Eindpresentatie“Impactanalyse BGT op de waterschappen”

13 april 2010Amersfoort

Imagine the result

Probleemstelling

Wat zijn de consequenties van de invoering vande BGT voor de waterschappen, in hetbijzonder als zij bronhouder worden?

Onderliggende vragen:•Wat is de algemene impact van de BGT op de waterschappen?•Wat houdt het bronhouderschap in?•Wat betekent het als de waterschappen bronhouder worden? Voor welke dataset?

•Wat zijn de kosten en baten die met het bronhouderschapsamenhangen?

Achtergrond / vertrekpunt GBKN

Waterschappen geen partij bij vervaardiging GBKNNiet betrokken bij specificatie inhoudGeleidelijke toetreding (vanaf 1998)

Inhoud gedifferentieerd voor thema waterLandelijk gebied heeft onvoldoende prioriteitActualiteit en bruikbaarheid beperkt

Veelal als ondergrond / referentieZeer beperkt toepasbaar in GIS-analysesVergunningen / overdracht waterSlechts enkele waterschappen melden / leveren mutaties

Uitgangssituatie wel/niet: GBKN/zelf metendParticipant GBKN/RSV Geen participant GBKN/RSV

Zelf

metend

Type 1AGV/WaternetWS NoorderzijlvestWS ZuiderzeelandHHNKBrabantse DeltaVelt en VechtRijnlandRivierenlandWetterskip FryslanRoer en Overmaas Hollandse Delta ScheldestromenAa en Maas

Type 3Regge & DinkelPeel & Maasvallei (mee bezig)

Niet

zelf metend

Type 2 Vallei & EemDe Stichtse RijnlandenDelflandGroot SallandRijn & IJsselVeluweHunze en Aa’s

Type 4Reest & Wieden

Illustratie achterstand “water” in GBKN

Huidige situatie: kwaliteit en inhoud

Inh: 30%Kwl: 90%

Inhoud voldoende Inhoud onvoldoende

Kwaliteit voldoende

Kwaliteit onvoldoende

Inh: 0%Kwl: 95%

Inh: 90%Kwl: 60%

Inh: 0%Kwl: 0%

Inh: 50%Kwl: 50%

Inh: 0%Kwl: 40%

Inh: 80%Kwl: 80%

Inh: 70%Kwl: 80%

Inh: 75%Kwl: 85%

Inh: 30%Kwl: 30%

Inh: 95%Kwl: 95%

Inh: 20%Kwl: 50%

Inh: 50%Kwl: 80%

Conclusies huidige grootschalige topografie

• Adequate geo-informatie is essentieel voor de waterschappen.

• Grote diversiteit in aard, omvang en organisatie van inwinning en registratie van geo-data tussen verschillende waterschappen.

• Geen uniforme, gestandaardiseerde legger/beheerregister.

• Huidige GBKN heeft beperkt waarde voor de meeste waterschappen.

• Tevredenheid en toepasbaarheid GBKN groter indien waterschap actiever participeert.

• Waterschappen betalen jaarlijks €800.000 aan GBKN en 2,8 mln aan inwinning van grootschalige topografie.

En nu komt de BGT

Landelijk uniforme specificatie (inhoud, actualiteit)Grootschalig objectenbestand (2D)Gegevensmodel BGT (o.b.v. IM geo)

Basisregistratie (e-overheid)Decentrale verantwoordelijkheidLandelijke voorziening (Kadaster)

Verplicht gebruik voor hele overheidWant onderdeel van het NUPIntentieovereenkomst BGT getekend (ook de waterschappen)Nu in de ontwerpfase (2010): vraag om input !

Taakvelden gebruik BGT en beoogde bronhouders

BGT

Groenbeheer

Ruimtel ij ke ordening

Terre inbeheer

Leidingbeheerders

Pr ojectontw ikke laar s

OOVRechtszekerhe id

Wegbeheer

Vas tgoedbeheer

Ri jks waters taat

ProRai l

Provincies

Watersc happen

Gemeenten

Landelijke voorziening

Beoogde Bronhouders

Gebruikers

...................

...................M il ieu en natuur-

P lanbureau (VROM)

NWB en AHN (VenW)

Waterbeheer

Spoorwegbeheer

Stedeli jke ontwik kel ing

Beleidsm ak ers

Geo-re ferentie

Handhaving

Vergunn ingverlen ing

Onderzoek

Belasting

BGT als basisregistratieDefinitie basisregistratie

Een basisregistratie is een kwalitatief hoogwaardig en met expliciete garanties voor de borging van die kwaliteit omkleed bestand, ------, dat bij wet als de enig officieel erkende registratie voor de desbetreffende gegevens isaangemerkt en dat in het gehele land verplicht wordt gebruikt door alle overheidsinstanties, alsook zo mogelijk private organisaties.

De belangrijkste veranderingen zijn de volgende:- Het gebruik was vrijwillig en wordt verplicht binnen de overheid en in het geval

van wettelijke verplichtingen ook daarbuiten.- Voor overige gebruikers buiten de overheid geldt gebruiksrecht.- Voor partijen met gebruiksplicht geldt ook terugmeldplicht.

Beleid

Ontwerp

Transitie-strategie

Implementatiebij

Producenten

Veranderingvan

Werkwijze

Maat-schap-pelijkeBaten

Implementatiebij

Gebruikers

Veranderingvan

Werkwijze

Overall Sturing invoering basisregistraties

Fase 1 Fase 2 Fase 3

Programma- Productie- Gebruikers-

bureau organisatie organisaties

Fases invoering BGT

2009 20132011 2015

© 2009 ARCADIS12

Impact invoering BGT op de waterschappen

BGT in relatie tot beleid / nieuwe wetgeving

• Uniforme standaarden en definities van grootschalige topografie draagt bij aan opschaling waterschappen qua informatie-management (Actie Storm).

• Waterwet verplicht leggers beschikbaar te hebben waaraan waterstaatswerken naar ligging, vorm, afmeting en constructie moeten voldoen, met beheerregister: feitelijke situatie.

• Zones waarvoor publiekrechtelijke beperkingen (WKPB) gelden, zullen op termijn moeten worden vastgelegd (insteek water, teenlijnen keringen).

• De meeste objecten die in leggers en beheerregisters zijn opgenomen, zijn uitgewerkt in de dataspecificaties van het INSPIRE thema Hydrografie. De BGT kan dienen als INSPIRE bestand.

BGT in relatie tot processen / taken

Taak/procesPositieve

invloed

Negatieve

invloedN.v.t.

Niet

ingevuld/

neutraal

1. Planvorming 80% 0% 0% 20%

2. Vergunningen en handhaving 73% 0% 0% 27%

3. Calamiteitenzorg 87% 0% 0% 13%

4. Beheer waterlopen 73% 7% 0% 20%

5. Beheer keringen 80% 7% 0% 13%

6. Beheer wegen 100% 1) 0% 0% 0%

7. Belastingheffing/ invordering 40% 0% 60% 0%

Bij de overige genoemde zaken werden door in totaal zeven mensen de volgende taken en

processen met positieve invloed toegevoegd: juridische zaken, gegevensbeheer van legger en

beheerregister, kabels en leidingen, grondverwerving, vaarwegbeheer, zuiveringsbeheer en

tarief differentiatie kaart met een eenduidige definitie van natuur.

1) De taak beheer wegen is voor een beperkt aantal waterschappen van toepassing. Het 100%

percentage betreft alle drie geïnterviewde waterschappers met deze taak in hun waterschap.

BGT in relatie tot beheerregister

AspectPositieve

invloed

Negatieve

invloed

Positief en

Negatieve

invloed

Niet ingevuld

1. Inhoud BGT/beheerregister 73% 13% 13% 0%

2. Uniformiteit 93% 7% 0% 0%

3. Definities 87% 7% 0% 7%

4. Actualiteit 73% 13% 0% 13%

5. Kosten 27% 60% 0% 13%

BGT in relatie tot AHN

• AHN vervult een aanvullende rol t.o.v. de BGT.

• Uit de combinatie van AHN en BGT kan mogelijk de hoogte van de BGT objecten worden gecreëerd.

• Mogelijk kan AHN worden ingezet bij opbouw en actualisatie van de BGT.

• De huidige beperkte dekking van NL en actualisatiecyclus van 5 jaar leveren nog beperkingen op voor structurele inzet.

15 april 2010

Bronhouderschap BGT

Imagine the result

Wat betekent bronhouderschap?

• Een bronhouder is bestuurlijk verantwoordelijk voor de inwinning en bijhouding van zijn objecten conform de landelijke standaard (actueel, betrouwbaar en compleet).

• Een bronhouder stuurt de uitvoering aan. Deze uitvoering kan al of niet in samenwerking met andere bronhouders door derden gebeuren.

• Door bij de BGT meerdere bronhouders te accepteren wordt voorkomen dat verplichte gebruikers met eigen topografische bestanden er nadeel van gaan ondervinden.

Consequenties principe bronhouderschap• Meerdere bronhouders• Afstemmingsvraagstukken door overlappende

verantwoordelijkheden

Bron: VROM

Waterschappen als potentiële bronhouder (1)

Draagvlak

Bronhouderschap% Argumenten

Ja 67% Als beheerder van waterschapsobjecten wil je bronhouder zijn. Het is

het van belang dat alle partijen in de keten zoveel mogelijk van

dezelfde gegevens gebruik maken. Waterschappen willen als

regionale waterautoriteit worden gezien.

Nee 0%

Onbekend 33% Afhankelijk van wat bronhouderschap precies betekent en de kosten

die hiermee gemoeid gaan.

Waterschappen als potentiële bronhouder (2)Kansen bronhouderschap Bedreigingen bronhouderschap

Strategisch:

+ Profilering als water autoriteit die

verantwoordelijkheid neemt op het domein van

waterbeheer en waterkeringen. Dit kan het

standpunt voor de onmisbaarheid van waterschappen

als een bestuurslaag ondersteunen.

Strategisch:

- Het overgangstraject zal qua organisatie

en middelen goed geregisseerd moeten

worden om het bronhouderschap

succesvol uit te voeren en aan de

wettelijke verantwoordelijkheid te

kunnen voldoen.

Organisatorisch:

+ Strakker neerzetten van gegevensbeheer en

profilering van het GIS werkveld.

+ Op termijn minder gegevensinwinners nodig.

Organisatorisch:- Hoge kosten doordat mogelijk

standaardeisen die voor objecten

gelden, moeten worden overgenomen.

Operationeel:

+ Verbetering van uniforme gegevensinwinning, -

uitwisseling en vermindering van

interpretatieverschillen.

BGT

Topo waterschappen (inhoud, actualiteit, nauwkeurigheid)

Standaard inhoud waterschappen

Standaard inhoud BGT

Welke BGT inhoud ?

Gewenste BGT inhoud vanuit de waterschappen

Gewenste BGT inhoud vanuit de waterschappen Plustopografie

• Watersysteem: Waterlopen, Oppervlaktewater

• Waterkeringen: Kenmerkende profiellijnen waterkeringen

• Wegen: Wegvakken/wegdelen

• Kunstwerken/ Inrichtingselementen: Gemalen, Sluizen,

Stuwen, Vaste dammen, Duikers/inlaten, Syphons, Bruggen,

Aquaducten.

• Alle overige in tabel 3.6

genoemde topografische

objecten.

Gewenste uitvoeringsscenario bronhouder

Lokale uitvoeringBGT

Regionale uitvoering BGT

Centrale uitvoering BGT

In BGT alle informatie opnemen die voor (1 of meerdere) ws

relevant is

In BGT naast vereiste info óók de plustopo

voor ws opnemen

In BGT minimaal vereiste informatie

t.b.v. ws

Lokale uitvoeringBGT

Regionale uitvoering BGT

Centrale uitvoering BGT

In BGT alle informatie opnemen die voor (1 of meerdere) ws

relevant is

In BGT naast vereiste info óók de plustopo

voor ws opnemen

In BGT minimaal vereiste informatie

t.b.v. ws

Conclusies impact BGT op waterschappen• De komst van de BGT ondersteunt de waterschappen strategisch en

beleidsmatig: opschaling (Actie Storm), Waterwet, WKPB, Inspire.

• De BGT heeft volgens de overgrote meerderheid van de ondervraagde waterschappen een positieve invloed op bedrijfsvoering en het op orde houden van het beheerregister.

• Waterschappen zijn de ‘logische’ partij voor het bronhouderschap van de door haar beheerde objecten.

• Over de gewenste BGT inhoud bestaat in belangrijke mate overeenstemming tussen de waterschappen. Voor een aantal objecten moet nog bepaald worden of ze bij de BGT of plustopografie behoren.

• Waterschappen geven de voorkeur aan een uitvoeringsscenario waarbij de uitvoering regionaal plaatsvindt (samenwerking).

Kosten-batenanalyse bronhouderschap (1)

Zelf meten

Inhoud voldoende Inhoud onvoldoende

Kwaliteit voldoende

Kwaliteit onvoldoendeHuidige situatie

Bronhouder-schap

Projectalternatief

BGTNulalternatief

Kosten-batenanalyse bronhouderschap (2)

Kosten-batenanalyse bronhouderschap (3)Berekening voordeel bronhouderschap Baten t.o.v.

nulalternatief

Netto contante

waarde (15 jaar)

Netto contante

waarde (15 jaar)

Kosten t.o.v. nulalternatief

Projectalternatief(bronhouderschap)

Projectalternatief(bronhouderschap

+ "zelf meten")

Baten:

a) Inspraak inhoud BGT/ basiskwaliteit per definitie conform wens waterschap

€0,4-0,8 mln/ jr €5-10 mln idem

b) Goede aansluiting op productie plustopo incl. 3D

5-10% / jr €2-4 mln idem

c) Goede aansluiting op Inspire €0,1-0,2 mln €0,1-0,2 mln idemd) Urgentie van meten: niet wachten op reguliere bijhouding voorkomt dubbel meten

€0,3 mln / jr €4 mln idem

e) Nauwkeurigheid hoger dan GBKN-nauwkeurigheid voorkomt dubbel meten

€0,2 mln / jr €3 mln idem

f) Vermeden indirecte kosten van nietbronhouderschap

p.m. idem

Kosten:

g) Eenmalige inzet deskundige gedurende een jaar in voortraject (afstemming)

1 fte €0,1 mln idem

h) Eenmalige extra investering in ICT door bronhouderschap

€1 mln €1 mln idem

i) Extra ICT- en trainingskosten €0,5 mln / jr €6 mln idemj) Kwaliteitscontrole als bronhouder 1 fte / jr €1 mln idemk) Efficiencyverlies zelf meten (minder schaalvoordeel, meer afstemming)

10% / jr n.v.t. €4 mln

Saldo

Netto contante waarde baten -/- kosten over een periode van 15 jaar (afgerond op mln.)

€5 tot 12 mln €1 tot 8 mln

Conclusies kosten-batenanalyse

• Voordat de bestanden voldoen aan de BGT eisen is een inhaalslag noodzakelijk en moet opwaardering van GBKN naar BGT plaatsvinden.

• De verantwoordelijkheid voor de kosten van deze inhaalslag ligt bij de huidige regionale St. GBKN. De kosten van opwaardering GBKN naar BGT zijn onderdeel van het investeringsbudget BGT.

• Op de middellange termijn (< 15 jaar) is bronhouderschap zowel in financieel als kwalitatief opzicht voordelig.

• T.o.v niet bronhouderschap levert dit over een periode van 15 jaar een financieel voordeel op van in totaal € 5-15 mln in het optimale model en € 1-8 mln in geval van invulling bronhouderschap door vooral zelf meten.

• Samenwerking levert schaalvoordelen op: regionale samenwerking bij de inwinning loont.

Adviesrichting

Waterschappen zouden in onze ogen moeten gaan voor bronhouderschap. Hierbij is het van belang dat een gezamenlijk standpunt wordt ingenomen die men kenbaar maakt bij VROM.

Advies invulling:•Organisatie van bronhouderschap met regionale facilitering (met gemeenten en provincies). •Start met een beperkte waterschapsset als verplichte BGT inhoud.•Het Waterschapshuis kan het gebruik binnen de waterschappen faciliteren. •Start op korte termijn met het verkennen van samenwerkingsopties inwinning BGT en plustopo

Aanbevelingen: Organisatie en aansturing• Stel z.s.m. uitkomsten van deze impactanalyse vast en

communiceer deze integraal naar de waterschappen.

• Neem spoedig besluit over bronhouderschap en het al of/niet tekenen van het convenant. Definieer de randvoorwaarden.

• Veranker en professionaliseer de organisatie en aansturing van het BGT programma binnen HWH en UvW.

• Professionaliseer de inbreng in de VROM BGT actielijnen op basisvan integrale waterschapsvisie. Spreek hiervoor een duidelijke gecoördineerde rolverdeling af welke beleidsmatig wordt aangestuurd vanuit UvW en uitvoerend vanuit het HWH. Stel hiervoor gedurende 1 jaar 1 fte beschikbaar.

• Stimuleer alle waterschappen tot actieve participatie in de regionale GBKN gremia en BGT initiatieven.

Aanbevelingen: Beleid en Inhoud• Zie de BGT als aanleiding, kans en katalysator om structureel aan de slag te

gaan met uniformering/standaardisering van de geo-informatiehuishouding.

• Stel plan van aanpak op en benoem concrete doelstellingen.

• Definieer de interne standaarden 1) BGT inhoud, 2) Plustopo en 3) wat hierop volgt.

• Zoek logische partners in VROM-BGT discussie (LNV, Provincie, RWS) voor definitie BGT inhoud en zoek samenwerking met gemeenten en provincies voor regionale facilitering.

• AHN kan voor de BGT objecten de hoogte toevoegen. Het is zinvol AHN beschikbaar te stellen voor BGT pilots om de toepasbaarheid te toetsen.

• Start een traject om vanuit processen de kwaliteit van data te beoordelen en te verbeteren.

Bedankt voor uw bijdrage !

Voor meer informatie:

Monique Pruijs: monique.pruijs@arcadis.nlWim van Pijkeren: wim.vanpijkeren@arcadis.nl