2016

Arne Anseeuw 2SA2 AA/GE

EVALUATIE PORTFOLIO [DIDACTIEK AARDRIJKSKUNDE ]

Aan de slag met geografische werkbladen in de lessen aardrijkskunde

Analyse

Tijdens stage I gaf ik twee lessen rond het thema reliëf op de kaart. In de

eerste graad van het SUI werkt men met een cursus aardrijkskunde

samengesteld door de leerkrachten aardrijkskunde. Daarin staan heel wat

oefeningen verwerkt. Er wordt niet gewerkt met aparte werkbladen.

Wanneer ik de opdrachten analyseer stel ik vast dat de oefeningen voldoende

uitgaan van concrete leerplandoelen. Ze geven voldoende aanleiding om

geografische vaardigheden aan te leren. Wat de formulering van de opdrachten

betreft, merk ik dat het taalgebruik echter niet goed aangepast is aan

aardrijkskunde onderwijs. Men gebruikt vaak werkwoorden als: “neem”,

“gebruik”,… (Bijlage 1). Aardrijkskunde onderwijs vertrekt vanuit de

waarneming. Daarom is het beter werkwoorden te gebruiken als: beschrijf,

onderzoek, verklaar,…

De cursus voorziet een groot aanbod oefeningen. Het doel van de oefeningen is

vooral om de leerinhouden, vaardigheden in te oefenen. De opdrachten

verwijzen vaak naar kaarten, tekeningen afgebeeld op de volgende blz. De

leerlingen moeten de aangeleerde leerstof hierop toepassen

(hoogtezones invullen, hoogtelijnen interval aflezen, invuloefeningen). De

bronnen (kaarten) sluiten voldoende aan bij de leefwereld van de leerlingen door

gebruik te maken van bijvoorbeeld een kaart van de schoolomgeving of een

kaart van de leefomgeving) (Bijlage 2). De herkomst van de bronnen staat er

steeds bij genoteerd.

Reflectie lessen

Bij de bespreking van het lesthema bij mijn stagementor, viel meteen op dat er

heel veel oefeningen bij het thema reliëf hoorden. Mijn mentor, Mr. de Vries

hecht veel belang aan het maken van oefeningen. Hij wou dat ik voldoende tijd

besteedde aan het maken van de oefeningen. Het gevolg daarvan is dat er

slechts weinig leerinhoud in de lessen aan bod komt. Oefeningen maken is

tijdrovend.

Bij het voorbereiden van de lessen stelde ik vast dat alle oefeningen gegroepeerd

stonden achter de leerinhoud. Het was even zoeken voor ik wist welke

oefeningen bij welke leerstof hoorden. Ik verdeelde de leerstof in 3 lessen:

-Voorstelling van het reliëf op de topografische kaart

-Voorstelling van het reliëf op de reliëfkaart

-Wat leert ons de topografische kaart ?

Vervolgens selecteerde ik de oefeningen die bij het juiste stukje leerinhoud

hoorden. Na het behandelen van een stukje leerinhoud via een OLG, liet ik de

lln de bijhorende oefeningen maken. Eerst klassikaal, maar omdat dit te lang

duurde liet ik de lln de oefeningen per twee oplossen. Dit liep veel beter.

Achteraf liet ik de oplossingen via PPT zien. Animaties zorgden ervoor dat de

antwoorden niet onmiddellijk tevoorschijn kwamen.

Bij de les reliëf op de reliëfkaart (zie bijlage ) had ik vooral problemen met een

stevige inkleuroefening. (Bijlage 3). Dit duurde veel te lang. De lln begonnen

er vaak goed aan, maar na verloop van tijd waren ze afgeleid, gedemotiveerd en

maakten ze fouten. Deze oefening vond ik niet geschikt om tijdens de les te

laten uitvoeren, maar eerder als huiswerk mee te geven.

Wat mij ook opviel bij de voorbereiding van deze lessen, was dat andere

aardrijkskunde werkboeken bij lange niet zo veel aandacht spenderen aan

oefenen op werken met topografische kaarten.

BIJLAGE 1

BIJLAGE 2

BIJLAGE 3