Euchner

77
Pagina 1 Algemeen - 02/2012 Pagina 2 Algemeen - 02/2012 Even voorstellen Vladimir Dragosavic General Manager Benelux Normcommissie NEC44 Certified VCA+VOL VVA1/VVA2

Transcript of Euchner

Page 1: Euchner

Pagina 1Algemeen - 02/2012

Pagina 2Algemeen - 02/2012

Even voorstellen

� Vladimir Dragosavic

– General Manager Benelux

– Normcommissie NEC44– Certified VCA+VOL VVA1/VVA2

Page 2: Euchner

Pagina 3Algemeen - 02/2012

De EUCHNER organisatie

� EUCHNER GmbH + Co. KG– Fabrikant van industriële sensoren– Productie in Duitsland en China

Pagina 4Algemeen - 02/2012

De EUCHNER organisatie

EUCHNER (Benelux) BVPostbus 119NL-3350 AC Papendrecht

Visschersbuurt 23NL-3356 AE Papendrecht

+31 / 78 / 6154 766

+31 / 78 / 6154 311

[email protected] (.be .nl .lu)

www.euchner.nl (.be .nl .lu)

De EUCHNER organisatie

� Locale ondersteuning– België, Nederland, Luxemburg

@

����

����

����

����

����

Page 3: Euchner

Pagina 5Algemeen - 02/2012

Samen sterker door te kunnen delen

� Som van de expertise

– Expertise van individuele partners

� SafetyPlaza

− Bundelt haar expertise

− Deelt haar kennis � ASO SAFETY SOLUTIONS

� AXELENT

� BECKHOFF

� D&F CONSULTING

� EUCHNER

� KUKA

� LEUZE ELECTRONIC

� RDL ENGINEERING

www.safetyplaza.eu

Pagina 6Algemeen - 02/2012

Vestigingen

Page 4: Euchner

Pagina 7Algemeen - 02/2012

Vacature

Pagina 8Algemeen - 02/2012

Page 5: Euchner

Pagina 9Algemeen - 02/2012

Normen algemeen

Pagina 10Algemeen - 02/2012

Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?

� Normen gaan er vanuit dat “gewone” besturingen en stuurkringen “niet 100% te vertrouwen zijn”

Page 6: Euchner

Pagina 11Algemeen - 02/2012

Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?

� Falen van menselijk handelen– 1/100 tot 1/1.000

� Falen van stuurkringen– 1/100.000 tot 1/1.000.000

Pagina 12Algemeen - 02/2012

Wat hebben veiligheidsnormen gemeen?

� Een norm is een gevestigd hulpmiddel– Gereedschap dat mag worden gebruikt– Levert vermoeden van overeenstemming op– Geschreven door vakspecialisten– Niet verplicht

� Géén norm gebruiken zou dus ook kunnen– Indien oplossing gelijkwaardig of beter

– Niet toepassen van een norm werpt vragen op– Geen vermoeden van overeenstemming– Diepgaande onderbouwing nodig– Klant en eventueel de inspectie moeten worden overtuigd

Page 7: Euchner

Pagina 13Algemeen - 02/2012

Normen van breed tot specifiek

� A normen– Fundamentele veiligheidsbeginselen

� B normen– Technische veiligheidsaspecten en veiligheidsvoorzieningen

� C normen– Veiligheidsspecificaties voor bepaalde machines

– Excenterpersen– Hydraulische persen slag >30mm– Kantbanken– Etc.

A

B

C

Pagina 14Algemeen - 02/2012

www.euchner.nl ► links

Normen in het kader van de MRL

� Geharmoniseerde normen

– Bij toepassen van een geharmoniseerde norm voldoet men automatisch aan de verplichtingen van de richtlijn (machinerichtlijn)

– Bij toepassen van een niet-geharmoniseerde norm moet men zelf opletten en blijven herleiden

Page 8: Euchner

Pagina 15Algemeen - 02/2012

Normen in het kader van de MRL

� Deurbeveiliging op machines– EN1088+A2

� Noodstop op machines– EN60204, NEN-EN418, EN-ISO12100-2

� Veiligheidsafstanden tot gevaarszone– EN294, NEN-EN811 bovenste, onderste ledematen

� Gebiedsafscherming op en om machines– EN953 vaste en bewegende

� Signalering op en om machines– EN457 akoestisch– EN842 visueel– 3011/ ISO3864 pictogrammen

– etc, etc…

Pagina 16Algemeen - 02/2012

Normen in het kader van de MRL

� Sinds kort mag in industriële installaties en machines software in veiligheidskringen worden toegepast

– Twee wereldwijd geldende nieuwe normen– EN-ISO13849-1 en IEC62061

– Europese normalisatie-instituten CEN en CENELEC

– Hoogste veiligheidsniveau EN-954-1 alleen door redundantie– Kwaliteit van de componenten niet van belang– Onnodig duur of schijnveilig

Page 9: Euchner

Pagina 17Algemeen - 02/2012

Veranderingen

� Vervallen Machinerichtlijn 98/37/EG geldig tot 12-2009� Nieuw Machinerichtlijn 2006/42/EG geldig vanaf 01-2010� Vervalt EN954-1 geldig tot 12-2011� Nieuw EN-ISO13849-1&2 geldig vanaf 11-2006� Nieuw IEC62061 (+IEC61508) geldig vanaf 10-2005� Nieuw EN1088/A2 1995 > 2008 revisie per 07-2008� Vervalt EN1088/A2 1995 > 2008 geldig tot 2012� Nieuw EN1088:2010=EN-ISO14119 nieuw in 2012

– Mogelijkheden worden steeds flexibeler– Flexibele normen zijn lastiger om toe te passen

Pagina 18Algemeen - 02/2012

Veranderingen

� Status verlenging EN954-1– De EN954-1 is definitief verlengd! Dit betekent dat de EN954-1 voorlopig nog mag

worden toegepast als geharmoniseerde norm onder de machinerichtlijn, ook onder de nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EC.

– CEN, het Europees Comité voor Standaardisatie, had gevraagd om een uitstel tot 31-12-2012. Maar vanwege de verdeeldheid in de Machinery Working Group heeft de EC besloten om wél te verlengen maar de termijn te beperken tot 31-12-2011.

– De transitieperiode, waarin zowel de EN954-1 (CAT) als de EN-ISO13849-1 (PL) en de IEC62061 (SIL) mogen worden gebruikt, blijft dus voorlopig van kracht.

– Engineers zullen opgelucht zijn omdat zij langer de gelegenheid krijgen om aan de nieuwe normen te wennen. De industrie, en vooral leveranciers van veiligheidscomponenten, krijgen wat langer de tijd om met hun betrouwbaarheidswaarden te komen. En SISTEMA, de gratis software voor EN-ISO13849-1, krijgt meer tijd om te evolueren.

� Uitgesteld tot 31-12-2011

Page 10: Euchner

Pagina 19Algemeen - 02/2012

Veranderingen

� Eens per 12-15 jaar?2009 2010

20082007200620052004200320022001 20102009 20182017201620152014201320122011 2019200019991998 20212020

EN-ISO13849-1&2

IEC62061

2006/42/EG98/37/EG

EN954-1

verplichting industrie: :reactie industrie?

Pagina 20Algemeen - 02/2012

Veranderingen

� Nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EG– Belangrijkste wijziging voor machinebouw

– Heeft meer implicaties dan wijzigingen in de normen– Geen verkeerde interpretaties

– Sinds 01-01-2010 in alle lidstaten een wet– België: Koninklijk Besluit, Nederland: Wet op de gevaarlijke werktuigen

– Meer definities, duidelijker, consequenter– Meer uitsluitingen, voorbeeld: Elektromotor is géén machine– MRL geldt niet voor verplaatsing van kunstenaars: Theaterapparatuur– Verplicht uitvoeren van risicoanalyse– Verwijzingen naar Arbeidsmiddelenrichtlijn– Géén verwarring over IIA, IIB enz.– CE naast de naam van de fabrikant– Afschermingshekken nu in de richtlijn

Page 11: Euchner

Pagina 21Algemeen - 02/2012

Begrippen

� Wat betekent risico

Risico =Gevaar X Blootstellingsduur

Afwendbaarheid

Pagina 22Algemeen - 02/2012

Begrippen

� Wat betekent risico

F2

P1

P2P1

P2

F1

S2

S1

F2

F1P1

P2P1

P2

F1a

PLr

b

c

d

e

risk

S = ernst van het letsel

F = frequentie/blootstellingsduur aan gevaar

P = mogelijkheid tot afwenden van gevaar

S

F

P

Laag (1) Hoog (2)

B 1 2 3 4• � Ο Ο Ο

• � � Ο Ο

• � � Ο

• • � Ο

• • • �

P1

P1

S1

S2F1

F2

P2

P2

categorie

Page 12: Euchner

Pagina 23Algemeen - 02/2012

Begrippen

� Redundantie– Een dubbele oplossing voor een probleem

� Diversiteit– Verschillende oplossingen voor een probleem

� Terugkoppeling– Vaststellen dat de oplossing altijd werkt

Pagina 24Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� 954– Risicocategorie CAT

– Voorgeschreven structuur, voorgeschreven oplossingen– Eenvoudig– Machinebouw

� 13849– Performance Level PL (samentelling van prestaties)– Flexibele evaluatie, flexibele oplossingen– Complex, statistische methodes– Machinebouw

� 62061– Safety Integrity Level SIL (samentelling van faalkansen)– Flexibele evaluatie, flexibele oplossingen– Zeer complex, uitgebreide statistische methodes– Procesindustrie, machinebouw, veilige besturingssystemen

Page 13: Euchner

Pagina 25Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� 954

� 13849

� 62061

structuur

kwaliteit

belasting

CCF

DC

structuur

kwaliteit

belasting

SFF

DC

waarschijnlijkheid

structuur

Pagina 26Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� 954– Bekend– Voor machinebouwer die tevreden is met deze norm– Voorlopig toepasbaar tot uiterlijk eind 2011

� 13849– Voor machinebouwer die invloed op de veiligheidsoplossingen wil– Als men eenvoudige software toepast in veiligheidskringen– Kan nu worden toegepast

� 62061– Voor procesontwerper en machinebouwer die invloed op de

veiligheidsoplossingen wil en die tevens complexe software in veiligheidstoepassingen gebruikt.

– Als men complexe software/veiligheidsbesturingen toepast– Kan nu worden toegepast

Page 14: Euchner

Pagina 27Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� 954– 23 pagina’s

� 13849– 85 pagina’s– € 127

� 62061– 205 pagina’s– € 170

Pagina 28Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� 61508– Niet lezen!

Page 15: Euchner

Pagina 29Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

IEC61508

EN-ISO13849

machinebouw

procesindustrie

luchtvaart

nucleair

EN954

IEC62061

Pagina 30Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� EN954-1– CAT Categorie B, 1 t/m 4

� EN-ISO13849-1– PL Performance Level– MTTFd Mean time to dangerous failure– B10d Probability of dangerous failures– DC Diagnostic coverage

� IEC62061– SIL Safety Integrity Level– PFHd Probability of dangerous failures per hour– SFF Safe Failure Fraction– DC Diagnostic coverage

Page 16: Euchner

Pagina 31Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� Het badkuipmodel

BADKUIP

MODEL

Pagina 32Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

uitval

levensloop

levensduur

vlg fabrikant

uit

productie

in

markt

testperiode

fabrikant

� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde levensduur

Page 17: Euchner

Pagina 33Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d

– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen– Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald

Pagina 34Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d

– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen

uitval

levensloop

levensduur

vlg B10d

uit

productie

in

markt

testperiode

fabrikant

Page 18: Euchner

Pagina 35Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� Het badkuipmodel– Door fabrikant gespecificeerde B10d

– De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen– Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald

Pagina 36Algemeen - 02/2012

Verschillen tussen 954 / 13849 / 62061

� Betrouwbaarheidsgegevens van de leverancier– Door fabrikant gespecificeerde: B10d

– Voor elektro-mechanische en mechanische veiligheidscomponenten– Aantal schakelingen waarbij 10% gevaarlijk is uitgevallen

– Door fabrikant gespecificeerde: MTTFd , DC, PFHd , PL, T10d

– Voor elektronische veiligheidssystemen– MIL ervaringscijfers gebruikt voor elektronicacomponenten

� Totaalsystemen– Voor sommige componenten (meestal elektronische

systemen) geeft een fabrikant één betrouwbaarheidswaarde

� Gratis software van de Notified Bodies– SISTEMA– Bibliotheken van leveranciers

www.13849.nl (.be .lu)

Page 19: Euchner

Pagina 37Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem

� Het nemen van maatregelen is verplicht

� Maatregelen tegen CCF– Vroeger alleen door redundantie en diversiteit– Nu tabel met vele deelmaatregelen in de norm

Pagina 38Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem

kanaal 1 kanaal 2

CCF

Page 20: Euchner

Pagina 39Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem

+24V +24V +24V

Pagina 40Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Totale systeem faalt door één fout– Één fout– Gevolgen voor hele systeem

Page 21: Euchner

Pagina 41Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Totale systeem faalt door één fout– Oplossing: Diversiteit– Kortsluiting wordt gedetecteerd

+24V kortsluiting 0V

Pagina 42Algemeen - 02/2012

Common Cause Failure

� Verplichte maatregelen tegen CCF– Tabel met deelmaatregelen in de norm– Elke deelmaatregel geeft scoringspercentage– Meer dan één deelmaatregel moet worden toegepast– Totaalscore moet minimaal 65% bedragen

5%

5%

10%

25%

5%

5%

25%

10%

5%

25%

10%

5%

CCF Tabel

65%���� CCF

Page 22: Euchner

Pagina 43Algemeen - 02/2012

Conclusie

� Waarom nieuwe normen?– Nieuwe inzichten

– Oude normen meer dan 10 jaar oud

– Er waren conflicterende foutuitsluitingen– Serieschakeling Cat 3 en 4 versus serieschakeling Noodstops

– Foutuitsluiting mechanische onderdelen was onduidelijk– Breken van een bedieningspen

– Software was niet toegestaan– Falen van componenten was niet van invloed– Testfrequentie niet duidelijk gespecificeerd– Stippen risicograaf waren onduidelijk

– Leek of men kon kiezen tussen Cat 1/2 en tussen Cat 2/3

– Stand van de techniek is gewijzigd– Veiligheidsbesturingen, bussystemen, logica in sensoren

– Er was een wildgroei aan C-normen– Door onduidelijkheden in B-normen

Pagina 44Algemeen - 02/2012

Conclusie

� Voordelen nieuwe normen– Voortgekomen uit oude normen dus gezond– Testen wordt meegewogen (DC = Diagnostic Coverage)– Software wordt meegewogen– Waarschijnlijkheid van fouten is van invloed– Resultaat soms eenvoudiger en goedkoper– Duidelijke risicograaf (EN-ISO 13849-1)

� Nadelen nieuwe normen– Twee normen met bijna gelijke scope– Verschillende aanduidingen/gelijke betekenis – PL versus SIL en MTTFd versus PFHd

– Statistische methodes lastig– Geen relatie met huidige C-normen– Statistische gegevens nog niet breed in de markt beschikbaar

Page 23: Euchner

Pagina 45Algemeen - 02/2012

Overeenkomsten 13849 / 62061

?

� Twéé normen, één doel

� Welke is de winnaar?

– Bepaald door machinefabrikanten

– Ruime meerderheid prefereert EN-ISO 13849– Enquête BG Duitsland

IEC62061EN-ISO13849

Pagina 46Algemeen - 02/2012

Database Geharmoniseerde Normen

� Alles in het Nederlands:– Richtlijnen– Normen– Machineveiligheid– Explosieveiligheid– Elektrische veiligheid– Veiligheid drukapparatuur

– Single user versie € 595– Jaarlijks 2 updates € 325

– Netwerk versie € 1190– Jaarlijks 2 updates € 650

– Altijd up to date

Page 24: Euchner

Pagina 47Algemeen - 02/2012

Voorbereiding� Bereid u voor op de veranderingen

– U weet wat er komen gaat

– U kent uw opties

– Kies een overgangsmoment

– Bepaal wie verantwoordelijk zijn

– Laat hen de benodigde kennis vergaren

– Borg de kennis in uw onderneming

����

����

!!!!

Pagina 48Algemeen - 02/2012

Page 25: Euchner

Pagina 49Algemeen - 02/2012

Defeat

� Manipulatie algemeen

� Bedrijfscultuur

� Ergernis voorkomen

� Menselijk gedrag

� IJsbergtheorie

� Voorbeelden van manipulatie

Pagina 50Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Wat betekent manipulatie (van veiligheidssystemen)

– Het bewust veranderen of uitschakelen van een functie die oorspronkelijk bedoeld was om de machinegebruiker te behoeden voor letsel.

– Ongeacht de tijdsduur

– Ongeacht het motief

Page 26: Euchner

Pagina 51Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Wat betekent manipulatie (van veiligheidssystemen)

– Gedurende de manipulatie bestaat er een ander risico, meestal een veel hoger risico op letsel

– Hoe geroutineerder de medewerker des te hoger de kans op letsel

Pagina 52Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Wat betekent risico

Risico =Gevaar X Blootstelling

Afwending

Page 27: Euchner

Pagina 53Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

����

� Welke motieven zijn er bij manipulatie?

– Onbedoelde opzettelijke manipulatie– Overbruggen van veiligheidscomponenten omdat ze lastig zijn

– Bedoelde manipulatie volgens een procedure– Tijdelijke overbrugging voor noodzakelijk onderhoud, afstellen, etc

Pagina 54Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Wie veroorzaakt manipulatie?

– De machinebouwer beveiligt helemaal volgens de regels– De machinegebruiker overbrugt de veiligheidsvoorzieningen

– De machinebouwer valt niets te verwijten– De machinegebruiker heeft grote moeite met handhaven

– Wie is eigenlijk de veroorzaker van dit probleem?

����

����

?

Page 28: Euchner

Pagina 55Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Kernzaken manipulatie

– Manipulatie kan alle -vanuit richtlijnen en normen- bedachte oplossingen onderuit halen

– Ergernis en productiedruk meestal de oorzaak van opzettelijk omzeilen van veiligheidsfuncties

– Werkgever blijft vanuit de arbo-wetgeving altijd verantwoordelijk

– Doordachte integratie en ergonomie van veiligheidssystemen kunnen manipulatie tegengaan

– Jarenlange praktijkervaring, vele praktijkvoorbeelden dragen bij tot ergonomische oplossingen. Veel kennis bij leveranciers

Pagina 56Algemeen - 02/2012

Bedrijfscultuur

� Reguleren– Duidelijke procedures– Verantwoordelijkheden regelen

� Stimuleren– Gebruik van veiligheidssystemen eenvoudig maken– Nadelen van veiligheidssystemen zo veel mogelijk wegnemen

� Registreren– Veiligheidsrelevante acties vastleggen (registreren)– Autorisatie, muting (overbrugging), onderhoud

� Controleren– Periodieke controles van veiligheidssystemen– Sancties bij overtredingen (registreren)

� Belonen– Goed gedrag waarderen

RS

RC

B

Page 29: Euchner

Pagina 57Algemeen - 02/2012

Ergernis voorkomen

� Ergernis is de grootste aanleiding voor manipulatie:– Productiedruk?– Persoonlijke mentaliteit?– Bedrijfscultuur?

� Ergernis opheffen door:– Juiste integratie van veiligheidssystemen– Wachttijden voorkomen (hoe kort deze ook mogen zijn)– Feedback van operators gebruiken voor verbetering– Ergonomische uitvoering (gebruiksgemak)– Antropometrische uitvoering (aangepast aan de lichaamsbouw)

� Begrip creëren door:– Opleiding– Informatie

Pagina 58Algemeen - 02/2012

Onbewust onveilig gedrag

Bewust onveilig gedrag

Bewust veilig gedrag

Onbewust veilig gedrag

Leerniveau

Menselijk gedrag

utopie

Vei

lighe

idsn

ivea

u

Page 30: Euchner

Pagina 59Algemeen - 02/2012

IJsbergtheorie

1

10

100

1000

10000

Ernstig letsel

Klein letsel

Materiële schade

Incidenten

DodeR

isic

o-o

nd

erz

oek

On

gevall

en

on

derz

oek

� Richt aandacht op incidenten

Pagina 60Algemeen - 02/2012

Manipulatie algemeen

� Onbedoelde opzettelijke manipulatie

– Aanleidingen reduceren

– Mogelijkheden reduceren

– RESULTAAT

Page 31: Euchner

Pagina 61Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

� Veel heb je ècht niet nodig!

Pagina 62Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Page 32: Euchner

Pagina 63Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Pagina 64Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Page 33: Euchner

Pagina 65Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Pagina 66Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Page 34: Euchner

Pagina 67Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Pagina 68Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Page 35: Euchner

Pagina 69Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Pagina 70Algemeen - 02/2012

Voorbeelden van manipulatie

Page 36: Euchner

Pagina 71Algemeen - 02/2012

Defeat

� De zwakste schakel

Pagina 72Algemeen - 02/2012

� De zwakste schakel– Is bepalend voor de sterkte van de ketting

constructie sensoren

type en aantal

bedrading veiligheids

relais

schakel

principe

bedrading

factor

mens

regelmatige

inspecties

De zwakste schakel

Page 37: Euchner

Pagina 73Algemeen - 02/2012

� De zwakste schakel– Het heeft dus ook geen zin om een van de schakels sterker te maken

constructie sensoren

type en aantal

bedrading veiligheids

relais

schakel

principe

bedrading

factor

mens

regelmatige

inspecties

De zwakste schakel

Pagina 74Algemeen - 02/2012

� De zwakste schakel ?– Voorspelbaarheid van techniek = 100%– Voorspelbaarheid van menselijk handelen = Wisselend

De zwakste schakel

Page 38: Euchner

Pagina 75Algemeen - 02/2012

Defeat

� EN1088

� EN1088/A2

� Eindaanslag

� Uitlijning en krachten

� Twee schakelaars per deur

� EN-ISO14119

Pagina 76Algemeen - 02/2012

EN1088

� Ontwerp van afschermingen met schakelaars en sensoren– EN1088– 1995

Page 39: Euchner

Pagina 77Algemeen - 02/2012

EN1088

� Lid 5.7– 1995

Pagina 78Algemeen - 02/2012

EN1088

� Lid 5.7– 1995

Page 40: Euchner

Pagina 79Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Ontwerp van afschermingen met schakelaars en sensoren– EN1088– EN1088/A1– EN1088/A2

– Manipulatie

Pagina 80Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Page 41: Euchner

Pagina 81Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Pagina 82Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Page 42: Euchner

Pagina 83Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Pagina 84Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Page 43: Euchner

Pagina 85Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Pagina 86Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Lid 5.7– 2008

Page 44: Euchner

Pagina 87Algemeen - 02/2012

EN1088/A2

� Aantal malen dat het woord “Defeat” voorkomt in de EN1088

– 1995 EN1088 16x– 2007 EN1088/A1 38x– 2008 EN1088/A2 43x– 2012 EN1088/EN-ISO14119 65x

Pagina 88Algemeen - 02/2012

Eindaanslag

� Schakelaar of sensor mag nooit eindaanslag zijn– EN1088/A2

Page 45: Euchner

Pagina 89Algemeen - 02/2012

Eindaanslag

� Schakelaar of sensor mag nooit eindaanslag zijn– EN1088/A2

mechanische

eindaanslag/

buffer

Pagina 90Algemeen - 02/2012

Uitlijning en krachten

� Krachten mogen nooit op de schakelaar werken

buffer te elastisch

Page 46: Euchner

Pagina 91Algemeen - 02/2012

Uitlijning en krachten

kogelsnapper

vanger

� Krachten mogen nooit op de schakelaar werken

grendel

Pagina 92Algemeen - 02/2012

Twee schakelaars per deur

� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4

verlies van veiligheid

Page 47: Euchner

Pagina 93Algemeen - 02/2012

Twee schakelaars per deur

� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4

machine wordt veilig gestopt

reset veiligheidsrelais pas mogelijk na

herstelling van de fout

Pagina 94Algemeen - 02/2012

Twee schakelaars per deur

� Eén fout mag niet leiden tot verlies van de veiligheid– EN1088/A2, cat 3 en 4

alsnog verlies van veiligheid door verkeerd

ontwerp

Page 48: Euchner

Pagina 95Algemeen - 02/2012

Defeat

� Veiligheidsschakelaars “Principe I”� Veiligheidsschakelaars “Principe II”� Lockout� Besturing oordeelt over manipulatie

Pagina 96Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe I”

� Volledig functionele veiligheidsschakelaar– Kan zonder attributen worden ingeschakeld– Lastig om manipulatieveilig te monteren

– Constructieve oplossingen– Gedwongen verbreekcontacten– Mechanisch starre bewegingen

– Geen knelmontage – Geen telescoopwerking– Geen bladveercontacten

– Zichtbare pictogrammen– Zichtbare norm-referenties– Conformiteitsverklaring (IIC)

� Manipulatie eenvoudig– indien niet juist gemonteerd

11 12

21 22

3334

43 44

Page 49: Euchner

Pagina 97Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe I”

deur gesloten deur open deur gesloten deur open

� Op scharnier– Bekrachtigen bij openen

� Op schuifdeur– Complementair schakelen– 0 1 of 1 0– 0 0 en 1 1 foutmelding

Pagina 98Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe I”

� Manipulatie door onjuiste montage– Bekrachtigd in gesloten toestand– Manipulatie eenvoudig door aanbrengen van plakband, elastiekje– Verlies van veiligheid wanneer in de schakelaar de veer breekt

����

EN1088/A2

Page 50: Euchner

Pagina 99Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe I”

� Manipulatie onmogelijk door correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie niet mogelijk– Lastige constructie

EN1088/A2

Pagina 100Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Veiligheidsschakelaar met gescheiden bedieningsorgaan– Kan uitsluitend met bedieningspen worden ingeschakeld– Eenvoudiger om manipulatieveilig te monteren

– Op deuren, kleppen, luiken etc.

– Gedwongen verbreekcontacten– Mechanisch starre bewegingen

– Geen knelmontage – Geen telescoopwerking– Geen bladveercontacten

– Zichtbare pictogrammen– Zichtbare norm-referenties– Conformiteitsverklaring (IIC)

– Opties:– Vergrendeling– Vluchtontgrendeling– Hulpontgrendeling

� Manipulatie eenvoudig– indien niet juist gemonteerd

11 12

21 22

3334

43 44

Page 51: Euchner

Pagina 101Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

deur gesloten

deur open

Pagina 102Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

deur open

deur gesloten

Page 52: Euchner

Pagina 103Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

deur open

deur gesloten

����

����

Pagina 104Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie mogelijk door demonteren van de pen– Eenvoudige constructie

����

EN1088/A2

Page 53: Euchner

Pagina 105Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door onafneembaar monteren van de pen– Eenvoudige constructie

EN1088/A2

Pagina 106Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie mogelijk met gereedschappen– Eenvoudige constructie

����?

EN1088/A2

Page 54: Euchner

Pagina 107Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door kapje– Eenvoudige constructie

?

EN1088/A2

Pagina 108Algemeen - 02/2012

Veiligheidsschakelaars “Principe II”

� Manipulatie bij correcte montage– Wordt bekrachtigd bij openen– Manipulatie bemoeilijkt door profiel– Eenvoudige constructie

EN1088/A2

Page 55: Euchner

Pagina 109Algemeen - 02/2012

21 22

1413

Lockout

� Lockout bar– Schakelaar kan niet inschakelen

Pagina 110Algemeen - 02/2012

Besturing laten oordelen

� Contacten uit veiligheidscircuit– Verwachte schakelingen afhankelijk van proces– Tellen van schakelingen– Stoppen van proces als iets niet klopt

ų

M

K1

K2

Page 56: Euchner

Pagina 111Algemeen - 02/2012

Droge stof

Pagina 112Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Oude norm krijgt een nieuwe naam– Oude norm: EN1088– Nieuwe norm EN-ISO14119 (ISO/DIS14119)– Verkrijgbaarheid: NEN Delft– Beschikbaar: 2011 / 2012

Page 57: Euchner

Pagina 113Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Ontwerper nu verplicht tot maatregelen tegen manipulatie

– Redelijkerwijs voorzienbare manipulatie

– Aanleidingen wegnemen– Technisch onmogelijk maken– Voordelen wegnemen

– Een proces waarbij aan manipulatie geen voordelen te behalen zijn en waarbij de aanleidingen tot een minimum zijn gereduceerd, zal de operator niet uitlokken om foutieve handelingen te plegen.

Pagina 114Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Planning– Q3-2012

Page 58: Euchner

Pagina 115Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Inhoud

Pagina 116Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Annex

Page 59: Euchner

Pagina 117Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Verwijst naar ISO13849

Pagina 118Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Schakelprincipes en voorbeelden

Page 60: Euchner

Pagina 119Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Schakelprincipes en voorbeelden

Pagina 120Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Captive Key

Page 61: Euchner

Pagina 121Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Trapped key

Pagina 122Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Bediening– Altijd “direct” = positieve bekrachtiging

����

Page 62: Euchner

Pagina 123Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Vergrendeling– Één manier voor

beveiliging personen

����

����

����

Pagina 124Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Actuators (technologie)

Page 63: Euchner

Pagina 125Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Montage– sensor

Pagina 126Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Montage– Actuator

Page 64: Euchner

Pagina 127Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Omgevingsinvloeden– EN-ISO14119

Pagina 128Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie

Page 65: Euchner

Pagina 129Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Maatregelen– I

Pagina 130Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Maatregelen– II

Page 66: Euchner

Pagina 131Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Maatregelen– Tabel

Pagina 132Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie maatregelen– Sensoren op onbereikbare plaats– Sensoren fysiek afgeschermd– Sensoren en actuatoren onafneembaar gemonteerd– Geen reserve actuatoren in de omgeving van de machine– Geen reserve actuatoren in bezit van personeel– Additionele sensor die toegang op een andere wijze detecteert– Na onlogische detectie (manipulatie) geen reset binnen 10 min

– Verkrijgbaarheid van reserve actuatoren via procedure regelen

Page 67: Euchner

Pagina 133Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Bereikbaarheid bemoeilijken

Pagina 134Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Maatregelen tegen CCF werken ook tegen manipulatie

Page 68: Euchner

Pagina 135Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Maatregelen tegen CCF werken ook tegen manipulatie

Pagina 136Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Manipulatie– Ingewikkeld en onvoorspelbaar maken

Page 69: Euchner

Pagina 137Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Verlies van veiligheid– Opeenvolgende

fouten niet herkend.

Pagina 138Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Conclusie

– Na 16 jaar heeft de EN1088 zijn houdbaarheidsdatum bereikt en wordt de machinebouwer voor het eerst verplicht tot het nemen van maatregelen tegen manipulatie.

– EN-ISO14119 geharmoniseerd, dus verplicht!

Page 70: Euchner

Pagina 139Algemeen - 02/2012

EN-ISO14119

� Op de hoogte blijven?– Check www.EN-ISO14119.nl– NEN Delft www.NEN.nl

Pagina 140Algemeen - 02/2012

Technische oplossingen

� Fabrikanten bieden steeds slimmere oplossingen– Actuators die maar in één schakelaar passen– Electronisch gecodeerde actuators– Overgedimensioneerde schakelaars en sensoren– Schuifgrendels met vluchtmogelijkheid– Veilige autorisatiesystemen

– Oplossingen in het kader van EN-ISO14119

Page 71: Euchner

Pagina 141Algemeen - 02/2012

Defeat

� Technische oplossingen� Scharnierschakelaar� Transponder veiligheidssensor� Transponder vergrendelingsschakelaar� Toestemmingsknop� Autorisatiesysteem� Veiligheidszonebewaking � Trapped key system� Schuifgrendels met vluchtknop� Grendels voor gaaswanden

Pagina 142Algemeen - 02/2012

Scharnierschakelaar

� Scharnierschakelaars– Eenmaal ingesteld niet te wijzigen– Overgedimensioneerd

Page 72: Euchner

Pagina 143Algemeen - 02/2012

Transponder veiligheidssensoren

� CES– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code

E² 0101101101011

Pagina 144Algemeen - 02/2012

Transponder vergrendelingsschakelaars

� Elektromechanische vergrendeling– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code

Page 73: Euchner

Pagina 145Algemeen - 02/2012

Transponder hekschakelaars

� MGB– Transpondertechnologie– Elke deur een unieke code

Pagina 146Algemeen - 02/2012

Toestemmingsknoppen

� Toestemmingsknop– Voor “gereguleerde” manipulatie

Page 74: Euchner

Pagina 147Algemeen - 02/2012

Autorisatiesysteem

� Electronic Key System EKS-FSA (For Safety Applications)– Met veiligheidsfuncties– Voor gereguleerde toegang

Pagina 148Algemeen - 02/2012

Autorisatiesystemeem

user 1

user 2

user 3

etc...

� Electronic Key System EKS-FSA– Met veiligheidsfuncties– Voor gereguleerde toegang

Page 75: Euchner

Pagina 149Algemeen - 02/2012

Veiligheidszonebewaking

� Complementair schakelend– Positief bekrachtigd– Negatief bekrachtigd– Manipulatieveilig– Met meervoudige schakelaars

Pagina 150Algemeen - 02/2012

LockOut & TagOut met RFID

� Sleutel transfer systeem– RFID– UniCode of MultiCode– 5 miljard verschillende codes

Page 76: Euchner

Pagina 151Algemeen - 02/2012

Grendels met vluchtknop

� Van binnenuit te openen– Uitsluitend te openen van binnenuit– Sluiten van binnenuit kan niet– Opzettelijk insluiten niet mogelijk

Pagina 152Algemeen - 02/2012

Grendels voor gaaswanden

Page 77: Euchner

Pagina 153Algemeen - 02/2012

Manipulatie oplosbaar ?� Manipulatie is inderdaad oplosbaar

– Verbeter bedrijfscultuur

– Ergonomiseer veiligheidssystemen

– Voorkom onbedoelde manipulatie

– Reguleer bedoelde manipulatie

– Communiceer over veiligheid

– Gebruik feedback

����

����

����

����

����

����