Epilepsie en andere aanvallen

EHBO Vereniging NEDSTAALHerhalingsles van 7 oktober 2010

Willem van Hoogstraeten, bedrijfsarts

Aanvallen van bewustzijnsverlies of bewustzijnsdaling duiden op een

gestoorde hersenfunctie

Aanvallen van bewustzijnsverlies of bewustzijnsdaling duiden op een

gestoorde hersenfunctie• (Slaap) • (Narcose)• Verminderde zuurstofvoorziening (hartstilstand,

CVA, shock• Verminderde glucose-aanbod (hypoglycemie)• Schedeltrauma (functiestoornis van de formatio

reticularis)• Epilepsie

Wat is Epilepsie (vallende ziekte)?

Epilepsie is een hersenaandoening die zich uit in de vorm van aanvallen (insulten). Epilepsie is een symptoom van gestoorde hersenfunctie.

Aanvallen zijn het gevolg van plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrische evenwicht in de hersenen.

Verschijnselen hangen af van lokalisatie, verspreiding en intensiteit van de elektrische veranderingen.

Soorten aanvallen

1. verlaagd bewustzijn2. blijft bij kennis3. vallen en gaan schokken met armen en

benen4. voelt vreemde tintelingen, hoort vreemde

geluiden of heeft een opstijgend gevoel in de maag

5. korte periode voor zich uit staren en is niet aanspreekbaar

Kernsymptomen van epilepsie

a. aanvalsgewijs optredenb. bewustzijnsverlies of bewustzijnsdalingc. Onwillekeurige motorische, sensibele, sensorische of psychische verschijnselend. abnormale elektrische hersenactiviteit

tijdens aanval (EEG)

Grand mal aanval

1. Dagen tot uren voor aanvallichte ontstemming, gevoel van spanning, kortdurende spierschokken.2. Minuten tot seconden voor aanvalAura: vieze lucht of smaak, figuren zien3. Start aanval soms een gil (geforceerde expiratie)4. 10 tot 30 seconden, tonische fase:per acuut bewustzijnsverlies, contractie van alle spieren. Gezicht is rood (door het persen).

Grand mal aanval

5. 30 tot 60 seconden, clonische fase:trekkingen met steeds grotere intervallen = uitslag

van de beweging wordt steeds groter. Gezicht is blauw (ademhaling houdt op).6. Postictaalcoma van 3 – 15 minute:Kan overgaan in slaap. Deel is na een aanval:* Kortdurend gedesorienteerd* Opvallend snel hersteld* Kater

Grand mal

• Tongbeet (steeds aan de zijkant, relatief zeldzaam)

• Incontinent voor urine (hangt af van vulling blaas en type aanval)

• Schuim (door verhoogde secretie van speeksel en hyperventilatie geeft schuim)

• Status epilepticus, levens bedreigende toestand door herhaalde anoxaemia cerebri, hersenoedeem

Petit mal aanval (absences)

• Duren kort (10-30 sec), wel tientallen per dag• Kortdurende bewustzijnsdaling (wazige blik)• Weinig motorische verschijnselen (slechts

myoclonieen van oogleden of mond)• Vooral op jeugdige leeftijd (tussen 4 en 12 jaar)• Na aanval gaat het kind verder met bezigheden• Provocatie door HV• Petit mal status (schemertoestand van dagen)

Oorzaken van epilepsie • Onbekend• Aanleg, erfelijkheid• Litteken van trauma (kogelverwonding)• Hersenschudding• Abces• Tumoren (metastasen)• Empyeem• Encefalitis• CVA

Uitlokkende factoren• Vermoeidheid• Slaaptekort• hyperventilatie• Grote spanningen• Hormonale veranderingen• Arteriosclerosis cerebri• Alcoholgebruik• Lichtflitsen (reflexepilepsie)• Schedeltrauma• Infectie (met snel stijgende koorts)

Diagnose

• Pas na meer dan een aanval• Neurologisch onderzoek• Schedelfoto’s. MRI• EEG• erfelijkheidsonderzoek• Geen neurologische pf psychische afwijkingen

Behandeling

• EHBO bij aanvallen: beschermen tegen verwondingen, zakdoek tussen de tanden, hoofd opzij draaien (voorkoming aspiratie), geen zuurstof, na afloop valium (10-15 mg)

• Epilepsie-chirurgie• Ketogeen dieet en andere dieten• Nervus Vagus stimulatie• Deep brain stimulatie• Autorijden, zwemmen, op hoogte werken,

sporten, bedienen van machines

Anti-epileptica• acetazolamide (Diamox)• apelesca (Taduuu)• carbamazepine (Tegretol, Carbymal)• clobazam (Frisium, Urbadan)• clonazepam (Rivotril)• diazepam (Valium, Stesolid, Diazemuls)• ethosuximide (Ethymal, Zarontin)• felbamaat (Taloxa)• fenobarbital (Luminal)• fenytoïne (Diphantoine, Diphantoine Z, Epanutin, Dilantin)• gabapentine (Neurontin)• heptobarbital (Rutonal)• lacosamide (Vimpat)• lamotrigine (Lamictal)• levetiracetam (Keppra)• lorazepam (Temesta)• midazolam (Dormicum)• mesuximide (Celontin)• nitrazepam (Mogadon)• oxcarbazepine (Trileptal)• pentobarbital (Penthotal)• pregabaline (Lyrica)• primidon (Mysoline)• rufinamide• stiripentol• sulthiam (Ospolot)• tiagabine (Gabitril)• topiramaat (Topamax)• valproïnezuur (Depakine, Natrium valproaat, Convulex, Orfiril, Propymal)• vigabatrine (Sabril)• zonisamide (Zonegran)