Evidence based werken: protocol of

therapeutische relatie?

Prof. Dr. Caroline Braet

Kinderen :

de volwassenen van morgen!

Ook: groeiend aantal kinderen en

adolescenten komt terecht in één

of andere sociale voorziening

Adolescentie:

Periode van ‘Storm én Stress’

‘Veilige haven?’: Groeiend aantal

‘vechtscheidingen’

Schokkende cijfers!

Zie ook: Balazs et al. (2013); Twenge et al. (2019)

Europees pamflet (2019)

http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-

en.asp?fileid=25237&lang=en

Nation wide ‘suicide’ studie (over 10 jaar) > 610.000 deelnemers

Schokkende cijfers!

‘ Subthreshold Symptomen’Angst: 32% ; Depressie: 39.7%

Zie ook: Balazs et al. (2013); Twenge et al. (2019)

Europees pamflet (2019)

http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-

en.asp?fileid=25237&lang=en

SEYLE STUDY, 11 landen, 14-16 jarigen

Schokkende cijfers!

‘ Subthreshold Symptomen’Angst: 32% ; Depressie: 39.7%

Impact :

Suïcide kans: Ods Ratio: 3 tot 9 !!

Zie ook: Balazs et al. (2013); Twenge et al. (2019)

Europees pamflet (2019)

http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-

en.asp?fileid=25237&lang=en

SEYLE STUDY, 11 landen, 14-16 jarigen

Redenen?

Stelling

Een therapeut die zichzelf en zijn discipline respecteert,

is verplicht (!)

om de beste behandeling

voor elk kind, elke adolescent, elk gezin

op te zoeken en

toe te passen

TAU: Treatment As Usual

Redenen?

Spielmans, G.I., Gatlin, E.T., & McFall, J.P. (2010). The efficacy of evidence-based

psychotherapies versus usual care for youths: Controlling confounds in a meta-

reanalysis. Psychotherapy Research, 20, 234-246.

Lee, C.M., Horvath, C., & Hunsley, J. (2013). Does it work in the real world? The

effectiveness of treatments for psychological problems in children and adolescents.

Professional Psychology: Research and Practice, 44, 81-88

Sleutel tot dit succes?

Hoopgevende ’efficacy’ studies over werking van behandelingen in de ‘real world’

• Sommige studies: 50-70% verbeteren

• Effect-size loopt op tot f=3

• Psychotherapie > Medicatie

• Sommige therapieén: écht beter

• Cognitieve gedragstherapie

• Gespecialiseerde training

• Supervisie

• Caseload niet té hoog

Spielmans, G.I., Gatlin, E.T., & McFall, J.P. (2010). The efficacy of evidence-based

psychotherapies versus usual care for youths: Controlling confounds in a meta-

reanalysis. Psychotherapy Research, 20, 234-246.

Lee, C.M., Horvath, C., & Hunsley, J. (2013). Does it work in the real world? The

effectiveness of treatments for psychological problems in children and adolescents.

Professional Psychology: Research and Practice, 44, 81-88

Goede omkadering én

Gestandaardiseerd werken

Protocol beschikbaar

Hoopgevende ’efficacy’ studies over werking van behandelingen in de ‘real world’

Effecten van psychologische behandeling

voor klachten

kinderen - adolescenten (4-18 jaar),

binnen als buiten een academische setting:

een meta-analyse met 453 studies (2019)

Weisz, J.R., Kuppens, S., Yi Ng, M., Vaughn-Coaxum, R.A., Ugueto, A.M, Eckshtain, D., & Corteselli, K.A. (2019). Are psychotherapies for young people growing stronger?

Tracking trends over time for youth anxiety, depression, attention-deficit/hyperactivity disorder, and conduct problems. Perspectives on Psychological Science, 14, 216-237.

Wat is een protocol ?

• draaiboek

• duidelijke doelstellingen

• rationale voor de patiënt

• inclusie- en exclusie-criteria

• aandacht voor rol van de ouders

• volgorde ligt vast, daarbinnen flexibiliteit mogelijk

Protocollen =gestandaardiseerd werken

• Sterkte: gebaseerd op theoretisch onderbouwde

modellen rond de werking van een probleem

• Sterkte: vele zijn goed geëvalueerd

• Maar: oog voor de therapeutische relatie?

‘Reasons for Ending Treatment Questionnaire’Zie Garcia & Weisz (2002):

6 factoren:(1) Problemen in therapeutische relatie (16%)(2) Praktische problemen in gezin (7%)(3) Ongenoegen bij eerste telefonisch contact (6%)(4) Tijd (5%)(5) Geen urgentie meer (4%)(6) Financieel (3%)

Zie ook meta-analyse van De Haan ea. (2013) (op 115 studies: tijdens therapie: 26% drop-out)

‘Fit tussen Therapeut-Clïent’: kwestie van smaak? (Naar Bögels, 2019)

Wat typeert een therapeut?

empathie, echtheid, positief, zelfonthullend, respect, motiverend, oog

voor unieke van de client, vertoont vaardigheden en methodieken

Interessante werken:

Ackerman, S. J. & Hilsenroth, M.J. (2008). A review of therapist characteristics and techniques positively impacting the therapeutic alliance. Clinical Psychology Review,

23, 1-33.

Rollnick, S., Miller, W.R., & Butler, C.C. (2014). Motiverende gespreksvoering in de gezondheidszorg. New York: Guilford Press

Norcross, J.C., & Lambert, M.J. (2018). Psychotherapy relationships that work III. Psychotherapy, 55, 303-315.

Norcross, J.C., & Lambert, M.J (2019). Psychotherapy relationships that work (3 volumes). New York: Oxford University Press

Wat typeert een Kinder- en Jeugdtherapeut?

empathie, echtheid, positief, zelfonthullend, respect, motiverend, oog

voor unieke van de client, vertoont vaardigheden en methodieken

+ contact met kind ><contact adolescent >< contact met ouders

Interessante werken:

Bosch, J.D., & Moens, E. (2018 ). Non-specifieke therapeutische factoren. In: Prins, P., Bosch, J.D. & Braet, C. (Red.) Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen

en jeugdigen. Revisie. Houten: Van Loghum.

Boedjarath (2010). Cultuurbewust hulpverlenen: kennis, houding en vaardigheden combineren. In: R. Borra, E. van Dijk & R. Verboom (Red.). Cultuur en

psychodiagnostiek. Houten: Van Loghum.

Berlijn,

World

Conference

CBT

2019

Samen

35% !

Tot 50%!

Alliantie-effecten: tot 50%

Feedback-effecten: tot 42%

Opgelet: deels verbaal, deels non-verbaal

Rol therapeutische relatie

Protocol/model

specifieke aspecten:

Rationale, Technieken,

Verhoogt verwachtingen!

Naar Orlemans ea. (1997)

Feedback-effecten: tot 42%

Opgelet: deels verbaal, deels non-verbaal

therapeutcliënt

Bovenstroom (inhoud)

Feedback-effecten: tot 42%

Onderstroom (3 niveaus)

(1) procedures: hoe pakken we dit aan?

therapeutcliënt

Bovenstroom (inhoud)

Feedback-effecten: tot 42%

Onderstroom (3 niveaus)

(1) Procedures: hoe pakken we dit aan?

(2) Wederzijdse (machts) interacties?

(3) Onderlaag: gevoelsniveau

Beide partijen vertonen:

onuitgesproken irritaties,

eigen angsten, spontane

sympathie, plaatsvervangende

schaamte, verontwaardiging,

weerstand enz.

Best voortdurend taxeren

Steeds

alert zijn:

Rol

intervisie!

Cruciale Vraag: Hoe professionaliseren?

• Blijvende nood aan opleiding

• In protocollen

• Maar ook in uitbouwen van

stevige therapeutische relatie

• Supervisie, intervisie, lerend netwerk?

Oefenen!

Dubbel zoveel herstel bij sommige therapeuten

(Saxon & Barkham, 2012)

“Love yourself as a person, doubt yourself as a therapist” (Naar Bögels, 2019)

Nog redenen voor het vervolmaken van de therapeutische relatie?

-talrijke ethische kwesties

-cultuursensitief handelen

-wat indien enkel kortdurende hulp mogelijk is?

-vechtrelaties en verstoorde gezinsrelaties

-enz….(vul zelf aan!)

ook

protocollen!

Nog ontwikkelingen?

Cruciale Vraag:

• Wie heeft baat bij wat op welk moment?

Evidence-based werken staat of valt

met een goede probleemanalyse

ook nood aan diagnostisch protocol !!

Spanningen?

Uitlokkers

Genetische predispositie

InstandhoudersVrienden ?

Aandacht?

Copingstrategieën?

Nog ontwikkelingen -> Dagprogramma

WORKSHOPS:

• Wie heeft baat bij wat op welk moment?

= Hoe kiezen tussen protocollen?

LEZINGEN:

• Transdiagnostische protocollen ?

Nog ontwikkelingen?

Cruciale Vraag: Nieuw onderzoek nodig? JA!

Evidentie mag nog toenemen!

Verdere nood aan innovatie!

alhoewel …

Team Universiteit Gent

41

TEAM UNIVERSITEIT GENT:KLINISCHE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE

ANGST & DEPRESSIE

EETSTOOR-NISSEN &OBESITAS

KLINISCHE EXPERTISE