Fit in je hoofd en welbevinden op het werk vigez

VIGeZ vzw, ©2012, Fit in je hoofd en welbevinden op het werk 1

Fit in je hoofd en welbevinden op het werk Vannyvel Joeri, 25 september 2012


1. (Mentale) gezondheid en werkbaar werk : basispijlers van een goed werkvermogen 2. Aan de slag met mentale gezondheid op het werk 3. ‘Mentaal gezonde bedrijven’ hebben succes : argumenten 4. Algemene conclusie


1. (Mentale) gezondheid en werkbaar werk: basispijlers van een goed werkvermogen

• Wat is mentale gezondheid?

“Een vorm van welbevinden waarin elk individu zijn of haar eigen potentieel kent, kan omgaan met de normale stress van het leven, productief kan werken, en in staat is een bijdrage te leveren aan zijn of haar omgeving.” (WHO, 2007)

http://www.youtube.com/watch?v=sNuiuFfaMEo

http://www.youtube.com/watch?v=fPxsVzR7Gqs

http://www.youtube.com/watch?v=sNuiuFfaMEo

http://www.youtube.com/watch?v=fPxsVzR7Gqs


Nek

• Ontspan uw schouders

• Laat uw hoofd naar uw rechterschouder zakken breng het terug op en laat het naar uw linkerschouder zakken.

• Draai uw hoofd: draai traag naar uw linkerschouder, doe hetzelfde naar de rechterschouder.

• Laat uw hoofd naar voor zakken, breng het terug op.

• Houd iedere positie ongeveer vijf seconden vast

• Herhaal dit 4 tot 5 keer

Ontspannend (1)


• Wat is werkbaar werk?

Werkbaar werk houdt in dat je door het werk gemotiveerd wordt en kansen krijgt om bij te leren. Het houdt ook in dat je er niet problematisch overspannen van wordt en dat de werk-privébalans in evenwicht is. Dit moet ervoor zorgen dat langer werken aantrekkelijker wordt en de werkzaamheidsgraad toeneemt.” (Bourdeaud’hui & Vanderhaeghe, 2010)


• Wat is werkvermogen?

“ De mate waarin een werknemer zowel lichamelijk als geestelijk (psychisch) in staat is om zijn/haar huidige werk uit te voeren en dus duurzaam inzetbaar is.” (Ilmarinen, 2005)


• Huis van werkvermogen (Ilmarinen, 2005)


Geen gezondheid zonder mentale gezondheid!

PHYSICAL

Vital energy

ability to do enjoying things one good social

enjoys Health relations

Meaning, feeling control Connectedness, Purpose over life and « community » living conditions

MENTAL SOCIAL


Nek

• Ontspan uw schouders

• Beweeg het hoofd horizontaal naar achter

• Houd de positie ongeveer vijf seconden aan

• Kom langzaam terug tot de basishouding


Ontspannend (2)


Werkbaarheidsmonitor 2010

Bron: Stichting Innovatie & arbeid


Indicator Omschrijving

Psychische vermoeidheid de mate waarin de door psychosociale arbeidsbelasting opgebouwde

(mentale) vermoeidheid recuperabel is dan wel bij werknemers leidt tot

spanningsklachten en verminderd functioneren

(problemen met) werkstress

Welbevinden in het werk de mate waarin werknemers door de aard van de job(inhoud)

werkbetrokken zijn/blijven dan wel gedemotiveerd raken (problemen met)

werkbetrokkenheid en motivatie

Leermogelijkheden de mate waarin werknemers door formele opleidingskansen en de

dagdagelijkse ervaring op de werkplek hun competenties al dan niet op peil

kunnen houden en verder ontwikkelen i.f.v. hun inzetbaarheid op langere

termijn (onvoldoende) kansen op bijblijven/competentieontwikkeling

Werk-privé-balans de mate waarin de taakeisen in de werksituatie al dan niet belemmerende

effecten hebben op de handelingsmogelijkheden in de „thuis‟situatie (problemen met) combinatie van arbeid met privé-leven

Overzicht werkbaarheidsindicatoren


Indicator Omschrijving

Werkdruk de mate van arbeidsbelasting vanuit kwantitatieve taakeisen, zoals

werkvolume, werktempo, deadlines

Emotionele belasting de mate van arbeidsbelasting vanuit contactuele taakeisen, inz. bij

omgang met klanten (patiënten, leerlingen) of coördinatieopdrachten

Taakvariatie de mate waarin de functie-inhoud een afwisselend takenpakket omvat en

beroep doet op vaardigheden van werknemers

Autonomie de mate waarin werknemers invloed hebben op de planning en

organisatie van hun eigen werk – „regelmogelijkheden‟

Ondersteuning directe leiding de mate waarin werknemers door hun rechtstreekse chef adequaat

gecoacht en sociaal gesteund worden

Arbeidsomstandigheden de mate waarin werknemers blootgesteld worden aan fysieke

inconveniënten in de werkomgeving en lichamelijke belasting

Overzicht risico-indicatoren of knelpunten




• Evolutie werkbaarheidsgraad 2004-2010




Schouders • Rollen

• Start met rug en nek in neutrale positie.

• Beweeg de schouders omhoog en vervolgens naar voren, naar beneden en naar achteren in een soepele, draaiende beweging

• Draai uw schouders op dezelfde manier, maar nu van achter naar voor


• Heffen • Start met rug en nek in neutrale positie.

• Hef uw schouders

• Houd de positie aan gedurende 5 seconden

• Kom langzaam terug tot de neutrale positie


Ontspannend (3)


Verandering werkomgeving

•Nieuwe technologieën, materialen en werkprocessen

•Verandering in aard van de job, organisatie en management

Nieuwe risico’s

•Slechte kwaliteit van werk

•Hoge werkdruk en werklast

•Geweld en pesten

•Inbalans gezin & werk

•Hoge emotionele eisen op het werk

Stijging stress niveau

Mentale & fysieke gezondheid

•Angst, vermoeidheid, burn-out, MSA, depressie, dipje, hyperventilatie, paniek, piekeren, slaapproblemen, stress, zelfmoordgedachten en andere mentale problemen

•Ontevredenheid in je job, demotivatie, presenteïsme

•Tegen 2020 is stress de voornaamste oorzaak van arbeidsongeschiktheid (absenteïsme)

• Lage werkbaarheid verhoogt de kans op (mentale) gezondheidsproblemen

Bron: WHO, Gezondheidsenquête 2004, European Risk Observatory, SERV


• Geen aandacht voor gezondheid zorgt voor daling van het werkvermogen

Bron: Ilmarinen, 2008


Voorwaartse schouderstretch

• Pak met uw rechterhand uw linker-elleboog

• Druk uw gestrekte linkerarm rustig naar uw rechterschouder

• Houd deze positie 15 seconden vast

• Wissel vervolgens van arm

Achterwaartse schouderstretch

• Plaats uw linkerarm achter het hoofd

• Neem met uw rechterhand uw linker-elleboog vast

• Trek uw linkerarm zacht achter het hoofd

• Houd deze positie 15 seconden vast

• Wissel vervolgens van arm

Ontspannend (4)


2/ Aan de slag met mentale gezondheid op het werk


-Hoge werkdruk -Minder goede arbeidsomstandigheden -Hoge emotionele belasting -Weinig taakvariatie -Gebrek aan autonomie -Geen mogelijkheden op het vlak van opleiding en ontwikkeling -Slechte work-life balans -Geen ondersteuning door leidinggevende -Onveilige en ongezonde werkomgeving

-Gezonde leefstijl -Voldoening gevende job -Positief zelfbeeld -Veerkracht -Voldoende opleiding -Coping skills -Self-efficacy -Problem solving -Sociale vaardigheden

= Protectieve factoren


• Individuele veerkracht en weerbaarheid van werknemers verhogen


Project ‘Fit in je hoofd, goed in je vel’ in een notedop

bevorderen van mentale gezondheid a.h.v. een zelfbeoordelingstest en website

Mensen informeren en aanmoedigen om op eigen initiatief te investeren in de protectieve factoren

zelfeducatie of zelfzorg via het internet (E-mental health)

10 stappen vormen de leidraad en zijn gebaseerd op protectieve factoren

Evidence-based campagne


Website : www.fitinjehoofd.be


Vlinderbeweging • Plaats de handen op het

achterhoofd • Trek de schouderbladen naar

elkaar tot er een gevoel van spanning ontstaat

• Hou de positie aan gedurende 5 seconden

• Kom langzaam terug tot de neutrale positie


Ontspannend (5)


Zelfbeoordelingsinstrument


10 stappen naar een gezonder en gelukkiger leven

1. Vind jezelf ok

2. Praat erover

3. Beweeg

4. Probeer iets nieuws

5. Reken op vrienden

6. Durf nee zeggen

7. Ga ervoor

8. Durf hulp vragen

9. Gun jezelf rust

10. Je hoofd boven water

Bij elke stap vind je: • het waarom en hoe van de stap • opdrachten die je helpen om écht aan de slag te gaan • verhalen van mensen die succesvol de stap hebben uitgeprobeerd • links naar websites met meer informatie


Hoe veerkrachtig bent u zelf? Doe de test!

Interpretatie van de scores:

• Een score hoger dan of gelijk aan 41.5 wijst op een goede veerkracht

• Een score lager dan 41.5 wijst op een verminderde veerkracht

Indien je de volledige test wenst in te vullen, kan je terecht op www.fitinjehoofd.be

http://www.fitinjehoofd.be/


Bovenlichaam rekken • Strek beide armen hoog boven uw

hoofd • Pak met uw rechterhand uw linkerpols

vast en trek deze rustig naar rechts • Houd deze positie 15 seconden vast en

wissel dan van arm.

Achterwaarts rekken • Startpositie: Actieve zithouding • Kruis de vingers achter de rug • Beweeg geleidelijk de ellebogen naar

elkaar

Ontspannend (6)


Reorganiseren van slechte werkprocessen

Medewerkers zeggenschap geven over de organisatie van het eigen werk

Werknemers betrekken in het nemen van beslissingen en het oplossen van problemen

Evenwicht bewaren tussen inzet en beloning

Verbeteren van communicatie en feedback

Duidelijke rollen en verwachtingen

Aanmoedigen en versterken van sociale steun (vbn. vertrouwenspersoon, ontmoetingsruimte)

Training en kwalificatie van zowel leidinggevenden als werknemers (vbn. stress-, time-, conflict- en competentiemanagement)

Creëren van een veilige en gezonde werkomgeving

Gezondheidseducatie en leefstijlinterventies (voeding, beweging, alcohol, roken, slaap,…)

• Creëren van een ‘veerkrachtige’ werkomgeving


Belang van samenwerken en afstemmen

PERSONEELSBELEID (HRM)

• Proactief personeelsbeleid

• Diversiteitsbeleid

WELZIJNSBELEID (WB)

• Integraal gezondheidsbeleid

DUURZAAM ONDERNEMEN (DO)

• Mensgericht ondernemen


Vooroverbuigen • Plaats beide voeten op de vloer en trek uw

onderbuik in. • Buig langzaam voorover en 'loop' met uw

vingers langs uw scheenbenen naar uw enkels • Houd deze positie 15 seconden aan en ga

langzaam weer rechtop zitten.

Rugstrekken • Rechtstaan: voeten op schouderbreedte en

knieën licht gebogen • Plaats de handen op de heupen • Buig het bekken naar voor en breng de

ellebogen achter de rug naar elkaar • Houd de positie 15 seconden aan en kom

langzaam terug

Ontspannend (7)


• Naar een verankering in het beleid

Meer info : www.nvgezond.be


Mentaal gezonde links :

Voor de werknemer (en werkgever):

• Fit in je hoofd, goed in je vel : zelfbeoordelingsinstrument en stappenplan

http://www.fitinjehoofd.be

• Pluk je geluk : Test je geluk en on-line gelukscoach

http://www.plukjegeluk.be/

• Carrièretesten (stress, burnout, jobtevredenheid,…)

http://vdab.be/tests/carrieretesten.shtml#

• Test: Hoe voel jij je op het werk?

http://www.voeljegoedophetwerk.be












http://vdab.be/tests/carrieretesten.shtml





http://www.voeljegoedophetwerk.be/


Voor de werkgever:

• Werkgoesting in KMO’s

http://www.ouderenenarbeid.be/werkgoestingKMO.asp

• nv gezond : Toolbox voor opzet van een gezondheidsbeleid

http://www.nvgezond.be/toolbox/aan-de-slag

• Barometer ‘Kwaliteit van de arbeid’

http://www.werk.be/node/1222

• Jobrotatie : meer werkbaar werk, breder inzetbare medewerkers

http://www.agoweb.be/ontwikkelingeninzetbaarheid/062.aspx?mId=1335

• Hulpmiddelen voor een competentiebeleid

http://www.competentiebeleid.be/Tools/default.htm

• Checklist : Motivatie van medewerkers om langer aan het werk te blijven

http://www.unizo.be/hrmcoach/

• Checklist : Evenwicht werk, gezin en vrije tijd

http://www.werk.be/node/1111



http://www.nvgezond.be/toolbox/aan-de-slag

Monitor kwaliteit van de arbeid.pdf

Monitor kwaliteit van de arbeid.pdf

Hoe jobrotatie invoeren.pdf



http://www.competentiebeleid.be/Tools/default.htm

Toetsingslijst om langer aan het werk te blijven.pdf

Toetsingslijst om langer aan het werk te blijven.pdf

Work-life balans.pdf


Knie plooien

• Start vanuit zithouding

• Kruis de vingers juist onder de linkerknie

• Trek uw been gecontroleerd naar uw borst toe

• Houd gedurende 15 seconden aan

• Breng uw linkervoet gecontroleerd terug naar de grond

• Herhaal deze beweging met het rechterbeen

Ontspannend (8)


3/ ‘Mentaal gezonde bedrijven’ hebben succes : argumenten

• Betere werksituatie

• Gezondheidsgerelateerde resultaten

• Beter imago

• Beter personeelsbeleid

• Hogere productiviteit

• Meer jobtevredenheid

• Hogere betrokkenheid

• Gezondere werknemers

Bron: PreventFocus, nr 6/2004 http://nl.prevent.be/net/net01.nsf/p/DFE6C3911CA22144C1256EB500256701


4/ Algemene conclusie

• Mentale gezondheid is fundament van werkvermogen van werknemers

• Werkbaarheid van de job en gezonde leefstijl zijn voornaamste beschermende factoren van mentale gezondheid

Mentale gezondheidspromotie : zowel gericht naar individuele werknemer als naar werkomgeving

Mentale gezondheidspromotie : zowel gericht op veerkracht versterken als op (stress)risico’s wegnemen


Enkel • Buigen/strekken

• Start vanuit zithouding • Houd linkerbeen van de grond • Breng de tenen naar omhoog/ in de richting

van het lichaam, en hou 10 seconden aan. • Kom terug • Buig de tenen van lichaam weg/ duw de tenen

omlaag, en hou 10 seconden aan • Kom terug • Herhaal de oefening met de rechtervoet

• Rotatie • Linkervoet naar binnen draaien • Kom terug • Linkervoet naar buiten draaien • Herhaal de oefening met de rechtervoet • Herhaal dit 4 tot 5 keer

Ontspannend (9)


Polsen • Buigen/strekken

• Rechterarm horizontaal, met een hoek van 90°in de elleboog. Handpalm naar beneden gericht.

• Gebruik de linkerhand om de rechterhand zachtjes naar boven te duwen totdat je een zachte spanning voelt.

• Hou 10 seconden aan en kom terug • Duw nu zachtjes naar beneden • Herhaal de oefening met de rechterhand • LET OP: druk ter hoogte van de

handpalm, niet ter hoogte van de vingers

• Rotatie • Draai handpalmen traag omhoog tot je

een spanning voelt • Herhaal dit 4 tot 5 keer

Ontspannend (10)


Vingers

• Strek uw vingers langzaam en maar terug vuisten


Ontspannend (11)


De overlopen oefeningen zijn een selectie.

Uiteraard zijn er veel meer te bedenken.

Belangrijkste richtlijnen:

1. Oefen een aantal keer per dag, zeker wanneer het druk is!

2. Laat de tijdsduur tenminste één minuut zijn.

3. Bij het uitvoeren van de oefeningen:

• Voer de oefeningen rustig uit, blijf ademen

• Rek nooit tot het pijn gaat doen

• Als door een oefening meer pijn ontstaat, moet u stoppen


DANK VOOR UW AANDACHT

Fit in je hoofd en welbevinden op het werk vigez

Documents

Transcript of Fit in je hoofd en welbevinden op het werk vigez