Gaandeweg december-januari

Eer zij God in onze dagen

Gaandewegdecember 2015 / januari 2016

Melden overlijden: 038 453 63 20 24 uur per dag - www.meander-uitvaartbegeleiding.nl - Huize Hofvliet - Katerdijk 1 - Zwolle

”DE WIJZE WAAROP MEANDER OMGING MET ONZE EMOTIES

WAS HARTVERWARMEND”

Meer weten? Neem gerust contact op of loop eens binnen. U bent van harte welkom.

ColofonGaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum

Achtste jaargang nr. 6, december 2015/januari 2106Verschijnt in 2016 vijf keer per jaar. Oplage: 9.700

Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta

AdvertentiebeheerKerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96

Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Aanleveren kopij en foto’s:De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 31 januari en loopt tot en met zaterdag 16 april. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 4 januari te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.

Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers.

In deze GaandewegOp de voorpagina:Bert Dijkink, de Zwolse schilder die op pagina 6 aan het woord komt, maakte dit sfeervolle winterse beeld van de Grote Kerk.

Themapagina’sGevangen vierenpagina 4

Woord in bewegingpagina 5

Schilders kunnen God eren met het penseelpagina 6

Vluchtelingen welkom in Zwollepagina 7

Twee pioniers nemen afscheid van Gaandewegpagina 8

Nieuwe kerkmuziek gesteund door FONKColumn: Toontje lagerpagina 9

Aandacht voorOnder andere het afscheid van twee predikantenpagina 10 tot en met 15

Beleid en bestuur

Van het Kerkelijk Bureaupagina 16

Actie Kerkbalans 2016pagina 17

Kerkdiensten

Kerst en Jaarwisseling in de kerkpagina 18 en 19

Kerkdiensten voor de komende maandenpagina 20, 21 en 22

Tussen Kerst en Pasen

3

Bovenstaande foto kreeg de redactie van Gaandeweg spontaan toegestuurd. Hij is gemaakt door deheer H. Schuurman, woonachtig aan de Reysigerweg in Zwolle. Dit mooie reliëf van het Kerstkind enzijn ouders is gemaakt door houtbeeldhouwer Harm Zwart uit Dalfsen. Bedankt, meneer Schuurman!

Als Kerst en de jaarwisseling achter de rug zijn, begint al heel snel de 40-dagentijd, op weg naarPasen. Eind januari verschijnt de Gaandeweg die al die weken omvat; daarom krijgt dat nummer alsthema ‘Die geleden heeft…’ Een thema dat het lijden van Christus met het leed van mensen verbindt.De inlever- en verschijningsdata van dit nummer zijn te vinden in onderstaand Colofon.Dat eerste nummer van de nieuwe (negende!) jaargang wordt voor het eerst gemaakt door een redactiein gewijzigde samenstelling. Eindredacteur Gery Bruins wordt opgevolgd door Karin Vrieling, even-eens professioneel vertrouwd met het maken van een tijdschrift. Iemke Epema neemt afscheid alshoofdredacteur. Meer over afscheid en opvolging op de pagina’s 8 en 16.

PinksterthemaVoor het tweede nummer van Gaandeweg hebben we een Pinksterthema gekozen: ‘De tongen los’.Het zal bijvoorbeeld gaan over inspirerende taal in de kerk en in de samenleving. Suggesties vanlezers voor dit nummer zijn welkom. Geef ze uiterlijk eind januari door per e-mail: [email protected] of per post: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.

Wij hopen dat Gaandeweg u ook in het nieuwe jaar mag verrassen, inspireren en misschien een beetje bemoedigen.

Redactie Gaandeweg

Onlangs maakte ik een kerkdienst mee in een gevangenis. Niet als voorganger, maar als begeleider van de samen-zang op piano, samen met mijn dochter die dwarsfluit speelt. Een indrukwekkende ervaring. Het was oogstzondag.Een kleurrijke tafel met gaven van de oogst was uitgestald. En een kleurrijk publiek was aanwezig. Alleen mannen.De vriendelijke voorgangster straalde gezag uit en had een goed verhaal.

Het zingen ging uit volle borst en er zat tempo in. Eén gevangene zong zelfgemaakte liedjes, die mij troffen. En nietalleen mij. Liedjes die hijzelf begeleidde op gitaar. Na afloop zei ik tegen hem dat hij me geraakt had met zijn liedjes.Goed gedaan man! Tranen in zijn ogen. Waarom raakten die liedjes mij? Misschien omdat het teksten zijn vol hoopmet begrippen als ‘morgen’ en ‘toekomst’ er in. Die liedjes helpen mij om mij in te leven in de wereld daarbinnen.

De kerkdienst betekent voor de jongens extra lucht-tijd, een extra onderbreking van het celleven. Vieren in de gevan-genis, dat versterkt even het gevoel wat vrij zijn is. Maar de deuren blijven wel gesloten en na de dienst wacht weerde afdeling met de cellen. Gevangen vieren. Gedetineerden, vrijwilligers van buiten en een enkele bewaker. Iedereenkrijgt aan het begin een lichtje aangereikt om aan te steken voor iemand die ze missen. Wat goed dat dit gebeurt.

Na afloop koffiedrinken na de dienst. Vanwege oogstzondag is er meer dan een gewoon koekje bij de koffie. Smullendus. Intussen spelen mijn dochter en ik nog wat liedjes en schuift één van de donkere gedetineerden aan met zijndjembe. Wat een enthousiasme bij die knul. Wat een feest voor ons om dit mee te maken.

Ik denk er nog vaak aan terug. Een viering voor mij voor herhaling vatbaar. Eer zij God in onze dagen. In kerken enin huizen van bewaring en op welke plekken dan ook. Gevangen vieren maakt indruk. Die jongens zitten hun strafuit, maar een viering in de gevangenis maakt duidelijk: een mens is meer dan zijn misdaad. Volk van God dat in vrijmoedigheid viert.

De gedetineerden zorgen zelf dat de sportzaal op zondag omgebouwd wordt tot kerkzaal en op vrijdag tot moskee.Een multireligieuze samenleving, ook daar. Gevangen vieren is vieren met hoop, met het oog op morgen, op eennieuwe toekomst met nieuw gedrag. Met Kerst wordt daar vast Ere zij God gezongen.

Andries den Besten


4

Gevangen vieren

Lichtjes die net zo kleurrijk zijn als het publiek bij de viering.Gefotografeerd door Tineke Vlaming.

In die nacht raakt de hemel de aarde aan. Hemels licht doordringt herdersangst.

Een leger van engelen overweldigt de nachtwakers. Liefdevolle overmacht zingt het

lied: ‘Glorie aan God in den hoge, en op aarde vrede.’ Hemel kust aarde. Het lied

op de lippen van de engelen roert de lippen, roert de voeten van de herders. Ze

komen in beweging. Zij zoeken de stal, ze vinden het kind, en brengen het lied

rechtstreeks naar het hart van de moeder.

Zo verhaalt Lucas de geboorte. Johannes vat de aanvang samen in zijn eigen woor-

den. Na het verhaal in de nacht, klinkt op kerstmorgen de hymne: “In het begin

was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God.” Kraakhelder en onbegrijpelijk tegelijk. Als poëzie:

rake woorden over het onzegbare. De hymne scherpt onze blik op wat er geschiedde in die nacht: “Het Woord is mens

geworden en heeft bij ons gewoond.”

Engelenwoorden worden herdersvoeten. Als met Kerst ‘Eer zij God in onze dagen’ klinkt, dan willen die woorden op

dezelfde manier onze handen, onze voeten worden. Het loflied wil gestalte krijgen, wil ‘body’ krijgen, hier en nu.

Woord wil mens worden.

Daarom dans ik graag. Een grote sprong? Voor mij niet. Als theoloog houd ik van woorden. Van verhalen die een ruim-

te openen, groter dan ik voor mogelijk houd. Van poëzie, die de mens bezingt als een boom, wortelend waar water

stroomt. Ik voel die woorden ‘waar’ worden als ik er mee dans.

Meer dan twintig jaar geleden begon ik met geloof te dansen. Bij Riëtte Beurmanjer in Amsterdam. Ballet had ik

gedaan, stijldansen, maar improviseren was wat anders. Het ziet er vast gek uit, dacht ik. Ik voelde me bekeken, ook als

niemand me zag. Langzaamaan kon ik me overgeven. Ik kon méé in de beweging en zo woorden wakker laten worden.

Inmiddels geef ik zelf bibliodans. Ik geniet ervan. Bewegen brengt een wisselwerking teweeg tussen binnen en buiten,

tussen doen en gewaarworden, tussen woordeloos bewegen en bewegende woorden.

Niet iedereen houdt van dans. Ook zonder te dansen kun je het woord ‘body’ geven. Beschouw het als biddend

lichaam. Je stelt jezelf in de ruimte van God. En zegt met hart en ziel, met lijf en leden: Hier ben ik, Heer.

Zo bid ik het Onze Vader in drie gebedshoudingen. Probeer maar eens.

Open je handen en hef ze op, tot voor je buik. Leg je rechterpols losjes op je linkerpols. Je handpalmen naar boven

gekeerd. Je bidt: Onze Vader... geschiedde.

Als mijn rechterpols de hemel is en mijn linker de aarde, dan rust mijn aandacht nu bij hemel en aarde, die elkaar

raken en zich met elkaar verbinden. Zo bid ik tot onze Vader in de hemel. Ik verlang naar de komst van het hemels

koninkrijk op aarde. En wil geloven dat, om het even in de hemel of op aarde, zijn wil geschiedde.

Beweeg rustig je handen uit elkaar. Ze blijven voor je, op buikhoogte, en zijn nog steeds geopend. Ellebogen liggen

losjes tegen je zij. Je bidt: Geef ons heden... en verlos ons van het kwade.

Nu mijn armen zich geopend hebben, voel ik de ruimte voor me. Ik ben naar voren gericht. Vrij voor een ander. Ik voel

mijn handpalmen. Ze zijn open om te ontvangen. En ze zijn leeg. Soms zo leeg, dat ik er verlegen om ben.

Zo bid ik om brood, om vergeving, om leiding en inzicht welke richting te gaan, of niet te gaan.

Het leven wordt mij gegeven. Elke dag, bij elk brood in m’n handen.

Hef je handen schuin opzij omhoog. Je ellebogen blijven tegen je zij aan. Je beweegt alleen je onderarm. Je open han-

den bevinden zich op de hoogte van je oren. Dit is de klassieke orante-houding. Je bidt: Want van U .... eeuwigheid.

Er is iets te geven, aan te bieden. Zegen, dank. Ik strek mijn rug. Ik voel mijn lengte, de grond onder m’n voeten, de

openheid naar boven. De stevige woorden sterken mij. Ik geloof, ook al twijfel ik. Ik spreek uit, houd voor waar: dat

koninkrijk, kracht, heerlijkheid, stand zullen houden. Voorbij mijn kunnen, voorbij mijn begrip, voorbij mijn tijd.

5

Susanne de Jong-Tennekes is theologe en opgeleid in dans en bibliodrama.In het Thomashuis van het Zwolse Dominicanenklooster begeleidt ze studie- en leerhuisactiviteiten. Zij vertelt hoe ze dansend het Woord‘body’ geeft. Tineke Vlaming zag er een beeld bij.

Woord in beweging


6 7

Sionskerk vraagt wijkbewoners Pasen in beeld te brengen

Aanwezig zijn in de wijk, dat is wat de Sionskerk-gemeente die haar kerkgebouw in de Aa-landen heeft,als een belangrijke opdracht ziet. ‘Missionair zijn’ heetdat in kerkelijk jargon en daarom is er een missionairecommissie in het leven geroepen. De leden van dezegroep denken na over manieren om in contact te komenmet wijkbewoners en hen te laten meebeleven waar deSionskerk voor staat. Zo is iedereen welkom in deKerstnachtdienst, die wordt voorafgegaan door kerst-zang en Glühwein op het kerkplein.

“Niets is veiliger dan op zondag de deuren van de kerk opente zetten in de hoop dat de mensen binnenkomen. Wij willenzelf naar buiten gaan, de stad en de wijk in om daar metmensen in contact te komen. Ook dat is een roeping van dekerk”, zegt Bert Dijkink, een van de leden van de missionairecommissie. Om ook na de Kerst contact te leggen met men-sen in de wijk, heeft hij een idee gelanceerd dat gericht is opPasen 2016. Hij is kunstschilder en heeft in het verledenschildercursussen gegeven in wijkcentrum De Bolder. Diecursussen bestaan nog steeds, nu is Tonny Eenkhoorn eenvan de docenten. Bert vroeg haar hem te introduceren bijhaar cursisten, die van hem het verzoek kregen hun gedach-ten over Pasen letterlijk in beeld te brengen. De resultatenzullen vanaf drie weken voor Pasen, dat op 27 maart valt,worden tentoongesteld in de Sionskerk.

Alle vrijheidSamen met Dineke Rohaan, eveneens lid van de missionairecommissie, zette Bert in drie groepen cursisten de bedoelingvan het project uiteen. “Wie meedoet heeft alle vrijheid omuit te gaan van zijn of haar eigen ideeën over Pasen. En diezullen vast heel verschillend zijn”, veronderstelt hij. “Voor deeen gaat het vooral om de lente, groei en bloei na de winter,de ander zal aan een open graf denken en de overwinning opde dood. Wij hopen dat de deelnemers aan de schildercursusdaarover in gesprek gaan. Hun reacties waren overwegendpositief: veel mensen zeiden heel spontaan dat ze wildenmeedoen.” Bert en Dineke hebben er alle vertrouwen in dat deSionskerk in februari met een mooie expositie kan komen.“Het idee is ook gebaseerd op het succes van deChagalltentoonstelling, vorig jaar”, vertelt Bert. “Die heeftheel veel bezoekers getrokken, overal vandaan. Misschienkunnen we dat succes dunnetjes overdoen, nu met kunst uitonze eigen wijk.”

Draai gevondenHoewel Bert en zijn vrouw Riek pas twee jaar geleden vanuitde Nederlands Gereformeerde Kerk zijn overgestapt naar deSionskerk, hebben ze hun draai daar helemaal gevonden.Bert heeft er al eerder zijn talent als kunstschilder ingezet:ook voor het 35-jarig bestaan van de Sionskerk maakte hijeen schilderij. “Ik heb me laten inspireren door een kruis-

beeld met waxinelichtjes ervoor, dat ik ergens zag. Op mijnschilderij vormen de lichtjes samen de woorden Dank U. Een schilder kan God eren met penseelstreken, zoals anderendat doen met woorden, zoals een predikant, of met muziek.”Zo’n vijftig jaar geleden liet een officier in militaire dienstBert kennismaken met olieverf. Terug in de burgermaat-schappij ging hij door met schilderen en nam onder meer eenpaar jaar les op het Zwolse Celecentrum.Zijn werk is zeer gevarieerd en Bert vindt overal zijn inspira-tie. In lege, stille kerken bijvoorbeeld. Hij bestudeert graaghet werk van anderen die kerkinterieurs schilderden, waarbijJohannes Bosboom zijn favoriet is. “Die laat ook kerken inverval zien. Dat vind ik nog mooier dan allemaal gepolijstemuren.”De belangstelling voor oude kerken komt eveneens tot uitingin Berts betrokkenheid bij de Zwolse Grote Kerk. Binnen denieuwe Stichting Grote Kerk houdt hij zich met de geschie-denis bezig, als stadsgids van Zwolle weet hij daar veel van.

InspiratiebronHoe hij zelf Pasen zou verbeelden? Bert antwoordt meteendat het geen schilderij met haasjes en kuikens zal worden.“Ik denk dat ik me laat inspireren door de manier waarop inde Middeleeuwen het Paasevangelie werd weergegeven. Indie tijd kregen mensen maar een fractie binnen van de hoe-veelheid beelden die wij dagelijks moeten verwerken. Zijwerden minder afgeleid en stonden dichter bij de kern van deBijbelse boodschap, denk ik. Pasen is nu, net als Kerst, toteen commercieel feest gemaakt, en toch denk ik dat hetevangelie ook voor mensen van deze tijd een inspiratiebronkan zijn. Ik zie beelden van een open graf en ook van bloei-ende bloemen op een oude begraafplaats. Mensen hebbenmet de dood te maken, maar het leven gaat door.”

“Een schilder kan God eren met penseelstreken”

7

Vluchtelingen welkom in Zwolle

De foto’s zijn gemaakt door Tim Krooneman op zondag 1 november in de Oosterkerk. Na de morgendienst gavendrie Syrische musici, Ghaeth Almaghoot, Obbay Salloumen Nazeer Abdulhai, een verrassend concert.

Wie praat over ‘het handen en voeten geven aan je geloof indeze tijd’, komt al heel snel op het thema ‘opvang van vluch-telingen’. Want ook in Zwolle hebben we daarmee te maken.Gaandeweg vroeg Wim van Ree, diaconaal consulent van dePGZ, daarover te vertellen.

Vorig jaar oktober werden er in de Zwolse IJsselhallen vier-honderd mannen in de noodopvang geplaatst. Veel kerken heb-ben via het Diaconaal Platform Zwolle in samenwerking metPresent Zwolle divers vrijwilligerswerk aangeboden. De acti-viteiten waren erop gericht de mannen te laten kennis makenmet Nederland als land, de cultuur en vooral de taal. Mediojuli meldde de gemeente Zwolle dat er weer vierhonderd man-nen in de IJsselhallen werden gevestigd voor noodopvang. Hetdraaiboek uit het najaar werd uit de kast gehaald, maar bleekniet één op één te kopiëren. Wel was het weer verrassend enhartverwarmend om te merken dat ook uit de kerken velenzich wilden inzetten voor de vluchtelingen. Er werdenopnieuw vele activiteiten op touw gezet.

Andere dynamiekDoor de actualiteit en de vluchtelingenstroom en het daaropvolgend publieke debat ontstond er wel een andere dynamiek.Op een gegeven moment kwam er in het tv-programma Pauween oproep om vluchtelingen in je huis op te nemen. Enkelepolitieke partijen omarmden deze suggestie en ook in Zwolleleek het velen een goed idee. Dat het dat eigenlijk toch nietwas, leerden onderzoek en navraag. Met enkele (uitgenodigde) Syrische gezinnen hebben wegemerkt hoe ingewikkeld het contact kan zijn. Na een periodevan gewenning in Nederland beginnen zij te beseffen wat zehebben moeten achterlaten: familie, een maatschappelijkepositie, eigendommen. Ze verlangen naar hun vaderland, ter-wijl ze zich eigenlijk ook realiseren dat er (voorlopig) geenterugkeer is. Na verloop van tijd gaat dat in de relaties schuren. DeSyrische familie verwachtte van hun Nederlandse omgevingmeer aandacht en contact dan die kon waarmaken. Voor deSyriërs was dit een logisch aspect van familiaire vriendschap,terwijl de Nederlandse gezinnen het als claimgedrag zagen. Zoingewikkeld kan het zijn. Het is mooi als gezinnen zich aanmelden als gastgezin voor deopvang van Syriërs en andere vluchtelingen. Daarbij dienenzij zich te realiseren dat het gaat om mensen die zwaar getrau-matiseerd zijn, een andere taal spreken, uit een andere cultuur

komen en een andere godsdienst hebben. Het is mooi als juist uit de kerken velen zich aanmelden, maarzij moeten hun toezegging wel kunnen waarmaken. Als na eenjaar blijkt dat er nauwelijks gastgezinnen of maatjes meer overzijn, is dat geen reclame voor de kerken. Bij de hulp aan de mannen laten we als kerken ons hart ennaastenliefde spreken. Vanuit een bepaalde visie en drijfveer.Dit betekent niet dat je van de mannen in de IJsselhallen eenevangelisatieobject maakt. Het gaat om het belang van devluchtelingen, je naastenliefde moet daaraan ondergeschikt zijn.

Veel reactiesOm voor beide partijen een ontmoetingsavond ontspannen enprettig te laten verlopen werd een protocol geschreven. Eensoort handreiking, om te weten wat je in een situatie die jenog niet kent beter wel of niet kunt doen. Eén punt daarinleverde veel reacties op: “Let als vrouw op, ieder contact metde andere sekse kan snel verkeerd uitgelegd worden, zekerwanneer dit één op één gebeurt. Voor het idee van de vluchte-lingen hebben wij een uitermate vrije seksuele moraal. Let erdus op dat je je gepast kleedt (geen ontblote schouders ofkorte rokjes) en dat je je ‘netjes’ gedraagt. Ga ook als vrouwniet alleen met een groepje vluchtelingen op pad, in de autoop weg naar een activiteit.”Dit leidde tot vragen bij ‘Dit is de dag radio’, boze reacties opTwitter, geïrriteerde e-mails en ingezonden brieven in deStentor met: “Deze mensen moeten zich maar aanpassen aanons en niet omgekeerd.”Als Nederlandse vrouw laat je je niet voorschrijven wat je welof niet moet dragen. Het gaat hier echter wel om jonge getrau-matiseerde mannen die uit een oorlogsgebied komen. Zij zijnhier nog maar net. Zij vinden ontblote schouders en een kortrokje nu nog aanstootgevend, wellicht verandert dit als zijmeer gewend zijn aan de Nederlandse cultuur. Gun hen evende tijd om te wennen.Je wilt het op zo’n avond je gasten naar de zin maken en hengastvrijheid bieden. Het is geen gelegenheid om als vrouw eenstatement te maken en hen te laten weten hoe jij vindt dat zijvrouwen moeten behandelen. Daar zijn andere momentenvoor.


8

Gaandeweg neemt afscheid van twee pioniers

tegenwoordig loopt die meestal via de predikanten. De enewijkgemeente onderhoudt deze contacten overigens regelma-tiger en actiever dan de andere. De redactievergaderingen hebben aan Gery en Iemke veelenergie gegeven: het lukt iedere keer in een creatieve sfeer enin beperkte tijd een nieuw nummer voor te bereiden, inclusiefde benaming van het thema. “Dat de redactie altijd een oplos-sing vindt, kan geen toeval zijn.”Gaandeweg heeft een bredere bekendheid dan alleen bijZwolse kerkleden. Een paar keer citeerde Trouw het blad enook andere media reageren op artikelen.

DoorgeefluikVoor sommige PGZ-leden hoefde of hoeft Gaandeweg niet:die hebben voldoende aan hun wijkorgaan. De AK daarente-gen heeft Gaandeweg juist bedoeld als communicatiemiddelover en tussen wijkgemeenten. Gaandeweg is daarnaast eendoorgeefluik voor ideeën. Daarnaast is Gaandeweg belangrijk voor de AK en beideColleges (van Diakenen en Kerkrentmeesters) om een toe-lichting te kunnen geven op hun beleid.Vanuit deze invalshoek adviseren beide redacteuren aan deAK en de twee colleges om in hun communicatie een goedeafweging te maken tussen wat ze via de website bekendmaken en wat via Gaandeweg en hoe ze dat doen. Misschienkunnen ze daarvoor één persoon aantrekken.Gaandeweg is zeker niet overbodig naast de digitale website;het geeft meer dan alleen informatie. Denk aan de meditatiesen de artikelen van anderen dan PGZ-leden. Het blad functio-neert ook als fysiek naslagwerk.Van hun opvolgers vinden de vertrekkende redacteuren dat ze‘verbindend en breed denkend’ moeten zijn. Ze moeten weten‘dat je niet alles kunt opnemen’. De nieuwe hoofdredacteurmoet ook theologische belangstelling hebben in verband metde thema’s van Gaandeweg. De eindredacteur moet een ‘pro-fessional’ zijn opdat Gaandeweg de huidige kwaliteit kanbehouden.

Namens de gehele PGZ danken de schrijvers van dit artikelGery en Iemke voor hun inzet gedurende acht jaar.

Aandacht geven aan vormen van geloven in deze tijd, dat isheel kort gezegd wat de redactie van Gaandeweg al acht jaar-gangen lang doet. Vanaf het allereerste begin zijn IemkeEpema en Gery Bruins respectievelijk hoofdredacteur eneindredacteur geweest van het magazine. Met ingang van 1 januari nemen zij afscheid en dragen zij hun taak aan anderen over. Aanleiding voor het moderamen van deAlgemene Kerkenraad (AK) om in dit artikel de belangrijkerol van deze twee pioniers zichtbaar te maken. AK-voorzitterGégé Callenbach en scriba Sytze de Boer waren deze keer deinterviewers.

In 2007 kwam een einde aan ‘Op Weg’, het tweewekelijksverschijnende kerkblad van de PGZ. Twee predikanten,Nelleke Eygenraam en Margo Jonker, stelden een magazinevoor met een lagere verschijningsfrequentie. Gery Bruins,professioneel betrokken bij het personeelsblad van Isala,vroeg hun: “Weten jullie hoe je zo iets moet aanpakken?”Haar voorstel voor een nieuwe aanpak viel goed in de smaak.Zo werd zij als eindredacteur verantwoordelijk voor de pro-fessionele kwaliteit van de uitvoering.De AK besloot inmiddels dat het nieuwe blad aan alle ledenvan de PGZ zou worden toegestuurd. De Evangelisch-Lutherse Gemeente en de Hoofdhof in Berkum werden beideparticipant.De AK benoemde Iemke tot hoofdredacteur die verantwoor-delijk werd voor het redactiebeleid. Iemke kreeg daarvoor deruimte van de kerkenraad van de Jeruzalemkerkgemeente.De eerste redactie werd gecompleteerd met Menno van Oel,Saskia Dankers en Rob van Harten (die ook redacteur wasgeweest van Op Weg). Na zijn vertrek uit Zwolle, in 2009,werd Menno opgevolgd door Jan Nauta.

VerdiepingDe redactie heeft direct een bladformule ontworpen met vasterubrieken. In 2012 heeft ze de formule gewijzigd: ieder num-mer heeft vanaf dat moment een thema, vaak ontleend aanhet kerkelijk jaar. Hierbinnen kregen de vaste rubrieken eenherkenbare plaats. Deze aanpak leidde zowel tot verdiepingals tot een overzichtelijke presentatie. Ook mensen van buitende PGZ kwamen nu aan het woord.Met veel genoegen kijken Gery en Iemke terug op de rubriek‘Stellingname’, waarin Menno van Oel een stelling voorlegdeaan drie mensen met een van elkaar afwijkende mening. Zowaren er stellingen over ‘vasten’ en het lied ‘Ere zij God’.Deze rubriek was erg arbeidsintensief, maar zeer de moeitewaard, omdat die recht deed aan de breedte van de kerk.Vanaf het begin heeft de redactie de volledige breedte van dePGZ en de eigenheid van de Hoofdhof en de Luthersegemeente willen laten zien in de artikelen. Iedere wijkge-meente heeft dezelfde mogelijkheden tot wijkpublicatie. Deredacteuren laten mensen hun verhaal doen. “Wij leggen alleuitgewerkte interviews voor aan betrokkenen. Ze mogen daar-op vrij hun commentaar geven. De meest gehoorde reactie is:Jullie hebben mijn mening goed weergegeven.”Daarom is vanaf de start gestreefd naar een nauwe band tus-sen de redactie en de afzonderlijke (wijk)gemeenten.Aanvankelijk werd die door ‘contactpersonen’ verzorgd, maar

De pioniers: Iemke Epema (links) en Gery Bruins.

Het moet zo’n vijftien jaar geleden zijn geweest dat ik opde fiets onderweg was naar een kerkje in Twente om deliederen te begeleiden die waren uitgezocht voor dekerstliturgie van de hervormde vrouwengroep. Het werdal wat kouder, maar als je flink doortrapte dan kwam jeer wel.

Binnen was het warm en gezellig met chocolademelk enlekkers. Er werd naar het welzijn van deze en genegevraagd en met belangstelling naar het antwoordgeluisterd. Iedereen zong de bekende kerstliederen uithet Liedboek van harte mee. Het harmonium waarop ikmijn kunsten vertoonde had zijn beste tijd weliswaargehad, maar als je flink doortrapte dan kwam je er wel. Naast warmte, chocolademelk en liederen waren er dekerstverhalen. Over het orgel in Oostenrijk dat uitgere-kend op de dag voor Kerst er de brui aan had gegeven.En over de kapelaan die samen met de onderwijzer nogsnel een lied maakte zodat er die Kerstavond tóch noggezongen kon worden. Bij snarenspel. Zo werd op 24december 1818 Stille Nacht geboren: je steekt nog eenswat op van zo’n kerstverhaal.

Het einde van de kerstliturgie naderde. En nu, sprak depresidente, zingen we nog het Ere zij God. Het was welhandig geweest als ik dat wat eerder had geweten, danhad ik bladmuziek meegenomen. Op goed geluk koos ikeen toonhoogte. We bleken in een toonsoort terecht tezijn gekomen waarvoor je alleen witte toetsen nodig had.Dat scheelde. In de hoge, in de hoge, in de hoge klonkhet en ik vroeg mij, starend naar een lege lessenaar, afwat in vredesnaam de volgende regel was. Maar dedames zongen standvastig verder en sleepten hun orga-nist er doorheen. Thuisgekomen bleek ik een toon lagerte hebben ingezet dan de bundel Johannes de Heer voor-schreef. Het had erger gekund.

Nu hebben beide liederen, Ere zij God en Stille Nacht,die zo wonderwel pasten bij die avond in Twente, denodige pennen, tongen en emoties in beweging gebracht.Terwijl we tegenwoordig wel ‘Eer zij God in onze dagen’zingen, heeft het Ere zij God van toen tot verdriet vansommigen de recente liedboeken niet gehaald. Ook StilleNacht is niet helemaal ongeschonden uit de strijd geko-men. De hoogste lof, zo las ik ergens, die dat lied kanworden toegekend is, dat er geen onvertogen woord instaat. En ook hierover zal het laatste woord nog wel nietgezegd zijn.Maar de hervormde vrouwengroep liet zich door al dathymnologisch wapengekletter niet van de wijs brengen.Zij eerde God met het lied dat bij haar paste. Al liet ikde dames die avond onbedoeld wel een toontje lager zingen.

Jan Nauta

Toontje lagerColumn

9

Muziek over kerkmuren heen

Door de eeuwen heen is muziek een belangrijke manierom geloof te uiten. Ook in deze tijd zetten componistenzich aan het schrijven van nieuwe kerkmuziek. DeStichting FONK, die vorig jaar is opgericht, wil hen daar-bij ondersteunen. Voorzitter Jur Leemhuis vertelt waarom.

FONK staat voor Fonds ter Ontwikkeling van NieuweKerkmuziek. Waarom is dat nodig? Componisten kunnen tochnieuwe kerkmuziek schrijven wanneer ze dat willen? Dat is zo,maar dan moeten er wel opdrachten zijn en daar ontbreekt hetvaak aan. Veel kerken hebben moeite om het hoofd financieelboven water te houden. Het ontwikkelen van nieuwe kerkmuziekheeft dan vaak niet de eerste prioriteit. Beroepscomponisten, diemoeten leven van het componeren, worden vaak niet benaderdom stukken te schrijven voor de kerk; dit wordt enkel gedaandoor amateurs met goede wil.De Stichting FONK wil dit veranderen door componisten teondersteunen en van opdrachten te voorzien. De eerste compo-nist die de stichting ondersteunt is Toon Hagen. Hij heeft plan-nen om een nieuwe passie te schrijven, dit zal de eerst composi-tieopdacht zijn van FONK. Het stuk wordt een heroriëntatie ophet begrip passie. In 2017 gaat het werk in de Grote Kerk in première. Zwolle is veel verschuldigd aan Toon en de kerkmuzikale prak-tijk die hij heeft opgezet in de Grote Kerk. De zondagmiddag-vieringen worden voor een groot gedeelte gedragen door zijninzet en creatieve geest. Elke viering klinken er nieuwe notenvan zijn hand, zowel zettingen als koorwerken. Belangrijk werkdat al geklonken heeft is de gedachteniscantate ‘Koester denamen’. De foto is gemaakt tijdens de cd-opname van deze can-tate. In de Kerstnacht wordt dit jaar een nieuw (korter) werk tengehore gebracht. We moeten beseffen dat dit niet vanzelfsprekend is en ongelofe-lijk veel tijd en energie kost. Daarom vragen wij mensen dienieuwe kerkmuziek en in dit geval de kerkmuziek van ToonHagen een warm hart toedragen, het werk van FONK te onder-steunen. De Stichting zelf is bezig subsidies te verwerven enfondsen aan te schrijven om substantiële bedragen te verkrijgen.De Stichting FONK is niet opgericht om alleen Toon Hagen testeunen, maar wil een stimulans zijn voor componisten om weerkerkmuziek te gaan schrijven. Daarom zijn we nu al druk bezigmet het zoeken van een kandidaat voor de tweede compositieop-dracht. Het moet muziek zijn die niet alleen binnen het wereldjevan de kerkmuziek gewaardeerd wordt, muziek die over de kerk-muren heen reikt en mensen weet te boeien en inspireren.

Meer informatie over de Stichting FONK en de nieuw te schrijven passie van Toon Hagen is te vinden op de websitewww.stichtingfonk.nl

Aandacht voor

Wat ds. Edward van ’t Slot Zwolle gunt bij zijn afscheid als wijkpredikant

Een ‘plus’ en een kantoorOp zondag 29 november heeft ds. Edward van ’t Slot afscheid geno-men als wijkpredikant van de Stinskerk. “Met weemoed en een beet-je pijn in het hart natuurlijk”, zegt hij in deze ‘afscheidsrede’, op ver-zoek van Gaandeweg geschreven. “Maar wij blijven gemeentelid vandezelfde wijkgemeente, en daarom valt het afscheid ook weer niet alte zwaar.”

Hij schrijft het volgende. In dezelfde dienst ben ik bevestigd tot predikant met een bijzondere opdracht, en zo mag ik de komendejaren gaan werken aan de Protestantse Theologische Universiteit(PThU), in Amsterdam en Groningen. Dan is Zwolle een logischeplek om te blijven wonen en dat doen we graag.Aan de universiteit mag ik me in de eerste plaats bezighouden metde scholing van beginnende predikanten. Ik verwacht daar veelbegeesterde mensen tegen te komen met bezielende verhalen; daarzie ik erg naar uit. Gevoed door die ‘input’ mag ik in de tweedeplaats ook tijd vrijmaken om na te denken over wat kerk zijn in de 21ste eeuw van ons vraagt, als ‘instituut’, en van ons als leden enambtsdragers van de kerk.Als predikant in de Protestantse Gemeente Zwolle heb ik daarover natuurlijk al veel vaker nagedacht. Ik bewaar bijzondere herinnerin-gen aan de gesprekken daarover in de Algemene Kerkenraad en het AK-moderamen en zeker ook met de collega’s. De afgelopenanderhalf jaar zijn we als ‘ministerie’ (de predikanten van onze Zwolse gemeente) twee keer ‘de hei op’ geweest om hierover te brain-stormen. Uit elke brainstorm is een woord gekomen dat ik bij mijn afscheid graag nog eens onderstreep. September 2014 was dat hetwoord ‘plus’ en een jaar later het woord ‘kantoor’.

Geen eilandjesOnze gemeente bestaat hopelijk niet uit eilandjes. Er zijn zaken die we als wijkgemeenten in ons eentje niet rond krijgen, waar weelkaar echt bij nodig hebben. Dat zijn natuurlijk de zakelijke kanten die geregeld worden in een algemene kerkenraad en op een kerke-lijk bureau. Maar minstens zo belangrijk is de geestelijke gezamenlijkheid. Zijn we als PGZ ook gemeente vóór onze stad? Slagen weerin om op een aanstekelijke manier iets te laten zien van onze rijk geschakeerde geschiedenis en traditie, en boven alles uit van deHeer om wie het in deze traditie gaat? Als wijkgemeenten alleen maar op zichzelf gericht zijn, gefocust op eigen behoud, dat is dedood in de pot… Ik hoop dat er de komende jaren nog veel aan die ‘plus’ gedacht en gewerkt wordt!Het is daarbij cruciaal dat ook de predikanten niet opgesloten zitten op eilandjes, maar er zijn voor heel Zwolle en zeker ook voorelkaar. Dat ze zich aan elkaar laven en energie en inspiratie bij elkaar opdoen. In de vorige heisessie ontstond zo het idee van één ‘kantoor’, een vaste werkplek en uitvalsbasis voor de predikanten. ’s Ochtends check je in, na een gezamenlijk ochtendgebed ga je aande slag, aan je bureau, of op bezoek. Sommigen drinken in de pauze samen een kop koffie en zo geef je elkaar op een heel ontspannenmanier tips, ideeën, inspiratie… Ik hoop dat deze werkplek er komt!En als ik dan op weg ben naar het station, of een dag thuis werk, dan zal ik vast en zeker eens op dat ‘kantoor’ binnenvallen. Daar ver-heug ik me al op. Met op zondag de Stinskerk, en door de week onderweg zo’n energie gevende aanloopplek, blijf ik hier als het kangraag nog jaren wonen.

Mensen die van een minimum inkomen moeten leven hebben mas-saal kerstpakketten aangevraagd bij de Kerstpakkettenactie Zwolle.Deze vrijwilligersorganisatie heeft daarom besloten om dit jaar geen1500 maar 1750 feestdozen te maken.Het kernteam van de Kerstpakkettenactie Zwolle bestaat uit zes vrij-willigers. Naast hun reguliere baan steken zij veel energie in dit pro-ject. Om 1750 kerstpakketten samen te stellen hebben zij echter weleen groot aantal extra helpende handen nodig. De organisatie van deactie zoekt daarom mensen die maximaal twee uur van hun tijd wil-len geven. Inmiddels hebben ruim driehonderd Zwollenaren toege-zegd te zullen meedoen, terwijl ongeveer het dubbele aantal vrijwil-

ligers nodig is. Op www.kerstzwolle.nl staat een inschrijfformulier.Hier kan iedereen die als kerstcadeau aan Zwolle een klein deel vanzijn of haar tijd wil geven, zich online aanmelden. Men kan zelf kie-zen voor een klus die aanspreekt.

InzamelingsweekendKerstpakkettenactie Zwolle zamelt op vrijdag 11 en zaterdag 12 december boodschappen in. Beide dagen wordt bij alle Jumbo'sin Zwolle en bij de winkels van Albert Heijn in Zwolle-Zuid aan hetwinkelend publiek gevraagd extra boodschappen in te slaan om dekerstpakketten te vullen.

Helpende handen gevraagd

10

Tobias Hofstede was een van de vele baby’s die door ds. Edward van ’t Slot in de Stinskerk werden gedoopt. Foto: Hans Driezen

Ds. Andries den Besten bij zijn afscheid van de Oosterkerkgemeente:

“Hier zijn levendigheid en devotie beide te vinden”Op zondag 3 januari neemtde Oosterkerkgemeenteafscheid van ds. Andriesden Besten, die ruim zesjaar geleden als predikantvan de Jeruzalemkerk aan-trad in Zwolle. Omdat zijndienstverband met de PGZbeperkt was, nam hij vorigjaar ook een beroep aannaar de ProtestantseGemeente Maarn-Maarsbergen. Die combina-tie werd hem toch teveel,ontdekte hij, waarna hijbesloot zijn taak in Zwolleneer te leggen. “Ik voelde

mij daarover best bezwaard”, zegt Andries, “ook omdat deOosterkerkgemeente al met een aderlating te maken kreeg: het ver-trek van Wim Hortensius naar Hattem.”

Na een theologische switch, zoals hij dat zelf noemt, werd Andriesden Besten in 2009 bevestigd als predikant in de ZwolseJeruzalemkerk. “Het voelde als thuiskomen en dat versterkte bij mijhet besef dat ik eigenlijk al heel lang verlangde naar een kerk diedeze sfeer van ruimzinnigheid ademde. Ik ben deze wijkgemeenteheel dankbaar dat ik mijn weg heb gevonden in een nieuwe hoekvan de kerk: oecumenisch protestants.Ruim drie jaar geleden fuseerde de Jeuruzalemkerk met de Ooster-kerk, die al eerder was samen gegaan met De Hoeksteen. Een fusiedie nieuw elan heeft gegeven. Ik ervaar de Oosterkerkgemeente alseen ruimzinnige geloofsgemeenschap en daarin voel ik mij bijzon-der thuis. Ik zie ook betrokkenheid op elkaar en op de maatschappij,met als meest recente voorbeeld de activiteiten die voor vluchtelin-gen worden georganiseerd. Super dat dit gebeurt!In de Oosterkerk zijn levendigheid en devotie beide te vinden. Ikben onder de indruk van het grote aantal vrijwilligers dat de schou-ders zet onder het rijk gevarieerde werk in deze gemeente. De dia-conale betrokkenheid is groot. En ik zie deze gemeente als een vitale geloofsgemeenschap. Present willen zijn in de wijk vind ikeen goede zaak!”

HoogtepuntenAndries den Besten denkt met voldoening en dankbaarheid terugaan een groot aantal zaken.“De ontmoetingen met jonge gezinnen op zondagmiddagen, hetgevarieerde programma van vorming en toerusting al dan niet insamenwerking met de Dominicanen, de passie van vele vrijwilli-gers, de organisatie van het pastoraat in een veranderende kerk, degoed verzorgde muziek van velen, in het bijzonder van onze vasteorganist, de samenwerking met veel mensen, het waren voor mijallemaal hoogtepunten. Ik denk ook aan de kanselruil met deDominicanen, waarbij ik mocht voorgaan in de Dominicanenkerksamen met René Dinklo.”

Wat wil hij de Oosterkerkgemeente graag meegeven voor denabije toekomst?“Investeer in jongerenwerk en jonge gezinnen. Wees realistisch enzoek samenwerking met andere wijkgemeenten; de tijd van ‘in elkewijk een kerk’ is echt voorbij. Lees en bespreek met elkaar hetnieuwste rapport KERK 2025 van de PKN en trek daaruit conclu-sies voor de eigen situatie. Durf als wijkgemeente te investeren inactiviteiten in de wijk.”

En heb je bij je afscheid ook een boodschap voor de PGZ als geheel?“Misschien kan de Algemene Kerkenraad de gemeente stimulerenom het in de toekomst wat meer over God dan over geld te hebben.Als het gaat lukken met de gebouwenverkoop, durf dan ook deopbrengst te investeren in nieuwe dingen. Maak de spaarpot niet tegroot. Gebouwenverkoop in Amsterdam heeft veel opgeleverd endaarvan is veel gebruikt voor nieuwe projecten. Een hoopvolle ont-wikkeling is, dat er iets moois groeit in de Grote Kerk van Zwolle.Ik heb in de afgelopen jaren veel geleerd van mijn deelname aan deAlgemene Kerkenraad, die voor ingrijpende beslissingen stond ennog staat. Positief vind ik onder meer het respect dat de verschillen-de ‘kleuren’ van de Protestantse Gemeente Zwolle voor elkaar heb-ben. Ik hoop dat die regenbooggedachte ook in de toekomst blijftbestaan.”

Studiekring over Oude TestamentIn de Sionskerk start op 19 januari een nieuwe studiekring met de bespreking van het boek ‘Is dit onze Vader? Waarom ik van de God van het Oude Testament houd.’ De schrijver van dit boek, Hetty Lalleman, bespreekt moeilijke thema’s uit het Oude Testament. De volgende bijeenkomsten zijn op 16 februari en 29 maart in de Sionskerk van 20.15 tot 21.45 uur

Voor artsen en verpleegkundigen‘Moet alles wat kan?’ is het thema van de bemoedigende jaarlijkse avond voor professionele werkers in de gezondheidszorg, die op maandag 15 februari in de Sionskerk wordt gehouden. Een vraag die aan de orde komt: maakt het feit dat jechristen bent, voor artsen en verpleegkundigen op de werkvloer verschil? De bijeenkomst wordt geleid door dr. W.L.H. Smelt en is van20.00 tot 21.30 uur.

11

Aandacht voor

12

Van Top 40 naar Top 2000 Zondagmiddag 17 januari zal Gerard Rinsma, predikant in het Friese Goutum, samen met een begeleidingsband, in de Oosterkerk een speciale dienst houden: ‘Van top 40 naar top 2000’. Toen dominee Rinsma een oude hitlijst terugvond, ontdekte hij hoeveel songs met een religieuze boodschap er destijds in deTop 40 stonden. Van ‘Mijn gebed’, de religieuze smartlap van D.C. Lewis tot en met het wonderschone ‘Bridge Over TroubledWater’ van Simon & Garfunkel. Veel van die songs van toen zijn meer dan bekend geworden en behoren inmiddels tot het col-lectief geheugen. Er zijn er zelfs die het Nieuwe Liedboek hebben gehaald.In de kerkdienst ‘Van Top 40 naar Top 2000’ brengt Gerard Rinsma samen met zijn muzikale compagnon Jan Bos deze songstot leven en verbindt hij de teksten met het Bijbelse verhaal. De dienst begint om 16.30 uur. Er is inloop met koffie vanaf16.00 uur. Voor kinderopvang is gezorgd. Er wordt een collecte gehouden voor de onkosten.

Orgel Lutherse Kerk laat stem weer horenHet Leeflang/Keizerorgel in de Lutherse Kerk is, na een renovatiedoor de firma Flentrop uit Zaandam, begin september voor heteerst weer bespeeld. Na weken van ‘zwijgen’ laat het nu zijn stemweer horen. De presentatie gebeurde tijdens de Startzondag dooreen aantal organisten uit eigen gemeente. Met een diversiteit aanvertolkingen wilde organist Gea Hoven duidelijk maken dat hetorgel een instrument is van en voor de hele gemeente.Tijdens de periode dat het orgel niet bespeeld kon worden was erveel inzet van muzikaal talent uit de eigen gemeente. Dat gebeur-de instrumentaal en vocaal. Het lijkt na een aantal maandenalweer de normaalste zaak dat het orgel klinkt zoals het nu isgeworden. Toch is er behoorlijk wat aan voorafgegaan. Wat deklank betreft: het instrument heeft een behoorlijke opfrisbeurt

gekregen. Alles klinkt ruimer, vocaler en er is een betere vermenging van klankkleuren. Met name de tongwerkregisters sluitenbeter aan in het plenum. Het instrument heeft nu een stemming volgens Neidhardt Grosse Stadt (1724). De mechaniek is verbe-terd en is zodanig aangepast dat het beter bestand is tegen de winterse periodes.Zingen zonder orgel was volgens Gea Hoven een uitdaging. Toch is de typische orgelklank van een goed klinkend instrumentweer een verademing in de mooie, intieme kerkruimte. Het orgel begint, na de bouw in 1988 en aansluitend op de huidige reno-vatie, aan een nieuwe fase in zijn bestaan.

Drie keyboards na oproep in Gaandeweg De oproep van ds. Marie-José Dusseldorp in de vorigeGaandeweg om een keyboard beschikbaar te stellen voor devrouwen in de Zwolse penitentiaire inrichting, heeft meer dan hetgehoopte succes gehad. Er werden maar liefst drie van deze

instrumenten aangeboden, ze zijn alle drie in dank aanvaard.Marie-José laat weten er heel blij mee te zijn en ze bedankt de gevers heel hartelijk. “Reken maar dat er flink op gespeeld wordt bij ons!”

Gezamenlijk 40-dagentijdboekje van drie wijkenOpnieuw brengen de Adventskerk, de Oosterkerk en de OpenKring samen een dagboekje uit voor de 40-dagentijd, geschrevendoor gemeenteleden. Thema dit jaar is de vraag van Jezus: “Wiezeggen jullie dat ik ben?” Dit jaar krijgen mensen geenBijbeltekst toegewezen, maar mag ieder zelf een Bijbelgedeelte

kiezen waarin voor hem of haar een antwoord op deze vraag tevinden is. Dat kan een evangelieverhaal zijn, een gelijkenis dieJezus vertelde, of juist een tekst uit een ander deel van de Bijbeldie licht werpt op wie Jezus is. Het boekje kost € 4,50 en isvanaf eind januari te koop op het Kerkelijk Bureau.

Gedichten lezen in de OosterkerkOp de dinsdagavonden 2 en 23 februari worden er in een kleine groep gedichten gelezen in de Bagijnehof. Beide avondenbeginnen om 20.00 uur. Het is niet nodig om ‘verstand te hebben van poëzie’ om mee te doen, het gaat om het leesplezier. Hetsamen intensief lezen van een gedicht kan een verrijkende ervaring zijn. Het gedicht kan meer voor je gaan leven dan bij eenvluchtiger lezing mogelijk is. Gespreksleiders zijn Lodewijk Kruithof en Sytze de Boer. Aanmelden kan door te mailen metSytze de Boer, [email protected], maar bellen kan ook: tel. (038) 454 62 29.

13

Psalmen zingen door de eeuwen heen

Kerken Zwolle-Zuid houden samen Week van Gebed‘Het woord is aan jou’ is het thema voor de Week van Gebed voor de eenheid van christenen. Deze gebedsweek wordt van 17 tot en met 24 januari 2016 over de hele wereld gehouden. Kerken en groepen christenen kunnen plaatselijk meedoen. Ookin Zwolle-Zuid doen de vier kerken aan deze gebedsweek mee: zij houden bijeenkomsten en organiseren een gebedswandeling.De bijeenkomsten zijn op dinsdag 19 januari in de Adventskerk, op woensdag 20 januari in de Zuiderhof, op donderdag 21januari in de Koningskerk en op vrijdag 22 januari in de Jozefkerk. Alle bijeenkomsten beginnen om 19.00 uur en duren totongeveer 19.45 uur, met na afloop gelegenheid tot ontmoeting met koffie en thee. In de afgelopen jaren is gebleken dat iederekerk een eigen creatieve invulling geeft aan de gebedsbijeenkomsten.Op zaterdag 23 januari wordt van 19.00 uur tot 20.00 uur een gebedswandeling gehouden. De wandeling voert langs de vierkerkgebouwen en bij elke kerk wordt een moment gestopt voor informatie en gebed. Het is een mooie vorm om de verbonden-heid van gelovigen van verschillende kerken te ervaren. Iedereen is welkom bij de bijeenkomsten en de organisatoren hopen degebedswandeling op zaterdag 23 januari met een flinke groep ‘pelgrims’ te kunnen lopen.Voor informatie: Cora Tienstra, tel: (038) 465 80 28, e-mail:[email protected]

Psalmen nemen in protestantse kerken een belangrijke plaats in.Ze worden onder andere gebeden, gelezen en gebruikt omelkaar te bemoedigen. Leden van wijkgemeente 2 (GroteKerkgemeente) lezen ze dit jaar samen in de Bijbelkringen.De psalmen worden in de protestantse traditie echter vooraldoor de gemeente gezongen. Tot op de dag van vandaag ver-schijnen er nieuwe psalmberijmingen, wat de blijvende waardevan de psalmen voor de christelijke spiritualiteit laat zien.Daarom is iedereen op donderdag 21 januari welkom om derijkdom van de psalmen zoals ze door de eeuwen heen gezon-gen zijn, te proeven door ze te zingen. De avond is in de Weekvan Gebed en sluit daar mooi op aan.De avond wordt geleid door Hanna Rijken. Zij zal iets vertellenover de psalmen en het zingen met aanstekelijk enthousiasmebegeleiden. Hanna Rijken is theoloog, musicus, cantor, dirigentvan diverse koren en promovendus Liturgiewetenschappen aande PThU in Amsterdam. Ze is de aangewezen persoon om

belangstellenden mee te nemen op een muzikale reis door dewereld van de psalmen. De avond wordt gehouden in de kerk-zaal van de Jeruzalemkerk (Assendorperdijk 134). Iedereen iswelkom vanaf 19.30 uur, de avond begint om 20.00 uur. De toegang is vrij.

Lezing in Zwolse SynagogeOp woensdagavond 27 januari om 19.30 uur geeft prof. dr. Pieter van der Horst een lezing in de Zwolse Synagoge aan deSchoutenstraat. Prof. Van der Horst is emeritus-hoogleraar in het vroege Christendom en de Joods-Hellenistische wereld aan deUniversiteit van Utrecht. In zijn lezing laat hij de historische ontwikkeling zien van het antisemitisme en de betekenis van hethedendaagse antisemitisme wereldwijd.De lezing wordt georganiseerd door het Genootschap Nederland-Israël en is voor iedereen toegankelijk.

Zondagmiddagvieringen Grote of Sint-MichaëlskerkTijdens de vier zondagen van Advent is er in de Grote of Sint-Michaëlskerk om 16.30 uur een cyclus van Michaëlsvespersmet als gezamenlijk thema: ‘Luisteren naar een verre stap.’ Integenstelling tot voorgaande jaren worden er op deze zondagenin Oosterkerk geen vespers gehouden. Besloten is aan te sluitenbij de Michaëlsvespers. Alleen op zondag 20 december is er om19.00 uur een vesper met Christmas carols in de Oosterkerk.Voorganger is ds. Andries den Besten.Op 24 december begint om 22.00 uur de Kerstnachtviering metdaarin de uitvoering van een deel uit het Weihnachtsoratoriumvan J.S. Bach (zie ook pagina 18).Op de eerste zondag in het nieuwe jaar, 3 januari, is er eenMichaëlsviering in de vorm van een vesper met daarin ruimtevoor de Nieuwjaarsbegroeting.

Vanaf januari tot en met begin juli 2016 zijn de Michaëls- vieringen ingedeeld in vier grote blokken. Elk blok heeft eenhoofdthema met daarvan afgeleide thema’s per zondag. Het doel ervan is te komen tot meer eenheid tussen de verschillende vieringen. Alle vieringen hebben als hoofdaan-duiding Michaëlsviering, maar de opzet kan per zondag ver-schillen: de meer ‘reguliere’ opzet naast een vesper of een viering met een sterk Taizé-karakter. In welke vorm de vieringen ook plaatsvinden: als altijd wordtgestreefd naar kwaliteit op liturgisch, inhoudelijk en muzikaalgebied. Daarbij zijn de bijdragen van Toon Hagen als cantor-organist, van de Michaëlscantorijen en individuele voorzangersonmisbaar.Zie voor verdere informatie ook: www.michaëlsvieringen.nlof www.grotekerkzwolle.nl

Aandacht voor

14

De Oosterkerk, de Thomas à Kempis-parochie en de Dominicanenkerk organi-seren twee keer per jaar samen een film-avond in het Dominicanenklooster. Op28 januari wordt de Deense filmHaevnen/In a better World (113 minuten)vertoond. Een indringende en ontroeren-de film over een vriendschap die zichontwikkelt tussen twee tieners en over

de rol van geweld in het samenleven vanmensen. Tegenover het geweld op groteschaal in Afrika, waar de vader van éénvan de twee is uitgezonden als arts, staatdat op kleinere schaal, in de vorm vanpesten. Vanaf 19.15 uur is de ontvangstmet koffie en thee in de Refter, om 19.30uur begint de film. De kosten zijn € 5,-,inclusief consumptie.

Kloosterbioscoop 28 januari

Kloosterweekend in maart 2016In maart 2016 wordt vanuit de Adventskerk weer een kloosterweekend georganiseerd. Deelnemers verblijven van vrijdagmid-dag 18 tot en met zondagmiddag 20 maart in Kloosterdorp Steyl in Noord Limburg. In het klooster van het Heilig Hart, hetmoederhuis van de missiezusters wereldwijd, leven momenteel ongeveer 75 zusters. Vanuit het dorp Steyl aan de Maas ver-trokken honderden zusters, paters en broeders naar alle delen van de wereld. Nu het zwaartepunt van alle activiteiten is ver-plaatst naar andere continenten, is het kloosterdorp verstild tot een rustige plek waar de geschiedenis voelbaar is, een oase dieuitnodigt tot bezinning en meditatie.Het thema van het weekend is ‘Verborgen omgang met God’. Er is een verrassend nieuw programma opgesteld, waarin deel-nemers aansluiten bij het kloosterleven van de zusters. Ook zijn er bezinningsmomenten opgenomen. Het weekend wordtgeleid door ds.Hans Tissink. De kosten zijn ongeveer €130,- euro per persoon op een eenpersoonskamer, inclusief maaltijden. Definitieve prijs afhankelijkvan de grootte van de groep, maximaal 12 tot 15 personen kunnen mee. Voor informatie: [email protected], tel: 06 537 205 39. Opgave voor 15 januari 2016.

Leerhuis over Jona in OosterkerkZat Jona nu werkelijk in de buik van de vis? Wie nieuwsgierig is naar hoe dat nu eigenlijk zit en openstaat voor een dieperebetekenis van het verhaal over Jona, is hartelijk welkom bij het leerhuis over het Bijbelboek Jona op donderdag 4 februari om20.00 uur in één van de zalen van de Bagijnehof, het vergadercentrum van de Oosterkerk. Ds. Jaap Jonkmans leidt het leerhuis.

In het Dominicanenklooster is een nieu-we serie gestart: ‘Meer dan ikzelf. Delenen discussiëren over geloven’. De serieis opgezet als een soort theologisch café,met een prikkelend verhaal en veel gele-genheid om daarop te reageren en metelkaar het gesprek aan te gaan.De bijeenkomsten zijn op de tweede

maandag van de maand, aanvang 20.00uur. Op maandag 14 december spreektFrans van Oosten over ‘de verhoudingtussen weten en gelovenen.’ Op maandag 11 januari is de tweede bij-eenkomst en op maandag 8 februari leidtds. Iemke Epema het gesprek. Kan het verlangen om niet alleen te

bestaan als ‘ik’ , maar ook als ‘wij’ aleen vorm van geloof zijn? Aan de handvan een tekst van Christian Wiman overzijn persoonlijke zoektocht naar geloofen verbinding wordt deze vraag verkend.Aanmelding vooraf is niet nodig.

Theologisch café in Dominicanenklooster

Verlies- en rouwgroep in ZwolleRouwen om verlies van een dierbare doet pijn en is hard werken. Je wordt geconfronteerd met vragen die je jezelf stelt: waar-om overkomt mij dit, wat gebeurt er met me, wie ben ik nu eigenlijk en hoe moet ik verder? In opdracht van de Stichting Protestants Maatschappelijk Activeringswerk Overijssel en het Katholiek CentrumWelzijnsbevordering Overijssel wordt in Zwolle een verlies- en rouwgroep georganiseerd voor mensen die hun verlieservaringwillen delen met anderen. In deze deskundig begeleide groep kan in alle openheid en vertrouwdheid worden gesproken overervaringen, kunnen mensen herkenning vinden, stilstaan bij hun verlies en zich bezinnen op hun verdere leven. In januari begint de groep, die vijf keer bijeenkomt. De locatie en data worden nog bepaald.Deelname is voor iedereen die zich aangesproken voelt en is gratis. Meer informatie en aanmelden bij Anneke van der Velde,e-mail: [email protected]

15

Binnen korte tijd hebben drie predikanten aangegeven hunpredikantschap in een van de Zwolse wijken te beëindigen.Ds. W. Hortensius van de Oosterkerkgemeente is vertrokkennaar Hattem. Ds. A. den Besten, ook Oosterkerkgemeente,neemt op 3 januari afscheid van deze wijkgemeente. Ds. E. van ’t Slot, Stinskerkgemeente, is benoemd tot docenten onderzoeker aan de Protestantse Theologische Universiteitte Amsterdam en Groningen. De AK bepaalt zo spoedigmogelijk hoe de vacatures vervuld kunnen worden, waarbij devolgende besluiten als uitgangspunt gelden.

De afgelopen drie maanden hebben alle wijkkerkenraden ende Algemene Kerkenraad (AK) voorstellen van het Collegevan Kerkrentmeesters (CvK) besproken hoe de ProtestantseGemeente Zwolle (PGZ) een sluitende begroting kan krijgen.Op 12 oktober heeft de AK definitief besloten over alle voor-stellen van het CvK.De consequenties van het besluit zijn:•in 2020 is 6,6 fte (voltijdsbetrekking) pastorale formatie

financieel verantwoord als ‘toekomstvaste formatie’;• ieder jaar wordt, volgens dezelfde systematiek, berekend welke pastorale formatie over vijf jaar verantwoord is;

• als referentiepunt voor alle beslissingen van de AK over pastorale formatie geldt de toekomstvaste formatie voor over vijf jaar;

• als er in een jaar begrotingstechnisch meer formatieruimte zit dan de toekomstvaste formatie, dan kan die ingezet wor-den voor interim- en projectformatie. Die projecten dienen dan wel vooraf beleidsmatig vastgesteld te worden door de AK.

De begroting van de PGZ liet de afgelopen jaren een ernstigtekort zien. Dat is nu voorbij: na het vertrek van de drie predi-kanten zal de PGZ vanaf januari 2016 een sluitende begrotinghebben.

VacaturesDe afgelopen jaren mochten vacatures die ontstonden door hetvertrek van predikanten, alleen vervuld worden binnen dePGZ zelf. Nu is er voor een deel financiële ruimte om predi-kanten van buiten aan te trekken. Op 1 januari 2016 is er 6,2fte ingevuld aan pastorale formatie, dus 0,4 fte minder dan de

6,6 fte die als toekomstvaste formatie is vastgesteld.Voordat de AK een besluit kan nemen over de vacaturevervul-ling, moet echter eerst op andere terreinen duidelijkheid zijn.De AK heeft beleid ontwikkeld voor een langetermijnperspec-tief (LTP). Dat perspectief is erop gericht de PGZ met haarwijken een vitale gemeente te laten zijn. Daartoe moetenwijkgemeenten meer met elkaar samenwerken, moeten nogmeer kerkgebouwen worden verkocht (na het Refter en deEmmaüskerk zeker nog twee gebouwen). Ook zullen predi-kanten meer als team gaan samenwerken.Voor dit LTP wordt veel gevraagd van wijkkerkenraden. Diezullen daarvoor ook extra steun kunnen krijgen, in de vormvan interim- of projectformatie. Ook daarvoor is er de komen-de jaren financiële ruimte.Daarom heeft de AK aan alle wijkgemeenten gevraagd rond 1december 2016 te berichten hoe zij kunnen bijdragen aan devacaturevervulling en aan welke projecten zij denken.Bovendien is er ruimte voor 0,3 fte voor de pastor in de ver-zelfstandigde Grote Kerk. Op 13 april jl. heeft de PGZ de ver-antwoordelijkheid op zich genomen om het pastoraat GroteKerk de eerste drie jaar te financieren.

Nieuwe perspectievenNadat de AK in december alle wijkplannen integraal heeftbekeken, zal zij tot een besluit komen dat voor zowel de wijk-gemeentes als de PGZ als geheel nieuwe perspectieven opent.Allereerst gaat het besluit over de manier waarop de vacaturesin de Oosterkerk en Stinskerk worden ingevuld. En daarnaastaan welke projecten prioriteit wordt gegeven.Enkele voorbeelden van mogelijke projecten zijn:werk onder jeugd- en jongeren (tieners en twintigers) die heelanders aankijken tegen het instituut kerk en die veel minderlangdurige bindingen aangaan, en de begeleiding van jongegezinnen. Dat jeugd en jongeren als eerste worden genoemd,is geen toeval: bij hen ligt de toekomst van de PGZ. Maar ookaan speciale aandacht voor ouderen kan behoefte zijn en aande opzet van een professionele vrijwilligersorganisatie inclu-sief coaching.

Spoedig besluiten verwacht over vervulling vacatures

Bij de foto’sMet het oog op een mogelijke samenwerking in de toekomst willen de leden van de Stinskerkgemeente in Westenholte en de Open Kring in Stadshagen elkaar beter leren kennen. Tijdens de Startzondag op 13 september kwamen zij elkaar letterlijk tegemoet. Gemeenteleden wandelden met een touw ieder vanaf hun kerkgebouw, om elkaar halverwege bij basis-school de Schatkamer te ontmoeten.Woorden van verbondenheid werden uitgesproken door de drie predikanten Nelleke Beimers, Edward van ’t Slot enMargo Jonker (van rechts naar links).De foto’s zijn gemaakt door Johan van de Belt.

16

Kerkelijk Bureau

Protestantse Gemeente Zwolle

Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters

en diakenen

Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur

Tel.: (038) 421 75 96

E-mail: [email protected]

Website: www.pknzwolle.nl

Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Gaandeweg e-mail: [email protected]

Bankrekeningen:College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705

College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320

Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167

Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745

Collectepenningen

Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,- en

€10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of

door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.

Overige verkoopadressen:

Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur

Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur

Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur

Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur

In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92

In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41.

In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)

In Berkum (Emmaüskerkgemeente): J. Beumer, Zernikelaan 13

(tel. 453 73 96 - op telefonische afspraak)

Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige

machtiging betaald worden.

Meer weten…Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad

en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl

en klik op de Berichten van deze colleges.

De voorlopige begroting van de PGZ voor 2016. Deze moet nog worden goedgekeurd door het Collegevan Kerkrentmeesters en de Algemene Kerkenraad. Voor actuele informatie: www.pknzwolle.nl

Gaandeweg krijgt met ingang van 2016 een nieuwe eindredacteur: Karin Vrieling. Zij is klarinettist en ondermeer werkzaam als docent en dirigent. Daarnaast is zeeindredacteur van het tweemaandelijkse tijdschrift deKlarinet en van de Flambouw, het maandblad van deEvangelisch-Lutherse gemeente te Zwolle. Karin volgtGery Bruins op, die vanaf de start van Gaandeweg indecember 2007 de functie van eindredacteur heeft vervuld.Ook hoofdredacteur ds. Iemke Epema zou met ingang vanhet nieuwe jaar haar taak graag aan een ander overdragen.Voor haar is echter op het moment dat deze Gaandewegwordt gedrukt, nog geen opvolger gevonden. Voor informatie: [email protected]

Nieuwe eindredacteur

De Algemene Kerkenraad van de PGZ krijgt met ingangvan 1 januari een nieuwe voorzitter: Maarten Westerduin.Hij heeft binnen de Stinskerkgemeente verschillende func-ties bekleed en is op dit moment nog actief binnen het pastoraal team.Maarten Westerduin is de opvolger van Gégé Callenbach,die in 2009 aantrad als voorzitter van de AK.In de volgende Gaandeweg meer over deze wisseling vande wacht.

Nieuwe voorzitter AK

17

Op de folder van de Actie Kerkbalans 2016 staat een jong meisje. Je ziet dat ze iets verwacht, volblijde spanning kijkt ze ergens naar uit. Zo’n blik kan een kind hebben op zijn verjaardag, rondSinterklaas, of als het naar de lichtjes in de kerstboom kijkt.Dan zie je dat er een kroonluchter boven haar hoofd hangt en weet je: dat meisje staat in de kerk.Een blije, verwachtingsvolle en open blik in de kerk… kan het mooier?Zullen we dat elkaar toewensen voor 2016?De commissie geldwerving sluit zich graag aan bij die wens. Niet alleen de blik van het meisje opde foto is open, ook de tekst laat zich nog invullen. Achter ‘Mijn kerk’, het jaarthema vanKerkbalans 2016, is nog niets ingevuld, daar staan puntjes. Die zin mag de ontvanger van de folderzelf aanvullen.

‘Mijn kerk inspireert’, bijvoorbeeld, of: ‘Mijn kerk viert.’ ‘Mijn kerk maakt me gelukkig, steunt me inmoeilijke tijden, verbindt en verrijkt.’ Of was het toch iets anders? ‘Mijn kerk heeft me geweldiglaten zitten, me dingen aangedaan die nog steeds pijn doen.’ Misschien hoop je dan dat het ooit zalgebeuren dat de kerk er wel voor je is, een tweede kans?Wij sporen u aan uw eigen tekst op de puntjes te plaatsen. En als u niet blij bent met wat u invult,ga aan de slag. Laat uw kerk weten wat u vindt, of laat de verandering bij uzelf beginnen. Wachtniet af, laat weten wat u wilt.We leven in een geweldig dynamische tijd. Heel veel communicatiemiddelen staan ons ter beschik-king; niet alleen jonge mensen, maar ook 70- en 80-plussers kunnen overweg met nieuwe media.Gebruik ze om je te laten horen.

We mogen ons in Zwolle gelukkig prijzen met bruisende wijkgemeentes, maar wie zich daarvoorinzet weet ook hoeveel het kost om ze in stand te houden. Veel energie, tijd en soms zweet en tranen.En ook het geld speelt een rol in de kerk, vaak een grotere rol dan je lief is. Gelukkig is de financiëlebewustwording bij elke wijkgemeente sterk gegroeid. De kosten en de lasten zijn stevig aangepakt,en er is overal flink maar verantwoord bezuinigd. De toezeggingen in 2015 schuurden tegen debegroting aan en we denken het jaar zelfs bijna in balans te kunnen afsluiten. Wat zou het daarommooi om 2016 quitte te draaien. Wat zou het mooi zijn als we met elkaar het begrote bedrag voor2016 toezeggen via Kerkbalans. Zie de voorlopige begroting op de vorige pagina. Wij wensen dat we allemaal met zo’n open en blije blik in de kerk kunnen staan en ook daarbuitenin die woelige wereld. Want geloven doe je niet alleen in de kerk…

In de wijkgemeenten van de Protestantse Gemeente Zwolle wordtop zondag 17 januari in de morgendiensten de aftrap verricht voorde Actie Kerkbalans 2016. In de week die daarop volgt ontvangenalle leden van de PGZ weer de uitnodiging om aan de actie mee tedoen. Zij kunnen aangeven wat ze in het komende jaar financieelaan hun kerk willen bijdragen. Zoals ieder jaar wordt de ActieKerkbalans gecoördineerd door de commissie geldwerving, dieonder meer de publiciteit verzorgt. Jan Westerhof kondigt in dezeGaandeweg de actie aan.

Actie Kerkbalans 2016 start op zondag 17 januari

Een open blik in de kerk

Adventskerk:Adventskerk 17.30 en 19.00 uur KinderkerstfeestEen dienst voor iedereen met kaarsjes, schapen, dekerststal en een kleine musical ‘Alle tijd’.22.00 uur Kerstnachtdienst ds. N.A. Eygenraam

Grote Kerk22.00 uur KerstnachtvieringDe liturg in de Kerstnachtviering is ds. Nelleke Beimers.In deze viering wordt onder leiding van Toon Hagen doorsolisten, het Michaëlscantatekoor en het orkest MusicaMichaelis BWV 248 Weihnachtsoratorium deel I:‘Jauchzet, frohlocket, auf preiset die Tage’ van J.S. Bachuitgevoerd.De solisten zijn: Heleen Koele, sopraan, Astrid Krauze,alt, Marcel Beekman, tenor en Daniël Hermán Mostert,bas. Marcel Beekman zingt tevens een speciaal voor deKerstnachtviering door Toon Hagen gemaakte composi-tie bij Jesaja 11.Uiteraard is er tijdens deze feestelijke viering ook veelruimte voor samenzangEr zijn twee collectes: voor Vluchtelingenwerk Zwolle envoor de Werkgroep Kerk ter bestrijding van de gemaaktekosten.

Kerstavonddonderdag 24 december Eerste Kerstdag

vrijdag 25 december

Op weg naar KerstDe senioren (72-plussers) van de Stinskerkgemeente heb-ben op dinsdag 15 december hun jaarlijkse kerstviering.De middag duurt van 14.30 tot 17.00 uur. In de Stinskerken in Westenhage liggen lijsten, waarop men zich uiter-lijk 9 december kan opgeven. Wie niet in de gelegenheidis zijn of haar naam op één van deze lijsten in te vullen,of wie het niet lukt om op 15 december zelf vervoer teregelen, kan contact opnemen met Gerrianne Kok, tel: (038) 422 09 99 (liefst overdag), e-mail: [email protected], (groot)ouders en andere belangstellenden zijnwelkom op het kinderkerstfeest dat op zondag 20 decemberom 16.00 uur in de Stinskerk wordt gehouden.In de Sionskerk wordt op zondagavond 20 december om19.00 uur het kinderkerstfeest gevierd.Op 20 december om 16.00 uur en om 20.00 uur vindt inde OLV-basiliek aan de Ossenmarkt het ‘Festival of nineLessons and Carols’ plaats. Het festival wordt uitgevoerddoor Anthem, koor voor kerkmuziek onder leiding vanRaghna Wissink. Harry van Wijk bespeelt het orgel. De uitvoering bestaat uit Bijbellezingen en ChristmasCarols, waarbij de aanwezigen diverse keren worden uit-genodigd om mee te zingen. Om 16.00 uur zijn de lezin-gen in het Nederlands, om 20.00 uur in het Engels.Toegang is gratis, wel is er bij de uitgang een collecte terbestrijding van de gemaakte kosten.

Kerst en Jaarwisseling in de kerk

18

Open Kring

19.00 uur ds. M.E. Jonker

Sionskerk20.30 uur (onder voorbehoud)Kerstavonddienst met medewerking van het kleinkoorMusica Religiosa uit Kampen, onder leiding van Gerwinvan der Plaats. Hij is in deze dienst ook de muzikalebegeleider van de gemeentezang. Voorganger is ds. R. van Putten.

Stinskerk20.00 uur KerstavonddienstEen gezinsdienst met als thema: ‘Mag het Licht aan?’Muzikale medewerking wordt verleend door LivingWater uit Genemuiden. Voorganger is Anne Westerduinen het orgel wordt bespeeld Rypke Paulusma.

Hoofdhof

21.00 uur ds. L.A. Burggraaff

Lutherse Kerk

19.00 uur ds. E. de Fouw

Eglise Wallonne

19.30 uur pasteur R. Roukema

Adventskerk

9.30 uur ds. J.T. Tissink

Jeruzalemkerk

10.00 uur ds. J. Mulderij

19.00 uur ds. C. van Sliedregt, Nunspeet

Oosterkerk9.00 en 10.30 uurOp Kerstmorgen zijn er twee kerstvieringen in deOosterkerk. De eerste is speciaal gericht op kinderen enjonge gezinnen. Er zal dan onder andere een kerstspelworden opgevoerd. De tweede dienst heeft een meermuzikaal karakter. In beide diensten is ds. Iemke Epemavoorganger.

Open Kring


Sionskerk

10.00 uur ds. H. Evers

Stinskerk10.15 uur ds. E. van ’t Slot, met medewerking vanmuziekvereniging Excelsior

Hoofdhof


Lutherse Kerk

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Isala

10.00 uur dienst

Rehoboth

10.00 uur mevr. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek

Molenhof

10.00 uur ds. H. Olde

Rivierenhof

10.00 uur ds. J. Vonk

Zonnehuis

11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Jeruzalemkerk10.00 uur Kerstmusical. In deze dienst van de Grote Kerkgemeente wordt voorhet hele gezin een musical opgevoerd, die heel mooibelooft te worden. Voor de allerkleinste kinderen isoppas geregeld. Na afloop is voor iedereen nog iets tedrinken. Voor informatie: Cora Mostert, tel. (038) 42178 61, e-mail: [email protected]

Oudejaarsdagdonderdag 31 december

Nieuwjaarsdagvrijdag 1 januari

Adventskerk

19.30 uur ds. N.A. Eygenraam (avondgebed)

Jeruzalemkerk


Oosterkerk

19.30 uur mevr. C. van Stappen-Ormel

Open Kring


Sionskerk

19.00 uur ds. H. Bakhuis

Stinskerk

19.30 uur mevr. A. Westerduin

Hoofdhof


Isala

10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar

Rehoboth

19.00 uur dhr. H. Esselink, Zwolle

Zonnehuis

16.00 uur ds. G.L. Kruizinga

Adventskerk

10.30 uur ds. N.A. Eygenraam (morgengebed)

Jeruzalemkerk


Oosterkerk

10.30 uur ds. I.P. Epema (nieuwjaarsgebed)

Hoofdhof


Tweede Kerstdagzaterdag 26 december

19

De kerststal in de Lutherse Kerk. Foto: Chris Eekel

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

Zondag6 december

Tweede Advent

Zondag13 decemberDerde Advent

Zondag20 decemberVierde Advent

Zondag27 december

Zondag3 januari

Zondag 10 januari

Zondag17 januari

Zondag24 januari

Zondag31 januari

16.30 uurMichaëlsvesper

mevr. E. Rademaker en dhr. H. Steenbergen

10.00 uurds. A. den Besten

9.30 uur

ds. N.A. Eygenraam


mevr. E. Rademaker endhr. R. Kanning

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

19.00 uur Opendeurdienst


dhr. R. Kanning en

dhr. H.J. Steenbergen

10.00 uurds. B.J. van Assen, Oude Pekela

19.00 uurds. M.J. Schuurman, Oldebroek

10.00 uurds. I.P. Epema

19.00 uur ds. A. den Besten (vesper met carols)

9.30 uur

ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. H. de Jong, Windesheim

19.00 uur ds. J.R.J. van Gelderop, Vaassen

9.30 uur ds. J.T. Tissink

16.30 uur

Michaëlsviering

ds. M.E. Jonker en

ds. H. Bousema

10.00 uurds. W. Dekker, Oosterwolde

19.00 uurds. J. Mulderij

10.00 uurds. A. den Besten (afscheidsdienst)

9.30 uur

ds. N.A. Eygenraam (dopen)

16.30 uur

Michaëlsviering

dhr. J. Doelman

10.00 uurds. W. Verboom, Harderwijk

19.00 uurG.H. Molenaar, Doornspijk

10.00 uurds. J.T. Tissink

14.00 uur PERKI dienst

9.30 uurds. N.A. Eygenraam

(Schrift & Tafel)19.00 uur

ds. A. Zweers (Opendeurdienst)

16.30 uur

Taizéviering

10.00 uur ds. J. Mulderij (bevestiging ambtsdragers)

19.00 uur ds. H.J.T. Lubbers, IJsselmuiden

10.00 uurds. I.P. Epema en anderen

(oecumenische dienst)Heilig Avondmaal


(wind in de zeilen-dienst)


16.30 uur

Michaëlsviering

ds. I.P. Epema

16.30 uur

Michaëlsvesper

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop)

19.00 uur ds. J.N. Zuijderduijn, Oosterwolde

10.00 uur ds. J.A.C. Olie, Genemuiden

19.00 uurds. J. Mulderij

10.00 uurdhr. D.J. Steenbergen (tienerdienst)

14.00 uur PERKI dienst

10.00 uurds. I.P. Epema

Kerk

die

nste

n

AdventskerkTalmaplein 2Zwolle - Zuid

Mw. ds. N.A. EygenraamDs. J.T. Tissink

dhr. D.J. SteenbergenTel. scriba: (038)4658028www.adventskerk.nl

Grote KerkGrote Markt 18Zwolle - Centrum

JeruzalemkerkWindesheimstraat 1Zwolle - AssendorpGrote KerkgemeenteDs. J. Mulderij

Tel. scriba: (038)4223241www.grotekerkgemeente.nl

OosterkerkBagijnesingel 17Zwolle - CentrumDs. A. den BestenMw. ds. I.P. Epema

Tel. scriba: (038)4227480www.oosterkerk.nl


(voorbereiding Heilig Avondmaal)19.00 uur

ds. J.A. Brussaard, IJsselmuiden

20

10.00 uur ds. I.P. Epema

14.00 uur PERKIds. M. Hukubun

10.00 uurds. A. den Besten14.00 uur PERKIds. M. Wibowo

www.michaelsvieringen.nl

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal)

19.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal

en dankzegging)

Opendeurdiensten AdventskerkOp 20 december om 19.00 uur wordt in de Adventskerk net alsvorig jaar een kerstsamenzang gehouden. Het vrouwenkoor Gioiauit Zwolle (foto links) zal op deze avond prachtige kerstliederen tengehore brengen.Op zondag 17 januari om 19.00 uur gaat ds. Anne Zweers voor inde Opendeurdienst. Ds. Zweers is nu werkzaam als geestelijk ver-zorger op het vormingscentrum Huize Beukbergen in Huis terHeide. Wie in deze dienst muzikale medewerking verleent is nogeen verrassing.

Voor alle kerkdiensten tijdens Kerst en Jaarwisseling zie pagina 18 en 19.

9.30 uur

ds. N. Beimers10.00 uur ds. H. Evers

(doopdienst mmv Sjema)

10.00 uur ds. N.A. Eygenraam19.00 uur

AvondontmoetingsdienstWestenhage

10.30 uur

pasteur H. Spoelstra

9.30 uur

ds. M.E. Jonker (doopdienst)

10.00 uurds. H. Maat (jeugddienst)

19.00 uurG. van Vulpen (zangdienst)

10.00 uur dr. M. Visser, Wezep19.00 uur


9.30 uurds. N. Beimers

10.00 uur

G. van Vulpen

19.00 uur Kinderkerstfeest

10.00 uur ds. G. Oberink, Urk 16.00 uur Kinderkerstfeest

19.00 uur gezamelijke dienstin ’s-Heerenbroek

9.30 uur

ds. A. Pietersma

10.00 uur

ds. E. van ‘t Slot

10.00 uur ds. J. Mulderij19.00 uur


10.00 uurds. H. Evers

10.00 uur ds. P.J. Vlasbom, Nunspeet

19.00 uur dhr. G. van Vulpen (zangdienst)

10.00 uur ds. H. Evers

(Bevestiging ambtsdragers)

10.00 uur ds. R. van Putten19.00 uur


10.30 uurprof. dr. R. Roukema

10.00 uur ds. R. van Putten(Heilig Avondmaal)

12.00 uur ds. R. van PuttenInteractieve dienst

10.00 uurds. A.H.J. Bierma, Nijverdal

10.00 uurmevr. Westerduin, ’s-Heerenbroek

19.00 uurAvondontmoetingsdienst

Westenhage

9.30 uurds. N. Beimers

(Heilig Avondmaal)

10.00 uur ds. P.E.G. Wiekeraad,

Uelsen (DU)19.00 uur

ContaKtdienst

10.30 uurpasteur H. Spoelstra

9.30 uurds. M.E. Jonker

(dopen)

9.30 uur

ds. A. Geerling

10.00 uurds. G.J. van Asselt, Nijverdal


Westenhage

10.00 uur dhr. F. Verkade, Hoogeveen


Westenhage

10.30 uurprof. dr. R. Roukema

9.30 uur

ds. M.E. Jonker

9.30 uurds. M.E. Jonker

(bevestiging ambtsdragers)

Zondag6 december

Tweede Advent



Zondag27 december

Zondag3 januari

Zondag 10 januari

Zondag17 januari

Zondag24 januari

Zondag31 januari

Open KringHofstedestraat 1

Zwolle - StadshagenMw. ds. N. BeimersMw. ds. M.E. Jonker

Tel. scriba: (038)4201876www.openkring.nl

SionskerkGlanerbeek 10Zwolle - Noord

Mw. mr. dr. H. EversDrs. ir. R. van Putten

Tel. scriba: (038)4546104www.sionskerkzwolle.nl

StinskerkWestenholterweg 19Zwolle - WestenholteDs. E. van ’t Slot

Tel. scriba: (038)4215164www.stinskerk.nl

Eglise WallonneWaalse Kerk

Schoutenstraat 48011 NX Zwolle Tel. contactpersoon:(038) 3336542

21

Bijbel & Kunst in SionskerkOp zondag 17 januari wordt in de Sionskerk weer een Bijbel & Kunstdienst gehouden. Voorganger is ds. Hélène Evers, de dienst begint om 19.00 uur. Het schilderij Petrus en Paulus van Rembrandt staatcentraal.

Interactieve dienstOp zondag 24 januari wordt in de Sionskerk weer een interactieve dienst gehouden. Rondom een themazijn allerlei actieve werkvormen te beleven, bedoelt om er actief aan mee te doen, mobieltje aan, kahut-kwis, reageren op een stelling, gesprek op de bank, workshop enz. Iedereen die actief wil meedoen iswelkom. Van 12.00 tot 12.50 uur, daarna soep en stokbrood. Voorganger is. Ds. Ruilof van Putten.

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 9 november.

De HoofdhofKerkweg 26

Zwolle - BerkumMw. ds. L.A. BurggraaffTel. scriba: (038)4547233

www.hoofdhof.nl

Lutherse KerkKoestraat 4Zwolle

Ds. E. de FouwTel. scriba: (06)40715958

www.elkz.nl

9.30 uur

ds. B. Neppelenbroek, Zwolle

10.00 uur

ds. mw. M. Mielke

9.30 uur

ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur

ds. E. de Fouw

9.30 uur

ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. H. Günther

9.30 uur

ds. L.A. Burggraaff

9.30 uur

ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. E. de Fouw

9.30 uur

ds. L.A. Burggraaff

9.30 uur

mevr. I. Landman

10.00 uur

Oecumenische dienst in

Oosterkerk

9.30 uurds. W. Scheltens, Lunteren

9.30 uurds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal)

10.00 uur

ds. L. Vos

10.00 uur

ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur ds. M.E.DijkMOLENHOF 10.00 uur ds. I.P. Epema REHOBOTH 10.00 uur dhr. A. Hartstra, OudehaskeRIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. VonkZONNEHUIS 11.30 uur mw. W. Treep

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar REHOBOTH 10.00 uur dhr. Palland, MastenbroekZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift & Tafel)

ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. BroekhoffREHOBOTH 10.00 uur ds. Slothouber, Zwolle RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. VonkZONNEHUIS 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

ISALA 10.00 uur ds. M.E. DijkREHOBOTH 10.00 uur dhr. Smit, Dedemsvaart ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de HaarREHOBOTH 10.00 uur dhr. G. van Vulpen, ZwolleRIVIERENHOF 10.00 uur dienstZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff REHOBOTH 10.00 uur ds. J.P. van Ark, WapenveldZONNEHUIS 11.30 uur mw. B. van de Loosdrecht

ISALA 10.00 uur ds. M.E. DijkREHOBOTH 10.00 uur ds. H. Marsman, DeventerRIVIERENHOF 10.00 uur dienstZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

ISALA 10.00 uur dhr. Th. Sloot REHOBOTH 10.00 uur ds. H. Bakhuis, HoogeveenZONNEHUIS 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

BERKUMSTEDE 15.00 uur dienst (Heilig Avondmaal) 1ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de HaarREHOBOTH 10.00 uur dhr. M. Westerduin, ‘s-HeerenbroekRIVIERENHOF 10.00 uur dienstZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

CollectedoelenIn de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemdvoor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naarde volgende doelen.

Zondag 6 december: Jeugddiaconaat

Zondag 13 december: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle

Zondag 20 december: Diaconale noodhulp

Vrijdag 25 december: Kinderen in de knel

Zondag 27 december, donderdag 31 december: Oudejaarscollecte

Vrijdag 1 januari: Kerk in Actie

Zondag 3 januari: Energiekosten kerkgebouwen

Zondag 10 januari: Wijkkas

Zondag 17 januari: Stedelijk diaconaat

Zondag 24 januari: Pastoraat / Catechese

Zondag 31 januari: Vakantieweken gehandicapten Kerk

die

nste

n

Zondag6 december

Tweede Advent



Zondag27 december

Zondag3 januari

Zondag 10 januari

Zondag17 januari

Zondag24 januari

Zondag31 januari

22

Gespreksgroep 50plus over ComeniusOp woensdag 20 januari 2016 houdt prof. dr. H.E.S. Woldring, emeritus hoogleraar politieke filosofieaan de Vrije Universiteit, voor de Gespreksgroep 50plus een lezing over ‘Jan Amos Comenius(1592-1670) – erflater van onze beschaving.’ In deze lezing wordt aandacht besteed aan Comeniusals vluchteling en aan zijn werk als theoloog, pedagoog, filosoof en politicus. In al zijn werkenstond de vraag centraal: hoe kunnen wij mensen leren om de wereld te veranderen, zodat de mensheidals geheel (niet bepaalde groepen of volken) er beter van wordt en het welzijn van alle mensenwordt bevorderd? Met name deed hij een beroep op Europa er alles aan te doen om de menselijkheidvan de mensheid te bevorderen. Aanvang: 10.00 uur in de Oosterkerk. Entrée: € 5,- inclusief koffie/thee. Nadere info: Bert van de Venis, e-mail: [email protected])

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten.

Besparing gegarandeerd!

Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via:

postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

Meerwaarde voor uw voeten!

Gaandeweg december-januari

Documents

Transcript of Gaandeweg december-januari