiddelenOnder regie van het project- en gebiedsteam integreren we alle in 2015 en 2016 geproduceerde middelen in de nieuwe stedelijke positioneringsvisie. Daarbij sluiten we aan op de nieuwe stedelijke positioneringsvisie. Het gaat om het factsteet 2015/2016, internationale presentaties door Amsterdam inbusiness en de gebiedswebsite.

Maatregel 4.3: Stakeholders uit het gebied op thema betrekken

Het gebieds- en projectteam gaat themabijeenkomsten organiseren voor de stakeholders uit het gebied en experts uit de ambtelijke organisatie. Hiermee zetten we actief en kleinschalig in op het behalen van de doelstellingen uit de gebiedsagenda van het gebied. Het doel hiervan is het bijhouden van de ontwikkelingen uit de markt door het delen van kennis, en een proactieve houding vanuit de gemeente, snelle en een betere dienstverlening vanuit de gemeente en het versterken van het de netwerken die bijdragen aan een gunstig vestigingsklimaat.

Activiteit 4.3.1: Themabijeenkomsten met stakeholdersHet project- en gebiedsteam wil met verschillende doelgroepen kennis delen over (toekomstige) ontwikkelingen en doelstellingen in het gebied. Dat doet het team tijdens themabijeenkomsten voor de sectoren: ‘vastgoed en makelaars’, ‘hotels, entertainment’ en ‘horeca en openbare ruimte’ en ‘verkeer’.

Prioriteit 5 Aantrekkelijker vestigings- en bezoekersklimaat

Het aantal mensen dat Amstel III/ArenApoort bezoekt, is niet constant. In Amstel III zijn overdag veel werkende mensen maar ’s avonds is het er stil omdat er weinig mensen wonen. Rond de ArenABoulevard en het Anton de Komplein hangt het aantal bezoekers sterk af van de programmering van de drie grote entertainmentaanbieders. Ook is de aan- en afwezigheid van kantoorpersoneel in het winkelcentrum vooral in de avond en het weekend te merken. Een van de uitdagingen is om nieuwe bezoekers te trekken en bestaande bezoekers langer vast te houden in het gebied, voor en na grote evenementen maar ook op gewone dagen. Ook gebruikers van de kantoorgebieden en bezoekers van de markt zien we graag beter en langer van het gebied gebruik maken. Voor een deel doen we dit door meer kleinschaligheid in het gebied te brengen en de openbare ruimte aantrekkelijk te maken voor alle doelgroepen.

21

Wat gaan we doen in 2017?

Maatregel 5.1: Verbeteren verblijfsklimaat ArenAPoort

De ArenAPoort is een gebied waar mensen komen met een doel, zoals uitgaan of winkelen. Daarna verlaten de meeste mensen het gebied vrij snel. Het stadsdeel en ondernemers zinnen op manieren om bezoekers langer in het gebied te laten verblijven. Zowel in de zomer- als winterperiode van 2017 zorgen we voor meer aanbod rondom grote evenementen. Zo verleiden we het publiek verleiden langer op de ArenABoulevard, de Amsterdamse Poort en op het Anton de Komplein te verblijven.

Activiteit 5.1.1: Beïnvloeding loopgedrag bezoeker Wanneer er op de ArenABoulevard geen grote groepen bezoekers zijn, mist het de menselijke maat. In 2017 start er een experiment om de ArenABoulevard ook in rustige periodes een fijn verblijfsklimaat te geven. Project CoreUs is een publiek-private samenwerking (HvA, ondernemers en gemeente) die het gebruik van de openbare ruimte in kaart brengt. Daarna volgen er proeven met licht en objecten om het (loop)gedrag van mensen te beïnvloeden.

Activiteit 5.1.2: Evenementen verbinden met omgevingMet gecombineerde, kwalitatief goede evenementen willen we de ArenABoulevard aantrekkelijker maken. Het gebiedsteam ondersteunt de ondernemers hierbij. In 2017 is er een pilot waarbij ondernemers samen een evenementenvergunning aanvragen tijdens de Toppers 2017. Hierbij kan het alcoholverbod tijdelijk worden opgeheven en wordt de gehele boulevard een evenemententerrein. Ook komt er een brede programmering rond de ArenABoulevard en winkelcentrum Amsterdamse Poort tijdens het IJsbeeldenfestival in de winter van 2017.

Activiteit 5.1.3: Beter benutten Anton de Komplein Het Anton de Komplein, aan de oostkant van winkelcentrum Amsterdamse Poort, maakt ook deel uit van het gebied ArenAPoort. Het gebruik van het Anton de Komplein kan beter. Als er geen markt is, gebeurt er weinig op het plein. In 2017 onderzoeken we hoe we de inrichting kunnen aanpassen, aansluitend op toekomstige ontwikkelingen. Op de korte termijn kan het plein beter worden benut voor evenementen, sportactiviteiten en lokale initiatieven.

Maatregel 5.2: Verbeteren van de veiligheid(sbeleving) winkelcentrum

De veiligheid en het veiligheidsgevoel in het winkelcentrum kan worden verbeterd. Niet alleen door het gebied te verlevendigen maar ook door preventie en handhaving.

Activiteit 5.2.1: Verminderen van de kleine criminaliteit en overlast Vanuit het gebieds- en projectteam werken we aan het terugbrengen van winkeldiefstal, zakkenrollerij, doelloos hangen en (alcohol- en drugs-)overlast. Dit gebeurt door het voortzetten van KVO-trajecten. Maar ook door overlastgevende hangvolwassenen een nuttige rol te geven in ArenAPoort. We werken verder voortdurend aan een betere samenwerking tussen particuliere toezichthouders, politie en handhaving.

22

Maatregel 5.3: Een aantrekkelijker bezoekers- en ondernemersklimaat.

Het gebied kan nog aantrekkelijker, gastvrijer en beter bereikbaar (ook in de nacht) worden. Hiervoor is een duurzame, prettige inrichting nodig van de openbare ruimte. Daarnaast stimuleren we bedrijven om hun krachten te bundelen en meer te profiteren van grote evenementen. In 2017 maken we het makkelijker voor ondernemers om (samen) een vergunning aan te vragen.

Activiteit 5.3.1: Nacht OV vanaf Station Bijlmer ArenaDe ArenAPoort is zowel regionaal als landelijk een belangrijk entertainmentgebied. In de late uren komen er veel mensen, die ook weer naar huis willen. Ook door de toename van hotels en internationale bedrijven is er vraag naar openbaar vervoer in de nacht. In 2017 gaan we verder met bestuurlijk en ambtelijk overleg met de stakeholders over Nacht OV op Station Bijlmer ArenA. Het doel is dat er in 2018 Nacht OV is op Station Bijlmer ArenA.

Activiteit 5.3.2: Aanpak ArenABoulevard We pakken de staat aan van de openbare ruimte. Fase 2 en 3 van de ArenA Boulevard moeten nog worden ontwikkeld. Er staat ook groot onderhoud op de agenda voor de gehele boulevard. Het team GO wil graag dat de ArenA Boulevard vóór het EK-voetbal 2020 gereed is. Verder gaan we de uitstraling van de gevels verbeteren met uniformere reclame-uitingen. Tegen overtreders treden we op.

Activiteit 5.3.3: Bewegwijzering, vindbaarheid en doorstroom autoverkeerEr komt nieuwe bewegwijzering in de bedrijvenzone zodat de vindbaarheid van het gebied verbetert. Hierbij nemen we de wensen van ondernemers en bewoners mee. Een ander aandachtspunt is de doorstroom van het verkeer op het wegennet en de druk op de toe- en afritten naar de A9, door de verbreding van de A9.

Activiteit 5.3.4: Efficiënt vergunningentrajectHet gebiedsteam van Amstel III/ArenApoort richt zich op een goede samenwerking met bedrijven. Het faciliteert contacten met de overheid bij de aanvraag van vergunningen.

Activiteit 5.3.5: Bloeiende stationsomgeving Bullewijk en Holendrecht In 2015/2016 zijn de stations van de Oostlijn genoveerd. De directe omgeving van de stations behoort niet tot de renovatie, maar is wel belangrijk voor de uitstraling van het geheel. Daarom gaat de RvE Metro en Tram de kwaliteit ook van de omgeving van onder andere de stations Bullewijk en Holendrecht verbeteren in 2017.

Activiteit 5.3.6: Onderzoek mogelijkheden voor een verblijfslocatie voor de HvA De studenten van de HvA en het ROC zijn belangrijke bezoekers en gebruikers van het gebied. Er zijn voor hen echter weinig passende voorzieningen. Het gebied- en projectteam onderzoekt in 2017 met de HvA of er op het plein voor de HvA een pop-up initiatief kan komen. Daarbij gaat het om een tijdelijke locatie waarbij kunst, cultuur, leren en verblijven samen zouden moeten komen.

Activiteit 5.3.7: Invulling extra locaties foodtrucksBinnen de stedelijke pilot voedselwagens zijn in stadsdeel Zuidoost twee plekken toegewezen (Hoekenrode en Fraylemaborg), waar de voedselwagens voor deelnemers van de pilot mogen staan. In 2017 wordt een besluit voorbereidt om op twee extra locaties bij metrostation Bullewijk en Holendrecht tijdelijk beschikbaar te stellen voor andere (lokale) ondernemers om een voedselwagen te exploiteren.