Euchner
Transcript of Euchner
Pagina 1Algemeen - 02/2012
Pagina 2Algemeen - 02/2012
Even voorstellen
� Vladimir Dragosavic
– General Manager Benelux
– Normcommissie NEC44– Certified VCA+VOL VVA1/VVA2
Pagina 3Algemeen - 02/2012
De EUCHNER organisatie
� EUCHNER GmbH + Co. KG– Fabrikant van industriële sensoren– Productie in Duitsland en China
Pagina 4Algemeen - 02/2012
De EUCHNER organisatie
EUCHNER (Benelux) BVPostbus 119NL-3350 AC Papendrecht
Visschersbuurt 23NL-3356 AE Papendrecht
+31 / 78 / 6154 766
+31 / 78 / 6154 311
[email protected] (.be .nl .lu)
www.euchner.nl (.be .nl .lu)
De EUCHNER organisatie
� Locale ondersteuning– België, Nederland, Luxemburg
@
����
����
����
����
����
Pagina 5Algemeen - 02/2012
Samen sterker door te kunnen delen
� Som van de expertise
– Expertise van individuele partners
� SafetyPlaza
− Bundelt haar expertise
− Deelt haar kennis � ASO SAFETY SOLUTIONS
� AXELENT
� BECKHOFF
� D&F CONSULTING
� EUCHNER
� KUKA
� LEUZE ELECTRONIC
� RDL ENGINEERING
www.safetyplaza.eu
Pagina 6Algemeen - 02/2012
Vestigingen
Pagina 7Algemeen - 02/2012
Vacature
Pagina 8Algemeen - 02/2012
Pagina 9Algemeen - 02/2012
Normen algemeen
Pagina 10Algemeen - 02/2012
Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?
� Normen gaan er vanuit dat “gewone” besturingen en stuurkringen “niet 100% te vertrouwen zijn”
Pagina 11Algemeen - 02/2012
Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?
� Falen van menselijk handelen– 1/100 tot 1/1.000
� Falen van stuurkringen– 1/100.000 tot 1/1.000.000
Pagina 12Algemeen - 02/2012
Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?
� Een norm is een gevestigd hulpmiddel– Gereedschap dat mag worden gebruikt– Levert vermoeden van overeenstemming op– Geschreven door vakspecialisten– Niet verplicht
� Géén norm gebruiken zou dus ook kunnen– Indien oplossing gelijkwaardig of beter
– Niet toepassen van een norm werpt vragen op– Geen vermoeden van overeenstemming– Diepgaande onderbouwing nodig– Klant en eventueel de inspectie moeten worden overtuigd
Pagina 13Algemeen - 02/2012
Normen van breed tot specifiek
� A normen– Fundamentele veiligheidsbeginselen
� B normen– Technische veiligheidsaspecten en veiligheidsvoorzieningen
� C normen– Veiligheidsspecificaties voor bepaalde machines
– Excenterpersen– Hydraulische persen slag >30mm– Kantbanken– Etc.
A
B
C
Pagina 14Algemeen - 02/2012
www.euchner.nl ► links
Normen in het kader van de MRL
� Geharmoniseerde normen
– Bij toepassen van een geharmoniseerde norm voldoet men automatisch aan de verplichtingen van de richtlijn (machinerichtlijn)
– Bij toepassen van een niet-geharmoniseerde norm moet men zelf opletten en blijven herleiden
Pagina 15Algemeen - 02/2012
Normen in het kader van de MRL
� Deurbeveiliging op machines– EN1088+A2
� Noodstop op machines– EN60204, NEN-EN418, EN-ISO12100-2
� Veiligheidsafstanden tot gevaarszone– EN294, NEN-EN811 bovenste, onderste ledematen
� Gebiedsafscherming op en om machines– EN953 vaste en bewegende
� Signalering op en om machines– EN457 akoestisch– EN842 visueel– 3011/ ISO3864 pictogrammen
– etc, etc…
Pagina 16Algemeen - 02/2012
Normen in het kader van de MRL
� Sinds kort mag in industriële installaties en machines software in veiligheidskringen worden toegepast
– Twee wereldwijd geldende nieuwe normen– EN-ISO13849-1 en IEC62061
– Europese normalisatie-instituten CEN en CENELEC
– Hoogste veiligheidsniveau EN-954-1 alleen door redundantie– Kwaliteit van de componenten niet van belang– Onnodig duur of schijnveilig
Pagina 17Algemeen - 02/2012
Veranderingen
� Vervallen Machinerichtlijn 98/37/EG geldig tot 12-2009� Nieuw Machinerichtlijn 2006/42/EG geldig vanaf 01-2010� Vervalt EN954-1 geldig tot 12-2011� Nieuw EN-ISO13849-1&2 geldig vanaf 11-2006� Nieuw IEC62061 (+IEC61508) geldig vanaf 10-2005� Nieuw EN1088/A2 1995 > 2008 revisie per 07-2008� Vervalt EN1088/A2 1995 > 2008 geldig tot 2012� Nieuw EN1088:2010=EN-ISO14119 nieuw in 2012
– Mogelijkheden worden steeds flexibeler– Flexibele normen zijn lastiger om toe te passen
Pagina 18Algemeen - 02/2012
Veranderingen
� Status verlenging EN954-1– De EN954-1 is definitief verlengd! Dit betekent dat de EN954-1 voorlopig nog mag
worden toegepast als geharmoniseerde norm onder de machinerichtlijn, ook onder de nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EC.
– CEN, het Europees Comité voor Standaardisatie, had gevraagd om een uitstel tot 31-12-2012. Maar vanwege de verdeeldheid in de Machinery Working Group heeft de EC besloten om wél te verlengen maar de termijn te beperken tot 31-12-2011.
– De transitieperiode, waarin zowel de EN954-1 (CAT) als de EN-ISO13849-1 (PL) en de IEC62061 (SIL) mogen worden gebruikt, blijft dus voorlopig van kracht.
– Engineers zullen opgelucht zijn omdat zij langer de gelegenheid krijgen om aan de nieuwe normen te wennen. De industrie, en vooral leveranciers van veiligheidscomponenten, krijgen wat langer de tijd om met hun betrouwbaarheidswaarden te komen. En SISTEMA, de gratis software voor EN-ISO13849-1, krijgt meer tijd om te evolueren.
� Uitgesteld tot 31-12-2011
Pagina 19Algemeen - 02/2012
Veranderingen
� Eens per 12-15 jaar?2009 2010
20082007200620052004200320022001 20102009 20182017201620152014201320122011 2019200019991998 20212020
EN-ISO13849-1&2
IEC62061
2006/42/EG98/37/EG
EN954-1
verplichting industrie: :reactie industrie?
Pagina 20Algemeen - 02/2012
Veranderingen
� Nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EG– Belangrijkste wijziging voor machinebouw
– Heeft meer implicaties dan wijzigingen in de normen– Geen verkeerde interpretaties
– Sinds 01-01-2010 in alle lidstaten een wet– België: Koninklijk Besluit, Nederland: Wet op de gevaarlijke werktuigen
– Meer definities, duidelijker, consequenter– Meer uitsluitingen, voorbeeld: Elektromotor is géén machine– MRL geldt niet voor verplaatsing van kunstenaars: Theaterapparatuur– Verplicht uitvoeren van risicoanalyse– Verwijzingen naar Arbeidsmiddelenrichtlijn– Géén verwarring over IIA, IIB enz.– CE naast de naam van de fabrikant– Afschermingshekken nu in de richtlijn
Pagina 21Algemeen - 02/2012
Begrippen
� Wat betekent risico
Risico =Gevaar X Blootstellingsduur
Afwendbaarheid
Pagina 22Algemeen - 02/2012
Begrippen
� Wat betekent risico
F2
P1
P2P1
P2
F1
S2
S1
F2
F1P1
P2P1
P2
F1a
PLr
b
c
d
e
risk
S = ernst van het letsel
F = frequentie/blootstellingsduur aan gevaar
P = mogelijkheid tot afwenden van gevaar
S
F
P
Laag (1) Hoog (2)
B 1 2 3 4• � Ο Ο Ο
• � � Ο Ο
• � � Ο
• • � Ο
• • • �
P1
P1
S1
S2F1
F2
P2
P2
categorie
Pagina 23Algemeen - 02/2012
Begrippen
� Redundantie– Een dubbele oplossing voor een probleem
� Diversiteit– Verschillende oplossingen voor een probleem
� Terugkoppeling– Vaststellen dat de oplossing altijd werkt
Pagina 24Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� 954– Risicocategorie CAT
– Voorgeschreven structuur, voorgeschreven oplossingen– Eenvoudig– Machinebouw
� 13849– Performance Level PL (samentelling van prestaties)– Flexibele evaluatie, flexibele oplossingen– Complex, statistische methodes– Machinebouw
� 62061– Safety Integrity Level SIL (samentelling van faalkansen)– Flexibele evaluatie, flexibele oplossingen– Zeer complex, uitgebreide statistische methodes– Procesindustrie, machinebouw, veilige besturingssystemen
Pagina 25Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� 954
� 13849
� 62061
structuur
kwaliteit
belasting
CCF
DC
structuur
kwaliteit
belasting
SFF
DC
waarschijnlijkheid
structuur
Pagina 26Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� 954– Bekend– Voor machinebouwer die tevreden is met deze norm– Voorlopig toepasbaar tot uiterlijk eind 2011
� 13849– Voor machinebouwer die invloed op de veiligheidsoplossingen wil– Als men eenvoudige software toepast in veiligheidskringen– Kan nu worden toegepast
� 62061– Voor procesontwerper en machinebouwer die invloed op de
veiligheidsoplossingen wil en die tevens complexe software in veiligheidstoepassingen gebruikt.
– Als men complexe software/veiligheidsbesturingen toepast– Kan nu worden toegepast
Pagina 27Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� 954– 23 pagina’s
� 13849– 85 pagina’s– € 127
� 62061– 205 pagina’s– € 170
Pagina 28Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� 61508– Niet lezen!
Pagina 29Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
IEC61508
EN-ISO13849
machinebouw
procesindustrie
luchtvaart
nucleair
EN954
IEC62061
Pagina 30Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� EN954-1– CAT Categorie B, 1 t/m 4
� EN-ISO13849-1– PL Performance Level– MTTFd Mean time to dangerous failure– B10d Probability of dangerous failures– DC Diagnostic coverage
� IEC62061– SIL Safety Integrity Level– PFHd Probability of dangerous failures per hour– SFF Safe Failure Fraction– DC Diagnostic coverage
Pagina 31Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� Het badkuipmodel
BADKUIP
MODEL
Pagina 32Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
uitval
levensloop
levensduur
vlg fabrikant
uit
productie
in
markt
testperiode
fabrikant
� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde levensduur
Pagina 33Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d
– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen– Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald
Pagina 34Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d
– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen
uitval
levensloop
levensduur
vlg B10d
uit
productie
in
markt
testperiode
fabrikant
Pagina 35Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d
– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen– Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald
Pagina 36Algemeen - 02/2012
Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061
� Betrouwbaarheidsgegevens van de leverancier– Door fabrikant gespecificeerde: B10d
– Voor elektro-mechanische en mechanische veiligheidscomponenten– Aantal schakelingen waarbij 10% gevaarlijk is uitgevallen
– Door fabrikant gespecificeerde: MTTFd , DC, PFHd , PL, T10d
– Voor elektronische veiligheidssystemen– MIL ervaringscijfers gebruikt voor elektronicacomponenten
� Totaalsystemen– Voor sommige componenten (meestal elektronische
systemen) geeft een fabrikant één betrouwbaarheidswaarde
� Gratis software van de Notified Bodies– SISTEMA– Bibliotheken van leveranciers
www.13849.nl (.be .lu)
Pagina 37Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem
� Het nemen van maatregelen is verplicht
� Maatregelen tegen CCF– Vroeger alleen door redundantie en diversiteit– Nu tabel met vele deelmaatregelen in de norm
Pagina 38Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem
kanaal 1 kanaal 2
CCF
Pagina 39Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem
+24V +24V +24V
Pagina 40Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem
Pagina 41Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Totale systeem faalt door één fout– Oplossing: Diversiteit– Kortsluiting wordt gedetecteerd
+24V kortsluiting 0V
Pagina 42Algemeen - 02/2012
Common Cause Failure
� Verplichte maatregelen tegen CCF– Tabel met deelmaatregelen in de norm– Elke deelmaatregel geeft scoringspercentage– Meer dan één deelmaatregel moet worden toegepast– Totaalscore moet minimaal 65% bedragen
5%
5%
10%
25%
5%
5%
25%
10%
5%
25%
10%
5%
CCF Tabel
65%���� CCF
Pagina 43Algemeen - 02/2012
Conclusie
� Waarom nieuwe normen?– Nieuwe inzichten
– Oude normen meer dan 10 jaar oud
– Er waren conflicterende foutuitsluitingen– Serieschakeling Cat 3 en 4 versus serieschakeling Noodstops
– Foutuitsluiting mechanische onderdelen was onduidelijk– Breken van een bedieningspen
– Software was niet toegestaan– Falen van componenten was niet van invloed– Testfrequentie niet duidelijk gespecificeerd– Stippen risicograaf waren onduidelijk
– Leek of men kon kiezen tussen Cat 1/2 en tussen Cat 2/3
– Stand van de techniek is gewijzigd– Veiligheidsbesturingen, bussystemen, logica in sensoren
– Er was een wildgroei aan C-normen– Door onduidelijkheden in B-normen
Pagina 44Algemeen - 02/2012
Conclusie
� Voordelen nieuwe normen– Voortgekomen uit oude normen dus gezond– Testen wordt meegewogen (DC = Diagnostic Coverage)– Software wordt meegewogen– Waarschijnlijkheid van fouten is van invloed– Resultaat soms eenvoudiger en goedkoper– Duidelijke risicograaf (EN-ISO 13849-1)
� Nadelen nieuwe normen– Twee normen met bijna gelijke scope– Verschillende aanduidingen/gelijke betekenis – PL versus SIL en MTTFd versus PFHd
– Statistische methodes lastig– Geen relatie met huidige C-normen– Statistische gegevens nog niet breed in de markt beschikbaar
Pagina 45Algemeen - 02/2012
Overeenkomsten 13849 / 62061
?
� Twéé normen, één doel
� Welke is de winnaar?
– Bepaald door machinefabrikanten
– Ruime meerderheid prefereert EN-ISO 13849– Enquête BG Duitsland
IEC62061EN-ISO13849
Pagina 46Algemeen - 02/2012
Database Geharmoniseerde Normen
� Alles in het Nederlands:– Richtlijnen– Normen– Machineveiligheid– Explosieveiligheid– Elektrische veiligheid– Veiligheid drukapparatuur
– Single user versie € 595– Jaarlijks 2 updates € 325
– Netwerk versie € 1190– Jaarlijks 2 updates € 650
– Altijd up to date
Pagina 47Algemeen - 02/2012
Voorbereiding� Bereid u voor op de veranderingen
– U weet wat er komen gaat
– U kent uw opties
– Kies een overgangsmoment
– Bepaal wie verantwoordelijk zijn
– Laat hen de benodigde kennis vergaren
– Borg de kennis in uw onderneming
����
����
!!!!
Pagina 48Algemeen - 02/2012
Pagina 49Algemeen - 02/2012
Defeat
� Manipulatie algemeen
� Bedrijfscultuur
� Ergernis voorkomen
� Menselijk gedrag
� IJsbergtheorie
� Voorbeelden van manipulatie
Pagina 50Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Wat betekent manipulatie (van veiligheidssystemen)
– Het bewust veranderen of uitschakelen van een functie die oorspronkelijk bedoeld was om de machinegebruiker te behoeden voor letsel.
– Ongeacht de tijdsduur
– Ongeacht het motief
Pagina 51Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Wat betekent manipulatie (van veiligheidssystemen)
– Gedurende de manipulatie bestaat er een ander risico, meestal een veel hoger risico op letsel
– Hoe geroutineerder de medewerker des te hoger de kans op letsel
Pagina 52Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Wat betekent risico
Risico =Gevaar X Blootstelling
Afwending
Pagina 53Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
����
� Welke motieven zijn er bij manipulatie?
– Onbedoelde opzettelijke manipulatie– Overbruggen van veiligheidscomponenten omdat ze lastig zijn
– Bedoelde manipulatie volgens een procedure– Tijdelijke overbrugging voor noodzakelijk onderhoud, afstellen, etc
Pagina 54Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Wie veroorzaakt manipulatie?
– De machinebouwer beveiligt helemaal volgens de regels– De machinegebruiker overbrugt de veiligheidsvoorzieningen
– De machinebouwer valt niets te verwijten– De machinegebruiker heeft grote moeite met handhaven
– Wie is eigenlijk de veroorzaker van dit probleem?
����
����
?
Pagina 55Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Kernzaken manipulatie
– Manipulatie kan alle -vanuit richtlijnen en normen- bedachte oplossingen onderuit halen
– Ergernis en productiedruk meestal de oorzaak van opzettelijk omzeilen van veiligheidsfuncties
– Werkgever blijft vanuit de arbo-wetgeving altijd verantwoordelijk
– Doordachte integratie en ergonomie van veiligheidssystemen kunnen manipulatie tegengaan
– Jarenlange praktijkervaring, vele praktijkvoorbeelden dragen bij tot ergonomische oplossingen. Veel kennis bij leveranciers
Pagina 56Algemeen - 02/2012
Bedrijfscultuur
� Reguleren– Duidelijke procedures– Verantwoordelijkheden regelen
� Stimuleren– Gebruik van veiligheidssystemen eenvoudig maken– Nadelen van veiligheidssystemen zo veel mogelijk wegnemen
� Registreren– Veiligheidsrelevante acties vastleggen (registreren)– Autorisatie, muting (overbrugging), onderhoud
� Controleren– Periodieke controles van veiligheidssystemen– Sancties bij overtredingen (registreren)
� Belonen– Goed gedrag waarderen
RS
RC
B
Pagina 57Algemeen - 02/2012
Ergernis voorkomen
� Ergernis is de grootste aanleiding voor manipulatie:– Productiedruk?– Persoonlijke mentaliteit?– Bedrijfscultuur?
� Ergernis opheffen door:– Juiste integratie van veiligheidssystemen– Wachttijden voorkomen (hoe kort deze ook mogen zijn)– Feedback van operators gebruiken voor verbetering– Ergonomische uitvoering (gebruiksgemak)– Antropometrische uitvoering (aangepast aan de lichaamsbouw)
� Begrip creëren door:– Opleiding– Informatie
Pagina 58Algemeen - 02/2012
Onbewust onveilig gedrag
Bewust onveilig gedrag
Bewust veilig gedrag
Onbewust veilig gedrag
Leerniveau
Menselijk gedrag
utopie
Vei
lighe
idsn
ivea
u
Pagina 59Algemeen - 02/2012
IJsbergtheorie
1
10
100
1000
10000
Ernstig letsel
Klein letsel
Materiële schade
Incidenten
DodeR
isic
o-o
nd
erz
oek
On
gevall
en
on
derz
oek
� Richt aandacht op incidenten
Pagina 60Algemeen - 02/2012
Manipulatie algemeen
� Onbedoelde opzettelijke manipulatie
– Aanleidingen reduceren
– Mogelijkheden reduceren
– RESULTAAT
Pagina 61Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
� Veel heb je ècht niet nodig!
Pagina 62Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 63Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 64Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 65Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 66Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 67Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 68Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 69Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 70Algemeen - 02/2012
Voorbeelden van manipulatie
Pagina 71Algemeen - 02/2012
Defeat
� De zwakste schakel
Pagina 72Algemeen - 02/2012
� De zwakste schakel– Is bepalend voor de sterkte van de ketting
constructie sensoren
type en aantal
bedrading veiligheids
relais
schakel
principe
bedrading
factor
mens
regelmatige
inspecties
De zwakste schakel
Pagina 73Algemeen - 02/2012
� De zwakste schakel– Het heeft dus ook geen zin om een van de schakels sterker te maken
constructie sensoren
type en aantal
bedrading veiligheids
relais
schakel
principe
bedrading
factor
mens
regelmatige
inspecties
De zwakste schakel
Pagina 74Algemeen - 02/2012
� De zwakste schakel ?– Voorspelbaarheid van techniek = 100%– Voorspelbaarheid van menselijk handelen = Wisselend
De zwakste schakel
Pagina 75Algemeen - 02/2012
Defeat
� EN1088
� EN1088/A2
� Eindaanslag
� Uitlijning en krachten
� Twee schakelaars per deur
� EN-ISO14119
Pagina 76Algemeen - 02/2012
EN1088
� Ontwerp van afschermingen met schakelaars en sensoren– EN1088– 1995
Pagina 77Algemeen - 02/2012
EN1088
� Lid 5.7– 1995
Pagina 78Algemeen - 02/2012
EN1088
� Lid 5.7– 1995
Pagina 79Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Ontwerp van afschermingen met schakelaars en sensoren– EN1088– EN1088/A1– EN1088/A2
– Manipulatie
Pagina 80Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 81Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 82Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 83Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 84Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 85Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 86Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Lid 5.7– 2008
Pagina 87Algemeen - 02/2012
EN1088/A2
� Aantal malen dat het woord “Defeat” voorkomt in de EN1088
– 1995 EN1088 16x– 2007 EN1088/A1 38x– 2008 EN1088/A2 43x– 2012 EN1088/EN-ISO14119 65x
Pagina 88Algemeen - 02/2012
Eindaanslag
� Schakelaar of sensor mag nooit eindaanslag zijn– EN1088/A2
Pagina 89Algemeen - 02/2012
Eindaanslag
� Schakelaar of sensor mag nooit eindaanslag zijn– EN1088/A2
mechanische
eindaanslag/
buffer
Pagina 90Algemeen - 02/2012
Uitlijning en krachten
� Krachten mogen nooit op de schakelaar werken
buffer te elastisch
Pagina 91Algemeen - 02/2012
Uitlijning en krachten
kogelsnapper
vanger
� Krachten mogen nooit op de schakelaar werken
grendel
Pagina 92Algemeen - 02/2012
Twee schakelaars per deur
� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4
verlies van veiligheid
Pagina 93Algemeen - 02/2012
Twee schakelaars per deur
� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4
machine wordt veilig gestopt
reset veiligheidsrelais pas mogelijk na
herstelling van de fout
Pagina 94Algemeen - 02/2012
Twee schakelaars per deur
� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4
alsnog verlies van veiligheid door verkeerd
ontwerp
Pagina 95Algemeen - 02/2012
Defeat
� Veiligheidsschakelaars “Principe I”� Veiligheidsschakelaars “Principe II”� Lockout� Besturing oordeelt over manipulatie
Pagina 96Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe I”
� Volledig functionele veiligheidsschakelaar– Kan zonder attributen worden ingeschakeld– Lastig om manipulatieveilig te monteren
– Constructieve oplossingen– Gedwongen verbreekcontacten– Mechanisch starre bewegingen
– Geen knelmontage – Geen telescoopwerking– Geen bladveercontacten
– Zichtbare pictogrammen– Zichtbare norm-referenties– Conformiteitsverklaring (IIC)
� Manipulatie eenvoudig– indien niet juist gemonteerd
11 12
21 22
3334
43 44
Pagina 97Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe I”
deur gesloten deur open deur gesloten deur open
� Op scharnier– Bekrachtigen bij openen
� Op schuifdeur– Complementair schakelen– 0 1 of 1 0– 0 0 en 1 1 foutmelding
Pagina 98Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe I”
� Manipulatie door onjuiste montage– Bekrachtigd in gesloten toestand– Manipulatie eenvoudig door aanbrengen van plakband, elastiekje– Verlies van veiligheid wanneer in de schakelaar de veer breekt
����
EN1088/A2
Pagina 99Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe I”
� Manipulatie onmogelijk door correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie niet mogelijk– Lastige constructie
EN1088/A2
Pagina 100Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Veiligheidsschakelaar met gescheiden bedieningsorgaan– Kan uitsluitend met bedieningspen worden ingeschakeld– Eenvoudiger om manipulatieveilig te monteren
– Op deuren, kleppen, luiken etc.
– Gedwongen verbreekcontacten– Mechanisch starre bewegingen
– Geen knelmontage – Geen telescoopwerking– Geen bladveercontacten
– Zichtbare pictogrammen– Zichtbare norm-referenties– Conformiteitsverklaring (IIC)
– Opties:– Vergrendeling– Vluchtontgrendeling– Hulpontgrendeling
� Manipulatie eenvoudig– indien niet juist gemonteerd
11 12
21 22
3334
43 44
Pagina 101Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
deur gesloten
deur open
Pagina 102Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
deur open
deur gesloten
Pagina 103Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
deur open
deur gesloten
����
����
Pagina 104Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie mogelijk door demonteren van de pen– Eenvoudige constructie
����
EN1088/A2
Pagina 105Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door onafneembaar monteren van de pen– Eenvoudige constructie
EN1088/A2
Pagina 106Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie mogelijk met gereedschappen– Eenvoudige constructie
����?
EN1088/A2
Pagina 107Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door kapje– Eenvoudige constructie
?
EN1088/A2
Pagina 108Algemeen - 02/2012
Veiligheidsschakelaars “Principe II”
� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door profiel– Eenvoudige constructie
EN1088/A2
Pagina 109Algemeen - 02/2012
21 22
1413
Lockout
� Lockout bar– Schakelaar kan niet inschakelen
Pagina 110Algemeen - 02/2012
Besturing laten oordelen
� Contacten uit veiligheidscircuit– Verwachte schakelingen afhankelijk van proces– Tellen van schakelingen– Stoppen van proces als iets niet klopt
ų
M
K1
K2
Pagina 111Algemeen - 02/2012
Droge stof
Pagina 112Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Oude norm krijgt een nieuwe naam– Oude norm: EN1088– Nieuwe norm EN-ISO14119 (ISO/DIS14119)– Verkrijgbaarheid: NEN Delft– Beschikbaar: 2011 / 2012
Pagina 113Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Ontwerper nu verplicht tot maatregelen tegen manipulatie
– Redelijkerwijs voorzienbare manipulatie
– Aanleidingen wegnemen– Technisch onmogelijk maken– Voordelen wegnemen
– Een proces waarbij aan manipulatie geen voordelen te behalen zijn en waarbij de aanleidingen tot een minimum zijn gereduceerd, zal de operator niet uitlokken om foutieve handelingen te plegen.
Pagina 114Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Planning– Q3-2012
Pagina 115Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Inhoud
Pagina 116Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Annex
Pagina 117Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Verwijst naar ISO13849
Pagina 118Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Schakelprincipes en voorbeelden
Pagina 119Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Schakelprincipes en voorbeelden
Pagina 120Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Captive Key
Pagina 121Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Trapped key
Pagina 122Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Bediening– Altijd “direct” = positieve bekrachtiging
����
Pagina 123Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Vergrendeling– Één manier voor
beveiliging personen
����
����
����
Pagina 124Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Actuators (technologie)
Pagina 125Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Montage– sensor
Pagina 126Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Montage– Actuator
Pagina 127Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Omgevingsinvloeden– EN-ISO14119
Pagina 128Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie
Pagina 129Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Maatregelen– I
Pagina 130Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Maatregelen– II
Pagina 131Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Maatregelen– Tabel
Pagina 132Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie maatregelen– Sensoren op onbereikbare plaats– Sensoren fysiek afgeschermd– Sensoren en actuatoren onafneembaar gemonteerd– Geen reserve actuatoren in de omgeving van de machine– Geen reserve actuatoren in bezit van personeel– Additionele sensor die toegang op een andere wijze detecteert– Na onlogische detectie (manipulatie) geen reset binnen 10 min
– Verkrijgbaarheid van reserve actuatoren via procedure regelen
Pagina 133Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Bereikbaarheid bemoeilijken
Pagina 134Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Maatregelen tegen CCF werken ook tegen manipulatie
Pagina 135Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Maatregelen tegen CCF werken ook tegen manipulatie
Pagina 136Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Manipulatie– Ingewikkeld en onvoorspelbaar maken
Pagina 137Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Verlies van veiligheid– Opeenvolgende
fouten niet herkend.
Pagina 138Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Conclusie
– Na 16 jaar heeft de EN1088 zijn houdbaarheidsdatum bereikt en wordt de machinebouwer voor het eerst verplicht tot het nemen van maatregelen tegen manipulatie.
– EN-ISO14119 geharmoniseerd, dus verplicht!
Pagina 139Algemeen - 02/2012
EN-ISO14119
� Op de hoogte blijven?– Check www.EN-ISO14119.nl– NEN Delft www.NEN.nl
Pagina 140Algemeen - 02/2012
Technische oplossingen
� Fabrikanten bieden steeds slimmere oplossingen– Actuators die maar in één schakelaar passen– Electronisch gecodeerde actuators– Overgedimensioneerde schakelaars en sensoren– Schuifgrendels met vluchtmogelijkheid– Veilige autorisatiesystemen
– Oplossingen in het kader van EN-ISO14119
Pagina 141Algemeen - 02/2012
Defeat
� Technische oplossingen� Scharnierschakelaar� Transponder veiligheidssensor� Transponder vergrendelingsschakelaar� Toestemmingsknop� Autorisatiesysteem� Veiligheidszonebewaking � Trapped key system� Schuifgrendels met vluchtknop� Grendels voor gaaswanden
Pagina 142Algemeen - 02/2012
Scharnierschakelaar
� Scharnierschakelaars– Eenmaal ingesteld niet te wijzigen– Overgedimensioneerd
Pagina 143Algemeen - 02/2012
Transponder veiligheidssensoren
� CES– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code
E² 0101101101011
Pagina 144Algemeen - 02/2012
Transponder vergrendelingsschakelaars
� Elektromechanische vergrendeling– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code
Pagina 145Algemeen - 02/2012
Transponder hekschakelaars
� MGB– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code
Pagina 146Algemeen - 02/2012
Toestemmingsknoppen
� Toestemmingsknop– Voor “gereguleerde” manipulatie
Pagina 147Algemeen - 02/2012
Autorisatiesysteem
� Electronic Key System EKS-FSA (For Safety Applications)– Met veiligheidsfuncties– Voor gereguleerde toegang
Pagina 148Algemeen - 02/2012
Autorisatiesystemeem
user 1
user 2
user 3
etc...
� Electronic Key System EKS-FSA– Met veiligheidsfuncties– Voor gereguleerde toegang
Pagina 149Algemeen - 02/2012
Veiligheidszonebewaking
� Complementair schakelend– Positief bekrachtigd– Negatief bekrachtigd– Manipulatieveilig– Met meervoudige schakelaars
Pagina 150Algemeen - 02/2012
LockOut & TagOut met RFID
� Sleutel transfer systeem– RFID– UniCode of MultiCode– 5 miljard verschillende codes
Pagina 151Algemeen - 02/2012
Grendels met vluchtknop
� Van binnenuit te openen– Uitsluitend te openen van binnenuit– Sluiten van binnenuit kan niet– Opzettelijk insluiten niet mogelijk
Pagina 152Algemeen - 02/2012
Grendels voor gaaswanden
Pagina 153Algemeen - 02/2012
Manipulatie oplosbaar ?� Manipulatie is inderdaad oplosbaar
– Verbeter bedrijfscultuur
– Ergonomiseer veiligheidssystemen
– Voorkom onbedoelde manipulatie
– Reguleer bedoelde manipulatie
– Communiceer over veiligheid
– Gebruik feedback
����
����
����
����
����
����