BUSINESSbackground

MODERN

write whaterver your wantin this awesome infrographic

1,5 UURStart voor het Nederlands gemeentehuis

Enclavewandelingtientallen keren de grens over

BUSINESSb a c k g r o u n d

MODERN

write whaterver your wantin this awesome infrographic

ACTIVITEITEN

Al meer dan 10 jaar maakt Hof van Baarle zijn eigen wijnen. De wijn-gaard is gelegen aan de rand van Baarle-Hertog-Nassau. Het hele jaar door worden er rondleidingen en proeverijen gehouden. De ver-schillende arrangementen vind je op de zeer informatieve website. Op het terras kun je genieten van een prachtig uitzicht en een heer-lijk wijntje. De winkel met Hof van Baarle wijnen en andere streek-producten is open van woensdag tot en met zondag.

Hof van BaarleBoschoven 26, Baarle-NassauT: +31 (0)13-507 93 01www.hofvanbaarle.nl

49

48

Openingstijdenapril - september

Ma geslotenDi 12.00 - 16.00Wo 12.00 - 16.00Do 12.00 - 16.00Vr 12.00 - 16.00Za 12.00 - 16.00Zo 12.00 - 16.00

Kunst in bijenwasIn het centrum van Baarle, direct naast de Belgische kerk, bevindt zich het Kaarsenmuseum.

Dit bijzondere museum met een indrukwekkende collec- tie kaarsen in bijenwas is onlangs grondig gerenoveerd. De prachtige beelden van Frits Spies komen hierdoor extra tot hun recht. Alle stukken, van klein tot meer dan 2 meter hoog, zijn op een natuurlijke wijze gekleurd en met de hand gemaakt. Dit móet je gezien hebben!

Kaarsen MuseumKerkplein 2, Baarle-HertogT: +32 (0)14-69 96 62 | www.kaarsenmuseum.be

1e Paasdag en 1e Pinksterdag gesloten. 1 Oktober t/m 31 maart gesloten. Voor groepen, na afspraak, het hele jaar geopend.

Reserveren en informatie: www.toerismebaarle.com / info@toerismebaarle.com

Proefplankje

Baarles eigen bier, ‘De Dochter van de Korenaar’, moet je na-tuurlijk zelf proeven. Dat kan in het proeflokaal - met terras - van de brouwerij. Met uitzicht op de brouwketels genieten van een Noblesse of één van de andere bijzondere bieren. Neem een proefplankje of doe een rondlei-ding met uitleg van een gids. Dat kan iedere vrijdag en zaterdag tij-dens de vrije inloop om 14:15 uur of op afspraak.

Brouwerij De Dochtervan de KorenaarOordeelstraat 3b, Baarle-HertogT: +32 (0)14-69 98 00www.dedochtervandekorenaar.be

50 51

Wil jij ook wel eens weten hoe mensen vroeger leefden zonder digi-tale snelweg? Wat voor beroepen zij hadden en hoe ze die uitoefen-den? Wat voor gereedschappen er waren en welke vooral ook (nog) niet? Hoe mensen communiceerden zonder WhatsApp, Facebook en Twitter?

Bij Museum Vergane Glorie loop je een volledig ander tijdperk in. Het museum is voortgekomen uit de verzameling oude gebruiks-voorwerpen van Ad Haneveer die hij als schrijnwerker verzamelde. Inmiddels bezit Museum Vergane Glorie een prachtige collectie handgereedschappen en gebruiksvoorwerpen van typische Kem-pische streekambachten als meubelmaker, schoenmaker, kapper, schrijnwerker, bakker, loodgieter, smid, diamantbewerker en imker. Museum Vergane Glorie doet oude verhalen herleven.

Museum Vergane GlorieTurnhoutseweg 10a, Baarle-Hertog | Bezoek uitsluitend op afspraakT: +32 (0)14-69 98 32 | +32 (0)475-42 89 25 | www.verganeglorie.be

24

Kerkstraat

Nieuwstraat

Sint Annaplein

Kapelstraat

Singel

Mo

lenstraat

Chaamseweg

Hoo

gbra

ak

Nonnenkuil

Loveren

Burgemeester van Gilsestraat

Pasto or de katerstraat

Parallelw

eg

Klo

kkenstraat

Kerkepad

Uit

bre

idin

gsst

raat

Amalia van Solmstraat

Losw

al

Kerkstraat

Nieuwstraat

Sint Annaplein

Kapelstraat

Singel

Mo

lenstraat

Chaamseweg

Hoo

gbra

ak

Nonnenkuil

Loveren

Burgemeester van Gilsestraat

Pasto or de katerstraat

Parallelw

eg

Klo

kkenstraat

Kerkepad

Uit

bre

idin

gsst

raat

Amalia van Solmstraat

Losw

al

Je staat op de Singel voor het Nederlands gemeentehuis. Boven de deur het gemeentewapen met Gouden Balen, een verwijzing naar de naam Baarle.

De pomp is een zwengelpomp (1809). Deze stond voorheen midden op de Singel, nu op de weg aangeduid door een vierkante plek met afwijkende steensoort. De andere pomp is café de Pomp (Singel 12) en stamt uit 1639. Tot 1906 was hier het gemeentehuis, daarna een politiebureau (tot 1953).

Vervolg van de wandeling op achterzijde

Vanaf het gemeentehuis links richting Restaurant den Engel.In de stoeptegels zie je een mozaïek van beide gemeentelijke wapenschilden.

Start Enclavewandeling

Voorbij Restaurant den Engel linksaf het voetpad in, Kerkepad.Dit paadje was vroeger een vluchtplaats voor ieder die de douane achter zich aan had zitten.

Je volgt het Kerkepad en gaat links onder de ‘poortwoning’ door.Links voor je zie je het St. Annaplein en de achterkantvan het Nederlands gemeentehuis.

Je gaat rechtsaf. Daarna gelijk de 1e straat rechts, Klokkenstraat.Deze straat ligt gedeeltelijk op Nederlands en gedeeltelijk op Belgisch grondgebied en was in het verleden een echt smokkelstraatje.

Aan het einde van de Klokkenstraat rechtsaf, Kapelstraat. In deze straten zie je diverse vuurwerkwinkels.

Aan het einde van de Kapelstraat linksaf, Molenstraat.Deze straat ligt nagenoeg geheel op Belgisch grondgebied. Je passeert de apotheek en het kerkhof van Baarle-Hertog.

Je blijft de Molenstraat volgen, voorbij de apotheek rechtsaf, Amalia van Solmsstraat. Het lijkt bijzonder dat er in België een straat ligt, genoemd naar een prinses van Oranje. Amalia van Solms was een prinses van Oranje, maar ook vrouwe van Turnhout. Die twee titels stelden haar in staat om op een beslissend moment het voortbestaan van de Belgische enclaves te waarborgen. Iets verder ligt het Hertog Hendrik I plein en de Pastoor van Herdegomstraat. Die zijn ook allebei genoemd naar personen die op een cruciaal moment een belangrijke rol speelden in de geschiedenis van Baarle- Hertog. Op het Hertog Hendrik I plein staat het beeld van de Pungelaer, symbool voor het smokkelen.

Je slaat vóór het beeldje rechtsaf en houdt rechts aan, Uitbreidingsstraat. In deze straat vind je het Belgisch postkantoor.

Aan het einde van de straat linksaf, je bent terug in de Molenstraat.Vlak voor de St. Remigiuskerk (de Belgische kerk) zie je "Brownies & Downies”. In dit pand zaten vroeger de Belgische douaniers.

In de omgeving van de St. Remigiuskerk zie je onderstaande bezienswaardigheden. In de glazen kiosk zie je een interactief scherm met de bijzonderheden van Baarle. Het Kaarsenmuseum vind je op Kerkplein 2, www.kaarsenmuseum.be Baarle is in WO II bevrijd door de Polen. Het Pools monument heeft een V-vorm, wat staat voor Vrijheid. De Baarlese grenspaal is symbolisch en geplaatst n.a.v. de grensvaststelling in 1974. Het is een kopie van een officiële grenspaal.

Tegenover de grenspaal ligt op de grenslijn een plaquette met de enclaves in het centrum. Deze is geplaatst bij de officiële vaststelling van de enclavegrenzen in 1995.

De grens, die hier de straat oversteekt, gaat hier gelijk op met de gevels van de huizen. De huizen staan in Nederland, maar de weg is Belgisch. In de 16e eeuw werd de St. Remigiuskerk (de Belgische kerk) gebouwd. Deze kerk brandde tijdens de bevrijding (WO II ) uit, maar werd in 1950 hersteld.

Vanaf de Molenstaat ga je meteen voorbij de kerk linksaf. Aan het einde van het Kerkplein, rechtsaf, Kerkstraat.Aan je rechterhand, Kerkstraat 4, staat het Heemhuis. Het pand was van 1877 tot 1987 in gebruik als gemeentehuis van Baarle- Hertog. Op de zijgevel staat een standbeeld van Miet Pauw. Maria Verhoeven, die in Baarle Miet Pauw werd genoemd, was al op zestienjarige leeftijd in WO I actief als grens-gids. Tijdens WO II ‘smokkelde’ zij Engelse en Amerikaanse piloten en agenten. Tegen-over het Heemhuis staat de pastorie van Baarle-Hertog. Naast de pastorie staan de gebouwen van de voormalige meisjesschool van Baarle-Hertog.

Je blijft de Kerkstraat volgen.Op de T-kruising van de Stationsstraat en de Kerk- straat staan twee witte huizen. Deze hoorden ooit bij de spoorweg die hier lag. Het Bels lijntje is zo genoemd omdat het door een Belgische maat-schappij rond 1860 werd aangelegd. Oorspron-kelijk werden 6 keer per dag personen vervoerd, maar toen er busverbindingen kwamen was dat niet meer rendabel en werd in 1934 het perso-nenvervoer stop gezet. Van 1934 tot 1973 reed er elke dag een goederentrein.

53

Pannenkoeken altijd een feest!

Dat is het zéker in het centrum van Baarle- Nassau! Met een zeer ruime keuze uit ver- schillende vers gebakken pannenkoeken, van zoet tot hartig, voor jong en oud.

Ook poffertjes, gebak en ijs. En een leuke speelruimte voor kleine kinderen.

De PannekoekenbakkerSingel 16, Baarle-NassauT: +31 (0)13-507 92 72 | www.pannekoekenbakker.nl

BUSINESSbackground

MODERN

write whaterver your wantin this awesome infrographic

CULINAIR & LEKKERNIJ

Kerkstraat

Nieuwstraat

Sint Annaplein

Kapelstraat

Singel

Mo

lenstraat

Chaamseweg

Hoo

gbra

ak

Nonnenkuil

Loveren

Burgemeester van Gilsestraat

Pasto or de katerstraat

Parallelw

eg

Klo

kkenstraat

Kerkepad

Uit

bre

idin

gsst

raat

Amalia van Solmstraat

Losw

al

Net voorbij het Bels Lijntje linksaf, Parallelweg. Na 200 meter kom je bij het gemeentehuis van Baarle-Hertog. Nadien kom je weer terug op dit punt.Dit is het enige gemeentehuis ter wereld waar de rijksgrens doorheen loopt.

Je loopt terug en gaat linksaf, Pastoor de Katerstraat. Links zie je op huisnummer 3 een Nederlands woonhuis in Neorenaissance stijl (1915) en het voormalige klooster van de Broeders van de Christelijke Scholen. Dit is nu een cultureel centrum.

Je loopt verder rechtdoor.Voorbij de Molenbaan zie je links weer huizen met een Nederlands huisnummer. Hier ligt een stukje Baarle-Nassau geheel omringd door Belgisch grondgebied. Links Hotel den Bonten Os. Melkfabriek De Hoop was van 1904 tot 1971 de zelfstandige melkfabriek van Baarle. Tot 1954 brachten zowel de Nederlandse als Belgische boeren de melkbussen hierheen.

Je loopt verder rechtdoor tot aan het plein Loveren.Hier staat het huis met twee huisnummers, het Belgi-sche nr. 2 en Nederlandse nr. 19. In dit pand was in 1585 Herberg De Swaen gevestigd. De driehoekige vorm van het plein is een typische ‘plaetse’, ook wel Frankische driehoek genoemd.

Op Loveren voor het pleintje langs rechtsaf. Je slaat vervolgens rechtsaf, Nonnenkuil.Deze straat is gedeeltelijk Nederlands en gedeeltelijk Belgisch, maar heet in beide gemeenten anders: Nonnenkuil (NL), Hoogbraak (B). Links aan het einde stond de voormalige Femisbank. Dit gebouw is deels op Belgisch en deels op Nederlands grondgebied gebouwd. Na de verkoop is een geheime doorgang ontdekt.

Aan het einde van de straat rechtsaf, Chaamseweg.Hier waren in de tweede helft van de 20e eeuw drie leerlooierijen actief, twee Nederlandse en een Belgische. Op huisnummer 54 (links) ziet u er een. Toen de enclavegrenzen van 1980 tot 1995 opnieuw gemeten werden, bleek dat het Belgische nr. 11 aan de Chaamseweg de voordeur op Nederlands gebied had. Aanvankelijk gold dit ook voor de deur van de woning nr. 10, maar hier konden raam en deur eenvoudig verwisseld worden. Je ziet dat aan het rooster dat niet voor de deur ligt, maar voor het raam.

Je loopt rechtdoor tot aan parkeerplaats de Loswal en gaat hier rechtsaf het Bels Lijntje op. Na het voormalige stationsgebouw linksaf, tussen de paaltjes en dan kom je zo in de Stationsstraat. Hier linksaf.Het voormalige stationsgebouw uit 1867 is aan de buitenkant nog duidelijk herkenbaar. Na het opheffen van het personen-vervoer heeft het gebouw tot 1972 dienst gedaan als pudding-fabriek ‘La Bergère’. Nu is het een restaurant.

Je loopt verder de Stationsstraat door. Aan het einde rechtsaf, Nieuwstraat.Recht tegenover de Stationsstraat de Nederlandse apotheek.

Op de muur van de textielwinkel op de hoek staat de grenslijn aangegeven. Tot 1993 was hier café ‘t Hoekske ge-vestigd. Het biljart stond op de grens, zodat de biljartballen hier altijd van het ene land naar het andere rolden. Je passeert de O.L.Vrouw van Bijstandskerk (de Nederlandse kerk), het St. Joseph Patronaat en Oma’s snoepwinkeltje.

Je vervolgt de route en bent terug bij het beginpunt.

BUSINESSb a c k g r o u n d

MODERN

write whaterver your wantin this awesome infrographic

Einde Enclavewandeling

57

Goed vlees van een verantwoorde oor-sprong. Bij Slagerij Ernst Jansen werken ze dan ook uitsluitend met goed vlees waarvan ze vele producten zelf maken. Hun gekookte ham, zult en gebraden kip-filet is daarom extra lekker.

En dat geldt niet alleen voor het vlees. Ook diverse groenten en fruit, salades, bbq-pakketten of kant-en-klaar maaltijden - bereid door een eigen kok - zijn super-lekker, vers en gemakkelijk!

Slagerij Ernst JansenKerkstraat 10, Baarle-NassauT: +31 (0)13-590 39 58www.bestelbijernst.com | www.slagerijernstjansen.com

54

In de vroege uren van de dag brandt in de Kerkstraat al licht. Het licht is van Bakke- rij Vromans waar de bakker elke nacht flui-tend naar zijn werk gaat, nog voordat de haan vindt dat de dag is begonnen. De degen worden gedraaid om vroeg in de ochtend versgebakken en nog warm in de vernieuwde winkel te liggen. Heb je later op de dag nog trek? Bij Bakkerij Vromans wordt meerder malen per dag gebakken. Dus verser kan het niet!

Bakkerij VromansKerkstraat 12, Baarle-NassauT: +31 (0)13-507 92 57 | www.bakkerijvromans.nl

vers in baarle

52

Diverse streekproducten

Slijterij & Wijnhandel De Drie Dennen in Baarle-Nassau is al meer dan 30 jaar ge-specialiseerd in alles wat met drank te ma- ken heeft.

Voor een souvenir of streekproduct uit Baarle ben je bij De Drie Dennen, van dinsdag t/m zondag, aan het juiste adres!

Bestel ook online via onze webshop.

Slijterij & WijnhandelDe Drie Dennen

Chaamseweg 6, Baarle-NassauT: +31 (0)13-507 92 20 | www.dedriedennen.nl /SlijterijWijnhandelDeDrieDennen

55

De lekkerste winkel van Baarle? Baarle’s Specialiteitenhuis! Deze speciaalzaak heeft al meer dan 40 jaar de meest sma-kelijke spullen. Zoals Hollandse en buiten-landse kazen, huisgemaakte salades, vleeswaren en tapas. Maar ook meer dan 100 soorten verse thee, koffiebonen en heerlijke bonbons. Kortom: alles om van een feestje een echt feest te maken.

Gecertificeerd bij de betere speciaal- zaken van Nederland.

Baarle’s SpecialiteitenhuisNieuwstraat 21-23, Baarle-NassauT: +31 (0)13-507 85 74www.baarlesspecialiteitenhuis.nlinfo@baarlesspecialiteitenhuis.nl

56

Eén van de oudste panden van Baarle. Gebouwd in 1639 is het tot 1905 in gebruik geweest als gemeentehuis en daarna nog als politiebureau. Maar de meesten kennen het pand beter als De Pomp, een Bourgondische horecagelegenheid waar gezelligheid geen tijd kent. Sinds kort is een geboren Baarlenaar weer uitbater. De Pomp is een plek waar Baarlenaren elkaar graag ontmoeten. Men staat er ook altijd open voor een praatje met toeristen. Bij een bezoek aan De Pomp zul je snel ervaren dat gezelligheid hier geen tijd kent. Tot ziens!

Café de PompSingel 12, Baarle-NassauT: +31 (0)6-22 19 70 92 | \cafedepomp

29