Kilometerlezen

Handleiding voor de bibliotheek – Groep 6

Colofon

© Cubiss

Tilburg, mei 2014

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door

middel van druk, fotokopie of enig ander multi-medium, zonder voorafgaande

toestemming van Cubiss. Auteursrechten berusten bij Cubiss.

www.cubiss.nl

Illustraties: Wim Hofman

Ontwerp website: Buro Blinq: www.blinq.net / Quichot Multi Multi Media

Technische realisatie: Quichot Multi Multi Media. www.quichot.com

Inhoudsopgave

pagina

1. Inleiding 5

2. Project: Kilometerlezen 6

2.1 Pakket Kilometerlezen 6

2.2 Website www.kilometerlezen.nl 7

2.3 Leespaspoorten 9

2.4 Quiz en vlag 10

2.5 Handleiding leerkracht 10

3. Voorbereiding door de bibliotheek 10

3.1 Collectie boeken 10

3.2 Licenties 10

4. Ondersteuning scholen door de bibliotheek 11

Bijlage(n):

- Boekenpakketen van Leesquiz Kilometerlezen 1, 2, 3 en 4

- overzicht websites in project Kilometerlezen

Starten met Kilometerlezen

1. Ga naar www.kilometerlezen.nl

2. Vul in: gebruikersnaam en wachtwoord

3. Vul adresbalk aan met beheer: www.kilometerlezen.nl/k.../beheer

4. Vul gegevens in zoals: schoolnaam, groep enz.

Zie ook 2.2. Beheer

Quiz starten

1. Ga naar www.kilometerlezen.nl

2. Vul in: gebruikersnaam en wachtwoord

3. Vul adresbalk aan met beheer: www.kilometerlezen.nl/k.../beheer

4. Kies juiste km lezen quiz (zie tekstblad Leesquiz Kilometerlezen)

5. Quiz actief: JA

5. Instellingen opslaan

6. Quiz starten: Vul adresbalk aan met quiz: www.kilometerlezen.nl/k.../quiz

Zie ook 4.2 Quiz en vlag veroveren

5

1. Inleiding

In het leesbevorderingsprogramma de Rode Draad is het stimuleren van leesplezier een

belangrijk doel. Met de Rode Draad maken leerlingen in acht basisschooljaren kennis

met prentenboeken, tekstsoorten, genres en schrijvers. Ze leren boeken kiezen,

beoordelen en waarderen. In groep 6 ligt het accent op ‘boeken lezen’ en ‘het beoordelen

en waarderen van boeken’. Leerlingen in deze groep kunnen meestal goed lezen, maar

het blijven oefenen blijft belangrijk. Met het project ‘Kilometerlezen’ worden leerlingen

gestimuleerd om veel ‘leeskilometers’ te maken. Door deze leeservaring zijn ze in staat

om hun eigen smaak te ontwikkelen en zijn ze in staat om de gelezen boeken op hun

waarde te beoordelen. Is het gekozen boek wel een leuk of goed boek? Het waarderen

en beoordelen van boeken is een onderdeel van de cirkel die hoort bij het lezen van

boeken. Competitie, uitdaging, beloning en actie zijn steekwoorden die bij deze leeftijd

passen. In het project ‘Kilometerlezen’ komen deze aspecten aan de orde.

Doelstellingen

- Bevorderen van leesplezier.

- Leerlingen maken ‘leeskilometers’.

- Leerlingen stimuleren elkaar om boeken te lezen.

- Leerlingen leren boeken te beoordelen.

- Leerlingen actief te laten werken met nieuwe mediamogelijkheden zoals een digitaal

leesspel op internet.

Kerndoelen

Het project Kilometerlezen sluit aan op de Kerndoelen basisonderwijs (2006):

- 4: De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve

teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.

- 6: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en

studieteksten en andere instructieve teksten en bij systematisch geordende

bronnen, waaronder digitale bronnen.

- 7: De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in

verschillende teksten.

- 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde

verhalen, gedichten en informatieve teksten.

De kerndoelen geven aan wat in elk geval aan alle leerlingen moet worden aangeboden

in de periode waarop zij het basisonderwijs bezoeken.

De leesbevorderingsactiviteiten in de Handleiding leerkracht zijn gebaseerd op de

Tussendoelen & leerlijnen Nederlands. De kerndoelen zijn door SLO en het

Expertisecentrum Nederlands uitgewerkt in tussendoelen en leerlijnen. Hierin wordt het

mogelijke onderwijsaanbod bij de verschillende kerndoelen per leerjaar beschreven.

Meer informatie over Kerndoelen basisonderwijs en Tussendoelen & leerlijnen:

http://tule.slo.nl en www.slo.nl.

6

2. Activiteit: Kilometerlezen

2.1 Pakket Kilometerlezen

De school ontvangt van de bibliotheek de volgende materialen:

- licentie voor toegang tot www.kilometerlezen.nl;

- de licentie is één schooljaar geldig voor één groep (bijvoorbeeld groep 6a);

- collectie boeken;

- vlag Kilometerlezen;

- 1 set leespaspoorten (voor elke leerling een leespaspoort);

- handleiding leerkracht;

- Leesquiz Kilometerlezen en boekenpakket quiz (tekstblad).

De Leesquiz Kilometerlezen is gebasseerd op een specifiek boekenpakket. Op de

productpagina Kilometerlezen www.cubiss.nl/educatie-producten/leesbevordering-4-

12-jaar/kilometerlezen staan verschillende versies van de Leesquiz Kilometerlezen

met de bijbehorende boekenpakketten. Print de Leesquiz Kilometerlezen uit die hoort

het boekenpakket dat u aan de school levert en voeg het tekstblad toe aan het pakket

Kilometerlezen.

Met het project Kilometerlezen worden leuke leesboeken bij de leerlingen onder de

aandacht gebracht en zij kunnen elkaar stimuleren om veel boeken te lezen. De pagina’s

die de leerlingen lezen worden leeskilometers. Leerlingen kunnen wekelijks op de

website www.kilometerlezen.nl de gelezen pagina’s invullen. Met deze leeskilometers

maken de leerlingen een reis door het digitale landschap van www.kilometerlezen.nl.

Tijdens deze reis komen ze langs verschillende halteplaatsen waar de leerlingen

informatie krijgen over leesboeken, boekfiguren, schrijvers en leuke websites over lezen.

De halteplaatsen op de website zijn: het sportveld, de bioscoop, het leescafé, de

luisterplek, de school, het restaurant, het spookslot, het clubhuis, de bibliotheek, het

muizenhol van Geronimo Stilton en de lachspiegeltent.

In het leespaspoort noteren de leerlingen de gemaakte leeskilometers en kunnen ze een

aantal boeken beoordelen. Het veroveren van de vlag is het spelelement in dit project.

Het aantal leeskilometers van alle leerlingen samen is een belangrijk aspect in dit project

en wordt ook bijgehouden op de website. Als het totale aantal leeskilometers van de klas

is behaald kan de quiz via de website gespeeld worden. Nadat alle quizvragen goed zijn

beantwoord volgt een aanwijzing op de website waar de vlag te vinden is.

Elke leerling kan met zijn eigen leestempo de reis maken op de website.

Langzame lezers en snelle lezers bereiken allemaal het eindpunt. Dit wordt geregeld

door met de individuele leerling een afspraak te maken over het aantal bladzijden dat ze

denken te gaan lezen. Leerlingen maken een schatting van het aantal boeken en

bladzijden dat ze gaan lezen. Dit schatten van het aantal leeskilometers is vergelijkbaar

met een sponsorloop. Daarbij bedenken leerlingen ook hoeveel meters ze gaan

hardlopen. De afspraak voor het aantal te lezen bladzijden vullen de leerlingen in het

leespaspoort in.

Indien een leerkracht weinig verschil constateert in het leestempo van de leerlingen dan

kan ook voor iedereen dezelfde afspraak voor het aantal te lezen bladzijden worden

gemaakt. Leerkrachten hebben inzicht in het aantal boeken en bladzijden dat leerlingen

gedurende de Rode Draadperiode kunnen lezen. Dat is onder andere afhankelijk van de

leestijd die voor de leerlingen beschikbaar is.

7

Gemiddeld zullen kinderen in deze periode drie boeken kunnen lezen van ongeveer 100

bladzijden. Ook zwakke lezers halen dit aantal omdat de boeken voor moeilijke lezers

ongeveer ook dit aantal bladzijden bevatten, maar met minder tekst en een groter

lettertype.

2.2 Website www.kilometerlezen.nl

Technische eisen project Kilometerlezen

- pc met internetaansluiting (Internet Explorer versie 5 of hoger);

- beeldschermresolutie 1024 x 768 pixels;

- flash plugin vereist;

- toegang tot websites (zie bijlage websites).

De website www.kilometerlezen.nl bestaat uit de volgende onderdelen

- Inlogscherm Welkom bij Kilometerlezen.

- Beheerscherm voor de leerkracht voor het invullen schoolnaam, totaal aantal

leeskilometers van de klas, bijhouden stand leeskilometers, keuze leesquiz, activeren

leesquiz en invullen van de plek waar de leesvlag is verstopt voor het downloaden van

een actuele korte technische handleiding, en voor het invullen van een evaluatie.

- Quiz.

- Leerlingscherm met fietsroute langs halteplaatsen. In het leerlingscherm is aan de

rechterkant de kilometerteller quiztijd te zien die de stand van de gelezen

leeskilometers van alle leerlingen van de klas weergeeft.

8

De website biedt twee functionaliteiten

- Voor de individuele leerling: elke leerling maakt op de leerlingpagina individueel een

reis in het digitale landschap. Eenmaal per week krijgen de leerlingen tijd om de

leeskilometers op de website in te vullen. De kilometerlezer start met zijn reis en bij de

verschillende halteplaatsen kan de leerling informatie lezen over boeken, schrijvers en

websites. Bij de laatste halte (lachspiegeltent) kunnen leerlingen hun mening geven

over het project ‘Hoe vond je kilometerlezen? Klik hier en vertel het ons’. De gegevens

van de leerlingen worden niet opgeslagen zodat de leerling bij elk bezoek de

leeskilometers opnieuw moet invoeren.

- Voor de hele klas: de stand van het aantal gelezen pagina’s van alle leerlingen samen

wordt ook op de leerlingpagina bijgehouden. Aan de rechterkant is een kilometerteller

afgebeeld. Het doel is om met alle leerlingen samen een vooraf afgesproken aantal

leeskilometers te halen. De pijl van de kilometerteller verschuift elke week. Als het

totaal aantal leeskilometers behaald is dan zijn de leerlingen klaar voor de quiz.

De leerkracht kan wekelijks de stand van de leeskilometers in het beheerscherm

veranderen, zodat de pijl van de kilometerteller verschuift naar ‘quiztijd’.

9

Een demoversie kunt u bekijken op www.kilometerlezen.nl. Vul de volgende gegevens in:

- Licentiecode: demo01.

- Wachtwoord: 01demo.

Vul in het scherm ‘de leeskilometerfietser’ de volgende gegevens in:

Afspraak leeskilometers 300. Hoeveel kilometers heb je nu al gelezen? 50.

De fietser gaat niet verder dan twee haltes die ook actief worden. Door op de haltes te

klikken krijgt u informatie over boeken, schrijvers en websites.

Deze demoversie kunt u gebruiken om scholen te informeren over het project

Kilometerlezen. U kunt in deze demoversie niet het beheerscherm en de quiz inzien.

De quizvragen vindt u als bijlage in deze handleiding.

2.3 Leespaspoorten

- Pagina 1. Op deze pagina vullen de leerlingen persoonlijke gegevens in. Bij de regel

‘leeskilometers’ vullen ze het aantal bladzijden in dat ze willen gaan lezen. Hierdoor is

het mogelijk om het individuele spel op het leestempo van elke leerling af te stemmen.

- Pagina 2. Stand van aantal gelezen leeskilometers. De leeskilometers kunnen

maximaal zes weken lang ingevuld worden. De leerling noteert elke week op welke

bladzijde hij of zij is gestart met lezen en op welke bladzijde hij of zij is gestopt met

lezen. In het eerste rondje wordt het aantal bladzijden (leeskilometers) van deze week

genoteerd en in het tweede rondje komt het totaal van de gelezen leeskilometers.

In het voorbeeld is in week 3 en week 5 weer begonnen in een nieuw boek.

- Pagina 3 t/m 6 boeken. Leerlingen kunnen op deze pagina’s iets over de boeken

schrijven die ze gedurende het project lezen. Onderaan elke pagina kunnen ze een

waardering aan het boek geven.

- Achterkant. In het witte vlak kunnen de leerlingen de verzamelletters invullen die bij

elke halte op de website genoemd worden. Als alle letters zijn verzameld kan er een

woord gemaakt worden. Het woord is: BOEKENLEGGER.

10

2.4 Quiz en vlag

Het lezen van de boeken, het maken van veel leeskilometers, wordt gestimuleerd door

het vooruitzicht dat de vlag veroverd kan worden.

Als alle boeken van de collectie goed gelezen worden en als de leerlingen individueel de

informatie bij de haltes goed doornemen dan zijn ze ook goed voorbereid op het spelen

van de quiz. Als alle vragen goed beantwoord zijn krijgen de leerlingen een aanwijzing

voor de geheime plek van de vlag en kan de vlag veroverd worden.

2.5 Handleiding leerkracht

De handleiding voor de leerkracht bevat een suggestie voor de introductie van het

project, technische aanwijzingen voor het instellen van de website en suggesties voor het

werken met het project Kilometerlezen.

3. Voorbereiding door de bibliotheek

3.1 Collectie boeken

In het project Kilometerlezen gaat het om veel leeskilometers maken. Dat gaat bijna

vanzelf als er ook leuke boeken in de klas zijn. Leerlingen lezen individueel, maar het is

ook belangrijk dat er door de hele klas veel gelezen gaat worden. Pas dan kan de

leesquiz gespeeld worden en is er kans om de leesvlag te veroveren.

De collectie bestaat uit boeken die aansluiten bij de halteplaatsen. De leesquiz bevat

vragen die te maken hebben met een aantal boeken uit deze collectie. Zorg ervoor dat

deze titels in ieder geval in de collectie zitten. De collectie wordt aangevuld met titels die

aansluiten bij de verschillende halteplaatsen. Suggesties voor titels vindt u op

www.cubiss.nl/educatie-producten/informatie-leesbevordering bij Boekenlijst Rode Draad.

Let op!

Er zijn verschillende versies van de leesquiz beschikbaar op www.kilometerlezen.nl,

gebaseerd op het boekenpakket dat de bibliotheek levert aan de school. De school

maakt in het beheersscherm de keuze voor de juiste quiz.

Zie ook: www.cubiss.nl/educatie-producten/leesbevordering-4-12-jaar/kilometerlezen bij

gerelateeerde bestanden, bijvoorbeeld Leesquiz Kilometerlezen 1

Op het tekstblad Leesquiz Kilometerlezen staan de titels genoemd waarover quizvragen

worden gesteld. Ook in de bijlage achterin deze handleiding staat een overzicht van de

boekenpakketten die bij de verschillende versies van de leesquiz Kilometerlezen horen.

3.2 Licenties

U ontvangt van Cubiss voor elke groep een licentie in een envelop. Deze licentie is één

schooljaar geldig en is bestemd voor één groep van een basisschool (bijvoorbeeld groep

6a). Noteer in uw administratie welke licentiecodes u geeft aan de verschillende scholen

en groepen.

Als een school de licentiecode en het wachtwoord kwijt raakt dan kunt u de school weer

informeren. Cubiss heeft geen overzicht van de licenties van scholen. Cubiss houdt wel

een overzicht bij van uitgegeven licenties aan bibliotheken.

11

4. Ondersteuning scholen door de bibliotheek

Tijdens het werken met de website kunnen leerkrachten vragen en problemen aan u

voorleggen. Hieronder vindt u een overzicht van vragen en problemen met oplossingen

en enkele tips voor leerkrachten.

- Adviseer de leerkracht om de licentiecode en het wachtwoord in een agenda te

noteren. Elke keer dat Kilometerlezen opgestart wordt moeten deze gegevens worden

ingevoerd. Deze tip staat ook in de handleiding voor de leerkracht.

- Inloggen: www.kilometerlezen.nl. Voer licentiecode en wachtwoord in.

- Beheer: na inloggen adresbalk aanvullen met: /beheer

www.kilometerlezen.nl/k.../beheer

- Scherm ‘fietsroute’ met haltes: leerlingen sluiten deze pagina af door te klikken op de

letters: ik ben klaar. Het scherm ‘de leeskilometerfietser’ voor de volgende leerling

staat vervolgens klaar.

- Website niet geheel in beeld? Klik op F11 voor volledige schermweergave.

- Geen geluid bij het bekijken verschillende websites:

- Staat geluid ingesteld op uw computer?

- De website www.kilometerlezen.nl bevat geen geluid! In het beginscherm is een

fluitende fietser te zien maar niet te horen!

- Quiz starten: na inloggen adresbalk aanvullen met: /quiz

www.kilometerlezen.nl/k.../quiz

- Quiz start niet:

Kijk in beheerscherm: is quiz geactiveerd? Is het totaal aantal leeskilometers van de

klas gelijk aan de stand leeskilometers tot nu toe?

- De technische instructies voor het werken met Kilometerlezen zijn opgenomen in de

handleiding leerkracht. Indien nodig zullen wijzigingen en toevoegingen gedurende het

schooljaar opgenomen worden in een korte technische handleiding. Deze handleiding

kunnen leerkrachten downloaden op de beheerpagina.

- Wijs leerkrachten op het invullen van het evaluatieformulier leerkracht in het

beeldscherm en het evaluatieformulier leerlingen in het leerlingenscherm bij de laatste

halte (lachspiegeltent).

- Ik heb mijn instellingen gewijzigd in kilometerlezen maar mijn wijzigingen worden niet

getoond!

Uw pc heeft de webpagina van Kilometerlezen opgeslagen in de cache.

De cache is als het ware het korte termijn geheugen van uw webbrowser

(internetexplorer).

Door op ‘F5’ te drukken wordt normaal gesproken de pagina opnieuw geladen.

12

Door op ‘Ctrl-F5’ te drukken worden ook de delen van de bezochte webpagina uit de

cache ververst. Worden uw wijzigingen dan nog niet getoond dan kunt u het

programma internet explorer geheel af sluiten en opnieuw opstarten (alleen internet

explorer, niet de hele pc dus).

Het is ook mogelijk dat uw school gebruik maakt van een zogenaamde

proxyserver. In dit geval helpen voorgaande acties niet. Deze proxyserver slaat dan

een kopie van de bezochte webpagina van kilometerlezen op. Op het moment dat u

kilometerlezen.nl opnieuw probeert te raadplegen zal de proxyserver deze kopie aan u

tonen in plaats van de zojuist opgeslagen nieuwe instellingen. U kunt dit eenvoudig

controleren door bijvoorbeeld thuis de pagina van Kilometerlezen op te vragen.

De opgeslagen wijzigingen worden dan wel juist getoond. Afhankelijk van de

instellingen van de proxyserver worden de pagina’s regelmatig ververst en zullen in de

regel dan ook weinig problemen vertonen.

- Afsluiten Kilometerlezen: webpagina sluiten.

Voor vragen en problemen van scholen kunt u ook contact opnemen met:

Klantenservice Cubiss

Telefoon: (013) 46 56 700.

E-mail: klantenservice@cubiss.nl

Bijlage

Leesquiz Kilometerlezen 1

Boekenpakket

Het geheim van de maffiabaas (Mirjam Oldenhave)

Een deel uit de serie Plaza Patatta (Nanda Roep)

Luisterboek Een geheim luik – Plaza Patatta

Meester Jaap houdt van iedereen (Jacques Vriens)

Hoe word ik schrijver of dichter? (Lonneke van Asseldonk)

Bibi’s bijzondere beestenboek (Bibi Dumon Tak)

Leon de slalomkampioen (Joachim Masannek)

Operatie Zeer Ernstige Ramp (Tosca Menten)

Het oog van Smaragd (Geronimo Stilton)

Minoes (A.M.G. Schmidt)

De club (Stef van Dijk)

Verdwaald op zee (Haye van der Heyden

Leesquiz Kilometerlezen 2

Boekenpakket

Het geheim van de maffiabaas (Mirjam Oldenhave)

Een deel uit de serie Plaza Patatta (Nanda Roep)

Luisterboek Een geheim luik – Plaza Patatta

Meester Jaap houdt van iedereen (Jacques Vriens)

Een deel uit de serie Mees Kees (Mirjam Oldenhave)

Bibi’s bijzondere beestenboek (Bibi Dumon Tak)

Leon de slalomkampioen (Joachim Masannek)

Operatie Zeer Ernstige Ramp (Tosca Menten)

Het oog van Smaragd (Geronimo Stilton)

Minoes (A.M.G. Schmidt)

De club (Stef van Dijk)

Verdwaald op zee (Haye van der Heyden)

Leesquiz Kilometerlezen 3

Boekenpakket

Het geheim van de maffiabaas (Mirjam Oldenhave)

Een deel uit de serie Plaza Patatta (Nanda Roep)

Help! Er zwemt een kwal door mijn soep (Bette Westera)

Meester Jaap houdt van iedereen (Jacques Vriens)

Een deel uit de serie Mees Kees (Mirjam Oldenhave)

Bibi’s bijzondere beestenboek (Bibi Dumon Tak)

Leon de slalomkampioen (Joachim Masannek)

Operatie Zeer Ernstige Ramp (Tosca Menten)

Het oog van Smaragd (Geronimo Stilton)

Minoes (A.M.G. Schmidt)

De club (Stef van Dijk)

Wie wint Geronimo (om op te eten) (Oscar Tortuga)

Het geheim van de vergiftigde hond (Ruben Prins)

De griezels (Roald Dahl) - Luisterboek

Leesquiz Kilometerlezen 4

Boekenpakket

Het geheim van de maffiabaas (Mirjam Oldenhave)

Help! Er zwemt een kwal door mijn soep (Bette Westera)

Het geheime recept (De Cubpcakeclub) (Marion van de Coolwijk)

De monstersnackbar. Hap, slik, wegwezen (David O’Connell)

Meester Jaap houdt van iedereen (Jacques Vriens)

Een deel uit de serie Mees Kees (Mirjam Oldenhave)

Bibi’s bijzondere beestenboek (Bibi Dumon Tak)

Leon de slalomkampioen (Joachim Masannek)

Een deel uit de serie De waanzinnige boomhut (Andy Griffiths)

Het oog van Smaragd (Geronimo Stilton)

Minoes (A.M.G. Schmidt)

De club (Stef van Dijk)

Wie wint Geronimo (om op te eten) (Oscar Tortuga)

Het geheim van de vergiftigde hond (Ruben Prins)

De griezels (Roald Dahl) - LuisterboekBijlage

Bijlage

Websites in www.kilometerlezen.nl

http://www.dewildevoetbalbende.nl/web/show/id=66082

www.leesplein.nl

www.jeugdbieb.nl

www.schoolbieb.nl

www.vlissingen.nl

www.mirjamoldenhave.nl

www.luistervink.nl

www.jacquesvriens.nl

www.nandaroep.nl

www.nandaroep.net/boeken

www.schooltv.nl

www.dewakkeremuis.nl

www.geronimostilton.be