Familieparticipatie in PSY 107 verankeren met inzet van

familiecoach

Hilde Vanderlinden – Similes Vlaanderen

Participatiecolloquium, 21 oktober 2011, Brussel

SIMILES VLAANDEREN

Familiecoach op microniveau

• Situering • Functies en rollen• Basisvoorwaarden• Competenties

Situering (1)

• Familieparticipatie heeft alleen kans van slagen als het op alle niveaus in de organisatie wordt ingevoerd (Wendy van Lier, medewerker van het Expertisecentrum Mantelzorg NL)

– Familieparticipatie structureel inbedden in de zorg, – Nood aan een module “familie/context” in een zorgnetwerk– Bijzondere aandacht is noodzakelijk voor realisatie van

familieparticipatie op micro niveau

3

Situering (2)Vaststellingen• Weinig participatie van familie in zorgoverleg = microniveau

• Vnl. bij doelgroep volwassenen• Als tekort ervaren door hulpverleners EN familie• Blijkt ook uit onderzoek van LUCAS 2009

Mogelijke oorzaken• Bij familie

– weerstand, onwennig, beschikbare tijd, afstand nemen, …?• Bij hulpverleners

– Weerstand, niet standaard in de zorg, tijd, cultuur, beroepsgeheim, vergadercultuur …?

Situering (3)

• Knelpunten

– Begrip familieparticipatie nog te vaak verengd tot familietherapie

– Interpretaties van wet op beroepsgeheim en patiëntenrechten: vaak onterecht gebruikt om familie niet te betrekken

Functie familiecoach

• De familiecoach vormt de brug tussen hulpverlener, patiënt en familie

6

Functies en rollen

1. advies en consultfunctie voor zorgverleners als familie-expert – Aandacht vestigen op perspectief & noden van de familie– Signaleren van aspecten van de zorg die knelpunten kunnen zijn voor

familie

2. Toeleiden van familie naar partnerschap in de zorg 3. Beschikbaar voor ondersteuning van familie in complexe

situaties

- indien hulpverlener om welbepaalde redenen familie niet kan bereiken

4. Helpen bij herstel van trialoog

- vb. indien families afhaken na crisis of door overbelasting of conflicten met patiënt of HV of als patiënt betrokkenheid van familie weigert 7

Basisvoorwaarden

• Professioneel opgeleid en ervaring in GGZ hulpverlening – Minimum bachelor niveau vergelijkbaar met

maatschappelijk werk, assistent psychologie …

• Ervaringsdeskundig vanuit familiebetrokkenheid– Expertise vanuit familieorganisatie

8

Competenties• Kennis

– GGZ-sector en ruimer– Sociale kaart (i.f.v. doorverwijzingen)– Groepsprocessen– Copingstrategieën

9

Competenties

• Communicatie

– Informeren ‘op maat’ van de ontvanger– Actief luisteren naar familie (én andere partijen)– Op constructieve wijze knelpunten signaleren– Conflictsituaties hanteren– Kunnen omgaan met vertrouwelijke informatie; privacy

respecteren

10

Competenties

• Vaardigheden

– Verbindingsfiguur zijn• kunnen samenwerken en overleggen met patiënt, familie,

hulpverlener, familievertegenwoordiger

– Perspectief van familieleden kunnen vertegenwoordigen

– Bemiddelen – Signaleren van knelpunten

11

Competenties

• Attitudes

– Basisattitude: erkennen dat alle partijen zich op hun eigen manier inzetten

– Erkenning voor familie als partner in de zorg – Respect voor de autonomie van de patiënt

12

BeleidsaanbevelingKaderend in een

breed programma voor ‘familieparticipatie’– beschikt élk zorgnetwerk PSY 107 over minstens 3

VTE familiecoaches met een advies- en consultfunctie voor zorgverleners

– De familiecoaches zijn tevens inzetbaar voor • ondersteuning van families met complexe zorgnoden• gerichte verwijzing • advies• verbindend werken waar nodig.