Gaandeweg december 2012

GaandewegDecember 2012

Het zal je kind maar wezen

@westerhofboeken

Lange winteravonden. Weer ti jd om lekker te lezen!

Let op! Onze vestiging in het centrum van Zwolle is verhuisd!

en, de eigentijdse boekhandel vesterhof BoekW, thrilleromansachtige rpre hoogstandjes en bestsellerairan literGeniet v

. Op knispereltjesparom langs! U vindt een uitgebrK

in het Maagjesbolw

en, de eigentijdse boekhandel ven, geschenkookboek, ks, thriller

e hoogstandjes en bestsellerend papier en natuurlijk als handig e-book.. Op knisper

eid assortiment in onze vom langs! U vindt een uitgebrerk en in Stadshagen. En 24/7 in onze win het Maagjesbolw

ol olle: van Zwen, de eigentijdse boekhandel ven, noem maar op. en, geschenk

s en nog onontdekte e hoogstandjes en bestsellerend papier en natuurlijk als handig e-book.

estigingen eid assortiment in onze vebshop, erk en in Stadshagen. En 24/7 in onze w

en, noem maar op. s en nog onontdekte

end papier en natuurlijk als handig e-book.estigingen

ebshop,

in het Maagjesbolwgd!atis thuisbezorgr

Let op! estiging in het Onze volle is van Zwcentrum v

erk en in Stadshagen. En 24/7 in onze wgd!

estiging in heterhuisd!

ebshop, erk en in Stadshagen. En 24/7 in onze w

ebshop,

ZwolleMaagjesbolwerk - Juffer

11716el: 038-42TTeStadshagen 06ade 1 - Wel: 038-4222440TTe

NijverdalKeizerserf 31 el: 054- TTe

www.westerhofboeken.nl

este@wwe

al 2wenJuffer

12474el: 0548 - 6

www.westerhofboeken.nl

enerhofboekke

VAN

WEE

GH

EL C

OA

CH

ING

3

ColofonGaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum

Vijfde jaargang nr. 6, december 2012Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 10.000

Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta

AdvertentiebeheerKerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96

Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer

Aanleveren kopij en foto’s:De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 24 februari 2013 en loopt tot en met zaterdag 4 mei. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 28 januari te zijn aangeleverd [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.

Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers.

Ze worden steeds populairder: kerststallen. Zo populair dat ook de speelgoedindustrie er brood in ziet en het Kerstkind tegenwoordig in alle mogelijke gedaanten tot ons komt. Als Lego-poppetje,in Fisher Price en als ontwerp van Dick Bruna. Of ergens tussen de herders, koningen en kerst-mannetjes van PlayMobil, zoals op bovenstaande foto, gemaakt door Gery Bruins. Heilige families in plastic en voorzien van een batterijtje. Druk op een knopje en je hoort ‘Hoe leit dit Kindeke…’ Of dat Kind zelf ook populairder wordt? Soms denk je wel eens als je alle heisa rond Kerst aan-schouwt: “Het zal je kind maar wezen.” Dat is het thema van dit Kerstnummer van Gaandeweg, dat overigens doorloopt tot ver in het nieuwe jaar. Zo gaat het bijvoorbeeld ook over de Actie Kerkbalans die we in januari weer kunnen verwachten.

Beleving van PasenDe volgende Gaandeweg verschijnt eind februari en is het Paasnummer. ‘Hij leeft!’ is het themavan dit nummer, dat gaat over de beleving van Pasen. Als redactie nodigen we mensen uit daarover te schrijven en te vertellen, maar ook aan u als lezer vragen wij wat u beleeft aan de Opstanding vanChristus. Is er bijvoorbeeld een lied of gedicht dat die beleving verwoordt?Mail of stuur uw bijdrage uiterlijk maandag 28 januari naar: [email protected] of naar: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.Eind april komt er weer een Gaandeweg. Dit nummer, dat onder meer Pinksteren omvat, krijgt alsthema ‘Als een regenboog’. Het gaat over de veelkleurigheid van de kerken, met name in Zwolle.Spreken we als kerken nog dezelfde taal? Verstaan we elkaar nog? Of is daar een nieuw Pinksterfeestvoor nodig? Ideeën voor artikelen over dit thema kunt u tot 7 maart aan ons doorgeven, eveneensper e-mail of post. Wij kijken of suggesties en bijdragen bruikbaar zijn. Alvast bedankt!

Redactie Gaandeweg

In deze GaandewegBij de voorpaginaIn deze Peruaanse kerststal vangen het Kind en zijn ouders het licht, maar heeft ook het alledaagse leven een plaats gekregen.

Themapagina’sVoor het levenpagina 4

Kind dat ons in Zijn hart sluitpagina 5

De mooiste kerstliederenpagina 6

Een eregalerij met Kerstpagina 7

Pleegzorg is een verrijking van ons levenpagina 8

Column: Twee herenpagina 9

Aandacht voor Onder andere brainstormen met jongerenover de protestantse kerkpagina 10 tot en met 15

Beleid en bestuurInformatie van het Kerkelijk Bureaupagina 16

Actie Kerkbalans 2013pagina 17

KerkdienstenKerst en Jaarwisseling in de kerk pagina 18 en 19

Kerkdiensten komende maandenpagina 20 en 22

Kerstkind in soorten en maten


4

Tweeëntwintig jaar geleden, Amsterdam. We waren nog maar een paar weken moeder en vader en de schrik sloeg ons om het hart. Onze kleine dochter verslikte zich bij het verschonen en kreeg geen lucht meer. We wisten niet wat te doen en zij liep blauw aan. Toen hebben we haar door elkaar geschud en ondersteboven gehouden, tot zij heel voorzichtig weer wat begon te ademen. Door het donker van de nacht haastten we ons naar de dokter, die ons geruststelde, maar wel zei: “Nu weet je echt dat je een kind hebt, vreugde en verdriet, geluk en angst voor heel je leven.”Een kind, is het niet het meest kostbare en tegelijk het meest kwetsbare wat wij in ons leven kunnen ontvangen? Het heeft mij veranderd: meer dankbaarheid voor het leven, meer gevoeligheid voor wat weerloos is, meer verantwoordelijkheid voor de toekomst. Wat gaat er niet door Maria heen, nu zij haar eerstgeborene ontvangt. Onverwacht wonder, Godsgeschenk. Een bijzonder kind.Engelen zingen het uit: “Vreugde, vrede!” Maar vanaf het begin ervaren ook Maria en Jozef de kwetsbaarheid van hun kind,de onzekerheid die met het leven als ouders gegeven is: voor hem is eigenlijk geen plaats, in de herberg, in de wereld. En al snel na zijn geboorte voorspelt de oude Simeon, dat hun kind ‘een teken zal zijn dat betwist wordt’ en dat het voor zijn moeder Maria zal zijn ‘alsof zij door een zwaard doorstoken zal worden’ (Lucas 2 vers 34-35). Het leven van Jezus staat in het teken van zijn wonderlijke weg met zijn Vader. Hij gaat volstrekt zijn eigen gang, in grote verbondenheid met de Eeuwige, zijn ouders kunnen hem niet volgen. Hij krijgt leerlingen om zich heen, hele mensenmassa’svolgen hem. Tegelijkertijd roept hij grote weerstand op bij de autoriteiten. Simeon had dus gelijk. En moeder Maria, die zichvol blijdschap over hem heen buigt in zijn voederbak, zij staat ook vol tranen onder aan zijn kruis. En zij bewaarde alles inhaar hart.Verbonden met je kind, je bent het voor heel je leven, op de toppen, in de diepten. En dan dat grote verbond, voor ieder mens,met het kind van Maria. Te gaan in zijn spoor van liefde, vrede en gerechtigheid. Te wandelen in zijn licht overal waar onzevoetstappen ons brengen. Kind van God, geschenk voor heel ons leven.

Gezegend Kerstfeest!

Wim Hortensius, predikant Oosterkerkgemeente

Voor het leven

Deze ‘Lofzang van Simeon’ isvermoedelijk het laatste werk van Rembrandt (1606-1669). Het werd een dag na zijn over-lijden onvoltooid aangetroffen inzijn atelier. Dit is een ingetogenschilderij, heel anders dan de‘Lofzang van Simeon’ dieRembrandt in 1631 schilderde(zie pagina 6). In tegenstelling totdat grootse tafereel met de tempelals decor, geeft het laatste schilde-rij zelfs geen enkele verwijzingnaar de plaats van handeling. Alle aandacht gaat naar de oudeman en het pasgeboren kind. De vrouw op de achtergrond, die later door een ander is toegevoegd, stelt waarschijnlijkMaria voor.

Toen ik het thema voor deze Gaandeweg aangereikt kreeg moest ik denken aan dat liedje uit de jaren ’60, gezongen door Adèle Bloemendaal, Leen Jongewaard en Piet Römer: ‘Het zal je kind maar wezen, yeah yeah yeah yeah…’ Het liedje spreekt over ontspoorde jongeren. In het refrein wordt wanhopig herhaald dat je maar mooi klaar bent met zo’n kind. Meteen gingen mijn gedachten uit naar zoveel gezinnen waar grote zorgen zijn. Waar kinderen ontsporen, ouders zich onmachtig voelen en deskundigen zoeken naar de juiste aanpak.Ik denk aan Sabrina: “Ik wil zo graag anders maar het lukt me niet, mijn verslaving is als een magneet.”Ik denk aan Margo, ondanks haar verstandelijke beperking is het gelukt om zelfstandig te wonen, maar o wat is ze eenzaam! Door die beperking vinden mensen het moeilijk om (blijvend) contact met haar te hebben.Ik denk aan de oma van Bram. Af en toe staat hij daar in het zorgcentrum waar ze woont en vraagt om geld. Haar hart en verstand gaan dan als een razende te keer… “Waar gaat hij het voor gebruiken?”Ik denk aan de moeder die wanhopig schreeuwt om haar kinderen. Ze huilt en roept om hulp bij zeer complexe problemen.Het zal je kind maar wezen...!

En te midden van al die ellende gaan wij op weg. Ook naar een Kind. Het Christuskind. Geboren in belabberde omstandigheden, maar met (gelukkig) liefhebbende ouders.We gaan het feest vieren van een kind door God in ons midden is geplaatst als representant van een kwetsbare, hulpbehoevende mensheid. Kerstfeest nodigt ons uit om naar dit kind te kijken en het in ons hart te sluiten.Het wonder van Kerst is dat we ontdekken dat het Kind ons al in zijn hart gesloten heeft en ons inspireert.

Prachtig, die woorden die we zingen: “Hij kwam om de wereld te redden, de machtigste vijand te slaan.” Jezus kwam, zag en overwon. Het kostte Hem zijn eigen leven, maar daardoor hebben ellende, ontreddering, fouten, eenzaamheid, ziekte en dood niet meer het laatste woord. Wat mij aanspreekt en wat het Leger des Heils ziet als zijn goddelijke opdracht, zijn de woorden van Jezus in Matteüs 25: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan.”

William Booth, de stichter van het Leger des Heils, gaf daar zijn eigen invulling aan. Hij schreef vlak voor zijn dood in1912: “Zolang er nog vrouwen huilen; zolang er nog kinderen honger lijden; zolang er nog op straat één meisje is datzichzelf verkoopt; zolang er mannen naar de gevangenis gaan; zolang er nog één duistere ziel is, zonder het licht van God,zal ik strijden. Ik zal strijden, tot het laatste moment!”Daaruit haal ik mijn inspiratie en motivatie; prachtig verwoord in een lied van het Leger des Heils: “God kwam in Jezus in ons midden en stak het licht der hoop weer aan: het licht waar wij om mogen bidden, het licht dat nooit meer uit zal gaan. God vouwt zijn wezen naar ons open, wanneer Hij mens wordt zoals wij en ons in Christus weer leert hopen op een hernieuwde maatschappij.Het kind lijkt zwak, maar in zijn handen draagt het een nieuwe wereld mee; Hij legt de slechtheid straks aan banden en schenkt ons blijdschap, vrijheid, vree.En als eens alle lichten branden en deze wereld is bevrijd, dan hoop ik dat ook met mijn handen gebouwd is aan die nieuwe tijd.”

Vooral die laatste regel blijft hangen in mijn hoofd…

Voor elk nummer vraagt Gaandeweg een theoloog of voorganger van buiten de Protestantse Gemeente Zwolle zijn of haar gedachten te laten gaan overhet thema. Irma van der Zee, geestelijkverzorger bij het Leger des Heils en de maatschappelijk opvang in Zwolle,beschrijft wat zij denkt bij het thema ‘Het zal je kind maar wezen.’

Kind dat ons in zijn hart gesloten heeft

5


“Wat is uw favoriete advents- of kerstlied en waarom?” vroegen we in de vorige Gaandeweg. Vier lezers reageerden op die vraag.

De heer H. Scholtens, woonachtig in de Aa-landen, noemtGezang 139, ‘Komt verwondert u hier mensen’, als zijnfavoriete kerstlied. “Omdat de komst van Christus en alles wat Hij voor ons betekent daarin wordt bezongen. Bovendien vind ik het gebed in vers 3 erg mooi.”

Een bijzondere ervaringMijn mooiste kerstlied is ‘Stille nacht, heilige nacht’, mede omdat ik daar een bijzondere herinnering aan heb.Zo’n dertig jaar geleden was ik met een groep op kampeer-vakantie in IJsland. ’t Was begin juli en vanwege de noorder-zon werd het ’s avonds en ’s nachts niet echt donker. We stonden op een camping ergens op het eiland, niet echt in de buurt van een dorp, dus moesten we onszelf vermaken.Dat werd eerst een partijtje voetbal Engeland tegen de restvan Europa, omdat er nogal wat nationaliteiten op de cam-ping aanwezig waren. Ook werden er verhalen verteld bij een kampvuur. Toen haalde een van de Italianen een gitaaruit zijn tent en begon te spelen.Op het einde van de avond vonden we allen dat we samen – dus alle aanwezige nationaliteiten – hetzelfde lied moestenzingen. Maar de vraag was: “Welk lied kennen we allemaalin onze eigen taal?” En na wat heen en weer gepraat kwamenwe uit op ‘Stille nacht, heilige nacht’. Zo klonk begin juli in het schemerdonker in het Italiaans, Engels, IJslands, Duits,Frans, Spaans en Nederlands het welbekende kerstlied… Een bijzondere ervaring.

Paul de Vries

Ook voor Manfred Draaijer, secretaris en gemeentelid vanPERKI-Zwolle blijft ‘Stille nacht, heilige nacht’, het mooistekerstlied. “Bij voorkeur gezongen in een volle kerstnacht-dienst, dan komt het kerstgevoel echt naar boven”, mailt hij.Manfred voegt in zijn mail een muzikale bijlage toe: eenprach-tige, sfeervolle uitvoering van ‘Stille nacht’, in het Iers gezongen door Enya. Jammer dat we deze opname inGaandeweg niet kunnen laten horen.

Pláátjes van liederen…Daar stonden we dan als cantorijzangers. In een halve cirkelop het liturgisch centrum. Bij het prille begin van een kerst-morgen-viering. Met een ‘nieuw’ advents/kerstlied: ‘Wachter, wachter, hoever is de nacht, is de nacht ?’ In die herhaling,trapsgewijs qua toonhoogte, bevragen deze wachters elkaar.Zo van: “Zie je al iets komen, iets dagen?” Een vragendbegin dus; er gaat iets ontluiken. Vanuit een stilte, een stillenacht. Zonder meer onvergetelijk; althans voor mij, van achter de piano. Het (algemeen) menselijk verlangen in ditlied, zo raak in beeld gebracht! Treffende tekst en muzikaalknap in elkaar gezet door Huybers/Oosterhuis. Plaatjes van liederen, ja ook het simpele ‘Kind ons geboren,zoon ons gegeven’ (Oomen/Oosterhuis). Een juweeltje: vrijkort en heel mooi ook om te herhalen in inderdaad een kerstviering. Mijn laatste plaatje: in die bijna kathedrale kerk in het vlekjeZeerijp (Groningen), kwamen ze van achteruit de kerk, zoachter elkaar aanlopend in hun koorpijen: de leden van deGroninger Studentencantorij. Zacht voor zich uit zingend, het troostvolle en zo fraaie: ‘De nacht is haast teneinde, de morgen niet meer ver…’ (Gezang 130, Liedboek voor de Kerken). Van Jochen Klepper (1903-1942). Over zwartenachten, bitterheid en pijn. En niettemin over een Morgenvol van luister! Die werelden kan dragen… Wie weet, ook die van ons.

Joke van der Zee

6

Bij het schilderijDeze grootse ‘Lofzang van Simeon’ schilderde Rembrandt bijna veertigjaar eerder dan het ingetogen werk met hetzelfde onderwerp op pagina 4.

Komt, verwondert u hier mensen

Ziet, hoe dat men met Hem handelt,

hoe men Hem in doeken bindt,

die met zijne godheid wandelt

op de vleugels van de wind.

Ziet, hoe ligt Hij hier in lijden

zonder teken van verstand,

die de hemel moet verblijden,

die de kroon der wijsheid spant.

Ziet, hoe tere is de Here,

die ’t al draagt in zijne hand.

O Heer Jesu, God en mense,

die aanvaard hebt deze staat,

geef mij wat ik door U wense,

geef mij door uw kindsheid raad.

Sterk mij door uw tere handen,

maak mij door uw kleinheid groot,

maak mij vrij door uwe banden,

maak mij rijk door uwe nood,

maak mij blijde door uw lijden,

maak mij levend door uw dood!

7

In Exodus 3 maakt God zich bekend aan Mozes bij zijn naam JHWH, Ik zal er zijn. Mozes zegt: “Wat zal ik zeggen als ze mijvragen, wie heeft je gezonden?” Zeg dan: “JHWH, Ik ben, ik zal er zijn – heeft je gezonden.”It is all in the name.Als in Genesis 17 Abram en Sarai stamvader en -moeder van Israël worden, dan verandert hun naam. Ze krijgen een ‘h’ in hun naam. Dat is het getal 5, het getal voor Israël. Het wordt Abraham en Sarah.Iedere naam is zo een verhaal, een verhaal dat wordt doorgegeven als in een portrettengalerij. De naam vertelt wie je bent – Jezus, Joshoua = redder; Lazarus = God helpt.Zo lezen we de lijst namen in bijvoorbeeld Matteüs 1. Namen die elk een stap vormen op de weg naar de beloofde Messias.‘Abraham gewon Isaac en Isaac gewon Jacob…’, 3 x 14 geslachten van Abraham tot de Gezalfde. Matteüs gebruikt het woordGenesis = wording. Alsof hij wil zeggen: de genesis, de wording van Jezus heeft zijn wortels in het aloude testament. En bij Lucas 3 is dat al niet anders. Jezus komt niet zomaar uit de lucht vallen. Hij is zoon van… Al de grote namen van Israëlsgeschiedenis worden als in een portrettengalerij opgehangen. Al hun bloed vloeit in het zijne. Jezus wortelt in hun geschiedenis,in hun verhaal, is met hen verbonden.The son of…In de Kerstnacht zal dat indringend klinken in de Grote Kerk, wanneer van Arvo Pärt gezongen wordt: ‘Which was the son of…’(Lucas 3 vanaf vers 17). Alles, waar het de Eeuwige in die lange keten van geschiedenissen, in al die namen om begonnen is,vindt zijn vervulling in Jezus van Nazareth.Wie de eregalerij goed bekijkt zal ontdekken dat het niet allemaal volmaakte mensen zijn die worden genoemd. Het zij allemaalheel menselijke geschiedenissen waar Jezus aan wordt verbonden.Nu hadden Matteüs en Lucas het er al eens een keer over gehad toen ze samen het evangelie van Marcus lazen. Ze hadden beiden een idee hoe je het evangelie ook anders zou kunnen schrijven. Matteüs zei: “Ik wil het nog wel eens schrijven met hetoog op het Koningschap. Mijn kerstverhaal wordt dan dat van de drie Koningen.” “Prima,” had Lucas gezegd. “Dan schrijf ikhet met het oog op de tempel en komt bij mijn geboorteverhaal eerst Zacharias in de tempel. Na de herders komen het verhaalvan Simeon en van de 12-jarige Jezus in de tempel.” “Mooi”, zei Matteüs, “en dan spelen bij mij de verzoekingen zich af in dewoestijn.” “En bij mij op het tempeldak”, zei Lucas. Zo is het ook met de verschillende weergaven van de eregalerij die ieder schrijft. Ieder zet Jezus op zijn eigen manier in de context. Matteüs volgt de mannelijke lijn die (o wonder!) uitloopt op Maria. En bij Lucas is er meer de vrouwelijke lijn en diegaat bovendien nog verder terug dan Abraham. Lucas gaat terug tot Adam, ja zelfs tot God zelf. Waarmee Lucas wil benadrukkendat Jezus te maken heeft met alle mensen: kind van ons allen!In de Kersnacht raken wij met al onze geschiedenissen (al onze namen) betrokken in de zijne. Hij in onze geschiedenis. De weg die ik gaan moet, de mens die ik worden zal, de God waar ik vandaan kom en die mij thuisbrengt. In Hem zie ik mijn diepste droom, mijn grote verlangen, alles wat ik wil en hoop: Vrede op aarde!Want de navelstreng waardoor ik met Hem verbonden ben, mondt bij Lucas uit in God. Tegen de mens, tegen u en mij wordtgezegd: “Jullie zijn mijn zonen en dochters!” Als je mens bent kom je van God. Want er is een mens onder ons geboren waarinwij allen samen komen. Zijn portret hang bij ieder van ons thuis. Wij leven in Hem.“Want een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven en men noemt hem wonderbare Raadsman, Sterke God, Vredevorst…”

Het zijn de gedeeltes die bij het Bijbel lezen aan tafelwerden overgeslagen: de zogenoemde geslachtsregisters.

Ze staan in Genesis 5, Matteüs 1 en Lucas 3. Al dienamen! Waarom zijn ze opgenomen als getuigenis vanprofeten en apostelen? Waarom staan ze in de Bijbel?

Wat moet je ermee? “Bijbels gesproken: alles”, zegt ds. Ries Nieuwkoop in dit artikel.

Een eregalerij met Kerst

Door de eeuwen heen heeft de ‘stamboom’ van Jezuskunstenaars geïnspireerd. Rond 1500 beeldde Geertgentot Sint Jans de ‘Boom van Jesse’ op zijn manier uit.Het schilderij is te zien in het Rijksmuseum.


8

De media berichten er bijna dagelijks over: de uithuis-plaatsing van kinderen en hun opvang in pleeggezinnen.Vaak gaat het dan echter over wat niet goed is gegaan. In het kader van het thema ‘Het zal je kind maar wezen’,sprak Gery Bruins met pleegouders die een positief verhaal hebben. Adri en Dirk (omdat zij af een toe eengeheim adres zijn voor acute crisisopvang is hun achter-naam niet vermeld) wonen in het buitengebied vanZwolle en zijn lid van de Grote Kerkgemeente.

“Wij zijn in 1990 begonnen met kinderen uit de Amster-damse Bijlmer via Europa Kinderhulp”, kijken Adri en Dirkterug. “Die kwamen in de zomervakantie drie weken bij onsop de boerderij logeren, in ons gezin met vier dochters.”Deze vorm van kinderopvang had hen zo enthousiastgemaakt, dat ze besloten zich aan te melden als pleeggezin.De uitvoering van die wens werd echter jaren uitgesteld, wantAdri bleek zwanger te zijn. Hun zoon werd geboren, hij is nu21 en de enige van de kinderen die nog thuis woont. Negen jaar geleden is het gezin vanuit het westen naarZwolle verhuisd en meldde het zich bij Trias Jeugdhulp. Ze volgden de cursus voor beginnende pleegouders, hoewelAdri daar eigenlijk het nut niet van inzag. “Ik had mijn eigenkinderen opgevoed en vakantiepleegkinderen gehad, watmoesten ze mij nou nog leren, dacht ik. Maar het was echteen supercursus, ik leerde vooral niet meer vanuit mijzelf te redeneren, maar me te verplaatsen in het kind. Hoe voeltdat zich?” Zij en haar man zijn nog steeds zeer te sprekenover de persoonlijke begeleiding door Trias Jeugdhulp. Hun vaardigheden verdiepen ze door af en toe aan een training mee te doen, samen met andere pleegouders.

Groot hartHoewel Dirk beklemtoont dat het vooral Adri is die zich met de pleegkinderen bezighoudt (“Adri heeft een groothart”), levert ook hij zijn aandeel in de zorg. “Je moet ditecht samen doen, anders gaat het niet.” “Het kan gebeuren”,vult zijn vrouw aan, “dat ik het op een gegeven moment gehad heb met een kind, maar dat jij nog wel openingen ziet.Dan neem jij zo’n kind wat vaker mee naar de koeien.Meestal kunnen we dan toch weer verder.” Dirk herinnertzich met plezier hoe een van de pleegkinderen zag hoe boeren veearts een kalf ter wereld hielpen. “Dat jongetje dachtdat we konden toveren.” Dat zij voor crisisopvang hebben gekozen, betekent dat ze kinderen in hun gezin krijgen die in een acute probleem-situatie verkeren. Dirk: “Ze komen altijd onverwacht, dat kan zelfs nog dezelfde dag zijn. Sommige kinderen hebbenheel weinig spullen bij zich, of zijn verwaarloosd.” “In hetbegin krijgen we van Trias maar heel summier informatieover een kind, pas als wij zeggen: we gaan ervoor, hoor jemeer. Maar dan weet je nog niet alles”, vertelt Adri. “Somslaat zo’n kind na een paar weken zelf iets van zijn verhaallos. En daar kun je dan echt koud van worden…”Want het zijn niet de mooiste kanten van de samenleving diein de pleegzorg aan de orde komen. Adri: “Kindertjes komen

hier stijf van de spanning binnen, gefrustreerd van alle kanten. Pas na verloop van tijd zie je ze weer kind worden: ze komen tot rust en kunnen weer spelen. Ze krijgen weerwat vat op het leven. Daar doe je het voor.”

Gebroken wereldDe kracht om het vol te houden, putten ze zeker ook uit hun geloof. “Dat helpt je om iets te doen in deze gebrokenwereld, in navolging van Christus. Dat zijn zware woorden,maar wij ervaren dat wel zo”, verklaart Dirk. “Het helpt ook om mensen niet vanuit jezelf te veroordelen”,maakt Adri deze ervaring concreet. “Anders zou ik heel vaakalleen maar woedend zijn op sommige ouders, om wat zijhun kinderen aandoen. Nu kun je begrip opbrengen en vraagje je af hoe mensen zo konden worden.” Ze beseft ook dat ouders vaak heel veel van hun kind houden, maar op een bepaald moment niet in staat kunnen zijn om ervoor te zorgen.Als het even kan nemen Dirk en Adri hun pleegkind of -kinderen mee naar de kerkdiensten, al worden die door dekinderen niet altijd even intensief beleefd. “De Grote Kerk is een prachtig oud gebouw, daar valt heel veel te zien”,glimlacht Dirk. Ze draaien thuis regelmatig opwekkings-liederen die, soms na enige aarzeling, ook door de pleeg-kinderen worden meegezongen.

Eigen kinderenWaar ze voor waken, is dat hun eigen kinderen te weinigaandacht krijgen als gevolg van de tijd die pleegkinderenvragen. De dochters zijn weliswaar volwassen en hebben hun eigen gezin, maar als dat nodig is willen hun ouders er ook voor hen zijn, net als voor hun thuiswonende zoon.Het is een van hun redenen om voor crisisopvang te kiezen,die altijd voor een beperkte tijd is. Daarna gaat een kind naar een definitief pleeggezin of, als dat mogelijk is, terugnaar de ouders. “En dan nemen wij weer even rust”, hebbenAdri en Dirk besloten.In acht jaar tijd, Dirk telt het op zijn vingers na, hebben ze een vijftiental kinderen voor korte of langere tijd in huisgehad. En die waren allemaal anders. “Dit werk is ook inte-ressant”, vindt Adri, die deze omschrijving in het begin vastniet gebruikt zou hebben. “Dat komt doordat we dit in deloop der jaren wat afstandelijker zijn gaan bekijken”, legtDirk uit. “Naast je gevoel laat je je verstand spreken, al is het maar om jezelf te beschermen. Toch vinden we allebeidat het geven van pleegzorg een verrijking van ons leven is.”

“Pleegzorg is een verrijking van ons leven”

Stel dat de pas herkozen president Obama zou gaan denkendat hij alles in de wereld voor het zeggen had. ‘Dat zoudenwij niet pikken!’, hoor ik veel mensen al zeggen. Maar zeggenen doen is twee. Veel mensen zeggen van niet, maar doen hetwel. Ze buigen voor machthebbers.

Er is een tijd geweest dat alle mensen bogen voor de keizer in Rome. Hij bepaalde alles en de mensen pikten het nog ook.De gehele bewoonde wereld, zo dacht men in die dagen, viel samen met het Romeinse Rijk en werd ‘de oikumenè’genoemd. Vanuit het machtscentrum in Rome deelde de keizer de lakensuit, ‘bevelen’ of ‘dogma’s’ genoemd. Zo geschiedde het op eengoeie dag dat er een bevel (dogma) uitging vanwege keizerAugustus dat het gehele rijk (de hele oikumenè) moest wordeningeschreven. En iedereen ging. Ook Jozef en Maria. Want alsde heer zei ‘ga’, dan ging je. En als hij zei ‘kom’, dan kwamje. Dat waren de spelregels.

De keizer liet zich met ‘Heer’ aanspreken: ‘Kyrië’. U kent hetwel van ‘Kyrië-eleis’. Zelf dacht hij dat er daar in zijn helerijk maar één van was. Geen wonder dat hij erg nerveus werdtoen het verhaal in de wereld kwam dat er ergens in een uit-hoek van de oikumenè nóg een ‘Kyrië’ bestond. In Bethlehemzou een kind geboren zijn dat ze óók ‘Kyrios’ noemden. Het bericht zou door engelen in de wereld zijn gebracht en er waren herders die het geloofden: ‘U is heden de Heilandgeboren, namelijk Christus de Kyrios’. Alleen al de gedachtedat er naast hem als Kyrios (Caesar Kyrios) nóg een Kyrioswas (Christus Kyrios), deed de mythe van de macht van dekeizer wankelen. Het maakte hem onrustig maar dat was precies de bedoeling. Want als de mensen zich nu eens nietlanger alleen door hem als Kyrios lieten gezeggen, maar ooknaar iemand anders gingen luisteren? Je moest er niet aandenken! Laat staan dat ze méér gehoor gingen geven aan die andere Kyrios dan aan hem.

Mooi he? Als het evangelie niet bestond moest het meteenworden uitgevonden. Het schiet een deuk in elke wereldmachtdie denkt dat hij alles te zeggen heeft. Of het nu de keizer vanRome is of een moderne multinational, de twee heren zijn vanalle tijden. Ik kom ze elke dag tegen. Iedereen zou niet alleenmet Kerst, maar elke dag minstens één keer aan het verhaalvan de twee heren moeten denken en vragen: Wat laten weons eigenlijk opleggen en door welke Kyrios? Het zou goedzijn voor de hele oikumenè. Niemand kan twee heren dienen.

Bert Koetsier,studentenpredikant

Twee heren

Column

9

Het maatwerk van Trias JeugdhulpBij het gesprek met de pleegouders Adri en Dirk is EstherRooseboom aanwezig. Zij is een van de pleegzorgbegelei-ders van Trias Jeugdhulp. Deze organisatie biedt in Over-ijssel ‘ondersteuning bij opvoeden en opgroeien’, ondermeer door pleeggezinnen te zoeken en te begeleiden. AlsBureau Jeugdzorg heeft geadviseerd en de kinderrechterheeft beslist dat een kind voor kortere of langere tijd in eenpleeggezin moet worden geplaatst, zoekt Trias Jeugdhulpeen plek voor het kind. “En dat is altijd maatwerk”, zegtEsther, “want een kind past in lang niet ieder pleeggezin.”Adri en Dirk zijn betrokken bij de crisisopvang, zij nemenkinderen op die acuut uit huis worden geplaatst. De crisisop-vang duurt ongeveer drie maanden (soms korter), maarwordt regelmatig in overleg met de pleegouders verlengd.Aspirant pleegouders kunnen aangeven in welke leeftijds-groep zij kinderen willen opvangen. Adri en Dirk hebbengekozen voor kinderen in de basisschoolleeftijd, anderepleegouders geven de voorkeur aan pubers, of zijn het meestgeschikt voor de opvang van baby’s en peuters. “Dat wordtvan tevoren met pleegouders besproken”, aldus Esther.Trias Jeugdhulp besteedt zeer veel aandacht aan de selectie,training en begeleiding van pleeggezinnen. “Als mensen belangstelling tonen, bijvoorbeeld naar aan-leiding van een wervingscampagne of infoavond, gaan wij op bezoek voor een eerste gesprek”, vertelt Esther. “De motieven om pleegouder te willen worden zijn belang-rijk, evenals de persoonlijke situatie van mensen. De kinde-ren die in de pleegzorg terecht komen hebben vaak heel veelmeegemaakt. Bovendien krijgen pleegouders te maken metde gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg en vaak ook met deeigen ouders van het kind. Daar moeten de toekomstigepleegouders zich goed van bewust zijn. Er vallen in dit stadium altijd mensen af, alleen wie geschikt lijkt gaat destartcursus volgen. Die bestrijkt een termijn van drie maan-den, daarna kunnen wij bij deze gezinnen pleegkinderenplaatsen. Maar ook dan blijven we hen intensief begeleidenen bieden we vervolgcursussen aan.”Het bestand van Trias Jeugdhulp, dat West-Overijsselbeslaat, telt op dit moment ongeveer 430 pleeggezinnen. Er zijn meer nodig, omdat het aantal uithuisplaatsingen toeneemt en Trias Jeugdhulp zoveel mogelijk maatwerk wil blijven leveren. “Voor één aanvraag hebben we vijfadressen nodig”, zegt Esther. Zij benadrukt dat het pleeg-ouder zijn geen ‘roze wolk’ is, maar hoopt toch dat mensendie echt gemotiveerd zijn, zich melden voor nadere infor-matie. Dat kan bij haar: [email protected], of via de website: www.triasjeugdhulp.nl

Bij de fotoDe illustraties op deze pagina’s zijn beschikbaar gesteld doorTrias Jeugdhulp. De kinderen op de foto komen niet in dit artikel voor.

Aandacht voor

Enorm belangrijk: een goede preek

Je kunt denken: dat zal vast mopperenworden. Mopperen op de preek bijvoor-beeld. Preken, dat is toch eigenlijk nietmeer van onze tijd. Wie komt daar nounog voor.Maar niets bleek minder waar. “Ik benblij als ik een goede preek heb gehoord,”dat was eerder de tendens. Natuurlijk ishet ook mooi als er een goede bandspeelt, of als er andere prachtige muziekis. Fijn als er momenten van stilte zijn,en als we echt voluit hebben kunnen zingen. Schitterend als de ambianceklopt en de sfeer goed is, fijn dat wemooie kerkruimtes tot onze beschikkinghebben.Maar dat komt allemaal op de tweedeplek. “Ik kom naar de kerk om aan-gesproken te worden,” zegt iemand. “Ik kom om een goed verhaal te horen,”meldt een tweede. En de derde zegt:“Heerlijk als de boodschap van de Bijbelgelinkt wordt aan mijn leven. Zelf weetik het anders niet altijd zo precies.” Eén van de deelnemers spreekt de hoopuit: “De PKN staat voor diepgang, magik hopen!”

Loslaten en eigen wegen vinden

Voor alle aanwezigen is bij de kerk horen echt een eigen keuze geworden.Het spreekt niet meer vanzelf. Soms laatje de kerk ook een tijdje los. “Daar is

geen ontkomen aan,” zegt iemand. “Je bent jong, en na een leuke tijd in dekerk als kind ga je op zoek naar je eigenplek in het leven. Je gaat uit, je komtnieuwe mensen tegen, je komt in eenandere levensfase, met drukte, relatie,baan, enzovoorts. In onze samenlevingzoekt ieder z’n eigen weg. Maar hetmoment komt dat je terugdenkt aan hetgoede dat je in de kerk meekreeg. Je wilthet ook aan je eigen kinderen meegeven.De gesprekken die we rondom de doopvan onze kinderen hadden, een paaravonden in de kerk, die waren ongeloof-lijk intens en kostbaar.” Durf er maar opte vertrouwen dat de schat die je aan kinderen meegeeft, van waarde blijft.

Wat voor een schat is dat dan? Wat is dekern waar het in de kerk om draaienmoet? “De kerk is de plek waar ik erovernadenk hoe ik in het leven sta. Het moeter over normen en waarden gaan,” is éénvan de geluiden. “En fijn om daar metanderen over te kunnen doorpraten. Het moet niet te veel éénrichtingsverkeer

blijven.” Een ander zegt: “Het is mooials ik een beetje gevoel krijg bij wat ofwie God is.” De naam van Jezus valt danook al snel. En de Bijbel. De Bijbel is debron waar je steeds weer bij terugkomt.Geldt dat voor iedereen? Sommigenmoeten even slikken. De Bijbel staatvaak mijlenver van je af. De gedachte die er achter een Bijbelgedeelte ligt, daar gaat het om. Probeer in de kerk nou die gedachte duidelijk te verbindenmet ons leven in 2012!

Deuren open, drempels slechten

Als we mensen durven los te laten, zul-len we dan niet steeds meer in de marge van de samenleving belanden? Misschienwel, wordt er gezegd. Maar misschien isdat wel de kern van kerk-zijn. In demarge zitten, opzoeken wat zwakker isen niet wat gelikt en schitterend is.Ontspan alsjeblieft!Als er op deze avond één ding duidelijkwordt, is het wel de enorme diversiteit.Deze jonge mensen laten zich niet in éénhokje duwen. Maar waarom zou je datook willen? Het is juist geweldig omelkaar op te scherpen. Na een geslaagdeavond klinkt al snel de kreet: “Zoiets zouden we vaker moeten doen.”“Durf ons in te schakelen,” werd ergezegd. We hebben alle reden om goednaar dat advies te luisteren. De kerk zalerdoor veranderen. Maar er niet minder‘kerk’ door worden.

“Durf ons los te laten!”Jongeren spreken zich uit over hun toekomst in de protestantse gemeente

Meteen hadden ze enthousiast ‘ja’ gezegd. Willen jullie een keertje één avond metons meedenken over de toekomst van de protestantse gemeente? “Ja, dat vind ikbelangrijk.” En daar zaten ze, twaalf jonge mensen (van net twintig-min tot netdertig-plus) uit alle wijken van de stad. Te brainstormen over de vraag: waar moethet heen met onze gemeente? Wat voor goeds heeft ervoor gezorgd dat jij er altijdnog bij hoort? De uitnodiging kwam van de schrijfgroep die in opdracht van deAlgemene Kerkenraad het nieuwe beleidsplan voor de Protestantse GemeenteZwolle formuleert. Ds. Edward van ’t Slot, een van de leden van de schrijfgroep,geeft een impressie van dit bijzondere gesprek.

10

Weekend in Abdij SionDe mogelijkheid bestaat van 15 tot 17 februari een weekend door te brengen in Abdij Sion te Diepenveen. Daar gast zijn is verblijven bij een biddende gemeenschap die in stilte leeft. Dat is de getijden meemaken, wandelen in de gastentuin of de omgeving. Dat is kennismaken met een bijzondere wijze van leven.Abdij Sion kan maximaal tien gasten ontvangen. De kosten zijn €25,- per etmaal. Er zijn nog enkele plekken vrij. Wie mee wil kan zich opgeven bij Christa van Stappen, tel: (038) 454 32 30, e-mail: [email protected] woensdag 23 januari om 20.00 uur is in de Oosterkerk een voorbereidingsavond en worden er praktische afspraken gemaakt.Informatie over Abdij Sion: www.abdijsion.nl

De Michaëlsvieringen hebben dit jaareen duidelijk diaconale invulling gekre-gen met het jaarthema ‘Compassie’,mededogen in het kerkelijk jargon. Nadat in twee vieringen was ingegaan op wie die ander dan wel is aan wie wijrecht hebben te doen en wat dat voor ons betekent, komen nu de werken van

barmhartigheid ter sprake. Van ‘de hon-gerigen voeden’ tot en met ‘de dodenbegraven’. Elke keer weer zoekt de voor-bereidingsgroep naar teksten en liederendie kunnen helpen om het thema dichtbijte brengen, muzikaal ondersteund doorToon Hagen en de cantorij. Regelmatigzijn in de viering mensen te gast die

door het (vrijwilligers)werk dat zij doenconcrete invulling geven aan één vandeze werken van barmhartigheid. De vie-ringen worden gehouden op elke tweedezondag van de maand om 16.30 uur inde Grote of St. Michaëlskerk.

Werken van barmhartigheid

Over verdraagzaamheid en haar grenzenIn de media zijn SIRE-spotjes te zien die aandacht vragen voor tolerantie, ‘Daar knapt Nederlandvan op’. Maar hoe tolerant ben je als je gekwetst bent door de houding en (geloofs)opvattingen vaneen ander? Hoe verdraagzaam ben je als iemand jouw waarden niet respecteert? Over deze vraagkomt Awraham Soetendorp, emeritus rabbijn van de Liberale Joodse Gemeente in Den Haag, op 24 januari spreken op uitnodiging van de Remonstranten in Zwolle. Zijn lezing is getiteld: ‘Over verdraagzaanheid en haar grenzen.’Rabbijn Soetendorp heeft in oktober de Juliet Hollister Award ontvangen in New York voor zijntomeloze inzet voor reli-gieuze verdraagzaamheid en wereldvrede, een prijs die eerder uitgereiktwerd aan Nelson Mandela, Desmond Tutu en de Dalai Lama. Deze avond wordt gehouden in de Doopsgezinde Kerk, Wolweverstraat 9 in Zwolle. Aanvang 19.45 uur. Er is gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan. Toegang gratis, wel wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd voor het Jacob Soetendorp Institute.

Canto Ostinato op SchnitgerorgelOp zondag 30 december wordt in de Grote of Sint-Michaëlskerk het werk Canto Ostinato van Simeon tenHolt uitgevoerd door Toon Hagen.Canto Ostinato is een werk dat in een ruimte als de Grote Kerk en op het Schnitgerorgel geweldig zijnverhaal kan vertellen. De luisteraar wordt in een almaar doorgaande en schier tijdloze stroom van muziekmeegevoerd, raakt er als het ware in betrokken en kan er zijn of haar eigen verhaal in doorleven. De com-positie biedt hieraan tijd en ruimte. De muziek gaat op een zeer bijzondere manier om met wat mensendoormaken. De laatste zondag van het jaar is daarom een heel goed moment om dit werk met elkaar tebeleven. Dit eindejaarsconcert begint om 16.30 uur. De toegang is gratis. Wel is er na afloop een collecte ten behoeve van de restauratie van het Schnitgerorgel. In het voorjaar van 2013 zullen van dit orgel acht van de twaalf balgen worden gerestaureerd.

Moed en vertrouwen bij PERKIHet was al eerder aangekondigd, maar na Nieuwjaar begint het echt. PERKI heeft dan twee in plaats van één kerkdienst permaand, steeds op de tweede en de vierde zondag om 14.00 uur in de Oosterkerk. Voor deze uitbreiding zijn verschillende redenen.

PERKI-leden wonen nogal verspreid over Noord- en Oost-Nederland, van Groningen tot Apeldoorn en van Heerenveen enLelystad tot Wierden. Om de onderlinge band te bewaren, was een dienst per maand te weinig. Er was duidelijk een groterebehoefte aan samenkomen, aan contact. Een andere reden is dat PERKI zo denkt tegemoet te komen aan de behoefte naar meer zingen, ook van andere liederen en aan meer variatie in de liturgie. PERKI kent twee zanggroepen, Ecclesia en Pancaran Kasih. Die kunnen in twee diensten per maand beter tot hun recht komen.Dankzij de opvang in de wijkgemeente Oosterkerk kan dit zonder problemen gerealiseerd worden. Men realiseert zich bij PERKIheel goed dat dankzij deze ruimhartigheid het ‘leven’ als migrantenkerk goed mogelijk is. PERKI gaat vol vertrouwen en moeden met dank aan God het nieuwe jaar in.

Simeon ten Holt

Rabbijn Awraham Soetendorp

spreekt op 24 januari in Zwolle.

11

Het opdiepen van de schatten van deTora staat centraal op vier donderdag-avonden in de Adventskerk/WijkcentrumSIO. De Tora is een bibliotheek vol ver-halen over rituelen, normen en waarden,strijd tussen individuen en naties, filo-sofie, gedachten over het universum, de

mensheid en G-d. Alles is bespreekbaar,zoals een leraar sprak: “Bestudeer deTora en nog eens en nog eens, want alleswat je wilt weten kun je er in vinden”.En: “Hoe meer Tora, hoe meer leven:hoe meer vrijheid: hoe meer vrede”.Inleider is Jan van Brummen, de avon-

den zijn op 10 en 24 januari, 7 en 21 februari en 7 maart van 20.00 tot 22.00 uur. Kosten: € 2,- voor koffie/thee en bijdrage in kosten van het lesmateriaal. Opgave uiterlijk 1 januari. Voor inlichtingen: Jan van Brummen, tel: (038) 465 10 62, e-mail:[email protected]

De schatten van de Tora

12

Aandacht voor

Kirchentag 2013 in HamburgVan 1 tot en met 5 mei 2013 wordt in Hamburg de 34ste Kirchentag gehouden. Vijf dagen lang samen luisteren en zingen, aan Bijbelstudie doen, opgenomen worden in een internationale schare mensen van alle leeftijden, met uiteenlopende achtergronden. En, als je dat wenst, logeren bij een gastadres. Gelegenheid om kennis te maken met een plaatselijke gemeente en Duitse gastvrijheid.Het centrale thema van deze Kerkendag luidt ‘Soviel du brauchst’, ‘Zoveel je nodig hebt’ (naar Exodus 16 vers 18). Het programma begint op woensdag met een ‘avond van ontmoeting’ in de binnenstad en eindigt met de slotdienst op zondagmorgen, meestal in een stadion. Elke deelnemer ontvangt een programmaboekje. Er worden ongeveer 100.000 deel-nemers verwacht. Het is dus zaak een goede planning te maken, rekening houdend met reistijd en verwachte drukte.

Kosten Een kaart voor de gehele Kirchentag kost €89.- p.p. Gebruik van openbaar vervoer in de Kirchentagregio is daarbij inbegre-pen. Jongeren tot 25 jaar, gepensioneerden en gehandicapten betalen €49.- euro p.p. Een gezinskaart kost €138.-euro, eendagkaart €28.-/17,- Men kan gebruikmaken van slaapmogelijkheden in onder andere scholen, waar men ook kan ontbijten.Gasten boven 35 jaar kunnen bij een gastadres logeren in Hamburg of omgeving. Kosten voor bemiddeling bedragen €21.-p.p of €42.- per familie. Desgewenst is gebruik te maken van hotelaccommodatie.Aanmelden kan via internet: Kirchentag.de/registration, nadere informatie per e-mail is verkrijgbaar bij [email protected] Ook Joost van Belois, e-mail: [email protected], kan informatie geven.

vertellen, als op bronnen buiten deBijbel. Zo gaat het over de komst van de wijzen uit het Oosten naar Bethlehemen hun terugkeer, de kindermoord en dedoor wonderen en legendes omgevenvlucht naar Egypte.

Peter den Hengst houdt de inleiding op woensdag 9 januari van 14.30 tot16.30 uur in de Adventskerk/Wijk-centrum SIO. Kosten: € 2,- per persoon, opgave is niet nodig.

Wat er gebeurde na Christus’ geboorteUit alles wat de christelijke kunst te ziengeeft over wat er gebeurde na de geboor-te van Christus, heeft Peter den Hengsteen aantal afbeeldingen geselecteerd. Die hebben die zowel betrekking op wat de evangeliën en apocriefe boeken

het lijden en sterven van Jezus het themain een heel modern, sober en strakkestijl. Heel de kerk straalt de glorie vanGod uit, de opstanding uit de dood enhet nieuwe leven. Ds. Hélène Evers gaatvoor in deze dienst. Op de foto een vande facades van La Sagrada Familia.

OpendeurdienstenDe laagdrempelige opendeurdiensten in de Sionskerk, doorgaans elke tweedezondagavond van de maand, beginnensteevast om zeven uur, met vanaf kwartvoor zeven samenzang. Alleen de dienstop Kerstavond, waaraan het koor Kavocameewerkt, begint om half negen.Heel bijzonder wordt ook de Opendeur-dienst op zondag 10 februari. Dan treedtde door gitaren en close harmony gedo-mineerde groep Kithara op, onder lei-ding van B. Kanis. Dominee Piet Rozen-boom uit Wolvega is de voorganger indeze dienst.

Op 10 maart beleeft het Zwolse mannen-koor Hanzezangers onder leiding vanHarry Koning een ‘thuiswedstrijd’ tij-dens de Opendeurdienst in de Sionskerk.De Hanzezangers repeteren wekelijks indit kerkgebouw. Voorganger is domineeG.W. Marchal uit Apeldoorn.De laatste dienst van het opendeur-seizoen is op 14 april, dan met hetChristelijk Gemengd Koor uit Zwolleonder leiding van J.W. Docter; voorgan-ger dominee G.J. Otter uit Emmeloord.

Kinderen gezegendKinderen zijn welkom in de Sionskerk.Op zondag 6 januari 2013 bidt de ge-meente om een zegen voor het nieuwejaar. Alle kinderen in de kerk worden dieochtend persoonlijk in de kerk gezegenden toegezongen door de gemeente. Op zondag 13 januari om 10.00 uur is inde Sionskerk een speciale kinderdienst.Dan zingt het kinderkoor De Bromvlieg.

Bijzondere diensten in Sionskerk

Bijbel & KunstOp zondag 6 januari is er ’s avonds weereen Bijbel & Kunstdienst in de Sions-kerk om 19.00 uur. Dit keer staat cen-traal La Sagrada Familia de prachtigekunstzinnige kerk in Barcelona ArchitectGaudi heeft met dit gebouw alle eer aanGod willen geven. Hosanna en Excelsisstaat er op de torens te lezen. Aan dehand van de onderdelen van La SagradaFamilia wordt de overgang gemaakt vanKerst naar de Lijdenstijd en Pasen. Zo heeft Gaudi de ingangen van de kerkeen totaal verschillend karakter gegeven.Bij de noordelijke ingang staat degeboorte van Christus centraal in eensierlijke stijl. Bij het zuidelijke portaal is

Sionskerk viert 30-jarig bestaanDe Sionskerk viert dit kerkelijke seizoen haar 30-jarig bestaan met een aantal bijzondere evenementen, telkens op de 30ste van

de maand. Zo is op 30 oktober een symposium gehouden met 30-ers en op 30 november de Actie Schoenendoos. Op 30 decem-

ber wordt de top-30 bekend gemaakt van de mooiste liederen van de Sionskerk. Elke zondag wordt één van de liederen uit deze

top-30 gezongen. Het mooiste lied klinkt in de jubileumdienst in september 2013. 30 januari viert de gemeente het jubileum met

een groot en feestelijk buffet voor alle vrijwilligers. Dat zijn er vele malen meer dan 30!

13

Verbouwing zalencentrum Oosterkerk begonnenDe eerste fase van de verbouwing van De Bagijnehof, het zalencentrum van de Oosterkerk, is begonnen. Deze fase, die wordtuitgevoerd door aannemer Eikenaar, omvat de uitbouw van de entree met veel glas. In de oude entree komen nu de toiletten.Verwacht wordt dat deze verbouwing nog voor Kerst gereed is; tot die tijd maken bezoekersvan het zalencentrum gebruik van de tijdelijke opgang aan de Bagijnesingel en hoofdingangvan de kerk.De tweede fase begint in januari 2013. Het buffet wordt groter en de ontvangstruimte over-zichtelijker. Zaal 4 wordt één met de ontmoetingsruimte en door een vouwwand functioneler.Ook het klimaat krijgt aandacht.Deze verbouwing kan in maart voltooid zijn.

Financiële reservesDe verbouwing van De Bagijnehof is mogelijk dankzij de financiële reserves van de nieuwewijkgemeente Oosterkerk. Ongeveer 27% van de kosten wordt bijgedragen door het College van Kerkrentmeesters. De wijkgemeente blij met deze bijdrage.Het wijkcollege kerkrentmeesters van de Oosterkerkgemeente is een inzameling begonnen om ook een nieuwe inrichting mogelijk te maken. Voor klein schilderwerk, garderoberekken en verdere aankleding is circa € 5000,- nodig. Gemeenteleden en anderen kunnen een gift deponeren in de speciale collectebussen of een bijdrage storten op rekeningnummer 525232, ten name van Beheer Oosterkerk, onder vermelding van Inventaris Bagijnehof.

Geschiedenis zending in AfrikaNagaan langs welke lijnen de geschiedenis van de zending in Afrika zich heeft voltrokken, dat kan op vier woensdagochtendenin de Adventskerk/Wijkcentrum SIO, onder leiding van Jaap van Slageren. In een eerste sessie worden de hoofdpunten aange-geven. Daarna wordt twee maal stilgestaan bij de zending en kerkgeschiedenis van Kameroen. In een vierde bijeenkoms wordtbehandeld hoe Amerikanen, Noren en Zwitsers hier bloeiende kerken hebben gesticht.De bijeenkomsten zijn op de woensdagsochtenden 16, 23, 30 januari en 13 februari van 9.30-11.00 uur. Kosten: € 2,00 voor koffie/thee. Opgave voor 10 januari: [email protected]

kerk wordt informatie gegeven en worden schrijfkoppels gevormd. Ookmensen van buiten de wijkgemeente zijn van harte welkom om mee te doen.

Dagboekje 40-dagentijd‘Weerwoord’ is de titel van het dagboek-je voor de 40-dagentijd van de Ooster-kerk, dat dit jaar geheel uit brievenbestaat. Voor iedere dag heeft een

gemeentelid een brief geschreven aaneen personage uit het evangelie vanLucas, dat voor deze tijd op het leesroos-ter staat. Het dagboekje kost €4,50. Hetis verkrijgbaar op het Kerkelijk bureauen bij Klazien Oosting, P.C. Hooftstraat27, tel: (030) 453 65 86. Op de zondagen3,10 en 17 februari wordt het verkocht inde Oosterkerk. De meeropbrengst isbestemd voor Amnesty International.

Oosterkerkers schrijven brieven‘De (geloofs)brief’ is het jaarthema vande Oosterkerk. Het komende half jaargaan gemeenteleden elkaar brievenschrijven over wat ze geloven en hoe ze het leven zien en beleven. Het is debedoeling dat mensen van verschillendegeneraties met elkaar schrijven. Hoevaak en hoe lang er geschreven wordt,bepalen de koppels zelf. Op maandag 21 januari om 20.00 uur in de Ooster-

kerk) noemde. Dit heeft hij met zijndood moeten bekopen. Hij werd in april1945 terechtgesteld door de nazi’s. In drie bijeenkomsten krijgen de deel-nemers een beeld van wat Bonhoefferbewoog. Zij zullen ontdekken dat zijntheologie een grote actualiteit heeft.De bijeenkomsten zijn op de dinsdag-avonden 22 januari, 12 februari en 26 februari van 19.30 - 21.30 uur, of op de woensdagochtenden 23 januari,

6 februari en 27 februari 2013 van 9.30-11.30 uur. Kosten: € 2,00 per keer plus een een-malige bijdrage voor een leesgids. Ds. Nelleke Eygenraam en ds. LouisaVos begeleiden het leerhuis. Deelnemers wordt verzocht bij aanmel-ding op te geven naar welke dagdelen de voorkeur uitgaat. Aanmelden kan tot 15 december [email protected]

Theologie van Bonhoeffer in leerhuisIn de Adventskerk/Wijcentrum SIOwordt op drie dinsdagavonden of woens-dagochtenden een leerhuis gehoudenover de theologie van Dietrich Bon-hoeffer. Hij was theoloog en predikant inDuitsland, in de tijd waarin politiek enmaatschappij zwaar onder druk stondenvan het nationaal-socialisme. Ook dekerk werd er door beïnvloed. Bonhoefferraakte betrokken bij de tegenbewegingdie zich Bekennende Kirche (belijdende

Samen gedichten lezenEen gedicht lezen en gedachten daarover delen is boeiend en inspirerend. Wie mee wil doen ontvangt tijdig de te gedichten

die aan de orde komen. Tijdens de tweede avond komen gedichten aan bod die zijn aangedragen door de deelnemers.

De avonden, die onder leiding staan van Sytze de Boer en Lodewijk Kruithof, vinden plaats op woensdag 30 januari

en donderdag 14 februari in de Oosterkerk, aanvang 20.00 uur.

Aandacht voor

14

Marinus van den Berg bij Gespreksgroep 50-plusVoor de komende maanden heeft de Gespreksgroep 50-plus, die bijeenkomt in de Oosterkerk, de volgende lezingen op het programma staan.

Op 16 januari komt Marinus van den Berg, pastor in verpleeghuis Antonius IJsselmonde in Rotterdam. Hij is betrokken bij de palliatieve zorg die verleend wordt aan ongeneeslijk zieke of stervende patiënten.Marinus van den Berg is een autoriteit in het begeleiden van mensen op het gebied van sterven, rouw, ouderdom en zorg. “Rouwen is alles opnieuw uitvinden en met verdriet omgaan”, zegt hij. “Je moet jezelfopnieuw uitvinden in relatie tot anderen. Je krijgt te maken met vragen: wie ben ik, wie mag ik zijn en wiewil ik zijn. En dit alles als het gaat om intimiteit, arbeid, ontspanning en levensbeschouwing.”Op 20 februari luisteren de deelnemers aan de gespreksgroep onder leiding van Derkien Wiedijk naar MariaVespers van Claudio Montiverdi. Een Vesper is een avondviering en Maria heeft daar een belangrijke plaatsin. In alle kloosters vindt tot op de dag van vandaag nog steeds deze viering plaats, naast de andere dagelijk-

se vieringen. De toehoorders krijgen een ‘luisterpapier’ voor deze lezing, waarin uiteraard ook veel muziek te horen zal zijn.Derkien Wiedijk studeerde na een opleiding aan de pedagogische academie op het Conservatorium in Groningen Schoolmuzieken Koordirectie. Op dit moment is zij werkzaam als docent muziek en als koordirigent van het pa-rochiekoor van Roden. Voor de stichting WijZ In Zwolle geeft zij cursussen en lezingen over onder andere de Mattheuspassie en het Weihnachts-oratorium van Johan Sebastian Bach.De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur. Kosten: €4,- inclusief koffie en thee. Voor nadere informatie: Tineke Diekema, tel. (038) 453 57 33; e-mail: [email protected]

Op 13 februari is het Aswoensdag, hetbegin van de Veertigdagentijd. Om 19.00uur houdt de Adventskerkgemeente eenoecumenische viering met en in de St. Jozefkerk. Ds. Hans Tissink gaat voor.

In Verpleeghuis De Weezenlanden is een Aswoensdagviering om 10.00 uur.Pastor Bert de Haar gaat voor.

Op woensdag 27 februari wordt in de Adventskerk een Vesper gehouden.Aanvang: 19.00 uur.

Begin Veertigdagentijd

Activiteiten Genootschap Nederland-Israël Zwolle Het Genootschap Nederland-Israël streeft ernaar de kennis over Israël en het Jodendom te verbreden en te verdiepen. Daartoe organiseert de afdeling Zwolle een aantal informatieve bijeenkomsten, die worden gehouden in de Synagoge aan de Samuel Hirschstraat. Aanvang: 19.30 uur. De avonden zijn voor leden gratis toegankelijk. Tegen een vergoeding van €3,- per persoon kunnen zij introducés meenemen.Lidmaatschap van het Genootschap Nederland-Israël staat open voor allen die Israël en de joodse cultuur een warm hart toedragen. De contributie bedraagt €20,- per jaar. Meer informatie over de afdeling Zwolle is verkrijgbaar bij Henk Hoeksema, tel. (038) 453 35 75, e-mail: [email protected]

Programma 2013De eerstvolgende bijeenkomst van het genootschap is op woensdag 16 januari. Het thema is Recente Geschiedenis; ds. Geert Hovingh spreekt over het onderwerp: ‘Joods leven in de Mediene’, met als voorbeeld Assen.Op woensdag 27 februari staat Godsdienst centraal. Mirjam Kan houdt een lezing over de rol van Ruth vanuit de Joodse invalshoek. Zij presenteert een analyse volgens joodse, psychologische en zelf onderzochte feministische bronnen.Op woensdag 17 april gaat het over de Jom Ha’atsmaoet-viering. Op deze dag wordt voor de 65ste keer de onafhankelijkheidvan de staat Israël herdacht. Voor deze dag wordt zowel van leden als niet-leden een kleine vergoeding gevraagd.Voor het voorjaar staat een bezoek aan de sjoel van Elburg op het programma. Het museum wordt gezocht, waarna onder leiding van een gids een wandeling wordt gemaakt door joods Elburg. De wandeling gaat langs de joodse begraafplaats, de woning van de laatste rabbijn, huizen waar Elburgse Joden hebben gewoond en langs onderduikadressen. In het museumstaat de geschiedenis van het joodse leven in Nederland centraal, toegespitst op het leven in Elburg. Door middel van films en andere presentaties komen de sjoel en de historie tot leven. Het museum heeft een prachtige website: www.sjoelelburg.nl

Marinus van den Berg

tradities samen stil bij zonde en zonde-besef. Zij kunnen het stof van oudewoorden afpoetsen, zodat ze nieuwenbevrijdend worden.Er zijn twee bijeenkomsten: op donder-dag 28 februari in de Adventskerk/Wijk-

centrum SIO en op 7 maart in de Onze Lieve Vrouwe Basiliek(Peperbuskerk), waar de biechtstoelwordt bezocht. Aanvang: 20.00 uur.Opgave bij: Nelleke Eygenraam (038)452 52 23, e-mail: [email protected]

Verkenningen rond Schuld en BoeteKatholieken kennen de traditie van debiecht, protestanten hebben de naam teworstelen met schuldgevoelens en angstvoor het oordeel. Onder leiding van ds. Nelleke Eygenraam en pastor HansSchoorlemmer staan mensen uit beide

15

‘Maak een vrolijk geluid voor de Heer’,luidt de tekst van het lied en zo klinkthet ook. De castagnetten, tamboerijnen,belletjes en trommels die onder debezoekers van de dienst zijn uitgedeeld,worden enthousiast gehanteerd. Evendaarvoor is met een wat ingetogener lieden het ontsteken van een kaars het over-lijden van een medebewoner herdacht.“Gij kent iedereen bij name, lieve Heer,vergeet hen niet.”De ontmoetingsruimte van de IJssel-bolder, een instelling voor verstandelijken meervoudig gehandicapte bewoners,is op elke eerste zondag van de maandgoed vol. Met bewoners, vergezeld vanfamilie- en personeelsleden, maar ookmet ouders en kinderen. “De sfeer vandeze diensten spreekt hen aan. Het is een simpel en toegankelijk concept, met een vaste opbouw en dezelfde liede-ren aan het begin en het eind”, aldus Ria Schipper en Mia Boerma, die inmid-dels zelf hun kleinkinderen wel eensmeenemen. Mia is een van de twee vrijwilligers die om de beurt voorgaan in de viering, net als Tineke van de Veer.Bernard Bos zorgt nagenoeg bij elke viering voor de muzikale begeleiding.

Vijftig vrijwilligersEr zijn ongeveer vijftig vrijwilligers diezich op de een of andere manier inzettenvoor de vieringen. Al vanaf het begin isRia coördinator van deze groep.“Sommigen hebben alleen een taak in de dienst, zij halen bijvoorbeeld bewo-ners op uit de verschillende vestigingen,of richten de ontmoetingsruimte in.Anderen zijn ook bij de voorbereidingvan de diensten betrokken.” “Iedereen

doet wat hij of zij leuk vindt, daardoorhouden de vrijwilligers hun werk vaakheel lang vol”, licht Mia toe.Zij is al bijna twintig jaar bij de dienstenbetrokken. Ze geniet van het contact metde bewoners, hoewel ze daar beroeps-matig geen enkele ervaring mee had.Voorgaan in de diensten doet ze ook‘puur op gevoel’, al kan haar een portietalent en flair in die richting niet wordenontzegd. “Ik leer vaak meer van dezemensen dan in de kerk”, ervaart ze. “Hunechtheid is heel bijzonder, heel warm.”

OecumenischRia heeft het ontstaan van de samen-werking meegemaakt. “Het begon 25 jaar geleden met een verzoek van de IJsselbolder aan de Adventskerk-gemeente. Of wij iets wilden doen in de instelling, die interlevensbeschouwe-lijk is en geen kerkelijk werkers in dienstheeft. Ons pastorale team heeft toengezegd: dat moeten we als Adventskerkniet alleen doen, dit is een taak voor allekerken in Zwolle-Zuid. Vanaf het begin zijn dit oecumenischevieringen geweest; als protestantse wijk-gemeente doen we dit samen met de vrijgemaakten, de christelijke gerefor-meerden en de rooms-katholieken. En dat is heel bijzonder.”De diensten worden voorbereid doorwisselende groepjes vrijwilligers uit deverschillende kerken. Behalve het vastebegin en eind en heel veel andere liede-ren bevat de viering een korte uitleg.Vaak vormt een thema de leidraad vooreen aantal diensten, zo is nu gekozenvoor de tien mooiste Bijbelverhalen van Zwolle.

Evangelisatie“Ik ga er niet vanuit dat alle bewonersoppakken wat je wilt zeggen, veel vanhen hebben een heel laag verstandelijkniveau”, legt Mia uit. “Maar heel stiekemzie ik hier toch ook iets van evangelisatiein. Er komen begeleiders mee die nooitin de kerk komen, maar bij ons met eenlied in het hoofd weggaan.” “Er zijn ookouders die naar elke dienst komen en weworden regelmatig gevraagd begrafenis-diensten te doen. Ook van buitenkerke-lijke bewoners die kennelijk toch ietshebben gehad aan wat wij doen. Dat zijnheel bijzondere ervaringen”, vindt Ria.Ze heeft waardering voor de medewer-king van het personeel. “In het beginzagen veel van hen het nut hier niet van in, maar dat is in de loop van de tijd heel erg veranderd. Er begint nu echt een wisselwerking te ontstaan tussen ons en de medewerkers.” Mia iservan overtuigd: “Het lijkt of ons werkecht gezegend wordt.”

Al bijna 25 jaar houdt een groep vrij-willigers uit de vier kerken in Zwolle-Zuid maandelijkse diensten in deIJsselbolder in stand. Ria Schippervan de Adventskerkgemeente en Mia Boerma van de GereformeerdeKerk Vrijgemaakt in Zuid vertellenover hun aandeel in deze bijzonderevieringen.

Een vrolijk geluid voor de HeerAlle kerken in Zwolle-Zuid werken samen in diensten voor bewoners IJsselbolder

De diensten in de ontmoetings-ruimte van de IJsselbolder(Commissarissenlaan 35) zijn vrijtoegankelijk, met uitzondering vande Kerstviering. In de eerste helftvan 2013 zijn er diensten op dezondagen 6 januari, 3 februari, 3 maart, 1 april, 2 juni en 30 juni.Aanvang: 10.30 uur.

Bij de fotoMia helpt bewoner Jelte bij het ont-steken van de gedachteniskaars voorzijn overleden vriend Jan.

Kerkelijk Bureau

Protestantse Gemeente Zwolle

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters

en Diakenen

Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle

Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur

Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79

E-mail: [email protected]

Website: www.pknzwolle.nl

Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Bankrekeningen:College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705

College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320

Gaandeweg: 69.97.69.167

Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745

Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100

CollectepenningenEr zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,-

en €10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of

door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.

Overige verkoopadressen:

Emmäuskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur

Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur

Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur

Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur

In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92

In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en

W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw,

Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)

Op deze adressen kan contant of door middel van een

eenmalige machtiging betaald worden.

Actie Kerkbalans Zwolle 2012Stand van zaken 16 november

€ 1.245.633 reeds ontvangen

€ 1.433.490reeds toegezegd

€ 1.533.000 begroot

81%

93%

benodigd

Elke bijdrage is welkom, ook extra bijdragen naast al gedane toezeggingen.Bedragen kunnen gestort worden op rekeningnummer 69.96.41.705

t.n.v. College van Kerkrentmeesters PGZ o.v.v. extra bijdrage 2012

Financieel verslag College van Diakenen 2011 ter inzageDe Algemene Kerkenraad heeft op 29 oktober 2012 het Finan-cieel verslag 2011 van het College van Diakenen voorlopigvastgesteld. Dit verslag ligt van maandag 17 december 2012tot en met vrijdag 4 januari 2013 gedurende de openingstijdenter inzage op het Kerkelijk Bureau. Reacties kunnen tot driewerkdagen nadien, dus tot woensdag 9 januari 2013 wordengestuurd aan de scriba van de Algemene Kerkenraad, per adresKerkelijk Bureau. Reacties dienen op 9 januari 2013 voor12.00 uur bij het Kerkelijk Bureau ontvangen te zijn. Het Financieel verslag wordt daarna definitief vastgesteld door de Algemene Kerkenraad.

Met deze duiven, geïnspireerd op het logo van de PKN,

wordt in het vervolg in iedere Gaandeweg de actuele stand

van Kerkbalans weergegeven.

Meer weten…Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad

en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl

en klik op de Berichten van deze colleges.

16

Beleid en bestuur

Net als in de afgelopen jaren heeft de Commissie Geldwerving van de PGZ weer een eigen promotiefolder laten maken voor de Actie Kerkbalans. Naast praktischeinformatie over het bijdragen aan Kerkbalans en een aantal cijfers, komen in de folder vier kerkleden/medewerkers aan het woord. Thema voor 2013 is: ‘Wat is de kerk mij/ons waard?’ Een jongere uit de Sionskerk, een kerkenraadslid uit deStinskerk, de in Zwolle werkzame studentenpastor en een medewerkster van hetKerkelijk Bureau waren graag bereid te vertellen over hun persoonlijke betrokken-heid bij de kerk. De folder wordt in januari meeverspreid met de andere papieren voor de Actie Kerkbalans.

In folder Kerkbalans 2013

Gemeenteleden over hun betrokkenheid bij de kerk

Daar geef je voor

2013

Begroting 2013Lasten:

Onderhoud/beheer gebouwen € 569.650

Predikanten/kerkelijk werkers € 852.974

Kerkenwerk € 36.900

Afdracht landelijke organen € 139.000

Salarissen/vergoedingen € 260.527

Administratie/beheer € 61.550

Rentelasten € 14.920

Overige lasten € 22.900

Totaal € 1.958.421

Benodigde opbrengst Actie Kerkbalans € 1.560.521

Baten:

Verhuur (kerk)zalen € 132.100

Rente/dividenden € 68.500

Collecten/giften € 188.300

Diversen € 9.000

€ 397.900

SolidariteitskasIn de maand mei wordt weer actie gehouden voorde Solidariteitskas. Leden van 21 jaar en ouder(belijdende leden vanaf 18 jaar) wordt gevraagd €15,- bij te dragen. Onder meer het studenten-pastoraat hier in Zwolle wordt daaruit bekostigd.Zie ook de folder Kerkbalans waarin ds. BertKoetsier toelicht wat dit inhoudt.

Leden van de PGZ geven gemiddeld een kleine € 20,- per maand voor Kerkbalans.

Het landelijk gemiddelde ligt daar substantieel onder.Van de inkomsten van de Protestantse Gemeente Zwolle

komt zo’n driekwart uit Kerkbalans.

Om alle (stijgende) kosten te kunnen dekken moet de gemiddelde bijdrage per maand omhoog.

Een aantal jaren geleden is besloten door verkoop vangebouwen en andere maatregelen structureel te bezuinigenom het begrotingstekort terug te dringen. Hogere bijdragenen bezuinigingen dragen er samen toe bij dat de PGZ voorlangere tijd financieel gezond blijft. Dat ingezette procesbegint zijn vruchten af te werpen. Het begrotingstekort

is al flink gedaald. Dit proces kan echter alleen de goede kant op blijven gaan als ook de bijdragen

aan Kerkbalans op niveau blijven. In januari gaan ruim vijfhonderd vrijwilligers op pad om bij alle leden van de PGZ de envelop van Kerkbalans te

bezorgen en vervolgens weer op te halen.Door het jaar heen zetten ambtsdragers en andere

vrijwilligers zich in om leden die niet bijdragen op te roepen (weer) mee te doen aan Kerkbalans.

Als richtbedrag voor mensen die voor het eerst benaderd worden voor Kerkbalans wordt een maandbijdrage van 2%

van het netto maandinkomen aangehouden.

Voor elke wijk wordt berekend hoeveel recht bestaat opeen formatieplaats voor een predikant. Voor een derde deelwordt dit bepaald door te kijken hoeveel leden van de wijk

€ 40,- of meer bijdragen aan Kerkbalans. Ook het gemiddelde aantal kerkgangers op zondagochtendis voor een derde deel bepalend, evenals het aantal adres-

sen per wijk. Met het bijdragen aan Kerkbalans en hetbezoeken aan de ochtenddiensten heeft u dus invloed op de

omvang van de formatie in uw wijkgemeente. Het is danook van belang om ingeschreven te staan bij de wijk-

gemeente waar u zich bij betrokken voelt.

17

Adventskerk:

17.30 en 19.00 uur Kinderkerstfeest

De kinderen van de Adventskerk voeren een kerst-

musical op die zich afspeelt in een supermarkt en

er is samenzang van bekende kerstliederen.

Voorafgaand aan de diensten is buiten een levende

kerststal te bewonderen. Voor de kinderen is er een

cadeautje bij het naar huis gaan. Kinderen en

volwassenen zijn van harte welkom.

22.00 uur ds. J.T. Tissink

Emmaüskerk:

21.00 uur Gezamenlijke dienst in de Hoofdhof

Grote Kerk:

22.30 uur Kerstnachtdienst, georganiseerd door de

Commissie Grote Kerk.

Met de klanken en woorden van de gedachteniscantate

‘Koester de namen’ van Sytze de Vries en Toon Hagen

nog in het hoofd is de Commissie Grote Kerk op weg

gegaan naar Advent en Kerst. Ook in de Kerstnacht zal

het gaan het om het koesteren en levend houden van de

namen van mensen. In iedere naam die klinkt ligt een

verhaal besloten. Jezus is niet uit de hemel komen vallen,

maar vormt een schakel in een keten van namen, die uit-

eindelijk teruggaan op Adam. Al die namen zullen deze

nacht klinken, in de lezing van Lucas 3 en in het bijzon-

dere muziekstuk van Arvo Pärt ‘… Which was the

son of…’ Zie ook pagina 7 van deze Gaandeweg.

Aan deze dienst wordt meegewerkt door de

Michaelscantorij, Musica Michaelis, Toon Hagen

en Gea Hoven. Voorgangers zijn ds. Ries Nieuwkoop

en ds. Iemke Epema.

Open Kring

19.00 uur mw. ds. N. Beimers. Kerstspel met mede-

werking van gemeenteleden jong en oud.

Sionskerk

20.30 uur mw. ds. H. Evers, met medewerking van het koor

Kavoca uit Kampen onder leiding van Luthine Postuma

Stinskerk

22.00 uur ds. E. van ’t Slot, met medewerking van het

mannenensemble Into my heart

Hoofdhof

21.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff, gezamenlijke dienst

met Emmaüskerk

Lutherse Kerk

19.30 uur Kerstavond voor jong en wat ouder.

Kerstavond krijgt in de Lutherse gemeente dit jaar een

andere invulling dan gebruikelijk. Veel gemeenteleden,

van jong tot wat ouder, zullen hun talenten als bijvoor-

beeld zanger, decorbouwer, toneelspeler, tekstschrijver,

muzikant of kostuumnaaister inzetten om het kerst-

verhaal op een andere manier te vertellen.

Die avond vinden oma en haar kleinkind op zolder een

kerststal. Maar Jozef, Maria, het Kerstkind, de os, de

ezel en alle andere figuren uit de kerststal zijn nergens

te vinden. Blijft op kerstavond de kerststal dan leeg?

Wie nieuwsgierig is geworden hoe dat afloopt is van

harte welkom om het verhaal mee te maken.

Eglise Wallonne

19.30 uur prof. dr. R. Roukema

Kerstavondmaandag 24 december

Kerst en de Jaarwisseling zijn momenten bij uitstek om stil te

staan bij de diepere en hogere lagen van het leven. Een plek bij

uitstek om dat te doen is de kerk. Alle wijkgemeenten houden

in deze tijd van het jaar bijzondere diensten, nu eens ingetogen

en vol sfeer, dan weer levendig en vooral voor kinderen en hun

ouders een feest. De foto’s op deze pagina zijn vorig jaar Kerst

gemaakt in de Oosterkerk (door Maarten Matser) en de Advents-

kerk (door Paula Santbulte). Ook dit jaar zijn hier en in andere

kerken van die mooie vieringen, waar iedereen welkom is. Ook

als je in de rest van het jaar misschien zelden in de kerk komt.

Kerst en Jaarwisseling in de kerk

18

Eerste Kerstdagdinsdag 25 december

Tweede Kerstdagwoensdag 26 december

Adventskerk

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam


Emmaüskerk

10.00 uur dhr. G. van Vulpen

Grote Kerk

10.00 uur ds. J. Mulderij

19.00 uur ds. G.J. Codée, De Bilt

Oosterkerk

9.00 uur mw. ds. M.E. Jonker, kinderkerstfeest.

Kinderen van de kindernevendienst voeren een

kerstspel op.

10.30 uur mw. ds. I.P. Epema (dienst met veel muziek)

Open Kring

9.30 uur ds. A. Pietersma

Sionskerk

10.00 uur ds. R. van Putten

Stinskerk

10.00 uur ds. E. van ’t Slot,

met medewerking van Excelsior

Hoofdhof

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

Lutherse Kerk

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Rehoboth

10.00 uur dhr. D. Klompjan

Rivierenhof

10.00 uur ds. J. Vonk

Isala klinieken locatie Sophia

10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff

Verpleeghuis De Weezenlanden

10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar

Zandhove

10.00 uur dhr. K. Fredriks

Zonnehuis

11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Oudejaarsdagmaandag 31 december

Nieuwjaarsdagdinsdag 1 januari

19

Grote Kerk

10.00 uur Kinderkerstfeest

Adventskerk


Emmaüskerk

19.00 uur dienst in De Hoofdhof

Grote Kerk


Oosterkerk

19.30 uur ds. W. Hortensius

Open Kring

19.30 uur mw. ds. N. Beimers

Sionskerk

19.00 uur mw. ds. M.J. Hukubun

Stinskerk

19.30 uur ds. E. van ’t Slot

Hoofdhof


Rehoboth

19.00 uur dhr. H. Esselink

Zonnehuis

16.00 uur ds. G.L. Kruizinga

Adventskerk

10.15 uur ds. J.T. Tissink (ochtendgebed)

Grote Kerk


Oosterkerk

11.00 uur mw. ds. I.P. Epema (morgengebed)

AdventskerkTalmaplein 2

Zwolle - Zuid

Mw. ds. N.A. Eygenraam

Ds. J.T. Tissink

D.J. Steenbergen

Tel. scriba: (038)4658028

www.adventskerk.nl

EmmaüskerkCampherbeeklaan 53

Zwolle - Berkum

Kerkelijk werker:

dhr. G. van Vulpen

Tel. scriba: (038)4544719

www.emmauskerk-berkum.nl

Grote KerkGrote Markt 18

Zwolle - Centrum

Ds. J. Mulderij

Tel. scriba: (038)4223241

www.grotekerkgemeente.nl

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

19.00 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam (vesper)

Zondag16 decemberDerde Advent

Zondag23 december

Vierde Advent

Zondag30 december

Zondag6 januari

Zondag13 januari

Zondag20 januari

Zondag27 januari

Zondag3 februari

Zondag10 februari

Zondag17 februari

Zondag24 februari

10.00 uur dhr. A. Lowijs,Noordscheschut

19.00 uur dienst in Hoofdhof

10.00 uur

ds. B. Jongeneel, Apeldoorn

19.00 uur

ds. J. Mulderij

JeruzalemkerkWindesheimstraat 1

Zwolle - Assendorp


19.00 uur


(vesper)

10.00 uur ds. H. van Vreeswijk, Kampen

19.00 uur Kerstfeest kindernevendienst

10.00 uur

ds. J. Mulderij

19.00 uur

ds. J. Tadema, Urk

(Grote Kerkgemeente)

9.30 uur

drs. F. Revet

10.00 uur

ds. W. Hortensius

10.00 uur ds. M.J. Schuurman,Oldebroek19.00 uur

ds. E. van ’t Slot

9.30 uur dhr. K. Fredriks, Zwolle

19.00 uur ds. E. van ’t Slot(Opendeurdienst mmv gospelkoor

Akousate Dalfsen)

10.00 uur

ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn

19.00 uur

dienst in Hoofdhof

10.00 uur ds. P. Baas, Zalk

16.30 uur Taizéviering

19.00 uur

ds. H.J. van Wijnen, Nieuwegein

9.30 uur

mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

19.00 uur dienst in Hoofdhof


16.30 uur Michaëlsviering, mw. ds. I.P. Epema

19.00 uur

ds. A. Goedvree, Wezep


9.30 uur ds. J. T. Tissink

(Schrift en Tafel)

19.00 uur Taizé-viering

10.00 uur

ds. W.L. Dekker, Nijeveen

19.00 uur

dienst in Hoofdhof

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop)16.30 uur Gaandewegviering

ds. W. Hortensius19.00 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen-dienst)

10.00 uur ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden

(Heilig Avondmaal) 19.00 uur dienst in Hoofdhof

10.00 uur

ds. H. Markus, Putten

16.30 uur

Michaëlscantate

19.00 uur

ds. J. Mulderij


9.30 uur


19.00 uur ds. E. de Fouw

(Opendeurdienst)

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

(doopdienst)

9.30 uur


9.30 uur


(Wind in de zeilen-dienst)

10.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

19.00 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn

10.00 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal

19.00 uur dhr. G. van Vulpen,(zangdienst)

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

19.00 uurds. A. Groeneveld, Lunteren

10.00 uur ds. G. Rohaan, Gramsbergen

19.00 uur dr. J.D.Th. Wassenaar,Hellendoorn


16.30 uur Taizéviering

19.00 uur

ds. A. Baas, Apeldoorn


16.30 uur Gaandewegviering,

mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur ds. J.W. van Bart, Wierden16.30 uur Michaëlsviering,

dhr. J. Stegeman19.00 uur ds. J. Mulderij

10.00 uur

ds. J. Mulderij

16.30 uur

Michaëlsvesper

19.00 uur

ds. M.J. Schuurman, Oldebroek


19.00 uur

prof. dr. W. Verboom, Harderwijk


Kerk

die

nste

n

20Voor de kerkdiensten op Kerstavond, Eerste en Tweede Kerstdag, Oudejaars- en Nieuwjaarsdag: zie pagina 18 en 19

OosterkerkBagijnesingel 17

Zwolle - Centrum

Ds. A. den Besten

Mw. ds. I.P. Epema

Ds. W. Hortensius

Mw. ds. M.E. Jonker

Mw. G.C. van Stappen

Tel. scriba: (038)4546229

www.oosterkerk.nl

Open KringHofstedeweg 1

Zwolle - Stadshagen

Mw. ds. N. Beimers

Ds. A. Pietersma

Tel. scriba: (038)4200171

www.openkring.nl

SionskerkGlanerbeek 10

Zwolle - Noord

Mw. mr. dr. H. Evers

Drs. ir. R. van Putten

Tel. scriba: (038)4546104

www.sionskerkzwolle.nl

10.00 uur mw. M. Mazereeuw

19.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers

(Heilig Avondmaal)

19.00 uur ds. R. van Putten

(Christmas Carols mmv Sjema)

StinskerkWestenholterweg 19

Zwolle - Westenholte

Ds. E. van ’t Slot

Tel. scriba: (038)4215164

www.stinskerk.nl

10.00 uur

ds. M. Zoeteweij, Lemele

19.00 uur

dienst



9.30 uur

ds. A. Pietersma

10.00 uur

ds. G. Cnossen, Apeldoorn


16.00 uur Kinderkerstfeest19.00 uur Gezamenlijke dienst

’s-Heerenbroek

10.00 uur

mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

10.00 uur

ds. P. Both, Spijkenisse

10.00 uur

dhr. G. van Vulpen

19.00 uur

ds. W. Geerlof, Zwartsluis

10.00 uur

mw. ds. I.P. Epema

(doopdienst)

9.30 uur

ds. A. Pietersma



(Bijbel & Kunst)

10.00 uur


19.00 uur

dhr. F. Verkade, Hoogeveen

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

(afscheid en bevestiging

ambtsdragers)

9.30 uur

ds. A. Pietersma

(doopdienst)

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

(Heilig Avondmaal)

10.00 uur

mw. ds. H. Evers

10.00 uur

ds. E. van ’t Slot (dopen)

19.00 uur

ds. J. Mulderij

9.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

9.30 uur

ds. A. Pietersma

9.30 uur

dr. D. van Keulen, Zwolle

10.00 uur

mw. ds. H. Evers

(bevestiging ambtsdragers

mmv Sjema)

10.00 uur

ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden

19.00 uur

ds. G. Doorn, Hasselt


14.00 uur PERKI-dienst

10.00 uur

ds. R. van Putten


(bevestiging ambtsdragers)

19.00 uur

dhr. G. van Vulpen, Zwolle

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker (dopen)

14.00 uur PERKI-dienst



10.00 uur ds. A. den Besten14.00 uur PERKI-dienst

19.00 uur mw. C. van Stappen


(doopdienst mmv Sjema)


(Bijbel & Kunst)


(Heilig Avondmaal)

19.00 uur ds. P. Rozenboom

(Opendeurdienst mmv Kithara)

10.00 uur


10.00 uur

ds. R. van Putten


(Heilig Avondmaal)


(Heilig Avondmaal)

10.00 uur


19.00 uur

contaKtdienst

10.00 uur

ds. A. den Besten

19.00 uur

ds. C.M.A. van Ekris, Breukelen

10.00 uur

mw. ds. I.P. Epema

19.00 uur


10.00 uur

mw. M. Mazereeuw

14.00 uur

PERKI-dienst

10.00 uur ds. W. Hortensius, mw. C. van Stappen

(oecumenische viering, Schrift en Tafel)

21


Zondag23 december

Vierde Advent

Zondag30 december

Zondag6 januari

Zondag13 januari

Zondag20 januari

Zondag27 januari

Zondag3 februari

Zondag10 februari

Zondag17 februari

Zondag24 februari

De HoofdhofKerkweg 26

Zwolle - Berkum

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Tel. scriba: (038)4547233

www.hoofdhof.nl

Lutherse KerkKoestraat 4

Zwolle

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4226826

www.elkz.nl

9.30 uur

ds. A.C. Bronswijk

19.00 uur

dr. J. Ridderbos, Assen

10.00 uur

ds. E. de Fouw

9.30 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur

ds. T.K. van Dam

9.30 uur


10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. E. de Fouw

9.30 uur mw. ds. R. K. Schoonveld-van der

Zwan, Emmeloord19.00 uur ds. W.J.W. Scheltens,

Lunteren

9.30 uur

mw. E.J. Urban, Zwolle

19.00 uur

Kern Team Eredienst

10.00 uur

ds. E. de Fouw

9.30 uur

ds. L.P. Miedema, Zwolle

19.00 uur

ds. P.J. Hofland, Wezep

10.00 uur

ds. E. de Fouw

(oecumenische dienst

in Oosterkerk)


(Heilig Avondmaal)19.00 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal)

10.00 uur

mw. ds. T.K. van Dam

(Heilig Avondmaal)

9.30 uur


19.00 uur

dienst in Emmaüskerk

9.30 uur


19.00 uur


9.30 uur

ds. A.C. Bronswijk, Deventer

19.00 uur


9.30 uur


19.00 uur


10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

prof. dr. M.A. Matthias

10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur ds. K. de Graaf; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;Sophia 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur

mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur ds. H. Frijling; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 10.00 uur dhr. G. van Vulpen; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot;

Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Rehoboth 10.00 uur mw. Westerduin; Sophia 10.00 uur mw. Th. Sloot;Weezenlanden 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur

dhr. M. Luttenberg en dhr. K. Fredriks (oec. viering); Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Eglise Wallonne 10.30 uur R. Roukema; Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; IJsselbolder 10.30 uur dienst; Rehoboth 10.00 uur

dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel);Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur mw. W.J. Treep;

Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Rehoboth 10.00 uur dhr. M. Westerduin, ’s-Heerenbroek;

Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;

Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal);Rehoboth 10.00 uur dhr. A. Hartstra, Oudehaske; Sophia 10.00 uur

mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. H.C. Mijnders

Eglise Wallonne 10.30 uur F. Weber; Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten;IJsselbolder 10.30 uur dienst; Rehoboth 10.00 uur dhr. B. Greveling, Wezep;

Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar;Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur dienst;

Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift en Tafel)

Rehoboth 10.00 uur ds. J.M.D. van den Berg, Wezep; Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;

Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Eglise Wallonne 10.30 uur E. van Hilten-Matthijsen; Rehoboth 10.00 uurdhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur

mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Rehoboth 10.00 uur ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn; Sophia 10.00 uur dienst;Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur dienst;

Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

CollectedoelenIn de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen.

Zondag 16 december: Diaconale noodhulpZondag 23 december: Begrotingstekort Protestantse Gemeente ZwolleDinsdag 25 december, Eerste Kerstdag: Kinderen in de KnelZondag 30 en maandag 31 december: OudejaarscollecteDinsdag 1 januari 2013, Nieuwjaarsdag: Kerk in ActieZondag 6 januari: Energiekosten kerkgebouwenZondag 13 januari: WijkkasZondag 20 januari: Vakantieweken gehandicaptenZondag 27 januari: Pastoraat / CatecheseZondag 3 februari: WerelddiaconaatZondag 10 februari: Exploitatie Protestantse Gemeente ZwolleZondag 17 februari: StudentenpastoraatZondag 24 februari: Stille hulp

Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Rehoboth 10.00 uur

dhr. A. Palland, Mastenbroek; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;

Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot;

Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

22

Kerk

die

nste

n


Zondag23 december

Vierde Advent

Zondag30 december

Zondag6 januari

Zondag13 januari

Zondag20 januari

Zondag27 januari

Zondag3 februari

Zondag10 februari

Zondag17 februari

Zondag24 februari

Gospelkoor Akousate in AdventskerkOp zondagavond, 6 januari 2013 om 19.00 uur treedt het interkerkelijk Gospelkoor Akousate op in de Adventskerk tijdens deOpendeurdienst. Akousate betekent 'Hoort, luistert!’ Het koor, dat al meer dan twintig jaar bestaat, zingt Nederlandstalige enEngelstalige gospelliederen. Akoustate wordt begeleid door pianospel van dirigent Bert Bootsma. De vertaling van de Engelse liederen komt tijdens de dienst op de beamer. Ds. Edward van ‘t Slot houdt een ‘tussentijdse’ meditatie.

www.salet.nl

Jolandais één van

onze uitblinkers

Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | 8021 BG Zwolle www.boertjeshorst.nl | 038-4216164

Branderweg 1f 038 465 02 22

www.schildersbedrijfporte.nl

www.twitter.com/@porteschilders

Samen maken we de toekomst

www.unica.nl

Unica Zwolle Schrevenweg 2 Postbus 623 8000 AP Zwolle T (038) 456 04 56

Schoenen van Wieten passen goed, zitten lekker

en lopen beter!

Diezerkade 4 • 8021 CW Zwolle • T: 038 453 51 72

Kuiper Loodgietersbedrijf

www.kuiper-zwolle.nl

Erkend Installateur

Voor al uw

�

�

�

�

�

�

DakbedekkingGas en water

Diamantboren

RioleringSanitairCentrale Verwarming

U kunt ons bereikeno

Telefoon 038-4535121fax op 038-4540803.E-mail [email protected]

Vechtstraat 23-258021 AS Zwolle

p werkdagenvan 9.00 tot 18.00 uur

Snel thuiszorg nodig?

Bel 0900 86 62 (lokaal tarief)

Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl

Gaandeweg december 2012

Documents

Transcript of Gaandeweg december 2012