EXEMPLUM - Röben Tonbaustoffe GmbH · PDF fileShopping Center Pécs...

EXEMPLUMN O . 1 4

IBFD bibliotheek in Amsterdam

2

Inhoudsopgave

Over dit nummer 3

Midden in de vrije natuur -

15 eengezinswoningen in Lelystad 4

Levendig kleurenspel -

Shopping Center Pécs Árkád Hongarije 8

Tegen de steile helling aangebouwd -

uitbreiding van het Toldy Ferenc Gymnasium in Boedapest 10

Zwarte Tweeling -

kantoorpand in Etten-Leur 14

Klooster Burtscheid (D) -

traditie en toekomst onder één dak 16

Banking in het filiaal-

optische en energetische opwaardering

van een spaarbank uit de jaren 60 20

Universiteit van Tilburg -

gedistingeerd, sober en tijdloos 22

Nutsbedrijven Osnabrück (D) -

competentie en kwaliteit 26

De IBFD bibliotheek in Amsterdam -

transparante architectuur voor “zware kost” 28

Stenen taart voor academici -

nieuwbouw van de Universiteit Boedapest 32

Impressum 35

3

Bij dit nummer

De baksteen is een echt succesnum-mer. Is het u bekend dat hij al meerdan vijfduizend jaar geleden bij debeschaafde volken in Voor-Azië enIndia werd gebruikt? Daarna warenhet de Romeinen die de bouwtech-niek met gebrande klei in grote de-len van Europa verspreidden. En va-naf de 12de eeuw won dezemethode langzamerhand ook in hetnoorden van het continent terrein,toen de esthetische en in filigraanvormgegeven architectuur van debaksteengotiek zich heel geleidelijkin het gehele gebied van de toenma-lige Hanze verspreidde.

En tegenwoordig, zo’n 800 jaar la-ter? Nog steeds heeft de baksteenniets van zijn tijdloze fascinatiek-racht verloren. In tegendeel, doorzijn esthetische, technische enbouwfysische voordelen is hij nogsteeds wereldwijd het meest toege-paste bouwmateriaal. Een geslaagdvoorbeeld van het gebruik van zwar-te bakstenen toont o.a. het kantoor-gebouw in de buurt van het Brabant-se Breda, waarbij degerenommeerde architecten Bedauxde Brouwer een elegante vormge-ving met de Röben keramische bak-

steen zwart genuanceerd, glad, heb-ben gerealiseerd.Helemaal in het witpresenteren zich daarentegen hetnieuwe gebouw voor de KatholiekeUniversiteit in Tilburg en de 15 villa-’s in de wijk “Hollandse Bos” meteengezinswoningen in Lelystad,waarvan de architecten bij de vorm-geving grote waarde hebben gehechtaan de moderne en open uitstralingvan parelwitte, grijze en crèmewittekeramische bakstenen. Deze aange-naam lichte indruk werd nog ver-sterkt bij het Árkád Shopping-Centerin het Hongaarse Pécs, waarvan hetvrolijk speelse gevelbeeld te dankenis aan een speciaal samengesteldecompositie van crèmewitte kerami-sche bakstenen en een paar duizendcrèmekleurige Kohlebrand-bakste-nen.

Op de klassieke tour gingen de nie-uwe bibliotheek in Amsterdam enhet informaticagebouw van de uni-versiteit in Boedapest, waarvan degevels met de Röben baksteenWESTERWALD bont werden opge-trokken. Wie echter eerder een watruwe en rustieke gevel-indruk wilbereiken, kan zijn keus op de hand-gevormde bakstenen laten vallen.Een interessant voorbeeld hiervan isde uitbreiding van het eveneens inBoedapest gelegen Toldy FerencGymnasium dat zijn markante uit-straling te danken heeft aan de bont-gevlamde handgevormde buitenmu-ursteen WASSERSTRICH.

En bij de sanering van het bankge-bouw in het Noord-Duitse Zetelmaakte de nieuwe handvormsteen

WIESMOOR kohle-bunt, een relatiefgladde, maar desondanks levendigebaksteenoptiek mogelijk met eenkrachtig blauwzilver gevlamd op-pervlak. E.e.a. harmonieert voortref-felijk met de holle dakpan LIMBURGblauwgrijs die bij de nieuwe bedek-king van het dak gebruikt werden.

Nòg een voorbeeld van een geslaagdsamenspel van Röben keramischedakpannen en Röben bakstenentoont de uitbreiding resp. saneringvan het klooster Burtscheid bijAken, waar de keramische dakpanLIMBURG blauwgrijs een klassiekecombinatie met de voor de gevel gebruikte baksteen GREETSIEL friesisch-bont creëert. En dat onzeproducten ook op de vloer een goedfiguur slaan, bewijst het nieuwe gebouw van de nutsbedrijven vanOsnabrück, waar de vloertegel VERRUM rood in de busgarage eenrobuuste en rendabele ondergrondmet een extreem hoge drukbelast-baarheid bieden.

Wij hopen dat wij u met onze selec-tie de een of andere suggestie vooruw eigen projecten hebben kunnengeven en wensen u veel leesplezier.

Wilhelm-Renke Röben

4

Midden in de vrije natuur - 15 eengezinswoningen in Lelystad

Architecten: Roeleveld Sikkes, Den Haag Gevel: Röben keramische baksteen BERGEN crème-wit, glad

Vestigingsbeleid op z’n Neder-lands: eind jaren zestig teldeLelystad nog niet eens 1.000 in-woners. Nu, ruim 35 jaar later,wonen ca. 70.000 mensen in destad die destijds in een van denieuwe IJsselmeerpolders uitde grond werd gestampt. Deenorme groei komt niet uit delucht vallen en is ook niet alleen maar toe te schrijven aan de buitengewoon lagegrondprijzen op de kunstmatigeeilanden: Het is inderdaad eenfeit dat de stad geen geschiede-nis heeft, maar daar staat tege-nover dat hij de beschikkingheeft over een uitstekende in-frastructuur en goede recreatie-mogelijkheden. Hij heeft echtervooral veel natuur te bieden.Bijzonder geliefd daarbij is hetzuidwestelijke gedeelte van destad waar de bebouwing niet alleen grenst aan het strand vanhet IJsselmeer, maar ook aanhet ca. 900 ha grote bos "Hollandse Hout" en aan hetmerenplateau de "Oostvaarders-plassen".

In de onmiddellijke nabijheid vandeze volledig door mensenhand ge-schapen „wildernis“ werd de laatstejaren de gelijknamige wijk "Holland-se Hout" met 281 hoogwaardigeeengezinswoningen voor ca. 800 be-woners gebouwd. Afhankelijk vanzijn wensen kan de nieuwe eigenaarhier kiezen uit tien uiteenlopende,door acht verschillende architecten-bureaus ontworpen varianten – va-naf de bungalow "Aquar“ en het metveel hout vormgegeven naar Alvar

Aalto genoemde model "Alvar" totaan het in landhuisstijl gebouwde ty-pe „Carré“. De royaal gedimensio-neerde percelen variëren daarbijtussen 650 en 2.000 m2.Wie zijn ei-gen tuin te klein vindt, kan op eensteenworp afstand gaan wandelen,zeilen, surfen of zwemmen. Het en-kele maanden geleden volledig ge-reedgekomen project wordt gecom-pleteerd door een sluizencomplex,een dijk en een fietsbrug.

Tot de meest interessante ontwerpenvan de nieuwe wijk behoren de 15in een gebogen L-vorm geplaatstevrijstaande huizen van het type „VillaDuende“ in de onmiddellijke nabij-heid van het aangrenzende bosge-bied, die met hun streng geometri-sche vormentaal en de smallehorizontale en verticale raamstrokenondubbelzinnig de Nederlandse DeStijl-architectuur uit de jaren twintigvan de vorige eeuw citeren. Alle wo-ningen zijn op de begane grondvoorzien van een open woon- eneetgedeelte en op de bovenverdie-ping van drie tot vier slaapkamers.„De definitieve indeling hebben wijechter heel bewust opengelaten, zo-dat elke bewoner qua ruimtewer-king en individueel gebruik flexibelde voor hem optimale oplossing kankiezen", licht de met de planningvan het project belaste architect Janvan Huizen van het bureau Roele-veld Sikkes uit Den Haag toe.

Het huizencomplex bestaat uit tweein elkaar geschoven, met witte kera-mische bakstenen vormgegevenrechthoekige blokken. Door de ver-schillende hoogtes van de beide vo-

Streng geometrische vormentaal: steeds

twee in elkaar geschoven rechthoekige

blokken, vormgegeven met Röben kerami-

sche bakstenen BERGEN crème-wit.

lumina werd daarbij een spannendecompositie met contrastrijke exteri-eur- en interieuraanzichten mogelijkgemaakt.„Met dit eenvoudige principe kon-den wij niet alleen interessante rela-ties tussen de afzonderlijke woon-functies onder elkaar, maar ookgevarieerde samenhangen tussen dehuizen en het buitengebeuren reali-seren,” aldus Jan van Huizen. Om debewoners tegelijkertijd een lichte enhoogwaardige woonambiance meteen maximale samenhang met hetbuitengebeuren te bieden beschik-ken alle woningen over royaal ge-sneden openingen op het zuiden,die een vloeiende overgang tussenbinnen en buiten vormen. Het ui-teenlopende volume van de afzond-erlijke rechthoekige blokken wordtdaarbij niet op de laatste plaatsweerspiegeld in de verschillende af-metingen van de ramen: „De zeerhoge ramen bewerkstelligen eenheel bijzondere lichtwerking, wanthier kan het directe zonlicht tot diepin de woning dringen,” deelt Jan vanHuizen mee. “Zo staat daarentegenbij de meer lagere ramen of de ho-rizontale openingen de uitzichtfunc-tie op de voorgrond.”

De gevels van de 15 huizen werdenin overeenstemming met de eis aaneen hoogwaardige en duurzaam inhelder wit stralende architectuurmet in totaal 200.000 Röben kera-mische bakstenen BERGEN crème-wit gemetseld, die in het samenspelmet de rood gelakte raamkozijnenhet moderne karakter van de wonin-gen accentueren. Heel bewust kozen de architecten

Herinneringen aan de Nederlandse

De Stijl-architectuur: smalle horizontale

en verticale raamstroken met

roodgelakte kozijnen

7

voor het extreem smalle en lange"Hilversums formaat" van 240 x 90x 42 mm – een steen die door debekende Nederlandse architect Wil-lem Marinus Dudok bij de bouw vanhet gemeentehuis van Hilversum(1928·- 1931) ontwikkeld werd endie door zijn slanke vorm en hetmetselwerk in halfsteensverband eenattractieve horizontale structuur inde gevels bewerkstelligt.“Als een soort architectonischehommage aan een van de gerenom-meerdste vertegenwoordigers van deNederlandse Moderne,” verklaart dearchitect.

Het extreem lange en smalle "Hilversums

formaat" (240 x 90 x 42 mm) accentue-

ert de attractieve horizontale structuur

in de gevel.

Royaal gesneden openingen op het zui-

den maken de vloeiende overgang van

binnen naar buiten en omgekeerd mo-

gelijk.

8

Levendig kleurenspel - Shopping Center Pécs Árkád Hongarije

Architecten: Finta Studio Boedapest Planning: ECE Projektmanagement, Hamburg Gevel: Röben keramische baksteen speciale sortering FARO ivoor, glad

Nog een interessant nieuw-bouwproject in het zuiden vanHongarije is het vorig jaar ge-reedgekomen Shopping CenterPécs Árkád. Dit winkelcentrumligt in het centrum van de stadPécs (ca. 160.000 inwoners).Het door de Hamburgse ECE-groep ontwikkelde complexbiedt een totaal oppervlak aanwinkels van 35.000 m2. Op ge-wone dagen wordt het complexaan de straat Bajcsy Zsilinskyútca bezocht door zo’n 20.000tot 30.000 mensen, op topda-gen komen er wel 60.000 koop-lustigen op af. Daarmee is hetniet alleen een van de modern-ste, maar tevens een van degrootste en meest bezochteshopping centra van Hongarije.

De ECE-groep is reeds lange tijd Eu-ropees marktleider op het gebied

van winkelcentra in de binnenstad. Al sinds de jaren zestig ontwikkelthet bedrijf op het gehele continentshopping malls, winkelpassages inde binnensteden en vakmarktcentraen al zo’n tien jaar in toenemendemate ook in Oost-Europa. Bij hetbegin van elke nieuwe planninghoort steeds een uitgebreide analysevan de desbetreffende locatie-omst-andigheden: voor het project in Pécsspraken in dit opzicht vooral zowelhet grote verzorgingsgebied – in to-taal kunnen ca. 550.000 mensen hetwinkelcentrum binnen 45 minutenbereiken - als de voortreffelijke lig-ging van het perceel in directe om-geving van de oude binnenstad ende verbinding met het centrale bus-station.

Het aanbod van Pécs Árkád, dat nahet Pécs Árkád Shopping Center inBoedapest het op één na grootste

winkelcentrum van ECE in Hongarijeis, wordt heel bewust door een geva-rieerde branchemix gekarakteri-seerd: op twee open, door liften enroltrappen met elkaar verbonden ni-veaus kunnen de klanten kiezen uitca. 130 speciaalzaken – waarondereen zelfbedieningswarenhuis, eenvakmarkt voor consumentenelektro-nica, een grote textielzaak, een dis-counter voor levensmiddelen, ver-schillende cafés en restaurants.Behalve talrijke internationaal actie-ve aanbieders zoals MediaMarkt ofC&A hebben zich er ook vele Hon-gaarse bedrijven gevestigd. Boven-dien heeft de nieuwbouw ook de be-schikking over ca. 2.000 m2

kantoorruimten en 850 parkeer-plaatsen voor personenauto’s.

ECE hechtte ook grote waarde aande keuze van een optimale locatiemet een goede infrastructuur, aan

een goede branchemix en aan eenhoogwaardige architectonischevormgeving die zich heel bewustdiende te onderscheiden door open-heid en transparantie. Deze specifi-catie werd vooral in het gebouw ge-realiseerd door de integratie vaneen glazen dak voor het tot standbrengen van een lichte en vriendelij-ke ambiance en door het gebruikvan hoogwaardige materialen. Hier-bij moet beslist de in het licht ba-dende markt in het centrum van hetgebouw worden genoemd waar jeeen levendige sfeer om te winkelenvindt en het aangenaam vertoeven is.

Bij de vormgeving van het buitenge-beuren hechtten de architecten gro-te waarde aan een samenspel vanlichte keramische bakstenen metelegant gedetailleerde glasvlakkenen elementen en details van staal enaluminium.

Pécs Árkád, een van de mod-

ernste en grootste winkelcen-

tra in Hongarije.

9

De centrale blikvanger is daarbij dehoek van het gebouw aan de krui-sing Bajcsy Zsilinski útca / Nagy La-jos Kirárly útca, die met zijn modernaandoende vormgeving en de vernaar voren springende zonweringla-mellen boven de doorlopend metglas beklede tweede bovenverdie-ping een duidelijk en ondubbelzin-nig teken midden in de heterogenestedenbouwkundige omgeving cre-ëert. Bij de overige gedeeltes van degevel worden met glas vormgegevenelementen in een onregelmatig ritmeafgewisseld door royaal beklede ele-menten, waarbij het elegante vertica-le accent van afzonderlijke elemen-

ten meteen de indruk van arcades,de naamgever van "Pécs Árkád", ge-eft.Om op lange termijn aan de drukkeNagy Lajos Király útca een licht envriendelijk karakter te kunnen ga-randeren, kozen de architecten vanECE als geschikt materiaal voor deRöben keramische baksteen specia-le sortering FARO ivoor. De bakste-nen worden van hoogwaardige witbrandende kleisoorten tot aan sinte-ring gebrand, zodat oppervlakkigevuildeeltjes door regen eenvoudigweer worden afgewassen. Bij destructurering van de royale, in half-steensverband gemetselde elemen-

ten stonden bij de overwegingentoen vooral een ritmische onderver-deling en daarmee een betere lees-baarheid van het complex centraal .Daarom werden afzonderlijke ele-menten met horizontale vooruitste-kende en terugspringende delen ofmet afzonderlijke rijen van verticaalaangebrachte stenen gepland. Nògeen ander geslaagd detail is eenhoek van het gebouw met eenbinnenhoek van 120° graden diemet „als een ritssluiting“ kruislingsmet elkaar verbonden en daarbijlicht naar voren springende bakste-nen werd gemetseld. Extra luchtigworden de royale gevels door de in-tegratie van enkele duizenden ver-spreid aangebrachte ivoorkleurigeKohlebrand-klinkers die de levendi-ge en vriendelijke totaalindruk vanPécs Árkád nog versterken. Alsvluchtige”kleurstippen” midden inde stad.

Royaal met bakstenen beklede ele-

menten worden afgewisseld door

verticale glazen elementen.

Ritmische onderverdeling van af-

zonderlijke metselwerkvlakken met

horizontale banden van bakstenen.

Door verspreid aangebrachte Koh-

lenbrand-klinkers worden op de ge-

vel levendige en kleurige accenten

geplaatst.

Hoek van het gebouw met

een binnenhoek van 120°,

gevormd met “als een ritss-

luiting” kruislings met el-

kaar verbonden bakstenen.

10

Tegen de steile helling aangebouwd - uitbreiding van het Toldy Ferenc Gymnasium in Boedapest

Architecten: Földes & Co. Architects Ltd., Boedapest; László Földes, Támas MóroczGevel: Röben handgevormde buitenmuursteen WASSERSTRICH lichtrood bont

Door zijn talloze prachtigebouwwerken uit het tijdperk vande Oostenrijks-Hongaarse kei-zerlijk-koninklijke monarchieen zijn schitterende ligging aande Donau behoort Boedapest on-getwijfeld tot de mooiste metro-polen van Europa. Na de val van het IJzeren Gor-dijn en de in mei 2004 plaatsge-vonden toetreding tot de EU,waardoor een definitieve streepwerd gezet onder 40 jaar socia-lisme, bloeit de Hongaarsehoofdstad die destijds ontstonddoor de samenvoeging van dezelfstandige steden Boeda enPest, momenteel opnieuw op.

Dit is niet alleen te zien aan de talrij-ke nieuwbouw- en saneringsprojec-ten, zoals het Nationale Theater, het

enkele maanden geleden geopende"Paleis der Kunsten" of de behoed-zaam gesaneerde historische"Burchtwijk". Eind jaren tachtig werdde wijk werd door zijn uniek belangen zijn kwetsbare ligging hoog bovende linker Donau-oever door de UN-ESCO erkend als wereldcultuurerf-goed.

Een ander geslaagd project in de om-gang met het historische erfgoed vande stad toont de gereedgekomen uit-breiding van het gerenommeerdeToldy Ferenc Gymnasium dat volgensde plannen van het in Boedapest ge-vestigde architectenkantoor Földes &CO. werd gerealiseerd. Het in 1859aan de voet van de pittoreske Burcht-wijk gebouwde en daarbij met eenschitterende neogotische baksteenfa-çade vormgegeven schoolgebouw

werd vorig jaar aangevuld door eeneveneens met rode bakstenen be-kleed bijgebouw dat in contrast methet andere gebouw echter bewustmodern gedetailleerd werd uitge-voerd.Behalve verscheidene nieuwe klaslo-kalen en kantoren staat het gymna-sium daarmee ook een modernesporthal met aangrenzende EHBO-ru-imte ter beschikking.

Naar buiten toe sluit het scherp ge-sneden en daarbij slechts door enke-le ramen geopende nieuwe gebouwgelijkvloers aan op de zich aan deoostzijde liggende Donátistraat. Reke-ning houdende met de steile hellingwerd het gebouw in tegenstelling tothet andere gebouw werd het nieuwegebouw beneden het grondniveau ge-plaatst, zodat de ingang naar de aan-

grenzende binnenplaats zich hier opde tweede verdieping bevindt. Eenextra maatregel om het nieuwe archi-tectonisch harmonisch geconstrueer-de complex zo goed mogelijk in demoeilijke topografie te integrerenbrengt de zichtbare onderverdelingvan het complex in drie verschillendebouwlichamen tot stand: De naar hetoosten gerichte, uit verscheidenehoekige volumina samengestelde entot vier verdiepingen hoge vleugelmet de nieuwe klaslokalen en kanto-ren werd daarbij voorzien van eenmarkant lessenaarsdak waarvan hetvolume zich sensibel in de historischgegroeide rooilijn voegt. De duidelijkvlakkere aan de andere kant naar hetandere gebouw toe liggende sporthalwerd daarentegen door een royaalsheddak gedekt dat met zijn grotebovenlichten voldoende daglicht in

12

raamkozijnen. Bij enkele ernstig be-schadigde gedeeltes van de oude ge-bouwen werd de baksteen bovendienvoor reparatie resp. reconstructie vanhet oude metselwerk toegepast.Nietalleen buiten, maar ook in de meesteruimten binnen hechtten de architec-ten grote waarde aan de uitstralingvan bakstenen. Bijzonder indrukwek-kend is daarbij de vormgeving van denieuwe sporthal waarbij het gebruik-te materiaal geaccentueerd werddoor de stenen met andere elemen-ten van hout te contrasteren, zoals delichte vloer van de sporthal of de ba-lustrade van de tribunes.

Alle verbouwingswerkzaamheden aande school namen al met al een perio-de van ca. twee jaar in beslag. Dewerkzaamheden werden tenslotte af-gesloten door het plechtige aanbren-gen van de volledig van messing ge-goten handgreep aan de ingangsdeurnaar de Donátistraat. Deze kreegnaar het historische voorbeeld van dedeur van de oude hoofdingang vande school de vorm van een leeuw –als symbool van standvastigheid in debewogen geschiedenis en met hetoog op de in 2009 ophanden zijndeviering van het 150-jarige bestaanvan het gymnasium.

het gebouw binnenlaat. Het slechtsuit één verdieping bestaande op hetnoordoosten liggende bijgebouw steltnog meer klaslokalen en een kleine-re, multifunctionele hal ter beschik-king. Zijn begaanbaar dak fungeert boven-dien als buitenverbinding van destraat naar de binnenplaats van deschool.

Alle gevels werden in navolging vanhet destijds door architect János Pet-schnig vormgegeven oude gebouw intweeschalig metselwerk opgetrokken.Bij het zoeken naar een hoogwaardi-ge gevelsteen met een duurzamekwaliteit viel de keus van de architec-ten uiteindelijk op de rustieke Röbenhandgevormde buitenmuursteenWASSERSTRICH lichtrood bont. De inkruisverband gemetselde baksteenmaakte niet alleen een harmonischeovergang naar de in hetzelfde ver-band opgetrokken baksteengevel vanalle gebouwen mogelijk, maar be-werkstelligt tegelijkertijd een krachtigcontrast met de houten deur- en

De naar het oosten gerich-

te hoge vleugel met het

markante lessenaarsdak

voegt zich sensibel in de

historisch gegroeide

rooilijn.

13

Plechtige afsluiting van de werk-

zaamheden: de uit messing ge-

goten leeuwenhandgreep wordt

naar het voorbeeld van de oude

hoofdingang aan de deur van de

nieuwe ingang aangebracht.

Het scherp gesneden, uit vier

verdiepingen bestaande bouwli-

chaam neemt nieuwe klasloka-

len en kantoren op.

Harmonie van materialen: hout,

glas en baksteen met een in-

drukwekkende uitstraling.

Ook voor de reconstructie van

het oude metselwerk buiten

werd de rustieke Röben hand-

gevormde buitenmuursteen

WASSERSTRICH lichtrood bont

gebruikt om een harmonische

overgang naar de baksteengevel

van het andere gebouw te

bewerkstelligen.

14

Zwarte Tweeling - kantoorpand in Etten-Leur

Architecten: Bedaux de Brouwer Architecten, GoirleGevel: Röben keramische baksteen FARO zwart genuanceerd glad

De architecten Bedaux de Brou-wer hebben hun nieuwe gebouw“Tweelingkantoor” genoemd. Enwerkelijk - wie het nieuwe ge-bouw voor twee advocatenkan-toren en een laboratorium vaneen huisartsenmaatschap in hetNoord-Brabantse Etten-Leur bezoekt, krijgt inderdaad de indruk een architectonischetweeling te bezoeken.

Het met zwarte keramische bakste-nen beklede harmonisch gebouwdegeheel bestaat uit twee bijna volledigidentiek vormgegeven vleugels vanelk vier verdiepingen. Ondanks hun

nauwe samenhang werden ze echtervolledig zelfstandig opgezet en zijndientengevolge gescheiden van elkaarte gebruiken. Daarbij wordt door dehaaks op elkaar staande bouwlicha-men aan de buitenzijde niet alleeneen representatieve uitstraling ge-creëerd, maar wordt ook binneneen optimale benutting van het da-glicht mogelijk gemaakt. Als verbin-dend element fungeert een langgerekte één verdieping hoge muur-strook aan de zijde van de in het zuiden aangrenzende Bredaseweg,waardoor de binnenplaats tegelijker-tijd tegen inkijk wordt beschermd.Het kantoor Bedaux de Brouwer Ar-

chitecten werd oorspronkelijk in1938 door Jos. Bedaux opgerichtdie zich zowel door zijn talrijke wo-on-, kantoor- en sacrale gebouwenals zijn gebouwen voor de universi-teit van Tilburg snel ontwikkelde toteen van de belangrijkste Nederland-se architecten van de jaren vijftig enzestig. Sinds het overlijden van Jos. Bedauxin 1989 wordt het kantoor zoweldoor zijn beide zoons Peer en Geor-ge Bedaux als de in het midden vande jaren tachtig toegetreden partnerJacq. de Brouwer onder de naam"Bedaux de Brouwer Architecten"voortgezet. Het betrekkelijk homo-

gene oeuvre van het kantoor ver-toont daarbij een hoge maat aancontinuïteit – dikwijls ontstaanscherpgekante, maar desondankssensibel in de desbetreffende ste-denbouwkundige context ingebeddecomplexen, waarvan de krachtigeaanwezigheid door een ondubbel-zinnige, meestal met keramischebakstenen gerealiseerde uitstralingvan het materiaal en een elegantedetaillering wordt geaccentueerd. Ook vertoont het nieuwe kantoorge-bouw in Etten-Leur dat eveneens be-staat uit twee haaks op elkaar staan-de met donker metselwerk bekledebouwlichamen, een overeenkomstig











Het met zwarte keramische

bakstenen beklede harmonisch

gebouwde geheel bestaat uit twee

bijna volledig identieke complexen:

„Tweelingkantoor“.

15

uitgangspunt. De beide vleugels vanhet gebouw werden door de archi-tecten elk als een bondgenootschapvan twee ten opzichte van elkaarverschoven gebouwvleugels opgezetmet een centrale ontsluitingsgang eneen aan de buitenzijde liggend trap-penhuis. Extra spannend wordt hetgeheel, doordat de daken van elkvan beide tegenover elkaar liggendevleugels van het totale gebouwen-complex lichthellend naar binnentoe werden geconstrueerd, ontstonder een elegant vlinderdak. Nog eengeslaagd detail is de naar de straattoe ietwat naar voren geplaatste alsscharnier van het totale complex

fungerende verbindingsmuur. Direct ervoor wordt de blik getrok-ken naar een vierhoekige vijver diezich door een insnijding in de on-derste muurrand voortzet tot op debinnenplaats die aan de tegenover-liggende zijde ligt. Daar mondt hijdan uit in een contemplatief vorm-gegeven tuin waarin de medewer-kers van de hier gevestigde bedrij-ven hun middagpauze kunnendoorbrengen.

Het nieuwe gebouw ligt direct aanhet hoekpunt van de Bredaseweg –de oude doorgaande weg van Etten-Leur naar Breda - en de oprit naarde parallel daaraan verlopendeautosnelweg A 58. „Het is de bedoe-ling dat de weg ooit in een laan metkastanjebomen zal worden getrans-formeerd, “ deelt Jacq. de Brouwermee. Hier is sprake van een heel be-wuste vormgeving, zodat gebouwanticipeert op de binnen afzienbaretijd plaats te vinden transformatievan de stedenbouwkundige context: “Wanneer de planning tenslotte ge-realiseerd is, zullen de bomen deharde vormen van de architectuurnog iets verzachten en zo de aan-dacht optimaal naar zich toe trekken.”

Voor de bekleding van alle gevelsvan het harmonisch vormgegevennieuwbouwcomplex werd de Röbenkeramische baksteen FARO zwartgenuanceerd glad in het smalle dun-ne formaat gebruikt. "Het is eensteen waarmee we al eerder bij tweeandere projecten buitengewoon po-sitieve ervaringen hadden opgedaanen waarmee het ons lukte om deedele en elegante uitstraling van het

gebouw nog meer te versterken, “motiveert Jacq. de Brouwer de ma-teriaalkeuze van zijn kantoor. “Desteen overtuigde ons met name doorzijn hoge dichtheid waardoor deedele, ietwat naar de antracietkleurovergaande kleurnuance tientallenjaren dezelfde kwaliteit zal blijvenbehouden.“ Een overeenkomstig ho-ge eis toont ook het gereedgeko-men, in halfsteensverband opgetrok-ken metselwerk zelf. De voegen vande terugliggende ondermetselingenwerden daarbij voorzien van een zu-inige gladde afstrijklaag, waarbij hetmetselen en voegen in één arbeids-proces plaatsvinden. De keuze van

een antracietkleurige metselmortelen het afzien van stootvoegen bena-drukken bovendien de keramischeindruk van het metselwerk. Het re-sultaat is er dan ook naar: een per-fect samenspel van hoogwaardige,moderne baksteenarchitectuur enambachtelijke detailprecisie.






Röben keramische baksteen

FARO zwart genuanceerd glad

samen met terugliggende onder-

metselingen en antraciet-kleurige

metselmortel als perfecte,

elegante eenheid.

Krachtige aanwezigheid

door de ondubbelzinnige

uitstraling van het materiaal

die met Röben keramische

bakstenen wordt gerealiseerd.








17

Klooster Burtscheid (D) - traditie en toekomst onder één dak

Architecten: Architekturbüro Horn, AachenDak: Röben holle pan met variabele latafstand LIMBURG blauwgrijsGevel: Röben gevelsteen GREETSIEL friesisch bont, glad

De sanering en restauratie vansacrale bouwwerken in het ka-der van de monumentenzorg ende ontwikkeling van wooncon-cepten voor gehandicapten enzieken behoort tot de zwaarte-punten van het ArchitekturbüroHorn GBR in Aken. Bij het bouw-project van het klooster van de"Orde van het arme kindje Jezus"in de Akense stadswijk Burt-scheid kwamen beide competen-ties tot hun recht.

Naast de sanering van het kloosteren de aanpassing van het gebouwaan de actuele voorwaarden met be-trekking tot de brandwering moestmeteen aansluitend op het kloostereen nieuw woongebouw voor denonnen ontstaan. Het Andreas-Fey-Haus, dat tot nu toe op deze plaatshad gestaan en niet meer beant-woordde aan de huidige behoeften,werd gesloopt.

Op het terrein van het klooster Burt-scheid wonen ca. 80 nonnen. In degeest van Clara Fey, die de orde in1844 stichtte, zijn zij met name daaractief waar kinderen en jongerenhulp nodig hebben. Vele nonnen zijnoud en hulpbehoevend. Het uit vierverdiepingen bestaande gebouwmoest daarom worden aangepastaan de eisen die met name aan wo-ningen voor gehandicapten wordengesteld. Bovendien moest het de totnu toe decentraal gelegen ruimtenvan de kloosteradministratie opne-men en voor de nonnen voortaan als“klein” klooster dienen.

Traditie en toekomst worden hier

onder één dak in de waarste zin vanhet woord verenigd. Het nieuwe ge-bouw is in het oude kloostercom-plex geïntegreerd. Hierin bevindtzich de kloosterpoort en het bezoe-kersgedeelte. Op de bovenverdiepin-gen bevinden zich de kamers van denonnen. M.b.v. een lift zijn de etagesen de bij het klooster horende kapelgemakkelijker te bereiken.

Het woongebouw verbindt oud ennieuw: aan de ene kant de enkelejaren geleden ontstane Clara Fey-school, aan de andere de muren vanhet oude klooster. De bijzondere uit-daging binnen bestond in de verbin-ding van de uiteenlopende hoogtesvan de etages, buiten in het creërenvan een harmonisch samengaan vande afzonderlijke gevels. Terwijl hetschoolgebouw betrekkelijk eenvoudiggestructureerd is, schept de nieuwewoonvleugel door zijn geleding eenoptische overgang naar het “sacra-le” kloostergedeelte.

De benedenverdieping werd in denieuwbouw op dezelfde plafond-hoogte als de school voortgezet, hetaantal etages daarboven werd even-wel van twee naar drie verhoogd,waarbij de totale hoogte van het ge-bouw dezelfde bleef. Optisch wordtdit opgevangen door drie doorlo-pende verticaal aangebrachte reek-sen vensters voor het trappenhuis,die de vormentaal van het aangren-zende klooster opnemen. Het glas-in-loodraam van de „Heilige Michael“uit het gesloopte gebouw is hier deoptische blikvanger. Aan de binnen-zijde werd dit in eenafzonderlijkframe vóór een trappenhuisraam ge-

Het dak van het

klooster werd volledig

opnieuw gedekt:

2.500 m2 Röben

holle dakpan

Limburg blauwgrijs.

Een ambachtelijk meesterlijke

prestatie en een schoolvoorbeeld

voor een succesvolle daksanering:

perfecte overgangen van de met

Röben holle dakpan LIMBURG

vernieuwde dakvlakken in de met

leisteen gedekte koekoeken. En

tevens een perfecte kleurenhar-

monie tussen gebrande klei en

leisteen.

Het nieuwe gebouw met

kloosterpoort is geïntegreerd

in het gehele complex. Het

levendige kleurenspel van de

Röben baksteen GREETSIEL

friesisch bont harmonieert

met de baksteengevel van

het oude gebouw.

monteerd en is ook van buiten goedzichtbaar. Ook werd in het nieuwegebouw een waardevolle vloer vanblauwsteen uit het oude gebouw op-nieuw gelegd. De buitenmuren hebbeneen dikte van 24 cm en zijn van gewa-pend beton en kalkzandsteen. Da-arop is een 12 cm dikke spouwmuu-risolatie en tenslotte de bekledingaangebracht. De vormgeving van debuitengevel vond analoog aan de be-klede bijgebouwen plaats. De keuzevan het Architekturbüro Horn viel opde baksteen GREETSIEL van Röben inde kleur "friesisch bont" met gladoppervlak in het grote formaat 2DF.Deze baksteen presenteert zich meteen roodbont gevarieerd oppervlak,waarvan de blauwe deeltjes meta-alachtig glanzen. Op afstand gezienvertonen de oude en de nieuwe gevelbijna hetzelfde beeld, van dichtbijvormen de verschillende formatenvan de bakstenen een levendig con-trast. De groene ramen met de geïn-tegreerde jaloezieën liggen diep in degevel en worden aan drie zijden om-

lijst door rondlopende lateien dieRöben als prefab elementen leverde.De gevelgeleding vindt plaats doorhorizontale strek-lagen ter hoogtevan de lateien en door lichte venster-banken van Belgisch graniet.

In het kader van de nieuwbouw werdook het dak van het klooster com-pleet opnieuw gedekt. 2.500 m2 ke-ramische dakpannen van het assorti-ment Röben LIMBURG blauwgrijsliggen nu op het oude gedeelte. Uiteenlopende dakhellingen, naar voren springende gevels en exact 67kleine koekoeken bepalen het daklandschap. De architecten kozenvoor de Röben dakpannen, omdatdeze zich ton sur ton met de kleurvan de fraai met leisteen gedektekoekoeken presenteren. De nieuwerebijgebouwen werden gedekt met 600 m2 van de Röben keramischedakpan LIMBURG blauwgrijs. Op het naar het zuiden liggende dakvlakwerden zonnecollectoren voor detapwaterverwarming geïnstalleerd.

20

Banking in het filiaal- optische en energetische opwaardering van een spaarbank uit de jaren 60

Architecten: Kieselhorst & Meister, Borgstede Gevel: Röben handgevormde buitenmuursteen WIESMOOR kohle-bunt Dak: Röben holle pan met variabele latafstand LIMBURG blauwgrijs

“Voor de Landesparkasse in Ol-denburg ontstond aan de Markteen imposant nieuw gebouw. Denieuwe kantoorruimtes lijkenlicht, luchtig en behoorlijk ru-im. Dr. Kleibl bracht de vraag teberde: Moet een nieuw kantoor-pand zo royaal gebouwd zijn?”

Dit stond in 1966 in het plaatselijkedagblad te lezen, toen de spaarbankhaar nieuwe filiaal in het Duitse Ze-tel betrok. De belofte aan de klantenluidde: zij zouden ook in de toe-komst uitstekend worden bedienden bij alle geldzaken discreet gead-

viseerd.“We zijn nu bijna 40 jaarverder. In deze periode werden eraan het gebouw geen bouwkundigeveranderingen uitgevoerd. „Afgezienvan het gewijzigde gebruik van dekantoorruimtes door de klanten,bijv. bij zelfbedieningsautomaten,

was ook de energetische toestandvan het gebouw niet meer accepta-bel,“ licht architect Christian Kiesel-horst toe. “De opdracht voor deplanning was om de bestaandebouwsubstantie zodanig te optimali-seren, dat een op deze tijd afgestem-de afwikkeling van de banktransac-ties bereikt en de energiebehoefte inde toekomst duidelijk verlaagd zouworden.” Daarom werd het volgen-de concept voor de gevel ontwik-keld: voor de oude, 42 cm dikkebuitenmuur, die zich in zijn geheelin een goede toestand bevond, zounòg een wand worden gemetseld en

de daartussen ontstaande holle ru-imte van isolatiemateriaal wordenvoorzien. Bovendien kon hier ookde noodzakelijke zonwering verbor-gen worden geïntegreerd. De gevel-muren zouden met een samenge-steld warmte-isolatiesysteem wordengeïsoleerd. Eerst moesten stroken-funderingen voor de nieuwe voorzet-wand aan de voor- en achterzijdeworden vervaardigd. Van de aanwe-zige lichtkokers van de kelders werdhandig gebruik gemaakt door dezeals steunpunt te laten dienen voorde aan de bestaande fundering ver-bonden, 24 cm dikke betonnen bal-

Meer dan een „facelifting”:

Met een goede neus voor

proporties en de juiste mate-

rialen ontstond een modern

kantoorgebouw in een aan

de eisen van deze tijd beant-

woordende architectuur.

21

ken.Zo was er op deze plaatsen geen du-re wand nodig en tegelijkertijd waser sprake van een stevige verbindingmet de bestaande bouwsubstantie.

Enkele bestaande vensteropeningenwerden dichtgemaakt, terwijl andereop de begane grond tot ca. 50 cmboven de grond werden vergroot.De nieuwe, nu royaal van glas voor-ziene ingang werd vanaf de zijkantvan de voorgevel precies in het mid-den geplaatst, zodat de gevel nu eenstreng symmetrisch uiterlijk heeft.De bestaande pleisterlaag van de ge-vel liet men zitten, terwijl de 80 mmisolatielaag hieraan werd bevestigd.

Het nieuwe gezicht kreeg de spaar-bank echter door de voorzetwandvan de Röben handgevormde buiten-muursteen WIESMOOR kohle-bunt.Deze werd met Niro-slagpennen ste-vig in de oude gevel verankerd. „Wijzagen deze nieuwe baksteen in defabriek, toen hij voor het eerst werdvoorgesteld. Wij waren van meet afaan enthousiast en de beslissing wasdan ook snel gevallen – we hoefdengeen seconde te overleggen,“ aldusaannemer Friedrich Hurling. Debaksteen neemt voor zich in doorzijn relatief gladde, maar deson-danks rustieke, krachtig blauwzilvergevlamde oppervlak. Niet alleen bij stralende zonneschijneen schitterende aanblik voor deklanten van de spaarbank. Opval-lend zijn de lateien in de nieuwe ge-vel. „Wij wilden de statica zichtbaarmaken en gebruikten daarvoor la-teien van verzinkt staal en niet vanbaksteen,” verklaart Kieselhorst de-

ze ongewone oplossing. De eersteetage en de dakverdieping zijn voorde verhuur als woning en bedrijfsru-imte bedoeld; een ergo- en fysiothe-rapiepraktijk zullen hier worden ge-vestigd. Een sanering van het dakwas toch al noodzakelijk: Door delelijke betonnen dakpannen en deontbrekende warmte-isolatie hadmen geen andere keus en ook inoptisch opzicht had architect Kiesel-horst een bijzondere oplossing ingedachten. Zo werden de bestaandedaksparren met 60 mm dikke bal-ken opgehoogd om de isolatie vanminerale wol met een dikte van 180mm te kunnen opnemen.

Het dak werd gedekt met de Röbenholle pan met sluitingen LIMBURGin blauwgrijs, waarvan de beschei-den vorm en decente kleurgeving deopdrachtgevers overtuigden. Nògeen argument voor deze dakpan iszijn verschuivingsspeelruimte van 40mm, waardoor het mogelijk is omde gewenste dakafsluiting zonderoverstek bij de dakvoet aan te hou-den zonder pannen op maat te hoe-ven zagen. En dat hij er langer dan40 jaar goed uit zal blijven zien, iswel zeker. Een nieuw balkon op hetwesten verhoogt de woonkwaliteitextra. Het pannendak wordt omslo-ten door de in de “Hanze stijl” op-getrokken gevels. De elegante kleurgeving van hetpannendak, de kunstgreep met degevels en de nieuw vormgegevenbakstenen gevel onderstrepen de to-tale indruk van het gebouw als eenmodern kantoorgebouw met archi-tectuur die aan de eisen van dezetijd beantwoordt. De vraag of een

kantoorgebouw zo royaal moet wor-den gebouwd, rijst dus bij het betre-den van het “nieuwe” oude gebouwdus helemaal niet.

Elegant, bescheiden en decent

van kleur. De Röben holle pan

met variabele latafstand LIM-

BURG blauwgrijs

Geslaagde combinatie van

bakstenen, staal en glas. Op-

vallend: de rustieke baksteen-

optiek met de krachtig blauw-

zilver gevlamde Röben

handgevormde buitenmuur-

steen WIESMOOR kohle-bunt.

22

Balustrade-elementen, pilaren,

lateien: besparing op bouwkosten

en tijd met prefab elementen

Universiteit van Tilburg - gedistingeerd, sober en tijdloos

Architect: Stefan van Ritzen, Bureau Ritzen, Architectuur & StedebouwGevel: Röben keramische baksteen OSLO parelwit, glad en FARO grijs genuanceerd, glad

Aan de Katholieke UniversiteitBrabant in Tilburg studeren ca.10.000 jonge mensen. Om deinternationale studenten van dehogeschool direct op de campuste kunnen onderbrengen werdeen combigebouw gepland waa-rin behalve verschillende vak-groepen ook een hotel, een restaurant en conferentiezalenondergebracht zouden worden. Vóór de definitieve voltooiingbesliste men echter om de gehelejuridische faculteit in het gebouwonder te brengen.

De op de praktijk gerichte opleidin-gen, die ook in het Engels wordenaangeboden, trekken veel studenten

uit het buitenland aan. Nòg een voor-deel is dat op de universiteit het eigeninitiatief op de voorgrond staat. Ervinden nauwelijks hoorcollegesplaats. De studie-inhoud moet veeleeralleen of in groepjes worden eigen maken. Ook is de mondelingepresentatie van resultaten heel be-langrijk voor de universiteit.

In het 250ste sterfjaar van de stichtervan de “Trias Politica”werd het ge-bouw naar Charles Montesquie ge-noemd.

De architect Stefan van Ritzen, van hetBureau Ritzen Architectuur & Stede-bouw in Maastricht, oriënteerde zichin zijn ontwerp op het in 1962 geo-

pende “gebouw A" van de universiteit.De architect Jos Bedeaux schiep de-stijds lichte gebouwen met een geslo-ten totaalindruk en veel ruimte voorde ontmoeting tussen docenten enstudenten. Deze ruime bouwtrant zette Van Rit-zen ook in zijn nieuwe gebouw voort.

"Gedistingeerd, sober en tijdloos,“noemt hij het gebouw dat in Tilburgeen verbinding vormt tussen de druk-ke "Cobbenhagelaan" en de ver-keersvrije „Verbernelaan”. "Monte-squieu is het eerste gebouw van decampus, daarom ontwierp ik het ge-bouw als een poortgebouw,“ aldusRitzen. Binnen ontstond een centralegang van het noorden naar het zuiden

24

die over de gehele lengteas tot aan detweede verdieping reikt.Met zijn diepte van 16 meter is hetbouwlichaam breder dan gebruikelij-ke kantoorgebouwen. Daarom heeftRitzen het gebouw optisch in twee li-chamen onderverdeeld die in hun asten opzichte van elkaar verschovenzijn. De onderverdeling wordt bena-drukt door de verschillende gevel-vormgeving met witte en lichtgrijzebakstenen. De architect koos hier-voor Röben bakstenen in de kleuren“parelwit”en “grijs”, omdat hun natu-urlijke kleur optimaal harmonieertmet de rondlopende betonnen ban-den. Het metselwerk wordt door dezeprefab gevelbanden gedragen.

Gemetseld werd in het Noorse en inhet tegelverband. De keramische bak-

stenen in het zogen. Hilversums for-maat zijn stootvoegvrij ingepast, delengtevoeg ligt terug. Daardoor ont-staat over de gehele lengte van het ge-bouw een optisch strenge horizontalegeleding. Doorslaggevend voor dekeuze van het Röben-materiaal wasvoor Ritzen de voortreffelijke kwali-teit, de goede prijs- / kwaliteitsver-houding bij het gebruik van het klei-materiaal en het voordeel dat ook uithet grote assortiment een standaard-product bij het object paste.

Want het beton van de rondlopendebanden werd vervaardigd van een wit-te cementsoort met een percentage ti-taandioxide. De daardoor ontstanegelijkmatig witte kleur harmonieerdeideaal met de Röben bakstenen.

In de gevel is de uiteenlopende vorm-geving van de ramen opvallend. Naarhet zuiden domineren streng verticaalgeordende smalle ramen met diepekozijnen, aan de andere kant gevenbrede panoramavensters een schitte-rend uitzicht op de bosrijke omgevingvan het universiteitsterrein.Er werd stootvoegvrij met een teru-gliggende ondermetseling gemetseld.Daardoor ontstaat een optisch strengehorizontale geleding.

Het witte metselwerk verbindt

buiten en binnen zonder

overgangen. Hier te zien op de

muurvlakken van de centrale

gang over de totale lengteas

van het gebouw.

25

Rondlopende betonnen

gevelbanden dragen het

metselwerk.

26

“Goed voorzien op reis" is hetmotto van het stedelijke open-bare vervoer van de nutsbedrij-ven Osnabrück. De lokale enregionale aanbieder ziet zich-zelf als dienstverlenend bedrijfmet een hoge competentie enkwaliteit. Op 13 lijnen rijden146 bussen die per jaar 36 mil-joen passagiers vervoeren. Datis een goed resultaat naar Duit-se maatstaven. Om ook in detoekomst aan deze eis te kun-nen blijven voldoen zijn ookeen gunstige ligging m.b.t. ver-keersaansluitingen van het de-pot en een goed en regelmatigonderhoud van het wagenparknodig.

Daarom kocht men in 2002 in deSandbachstraße in Osnabrück hetfabrieksterrein van een installatie-bouwer voor de levensmiddelen- engeneesmiddelenindustrie; bestaandegebouwen werden verbouwd en nie-uwe bijgebouwd. Nu is het projectafgesloten.

In het nieuwe busdepot vinden ca.130 voertuigen van bijna de gehelebusvloot onderdak. De erbij horen-de werkplaats werd in een bestaandgebouw ondergebracht. Op een op-pervlak van 4.000 m2 kunnen hiervoortaan 10 bussen tegelijk een on-derhoudsbeurt krijgen. Verscheide-ne hefbruggen en putten scheppendaarvoor de voorwaarden. Terwijlde bushal een vloer van betonnenklinkers kreeg, werd de werkplaatsvoorzien van Röben vloertegels. “Waar duizenden kilo”s zware bus-sen rijden, motoren worden onder-

houden, banden gewisseld en vooralook met olie en reinigingsmiddelenwordt gewerkt, kwam uitsluitendeen buitengewoon sterke kerami-sche vloer in aanmerking”aldusWerner Middendorf van de bouwaf-deling van de nutsbedrijven. De ondergrond van de vloer bestaat

uit een basis van steengruis, waaropeerst gewapend beton en tenslotteestrik werd aangebracht. De Röbenvloertegels VERRUM werden daaropin de rationele verdichtingsmethodegelegd. Daarbij werden de 15 mmdikke platen machinaal hoog ver-dicht in een mortelbed getrild. Zo

ontstaat een compacte eenheid vaneen bovenafdeklaag en een bedding.De hoge maatvastheid van de platenen bovenstaande methode garande-ren een volkomen vlak oppervlak ende extreem hoge belastbaarheid.

De rode kleur van de vloertegels inhet formaat 10x20cm bepaalt hetbeeld van de hal. Gele lijnen vanklinkerplaten markeren de rijstro-ken. Alle oppervlakken zijn ongegla-zuurd, maar zo dicht gebrand, datvuil en smeermiddelen niet kunnenbinnendringen. Om de montageput-ten duidelijk te markeren werden

markeringsstroken van zwarte engele vloertegels die Röben speciaalvoor dit doel produceert, in diago-nalen van 45o gelegd.

Ook al lijkt de vloer van de rodevloertegels op het eerste gezicht ééngeheel te vormen, de oppervlakkenverschillen toch enigszins van el-kaar. Conform de verordeningen enrichtlijnen voor werkplaatsen wer-den uiteenlopende oppervlaktepro-fielen verwerkt. Voor de gehele halwerd R 11 en voor de bodem van deputten R12/V6 gekozen. Sociale ruimtes, werkplaatsen en

magazijnen zijn op de hal aangeslo-ten en zij werden eveneens voorzienvan vloertegels.

Zo is in zijn geheel een lichte halontstaan, waarvan de koel aandoen-de staal- en betonconstructie doorde warme kleur van de vloer wordtgecompenseerd. Door zijn materi-aalspecifieke eigenschappen en degemakkelijke en zuinige onder-houdsmogelijkheid zal hij ook navele jaren nog beantwoorden aan deeisen wat betreft functionaliteit enkwaliteit.

Nutsbedrijven Osnabrück (D) - competentie en kwaliteit

Architekten: agn Paul Niederberghaus & Partner GmbHVloer: Röben vloertegels VERRUM®, rood ongeglazuurd

Markeringsstroken uit zwarte

en gele Röben tegels beveiligen

de montageputten.

Tonnenzwaar belastbaar en

uitermate sterk:

Röben VERRUM® tegels,

rood ongeglazuurd, 20 x 10 cm.

27

Waar olievaten verplaatst worden,

schuurt ook het transportmiddel over

de vloer. De Röben VERRUM tegels

ondervinden hier geen hinder van.

Bij het plaatsen door middel van het rationele

trilsysteem worden de Röben tegels pal tegen

mekaar, dit wil zeggen met een zeer smalle voeg,

gelegd. De pepatenteerde V-Spacer® boorden

verhinderen dat de trilmachine de zijkanten van

de tegels beschadigt.

28

De IBFD bibliotheek in Amsterdam - transparante architectuur voor “zware kost”

Architecten: Van den Oever, Zaaijer & Partners, AmsterdamGevel: Röben keramische baksteen WESTERWALD bont, glad, moduulformaat (19x9x9 cm)

internationale organisaties, ministe-ries van financiën, belastingsdienstenen universiteiten in meer dan 150landen worden van informatie voor-zien. Een van de "zuilen" van hetIBFD is het "Library and InformationCentre". 30.000 boeken en publica-ties, meer dan 1.000 tijdschriften,losbladige verzamelingen, CD-ROMs,online databases, wetsteksten en offi-ciële documenten m.b.t. belasting-recht uit alle landen zijn hier gedo-cumenteerd en kunnen worden inge-zien. Duizenden e-mails en telefoont-jes worden hier jaarlijks ontvangenen beantwoord. De bezoekers van debibliotheek hebben de beschikkingover een grote leeszaal en 12 pc-werkplekken voor hun onderzoeken.

Zo “ondoorzichtig” de belastingsre-gels in sommige landen misschienook mogen lijken, de IBDF-biblio-theek toont transparantie, heeft meteen heldere, orthogonische gevelge-leding en duidelijke tegenstellingenin materiaal en architectentaal zekerwat te bieden. Bij de voorgevel domineert een tech-nische indruk door staal en glas.Hier is een samenspel tussen hori-zontaal en verticaal en speelt royaalglad tegen ruw lijnenspel.

De gevel vindt hier op twee niveausplaats: lamellen beschermen detechnisch en compleet glasachtigaandoende buitenhuid erachter.Bovendien wordt de gevel door delamellen sterk horizontaal verdeeld.Het spannende hierbij is: de verdie-pingen zijn niet duidelijk te onder-scheiden. Daardoor krijgt het ge-bouw een royaal accent.

De architecten Van den Oever,Zaaijer & Partners kregen deopdracht om een nieuw „Libraryand Information Centre" teplannen en te realiseren. Zoontstond er een uit drie delenbestaand gebouwencomplexvoor de bibliotheek, de docu-mentatie, het bezoekerscentrumen kantoren voor de mede-werkers – en dat alles onderéén dak.

Misschien ligt het aan de plek waarhun kantoor gevestigd is, dat Vanden Oever, Zaaijer & Partners tot de"sterren" onder de Nederlandse ar-chitecten worden gerekend. Want inhet voormalige planetariumgebouwin Amsterdam-Zuidoost bevindt menzich zeker dichter bij de sterren dande concurrenten. Het architecten-kantoor bestaat sinds 1990. Er zijn60 medewerkers werkzaam waaron-der 15 architecten. Hier wordt aande meest uiteenlopende opdrachtengewerkt, het spectrum reikt van ste-denbouw tot aan interieur.

Men wil moderne, functionele enkwalitatief hoogwaardige architec-tuur ontwerpen en bovendien bij allespannende architectuur kostenbe-wust bouwen.

Bij het ,,International Bureau of Fiscal Documentation" in Amsterdamis kostenbewustzijn beslist een be-langrijk argument. Het is een soort“wereldbelastinginstituut” dat zichbezighoudt met grensoverschrijdendonderzoek van belastingen en bela-stingsystemen. Kleine belastingskan-toren, multinationale concerns,

Hoge glazen fronten,

omsloten door gesloten

metselwerkvlakken

Wanneer je om het gebouw heenloopt, ligt er een verrassing op je tewachten: Zij- en achtergevel zijn ge-realiseerd in een gesloten bouwwijzemet massieve bakstenen muren –want behalve voor staal en glas ko-zen de “ster-“architecten voor“aards” materiaal: 250.00 Röbenbakstenen WESTERWALD bont, gladin het moduulformaat (19x9x9 cm)werden bij het metselen gebruikt.Ook de ramen zijn in de vorm vaneen open gevel weer in hun archety-pische vorm terug te vinden. 600strekkende meter prefab vensterban-ken uit de Röbenfabriek van prefabelementen werden geplaatst.

Het gebouw is in zijn geheel “vooru-itziend” gepland, zoals dat bij een ar-chitectenkantoor hoort dat geen ho-rizonten kent.

Klassiek geordend: de

rijen ramen in de gevel

aan de achterzijde.

......en binnen.

Een ontmoeting van du-

idelijke tegenstellingen:

spiegelende glasvlakken

en royaal metselwerk,

buiten…

32

Ca. drie kilometer ten zuidenvan de historische Burchtwijk inBoedapest ligt het district Lágy-mányos dat enkele jaren gele-den nog bepaald werd door eenreusachtig braakliggend terrein.Maar nadat de wijk reeds eindjaren negentig door een nieuwebrug over de Donau een directeverbinding met de tegenoverlig-gende oostelijke oever had ge-kregen, werd op het voormaligehoefijzervormige braakliggendeterrein een nieuwe gemeen-schappelijke universiteitscam-pus voor de Technische Univer-siteit (BME) en de UniversiteitEötvös Lóránd (ELTE) voltooid.

Tot de architectonisch interessantstegebouwen op de campus behoortongetwijfeld het nieuwe informatica-gebouw, dat door de in Boedapestgevestigde Finta & Co. architecten-studio werd gepland – een van degerenommeerdste kantoren vanHongarije dat ook reeds het projectWest End City in Boedapest had ont-wikkeld en waarover wij in ons Rö-ben Exemplum nr. 10 verslag deden.

De geschiedenis van het gebied isnauw verbonden met de voor 1996geplande, maar om financiële rede-nen vroegtijdig afgelaste HongaarseEXPO: "Oorspronkelijk zouden opdeze locatie behalve een uitbreidingvan de in het westen aangrenzendeuniversiteit BME ook de verschillen-de landenpaviljoens ontstaan", deeltJózsef Finta mee. Maar na de afgela-sting van de wereldtentoonstellingmoesten de reeds uitgewerkte be-bouwings- en bestemmingsplannen

weer gedeeltelijk worden geherfor-muleerd. „Eigenlijk hadden wij het informati-cagebouw ontworpen voor een taart-vormig perceel zo’n 300 meter ver-der naar het westen,” recapituleertde architect. „Maar toen moest hetharmonisch vormgegeven geheeleensklaps op een assymetrisch per-ceel direct boven de oorspronkelijkvoor het Hongaarse paviljoen ge-plande funderingssleuf ontstaan.”Dat was geen gemakkelijke op-dracht, want nadat de plattegrond-verdeling van het gebouw immers alhelemaal was uitgewerkt, moestennog aanzienlijke aanpassingen wor-den aangebracht. Bovendien moesthet harmonische geheel zodanigworden vormgegeven, dat het doortwee universiteiten gemeenschappe-lijk kon worden gebruikt en dat hetbehalve kleine ruimten voor werk-colleges en verschillende ruimtenvoor laboratoria ook een groot au-ditorium integreert.

Om een gemakkelijke oriëntatie eneen duidelijk contrast met de beidein het noordoosten resp. zuidoostenaangrenzende bouwlichamen van deuniversiteit ELTE tot stand te bren-gen, bestaat de nieuwbouw met eentotaaloppervlak van 26.000 m2 uitvijf markant gesneden bakstenen ge-bouwen die rondom een centralebinnenplaats zijn gegroepeerd: Hetop het westen gelegen hoofdgebouwmet kantoren, hoofdingang en inritvan de ondergrondse garage sluitenzich naar het oosten twee langgerek-te uit vijf verdiepingen bestaande ge-bouwvleugels aan met zowel ruimtenvoor werkcolleges en laboratoria als

Stenen taart voor academici - nieuwbouw van de Universiteit Boedapest

Architecten: Finta & Co. Architectenstudio, Boedapest; József Finta, Antal Fekete, Alfréd PeschkaGevel: Röben baksteen WESTERWALD, bont, glad

Röben keramische baksteen FARO oranje genuanceerd, glad

Een sprekend herkenningste-

ken voor de nieuwe campus:

een naar boven open cilin-

dervormig bouwlichaam met

een ingesteld kegelvormig

glazen dak

34

een royaal van glas voorzien hoefij-zervormig auditorium. Nog verdernaar het oosten, in de richting vande “punt van de taart” wordt hetharmonisch vormgegeven geheeldoor een uit één verdieping be-staand bouwelement begrensd, waa-rop een naar boven open cilinder-vormig bouwlichaam met eeningesteld kegelvormig glazen dakeen sprekend herkenningstekenvoor de nieuwe campus schept.

Door zijn geslaagde vormgevingwerd het nieuwe gebouw, kort nadathet was gereedgekomen, onder-scheiden met de architectuurprijsvan de Internationale Ontwikkelings-organisatie Onroerende Zaken(IABCI). “Een beslissing die wij nietin de laatste plaats te danken heb-ben aan de gereserveerde integratiein de stedenbouwkundige context,”aldus József Finta. Om de uitstralingvan het materiaal van de in de 19deeeuw begonnen en in de jaren vijftigvan de vorige eeuw voortgezettebaksteenarchitectuur van de naburi-ge oude Techni¬sche Universiteit tecontinueren had het kantoor daarbijvan meet af aan het gebruik vanbakstenen voor ogen en was de keu-ze tenslotte op de “klassiek-rode"Röben baksteen WESTERWALD bont

gevallen. Bovendien werden afzond-erlijke rijen met verticaal gemetsel-de Röben keramische bakstenen FA-RO oranje genuanceerd in de gevelsgeïntegreerd om naar buiten toe eenzichtbare onderverdeling van de af-zonderlijke verdiepingen tot stand tebrengen. De steen brengt een mooie samen-hang met de gevelvormgeving van deoude Technische Universiteit totstand en biedt tevens een geslaagdcontrast met de andere gebruiktematerialen: staal, glas, titaanzink enaluminium. "Met deze zowel moder-ne als traditionele materiaalkeuzewilden wij onze pretentie onderstre-pen, dat de nieuwbouw een plek van het heden en de toekomst moetzijn zonder daarbij het verleden tevergeten,“ verklaart József Finta beeldend.

Zowel in esthetisch en functioneelals in bouwtechnisch opzicht blijktde nieuwbouw een mijlpaal te zijn:“Want door de vakkundige hulp vande Röben Planungs-Service warenwij in staat om als een van de eersteHongaarse architectenbureaus eentweeschalig bekledingsmetselwerkmet luchtlaag en draagconsoles tebouwen .”

Om de onderverdeling van de ver-

diepingen naar buiten toe duide-

lijk zichtbaar te maken werden in

het „klassiek rode“ metselwerk

van Röben bakstenen WESTER-

WALD bont afzonderlijke rijen

met verticaal geplaatste Röben

keramische bakstenen FARO

oranje genuanceerd geïntegreerd.

De Röben baksteen WESTERWALD

bont glad brengt een geslaagd con-

trast met de andere bouwmateria-

len, zoals staal, glas, titaanzink en

aluminium, tot stand.

35

Impressum

Uitgever:

Röben Tonbaustoffe GmbH

D-26330 Zetel

Concept en realisatie:

Reclamebureau EDDIKS & ONKEN, Oldenburg

Tekst:

Bellmann, Gröning & Partner, Hamburg

Robert Uhde, Oldenburg

Foto’s:

Jan Derwig, Amsterdam

Seiten 4, 5, 6, 7, 14, 15, 22, 23, 24, 25

Cornelia Suhan, Dortmund

Seiten 16, 17, 18, 19

Röben Tonbaustoffe GmbH

Seiten 20, 21

Fotostudio Zahn, Döhlen

Seiten 26, 27,

Druk en afwerking:

Prull-Druck, Oldenburg

© Copyright by Röben Tonbaustoffe GmbH, 2005

Nederland (Gevel en vloer)

Anko G. BakkerSchoolstraat 25

NL-9781 JL Bedum

Tel. (050) 3012404

Fax (050) 3015965

eMail: [email protected]

West-België

Chris VandousselaereVoorjaarstraat 28

B-2610 Wilrijk

Tel. (03) 8278701

Fax (03) 8275524


Ost-België / Luxemburg

Rudi CeyssensAlice Nahonlaan 4

B-3550 Heusden-Zolder

Tel. (011) 572846

Fax (011) 573832


Nederland (Dakpannen)

Derk LottermanBadhuisweg 28

NL-7314 ED Apeldorn

Tel. (055) 5334540

Fax (055) 5334025


Wenst u nadere informatie over de toegepaste produkten van Röben?Neemt u dan alstublieft contact op metde vertegenwoordiger van Röben in uwgebied.

De Röben Planungs-Service

Horst KlockgetherTel. (0049- 44 52) 8 80

Fax (0049- 44 52) 77 99


De RöbenVertegenwoordigers

Röben Tonbaustoffe GmbH . Postfach 1209 . D-26330 Zetel . Telefon (0 44 52) 8 80 . Fax (0 44 52) 8 82 45 . www.roeben.com . [email protected]

EXEMPLUM - Röben Tonbaustoffe GmbH · PDF fileShopping Center Pécs...

Documents

Transcript of EXEMPLUM - Röben Tonbaustoffe GmbH · PDF fileShopping Center Pécs...