Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

98
Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Van ICTU Versie Versie 1.0 Datum 11-4-2019

Transcript of Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

Page 1: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Deze impactanalyse is tot stand gekomen met dank aan de volgende organisaties

Ministerie van AZ Ministerie van BZK Ministerie van EZK Belastingdienst DUO KvK Logius RDW RVIG SVB UWV VNG VNG Realisatie

Onze hartelijke dank gaat uit naar de leden van de werkgroepen Marjolein Timmer Reitze de Graaf Andre van Brussel Marco Aarts Kristian Mul Wouter Nieuwenhuis Laurens den Ouden Albert de Rooij Liesbeth van der Feen Bart Ladrak Maurice van Erven Alex Dijk Sylvia Majdoubi Pauline Coppes Petra van den Broek Eva Kleine Fransje Verheij Kempe Kruisbrink Caroline Schoots Dana van den Bos Danielle Vogel Frans Rijkers Ata Vahdatzade Hans Flier

Auteurs ICTU

Menno Gmelig Meijling Xander van der Linde Jeroen Neerincx Caroliene Steltenpool Angela Imhof

Relevante informatie

Regulation (EU) 20181724 of the EuropeanParliament and of the Council of 2 October2018 establishing a single digital gateway

Shaping the Digital Single Market

Building the single digital gateway together

Kamerbrief betreffende de Verordening voorhet creeumlren van een Single Digital Gateway

3

InhoudlsquoUno Viaggio del Clientersquo 4Management Samenvatting 51 Inleiding 711 De aanleiding 7

12 De SDG-verordening in het kort 10

13 Impactanalyse 10

Verantwoording 12

2 Analyse SDG-verordening 1321 Conclusies van de analyse 13

22 Informeren (Annex I) 16

Nog openstaande vraagpunten 19

23 Digitalisering procedures (Annex II) 25

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II) 28

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III) 31

26 Besturing 33

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid 3631 Conclusies impact op Nederland 36

32 Impact van informeren 37

Uitgangspunten Informeren 39

Prototype overheidsbrede dienstverlening 41

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen 45

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten 55

34 Impact van governance 60

35 Inschatting Commissie 62

4 Vervolg 6641 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce 66

42 Wat bevelen wij aan 66

Aanbevelingen ICTU 66

4

lsquoUno Viaggio del Clientersquo

Er was eenshellipEen Italiaanse jongen genaamd Mario Net als veel van zijn leeftijdsgenoten houdt deze 26-jarige van reizen en nieuwe dingen ontdekken Daarom gaat hij regelmatig op vakantie naar andere landen binnen Europa Dat is wel zo makkelijk Niet alleen zijn de vluchten kort het reizen is ook nog eens zonder gedoe van lange wachttijden en controles En ook zijn eurorsquos kan hij zonder lastige wisselkoersen bijna overal kwijt

De laatste tijd reist Mario vooral veel af naar Nederland Want daar tussen alle Hollandse dames heeft hij de liefde van zijn leven ontmoet de 23-jarige Anja uit Edam Nadat Mario weer terug is in Italieuml na bijna drie maanden samen met zijn geliefde wil hij er geen gras meer over laten groeien Hij wil zo snel mogelijk met zijn Anja trouwen Hij kan niet wachten om zijn nieuwe leven met hun toekomstige bambini te gaan starten in Nederland Dus vol goede moed gaat hij op zoek naar wat hij daar allemaal voor moet regelen Dat zal vast zo uitgezocht en geregeld zijn Liefde kent immers geen grenzenhelliptoch

Tijdens zijn orieumlntatie naar wat hij allemaal moet doen om als Italiaan met een Edamse te trouwen in Nederland loopt Mario helaas toch tegen een grens aan Een digitale want op de Europese informatiewebsite Your Europe loopt hij al snel vast Hoe makkelijk het is om zich fysiek vrij te bewegen tussen de twee landen zo lastig blijkt dit online te gaan Mario vindt op het Europese portaal in het Italiaans slechts zeer algemene informatie over het huwelijk Maar staat daar nou echt dat hij contact op moet nemen met een ministerie Toch maar even verder zoeken dus

Na wat googelen komt Mario terecht bij de (Nederlandse) site governmentnl die de informatie over het huwelijk in Nederland Engelstalig aanbiedt Dit snapt hij gelukkig iets beter en hiervandaan kan hij gelukkig ook doorlinken naar specifieke informatie van de gemeente Maar die informatie is dan wel weer alleen in het Nederlands En op wat lieve woordjes voor Anja na is hij deze taal nog niet machtig Mama Mia wat een gedoe

hellipEn ze leefden nog lang en gelukkigWanneer de interne markt van Europa echt goed zou werken dan zou Mario in dit geval veel makkelijker de benodigde informatie digitaal kunnen vinden En ook direct online zaken kunnen regelen over de Europese grenzen heen Dan zou het niet uitmaken uit welk land hij komt Of welke taal hij spreekt Als Europeaan wordt hij hetzelfde behandeld als ieder ander onafhankelijk van het land van waaruit hij contact opneemt met de desbetreffende (lokale) overheid Dan zouden er in de digitale wereld helemaal geen grenzen meer bestaan

5

Management Samenvatting

Wat is de SDG-verordening De Europese verordening voor de Single Digital Gateway verplicht lidstaten ertoe op een gelijke herkenbare manier overheidsdiensten aan te bieden aan EU-burgers en -bedrijven die bezig zijn met grensoverschrijdende activiteiten Het is bedoeld voor burgers en bedrijven die in een andere lidstaat willen studeren wonen werken een onderneming starten of andere activiteiten uitvoerenDe SDG-verordening bepaalt dat er voor deze doelgroepen een Europese toegangspoort komt waarin alle relevante producten en diensten van de overheid beschreven worden in het Engels De wijze waarop de lidstaten dit invullen is aan henzelf mits er wordt voldaan aan allerlei vrij precies omschreven kwaliteitscriteria zoals lsquogebruikersgerichtrsquo De lidstaten moeten zelf ook hun informatievoorziening voor deze doelgroepen toegankelijk maken en vertalen Een aantal procedures (toegelicht in Annex II) moet volledig online worden aangeboden waarbij er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen Europeanen uit verschillende lidstaten Als gebruikers dat willen moeten dienstverlenende overheden reeds beschikbare bewijzen opvragen bij het land van herkomst van de gebruiker (aangegeven als het lsquoOnce-Only principersquo)De SDG-verordening moet tussen december 2020 en december 2023 worden ingevoerd De implementatie is nog het beste vergelijkbaar met die van de AVG en eIDAS

Waarom deze verordening De SDG-verordening is een speerpunt van de huidige Europese Commissie in haar strategie Digital Single Market De gestandaardiseerde digitalisering van overheidsdiensten ondersteunt het vrij verkeer van personen en goederen tussen Europese lidstaten de interne markt Het bestaansrecht van de Europese Unie De Commissie rekent op 20 miljard euro aan extra omzet per jaar voor bedrijven en miljoenen uren tijdsbesparing voor burgers De Nederlandse regering ondersteunt deze doelen en ziet ook de nodige voordelen voor de open Nederlandse economie De maatschappelijke kosten en baten worden in een volgende fase in kaart gebracht Het kabinet ziet echter meer impact en meer kosten voor de Nederlandse overheid dan de Commissie op dit moment heeft voorgerekend In de analyses van zowel ICTU als van VNG Realisatie wordt dit bevestigd zonder dat er op dit moment een complete totaalsom gemaakt kan worden

Onderdeel van Regeerakkoord NDS amp NLDIGIbeterIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Het tot stand komen van de impactanalyseIn opdracht van BZK en EZK heeft ICTU onderzocht welke impact van de implementatie van de SDG-verordening verwacht kan worden voor de Nederlandse overheid ICTU heeft eerst een analyse uitgevoerd van de onderdelen van de verordening In die periode is de SDG-verordening van concept -via Europese onderhandelingen-totdefinitievewetgevinggeworden (in december 2018) ICTU heeft daar breeduit over gecommuniceerd en afgestemd met overheden van allerlei domeinen Dit mondde uit in werkgroepen waar een 15-tal overheidsorganisaties die het meest geraakt worden door de implementatie van de verordeningsamenmetICTUeenspecifiekereimpactanalyse hebben uitgevoerd De uitkomst hiervan wordt in deze rapportage beschreven Parallel hieraan heeft VNG Realisatie een aanvullende impactanalyse uitgevoerd in samen spraak met een 10-tal gemeenten Dankzij deze analyses is de bewustwording toegenomen van de verplichtingen die de SDG-verordening met zich meebrengt Nederland is in Europa het eerste en vooralsnog enige land dat reeds zover is

Wat heeft deze analyse aan inzichten op geleverd De conclusies die we getrokken hebben op basis van de impactanalyse worden hieronder samengevat Deze interpretatie is besproken in de werkgroepen en wordt daar bevestigd1 De reikwijdte en de impact van de SDG-

verordening is groot 2 Gezien de variatie in het informatieaanbod

van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorziening

3 De SDG-verordening is complexer dan op het eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures en welke partijen daarmee een verplichting hebben

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 2: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

2

Deze impactanalyse is tot stand gekomen met dank aan de volgende organisaties

Ministerie van AZ Ministerie van BZK Ministerie van EZK Belastingdienst DUO KvK Logius RDW RVIG SVB UWV VNG VNG Realisatie

Onze hartelijke dank gaat uit naar de leden van de werkgroepen Marjolein Timmer Reitze de Graaf Andre van Brussel Marco Aarts Kristian Mul Wouter Nieuwenhuis Laurens den Ouden Albert de Rooij Liesbeth van der Feen Bart Ladrak Maurice van Erven Alex Dijk Sylvia Majdoubi Pauline Coppes Petra van den Broek Eva Kleine Fransje Verheij Kempe Kruisbrink Caroline Schoots Dana van den Bos Danielle Vogel Frans Rijkers Ata Vahdatzade Hans Flier

Auteurs ICTU

Menno Gmelig Meijling Xander van der Linde Jeroen Neerincx Caroliene Steltenpool Angela Imhof

Relevante informatie

Regulation (EU) 20181724 of the EuropeanParliament and of the Council of 2 October2018 establishing a single digital gateway

Shaping the Digital Single Market

Building the single digital gateway together

Kamerbrief betreffende de Verordening voorhet creeumlren van een Single Digital Gateway

3

InhoudlsquoUno Viaggio del Clientersquo 4Management Samenvatting 51 Inleiding 711 De aanleiding 7

12 De SDG-verordening in het kort 10

13 Impactanalyse 10

Verantwoording 12

2 Analyse SDG-verordening 1321 Conclusies van de analyse 13

22 Informeren (Annex I) 16

Nog openstaande vraagpunten 19

23 Digitalisering procedures (Annex II) 25

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II) 28

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III) 31

26 Besturing 33

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid 3631 Conclusies impact op Nederland 36

32 Impact van informeren 37

Uitgangspunten Informeren 39

Prototype overheidsbrede dienstverlening 41

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen 45

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten 55

34 Impact van governance 60

35 Inschatting Commissie 62

4 Vervolg 6641 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce 66

42 Wat bevelen wij aan 66

Aanbevelingen ICTU 66

4

lsquoUno Viaggio del Clientersquo

Er was eenshellipEen Italiaanse jongen genaamd Mario Net als veel van zijn leeftijdsgenoten houdt deze 26-jarige van reizen en nieuwe dingen ontdekken Daarom gaat hij regelmatig op vakantie naar andere landen binnen Europa Dat is wel zo makkelijk Niet alleen zijn de vluchten kort het reizen is ook nog eens zonder gedoe van lange wachttijden en controles En ook zijn eurorsquos kan hij zonder lastige wisselkoersen bijna overal kwijt

De laatste tijd reist Mario vooral veel af naar Nederland Want daar tussen alle Hollandse dames heeft hij de liefde van zijn leven ontmoet de 23-jarige Anja uit Edam Nadat Mario weer terug is in Italieuml na bijna drie maanden samen met zijn geliefde wil hij er geen gras meer over laten groeien Hij wil zo snel mogelijk met zijn Anja trouwen Hij kan niet wachten om zijn nieuwe leven met hun toekomstige bambini te gaan starten in Nederland Dus vol goede moed gaat hij op zoek naar wat hij daar allemaal voor moet regelen Dat zal vast zo uitgezocht en geregeld zijn Liefde kent immers geen grenzenhelliptoch

Tijdens zijn orieumlntatie naar wat hij allemaal moet doen om als Italiaan met een Edamse te trouwen in Nederland loopt Mario helaas toch tegen een grens aan Een digitale want op de Europese informatiewebsite Your Europe loopt hij al snel vast Hoe makkelijk het is om zich fysiek vrij te bewegen tussen de twee landen zo lastig blijkt dit online te gaan Mario vindt op het Europese portaal in het Italiaans slechts zeer algemene informatie over het huwelijk Maar staat daar nou echt dat hij contact op moet nemen met een ministerie Toch maar even verder zoeken dus

Na wat googelen komt Mario terecht bij de (Nederlandse) site governmentnl die de informatie over het huwelijk in Nederland Engelstalig aanbiedt Dit snapt hij gelukkig iets beter en hiervandaan kan hij gelukkig ook doorlinken naar specifieke informatie van de gemeente Maar die informatie is dan wel weer alleen in het Nederlands En op wat lieve woordjes voor Anja na is hij deze taal nog niet machtig Mama Mia wat een gedoe

hellipEn ze leefden nog lang en gelukkigWanneer de interne markt van Europa echt goed zou werken dan zou Mario in dit geval veel makkelijker de benodigde informatie digitaal kunnen vinden En ook direct online zaken kunnen regelen over de Europese grenzen heen Dan zou het niet uitmaken uit welk land hij komt Of welke taal hij spreekt Als Europeaan wordt hij hetzelfde behandeld als ieder ander onafhankelijk van het land van waaruit hij contact opneemt met de desbetreffende (lokale) overheid Dan zouden er in de digitale wereld helemaal geen grenzen meer bestaan

5

Management Samenvatting

Wat is de SDG-verordening De Europese verordening voor de Single Digital Gateway verplicht lidstaten ertoe op een gelijke herkenbare manier overheidsdiensten aan te bieden aan EU-burgers en -bedrijven die bezig zijn met grensoverschrijdende activiteiten Het is bedoeld voor burgers en bedrijven die in een andere lidstaat willen studeren wonen werken een onderneming starten of andere activiteiten uitvoerenDe SDG-verordening bepaalt dat er voor deze doelgroepen een Europese toegangspoort komt waarin alle relevante producten en diensten van de overheid beschreven worden in het Engels De wijze waarop de lidstaten dit invullen is aan henzelf mits er wordt voldaan aan allerlei vrij precies omschreven kwaliteitscriteria zoals lsquogebruikersgerichtrsquo De lidstaten moeten zelf ook hun informatievoorziening voor deze doelgroepen toegankelijk maken en vertalen Een aantal procedures (toegelicht in Annex II) moet volledig online worden aangeboden waarbij er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen Europeanen uit verschillende lidstaten Als gebruikers dat willen moeten dienstverlenende overheden reeds beschikbare bewijzen opvragen bij het land van herkomst van de gebruiker (aangegeven als het lsquoOnce-Only principersquo)De SDG-verordening moet tussen december 2020 en december 2023 worden ingevoerd De implementatie is nog het beste vergelijkbaar met die van de AVG en eIDAS

Waarom deze verordening De SDG-verordening is een speerpunt van de huidige Europese Commissie in haar strategie Digital Single Market De gestandaardiseerde digitalisering van overheidsdiensten ondersteunt het vrij verkeer van personen en goederen tussen Europese lidstaten de interne markt Het bestaansrecht van de Europese Unie De Commissie rekent op 20 miljard euro aan extra omzet per jaar voor bedrijven en miljoenen uren tijdsbesparing voor burgers De Nederlandse regering ondersteunt deze doelen en ziet ook de nodige voordelen voor de open Nederlandse economie De maatschappelijke kosten en baten worden in een volgende fase in kaart gebracht Het kabinet ziet echter meer impact en meer kosten voor de Nederlandse overheid dan de Commissie op dit moment heeft voorgerekend In de analyses van zowel ICTU als van VNG Realisatie wordt dit bevestigd zonder dat er op dit moment een complete totaalsom gemaakt kan worden

Onderdeel van Regeerakkoord NDS amp NLDIGIbeterIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Het tot stand komen van de impactanalyseIn opdracht van BZK en EZK heeft ICTU onderzocht welke impact van de implementatie van de SDG-verordening verwacht kan worden voor de Nederlandse overheid ICTU heeft eerst een analyse uitgevoerd van de onderdelen van de verordening In die periode is de SDG-verordening van concept -via Europese onderhandelingen-totdefinitievewetgevinggeworden (in december 2018) ICTU heeft daar breeduit over gecommuniceerd en afgestemd met overheden van allerlei domeinen Dit mondde uit in werkgroepen waar een 15-tal overheidsorganisaties die het meest geraakt worden door de implementatie van de verordeningsamenmetICTUeenspecifiekereimpactanalyse hebben uitgevoerd De uitkomst hiervan wordt in deze rapportage beschreven Parallel hieraan heeft VNG Realisatie een aanvullende impactanalyse uitgevoerd in samen spraak met een 10-tal gemeenten Dankzij deze analyses is de bewustwording toegenomen van de verplichtingen die de SDG-verordening met zich meebrengt Nederland is in Europa het eerste en vooralsnog enige land dat reeds zover is

Wat heeft deze analyse aan inzichten op geleverd De conclusies die we getrokken hebben op basis van de impactanalyse worden hieronder samengevat Deze interpretatie is besproken in de werkgroepen en wordt daar bevestigd1 De reikwijdte en de impact van de SDG-

verordening is groot 2 Gezien de variatie in het informatieaanbod

van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorziening

3 De SDG-verordening is complexer dan op het eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures en welke partijen daarmee een verplichting hebben

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 3: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

3

InhoudlsquoUno Viaggio del Clientersquo 4Management Samenvatting 51 Inleiding 711 De aanleiding 7

12 De SDG-verordening in het kort 10

13 Impactanalyse 10

Verantwoording 12

2 Analyse SDG-verordening 1321 Conclusies van de analyse 13

22 Informeren (Annex I) 16

Nog openstaande vraagpunten 19

23 Digitalisering procedures (Annex II) 25

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II) 28

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III) 31

26 Besturing 33

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid 3631 Conclusies impact op Nederland 36

32 Impact van informeren 37

Uitgangspunten Informeren 39

Prototype overheidsbrede dienstverlening 41

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen 45

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten 55

34 Impact van governance 60

35 Inschatting Commissie 62

4 Vervolg 6641 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce 66

42 Wat bevelen wij aan 66

Aanbevelingen ICTU 66

4

lsquoUno Viaggio del Clientersquo

Er was eenshellipEen Italiaanse jongen genaamd Mario Net als veel van zijn leeftijdsgenoten houdt deze 26-jarige van reizen en nieuwe dingen ontdekken Daarom gaat hij regelmatig op vakantie naar andere landen binnen Europa Dat is wel zo makkelijk Niet alleen zijn de vluchten kort het reizen is ook nog eens zonder gedoe van lange wachttijden en controles En ook zijn eurorsquos kan hij zonder lastige wisselkoersen bijna overal kwijt

De laatste tijd reist Mario vooral veel af naar Nederland Want daar tussen alle Hollandse dames heeft hij de liefde van zijn leven ontmoet de 23-jarige Anja uit Edam Nadat Mario weer terug is in Italieuml na bijna drie maanden samen met zijn geliefde wil hij er geen gras meer over laten groeien Hij wil zo snel mogelijk met zijn Anja trouwen Hij kan niet wachten om zijn nieuwe leven met hun toekomstige bambini te gaan starten in Nederland Dus vol goede moed gaat hij op zoek naar wat hij daar allemaal voor moet regelen Dat zal vast zo uitgezocht en geregeld zijn Liefde kent immers geen grenzenhelliptoch

Tijdens zijn orieumlntatie naar wat hij allemaal moet doen om als Italiaan met een Edamse te trouwen in Nederland loopt Mario helaas toch tegen een grens aan Een digitale want op de Europese informatiewebsite Your Europe loopt hij al snel vast Hoe makkelijk het is om zich fysiek vrij te bewegen tussen de twee landen zo lastig blijkt dit online te gaan Mario vindt op het Europese portaal in het Italiaans slechts zeer algemene informatie over het huwelijk Maar staat daar nou echt dat hij contact op moet nemen met een ministerie Toch maar even verder zoeken dus

Na wat googelen komt Mario terecht bij de (Nederlandse) site governmentnl die de informatie over het huwelijk in Nederland Engelstalig aanbiedt Dit snapt hij gelukkig iets beter en hiervandaan kan hij gelukkig ook doorlinken naar specifieke informatie van de gemeente Maar die informatie is dan wel weer alleen in het Nederlands En op wat lieve woordjes voor Anja na is hij deze taal nog niet machtig Mama Mia wat een gedoe

hellipEn ze leefden nog lang en gelukkigWanneer de interne markt van Europa echt goed zou werken dan zou Mario in dit geval veel makkelijker de benodigde informatie digitaal kunnen vinden En ook direct online zaken kunnen regelen over de Europese grenzen heen Dan zou het niet uitmaken uit welk land hij komt Of welke taal hij spreekt Als Europeaan wordt hij hetzelfde behandeld als ieder ander onafhankelijk van het land van waaruit hij contact opneemt met de desbetreffende (lokale) overheid Dan zouden er in de digitale wereld helemaal geen grenzen meer bestaan

5

Management Samenvatting

Wat is de SDG-verordening De Europese verordening voor de Single Digital Gateway verplicht lidstaten ertoe op een gelijke herkenbare manier overheidsdiensten aan te bieden aan EU-burgers en -bedrijven die bezig zijn met grensoverschrijdende activiteiten Het is bedoeld voor burgers en bedrijven die in een andere lidstaat willen studeren wonen werken een onderneming starten of andere activiteiten uitvoerenDe SDG-verordening bepaalt dat er voor deze doelgroepen een Europese toegangspoort komt waarin alle relevante producten en diensten van de overheid beschreven worden in het Engels De wijze waarop de lidstaten dit invullen is aan henzelf mits er wordt voldaan aan allerlei vrij precies omschreven kwaliteitscriteria zoals lsquogebruikersgerichtrsquo De lidstaten moeten zelf ook hun informatievoorziening voor deze doelgroepen toegankelijk maken en vertalen Een aantal procedures (toegelicht in Annex II) moet volledig online worden aangeboden waarbij er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen Europeanen uit verschillende lidstaten Als gebruikers dat willen moeten dienstverlenende overheden reeds beschikbare bewijzen opvragen bij het land van herkomst van de gebruiker (aangegeven als het lsquoOnce-Only principersquo)De SDG-verordening moet tussen december 2020 en december 2023 worden ingevoerd De implementatie is nog het beste vergelijkbaar met die van de AVG en eIDAS

Waarom deze verordening De SDG-verordening is een speerpunt van de huidige Europese Commissie in haar strategie Digital Single Market De gestandaardiseerde digitalisering van overheidsdiensten ondersteunt het vrij verkeer van personen en goederen tussen Europese lidstaten de interne markt Het bestaansrecht van de Europese Unie De Commissie rekent op 20 miljard euro aan extra omzet per jaar voor bedrijven en miljoenen uren tijdsbesparing voor burgers De Nederlandse regering ondersteunt deze doelen en ziet ook de nodige voordelen voor de open Nederlandse economie De maatschappelijke kosten en baten worden in een volgende fase in kaart gebracht Het kabinet ziet echter meer impact en meer kosten voor de Nederlandse overheid dan de Commissie op dit moment heeft voorgerekend In de analyses van zowel ICTU als van VNG Realisatie wordt dit bevestigd zonder dat er op dit moment een complete totaalsom gemaakt kan worden

Onderdeel van Regeerakkoord NDS amp NLDIGIbeterIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Het tot stand komen van de impactanalyseIn opdracht van BZK en EZK heeft ICTU onderzocht welke impact van de implementatie van de SDG-verordening verwacht kan worden voor de Nederlandse overheid ICTU heeft eerst een analyse uitgevoerd van de onderdelen van de verordening In die periode is de SDG-verordening van concept -via Europese onderhandelingen-totdefinitievewetgevinggeworden (in december 2018) ICTU heeft daar breeduit over gecommuniceerd en afgestemd met overheden van allerlei domeinen Dit mondde uit in werkgroepen waar een 15-tal overheidsorganisaties die het meest geraakt worden door de implementatie van de verordeningsamenmetICTUeenspecifiekereimpactanalyse hebben uitgevoerd De uitkomst hiervan wordt in deze rapportage beschreven Parallel hieraan heeft VNG Realisatie een aanvullende impactanalyse uitgevoerd in samen spraak met een 10-tal gemeenten Dankzij deze analyses is de bewustwording toegenomen van de verplichtingen die de SDG-verordening met zich meebrengt Nederland is in Europa het eerste en vooralsnog enige land dat reeds zover is

Wat heeft deze analyse aan inzichten op geleverd De conclusies die we getrokken hebben op basis van de impactanalyse worden hieronder samengevat Deze interpretatie is besproken in de werkgroepen en wordt daar bevestigd1 De reikwijdte en de impact van de SDG-

verordening is groot 2 Gezien de variatie in het informatieaanbod

van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorziening

3 De SDG-verordening is complexer dan op het eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures en welke partijen daarmee een verplichting hebben

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 4: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

4

lsquoUno Viaggio del Clientersquo

Er was eenshellipEen Italiaanse jongen genaamd Mario Net als veel van zijn leeftijdsgenoten houdt deze 26-jarige van reizen en nieuwe dingen ontdekken Daarom gaat hij regelmatig op vakantie naar andere landen binnen Europa Dat is wel zo makkelijk Niet alleen zijn de vluchten kort het reizen is ook nog eens zonder gedoe van lange wachttijden en controles En ook zijn eurorsquos kan hij zonder lastige wisselkoersen bijna overal kwijt

De laatste tijd reist Mario vooral veel af naar Nederland Want daar tussen alle Hollandse dames heeft hij de liefde van zijn leven ontmoet de 23-jarige Anja uit Edam Nadat Mario weer terug is in Italieuml na bijna drie maanden samen met zijn geliefde wil hij er geen gras meer over laten groeien Hij wil zo snel mogelijk met zijn Anja trouwen Hij kan niet wachten om zijn nieuwe leven met hun toekomstige bambini te gaan starten in Nederland Dus vol goede moed gaat hij op zoek naar wat hij daar allemaal voor moet regelen Dat zal vast zo uitgezocht en geregeld zijn Liefde kent immers geen grenzenhelliptoch

Tijdens zijn orieumlntatie naar wat hij allemaal moet doen om als Italiaan met een Edamse te trouwen in Nederland loopt Mario helaas toch tegen een grens aan Een digitale want op de Europese informatiewebsite Your Europe loopt hij al snel vast Hoe makkelijk het is om zich fysiek vrij te bewegen tussen de twee landen zo lastig blijkt dit online te gaan Mario vindt op het Europese portaal in het Italiaans slechts zeer algemene informatie over het huwelijk Maar staat daar nou echt dat hij contact op moet nemen met een ministerie Toch maar even verder zoeken dus

Na wat googelen komt Mario terecht bij de (Nederlandse) site governmentnl die de informatie over het huwelijk in Nederland Engelstalig aanbiedt Dit snapt hij gelukkig iets beter en hiervandaan kan hij gelukkig ook doorlinken naar specifieke informatie van de gemeente Maar die informatie is dan wel weer alleen in het Nederlands En op wat lieve woordjes voor Anja na is hij deze taal nog niet machtig Mama Mia wat een gedoe

hellipEn ze leefden nog lang en gelukkigWanneer de interne markt van Europa echt goed zou werken dan zou Mario in dit geval veel makkelijker de benodigde informatie digitaal kunnen vinden En ook direct online zaken kunnen regelen over de Europese grenzen heen Dan zou het niet uitmaken uit welk land hij komt Of welke taal hij spreekt Als Europeaan wordt hij hetzelfde behandeld als ieder ander onafhankelijk van het land van waaruit hij contact opneemt met de desbetreffende (lokale) overheid Dan zouden er in de digitale wereld helemaal geen grenzen meer bestaan

5

Management Samenvatting

Wat is de SDG-verordening De Europese verordening voor de Single Digital Gateway verplicht lidstaten ertoe op een gelijke herkenbare manier overheidsdiensten aan te bieden aan EU-burgers en -bedrijven die bezig zijn met grensoverschrijdende activiteiten Het is bedoeld voor burgers en bedrijven die in een andere lidstaat willen studeren wonen werken een onderneming starten of andere activiteiten uitvoerenDe SDG-verordening bepaalt dat er voor deze doelgroepen een Europese toegangspoort komt waarin alle relevante producten en diensten van de overheid beschreven worden in het Engels De wijze waarop de lidstaten dit invullen is aan henzelf mits er wordt voldaan aan allerlei vrij precies omschreven kwaliteitscriteria zoals lsquogebruikersgerichtrsquo De lidstaten moeten zelf ook hun informatievoorziening voor deze doelgroepen toegankelijk maken en vertalen Een aantal procedures (toegelicht in Annex II) moet volledig online worden aangeboden waarbij er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen Europeanen uit verschillende lidstaten Als gebruikers dat willen moeten dienstverlenende overheden reeds beschikbare bewijzen opvragen bij het land van herkomst van de gebruiker (aangegeven als het lsquoOnce-Only principersquo)De SDG-verordening moet tussen december 2020 en december 2023 worden ingevoerd De implementatie is nog het beste vergelijkbaar met die van de AVG en eIDAS

Waarom deze verordening De SDG-verordening is een speerpunt van de huidige Europese Commissie in haar strategie Digital Single Market De gestandaardiseerde digitalisering van overheidsdiensten ondersteunt het vrij verkeer van personen en goederen tussen Europese lidstaten de interne markt Het bestaansrecht van de Europese Unie De Commissie rekent op 20 miljard euro aan extra omzet per jaar voor bedrijven en miljoenen uren tijdsbesparing voor burgers De Nederlandse regering ondersteunt deze doelen en ziet ook de nodige voordelen voor de open Nederlandse economie De maatschappelijke kosten en baten worden in een volgende fase in kaart gebracht Het kabinet ziet echter meer impact en meer kosten voor de Nederlandse overheid dan de Commissie op dit moment heeft voorgerekend In de analyses van zowel ICTU als van VNG Realisatie wordt dit bevestigd zonder dat er op dit moment een complete totaalsom gemaakt kan worden

Onderdeel van Regeerakkoord NDS amp NLDIGIbeterIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Het tot stand komen van de impactanalyseIn opdracht van BZK en EZK heeft ICTU onderzocht welke impact van de implementatie van de SDG-verordening verwacht kan worden voor de Nederlandse overheid ICTU heeft eerst een analyse uitgevoerd van de onderdelen van de verordening In die periode is de SDG-verordening van concept -via Europese onderhandelingen-totdefinitievewetgevinggeworden (in december 2018) ICTU heeft daar breeduit over gecommuniceerd en afgestemd met overheden van allerlei domeinen Dit mondde uit in werkgroepen waar een 15-tal overheidsorganisaties die het meest geraakt worden door de implementatie van de verordeningsamenmetICTUeenspecifiekereimpactanalyse hebben uitgevoerd De uitkomst hiervan wordt in deze rapportage beschreven Parallel hieraan heeft VNG Realisatie een aanvullende impactanalyse uitgevoerd in samen spraak met een 10-tal gemeenten Dankzij deze analyses is de bewustwording toegenomen van de verplichtingen die de SDG-verordening met zich meebrengt Nederland is in Europa het eerste en vooralsnog enige land dat reeds zover is

Wat heeft deze analyse aan inzichten op geleverd De conclusies die we getrokken hebben op basis van de impactanalyse worden hieronder samengevat Deze interpretatie is besproken in de werkgroepen en wordt daar bevestigd1 De reikwijdte en de impact van de SDG-

verordening is groot 2 Gezien de variatie in het informatieaanbod

van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorziening

3 De SDG-verordening is complexer dan op het eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures en welke partijen daarmee een verplichting hebben

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 5: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

5

Management Samenvatting

Wat is de SDG-verordening De Europese verordening voor de Single Digital Gateway verplicht lidstaten ertoe op een gelijke herkenbare manier overheidsdiensten aan te bieden aan EU-burgers en -bedrijven die bezig zijn met grensoverschrijdende activiteiten Het is bedoeld voor burgers en bedrijven die in een andere lidstaat willen studeren wonen werken een onderneming starten of andere activiteiten uitvoerenDe SDG-verordening bepaalt dat er voor deze doelgroepen een Europese toegangspoort komt waarin alle relevante producten en diensten van de overheid beschreven worden in het Engels De wijze waarop de lidstaten dit invullen is aan henzelf mits er wordt voldaan aan allerlei vrij precies omschreven kwaliteitscriteria zoals lsquogebruikersgerichtrsquo De lidstaten moeten zelf ook hun informatievoorziening voor deze doelgroepen toegankelijk maken en vertalen Een aantal procedures (toegelicht in Annex II) moet volledig online worden aangeboden waarbij er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen Europeanen uit verschillende lidstaten Als gebruikers dat willen moeten dienstverlenende overheden reeds beschikbare bewijzen opvragen bij het land van herkomst van de gebruiker (aangegeven als het lsquoOnce-Only principersquo)De SDG-verordening moet tussen december 2020 en december 2023 worden ingevoerd De implementatie is nog het beste vergelijkbaar met die van de AVG en eIDAS

Waarom deze verordening De SDG-verordening is een speerpunt van de huidige Europese Commissie in haar strategie Digital Single Market De gestandaardiseerde digitalisering van overheidsdiensten ondersteunt het vrij verkeer van personen en goederen tussen Europese lidstaten de interne markt Het bestaansrecht van de Europese Unie De Commissie rekent op 20 miljard euro aan extra omzet per jaar voor bedrijven en miljoenen uren tijdsbesparing voor burgers De Nederlandse regering ondersteunt deze doelen en ziet ook de nodige voordelen voor de open Nederlandse economie De maatschappelijke kosten en baten worden in een volgende fase in kaart gebracht Het kabinet ziet echter meer impact en meer kosten voor de Nederlandse overheid dan de Commissie op dit moment heeft voorgerekend In de analyses van zowel ICTU als van VNG Realisatie wordt dit bevestigd zonder dat er op dit moment een complete totaalsom gemaakt kan worden

Onderdeel van Regeerakkoord NDS amp NLDIGIbeterIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Het tot stand komen van de impactanalyseIn opdracht van BZK en EZK heeft ICTU onderzocht welke impact van de implementatie van de SDG-verordening verwacht kan worden voor de Nederlandse overheid ICTU heeft eerst een analyse uitgevoerd van de onderdelen van de verordening In die periode is de SDG-verordening van concept -via Europese onderhandelingen-totdefinitievewetgevinggeworden (in december 2018) ICTU heeft daar breeduit over gecommuniceerd en afgestemd met overheden van allerlei domeinen Dit mondde uit in werkgroepen waar een 15-tal overheidsorganisaties die het meest geraakt worden door de implementatie van de verordeningsamenmetICTUeenspecifiekereimpactanalyse hebben uitgevoerd De uitkomst hiervan wordt in deze rapportage beschreven Parallel hieraan heeft VNG Realisatie een aanvullende impactanalyse uitgevoerd in samen spraak met een 10-tal gemeenten Dankzij deze analyses is de bewustwording toegenomen van de verplichtingen die de SDG-verordening met zich meebrengt Nederland is in Europa het eerste en vooralsnog enige land dat reeds zover is

Wat heeft deze analyse aan inzichten op geleverd De conclusies die we getrokken hebben op basis van de impactanalyse worden hieronder samengevat Deze interpretatie is besproken in de werkgroepen en wordt daar bevestigd1 De reikwijdte en de impact van de SDG-

verordening is groot 2 Gezien de variatie in het informatieaanbod

van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorziening

3 De SDG-verordening is complexer dan op het eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures en welke partijen daarmee een verplichting hebben

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 6: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

6

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving

5 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukken

6 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationale Cooumlrdinator dat steviger is dan we nu kennen in Nederland

Wat betekent dat dan voor die overheidsorganisaties en voor de Nederlandse overheid als geheel Ook die vraag hebben we bekeken doordat alle betrokken partijen de SDG-verordening zelf hebben geanalyseerd Dit proces lijkt voor hen het meest op het voeren van een uitvoeringstoets zonder dat het nu al die formele functie had Als start voor de analyse zijn er nog veel vragen behandeld over de tekst van de verordening en de wijze waarop deze bedoeld is Een aantal van die meer beleidsmatige en juridische vragen staat nog open daar komen we in de aanbevelingen hieronder op terug

De impact die op dit moment wordt ingeschat is als volgt samen te vatten

De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdaging

Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning die van overheden en uitvoerings-organisaties gevraagd wordt

De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanning

Definancieumlleinschattingenlopenteveel uiteen om de optelsom te kunnen maken voor de hele digitale overheid Een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog

Een korte toelichting op de 4e conclusie de inschattingen van partijen lopen uiteen van 0 tot een paar miljoen euro per organisatie De onderlinge verschillen in de inschattingen zijn te groot om deze te kunnen vermenigvuldigen over alle overheden heen Omdat het om honderden overheden gaat is de opstelsom voor de hele overheid al snel een groot bedrag De impactanalyse

van VNG Realisatie gaat in een bepaald scenario richting 1 miljard euro voor alleen gemeenten Een plan dat gezamenlijk wordt opgesteld kan leiden tot een realistische begroting zie hieronder voor het vervolg

Hoe nu verder De impactanalyses van ICTU en VNG Realisatie zijn inmiddels afgerond ICTU geeft een aantal aanbevelingen die voortbouwen op de genoemde conclusies

1 De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de NL-overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

2 Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

3 Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

4 Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

5 De implementatie van de SDG-verordening is een proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

Inmiddels is er een beoogd Nationaal Cooumlrdinator en ook is er aan ICTU gevraagd een kwartiermakers-fase te starten van een nationaal programma om de Nationaal Cooumlrdinator te ondersteunen bij de cooumlrdinatie van de implementatie binnen Nederland alsmede zijn verantwoordelijkheid om Nederland te vertegenwoordigen in EU-verband ICTU zal daarin samen optrekken met VNG de landelijke loketten en de uitvoeringsorganisaties die al eerder betrokken waren Verder zal de kring van betrokken overheden de komende periode nog aanzienlijk verruimd moeten worden Een programmaplan voor 2019 ndash 2023 is in de maak en wordt in de komende periode tussen ICTU en de opdrachtgever verder afgestemd Verder zullen het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) de staatssecretaris en deze zomer de Tweede Kamer worden geiumlnformeerd over de aanpak en de voortgang

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 7: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

7

1 Inleiding

11 De aanleiding

De verordening voor de Single Digital Gateway (SDG) maakt deel uit van het zogenoemde lsquohandhavingspakketrsquo voor de interne markt van de Europese Unie De Europese Commissie is momenteel op driekwart van haar regeringsperiode (in mei 2019 zijn verkiezingen) Onder de vlag van de Digital Single Market-strategie is de digitale transformatie eacuteeacuten van de speerpunten van de Commissie geweest deze afgelopen periode Met de SDG-verordening wil de Commissie de naleving en de praktische werking verbeteren als grote stap op weg naar voltooiing van een digitale interne markt Daarbij is veel aandacht voor digitalisering van Europese overheidsdienstverlening

Wanneer je aan Europa denkt dan denk je al snel aan het credo lsquoeacuteeacuten interne markt met vrij verkeer van mensen goederen en dienstenrsquo Deze interne markt is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de Europese samenwerking en werkt inmiddels op veel gebieden goed Burgers en bedrijven acteren steeds meer over de landsgrenzen van de eigen lidstaat en binnen andere Europese landen En daarnaast is er ook sprake van toenemend grensoverschrijdend economisch verkeerEchter zo is de Commissie van mening nog niet alle mogelijkheden van de interne markt worden benut Verwachtingen van burgers en bedrijven blijven toenemen in deze digitale samenleving Zaken moeten snel en makkelijk te regelen zijn Ook met de verschillende (lokale) overheden waarmee zij hiervoor te maken krijgen Maar dit is juist een punt waarop overheden achterblijven Als het op grensoverschrijdende diensten aankomt lijken zij op digitaal vlak nog (lang) niet ver genoeg te zijn

De Digital Single Market (DSM) is daar het antwoord op van de Commissie Uitvloeisel van de DSM-strategie is dat beter kan worden voorzien in de behoeften die burgers en bedrijven bij grensoverschrijdende activiteiten hebben als het bestaande Europese informatieaanbod wordt geiumlntegreerd in eacuteeacuten digitale toegangspoort In mei 2017 is de eerste versie voor de verordening van de Single Digital Gateway ingediend Daarmee komen burgers en bedrijven centraal te staan zij moeten op een eenvoudige manier toegang krijgen tot hun overheidszaken via eacuteeacuten centraal loket en in een gangbare Europese taal (Engels) Een digitale toegangspoort die dient te zorgen

voor de integratie van verschillende netwerken en diensten op nationaal en EU-niveau met als doel Het beperken van administratieve lasten

(tijd en kosten) voor burgers en bedrijven die in andere lidstaten actief (willen) zijn zoals te lezen valt in overweging 5 ldquoHet bestaan van eacuteeacuten digitale toegangspoort die onlinetoegang biedt tot nauwkeurige en actuele informatie tot procedures en tot diensten voor ondersteuning en probleemoplossing kan ertoe bijdragen dat gebruikers zich meer bewust worden van de verschillende bestaande onlinediensten en kan hun tijd en geld besparenrdquo

Het wegnemen van discriminatie tussen Europeanen bij grensoverschrijdende activiteiten

Het waarborgen en versterken van het functioneren van de interne markt ten aanzien van informatieverstrekking procedures en diensten zoals te lezen valt in overweging 1 ldquoom het volledige potentieel van de eengemaakte markt te benutten door het voor burgers en bedrijven eenvoudiger te maken zich binnen de EU te bewegen en grensoverschrijdend handel te drijven zich in een andere lidstaat te vestigen en hun zakelijke activiteiten naar een andere lidstaat uit te breidenrdquo

Feiten en cijfers burgersCBS Sterke toename immigratie uit EU-landen De instroom van buiten Nederland geboren immigranten bestond in 2017 voor bijna de helft uit personen uit andere EU-lidstaten Sinds de uitbreiding van de EU in 2004 met tien Midden- en Oost-Europese landen is de immigratie vanuit de EU sterk toegenomen Veel immigranten kwamen voor werk of studie en met deze migranten kwamen ook gezinsleden mee

Figuur 1 CBS grafiek gemiddelde immigratie per jaar naar geboorteland

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 8: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse

8

Feiten en cijfers bedrijvenVoor het derde opeenvolgende jaar heeft een recordaantal buitenlandse bedrijven een kantoor geopend in de metropoolregio Amsterdam In 2016 vestigden 157 nieuwe buitenlandse bedrijven zich in de regio Deze bedrijven zorgen naar verwachting dat er over drie jaar 3312 extra arbeidsplaatsen zullen zijn Uitbreidingen van reeds gevestigde buitenlandse bedrijven leverden daarnaast nog eens 4285 nieuwe banen op in 2016 Ook indirect dragen internationale bedrijven bij aan werkgelegenheid De 7597 banen uit directe investeringen leveren ook nog duizenden indirecte banen op bij toeleveranciers en dienstverleners Groei vanuit Europa de bedrijven uit de EMEA-regio (Europa Midden-Oosten en Noord-Afrika) zijn in 2016 de grootste investeerders 41 van de nieuwe bedrijven en het aantal arbeidsplaatsen komt hier vandaan

Deze afgelopen regeringsperiode zijn er vanuit Europa historisch gezien de meeste verordeningen op de lidstaten afgekomen Het betreft veel directe Europese wetgeving met grote impact zoals onder andere de AVG eneIDASOokinspecifiekedomeinenzoalsimmigratie justitie sociale zekerheid is Europese wetgeving van kracht geworden

In haar laatste jaar zoekt de Commissie de randen op van haar mandaat omdat informatievoorziening aan de eigen bevolking in beginsel aan de lidstaten zelf is De ambitie van een gezamenlijke toegangspoort daarentegen is een Europees initiatief dat ervoor zorgt dat lidstaten ook echt aan de slag gaan met (onderlinge) interoperabiliteit over de grenzen van lidstaten heen AVG en eIDAS zijn nog randvoorwaardelijk maar de SDG -waarvan het digitaal uitwisselen van bewijzen onderdeel uitmaakt- verveelvoudigt de impact van de eerdere Europese bouwstenen

Met de SDG geeft de Commissie een visitekaartje af De SDG als Europese toegangspoort is een uithangbord van eerdere investeringen in digitalisering eIDAS is sec als bouwsteen een authenticatie zonder dienst een gateway geeft daar opeens betekenis aan De verordening heeftindiezineenintervenieumlrendkarakterenvormt tevens een lsquopushrsquo voor concrete invulling en stimulering van digitale samenwerking De Europese informatievoorziening zoals in de

verordening wordt bedoeld functioneert alleen met de lidstaten samen

Freek van Krevel (op dat moment senior-beleids medewerker bij BZK directie Informatie-samenleving en Overheid) omschreef het als volgt in IDee Magazine 5 oktober 2018

ldquoeIDAS is het lontje en het rotje moet met een andere Europese verordening (SDG) nog komenrdquo

De Europese Commissie wil een digitale inhaalslag voor Europa zodat er eacuteeacuten digitale markt komt zonder barriegraveres Op deze manier kan de achterstand met de Verenigde Staten en AzieumlwordeningelopenenvergrootEuropahaarconcurrentiepositie De ontwikkeling van een digitale gateway is een potentieel grote kans voor Europa die in de visie van de Commissie leidt tot een beter functionerende interne markt

Andrus Ansip (vicepresident van de Commissie verantwoordelijk voor de digitale interne markt) benadrukt het belang van de Digital Single Market in een speciale brief aan de aanwezigen op de high-level conference on digital amp eGovernment in Vienna op 26 september 2018

ldquoI think we share the conviction that digital transformation of the public sector helps our societies evolve and flourishrdquo ldquoThe aim is simple We want to make life easier for our citizens and businesses We see a model of governance without barriers which encourages citizens and community to get involved and administrations to interact with each other and with civil society businesses and citizens across Europe The Tallinn declaration signed by all EU governments is an unparalleled marker of this joint commitmentrdquo

Hij ziet de SDG als instrument om de doelen te bereiken

ldquoFor example the Single Digital Gateway which also includes the lsquoOnce Onlyrsquo principle will make it easier for people and companies to manage their paperwork online be it in their home country or when working living or doing business in another EU country Citizens and businesses are placed at the heart of tomorrowrsquos public service provision Digital solutions are also instrumental to reinforce trust between citizens and governments I call upon Member States and administrations to commit to using their digital transformation as an opportunity to bridge gaps We will reach greater inclusion security transparency and

9

accountability onlinerdquo

Volgens de Commissie is de SDG een opgave voor de Europese lidstaten maar wel een opgave die loont Voor Nederland betekent het bijvoorbeeld dat ook de eigen landelijke digitalisering van dienstverlening een impuls krijgt De digitale overheid wordt met een goede uitvoering van de SDG-verordening over sectoren heen verbeterd en op elkaar afgestemd Een gemeenschappelijke aanpak in NL zorgt ervoor dat individuele bouwblokken geiumlntegreerd worden ingezet Burgers en bedrijven -niet alleen in Nederland maar vanuit de hele EU- krijgen beter toegang tot gebruiksvriendelijker dienstverlening waar je je ook in Europa bevindt Volgens de commissie komen de baten voor bedrijven uit op 20 miljard euro per jaar zie verder paragraaf 35

Digitalisering is een kans om partijen bij elkaar te brengen maar het perspectief is breder dan Europa Niet alleen kan digitaliseren en data uitwisselen een push geven aan Europese samenwerking het kan er ook aan bijdragen dat Europa in de wereld overeind blijft Als je buiten Europa kunt laten zien dat je dit voor elkaar krijgt en dat Europa dit met elkaar kan afspreken dan kun je dezelfde bouwstenen ook gebruiken voor buiten Europa Het wordt dan een basis om vanuit door te groeien en uiteindelijk van wereldwijde betekenis te worden

InhetfilmpjelsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo (december 2018) geeft de EU een heldere uitleg over de SDG-verordening en wat deze inhoudt voor Europese overheden burgers en bedrijven

Figuur 2 Overall plaatje van de SDG uit het filmpje lsquoBuilding the single digital gateway togetherrsquo van de EU

10

12 De SDG-verordening in het kort

Op 21 november 2018 is de Single Digital Gateway-verordening gepubliceerd op 12 december 2018 trad de verordening in werking De verschillende onderdelen hiervan moeten binnen 2 tot 5 jaar worden ingevoerd Deze verordening verplicht lidstaten om Europese burgers en bedrijven die grensoverschrijdend activiteiten willen ondernemen te informeren en bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen door het aanbieden of mogelijk maken van online-dienstverlening Denk aan studeren over de grens migreren naar een ander Europees land enof in dat andere land ondernemen

De term Gateway betreft het voornemen van de Commissie om voor dit doel een Europese toegangspoort in te richten waarin alle informatie van de lidstaten gebundeld en gebruiksgericht wordt ontsloten De huidige portal Your Europe wordt daarvoor verder uitgebouwd Zo krijgen burgers en ondernemers op een eenvoudige manier toegang tot hun overheidszaken via een centraal loket in minimaal eacuteeacuten veelgebruikte Europese taal (Engels) en de landstaal Verder moet een twintigtal belangrijke administratieve procedures (zoals verhuizen een bedrijf starten of studeren) straks voor iedereen - ook grensoverschrijdende gebruikers - online toegankelijk zijn Dat aantal kan voor Nederland nog verder oplopen tot meer dan 100 procedures De SDG-verordening stelt namelijk dat alle bestaande digitale procedures die relevant zijn voor grensoverschrijdende activiteiten op niet-discriminerende wijze ook toegankelijk moeten worden voor grensoverschrijdende gebruikers Daarnaast hoeven burgers en bedrijven digitale bewijzen (documentengegevens) die al digitaal worden geleverd binnen het eigen EU-land niet per se zelf aan te leveren aan de andere lidstaat dit noemt de EU het lsquoOnce-Only principlersquo Gebruikers krijgen het recht toestemming te geven om overheden onderling digitaal bewijzen uit te laten wisselen

In het volgende hoofdstuk geven we een veel uitgebreider overzicht van de onderdelen die in de SDG-verordening zijn terug te vinden inclusief de eisen waar overheidsorganisaties individueel dan wel collectief (via nationalerijksoplossingen) aan moeten voldoen

13 Impactanalyse

Begin 2018 is ICTU gestart met een impactanalyse in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) De rapportage van deze analyse ligt hier voor u ICTU heeft eerst zelf een analyse uitgevoerd van de informatiekundige consequenties van de concept SDG-verordening die beschikbaar was Inmiddels is deze analyse geactualiseerd aan de hand van de uiteindelijke vastgestelde versie De uitkomsten hiervan worden in hoofdstuk 2 weergegeven

Daarnaast is een breed front aan overheidspartijen geiumlnformeerd over de SDG-verordening in een aantal sessies (april ndash juni 2018) Als sectoren genoemd worden in de verordening raakt dat zowel de betreffende uitvoeringsorganisaties als de betrokken ministeries in de rol van opdrachtgever Gedurende 2018 is samen met overheidsorganisaties die het meest direct geraakt worden een traject van impactanalyse geiumlntensiveerd In drie werkgroepen heeft een aantal overheidsorganisaties gewerkt aan de impactanalyse Werkgroep 1 Informeren Deelnemers Logius (Samenwerkende

Catalogi) KvK RvO AZ VNG Realisatie Werkgroep 2 Digitalisering procedures en

uitwisselen bewijzen met andere lidstaten Deelnemers SVB UWV Belastingdienst RDW KvK RvIG VNG Realisatie

Werkgroep 3 Governance Deelnemers EZK BZK VNG beleid en AZ

Dit proces is bedoeld om de impact te bepalen zoals wordt ingeschat door de genoemde overheidsorganisaties zelf In de werkgroepen is de analyse die ieder voor zich heeft gemaakt met elkaar uitgewisseld informatie gedeeld en zijn de eerste inschattingen met elkaar doorgenomen De inschatting van de partijen is vergelijkbaar met maar niet gelijk aan een uitvoeringstoets

Aangezien de verordening vanuit Europa komt is daarmee de afstand tot de wetgever aanzienlijk groter en minder concreet ten aanzien van de Nederlandse situatie Gebleken is dat niet alle partijen hier een standaardproces voor hebben ingericht in tegenstelling tot een uitvoeringstoets voor landelijke wetgeving

11

In hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de conclusies uit de drie werkgroepen en de specifiekeanalysesdiebetrokkenpartijenzelf hebben gemaakt Er zijn daarin expliciete aannames gemaakt over een aantal aan interpretatie onderhevige onderdelen van de verordening

De EU gaat een aantal zaken nog nader uitwerken in samenwerking met de lidstaten in zogeheten implementing acts (uitvoeringsbesluiten) tijdens de implementatiefase Daarover zal in Brussel nog maximaal 25 jaar worden onderhandeld Deze uitvoeringsbesluiten voorzien in uniforme voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen Daarmee wordt pas precies gespecificeerdwat(ooktechnisch)wordtverwacht om aan de verordening te voldoen als lidstaat(organisatie)

De uitwerking van de implementing acts kan extra impact tot gevolg hebben op de implementatie van de verordening In de Brusselse planning worden de onderhandelingen daarover voor 2019 en 2020 voorzien Dit is een belangrijke kans voor ons land als wij nuacute al als koploper laten zien hoe welke oplossingen voor de SDG-verordening kunnen werken heeft dat een voorbeeldfunctie voor andere lidstaten Daarmee kunnen we voorkomen dat we straks geconfronteerd worden met keuzes die in Brussel gemaakt worden die zorgen voor fricties met de Nederlandse situatie De uitkomsten van de werkgroepen leveren een eerste input aan de Nationaal Cooumlrdinator om mee te nemen naar Brussel bij de verdere uitwerking van de implementing acts

12

Verantwoording

In 2018 heeft ICTU samen met de betrokken partijen die op pagina 2 genoemd worden een onderzoek uitgevoerd naar de impact voor de Nederlandse overheid zodra de SDG-verordening wordt ingevoerd De resultaten van dat onderzoek worden in dit rapport beschreven Tegelijkertijd zijn enkele beperkingen op de uitkomsten van dit onderzoek van toepassing

I Het onderzoek is geconcentreerd op de gevolgen voor de Nederlandse overheid de baten de te verwachten inspanningen et cetera de gevolgen voor burgers en bedrijven zijn niet onderzocht

II De personen die aan het onderzoek hebben meegewerkt hebben dat in principe vanuit hun persoonlijke titel en vakmatige inzichten gedaan de organisaties waarvoor zij werken kunnen nog een formele uitvoeringstoets uitvoeren in overleg met hun resp opdrachtgevers

III De verordening leidt in Nederland tot de nodige interpretatievragen over de beleidsmatige en juridische betekenis (deze worden in dit rapport beschreven) de gevolgde interpretatie heeftgroteinvloedopdespecifiekeimpactanalyses per organisatie De onderliggende aannames zijn gedurende het proces zoveel mogelijk afgestemd maar in dit stadium valt niet uit te sluiten dat daarin toch verschillen zijn ontstaan die onevenredige verschillen in de impact veroorzaken ICTU heeft zich ingezet om zoveel mogelijk vragen te verhelderen maar een aantal daarvan zullen in het vervolg nog duidelijk moeten worden Dat wil dus zeggen dat de impact in de loop van 2019 steeds meer helderheid verkrijgt ten opzichte van wat we nu weten

IV Datzelfde geldt ten aanzien van het Nederlandse ambitieniveau verwacht wordt dat het Kabinet zich daarover uitspreekt in 2019 waarmee meer helderheid ontstaat dan in 2018 kon worden bereikt op basis van wat er op dat moment bekend was Het geldt eveneens voor de ambitie van afzonderlijke overheidsorganisaties verwacht wordt dat daarin verschillen optreden aan de hand van het relatieve belang van grensoverschrijdend verkeer

V Het was niet mogelijk om binnen deze opdracht alle 60 uitvoeringsorganisaties gemeenten waterschappen en provincies te betrekken bij de inventarisatie van de impact Er is daarom gekozen om in eacuteeacuten werkgroep de organisaties te bundelen die de landelijke dienstverlening op het internet verzorgen aan burgers en ondernemers nl die van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl Gezien de cruciale rol voor gemeenten is ook VNG uitgenodigd Daarmee wordt de impact van Annex I voldoende in kaart gebracht

VI In een 2e werkgroep zijn alle partijen gevraagd deel te nemen die volgens de inventarisatie verantwoordelijk zijn voor de onderdelen van Annex II met name landelijke uitvoeringsorganisaties en eveneens VNG Zij zijn gevraagd om hun impact te inventariseren tav zowel ldquoinformerenrdquo (Annex I) als procedures (Annex II)

VII De consequenties van Annex III is wel onderzocht maar niet besproken met verantwoordelijke organisaties denk aan de uitvoering van de reeds bestaande Dienstenrichtlijn

13

2 Analyse SDG-verordening

21 Conclusies van de analyse

1 De reikwijdte en de impact van de SDG-verordening is groot In Annex I van de SDG-verordening worden (sub)domeinen genoemd waarover Nederlandse overheden hun diensten en producten aan EU-burgers en bedrijven moeten gaan informeren ICTU heeft samen met Rijksoverheidnl Ondernemerspleinnl en VNG Realisatie een lijst opgesteld welke diensten in Nederland daarmee bedoeld worden en welke overheidsorganisaties daar dan voor verantwoordelijk zijn (zie bijlage A) Conclusie is dat 60 landelijke overheidsorganisaties alle gemeenten en provincies en waterschappen verplichtingen hebben vanwege de SDG-verordening We gaan ervan uit dat ook semioverheid en private partijen zoals universiteiten en zorgverzekeraars aan de verordening moeten voldoen

2 Gezien de variatie in het informatieaanbod van de overheden kan Nederland de EU-gebruiker alleen optimaal bedienen in een gecooumlrdineerde vorm van informatievoorzieningZoals gezegd verplicht de SDG-verordening honderden overheidsorganisaties in NL om EU-burgers en bedrijven gericht en in een

vreemde taal (Engels) te informeren over hun relevante diensten Een aanzienlijk deel van die overheden is daar al mee bezig soms in 3 - 4 - 5 tot zelfs 7 talen Voor een aantal andere organisaties was die doelgroep voor hun informatievoorziening tot nu toe minder of in het geheel niet relevant Het huidige informatieaanbod is daarmee zeer divers in diepgang en soms vrijwel compleet vs soms niet beschikbaar In de SDG-verordening is ook vastgelegd aan welke kwaliteitscriteria de Europese en landelijke informatievoorziening voor deze doelgroepen moet voldoen Meest dwingende aspect is te voldoen aan criteria zoals actueel volledig gebruikersvriendelijk Gebruiker centraal noemen we dit in Nederland De conclusie is dat een informatie-voorziening verspreid over honderden websites ook als daar vanaf eacuteeacuten centraal punt met links naar verwezen wordt niet voldoet aan lsquogebruiker centraalrsquo De EU-burgers en bedrijven zijn niet bekend met de bomen in het Nederlandse bos van de digitale overheid Een gebundelde en onderling afgestemde vorm van informatievoorziening op landelijk niveau is de enige denkbare vorm om aan die criteria voldoende recht te doen

Figuur 3 Overzicht van de reikwijdte van de SDG-verordening (deze is niet uitputtend)

14

3 De SDG-verordening is complexer dan op eerste gezicht doet vermoeden De verordening leidt ook tot vragen bij overheidsorganisaties welke NL-diensten en producten worden bedoeld welke procedures welke partijen daarmee een verplichting hebben De SDG-verordening is de uitkomst van een Europees onderhandelingsproces en beschrijft de verplichtingen voor Nederland en de andere lidstaten en de Commissie zelf Nederland heeft weliswaar via vertegenwoordiging aan de onderhandelingstafel gezeten maar dat neemt niet weg dat het Europese wetgevingsproces verder af staat van de Nederlandse overheidsorganisaties De complexiteit die de verordening met zich meebrengt zit enerzijds in de juridische verwoording van de verordening zelf die vanuit een uitvoeringsperspectief soms op meerdere manieren gelezen kan worden Anderzijds gaat het ook om de wijze van invulling die Nederland en andere lidstaten erbij kiezen als relevante diensten en producten bij genoemde onderwerpen wat dat betreft is de Europese wetgeving de start van een proces Ondanks de toelichting op de artikelen in de verordening zijn er nog veel vragen over wat er wordt bedoeld met bepaalde onderdelen (bijvoorbeeld welke diensten en producten en procedures van de overheid zijn relevant voor grensoverschrijdende activiteiten) en dat op een aantal punten meer helderheid dient te komen over de gewenste manier van implementatie (bijvoorbeeld hoe gaan Europese lidstaten bewijzen met elkaar uitwisselen) De Commissie gaat daar samen met de lidstaten nader invulling aan geven in de implementing acts Een beter onderbouwde impactbepaling is pas daarna mogelijk De inhoud van die acts vergt veel afstemming binnen Nederland Het is daarom belangrijk dat de dienstverlenende organisaties betrokken blijven bij het vervolg

4 Het digitaliseren van de procedures (Annex II) voor EU-burgers heeft verstrekkende impact omdat er in veel gevallen compleet nieuwe procedures voor moeten komen Volledige online-diensten zonder face-to-face contact zal voor deze doelgroep vrijwel nooit mogelijk zijn gezien de NL-wetgeving Naast de gevolgen van Annex I heeft het aanbieden van gedigitaliseerde procedures aan EU-burgers en bedrijven ook een verstrekkende impact In Annex II staat een lijst van 21 te digitaliseren procedures Daarnaast gaat het ook om bestaande digitale procedures die al voor ingezetenen beschikbaar zijn in de Annex I genoemde domeinen en vanwege de verordening toegankelijk moeten worden gemaakt voor EU-burgers en bedrijven Een land als Nederland met veel digitale procedures wordt hiermee dus relatief meer geraakt Dit onderdeel raakt alle partijen onder conclusie 1 genoemd Daarnaast raakt dit ook de toekomstige ontwikkelplannen van de digitale overheid omdat te digitaliseren procedures voortaan twee varianten kennen eacuteeacuten voor ingezetenen en eacuteeacuten voor de EU-doelgroep (burgers en bedrijven)

De impact is groot omdat 1) We de EU-klant niet kunnen opzoeken in onze registers en dus de klantinformatie missen die de basis vormt van onze dienstverlening 2)Deklantmoetdigitaalgeiumldentificeerdworden door het gebrek aan eerdere registratie ook een enorme belemmering die genomen moet worden De SDG-verordening en eIDAS zijn aan elkaar gerelateerd dus NL moet ook klaar zijn om diensten te verlenen aan klanten die zich melden via een buitenlandse authenticatievoorziening 3) Tenslotte moet in de procedure worden vastgesteld dat de EU-burger of bedrijf ook daadwerkelijk rechten en plichten heeft in Nederland die vergelijkbaar zijn met een ingezetene Kortom een Nederlandse toelichting op invulboxjes (het wettelijk voorgeschreven minimum) zal zelden volstaan en leidt tot een geheel nieuw vraag- antwoord patroon dat maar beter helemaal vertaald kan worden De partijen die aan deze analyse hebben meegewerkt maken de inschatting dat de NL-diensten pas volledig online doorlopen kunnen worden na een eerste verschijning aan een balie

15

6 Het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten -zoals de SDG-verordening voorziet- vergt Europese afspraken en infrastructuur waarvan de impact ook groot zal zijn In dit stadium is dat niet in geld uit te drukkenHet principe om bewijzen achter de schermen uit te wisselen tussen Europese overheidsorganisaties als de gebruiker daar om vraagt (Once-Only principle) heeft in potentie veruit de meeste impact Dit principe is gekoppeld aan het vorige punt namelijk het digitaliseren van de procedures de gebruiker kan bij de genoemde procedures de dienstverlenende overheidsorganisatie verzoeken de bewijzen voor de aanvraag in het land van herkomst op te vragen

Dit werkt twee kanten op

De Nederlandse dienstverlener moet zijn gebruikers de mogelijkheid bieden een beroep te doen op deze optie en deze vervolgens ook afhandelen

De collegarsquos over de Europese grens kunnen op de Nederlandse dienstverlener een beroep doen om de gevraagde bewijzen aan die andere lidstaat te leveren bij het leveren van bewijzen zijn mogelijk organisaties betrokken die in de impact analyse tot nu toe nog niet naar boven zijn gekomen denk aan Kadaster notariaten et cetera

Daarbij rijzen allerlei belangrijke vragen over de juridische consequenties die dit met zich meebrengt (oa privacy en de relatie met landelijke sectorale wetgeving) Maar ook zijn er vraagtekens ten aanzien van de praktische uitvoerbaarheid (oa bestaande infrastructuren voor Europese gegevensuitwisseling het in de SDG-verordening genoemde lsquotechnisch systeemrsquo dat de uitwisseling moet ondersteunen) De partijen die in de impact analyse betrokken zijn geven aan dat dit principe potentieel de grootste impact zou kunnen hebben op hun ICT-landschap en bedrijfsvoering Tegelijkertijd zijn er momenteel te veel variabelen en te veel onduidelijkheden om een onderbouwde inschatting te kunnen maken Dit wordt onderkend door het ministerie van BZK

7 De SDG-verordening is alleen succesvol te implementeren met een mandaat voor de Nationaal Cooumlrdinator steviger dan we nu kennen in NederlandDe SDG-verordening vereist dat iedere lidstaat een Nationaal Cooumlrdinator benoemt Deze Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt Nederland in Europese overleggen over de implementatie van de SDG en houdt daarvoor in eigen land zicht op wat alle betrokken organisaties aan het doen zijn De Nationaal Cooumlrdinator moet in de positie zijn om de activiteiten landelijk op elkaar af te stemmen zodat voor de gebruikersgroep het gewenste resultaat ontstaat Vanuit het principe de gebruiker centraal moet er -ook- in Nederland een coherent informatieaanbod gerealiseerd worden voor EU-burgers en bedrijven dat voldoet aan de kwaliteitscriteria uit de SDG-verordening Bovendien moet de doelgroep online procedures kunnen starten waarbij hun gegevens van elders worden opgevraagd (Once-Only principle) Dit alles dient te worden gerealiseerd met maximale benutting van de landelijke bouwstenen die al beschikbaar zijn en de Europese bouwstenen die nog ontwikkeld worden Dit vergt een stevige en gerichte landelijke gecooumlrdineerde aanpak tijdens de implementatie gedurende 2 tot 5 jaar die vervolgens structureel wordt ingebed De sturende rol die daarmee van de NC verwacht wordt kennen we op dit moment niet van de digitale overheid

16

22 Informeren (Annex I)

Figuur 4 Een Italiaanse informeert zich over Nederlandse rechten plichten en procedures In stap 1) orieumlnteert zij zich via La tua Europa (Your Europe) Zodra zij meer informatie wil wordt ze -met behulp van de Repository of links doorgelinkt naar de NL-sites stap 2) Ze wil meer weten over een specifieke procedure en wordt daarvoor ndashmet behulp van de Samenwerkende Catalogi doorgelinkt- naar de website van de NL-instantie

221 Wat zegt de verordening De SDG-verordening geeft aan dat lidstaten EU-burgers en bedrijven informeert over de dienstverlening die namens de overheid in die lidstaat gegeven wordt De verordening benoemt expliciet waarover dat informeren gaat hoe dat informeren moet gaan en volgens welke (kwaliteits-)criteria

Een lidstaat informeert EU-burgers en bedrijven over een aantal subdomeinen (vertaald als lsquogebiedenrsquo) die in Annex I staan beschreven Elk domein is verder gespecificeerdin1totmaximaal11 subdomeinen Het gaat om informatievoorziening waarvan de EU de inschatting maakt dat deze voor grensoverschrijdende activiteiten relevant zijn (dat wil zeggen het functioneren van de interne markt van de EU In lid 1a staat aangegeven ldquodie van toepassing zijn op burgers en bedrijven die hun op de rechtsorde van de Unie gebaseerde rechten op het gebied van de in artikel 26 lid 2 VWEU bedoelde interne markt uitoefenen of wensen uit te oefenenrdquo)

Informeren gaat via het internet via de Europese toegangspoort (de gateway) en via landelijke web-uitingen In de voorbereiding was er een discussie of elke lidstaat ook een centraal portaal zou moeten neerzetten die eis is losgelaten en elke lidstaat bepaalt dus zelf op welke wijze zij het informatieaanbod wil inrichten

Informeren moet voldoen aan kwaliteitseisen als gebruiksvriendelijk duidelijke structuur en presentatie actueel accuraat en volledig en in duidelijke en begrijpelijke taal De geboden informatie omvat verwijzingen naar specificatiesdeproceduresdenaamvande dienstverlener en de contactgegevens

Toegankelijkheid houdt ook in dat de informatievoorziening moet voldoen aan de lsquowebrichtlijnenrsquo voor minder valide personen in overeenstemming met (zie Overweging 36) Richtlijn (EU) 20162102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

Invoering geldt voor eind 2020 voor gemeenten eind 2022

17

222 Wie wordt geraaktICTU is gestart met een eigen analyse van de genoemde subdomeinen en heeft daarbij gekeken welke diensten en producten in Nederland worden bedoeld en vervolgens welke partij die dienst (of het product) levert Dat overzicht is met Ondernemerspleinkvknl Rijksoverheidnl en VNG Realisatie nader geanalyseerd aangevuld en aangepast als een van de resultaten van werkgroep 1 Informeren Het complete overzicht is opgenomen in Bijlage A

Circa 60 verschillende uitvoerende organisaties zijn geiumlnventariseerd met diensten en producten die kunnen worden gevat onder de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden 1 op 10 daarvan betreft privatenon-gouvernementele organisaties zoals ANWB Universiteiten et cetera We gaan ervan uit dat deze organisaties ook aan deze verplichting moeten voldoen In de verordening staat in ieder geval niet aangegeven dat zij zijn uitgesloten

Figuur 5 ICTU-visualisatie van domeinen die in Annex I genoemd worden

De geiumlnventariseerde organisaties staan in de tabel verderop In bijlage A is een complete lijst te vinden met geiumlnventariseerde diensten en producten per thema in Annex I en de organisaties die deze aanbieden

De verordening geeft zelf niet directe handvatten om meer gericht te bepalen welke producten en diensten moeten worden begrepen onder de informatiegebieden Mogelijk dat in een later stadium de lidstaten afspreken van welke producten en diensten informatie wordt verwacht

Een internationale referentie die in Europa hiervoor behulpzaam is is de Core Public Services Vocabulary (CPSV) De CPSV is een Europeesmodelwaarinbegrippenendefinitiessector overstijgend worden gelijkgetrokken met als doel om eenduidige uitwisseling tussen lidstaten makkelijker te maken Door middel van metadatering kunnen verschillen tussen sectoren en tussen lidstaten met behulp van een centrale referentielijst met elkaar in lijn worden gebrachtDe gemeenschappelijke ICT-ondersteunendeinstrumenten kunnen eventueel gebruikmaken van de Core Public Services Vocabulary (CPSV) om de interoperabiliteit met nationale dienstencatalogi en de semantiek te vergemakkelijken De lidstaten worden aangespoord de CPSV te gebruiken maar kunnen besluiten nationale oplossingen aan te wenden

18

Geiumlnventariseerde organisaties

ABPPensioenfonds ACM - consuwijzernl AFM Afvalfonds verpakkingenAgentschap Telecom ANWB Arboportaal (Min SZW)Argonaut Advies Autoriteit PersoonsgegevensBelastingdienstDouane BumaSenaCAK - cbhcnl CBR CIBG CKA College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)College voor de Rechten van de Mens College voor Toetsen en Examens Commissie van aanbestedingsexpertsDNB DUO Gecertificeerde(jeugdhulp-)instellingenGemeenten (inclusief samenwerkingsverbanden) HuurcommissieIDWSBBNufficIND Inspectie SZW Justis (Justitie) Kiesraad Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie KvK - kvknl LBIO Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

Ministerie van Algemene Zaken (AZ)Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) MovisieNEN NVWA Omgevings Loket Organisatie (OLO)Ondernemersplein (AvB) PIANooPCP (Product Contact Points)PostNLProvinciesRaad voor accreditatie RDW Rechtspraak Regelhulpnl RIVM RVOCITES RWS SchipholKMAR SERStichting Adoptievoorzieningen StichtingInfofilterStichting Pensioenregister (SPR) Stichting ReprorechtSVB Universiteiten hogescholen (middelbare en lager scholen) UWV Verzekeraars VidemaWaarborgfonds Motorverkeer Waterschappen Zorgverzekeraars

19

Nog openstaande vraagpunten

In de analyses die de werkgroepen van de SDG-verordening hebben uitgevoerd kwamen vragen naar boven waarbij het antwoord veel invloed heeft op de ingeschatte impact Dat geldt soms voor impact die landelijk gevolgen heeft op alle overheidsorganisaties of soms ook voorspecifiekeoverheidsorganisatiesvan extra belang zijn Noch ICTU noch de deelnemende organisaties zagen zich in staat deze vragen zelf te kunnen beantwoorden In plaats daarvan is een aantal aannames gedaan en met elkaar gedeeld Deze vragen zijn besproken met de ministeries van BZK en EZK Afgesproken is dat in de komende implementatie een overheidsbrede werkgroep deze vragen gaat onderzoeken een juridische top-down analyse uitvoert en dat Nederland ernaar streeft om op Europees niveau hier nadere afspraken over te maken BZK heeft deze suggestie overgenomen en wil deze werkgroep in gang zetten

ReikwijdteI De EU-verordening benoemt in Annex I

een breed scala aan informatiegebieden (18) ingedeeld in nog eens 93 deelgebieden De genoemde deelgebieden zijn vervolgens erg ruim gedefinieerdVoorwelkespecifiekediensten en producten moet aan de informatie-eisen van SDG worden voldaan Wordt er vanuit de EU of Nederland nog een lijst opgesteld

II Sommige diensten en producten die behoren bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden en online procedures zijn in Nederland toegewezen aan een private of non-gouvernementele organisatie denk aan de zorgverzekeraars of scholen en universiteiten Is een verplichting dan van toepassing op een private of non-gouvernementele organisatie of vervalt deze in ons land

III Volgens de verordening moeten huidige online procedures die onder Annex I vallen en aan Nederlanders worden aangeboden ook toegankelijk worden voor EU-gebruikers Mag de mate van relevantie (is het relevant in het kader van grensoverschrijdende activiteiten) en proportionaliteit (hoeveel klanten maken gebruik van een bepaalde Nederlandse dienst en wegen de kosten van digitalisering tegen de baten op) worden meegewogen op een procedure die daaronder valt Welke huidige digitale procedures worden wel of niet door de SDG-verordening geraakt (zie voetnoot 17) Welke afbakening wordt bedoeld met ldquovallend onder de lsquointerne marktrsquordquo (zie voetnoot 9)

IV In Annex II staan activiteiten en diensten en producten genoemd die met een nadere interpretatie uiteen kunnen vallen in meerdere losse producten zoals we deze in diverse producten- en dienstencatalogi (PDCrsquos) tegenkomen Wat is vanuit de doelstelling van de verordening de reikwijdte van themarsquos en producten voor de vereiste online procedures

Samenloop EU-verordeningen en gevolgen

V Er wordt verwezen naar de eIDAS-verordeningvooridentificatieauthenticatie digitale ondertekeningverzegeling (art 13 lid 2c) Het wordt niet altijd duidelijk in de verordening hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat Wat is de onderlinge verhouding van deze verordeningen precies

VI In deze verordening wordt ook verwezen naar andere EU-verordeningen waarmee een bepaalde mate van samenloop of samenhang is Bijvoorbeeld de verordening over EURES en EESSI en de AVG Ook daar geldt de vraag hoe die samenhang geiumlnterpreteerd moet worden en welke verordening voor gaat

20

Discriminatoire belemmeringen

I Door de gehele verordening heen worden de begrippen lsquogebruikersrsquo versus lsquogrensoverschrijdende gebruikersrsquo door elkaar heen gebruikt Vraagt dit om een andere werkwijze En waar ligt de grens tussen grensoverschrijdend zakendoen en (tijdelijk) inwoner van Nederland zijn

II Tot hoe ver gaat het non-discriminatiebeginsel tav autorisatie en authenticatie vwb het vereisen van BSNKvK-nr Uitgaande van Nederlandse gebruikers worden deze nummers namelijk door veel publieke online-diensten in de huidige procedures vereist Is het discriminerend om dit (ook) van EU-gebruikers te verlangen die geen BSNKvK-nr hebben Zijn er technische aanpassingen enof oplossingen nodig om hieraan te voldoen

III In overweging 8 wordt gesteld dat de verordening niet van toepassing is op nationale rechtelijke organisaties daarvoor is het e-justitieportaal Maar vervolgens staat er ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op onlineprocedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo De gerechtelijke procedures staan echter niet genoemd in de annexen noch is hier in een van de artikelen in de verordening zelf nog iets over gesteld Wanneer de Nederlandse Rechtspraak online procedures heeftgaat ontwikkelen waar een burgerondernemer uit een andere lidstaat partij in kan zijn zoaacutels een Nederlandse burgerondernemer partij kan zijn en online kan procederen moet deze dan aan de SDG voldoen

223 EisenDe SDG-verordening maakt bij de informatieverstrekking onderscheid tussen1 Informatie over rechten en plichten dat

wil zeggen van toepassing zijnde wet- en regelgeving uit Annex I (artikel 9)

2 Uitlegoverprocedureszowelon-alsofflineuit Annex I en Annex II (artikel 10)

3 Informatie over ondersteuning uit Annex III (artikel 11)

Daarnaast bevat de verordening ook instructies voor online procedures uit Annex II en alle voor Nederland beschikbare online procedures (artikel 132a) zie daarvoor paragraaf lsquo23 Digitalisering procedures (Annex II)De inhoud van de informatie moet van toepassing zijn op grensoverschrijdend gebruik

en is voor iedere categorie verschillend De informatie over rechten en plichten (1) dient te bevatten De informatie die gebruikers nodig hebben

om hun rechten geheel overeenkomstig de toepasselijke regels en verplichtingen uit te oefenen

Verwijzingen naar rechten plichten en regels vanuit EU en nationale wetgeving

De naam van de verantwoordelijke organisatie

Contactgegevens van relevante diensten voor ondersteuning

Voor informatie over procedures (2) is dat Uitleg over de relevante stappen die

gebruiker moet uitvoerendoorlopen Dewijzevanidentificatieauthenticatieen

ondertekenen die worden geaccepteerd (eIDAS is randvoorwaardelijk)

De aard en vorm van te verstrekken bewijs Bezwaar en beroep mogelijkheden Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indien

geen termijnen gelden indicatieve doorlooptijden en regels bij uitblijven van een antwoord

Additionele talen waarin de procedure beschikbaar is

En voor de informatie over ondersteuning (3) De aard en het doel van de dienst Contactgegevens Kosten en online betalingsmogelijkheden Van toepassing zijnde termijnen of indicatieve

doorlooptijden Additionele talen waarin de hulpdienst

beschikbaar is

De vormeisen zijn voor alle drie gelijk Toegankelijkheid en actualiteit

De informatie is beschikbaar op Nederlandse webpaginarsquos en wordt toegankelijk gemaakt via het Europese portaal Your Europe Hiervoor is minimaal nodig dat links naar de paginarsquos aan lsquohet EU-register voor linksrsquo worden geleverd Daarnaast is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Nederland en de Commissie dat de informatie op Your Europe over Nederlandse rechten en plichten procedures en ondersteuning op een gemakkelijk manier te vinden is (artikelen 18amp19)

21

Een belangrijke eis is dat de informatie up-to-date gehouden wordt dit betekent dat het geen eenmalige inspanning betreft maar dat er ook structurele capaciteit voor beschikbaar moet komen Het is niet bekend hoe de kosten en de dekking daarvan in Nederland wordt verdeeld

Informatie dient beschikbaar te worden gemaakt ineenofficieumlleEU-taaldiedooreenzogrootmogelijk aantal grensoverschrijdende gebruikers begrepen wordt dat wil zeggen Engels Indien de informatie vooral van belang is voor een specifiekegroepgrensoverschrijdendegebruikersmagdatookdeeerstetaalvandezespecifiekegebruikers zijn Dus voor sommige situaties zou bijvoorbeeld Duits (in plaats van Engels) mogelijk zijn Indien de informatie nog niet in het Engels beschikbaar is kan Nederland een vertaling maken

De Commissie stelt binnen een vastgesteld (vertaal-)budget voor iedere lidstaat een vertaalservice ter beschikking De landen kunnen vanaf 2020 teksten aanleveren die vertaald moeten worden ldquoFurther guidance on the translation requirements and on the procedure to request translations from the Commission will be given in the framework of the gateway coordination group Member States will be able to request the first translations at the beginning of 2020rdquo

Het gebruik van vertaalde teksten is volgens de verordening ook gekoppeld aan het beschikbare budget als de vertaal-capaciteit van een bepaald jaar is verbruikt moet de lidstaat wachten op het volgende kalenderjaar Deze afspraak staat vastgelegd in de Verordening

224 BouwstenenICTU heeft samen met betrokken partijen die deelnamen aan de drie werkgroepen onderzocht welke reeds bestaande Europese en landelijke bouwstenen mogelijk bij de implementatie van de SDG-verordening benut kunnen worden Het is nog niet helder van elke bouwsteen of deze daadwerkelijk gebruikt gaat worden maar het is wel zeker dat de bouwsteen mogelijk relevant is en daarom verder onderzocht dient te worden

Op het gebied van informeren zijn de volgende (potentieelnuttige)bouwstenengeiumldentificeerdDe consequenties en de daadwerkelijke benutting ervan dienen in een latere fase nader onderzocht te worden

Een versie van Your Europe zoals Europa dat voor zich ziet is op dit moment al voor burgers en bedrijven toegankelijk De Nederlandse versie is lsquoUw Europarsquo

Figuren 6 en 7 Huidige Europese website die de Commissie wil door-ontwikkelen tot toegangspoort voor burgers en bedrijven

22

De gemeenschappelijke gebruikersinterface staat in de SDG-verordening genoemd als een bouwsteen die onder verantwoordelijkheid van de Commissie valt Die gaat deze interface uitwerken en beheren in samenwerking met de lidstaten Deze gebruikersinterface geeft op een gebruikersvriendelijke manier toegang tot de geboden informatie Volgens de SDG-verordening geldt dat ook voor personen met een handicap De gebruikersinterface ldquomoet ervoor zorgen dat de gebruikers op websites en EU-niveau gemakkelijk informatie procedures en diensten door ondersteuning en probleemoplossing kunnen vindenrdquo Het zal hier met name om een gemeenschappelijke zoekfunctie gaan die -ongeacht de bron- de gebruiker meteen door kan leiden naar deze diensten voor ondersteuning en probleemoplossing

Nederland beschikt al over httpswwwgovernmentnl en httpsbusinessgovnl als Engelstalige verwijzingsportalen Businessgovnl betreft geen eacuteeacuten op eacuteeacuten vertaling van Ondernemerspleinkvknl Een deel van de content is overlappend maar het is geschreven voor een andere doelgroepEen deel van de in de SDG-verordening bedoelde informatie is daar al terug te vinden In de structuur van deze portalen is uiteraard nooit rekening gehouden met de recente verordening dus niet alle diensten en producten die bedoeld worden staan al beschreven En ook niet alle criteria per productbeschrijving worden gehaald Desondanks is Nederland met deze twee portalen wel al aardig op weg invulling te geven aan wat de SDG-verordening beoogt en er zijn ook al organisaties en teams betrokken die daar een verantwoordelijkheid voor hebben en expertise in hebben opgebouwd

In de visie van ICTU ligt het daarom voor de hand dat van deze bouwstenen gebruik wordt gemaakt bij de implementatie van de SDG-verordening Dit idee is met beide organisaties (KvK en Ministerie van Algemene Zaken) in werkgroep 1 besproken De uitkomst van de werkgroep wordt behandeld in paragraaf 331 en de adviezen van ICTU op dit gebied in hoofdstuk 4 Er moeten afspraken worden gemaakt met de organisaties die al aanleveren of nog moeten aanleveren Dat vergt het nodige aan cooumlrdinatie en commitment

Ook vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt een internationale portal-website aangeboden zie httpswwwnetherlandsandyounl Het ministerie geeft aan ldquowebsite for all Dutch representations worldwide This includes embassies consulates and trade officesrdquo De Nederlandse website presenteert informatie over gedeeltelijk dezelfde themarsquos als waarnaar de SDG-verordening verwijst zoals Doing business maar is tegelijkertijd wel gericht op een andere doelgroep

23

Figuur 8 Huidige opzet van Samenwerkende Catalogi binnen Nederland

httpswwwlogiusnldienstensamenwerkende-catalogi Samenwerkende Catalogi (SC) is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC-standaard De ministeries van Economische Zaken (via RVO) en Algemene Zaken (via DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijsregister een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via oa wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt) Omdat er al een standaard bestaat en de decentrale overheden al een aansluiting hebben op SC ligt het voor de

hand deze bouwsteen ook in te zetten om de decentrale (anderstalige) content te integreren in de Engelstalige portalen wwwgovernmentnl en wwwbusinessgovnl Zo ontstaan twee plaatsen met alle verwijzingen naar productinformatie van de Nederlandse overheid (centraal en decentraal)

SC is niet in gebruik bij alle uitvoeringsorganisaties het zou impact hebben als dit wel gaat gebeuren Door inzet van de Uniforme Productnamenlijst (een onderdeel van SC) kan gericht verwezen wordennaarspecifiekedienstenenproductenbijeenspecifiekelokaleoverheidbijvoorbeeldde Engelstalige pagina over geboorteaangifte bij gemeente Loon op Zand Ook een verwijzing naar de bijbehorende procedure is met SC mogelijk

Figuur 9 Mogelijke inzet van de bouwsteen Samenwerkende Catalogi voor de SDG

24

httpseceuropaeuisa2solutionscore-public-service-vocabulary-application-profile-cpsv-ap_enHet Core Public Service Vocabulary (CPSV) is ontwikkeld binnen het ISA2 programma van DG DIGIT Het is een model dat uitwisseling van informatie over diensten en producten binnen en tussen EU-lidstaten mogelijk maakt en daarmee bijzonder relevant voor de SDG Common Public ServiceVocabularyApplicationProfile(CPSV-AP) is een gegevensmodel voor het beschrijven van openbare diensten en de daarbij horende levens- en bedrijfsgebeurtenissen Diverse lidstaten gebruiken CPSV actief Nederland is bij de (door-)ontwikkeling van de CPSV betrokken het Samenwerkende Catalogi model past binnen de CPSV Naast het CPSV-model is binnen ISA2 ook een aantal ondersteunende voorzieningen ontwikkeld De kans is groot dat CPSV wordt gebruikt voor de communicatie tussen EU-portaal en landelijke portalen Het CPSV-model biedt ruimte voor het eenduidig uitwisselen van zaken als leges vindplaats contactpunt et ceterahttpswwwcontenttoolsrijksoverheidnlindexhtml De uitdaging om op een website informatie te publiceren en elders te hergebruiken op andere uitingen zonder steeds te hoeven kopieumlrenenactualiserenisookeldersopandere wijze geadresseerd De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het Ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt namens de Rijksoverheid de applicatie lsquoContenttoolsrsquo Contenttools bieden persoonlijk relevante informatie van de (Rijks)overheid aan gebruikers van websites of andere kanalen Alle Contenttools nemen de persoonlijke situatie van gebruiker als uitgangspunt In plaats van alle informatie generiek aan te bieden waaruit de gebruiker zelf de voor hem of haar relevante informatie moet selecteren vragen de Contenttools eerst een persoonlijke situatie van de gebruiker uit om op basis daarvan persoonlijk relevante content te tonen De Contenttools ondersteunen meertaligheid ook voor de labels van knoppen foutmeldingen etcDe applicatie bestaat uitEen Content Management Systeem (CMS) voor invoer van content door redacteurenEen API voor ontwikkelaarsEen Javascript-client voor het tonen van content uit de API

Een centrale redactie van DPC beheert en publiceert deze lsquoinformatie op maat voor bezoekersrsquo

Doel van Filtertools is het tonen van persoonlijk relevantecontentviahetfilterenvanbeschikbare informatie Een voorbeeldtoepassing van een Filtertool zijn lsquoLife eventsrsquo overheidsinformatie over een levensgebeurtenis van een gebruiker Voorbeelden daarvan zijn lsquoScheiden en uit elkaar gaanrsquo lsquo18 jaar wordenrsquo en lsquoMet pensioen gaanrsquo Op basis van de antwoorden van een gebruiker op een aantal vragen bepaalt de Filtertool welke content uit de gehele collectie aansluit bij de persoonlijke situatie (informatie op maat) Het resultaat is een samenvatting van de persoonlijke situatie en een overzicht van de voor gebruiker relevante informatie Als deze tool toegepast gaat worden dan heeft dat veel impact in het uitwerken van bijvoorbeeld life-events

In deze analyse is nog geen inschatting gemaakt van de gevolgen voor de inzet Inzet van de Filtertool voor de SDG gaat verder dan alleen een 1-op-1 vertaling van de bestaande content Niet alle content die de redactie nu aanbiedt is relevant voor de buitenlandse doelgroep Onderzocht moet worden of informatie die wel persoonlijk relevant is nu mogelijk ontbreekt Elke bestaande Contenttool zal dus inhoudelijk nagelopen moeten worden Gezien het gegeven dat een Contenttool een complex geheel is van contentblokken mag het duidelijk zijn dat dit een behoorlijk beslag legt op de redactie

httpswwwkoopoverheidnlopen-data--linked-datalinked-data Het concept van Linked Data Overheid is gebaseerd op gebruik van de impliciete en expliciete links naar wet- en regelgeving die in veel overheidsinformatie aanwezig zijn De links in een document bevatten waardevolle kennis over welke informatie relevant is in relatie tot een informatiebron De links zijn op dit moment alleen in het Nederlands Bijvoorbeeld een beleidsregel van een uitvoeringsorganisatie linkt naar relevante wet- en regelgeving die de grondslag vormt voor het beschreven beleid De betreffende organisatie linkt in dit geval in haar beleidstekst naar een specifiekartikelopwettennl De volgende gereedschappen zijn

beschikbaar Een lsquolink-toolrsquo waarmee makkelijk links naar

wet- en regelgeving en jurisprudentie kunnen worden gemaakt De linktool is beschikbaar als service zodat in bestaande redactie-software makkelijk links kunnen worden gemaakt in overheidsinformatie

Een lsquospiegel-toolrsquo waarmee gerelateerde

25

links kunnen worden opgevraagd bijvoorbeeldgerelateerdaaneenspecifiekartikel in een wet of regeling De spiegel-tool is ook beschikbaar als service zodat de links in een intranet of redactie-software kunnen worden geiumlntegreerd

Een lsquoattendering-toolrsquo die de bronhouders binnen de overheid (bijvoorbeeld de auteurs van beleidsbesluiten uitvoeringsinstructies of FAQrsquos) waarschuwt wanneer er veranderingen zijn in informatie die direct is gerelateerd aan de door hen gepubliceerde links

Linked Data is nu gericht op wet- en regelgeving en beleidsinformatie en minder bedoeld voor toepassing in een context van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven Inzet hiervan vergt een inschatting van benodigde capaciteit om dit voor elkaar te krijgen en die lijkt op het oog best fors Dit is niet nader besproken of onderzocht

23 Digitalisering procedures (Annex II)

231 Wat zegt de verordeningNaast dat EU-burgers en bedrijven worden geiumlnformeerd wil de Commissie met de SDG-verordening bevorderen dat dezelfde doelgroep ook transacties af kan sluiten die relevant zijn bij grensoverschrijdende activiteiten Denk aan het importeren van een auto naar een ander land of het vaststellen of er in een bepaald land uitkeringsrechten zijn

Figuur 10 Digitale procedure Nadat de Italiaanse zich geiumlnformeerd heeft wil ze de vereisten op afstand regelen Ze identificeert zich met een Europees erkend middel Omdat ze nog niet bekend is en voor de procedure een BSN nodig heeft wordt ze eerst ingeschreven in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) Vervolgens vult ze alle gegevens in en levert alle bewijzen aan die nodig zijn voor de procedure en betaalt met een gebruikelijke digitale betaalservice Tot slot ontvangt ze een bevestiging of direct het resultaat van de procedure

26

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten procedures

1 Procedures die al online worden aangeboden aan ingezetenen en die ook relevant zijn voor EU-burgers en -bedrijven uit andere landen

2 EenspecifiekelijstvanproceduresdieinAnnex II van de SDG-verordening worden

genoemd dit betreft 21 procedures Een aantal daarvan moet volgens de verordening geheel online kunnen worden afgehandeld (met uitzonderingen die hieronder besproken worden) Voor een aantal daarvan volstaat een digitale ontvangstbevestiging van de betreffende overheidsorganisatie Het is niet ondenkbaar dat deze lijst met de jaren gaat groeien

Voor het bepalen van de soorten procedures onder het eerste punt zijn 3 passages uit de verordening van belang

overweging 18 ldquoDeze verordening moet de interne markt dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitalisering van de interne markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basis van Unie of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houden Indien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert in die lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossingdie tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenhelliprdquo

art2lid2bldquoinformatieoveronline-enofflineproceduresenlinksnaaronlineproceduresmet inbegrip van onder bijlage II vallende procedures die op het niveau van de Unie of de lidstaten zijn vastgesteld om de gebruikers in staat te stellen hun rechten uit te oefenen en de verplichtingen en regels op het gebied van de interne markt op de in bijlage I vermelde terreinen na te levenrdquo

En overweging 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals het ophalen van afval en aanvragen van parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo

Een procedure die toegankelijk moet worden voor een EU-burger of bedrijf dat vergt nog nader toelichting Dat wil zeggen dat het digitale lsquoformulierrsquo(in zoverre daar nog sprake van is in de online dienstverlening) niet per se exact hetzelfde hoeft te zijn als voor een Nederlandse gebruiker maar het mag geen extra belemmeringen opwerpen voor een anderstalige Europeaan

Met name Nederland heeft aangedrongen op op online afhandelen van procedures Het gevolg is dat als volgens de Nederlandse wetgeving fysieke verschijning aan een balie of het fysiek controleren van een motorvoertuig tot de nationale procedures hoort dat van Europeanenookgeeumlistmagworden

Nederland moet dat als lidstaat wel steeds expliciet rapporteren en de onderbouwing daarvoor aangeven Fraudebestrijding is als motief toegestaan en daar gaat het in Nederland vrijwel altijd om Ook als eenBSNwordtgeeumlistmagdatvooreenEuropeaan ook waarbij het BSN dus door een daartoe bevoegde dienstverlenende partij verstrekt moet gaan worden Zowel een Nederlands authenticatiemiddel -DigiD- moet geaccepteerd worden als wanneer gebruikers degenotificeerdeauthenticatiemiddelenvanandere landen benutten

Invoering van het digitaliseren van procedures geldt voor december 2023

27

232 Wie wordt geraaktDe verplichting tot aanbieden van digitale procedures valt zoals beschreven in twee lijsten uiteen Het lijstje van partijen die direct door Annex II wordt geraakt ziet er als volgt uit UWV SVB Belastingdienst RDW IcDWSBBNuffic Zorgverzekeringen (De EHIC-aanvraag is

namelijk een verplichte online procedure we gaan ervan uit dat dit ook geldt wanneer de bevoegde instantie een private organisatie is zoals de Nederlandse zorgverzekeraars)

KvK RVIG DUO Gemeenten Stichting Pensioenregister (SPR)

Overheidsorganisaties die een dienst aanbieden die beschreven is in Annex I waarvan de procedure gedigitaliseerd is eacuten die relevant is voor de interne markt binnen de EU moeten ook een link naar de digitale procedure aanbieden voor EU-burgers en bedrijven dit volgt wat ons betreft uit overweging 18 ldquovia dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing die tot hetzelfde resultaat leidt zonder discriminerende belemmeringenrdquo Omdat dit een analyse met zich meebrengt voor alle procedures van alle in Bijlage A genoemde partijen heeft ICTU niet alle organisaties kunnen betrekken in de impactanalyse De organisaties die in deze paragraaf genoemd worden hebben dat in hun analyse wel meegenomen Bijzonder is dat in overweging 8 expliciet wordt gesteld ldquoHet beginsel van non-discriminatie moet bovendien ook van toepassing zijn op online-procedures die toegang geven tot gerechtelijke proceduresrdquo Dat is onder meer van belang voor de Nederlandse Rechtspraak die momenteel een digitaliseringsslag aan het maken is

233 EisenDe SDG-verordening eist van een procedure die onder Annex II valt dat deze volledig online is af te handelen van aanvraag tot en met het resultaat (vaak een lsquobesluitrsquo) Hier kan alleen van afgeweken worden als er dwingende redenen zijn die vereisen dat de gebruiker in persoon verschijnt Deze redenen moeten dan goed gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding (artikel 6)

Daarnaast vereist de verordening dat een procedure die buiten Annex II valt maar die in Nederland (deels) online is af te handelen en

die relevant is voor een grensoverschrijdende gebruiker op vergelijkbare wijze (online) door een grensoverschrijdend gebruiker is af te handelen (artikel 131) dit wordt verduidelijkt in de al eerder aangehaalde toelichting 20 ldquoVoor grensoverschrijdende gebruikers die geen ingezetene zijn van of niet gevestigd zijn in de desbetreffende lidstaat hoeven nationale onlineprocedures die niet relevant zijn voor de uitoefening van hun rechten uit hoofde van de interne markt bijvoorbeeld inschrijving om lokale dienstverlening zoals afvalophaling en parkeervergunningen te genieten niet volledig online toegankelijk te zijnrdquo Voor deze online procedures wordt verder vereist dat lsquobureaucratische belemmeringenrsquo moeten worden vermeden Dit betreft het zogenaamde non-discriminatie principe Een grensoverschrijdende gebruiker moet

Op een gebruikersvriendelijke manier door de procedure geleid worden zodanig dat alle procedure-vereisten ingevuld worden

De benodigde gegevens kunnen verstrekken ook als structuur of inhoud verschilt van de Nederlandse situatie (bijvoorbeeld andere naam- en adresnotaties andere postcodes et cetera) (artikel 132b)

Zichdigitaalkunnenidentificerenenauthentiseren documenten kunnen ondertekenen en verzegelen conform de eIDAS verordening (artikel 132) Dit betekent dat alle EU-erkende middelen geaccepteerd moeten worden Indien voor een procedure nationaal is toegestaan een kopie van identificatiedocumentteleverendanmogen grensoverschrijdende gebruikers dit ook (artikel 133)

Digitaal bewijs kunnen aanleveren overal waar dit ook voor nationale gebruikers mogelijk is (artikel 132d) OF dit op kunnen laten vragen bij bevoegde instantie (Once-Only principle zie paragraaf 24)

Automatisch een ontvangstbewijs ontvangen tenzij resultaat van procedure meteen wordt geleverd (artikel 62c)

Digitaal kunnen betalen met algemeen beschikbare grensoverschrijdende betaaldiensten (art 132e) (NB landelijke betaaldiensten zoals iDeal voldoen daar dus niet aan)

De instructies om de procedure te kunnen doorlopen moeten vertaald zijn in het Engels (artikel 132a) De formuliereninvulvelden zelf hoeven niet vertaald te worden noch de output (overweging 19) Overigens lijkt het weinig gebruikersvriendelijk en behoorlijk omslachtig om de instructie wel in het Engels te vertalen en de bijbehorende formulieren niet De dienstverlener kan wel de taal die de gebruiker gebruikt voor

28

het invullen bepalen Nederlandse overheden hoeven klanten geen mogelijkheid te geven om formulieren in een taal naar keuze in te vullen Engels naast het Nederlands is voldoende

234 BouwstenenVoor sommige organisaties is het een zware belasting om interactieve formulieren te maken die zich voegen naar de antwoorden van de gebruiker en toch zonder veel inspanning te beheren zijn Al jaren wordt gedacht aan een landelijke bouwsteen die deze organisaties daarin kan ondersteunen De SDG-verordening die op veel organisaties een beslag legt is een aanleiding om daar opnieuw naar te gaan kijken BZK en VNG zijn bereid om daar samen naar te kijken In de markt zijn voldoende handzame oplossingen beschikbaar die door een aantal grootverbruikers onder de overheidsorganisaties ook wel worden gebruikt httpswwwrijksoverheidnlonderwerpenprivacy-en-persoonsgegevensdocumentenpublicaties20160401registratie-niet-ingezetenen-veelgestelde-vragen Uiteraard beschikt een aanzienlijk deel van de EU-burgers en werknemers niet over een BSN Zonder BSN kunnen veel van de in Annex II beschreven diensten niet worden verstrekt Het ligt voor de hand dat EU-burgers daar de registratie van niet-ingezetenen (RNI) voor kunnen gebruikenNiet-ingezetenen kunnen zich inschrijven in een aantal Nederlandse gemeenten daarvoor is verschijning aan de balie wel een verplichting Daarnaast kan een aantal Nederlandse overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst en de SVB niet-ingezetenen inschrijven in de RNI (de zogenaamde Aangewezen Bestuursorganen ndashABOrsquos)Deidentificatiewordtinzorsquongevaldoor de ABO gedaan of door de buitenlandse zusterorganisatie van de ABOBouwstenen voor digitale internationaal aanvaarde betaalmiddelen worden in de regel door gespecialiseerde bedrijven geleverd denk aan iDEAL(NL) IngenicoOgone PayPal Een aantal gemeenten heeft de creditcard optie in hun digitale kassa aangezet dit werkt naar behoren Wel is er een issue door de afwijkende verantwoordingsperiode die creditcardmaatschappijen hanteren (kost gaat voor de baat werkt bij iDEAL wel)

24 Uitwisselen van bewijzen (Annex II)

241 Wat zegt de verordening Veruit het meest ingrijpende onderdeel van de SDG-verordening is het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo tussen de lidstaten onderling op verzoek van de burger of het bedrijfDe verordening spreekt van lsquoevidencersquo wat in het midden laat in welke vorm deze gegoten wordt data documenten wat dies meer zij

Onder de vlag van het principe (The) Once-Only principle (TOOP) maakt de Commissie hier een belangrijke prioriteit van in de SDG-verordening Dit blijkt uit de communicatie van de Commissie in haar eigen media-uitingen en bijvoorbeeld de (eerste) conferentie over TOOP in Wenen in oktober 2018 TOOP valt op dit moment uiteen in verschillende aspecten

1 Once-Only principle (OOP) als beleidsuitgangspunt van de huidige Commissie Het gaat om het principe om bij gebruikers slechts eenmaal gegevens op te vragen en er vervolgens als overheid voor te zorgen dat de geregistreerde gegevens ook in andere dienstverleningsprocessen beschikbaar komen zodat de administratieve lasten van burgers en bedrijven worden beperkt Met dit doel voert Nederland oa basisregistraties vastgestelde standaarden om ICT-systemen met elkaar te verbinden en gestandaardiseerde koppelvlakken (oa Digikoppeling) dit principe is in veel NL-overheidsarchitecturen van verschillende domeinen terug te vinden OOP is voor de Commissie een speerpunt in de digitaliseringsstrategie die ondersteunend is aan de realisatie van eacuteeacuten Digital Single Market Grensoverschrijdend verkeer wordt versoepeld als alle Europese overheden elkaars klantgegevens kunnen hergebruiken en burgers en bedrijven niet steeds opnieuw hun gegevens hoeven bekend te maken tijdens de aanvraag van een dienst

29

Figuur 11 Uitwisselen bewijs volgens het Once-Only Principe In plaats van zelf het benodigde bewijs aan te leveren geeft de Italiaanse aan dat het bewijs opgehaald kan worden bij een verantwoordelijke instantie in Italieuml De NL-instantie vraagt het bewijs op bij het lsquotechnisch systeemrsquo dat vervolgens het bewijs opvraagt bij de verantwoordelijke Italiaanse instantie Het bewijs wordt vervolgens via het lsquotechnisch systeemrsquo naar de NL-instantie gestuurd Die vraagt de Italiaanse toestemming om het bewijs te gebruiken voor de procedure

2 TOOP (met een T) als project dat door de Commissiegefinancierdwordt(8miljoeneuro) waarin 3 pilots worden gerealiseerd en waarin daadwerkelijk software-componenten worden gebouwd voor veilige uitwisseling tussen overheden De geplande oplevering stond voor 2019 en is inmiddels een jaar verlengd Het TOOP-project kent momenteel pilot domeinen die geen relatie hebben met de SDG-verordening

3 OOP is terug te vinden in een aantal artikelen van de SDG-verordening (zie Eisen in 243) die het doel als verplichting neerleggen bij de lidstaten Namelijk alle gebruikers die gebruik maken van de digitale procedures die onder Annex II vallen (zie vorige paragraaf) hebben recht een beroep te doen op een (andere) lidstaat tot eenmalige verstrekking van bewijzen of eerder geleverde gegevens De invoertijd voor deze verplichting staat op een termijn van 5 jaar Dat wil zeggen een Fransman kan vanaf 2023 tijdens een aanvraag aangeven aan een Nederlandse overheidsorganisatie ldquodit is mijn naam en nummer haalt u de rest van de gegevens maar op bij de Franse overheidrdquo Doel van deze toepassing is beperking van administratieve lasten voor burgers en bedrijven In Nederland (zie 1) zijn er ook andere motieven aan de orde zoals de optimalisatie van interne middelen (hergebruik gegevens) en voorkomen van een lsquodata-infarctrsquo Dergelijke motieven spelen in de verordening -althans niet expliciet- geen rol

Gezien het doel van deze rapportage concen-

treren we ons op het derde aspect maar het moge duidelijk zijn dat deze verbonden is aan de andere twee aspecten

De grote vraag in Nederland en ook in andere lidstaten is niet zozeer het waarom van dit beleidsuitgangspunt aangezien dit ook landelijk onder grote inspanningen is gerealiseerd Die vraag gaat meer over hoe de Commissie dit beleidsdoel zou willen bereiken op welke manier wat is daarvan de impact op Nederland en andere lidstaten en welke instrumenten worden daarvoor ingezet

In de SDG-verordening wordt verwezen naar een lsquotechnisch systeemrsquo dat bedoeld zou zijn voor Europese uitwisseling het is duidelijk dat een dergelijk systeem nog bedacht en gerealiseerd moet gaan worden In hetzelfde artikel wordt verwezen naar het IMI in de uiteindelijke versie genoemd als optie voor terugval mocht er geen technisch systeem beschikbaar zijn Invoering van het lsquoOnce-Only principlersquo geldt voor december 2023 IMI is een meertalig online platform vooroverheidsinstanties die EU-wetgeving moeten toepassen

Met IMI kunnen overheidsinstanties de juiste contactpersonen in een ander EU-

land vinden elkaar vragen stellen kant-en-klare vragen en formulieren

gebruiken in hun eigen taal

30

elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen

informatie opslaan en delen

IMI telt zorsquon 13000 gebruikers bij meer dan 7000overheidsinstanties Zie voor meer informatie over IMI het IMI leaflet

242 Wie wordt geraaktHet lsquoOnce-Only principlersquo is gerelateerd aan alleen de gedigitaliseerde procedures uit Annex II Om die reden wordt verwezen naar paragraaf 232 omdat daar alle partijen worden genoemd die dat betreft

243 EisenDeverordeningdefinieertlsquoBewijsrsquoalsldquoelkdocument of gegeven (data) dat een bevoegde autoriteit nodig heeft om feiten te bewijzen of te voldoen aan de eisen van een procedurerdquo (artikel 3 5) Dit kan dus elk door een bevoegde autoriteit vastgesteld gegeven zijn

Onze interpretatie van de reikwijdte van de online procedures en het Once-Only principle betekent dat het bij de Nederlandse bevoegde autoriteiten digitaal beschikbare bewijs -voor zover nodig in een EU-land voor eacuteeacuten van de onlineprocedures- digitaal beschikbaar gesteld dient te worden In Nederland wordt al veel bewijs digitaal beschikbaar gesteld denk bijvoorbeeld aan de basisregistraties Dit betekent dat potentieel al deze gegevens (als bewijs) digitaal beschikbaar gesteld moet worden

De gebruiker heeft de keus om digitaal bewijs zelf aan te leveren of de bevoegde autoriteit toestemming te geven het bewijs direct op te vragen bij uitgevende bevoegde autoriteit tenzij wetgeving rechtstreekse uitwisseling zonder toestemming van gebruiker toestaat (artikel 144 en 147)

Vanuit het perspectief van de gebruiker zou het lsquoOnce-Only principlersquo betekenen Gebruiker niet opnieuw vragen naar

informatie die eerder aan een andere EU-lidstaat is verstrekt

Gebruiker geeft toestemming die eerder verstrekte informatie bij andere lidstaat op te vragen (tijdens de aanvraag)

Lidstaat doet een uitvraag bij andere lidstaat Informatiedeling mag alleen met

toestemming en binnen de Europese en landelijke wetgeving (doelbinding)

Betreft alleen om informatie die voor procedure relevant is

Vanuit het perspectief van de dienstverlener betekent dat

Lidstaten moeten bij elkaar informatie kunnen opvragen

Uit het antwoord moeten niet alleen de relevante gegevens blijken maar ook de autorisatie van de informatieverstrekker

Daarvoor wordt een Europees systeem bedacht Om de verwerking van verzoeken om

bewijzen uit te wisselen Dat vertrouwelijkheid en integriteit van het

bewijs waarborgt Waar de gebruiker het bewijs vooraf mag

bekijken Dat een hoge mate van interoperabiliteit

systemen waarborgt en een hoog beveiligingsniveau heeft

Hetopvragenverifieumlrenofleverenvandigitaalbewijs loopt via het nieuw te bouwen EU-systeem (artikel 141) indien dit niet beschikbaar is dan via het Internal Market Information system (IMI) (artikel 15) Een (Nederlandse) bevoegde autoriteit dient beschikbaar bewijs via het technische EU-systeem digitaal beschikbaar te stellen op basis van een geautoriseerd verzoek van een bevoegde autoriteit uit een andere lidstaat (artikel 142)

Dit betekent onder meer dat een bevoegde autoriteit Zich grensoverschrijdend moet kunnen

identificerenenauthentiserenendeandereautoriteit moet dit kunnen vaststellen

Kunnen aantonen de geautoriseerde organisatie en persoon te zijn oftewel te voldoen aan de wettelijke doelbinding

Een digitaal bewijs moet leveren op aanvraag van zowel de gebruiker als op aanvraag van een grensoverschrijdende bevoegde autoriteit namens de gebruiker

244 Bouwstenen

Uitwisselen bewijzenZoals aangegeven is de wijze waarop de Commissie een invulling voor zich ziet van het Once-Only principle de komende 5 jaar (ons) niet bekend Dit open veld maakt het lastig voor betrokken Nederlandse overheidsorganisaties bouwstenenteidentificerendieeenrolzoudenkunnen spelen in de realisatie van deze in de SDG-verordening aangegeven verplichting

Andersom biedt dat aan Nederland en andere lidstaten ook ruimte en kansen om best practices en mogelijk zelfs kant-en-klare oplossingen in te brengen BZK en ICTU hebben gezamenlijk een verkenning in gang gezet op basis van inbreng van Nederlandse overheden om deze Nederlandse ervaringen in kaart te brengen en tegen de Europese eisen aan te houden Dit ter

31

voorbereiding op de dialoog die op Europees niveau op gang wordt gebracht Dit traject is indirect verbonden aan de impactanalyse SDG maar is niet op tijd gereed om in deze rapportage te kunnen worden meegenomen

(Stelsel van) BasisregistratiesDe basisregistraties zijn in Nederland veruit het belangrijkste instrument om het lsquouitwisselen van bewijzenrsquo te faciliteren In Nederland gaat het niet uitsluitend om bewijzen in de vorm van documenten Nederlandse overheidsorganisaties wisselen via de basisregistraties rechtstreeks gegevens uit die (ook) bij de afhandeling van aanvragen worden hergebruikt

Het voordeel van deze benadering is dat gegevens niet enkel in documenten lsquogestoldrsquo zijn en er voor hergebruik alsnog uit moeten worden gehaald In de basisregistraties worden die authentieke gegevens zoveel als mogelijk compleet gemaakt actueel gehouden en in verband gebracht met andere registraties Wettelijk is vastgelegd wie de bronhouder is en afnemersonthoudenzichervanomkopieeumlnte maken van de brongegevens Denk aan het verband tussen persoonsgegevens en adresgegevens

Nederland kan dit stelsel als best practice inbrengen in de Europese uitwerking van de SDG-verordening Het is wel sterk de vraag of deze oplossingsrichting ook op Europese schaal zou kunnen werken Het Europese schaalniveau endevarieumlteitaangegevensbeheerinEuropavormen daarin serieuze belemmeringen plus dat data steeds minder naar eacuteeacuten centrale plek worden gekopieerd en meer online ter beschikking worden gesteld vanuit de bron Als lidstaat zou Nederland wel nuttig gebruik kunnen maken van de basisregistraties Als een andere lidstaat gegevens bij Nederland opvraagt kunnen de relevante gegevens -desnoods in document vorm- uit de basisregistraties worden gehaald zonder de primaire dienstverleningsprocessen te belasten

Open standaarden zoals Digikoppeling Standard Business Reporting (SBR) en eDeliveryhttpswwwforumstandaardisatienlopen-standaardenlijstverplichtZonder dat er direct sprake is van bouwstenen is een belangrijke benadering het lsquobevorderen dat zoveel mogelijk overheidsorganisaties volgens dezelfde uitwisselstandaarden informatie buiten de eigen organisatie delenrsquo In Nederland kennen we zoals bekend daarvoor het Forum Standaardisatie die de lsquopas toe of leg uit-lijstrsquo beheert en waarvoor nieuwe standaarden kunnen worden aangedragen Twee bekende standaarden zijn Digikoppeling en SBR

Digikoppeling httpswwwforumstandaardisatienlstandaarddigikoppeling Digikoppeling bestaat uit een set standaarden voor digitaal berichtenverkeer tussen overheidsorganisaties Digikoppeling onderkent twee hoofdvormen van berichtenverkeer Bevragingen en Meldingen Verder bevat Digikoppelingeenspecificatievoorgroteberichten die de mogelijkheid geeft om bijlagen toe te voegen en om beveiliging op berichtniveau toe te passen

Standard Business Reporting httpswwwforumstandaardisatienlstandaardxbrlMet gebruikmaking van SBR zet de Nederlandse overheid bedrijven ertoe aan om via een afgesprokenstandaardfinancieumllegegevensaante leveren Die worden eenmaal ingevoerd door het bedrijf en meerdere keren te raadplegen door verschillende overheidspartijen

eDelivery httpseceuropaeucefdigitalwikidisplayCEFDIGITALWhat+is+eDelivery+-+OverviewDe Europese Commissie beoogt met eDelivery hetzelfde als NL met Digikoppeling als het gaat over cross-sectorale Europese berichtuitwisseling eDelivery is een van de 5 (inmiddels 8) EU bouwstenen en bestaat uit een set standaarden waarvan de implementatie bevorderd wordt

Sectorale uitwisselingen in EuropaNederland is betrokken bij een aantal Europese gegevensuitwisselingen binnen sectoraal verband Denk aan eProcurement eJustice (oa grensverkeer) immigratie et cetera In sectoren als Onderwijs Sociale Zekerheid (EESSI) en Gezondheidszorg (eHealth DSI) zijn daarin plannen en implementaties aanstaande ICTU heeft in een aantal van de genoemde trajecteneen rol We doen in dit stadium de aanname dat de Commissie niet de intentie heeft deze lopende trajecten vaak aangestuurd dan wel aangejaagd door de EU om te buigen naar een generieke oplossing OOP zou in die zin een veralgemenisering zijn van het beleid dat in enkele sectoren al gangbaar of in wording is

25 Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)

251 Wat zegt de verordening Annex III refereert aan verwijzing naar (bestaande) service- en hulpdiensten (lsquonationale diensten voor ondersteuning of probleemoplossingrsquo in het Vlaams) Dit komt vanuit de gedachte dat EU-burgers en ondernemers er soms niet uit komen met online-

32

dienstverlening en dan toch de behoefte hebben om telefonisch of in andere (chat)vorm een vraag te stellen

Het gaat om toegang tot bestaande diensten voor ondersteuning en probleemoplossing lidstaten hoeven geen nieuwe servicediensten te ontwikkelen Het betreft hier dus voornamelijk content (tekstbeschrijvingen) die als onder-deel van de informatievoorziening (zie 22) de gebruiker wegwijs maakt naar de service-diensten in welke vorm van informatie voorzien deze diensten hoe zijn ze te bereiken wanneer et cetera

De SDG-verordening geeft tevens aan dat de servicediensten via zoeken op de Europese toegangspoort goed te vinden moeten zijn en gaat daar een zoekservice voor aanbieden binnen Your Europe De service- en hulpdiensten waaraan in Annex III wordt gerefereerd refereren aan zeven bestaande Europese Richtlijnen (3) en Verordeningen (4)

Invoering geldt voor december 2020 voor gemeenten december 2022

252 Wie wordt geraaktDe dienstverleners die betreffende servicediensten verlenen zullen dus een adequate beschrijving moeten geven in het Nederlands en Engels van de diensten die ze verlenen De Dienstenrichtlijn is de facto voorganger van de SDG-verordening In Nederland is Ondernemerspleinkvknl daarop

ingericht als eerste in de lijst hiernaast De overigen betreffen zaken als voorschriften voordehandeltevensspecifiekhandelinbouwproductenberoepskwalificatiesgrensoverschrijdende gezondheidszorg diensten voor arbeidsvoorziening consumentengeschillen Ook deze zijn op basis van bijbehorende EU-richtlijnen al door Nederland ingericht (zie de volgende tabel)

De Dienstenrichtlijn verplicht elk land 1 loket aan te wijzen waar ondernemers hun zaken kunnen regelen In Nederland is Ondernemerspleinnl dit dienstenloket Ondernemers kunnen bij dit loket veilig informatie uitwisselen met overheidsinstanties Bijvoorbeeld over de aanvraag van vergunningen

Welke impact andere websites dan Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl gaan ondervinden is nog niet bekend Zij kennen nog niet van alle diensten een Engelstalige variant Rijksoverheid biedt wel Engelstalige afhandeling van vragen die niet in de Nederlandse taal worden gesteld zowel mondeling als schriftelijk

In de impactanalyse zijn betrokken partijen niet benaderd omdat het om bestaande dienstverlening gaat die beschreven moet worden -in veel gevallen zal die beschrijving er ook al wel zijn- en de beschrijving niet hoeft te worden aangepast

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen1 Eeacuten loket Rijksoverheid

Digitaal Onder-nemersplein

wwwrijksoverheidnlwwwgovernmentnl

Ondernemerspleinkvknl

Dienstenloket Alle lidstaten van de EU heb-ben een digitaal loket voor dienstverlenende ondernemers het Point of Single Contact (PSC) Op Ondernemersplein alle procedures die onder de Dienstenwet vallen Met Be-richtenbox aanvragen digitaal afhandelen Buitenlandse ondernemers kunnen terecht op Businessgovnl

2 Productcontactpunten

Antwoord voor bedrijven

Ondernemerspleinkvknl Businessgovnl

Verordening 7622008EG verplicht tot het oprichten van productcontactpunten in elke lidstaat Gratis info over nationale technische voorschriften en regels van wederzijdse erken-ning Ter voorkoming dat bedrijven producten maken die niet worden toegelaten tot de markt van een andere lidstaat

3 Productcontactpunten voor de bouw

BZK wwwcontactpuntbouw-productennl

4 Nationale assis-tentiecentra voor beroepskwalificaties

SZWIcDW wwwidwnl Informatiecentrum Diplomawaardering

KCH (stichting) httpkchnl Branche-instituutvoorberoepskwalificatiesexamineringcertificeringenkwaliteitsborgingin de Retail

33

Annex III Rubrieken Organisatie URL Toelichting Opmerkingen5 Nationale con-tactpunten grensoverschrijden-de gezondheids-zorg

CAK ndash NCPCBHC

httpscbhchetcaknlnl-nl

Nationaal contactpunt voor grensoverschrij-dende zorg

6 EURES UWV wwwwerknlwerk_ EURES is een samenwerkingsnetwerk opgezet om het vrije verkeer van werknemers tussen de 28 EU-lidstaten Zwitserland IJsland Liech-tenstein en Noorwegen te vergemakkelijken

7 Onlinegeschillenbeslech-ting (consumenten)

ECC wwweccnederlandnl Europees Consumenten Centrum Online Dispute Resolution (ODR)

SGC wwwdegeschillencom-missenl

De stichting Geschillencommissies voor Con-sumentenzaken

SKGZ wwwskgznl De Stichting Klachten- en Geschillen Zorgver-zekeringenINFORMATIE ALLEEN IN NL

Kifid wwwkifidnl DeStichtingKlachteninstituutFinancieumlleDienstverlening

Huurcommissie wwwhuurcommissienl De Huurcommissie

253 EisenAan de service- en hulpdiensten uit Annex III worden al vanuit verschillende Europese richtlijnen en verordeningen eisen gesteld De SDG-verordening stelt daarnaast nog expliciet de volgende aanvullende eisen

De hulpdiensten dienen via verschillende kanalen online toegankelijk te zijn (artikel 7)

De hulpdienst dient Een redelijke uitvoeringstermijn te hanteren

rekening houdend met de complexiteit Bij verlenging van termijnen gebruikers

vooraf te informeren Indien een betaling vereist is de gebruiker

de mogelijkheid te bieden digitaal tebetalen met algemeen beschikbaregrensoverschrijdende betaaldiensten (artikel132e) Dit betekent dus dat bijvoorbeeldiDEAL niet voldoet

254 BouwstenenTen opzichte van het Informeren (Annex I van de SDG-verordening) komen er voor zover wij kunnen constateren geen nieuwe bouwstenen bij er moeten teksten worden geproduceerd en verzameld die teksten moeten aan kwaliteitscriteria voldoen en moeten landelijk en Europees gepubliceerd worden in Nederlands en Engels Een zoekmachine vergemakkelijkt het vinden van de juiste informatie Het is niet geheel duidelijk waarom voor dit onderdeel een zoekmachine apart voor dit artikel wordt genoemd in relatie tot de gemeenschappelijke gebruikersinterface waarin volgens de SDG-verordening ook zoekfunctionaliteit behoort

26 Besturing

261 Wat zegt de verordeningDe SDG-verordening geeft niet alleen aan wat Nederland als lidstaat moet doen om EU-burgers en bedrijven te informeren de verordening geeft ook aan hoe Nederland zich over die verplichting heeft te verantwoorden Iedere lidstaat stelt namelijk een Nationaal Cooumlrdinator aan die aanspreekbaar is op het gehele resultaat dat Nederland neerzet als gevolg van de SDG-verordening De Nationaal Cooumlrdinator gaat deel uitmaken van een Europese Cooumlrdinatiegroep die daarmee een sturende rol neemt in de implementatie van de SDG-verordening de komende 2 ndash 5 jaar en daarna De SDG-verordening geeft aan dat er een jaarlijkse Werkprogramma gaat komen waarin gebruikerservaringenwordengeeumlvalueerdenmogelijke verbeteringen in het functioneren van de informatievoorziening worden ingepland en uitgevoerd In feite staat er daarmee in de verordening een jaarlijkse Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cirkel ingebed

Ophalen gebruikersfeedbackDe SDG-verordening geeft aan dat de Commissie moet lsquotoezien op de nalevingrsquo samen met de Nationaal Cooumlrdinatoren De Commissie geeft daarin ook een ambitie aan ldquoDeze verordening moet het stroomlijnen van de governance regelingen voor de onder de toegangspoort vallende diensten bevorderen en vergemakkelijken (Toelichting 73)

Maatregelen voor lidstaten die onvoldoende meewerken zijn

34

1 Lidstaat wordt verzocht maatregelen te nemen

2 Lidstaat krijgt lsquoaanbevolen maatregelenrsquo in de cooumlrdinatiegroep te bespreken

3 Lidstaat ontvangt een brief met aanbevelingen

4 Lidstaat wordt ontkoppeld van de Europese toegangspoort zolang de verbeteringen niet zijn doorgevoerd

Eind 2018 heeft de Commissie alle lidstaten verzocht de Nationaal Cooumlrdinator te benoemen en de eerste sessie van de cooumlrdinatiegroep vond plaats in februari 2019

262 Wie wordt geraaktEZK heeft tot nu toe als vertegenwoordigend departement de belangen van Nederland in de Europese dialoog verwoord het departement heeft namens ons land actief mee gedaan aan de uitwerking van de SDG-verordening

BZK en EZK zijn op dit moment in gesprek over de overdracht van het SGD dossier naar BZK De invulling van de functie van Nationaal Cooumlrdinator de uitwerking van lsquoimplementing actsrsquoendefinancieringvandeimplementatiezullen daarin de nodige aandacht vragen Het is op dit moment niet bekend op welke wijze de verantwoordelijkheden de komende periode worden verdeeld Verder is er inspanning nodig ten aanzien van de implementatie communicatie (oa richting gemeenten) monitoring en handhaving Het is cruciaal voor het traject dat daar in de besturing voldoende aandacht aan wordt besteed

Deelnemers van de werkgroepen hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden ook in de volgende (implementatie) fase nauw betrokken te worden

263 EisenIn het kader van de besturing (governance) stelt de verordening een aantal concrete eisen aan de informatie die geleverd moet worden Koppelingen naar de informatie de online

procedures en de ondersteuning worden bijgehouden en verstrekt aan het EU-koppelingen register

De verstrekking vindt plaats via de Nationaal Cooumlrdinator (artikel 193) Indien mogelijk wordt de koppelingsinformatie rechtstreeks vanuit de nationale systemen geleverd aan het koppelingenregister (wens artikel 194)

Met betrekking tot de Informatieverstrekking en ondersteuning worden gebruikscijfers verzameld en in EU verband gedeeld (artikel 241) De methode van verzamelen en uitwisselen zal nog nader worden vastgesteld De gebruikscijfers voor ondersteuning omvatten bruikbaarheid vindbaarheid kwaliteit en reactietijd De exacte definitiesvandeteverzamelenverstrekkengegevens zullen nog nader worden vastgesteld (artikel 242) Een webpagina die deel uitmaakt van de toegangspoort geeft een gebruiker toegang tot een evaluatiehulpmiddel (artikel 252) De Commissie zorgt voor het evaluatie-hulpmiddel waarmee een gebruiker via de toegangspoort een dienst kan evalueren Vanuit alle webpaginarsquos op de toegangspoort dient de gebruiker toegang te hebben tot dit hulpmiddel

264 Inpassen in de huidige besturingDe SDG-verordening brengt met zich mee dat Nederland in EU-verband als een eenheid moet functioneren Nederland werkt op het hoogste niveau in eacuteeacuten verband met de Commissie en de lidstaten en opereert daarin vanuit nationaal niveau De Nationaal Cooumlrdinator vertegenwoordigt daarin alle departementen uitvoeringsorganisaties gemeenten en andere organisaties en rapporteert over de voortgang in ons land vanuit het geheel

De opzet van de (digitale) dienstverlening in Nederland is daarentegen vanuit het principe van subsidiariteit ingericht Iedere organisatie kentdaarineenspecifieksub-domeinwaardeze organisatie integraal verantwoordelijk is voor de diensten en producten die aan burgers enof bedrijven worden geleverd De indeling van die (sub)domeinen is niet eacuteeacuten-op-eacuteeacuten gelijk aan de indeling die in de SDG-verordening wordt gehanteerd Op sommige themarsquos zijn meerdere Nederlandse overheidsorganisaties verantwoordelijk (denk aan verhuizen naar Nederland en een bedrijf starten in Nederland)

Kortom de SDG-verordening gaat uit van een (meer centraal) organisatiemodel en de Nederlandse dienstverlening is ingericht volgens een ander organisatiemodel dat vanuit de basis meer uitgaat van decentrale verantwoordelijkheden Dit kan spanning geven tijdens de voorbereiding en uitvoering van de SDG-verordening die betrekking heeft op de rollen en verantwoordelijkheden van individuele overheidsorganisaties

35

Rollen en verantwoordelijkheden

EU ndash Europese Commissie Europese cooumlrdinatie Financiering van vertalingen EC stelt een Cooumlrdinatie

Groep toegangspoort in

Instrumenten Inrichting Europese gateway

(User Interface) waaraan lidstaten zich houden

Ontwikkeltbeheert Europese ICT-oplossingen

Jaarlijks werkprogramma In het geval van

ldquoverslechteringrdquo vragen om corrigerende maatregelen

Delen van best practices Brief met aanbevelingen Verwijzingen in gateway

naar Nl tijdelijk uitschakelen Financiering EU-bouwstenen

en vertaling (vertaling vast jaarbudget)

NL ndash Nationaal Cooumlrdinator en opdrachtgever Nederland benoemt

nationale cooumlrdinator die ons land vertegenwoordigt

Vertegenwoordigt NL-domeinen

Neemt deel aan Cooumlrdinatiegroep met de Commissie en de andere lidstaten

Nationaal Cooumlrdinator voert landelijke kwaliteitsmonitoring

Kwaliteit van informeren (accuraat volledig actueel duidelijke structuur en presentatie bronvermelding en koppelingen)

Kwaliteit van informatie over procedures (duidelijke en gebruikersvriendelijke uitleg)

Kwaliteit van informatie diensten probleemoplossing

Vertaling van informatie Synchroniseer repositories

met Gateway

DV ndash dienstverlenende overheden en private partijenInformeren Beschrijf de diensten volgens

criteria en kwaliteitseisen SDG vertaal

Check ieder jaar of beschrijvingen voldoen rapporteer aan nationale cooumlrdinator

Doe de verwijzingen in repository synchroniseer met EC

Procedures Verwijzing procedure in

repository Per procedure digitale

intake en afhandeling Informeer gebruiker over

voortgang en afhandeling (aansluiting Berichtenbox)

Service Verwijs naar bestaande

informatie-knooppunten

36

3 Gevolgen voor de Nederlandse digitale overheid

31 Conclusies impact op Nederland

1 De SDG-verordening is voor Nederland vooral een organisatorische uitdagingUit de impactanalyse blijkt dat de werklast voorspecifiekeorganisatiesdiehebbenmeegedaan aan deze analyse gevarieerd is Partijen voor wie Europese dienstverlening al gewoon is moeten vooral een schepje toevoegen meer van hetzelfde Partijen waarvan meer diensten en producten geraakt worden hebben uiteraard ook meer inspanningen te gaan De verschillen zijnaanzienlijkziedefinancieumlletabeloppagina 37Het werk is verdeeld over heel veel partijen Tegelijkertijd moet al dat werk gaan leiden tot een integraal informatieaanbod voor de EU-doelgroepen en daarin zit de crux Om het aanbod vanuit de Nederlandse inrichting van de overheid op een gebruiksvriendelijke en toegankelijke manier bij de EU-burger en ondernemer te krijgen is eacuteeacuten van de cruciale uitdagingen in de digitalisering van de overheid

2 Het ambitieniveau waarmee Nederland invulling geeft aan de SDG-verordening bepaalt het succes voor onze burgers en bedrijven en de inspanning voor de overhedenNederland andere lidstaten en Commissie moeten de komende 5 jaar nog veel uitwerken in hoe we de SDG gaan realiseren zeker als het gaat om online-dienstverlening over de grens en het uitwisselen van bewijzen tussen lidstaten Die hebben potentieel effect op dienstverlenings- en interne werkprocessen informatievoorziening en ICT van uitvoeringsorganisaties Nederland heeft veel bouwstenen voor de verordening al in huis maar die moeten wel -op de juiste manier- worden benut Die bouwstenen zijn beschikbaar maar zullen verder ontwikkeld en geschikt moeten worden gemaakt voor deze nieuwe opgave Datzelfde geldt voor de inzet van de Europese bouwstenen waar Nederland zijn ervaring voor in zou kunnen brengen

3 De bedoeling van de SDG-verordening kan alleen landelijk en Europees worden gerealiseerd op basis van een gemeenschappelijke inspanningAls Nederland een resultaat wil neerzetten

zoals in de bedoeling ligt van de SDG-verordening moet er intensief worden samengewerkt Overheidsbreed en EU-breed De dienstverleners verrichten het werk dat onder hun eigen verantwoordelijkheid valt maar kunnen tegelijkertijdprofiterenvanhetwerkdatlandelijk al geregeld wordt Start met een uitdagend maar haalbaar ambitieniveau en ontwikkel door middels een groeimodel zodat je stapsgewijs kunt opschalen en het platform opbouwt Partijen worden daarin afhankelijk van elkaar dat maakt de weg ernaar toe soms oncomfortabel Het gemeenschappelijke resultaat is uiteindelijk van hogere waarde ondanks dat de weg ernaar toe mogelijk meer moeite en tijd kost Willen we een stevige ambitie met elkaar bereiken dan kan dat alleen met voldoende richting en gerichte afstemming Daar moet een capabele besturing op komen Besturing die betrokken partijen meeneemt en motiveert om er samen werk van te maken In het sturen bepalen welke (tussen)resultaten er moeten komen en hoe we daar het meest effectief komen Ook hier raden we aan groeiscenariorsquos het juiste ambitieniveau vaststellen op basis van haalbaarheid kleine stappen en niet alles in eacuteeacuten keer

4 Definancieumlleinschattingenlopenteveeluiteen om de optelsom te kunnen maken voordeheledigitaleoverheidEenreeumlleMaatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) ontbreekt nog De meeste deelnemende organisaties hebben op verzoek van ICTU de impact op hun organisatie ingeschat De inschattingen lopen sterk uiteen van 0-2 manjaren tot miljoenen eurorsquos per organisatie Op inhoud zijn die verschillen slechts ten dele verklaarbaar Verschillen worden vooral veroorzaakt door diverse ambitieniveaus per organisatie andere aannames -ook over de wijze van implementatie- en verschillen in berekeningen zelf De conclusie moet zijn dat er in dit stadium voor Nederland geen totale begroting te maken is Vast staat inmiddels wel dat de bedragen aanzienlijk hoger zullen oplopen dan de 2 miljoen euro die de Commissie vooraf heeft ingeschat Het Nederlandse kabinet heeft de Commissie er al op gewezen dat de impact op de

37

dienstverlenende organisaties zelf daarin niet zijn meegerekend Meer gelijkschakeling in soorten kosten en een ambitieniveau dat landelijk is vastgesteld kunnen in een volgend stadium -onder een stevige besturing- alsnog tot eenreeumlleinschattingvanbatenenkostenleiden Een aantal overheidsorganisaties waaronder gemeenten en waterschappen zijn bezorgd dat de SDG-verordening kan leiden tot een desinvestering Niet voor iedere dienstverlener leidt Europese dienstverlening vanzelf tot een positieve kosten baten afweging voor sommige partijen dreigt disproportionele investering ten opzichte van de opbrengst per gebruiker

Het is daarom verstandig dat niet alleen de kosten maar ook de maatschappelijke baten in kaart worden gebracht Het gaat om baten direct als gevolg van dienstverlening aan EU-burgers en bedrijven maar ook om indirecte baten die ontstaan doordat we de landelijke digitale overheid daarmee ook op weer een hoger niveau kunnen duwen

32 Impact van informeren

321 AlgemeenTen aanzien van de rollen en verantwoordelijkheden van overheden trekken we op dit moment de volgende conclusies

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)EZK heeft op dit moment de verantwoordelijkheid voor dit dossier Gesprekken om het over te dragen naar BZK lopen nog

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)Over de implementing acts zal in Brussel de komende jaren nog worden onderhandeld BZK zal de komende jaren aanpassingen aan GDI-voorzieningen moeten doen om deze gereed te krijgen Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening voor burgers en ondernemers uit andere Europese landen zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Gemeenten ICTU heeft voor deze impactanalyse nauw opgetrokken met VNG Realisatie VNG Realisatie heeft in aanvulling op deze (landelijke) impactanalyse -in opdracht van het ministerie van BZK- een eigen impactanalyse uitgevoerd gericht op gemeenten Deze impactanalyse is op te vragen bij VNG Realisatie

Voor de analyse heeft VNG Realisatie de volgende bronnen gebruikt Plenaire bijeenkomsten vanuit ICTU met

overheden die door de verordening geraakt worden

Verdiepende interviews bij acht gemeenten Een expertbijeenkomst met gemeenten en

vertegenwoordigers van landelijke partijen die een rol gaan spelen bij het aansluiten op SDG over ambitie en gewenste vormgeving van de dienstverlening

Toetsen van de bevindingen bij betrokken partijen in een bijeenkomst van de begeleidingscommissie

De conclusies van VNG Realisatie staan weergegeven in paragraaf

WaterschappenVoor de waterschappen trekt ICTU de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening ICTU heeft contact gezocht met de Unie van Waterschappen(UvW)omditteverifieumlrenDeuitkomst van deze afstemming luidde dat de Unie het met ICTU eens is dat de Waterschappen over hun diensten en producten EU-burgers en bedrijven moeten informeren volgens de SDG-verordening Dit geldt bijvoorbeeld voor het innen van waterschapsbelasting mogelijk relevant voor Europese gebruikers Samen met de Waterschappen moet dit nog wel bevestigd worden

ProvinciesVoor provincies komt ICTU tot de conclusie dat deze mogelijk ook geraakt worden door de verordening Bij presentaties over de SDG waar medewerkers vanuit provincies aanwezig waren is aangegeven dat buitenlandse ondernemers met provinciale dienstverlening te maken krijgen via het omgevingsloket ICTU heeft contact gezocht met Interprovinciaal Overleg (IPO) om ditteverifieumlrenDeprovinciesbevestigeninoverleg met ICTU dat zij verplichtingen hebben naar aanleiding van de SDG-verordening

322 Werkgroep 1 - InformerenIn lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo hebben de partijen deelgenomen die een rol hebben in de landelijke digitale loketten Onder de hoede van het Ministerie van Algemene Zaken draait Rijksoverheidnl en de Engelstalige variant Governmentnl (zie paragraaf 323) Het Ministerie van BZK is opdrachtgever voor Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl gericht op bedrijven als doelgroep (zie paragraaf 324)

38

Gedurende de werkgroep-sessies in 2018 is onderzocht wat de betekenis kan zijn van een centrale voortrekkersrol van deze landelijke loketten Zeker is dat het voor de dienstverlenende organisaties een ontlasting kan zijn als de redactieteams van deze loketten zich ontfermen over de algemeen-wettelijke beschrijving van de Nederlandse diensten en producten Daar waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de dienstverlenende organisaties ligt zullen deze ook zelf de beschrijving van de dienst moeten maken Die rol is verder uitgewerkt in de vorm van een aantal aannames die in het kader lsquoUitgangspunten Informerenrsquo op de volgende pagina beschreven staan De bereidheid van de landelijke loketten om deze centrale rol op zich te nemen is in de werkgroep doorgesproken Voor wat dit inhoudt qua consequenties en eerste inschattingen is een verkenning uitgevoerd maar een concreet plan zal pas in de volgende fase worden uitgewerkt Overigens gaat het niet alleen om de landelijke digitale loketten maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor de onderliggende bouwstenen Samenwerkende Catalogi en Antwoord voor Bedrijven

De redactieteams van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl hebben samen met ICTU getracht per dienst of product de huidige en gewenste situatie in kaart te brengen Het resultaat is samengevat terug te zien in de overzichtstabel in Bijlage A Er zijn op een aantal punten verschillen tussen de huidige situatie en dat wat er straks onder de SDG-verordening geregeld moet zijn De beschrijvingen in de huidige teksten

voldoen niet op alle aspecten (structuur kwaliteit) aan wat de SDG-verordening voorschrijft overigens op heel veel aspecten al wel

Niet alle beschrijvingen van Nederlandse diensten en producten zijn in de huidige loketten opgenomen daarin is ook een verschil tussen de Nederlandstalige en Engelstalige loketten

Niet alle dienstverleners zijn in staat de gevraagde beschrijvingen actueel en toegankelijk te houden dit is ook de ervaring eerder met de invoering van de Dienstenwet in 2010

Niet alle relevante diensten en producten van de aangesloten dienstverleners zijn opgenomen in de index Samenwerkende Catalogi

De afstemming tussen de landelijke loketten en de verantwoordelijke dienstverleners (over een goed in elkaar overlopende beschrijving die consistent is) moet nog worden georganiseerd

Er moet nog veel aandacht worden besteed aan de beste manier om de gebruikersvraag (aan de hand van een event zoals trouwen of bedrijf starten) te koppelen aan de juiste combinatie (aanbod)van Nederlandse diensten manieren van ontsluiting zijn thematisch -zoals in de SDG-verordening- zoeken -ook in de SDG-verordening- lsquoklantreisrsquo of lsquodraaiboekrsquo vraag-antwoord spel De Nederlandse loketten hebben hier ook ervaring mee dit is deels nog in ontwikkeling en niet over de volle breedte al uitgerold

De plannen die er nog moeten komen om op al deze punten oplossingen te bedenken zullen in samenspraak tussen de loketten en de dienstverleners worden ontwikkeld Daarbij dient te worden opgemerkt dat AZ en BZK weliswaar opdrachtgever zijn maar dat aan beide loketten ook een bundeling van verschillende organisaties actief is in het ontwikkelen en beheer ervan De Nationaal Cooumlrdinator heeft hierin een cooumlrdinerende rol De beschrijving daarvan voert buiten deze analyse

In de volgende paragrafen staat beschreven wat Nederland al in huis heeft aan digitale loketten en onderliggende bouwstenen en wat daarvoor een eerste inschatting van de impact is

39

Uitgangspunten Informeren

In lsquowerkgroep 1 - Informerenrsquo is vooruitgekeken naar hoe de informatievoorziening aan EU-burgers en -bedrijven er straks uit ziet Dit is relevant in de impactanalyse omdat daarmee de uitgangspunten gedeeld worden als gemeenschappelijke aannames waarmee de deelnemers van werkgroep 1 hun eigen inzet beoordelen Op grote lijnen was in de werkgroep consensus opeenaantalspecifiekevragenwasernogverschilvanmeningHetresultaatisgedeeldmet de andere werkgroepen maar moet nog tot besluitvorming leiden waarbij ook de consequenties in tijd en geld moeten worden meegewogen

Uitgangspunten informatieontsluiting

1 De informatie over de diensten van overheden uit Annex I II en III worden door het verantwoordelijke bestuursorgaan op een eigen website gepubliceerd

2 Gemeenten provincies en waterschappen kunnen er ook voor kiezen gemeenschappelijke teksten teformulerenmetevtspecifiekeaanvullingen zoals openingstijden

3 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl publiceren in het Nederlands en in het Engels samenvattende hoofdteksten van alle diensten en producten Deze partijen stemmen deze algemene teksten af met de organisaties die deze dienst daadwerkelijk uitvoeren De verdeling van verantwoordelijkheden behoeft aanscherping Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid met Antwoord voor Bedrijven

4 Voor een optimale klantreis zijn verbindende teksten nodig die verwijzen naar Nederlandse diensten en aansluiten op levensgebeurtenissen van de doelgroep Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl stellen de klantreis op en leveren deze tevens aan Your Europe

5 Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl zijn tevens in staat EU-burgers en bedrijven de Nederlandse diensten in verschillende gebruiksvriendelijke manieren te ontsluiten Bijv aan de

hand van klantreizen (lsquostuderen in NLrsquo) themarsquos (lsquoondernemen in NLrsquo) en zoeken

6 De Europese portaal leidt rechtstreeks naar de Nederlandse broninformatie (NB Hierover is binnen de werkgroep geen eensluidend standpunt Vanuit het ministerie wordt geadviseerd direct door te verwijzen naar de dienstaanbieders om zo een zo kort mogelijke klantreis te faciliteren Om te bezien wat hierbij de optimale keus is wordt een gebruikerstest uitgevoerd met het huidige Your Europe businessgov en govermentnl

7 Over NL zijn in Your Europe dus niet alleen de links naar diensten vindbaar maar ook de samenvattende hoofdtekst

8 Onbekend is hoe informatie vanuit deze portalen aan Your Europe kan worden aangeleverd Aangenomen wordt dat Europa een standaard zal vaststellen voor het aanleveren van informatie aan het Europese portaal door lidstaten

9 De handhaving en uitvoering op de dienstenwet wordt uitgevoerd door het samenwerkingsverband Ondernemersplein (KVK) en Antwoord voor Bedrijven (RVO) Het is doelmatig om de landelijke handhaving van de SDG-Verordening bij eacuteeacuten partij te beleggen (voor burgers en bedrijven) gelijk aan de Dienstenwet

40

323 Governmentnl Governmentnl is de Engelstalige website van Informatie Rijksoverheid Het is geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling van Rijksoverheidnl het aanbod aan onderwerpen is beperkter en meer toegeschreven op een niet-Nederlandstalig publiek Indien informatie die nodig is voor de SDG wel beschikbaar is op Rijksoverheid nl maar niet op Governmentnl zal een vertaling volstaan Voor sommige diensten en producten is echter ook geen Nederlandstalige tekst beschikbaar deze zal dus moeten worden geschreven en vertaald Op Rijksoverheidnl worden beleidsplannen

wetten en regels uitgelegd voor burgers bedrijven en journalisten Dit bestaat uit teksten die de redacteuren afstemmen met de ministeries in redactiecommissies

Op Rijksoverheidnl is informatie te vinden uit de Dienst-Productcatalogus (DPC) Het digitale loket kent nog geen lsquoinformatieproductenrsquo zoals de identificatieplichtNaaraanleidingvandeimpactanalyse is de conclusie getrokken om die wel te gaan toevoegen

Op Rijksoverheidnl is geen informatie beschikbaar van andere overheden alle informatie is afkomstig van de ministeries Zo wordt geen informatie van gemeenten of van uitvoeringsorganisaties die onder ministeries vallen gepubliceerd Organisaties zoals Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Belastingdienst of Rijkswaterstaat hebben hun eigen websites Rijksoverheidnl wijst de weg naar informatie van deze organisaties Dit vraagt dus inzet en capaciteit van betrokken overheidsorganisaties eacuten afstemming

Ook verwijst Rijksoverheidnl door naar overheidssites over bepaalde themarsquos zoals de website Ondernemerspleinkvknl over subsidies regels en vergunningen voor bedrijven

Afstemming is verder noodzakelijk met Buitenlandse Zaken die een nieuwe website maakt voor Nederlanders in het buitenland Voor wat betreft de Nederlanders in de lidstaten is er natuurlijk overlap en moet worden bewaakt dat teksten liefst worden hergebruikt Op zich is de doelgroep van de SDG-verordening wel anders

Te verwachten impactOp dit moment biedt DPC anderstalige productbeschrijvingen aan via Governmentnl Bestaande content wordt deels vertaald en krijgt een plek op Governmentnl De verplichting voor informatie ligt in eerste instantie bij de dienstverlenende organisatie en niet bij Rijksoverheidnl de laatste levert op dit moment alleen een algemene beschrijving

DoorverwijzingenDiensten en producten van het Rijk bestaan in de regel uit doorverwijzingen naar webpaginarsquos van uitvoeringsorganisaties Per product moet bepaald worden in hoeverre deze landingspagina voldoet aan de eisen van de SDG Ook de omschrijving zelf moet doorgelopen worden op de kwaliteitseisen van de SDG Het gaat om circa 250 bestaande diensten en producten

VertalingenOp dit moment worden vertalingen uitgevoerd door een vertaalbureau van de Rijksoverheid en bekostigd door de Europese Unie (voor de kosten hiervan gaan wij uit van 18 cent per woord (bij gemiddelde van 250 woorden per pagina) Onze voorkeur gaat echter uit naar inhuur van een vertaler (op kosten van de EU) Dit zorgt voor focus en een betere grip op de kwaliteit van het eindproduct

ContentcreatieMet alleen een vertaling van bestaande content zijn we er nog niet De SDG vraagt ook om diensten en producten die wij nu nog niet kennen Bijvoorbeeld een algemene omschrijving vandeidentificatieplichtDezecontentkangecreeumlerdwordendoordecentraleredactiemaar de verantwoordelijkheid en accordering ligt bij de verantwoordelijke overheid Uitgaande van circa 30 nieuwe product-beschrijvingen zal de bijdrage van de redactie aan content-creatie circa 4 uur per product zijn Het aantal ontbrekende diensten en producten wordt momenteel nader geiumlnventariseerd VNG inventariseert de diensten en producten die voor gemeenten relevant zijn Afhankelijk van de samenwerking die gemeenten willen aangaan (generiek delen van informatie) zal de druk op de centrale redactie groter of kleiner zijn

41

Financieumlle inschattingGovernmentnl Fase Incidenteel

uren Tarief TotaalDoorverwijzingen 500 euro100 euro50000Vertalingen 125 euro100 euro12500Contentcreatie 120 euro100 euro12000TOTAAL 745 euro100 euro74500

Prototype overheidsbrede dienstverlening

De Dienst Publiek en Communicatie (DPC) van het ministerie van Algemene Zaken ontwikkelt in opdracht van de Voorlichtingsraad (VORA) een prototype waarbij de gebruiker op 1 plek alle overheidsdiensten kan vinden De optimale klantreis is daarbij het uitgangspunt Het prototype laat een vergezicht zien hoe de dienstverlening eruit kan zien als we met meerdere overheidsorganisaties samenwerken en alleen de gebruiker centraal zetten

Uitvoeren van taken uitleg over diensten en productenDPCheeftinhaarprototypehetprocesrijbewijs(fictief)uitgewerktoveralleoverheidslagenheenIn dit vergezicht kan de bezoeker op eacuteeacuten locatie Algemene informatie vinden over het rijbewijs Online zijn nieuwe rijbewijs aanvragen door middel van zijn DigiD Kiezen of hij zelf zijn gegevens invult of gegevens automatisch laat ophalen bij betrokken

overheidsorganisaties Eacuten de status van zijn aanvraag bekijken in zijn persoonlijke ldquomijnrdquo omgeving

Prototype en de SDGHet prototype biedt grote kansen om te voldoen aan de SDG-verplichtingen Er zijn mogelijkheden om de dienstverlening volledig in te richten op de gebruiker en tegelijkertijd te voldoen aan de verordening Bijkomstigheid is dat bijvoorbeeld gemeenten die processen kunnen overnemen zodat ook zij voldoen aan de verplichtingen

42

324 BusinessgovnlBusinessgovnl is de Engelse variant van Ondernemerspleinkvknl Het betreft net als Governmentnl geen eacuteeacuten-op-eacuteeacuten vertaling Net als bij Rijksoverheidnl is de content van de Nederlandse site een stuk completer en geschreven voor een andere doelgroep

Via Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl vindt een ondernemer informatie en advies van de (semi-)overheid Wetgeving belastingregels maar ook subsidies ondernemersevenementen en branche-informatie zijn hier te vinden Alles staat op eacuteeacuten plek zodat de ondernemer niet hoeft te zoeken naar informatie op de site is meer uitleg hierover te vinden

Ondernemersplein en Businessgovnl is een initiatief van het ministerie van BZK Voor deze site maakt een team redacteuren van verschillende overheden samen content voor ondernemers

De content van gemeenten blijft ondanks dat de Dienstenrichtlijn anders voorschrijft onvolledig Ondernemersplein is door de huidige opzet wat betreft infrastructuur en organisatie en besturing op dit moment alleen afnemer van productbeschrijvingen en heeft niet of nauwelijks invloed op de kwaliteit

Te verwachten impactVoor Antwoord voor Bedrijven zal de impact beperkt zijn de informatie over wet- en regelgeving is al grotendeels op orde en wordt ontsloten via Ondernemerspleinnl Met de websites Ondernemerspleinkvknl en Businessgovnl heeft Nederland een goede basis en dekt al respectievelijk 93 en 85 van de informatiegebieden van Annex IEr is uitbreiding van het kleine team nodig om bestaande informatie aan kwaliteitseisen te laten voldoen eacuten up-to-date te houden Een aantal procedures van Annex II dienen beter beschreven te worden in het Nederlands of Engels maar de impact van die werkzaamheden wordt ingeschat op laag gezien het aantal procedures en het aantal SDG-assistentiediensten

Condities en aannamesCommitment van assistentie verlenende diensten aan het redactiemodel van Digitaal Ondernemersplein (DOP) is wel vereiste Hetzelfde geldt voor uitvoerende organisaties voor Annex I en II Er zijn echter nog een aantal factorenonzekerheden die invloed kunnen hebben op deze schatting

Dit betreft (oa) keuzes voor Aansluiting nationale portalen op Your Europe

Gateway Wijze van afstemmen met Your Europe

redactie Verzamelen en ontsluiten van gemeentelijke

informatie Promotie van de SDG Rolverdeling tussen AvBAfB (RVO)

en Ondernemersplein samen met opdrachtgever

Voor de werking van Samenwerkende Catalogi is het belangrijk om uitgangspunten te formuleren bijvoorbeeld eerst lsquoaanpakkenrsquo van top 20-diensten en producten De verantwoordelijkheid van de bronhouders (zoals Gemeenten Uitvoeringsorganisaties Provincies en Waterschappen) moet helder worden afgesproken Idealiter krijgt de Nationaal Cooumlrdinator mandaat om hierop te kunnen handhaven gebaseerd op een goed implementatie- en communicatieplan

43

Financieumlle inschatting

Businessgovnl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE uitbreiding insights technische aspecten) 8280 euro100 euro828000

Gemeentelijke informatie PM PM PMDevelopment PM PM PMOverige eenmalige (systeem)kosten PM PM PMHoofdeindredactie Businessgovnl PM PM PM

Businessgovnl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalVoldoen aan SDG (FTE-uitbreiding insights technische aspecten) 4320 euro100 euro432000

Toelichtingopbouw urenNaast uitbreiding in FTE-redactie dienen de insights te worden verbeterd en zijn er technische aspecten die ook geregeld moeten worden Een optelsom laat zien dat er wekelijks naar schatting 96 tot 184 uur extra nodig is om te voldoen aan de SDG-verordening Uitgaande van een gemiddeld aantal werkweken in een jaar van 45 betreft dit naar schatting zorsquon 4320 tot 8280 uur extra per jaar Wat betreft de inschatting voor eenmalige en (jaarlijks) structurele kosten is vooralsnog de verwachting dat 8280 uur kan worden gehanteerd voor het eerste jaar en 4320 uur voor daarna Aanname is hierbij wel dat het aantal contentpartners niet substantieel stijgt

Belangrijk is verder om de PM-posten voor vooral gemeentelijke informatie development eventuele overige (systeem)kosten en hoofdeindredactie Businessgovnl te beseffen De genoemde uren en dus kosten kunnen door deze PM-posten oplopen Naar verwachting zal met name voor de gemeentelijke informatie de benodigde uren en budget (veel) hoger zijn dan de hierboven genoemde raming

De genoemde aspecten behoeven naar alle waarschijnlijk een eenmalige projectsubsidie om de functionaliteiten en informatie naar een bepaalde professionele standaard te krijgen Het betreft een optelsom voor het nationale informatiegedeelte van bedrijven waarbij wat betreft redactie de taakverdeling tussen Antwoord voor Bedrijven en DOP niet duidelijk is Mochten verantwoordelijkheden verschuiven dan heeft dat mogelijk consequenties voor de opgegeven raming Belangrijk om hierbij te melden is dat DOP geen invloed heeft op de bedrijfsvoering van Antwoord voor Bedrijven (RVO)

325 Samenwerkende Catalogi (SC) SC is een van de bouwstenen van de Generieke Digitale Infrastructuur De SC-standaard wordt beheerd door Logius Alle gemeenten provincies en waterschappen bieden momenteel informatie over hun diensten en producten aan volgens de SC standaard De ministeries van Economische Zaken (RVO) en Algemene Zaken (DPC) doen dat namens de Rijksoverheden Hierdoor ontstaat een verwijs-register een virtuele landelijke diensten en producten catalogus De lokale diensten en producten worden nu ontsloten via onder andere wwwoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl (voor Rijksoverheidnl wordt daaraan gewerkt)

Te verwachten impact Laag indien gebruikt wordt gemaakt van het standaard mechanisme van SC Het aandeel van Logius bestaat dan uit1 Ondersteuning bieden aan overheden om

de standaard goed toe te passen Dat past bij de reguliere rol die Logius heeft

2 Uniforme productnamen inregelen voor SDG Dit betreft een nieuwe categorie met zowel bestaande productnamen als nieuwe productnamen

3 Facetten toevoegen waarmee eenvoudig selecties kunnen plaatsvinden uit de landelijke catalogus (upl-facet en taal-facet)

4 De monitoringtool uitbreiden met een SDG-categorie Hiermee kan de handhavende instantie (net als bij de dienstenwet) op elk willekeurig moment zien welke overheidsorganisatie SDG-content heeft in het Nederlands enof Engels

44

Afhankelijk van te nemen ontwerpbeslissingen tijdens het vervolgtraject kan het ook zijn dat de SC-standaard aangepast moet worden In dat geval is de impact Middel of zelfs Hoog

326 Ministerie van BZKBZK moet (samen met AZ voor de activiteiten via rijksoverheidnl) actieve communicatie en handhaving inzetten op het aansluiten van de portalen ondernemersplein en rijksoverheidnl (in het geval van decentrale overheden via SC) Dit zal naar verwachting structureel 1 FTE kosten waarvan een deel kan worden opgevangen door de huidige inzet op de handhaving van de dienstenwet BZK zal de handhaving voor de burger- en bedrijven diensten en producten bij eacuteeacuten partij beleggen Daarnaast moet het Ministerie van BZK inzetten op verbetering van SC Voor deze kosten wordt een PM-post opgenomen

327 RolverdelingDe rolverdeling als gevolg van de uitgangspunten ziet er volgens werkgroep 1 als volgt uit

1 Digitaal Ondernemersplein (DOP)In de visie van BZK (= opdrachtgever) ligt het voor de hand dat Digitaal Ondernemersplein (DOP) een aantal verplichtingen voor zijn rekening neemt

DOP bepaalt welke diensten en producten in Nederland onder Annex I II en III vallen Over de relevante diensten en producten voor EU-bedrijven maakt DOP een samenvatting met verwijzingen

DOP zorgt voor

Afstemming van deze samenvatting met het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de complete dienstbeschrijving

Afstemming met Dienst Publiek en Communicatie (DPC) zie 2

De verwijzingen tussen de samenvatting en de complete dienstbeschrijving

Het monitoren van zaken zoals het gebruik van de teksten

DOP signaleert problemen bij de uitvoering en meldt deze bij opdrachtgever en partners

Voor Ondernemersplein is er in de huidige situatie een belangrijke afhankelijkheid voor bovenstaande richting Antwoord voor Bedrijven

2 Dienst Publiek en Communicatie rijksoverheidnlIn opdracht van het ministerie van Algemene Zaken (AZ) speelt Dienst Publiek en Communicatie (DPC) met rijksoverheidnl een centrale rol in de algemene voorlichting namens het Rijk aan Nederlandse burgers Als het gaat om de verantwoordelijkheid van DPC in de SDG-verordening gaan we uit van dezelfde uitgangspunten als onder 1 maar dan ten aanzien van EU-burgers

3 Samenwerkende CatalogiIn de visie van BZK (= opdrachtgever) is Samenwerkende Catalogi het meest geschikte instrument voor doorverwijzingen gericht op EU-burgers en bedrijven Samenwerkende Catalogi is een (niet volledige) verzameling van deeplinks met een korte toelichting wat deze inhouden Zeker voor lokale overheden is dit een handige centrale verwijsindex naar hun diensten en producten Voor andere overheidsorganisaties is afstemming met een centrale redactie effectiever

4 Gemeenten Provincies en andere uitvoeringsorganisatiesGemeenten provincies waterschappen en landelijke uitvoeringsorganisaties leveren de beschrijvingen van hun diensten en producten zelf aan eacuten een aantal -relevante- gedigitaliseerde procedures Deze organisaties informeren EU-burgers en -bedrijven via hun eigen websites en digitale uitingen en voldoen daarmee aan verplichtingen die voortkomen uit de SDG-verordening Tevens stellen zij de Nederlandse overheid en de Europese Commissie in staat hun doelgroepen via de landelijke en Europese portalen te bereiken Voor diensten en producten wordt landelijk ingevuld via redacties van DOP en DPC lokale overheden leveren via de verwijsindex van Samenwerkende Catalogi

45

33 Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen

331 Werkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselen

In lsquowerkgroep 2 - Digitaliseren en uitwisselenrsquo is vooral door de deelnemende landelijke uitvoeringsorganisaties en VNG Realisatie gekeken naar de impact van gedigitaliseerde procedures voor de EU doelgroep Voor de meeste organisaties geldt dat ze al ervaring hebben in meertalige dienstverlening die ook internationaal gericht is dit geldt niet voor UWV In die zin is waar de SDG-verordening toe verplicht niet nieuw Ook de grotere gemeenten kennen al internationale dienstverlening denk aandeexpatcentraErzijnmomenteel9officieumlleexpatcentra in Nederland Deze organisaties zijn overheidsorganisaties of stichtingen (van de gemeente en samenwerkingsverbanden met provincies enof organisaties in de regio) Zie voor meer informatie het kader op pagina 55

De inschattingen die ICTU tot nu toe ontvangen heeft komen neer op uitbreiding van dat aanbod aan teksten en formulieren Over de impact die dat heeft wordt wel verschillend gerapporteerd met name over de hoeveelheid werk die dit gaat kosten Des te meer behoefte is er aan antwoorden op de vragen gesteld in kader op pagina 18 die veel uitmaken voor het aantal diensten en producten en de hoogte van de inschatting tot zelfs een factor 100 aan toe

Zonder uitzondering hebben alle partijen zorgen over de verplichting tot uitwisseling van bewijzen met andere lidstaten (Once-Only principle) Zoals in paragraaf 224 is toegelicht is daar nog bijzonder weinig over bekend Partijen maken zich daarmee vooral druk over de impact op hun bedrijfsvoering en ICT In de werkgroep komt eveneens de vraag boven wat de business case is op dit onderdeel als het gaat om een vergelijking tussen de directe operationele kosten vs het uiteindelijk ervaren resultaat door de gebruiker

De vormgeving van digitale procedures springt eveneens als thema uit de discussie Vanuit de Nederlandse wetgeving zijn er op allerlei punten controles ingebouwd die gericht zijn op burgers en bedrijven die in ons land actief zijn Zij beschikken bijvoorbeeld daarmee vanzelf al over een inschrijving (Basisregistratie PersonenHandelsregister)eneenidentificerendnummer Vervolgens zijn digitale authenticatie en autorisatie weer verbonden aan (een check van) die landelijke registraties Zonder die authenticatie is in Nederland vervolgens voor de diensten uit Annex II geen dienstverlening

mogelijk Zorsquon aaneengeregen keten van diensten die tot een bepaald eindproduct leidt is voor EU-burgers en bedrijven van buiten Nederland nauwelijks beschikbaar

Een workshop van de werkgroep over een fictieveklantreisvaneenFransmaninNederlandleverde bijvoorbeeld het inzicht op dat vrijwel iedere Europeaan zich eerst moet registreren als niet-ingezetene (RNI) dan wel als ingezetene van Nederland (BRP) Registratie in RNI is een eerste grote hobbel Voor die inschrijving is de komst naar een balie in Nederland verplicht Voor authenticatie vervolgens is een geiumlmplementeerd eIDAS randvoorwaardelijk hetgeen op dit moment Europa-breed niet het geval is Pas daarna kan de Europeaan op zoek naar de bijpassende diensten en producten in Nederland Een lsquodraaiboekrsquo is een bijzonder krachtige manier om iemand door het landschap van de Nederlandse overheidsdienstverlening te leiden en zorsquon geleide klantreis zal hard nodig zijn

De doelstelling van de Commissie dat de Europeaan online diensten kan afnemen ter voorbereiding op activiteiten in Nederland wordt daarmee aanzienlijk genuanceerd Partijen onderschrijven het publieke nut om de dienstverlening voor deze EU-doelgroep meer toegankelijk te maken Tegelijkertijd kan het gemak van digitale dienstverlening op gespannen voet staan met de in Nederland ingevoerde checks vanuit fraudebestrijding waarbij nationale wetgeving bepalend blijft In veel sectorale wetgeving deels ingegeven door Europese richtlijnen zijn daarom belemmeringen te vinden die het (digitaal) slechten van sommige bureaucratische hobbels in de weg staat

332 Belastingdienst

Te verwachten impactDe Belastingdienst heeft op basis van Annex I en Annex II een inventarisatie gemaakt per middel Daarbij bestaat nu redelijk goed inzicht welke onderdelen worden geraakt door de verordening Afhankelijk van de wijze waarop de SDG-verordening wordt geiumlmplementeerd (naar de letter of lsquowatrsquo ruimer) varieert de inschatting van de benodigde inspanning van gemiddeld aanzienlijk tot veel Een concrete inschatting is nog niet te maken Ook zijn er bij de Belastingdienst nog veel vragen over de interpretatie van de verordening Deze worden eerst besproken

46

333 DUO

Te verwachten impactDUO heeft een quickscan gemaakt van de impact van Annex I en II van de Single Digital Gateway-verordening op de processen die DUO uitvoert Hieronder staan de resultaten van de quickscan die gebruikt kunnen worden voor het bepalen van de impact van de verordening

op de overheid in Nederland Deze quickscan van DUO heeft niet de hoedanigheid van een uitvoeringstoets

Impact Annex IIn dit overzicht wordt weergegeven hopeveel paginarsquos geraakt worden door implementatie van de SDG wanneer het gaat om informeren van de burger (Annex I)

Dienst Webpaginarsquos PDFFormulieren Wizards EngelsStaatsexamens 50 140Diplomarsquos 10 10Studiefinanciering 30 25International Visitor 40 15 bullOndersteunende informatie 20 20 bullWizards 5Vraag en antwoord 1500TOTAAL 150 1710 5

Deze informatie is al volledig beschikbaar in het Engels voor de overige diensten moet dit nog gebeuren

Een gedeelte van de online-informatie is al beschikbaar in het Engels op de diverse DUO-websites Een gevolg van de SDG is dat alle procedures die online worden aangeboden in een lidstaat voor de eigen ingezetenen ook toegankelijk moeten worden gemaakt voor gebruikers uit andere lidstaten (Annex II) Veel van de diensten van DUO worden geraakt door de SDG want deze diensten worden grotendeels al online aangeboden aan de ingezetenen van de eigen lidstaat

Op DUOnl (de openbare site) zijn informatie (Annex I) en procedures (Annex II) nauw met elkaar verweven In Annex I wordt de informatie in het Engels aangeboden het aanbieden van de diensten wordt gedurende Annex I aangeboden op de wijze zoals dit nu ook op duonl gebeurt De diensten worden nu aangeboden in het Nederlands en blijft zo in Annex I Bij het aanbieden van de dienst in het Nederlands wordt nu de toevoeging ldquoin DUTCH onlyrdquo getoond Dit geldt voor Annex I voor aanbieden van de diensten via het digitale kanaal (DigiD en MIJN DUO) en de formulieren Voor Annex II is het wenselijk dat de diensten die nu al online aan de eigen ingezetenen aangeboden worden vertaald worden in het Engels

47

Impact Annex II In Annex II worden twee procedures genoemd die minimaal volledig online aangeboden moeten worden aan de gebruikers van de lidstaten Het gaat om de volgende procedures 1 Aanvraag bij een overheidsorgaan of

ndashinstantievanstudiefinancieringzoalsstudiebeurzen en studieleningen voor tertiair onderwijs

2 Verzoek om academische erkenning van diplomarsquos getuigschriften of andere bewijzen van studies of opleidingen

Voor de impactbepaling worden in dit overzicht alle diensten die DUO online aanbiedt voor de inwoner van Nederland (en in Annex II ook voor de gebruikers van de andere lidstaten) meegenomen wanneer het gaat om een indicatie van de impact

Schermenpaginarsquos die geraakt worden door Annex II

Dienst AantallenStaatsexamens 10Diplomarsquos 5Studiefinanciering 300Brievenbieb 120TOTAAL 435

Condities en aannamesUitgangspunten De informatie over die regelingen die

toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald

De vertaalde informatie betreft alleen uitleg over de regeling

De informatie over de regeling wordt in het Engels aangeboden

DUO stelt links ter beschikking aan de

Nationaal Cooumlrdinator om te plaatsen op de toegangspoort

De Rekenhulp en andere wizards vallen onder Annex I

Vraag en Antwoord valt onder Annex I EU-onderdanen kunnen vanuit de

beschikbaar gestelde informatie (Annex I) de voor hen toegankelijke regelingen in Annex II aanvragen zoals dat nu ook gebeurt (digitaal via DigiD en MijnDuo of via een formulier)

Randvoorwaarden Externe partijen zorgen ervoor dat hun

paginarsquos waar DUO- links naar verwijzen in een Engelse variant beschikbaar worden gesteld

De informatie over die regelingen die toegankelijk zijn voor Europese onderdanen wordt vertaald in het Engels

Ten behoeve van het indienen van aanvragen door klanten zijn de volgende randvoorwaarden tijdig ingevuld eIDAS-infrastructuur is ingericht waardoor

deidentificatiegebruiktkanwordenom onderscheid te maken tussen Nederlandse- en EU-klanten

PSC (Payments Service Centre) borgt dat DUO Online betaalmogelijkheden beschikbaar stelt voor klanten binnen de EU (zoals creditcardbetalingen en E-mandate)

Ten behoeve van het afhandelen van aanvragen van klanten De bestaande legacy-applicaties die

nu correspondentie met Nederlandse klanten ondersteunen zijn vervangen door applicaties conform de nieuwe architectuur (welke geschikt gemaakt kan worden voor communicatie in Nederlands en Engels)

48

Financieumlle inschatting

Duonl Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 420 euro100 euro42000Studiefinanciering (Annex II) 10000 euro100 euro1000000Staatsexamens NL (Annex I) 1440 euro100 euro144000Staatsexamens NL (Annex II) 11000 euro100 euro1100000Diplomarsquos en bevoegdheden 130 euro100 euro13000International Visitor 240 euro100 euro24000Ondersteunende info op website 240 euro100 euro24000Rekenhulpenwizards 100 euro100 euro10000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 23770 euro100 euro2377000

Duonl Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief TotaalStudiefinanciering (Annex I) 2080 euro100 euro208000Staatsexamens NL (Annex I) 7160 euro100 euro716000Diplomarsquos en bevoegdheden 640 euro100 euro64000International Visitor 2200 euro100 euro220000Ondersteunende info op website 1200 euro100 euro120000Rekenhulpenwizards 30 euro100 euro3000Vraag en antwoord 200 euro100 euro20000TOTAAL 13510 euro100 euro1351000

49

333 KvK

Te verwachten impactDe Single Digital Gateway verordening maakt onderscheid tussen online informatievoorziening en online procedures In Annex II geeft de verordening aan welke diensten en producten aan EU-inwoners via een lsquosingle digital gatewayrsquo aangeboden dienen te worden Voor de KvK is daarvoor het volgende punt van belang

Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

Kennisgeving van bedrijfsactiviteit vergunningen voor de uitoefening van een bedrijfsactiviteit wijzigingen van bedrijfsactiviteitenbeeumlindigingvaneenbedrijfsactiviteit zonder insolventie- of liquidatieprocedures met uitzondering vandeinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfsactiviteit in het bedrijfsregister en met uitzondering van procedures voor de oprichting van vennootschappen in de zin van artikel 54 tweede alinea VWEU of bestanden die deze vennootschappen later indienen

Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving of wijziging van de aanvraag van een vergunning

Bovenstaande interpreterend komt de KvK tot de conclusie dat de impact van de SDG op de KvK wat betreft Annex II beperkt gaat zijn omdat de inschrijving van een bedrijf in het handelsregister en eventuele mutaties zoals een verandering van een bestuurder niet onder de genoemde procedures in Annex II vallen Er wordt namelijk een expliciete uitzondering gegeven voor de initieumlleinschrijvingvandebedrijfsactiviteitineenbedrijfsregister

In overweging 18 van de verordening wordt het nonndashdiscriminatie beginsel nog aangehaald waarbij wordt aangegeven dat als een inwoner van een lidstaat toegang heeft tot een online procedure deze zelfde online procedure ook beschikbaar moet zijn voor inwoners van andere lidstaten

(18) Deze verordening moet de interne markt-dimensie van onlineprocedures vergroten en aldus bijdragen aan de digitaisering van de inteme markt door onder meer in verband met de toegang van burgers of bedrijven tot onlineprocedures die reeds op basi van Unie--of nationaal recht op nationaal niveau zijn vastgesteld en in verband met de procedures die overeenkomstig deze verordening volledig online beschikbaar moeten worden gemaakt aan het algemene non-discriminatiebeginsel vast te houdenIndien een gebruiker die zich in een situatie bevindt die uitsluitend onder eacuteeacuten lidstaat ressorteert In de lidstaat online toegang kan hebben tot een onder deze verordening vallende procedure en deze kan doorlopen dan moet een grensoverschrijdende gebruiker ook online toegang kunnen hebben tot dezelfde procedure en deze kunnen doorlopen via dezelfde technische oplossing dan wel via een andere technisch onderscheiden oplossing de tot hetzelfde resultaaf leidt zonder discriminerende belemmeringenDe lidstaten moeten oplossingen voor die belemmeringen bieden

Volgens KvK volgt hieruit niet dat via deze weg deinitieumlleinschrijvingvaneenbedrijfinhethandelsregister via deze weg toch ook via een online procedure voor ondernemers uit andere lidstaten beschikbaar moet worden gesteld Dat is ook tegenstrijdig met overweging 23 uit de verordening lsquoaangezien dergelijke procedures een alomvattende benadering vereisen om digitale oplossingen in de gehele levenscyclus van een onderneming te vergemakkelijkenrsquo Gelet op deze overweging lijkt er door de Commissie bewust voor gekozen om deze procedures buiten scope te houden

50

334 RDW

Te verwachten impactOp de RDW-site is al veel informatie in het Engels beschikbaar Het minimale is enkel de informatie over de rechten plichten en regels aan te bieden en op dat punt voldoet de RDW bijna De werkzaamheden die wel moeten worden verricht betreffen zowel functionele als technische aanpassingen Voor de impactanalyse is uitgegaan van een beperkte toename van aantal binnenkomende telefoontjes op jaarbasis (circa 3000)

Condities en aannamesAangezien het in Nederlandse wetgeving verankerd is dat alleacuteeacuten Nederlandse ingezetenen een voertuig op naam moeten kunnen zetten is de RDW er ook vanuit gegaan dat deze condities waaronder een voertuig tenaamgesteld mag worden door de verordening niet zomaar

kunnen worden aangepast (Uitzonderingsgrond Fraudebestrijding) Verder hanteert RDW de volgende standpunten

Informatie die naar onze inschatting nodig is voor een EU-burger bieden we aan in het Engels en ontsluiten we via SDG

De impact daarvan is dat we soms informatie en procedures moeten vertalen naar het Engels

De online-dienst lsquoregistreren motorvoertuigrsquo ontsluiten we voor EU-burgers waar dit mogelijk is

Daarnaast zijn er nog enkele online-diensten die qua ontsluiting afhankelijk zijn van de eIDAS verordening Hier geldt ook willen we hier een stap in zetten dan zijn er ook aanpassingen nodig in de Europese richtlijn inzake harmonisatie van kentekenbewijzen

Financieumlle inschatting

RDW Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalCommunicatie 40 euro138 euro5520Organisatie 540 euro94 euro50760Personeel 120 euro94 euro11280Administratieve organisatie 10 euro94 euro940ICT 1380 euro128 euro176640Juridisch 60 euro138 euro8280 TOTAAL 2150 euro253420

RDW Fase StructureelOnderwerp uren Tarief Totaal

Organisatie 330 euro94 euro31020

ToelichtingDe hoge kosten voor ICT komen vooral door benodigde Engelstalige FAQ voor de EDS-diensten aacute 500 en implementatie van andere betalingsdienst naast iDeal aacute 800 Voor de impactanalyse is uitgegaan van slechts een kleine toename van calls op jaarbasis (ca 3000) Hierbij wil de RDW opmerken dat de RDW relatief veel moet investeren voor de invoering van

de SDG voor slechts een beperkte doelgroep Mogelijk heeft dit effecten op onze tarieven Dit is wel een signaal dat de RDW wenst mee te geven als het gaat om de te verrichten inspanning versus de maatschappelijke meerwaarde

51

335 RvIG

Te verwachten impactAnnex I ndash vooralsnog geen impactAnnex II ndash Aantal processen voor RvIG relevant

Life events Procedures Expected outputBirth Requesting proof of registration

of birthProofofregistrationofbirthorbirthcertificate

Residence Requesting proof of recidence ConfirmationofregistrationatthecurrentadressMoving Registering a change of address Confirmationofthederegistrationattheprevious

address and of the registration of the new adress

Condities en aannamesInformatie over rechten en plichten van burgers op het gebied van de Basisregistratie Personen (BRP) en reisdocumenten is reeds beschikbaar in meerdere talen httpswwwgovernmentnltopics Het beheer van deze informatievoorziening valt onder de reguliere DVOrsquos voor het beheer van de RvIG-stelsels

Wanneer een uittreksel uit het geboorteregister bedoeld wordt of een gewaarmerkte kopie van de geboorteakte dan kan RvIG deze dienst niet leveren Dit ligt bij de geboorte gemeente

Financieumlle inschatting RvIG Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief TotaalBirth 500 euro100 euro50000Residence 500 euro100 euro50000Moving PM PM PM

ToelichtingBirth uittreksel uit de BRP te leveren als bewijs van geboorte Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenResidence voor het aanvragen van een internationaal uittreksel uit de BRP Voorlopige schatting van de kosten op basis van een internationaal uittreksel in 10 talenMoving Ten behoeve van de SDG moeten twee uitbreidingen gedaan worden het implementeren van een inlog via eIDAS en het vertalen van het huidige adreswijzigingsformulier in minstens 1 Europese taal (Op dit moment nog onduidelijk wat de kosten zijn voor het inbouwen van de eIDAS-koppeling)

52

336 SVB

Te verwachten impactVooralsnog lijkt de impact zich te beperken tot vertalingskosten Procedures die de SVB minimaal online moet aanbieden en die ook in het Engels doorlopen moeten kunnen worden

Werk Procedure Verzoek tot bepaling van de toepasselijke wetgeving overeenkomstig titel II van verordening (EU) nr 8832004 Verwacht resultaat Besluit over toepasselijke wetgevingProcedure Kennisgeving van wijzigingen in de persoonlijke of beroepssituatie van de persoon die socialezekerheidsuitkeringen ontvangt voor zover die wijzigingen voor die uitkeringen van belang zijn Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de kennisgeving van die wijzigingen

Pensionering Procedure Aanvraag (pre)pensioenuitkering van verplichte regelingen Verwacht resultaat Bevestiging van ontvangst van de aanvraag AOW of OBR of Besluit betreffende de aanvraag voor een (pre)pensioenuitkering (lees AOW en OBR)Procedure Verzoek om informatie over pensioengegevens van verplichte regelingen Verwacht resultaat Pensioenoverzicht

Condities en aannamesWat heeft de SVB het afgelopen jaar en jaren ervoor al gedaan

SVBnl vertaald in 5 talen + in 2 talen deels Een aantal webdiensten vertaald in zeven

talen Verwerving CMS TMS komt nog Ontwerp nieuwe architectuur Nieuw infraplatform ingericht Nieuw ontwerp van de MijnSVB omgeving Integratie van SVBnl en MijnSVB (is nog

gaande)

Financieumlle inschatting

SVB Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal25648 euro100 euro2564800

SVB Fase Structureel

Onderwerp uren Tarief Totaal4580 euro100 euro458000

53

337 UWV

Te verwachten impactUWV heeft een voorlopige impactanalyse uitgevoerd op de EU-verordeningHet is in de ogen van het UWV niet mogelijk om een goede kwalitatieve en kwantitatieve impactanalyse op te leveren om de volgende redenen

De EU-verordening Single Digital Gateway is op veel aspecten niet helder vooral op het gebied van relevantie voor EU-burgers en bedrijven en proportionaliteit bezien vanuit de UWV-dienstverlening

Het bepalen van relevantie (informatiebehoefte van EU-burgers en bedrijven) en proportionaliteit (voor wie is welke informatie zinvol en op welk detailniveau) is te weinig terug te vinden in de EU-verordening Het ontbreekt aan Duidelijke bepalingen over de mate

van detail in de informatieverstrekking op de informatiegebieden lsquosociale zekerheidsrechten en -plichten voor EU-burgers en bedrijvenrsquo en lsquowerk zoekenvindenrsquo

Voor welke EU-klantgroepen de verordening nu echt bedoeld is

UWV gaat ook uit van hergebruik van al vertaalde informatie op allerlei gezamenlijke sites oa ook een portaal van de EU-commissie zelf

UWV kent in mindere mate een internationaleEU-klantengroep Hiermee kan het streven om een groot deel van de content van UWV en nog op te stellen procedurebeschrijvingen te moeten vertalen als onevenredige inzet worden gezien UWV kent heel veel regelingen en informatiegebieden waarbij het de vraag is in hoeverre deze relevant zijn voor EU-burgers in andere lidstaten en in het kader van grensoverschrijdend verkeer

Voor de EU-klantgroepen van UWV (relatief geringe aantallen) die het wel betreft zijn andere EU-verordeningen in het kader van sociale zekerheid en werk van toepassing en is veelal informatie vanuit de EU zelf beschikbaar te stellen De samenhang met deze EU-verordeningen is niet duidelijk en het is onvoldoende helder welke EU-verordening voorrang geniet Dit kan leiden tot dubbele informatie en het naast elkaar lopen van processen wat deze verordening juist tegen wil gaan

UWV gaat bij haar dienstverlening uit van het beschikken over een BSN of RSIN voor toegang tot online dienstverening Dit kan in het licht van het non-discriminatiebeginsel in deze verordening gezien worden als een drempel voor EU-burgers en bedrijven die nietoverdezeidentificerendenummersbeschikken De EU-verordening lijkt aan te geven dat er dan een alternatieve technische oplossing moet worden gezocht Dat is onwenselijk en zonder hoge kosten niet uitvoerbaar Het gebrek aan controleerbaarheid van de identiteit en daarmee de fraudegevoeligheid neemt hiermee ernstig toe

Tenslotte moet nog veel invulling plaatsvinden in het kader van organisatorische functionele en technische eisen waardoor impactbepaling nauwelijks plaats kan vinden

Omdat de antwoorden op bovenstaande vragen en onduidelijkheden niet helder zijn op dit moment kan UWV geen mate van impact bepalen Ten slotte is er geen gezamenlijk ambitieniveau (kabinet) bekend ten aanzien van deze EU-verordening UWV vindt dat een zeer belangrijke factor en is daarover in overleg met het Ministerie van SZW

54

338 Gemeenten

Te verwachten impactDe activiteiten die gemeenten moeten ontplooien om conform de verordening informatie te verstrekken aan EU-burgers en bedrijven over lokale aspecten van de activiteiten zoals genoemd in Annex I van de verordening zijn als volgt Gemeenten moeten 18 productteksten

vertalen Indien deze teksten nog niet aanwezig zijn

moeten deze worden opgesteld in ten minste eacuteeacuten andere taal

Voor het onderdeel lsquodienstverlening aan ondernemersrsquo dienen gemeenten een afweging te maken welke diensten en productenvallenonderdedefinitievanlsquointerne markt en deze beschrijvingen te vertalen

De afweging welke informatie relevant is is afhankelijkvandenoguittewerkendefinitievan de diensten en producten die van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo zoals beschreven in de SDG-verordening

Naast de beschrijving van diensten en producten verlangt de SDG-verordening ook een aantal transacties De activiteiten om de vereiste transacties uit Annex II beschikbaar te maken zijn als volgt Gemeenten dienen 4 burgerzakenformulieren

en de aanvraag van de emissiesticker (indien van toepassing) digitaal beschikbaar en geschikt te maken voor internationaal verkeer (inclusief authenticatie en betaalmogelijkheden)

De afhandeling van deze aanvragen moet zodanig worden ingericht dat er een digitale ontvangstbevestiging en besluitinformatie verstrekt kan worden

Gemeenten dienen voor het lsquovoeren van een bedrijfrsquo (aan de hand van een nog op te stellen handreiking) vast te stellen welke diensten en producten uit de lokale verordeningen en mede-bewindstaken van toepassing zijn voor de lsquointerne marktrsquo Deze diensten en producten moeten vervolgens online aanvraagbaar gemaakt worden op een soortgelijke wijze als de burgerzakenformulieren reeds bestaande online transacties dienen ook geschikt gemaakt we worden voor Europese aanvragers voor zover dit aanbod valt onder dedefinitievanlsquointernemarktrsquo

Condities en aannamesGemeenten geven hierbij aan dat nog niet alle details rond de verordening voor hen duidelijk zijn Dit maakt ook dat gemeenten op punten aangeven impact te verwachten maar deze

niet altijd concreet kunnen vertalen naar bijvoorbeeld ftersquos en eurorsquos Om te gaan voldoen aan de SDG-verordening zijn gemeenten afhankelijk van een aantal landelijke partijen De belangrijkste partner hierin is het Ministerie van BZK en de Nationaal Cooumlrdinator De voornaamste randvoorwaarde om te kunnen gaan voldoen is duidelijkheid Er is op dit moment nog te veel onduidelijk waardoor gemeenten onvoldoende zekerheid hebben over de te zetten vervolgstappen Het is van belang om op korte termijn richtlijnen uit te werken voor de Nederlandse interpretatie van aansluiting op de Single Digital Gateway zodat vervolgens de benodigde activiteiten in gezamenlijkheid met ketenpartners en met de taskforce (ICTU) kunnen worden uitgevoerd

Tegelijkertijd is er ruimte om de interpretatie van de verordening verder in te kleuren Door invloed te hebben op de uitvoeringsbesluiten die de Europese Commissie op basis van de input van de Nationaal Cooumlrdinatoren SDG gaat nemen kan er meer verduidelijking op onderdelen worden verkregen Het is van belang het gemeentelijk perspectief en de issues uit de uitvoeringspraktijk onder de aandacht te blijven brengen van de Nationaal Cooumlrdinator Een goede samenwerking met het ministerie van BZK is daarmee eveneens randvoorwaardelijk Het lsquoOnce-Only principlersquo is voor nu buiten scope geplaatst vanwege de grote onduidelijkheid die op dit onderdeel van de verordening heerst zodra dat meer concreet wordt zal de uitwisseling van bewijzen met andere overheden in de EU nader onderzocht moeten worden

Tot slot een inhoudelijke randvoorwaarde gemeenten kijken naar het doel van de verordening en die vraagt om een andere manier zakendoen Vanuit ervaringen met de doelgroepen expats en ondernemers hebben gemeenten afgeleid dat persoonlijk contact het meest gewaardeerd wordt en bovendien effectiever is Hierdoor is het digitale kanaal ook voor Nederlandse inwoners en ondernemers niet volledig ontwikkeld Door in te zetten op accountmanagement en zoekende Europeanen te leiden naar een loket dat integraal antwoord kan geven wordt het doel van de verordening (gelijkschakeling van dienstverlening) ook bereikt op een wijze die voor de dienstverlener eacuten de gebruiker tot een beter resultaat leidt Gemeenten zien daarom een interpretatie van de verordening die meer aansluit bij de huidige praktijk als randvoorwaardelijk om op een juiste en (kosten-) verantwoorde manier aan de slag te gaan met de aansluiting op de Single Digital Gateway

55

Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten

Expatcentra zijn erop gericht de procedures om ingeschreven te worden in de gemeente en alles wat daarbij komt kijken te versnellen De centra hebben tot doel om de aantrekkelijkheid van steden en regiorsquos voor internationaal talent te vergroten Expatcentra dragen hieraan bij door versnelde en gecombineerde Engelstalige overheidsdienstverlening met als doelgroep expatskennismigranten geprivilegieerden wetenschappers startups en afgestudeerden Dushoogopgeleideengekwalificeerde(arbeids-)migranten en hun familie die hier een langere periode komen wonen en meestal direct een bijdrage leveren aan de economie in en om de gemeenteIn een lsquoone-stop shoprsquo wordt gemeentelijke dienstverlening aangeboden (inschrijving in de gemeente en afgifte van een BSN) IND-dienstverlening (afgifte vreemdelingendocument of stickers) en informatievoorziening over wonen en werken in Nederland en de desbetreffende regio Alles dat een nieuwe buitenlandse werknemer nodig heeft om aan de slag te kunnen Daarnaast bieden expatcentra extra dienstverlening voor een zachte landing van buitenlandse werknemers en hun familieleden in hun regio aan thematische workshops sociale

evenementen en doorverwijzing naar betrouwbare dienstverleners Het expatcentrum IN Amsterdam geeft aan vanaf 2016 meer dan 45000 mensen op weg te hebben geholpen En Den Haag 30000 personen tussen 2010 en 2018 Het betreft dus serieuze aantallen Alhoewel veel expats van buiten Europa komen geeft de werking van een expatcentrum wel een goed beeld van waar een zich nieuw in Nederland te vestigen burger tegenaan loopt Zo helpen de expatcentra de burgers over het algemeen goed op weg en hebben zij de meeste informatie beschikbaar in het Engels Maar daarbij lopen ook zij aan tegen een aantal diensten en organisaties die niet in een andere taal dan alleen het Nederlands beschikbaar zijn Bijvoorbeeld de loginpaginarsquos van DigiD zijn enkel in het Nederlands En daarnaast versturen instellingen als Waterschappen de Belastingdienst SVB en UWV maar ook de gemeentelijke belastingen hun brieven in het Nederlands De expatcentra vertalen nu zelf informatie of beantwoorden vragen van expats over andere overheidsinstanties Een aanpassing van de beschikbare informatie of een uitleg daarbij in het Engels (of een andere Europese taal) zou daarbij behulpzaam zijn

Expatcentrum Regio

IN Amsterdam Regio Amsterdam Amstelveen Almere Diemen Haarlem Haarlemmermeer Hilversum en Velsen

Rotterdam Expat Centre Rotterdam

The Hague International Centre Regio Den Haag Delft Rijswijk en Leidschendam-Voorburg

The International Welcome Centre Utrecht

Utrecht

Expat Centre Leiden Regio Leiden Katwijk Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude

Holland Expat Centre South Noord-Brabant alle gemeenten behalve Asten Boxtel Deurne Gemert-Bakel Laarbeek Reusel de Mierden Sint-Michielsgestel en SomerenLimburg Gemeente Gulpen-Wittem Heerlen Maastricht Margraten-Eijsden Nuth Schinnen en Sittard-Geleen

Expat Centre East Netherlands Provincie Overijssel en Regio Twente n het bijzonder Almelo Borne Enschede Hengelo Hof van Twente en Oldenzaal

Expat Centre Food Valley Wageningen en de regio

The International Welcome Centre North

Regio Groningen Friesland en Drenthe

56

Financieumlle inschatting Omdat de inschattingen zeer afhankelijk zijn van hoe zaken momenteel georganiseerd zijn binnen de individuele gemeenten hebben wij voor de

berekening de minimale en maximale impact onder elkaar gezet De kosten per gemeenten zullen veelal binnen deze bandbreedte vallen

Gemeente - minimaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro800

Opstellen 1 ontbrekend product (stelpost) euro230

Opstellen ondernemers diensten en producten euro23000

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker

euro20000

Alternatief ondernemers diensten en producten

euro4000

Geschikt maken bestaande transacties euro4000

TOTAAL euro52030

Gemeente - maximaal Fase Incidenteel

Onderwerp uren Tarief Totaal

Vertalen 18 teksten voor burgerzaken euro 1600

Opstellen 1 ontbrekend product euro34500

Opstellen ondernemers diensten en producten euro34500

4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro75000

Ondernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro6000000

Geschikt maken bestaande transacties euro15000

TOTAAL euro6160600

Het is hierbij goed om op te merken dat er aanzienlijk bespaard kan worden wanneer gemeenten meer gezamenlijk optrekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering maar mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke gestandaardiseerde uitzonderingen nader te

onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Toelichting beschrijvingen van diensten en producten Op basis van de huidige selectie van diensten en producten kan er gesteld worden dat een gemeente over tenminste 18 diensten en producten informatie dient te gaan verstrekken in een andere taal Uitgaande van 18 productbeschrijvingen betekent dit een kostenpost tussen de euro800- en euro1600- per gemeente sterk afhankelijk van de omvang van deze teksten en het redactiemodel Wanneer

57

de productteksten nog niet aanwezig zijn zullen deze alsnog moeten worden opgesteld Deze activiteit ramen de gesproken gemeenten op 4 uur per producttekst voor een afzonderlijke gemeente Nadat de tekst is opgesteld zal deze moeten worden gepubliceerd en opgevoerd in Samenwerkende Catalogi Hiervoor wordt 1 uur webredactie per product geraamd In totaal komt dat neer op 5 uur redactietijd per product agrave euro46 per uur euro230 per nieuw op te stellen product Dit tarief is gebaseerd op tarief productieve uren excl BTW schaal 9 in de Handleiding Overheidstarieven 2019

Omdat op voorhand niet voor alle gemeenten is vast te stellen welke beschrijvingen er wel of niet beschikbaar zijn wordt dit een stelpost van 1 product per gemeente Indien deze beschrijvingen niet in het Nederlands beschikbaar zijn moeten ze worden opgesteld en vertaald tegen hetzelfde tarief van euro230- per product

Als we uitgaan van 100 tot 150 diensten en producten die nog moeten worden beschreven en vertaald dan kunnen de kosten oplopen tot euro23000 agrave euro34500 per gemeente Het nader uit te werken model van coproductie (onderschrijven of aanvullen in plaats van iedere gemeente een eigen tekst op te laten stellen) en eventuele gezamenlijke vertaalacties kunnen deze kosten per gemeente mogelijk aanzienlijk reduceren

Resumerend betekent dit voor de beschrijvingen van diensten en producten het volgende

Actie KostenVertalen 18 teksten voor burgerzaken

euro 800- tot euro 1600 -

Opstellen 1 ontbrekend product

Stelpost euro 230 -

Opstellen ondernemersproducten

Eerste schatting euro 23000- tot euro 34500-

Toelichting proceduresAfhankelijk van de gekozen formulierenleverancier zijn de kosten tussen de euro4000 en euro15000 per formulier per gemeente Wanneer 355 gemeenten afzonderlijk vier burgerzakenformulieren en de emissiesticker geschikt maken voor Europese aanvragers varieumlrendekostentusseneuro20000eneuro75000pergemeente oftewel tussen de 7 en 21 miljoen euro voor het totale aantal gemeenten

In lijn met de eerdere kostenraming uit de impactanalyse eIDAS dient er bij prijsbepaling rekening gehouden te worden met meer dan alleen de kosten voor de formulierenleverancier Het betreft hier onder meer kosten voor het geschikt maken van het formulier voor internationale bezoekers (vertaalkosten) internationale betaling (alternatieve betaalmogelijkheden bieden naast iDeal) en authenticatie (aansluiten op het juiste koppelvlak eHerkenning) Daarnaast dient het formulier ingebed te worden in de website en ontsloten te worden via Samenwerkende Catalogi (redactiecapaciteit) en gekoppeld te worden aan het juiste behandelsysteem om de afhandeling geen vertraging te laten oplopen Afhankelijk van de gekozen formulierenleverancier en te koppelen behandelsystemen zijn de kosten tussen de euro2000- en euro10000- per formulierimplementatie per gemeente (excl beheerlasten) Bij grotere aantallen formulieren kunnen een deel van de generieke kosten zoals eHerkenning en de online kassa over meer formulieren verdeeld worden waardoor er sprake kan zijn van een kleine afname van meerkosten

De hoogte van de kosten voor de ondernemersvergunning zijn sterk afhankelijk van de interpretatie van de verordening In de meest strikte uitleg waarbij alle transacties volledig digitaal kunnen worden afgehandeld kunnen de investeringskosten voor gemeenten al snel oplopen tot een bedrag van euro600000 (150 formulieren agrave euro4000) tot 6 miljoen (400 formulieren agrave euro15000) per gemeente

Wanneer met de optie van een initieel digitaal contact en afhandeling met accountmanagement mag worden volstaan zullen de kosten aanzienlijk lager uitvallen In dat geval zal er een Engelstalig contactformulier moeten worden ingericht met een link naar een behandelproces Een voorzichtige eerste schatting van gemeenten komt neer op een soortgelijk bedrag als een afzonderlijk burgerzakenformulier euro4000 tot euro15000 per gemeente

58

Indien alle 355 gemeenten afzonderlijk formulieren zouden gaan ontwikkelen zijn de kosten disproportioneel hoog Er kan aanzienlijk bespaard worden door meer gezamenlijk hierin op te trekken Het is niet eenvoudig om van 355 varianten naar eacuteeacuten oplossing voor alle gemeenten te gaan vanwege inhoudelijke verschillen in lokale regelgeving enof uitvoering mogelijk zijn gestandaardiseerde varianten van een aanvraagformulier wel passend te maken voor groepen van gemeenten

Door voor de top-10 taken voor ondernemersdienstverlening op zoek te gaan naar meer samenwerking waarin generieke varianten van formulieren worden ontwikkeld kan het veelvoud van 355 versies teruggebracht worden naar een minder disproportioneel aantal varianten Het verdient aanbeveling dergelijke

gestandaardiseerde uitzonderingen nader te onderzoeken Wanneer hierdoor bijvoorbeeld meerdere gemeenten gebruik kunnen maken van eenzelfde ontwerp scheelt dat per gemeente een investering van euro10000- per formulier Wel dient er per gemeente altijd een budget geraamd te worden om aan te sluiten op een dergelijk formulier

Naast de nieuw te bouwen formulieren stelt de verordening dat reeds bestaande transacties geschikt moeten worden gemaakt om ook vanuit andere lidstaten aangevraagd te kunnen worden Dit betekent per bestaand formulier eveneens een investering tussen de euro4000 en euro15000

Resumerend betekent dit voor deze procedures het volgende

Actie Kosten4 burgerzakenformulieren en de emissiesticker euro20000 tot euro75000 per gemeenteOndernemers diensten en producten (150-400 transacties)

euro600000 tot euro6 miljoen per gemeente

Alternatief ondernemers diensten en producten digitale intake afhandeling met accountmanagement

euro4000 tot euro15000 per gemeente

Geschikt maken bestaande transacties euro4000 tot euro15000 per product afhankelijk van bestaande aanbod

59

3310 Totaaloverzicht impact Hieronder is de eerste inschatting voor de financieumlle impact van de SDG opgenomen De eerste tabel geeft de ingeschatte Incidentele kosten weer en de tweede tabel de ingeschatte structurele kosten Gearceerd de berekeningen van ICTU op basis van een gemiddeld tarief van 100 euro per uur

TOTAAL Incidenteel

Organisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl 745 euro 100- euro74500

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 8280 euro 100- euro828000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 23770 euro 100- euro2377000

KvK 0 - euro0

RDW 2150 euro 11787 euro253420

RvIG 1000 euro100- euro100000

SVB 25648 euro100- euro2564800

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - euro52030

Per gemeente maximaal - euro6160600

gemiddeld tarief

TOTAAL StructureelOrganisatie uren Tarief Totaal

Rijksoverheidnl Governmentnl - - -

Ondernemersplein Antwoord voor bedrijven 4320 euro 100- euro 432000

Belastingdienst PM PM PM

DUO 13510 euro 100- euro1351000

KvK 0 - euro 0

RDW 330 euro 94 euro 31020

RvIG - - -

SVB 4580 euro 100- euro 458000

UWV PM PM PM

Per gemeente minimaal - - -

Per gemeente maximaal - - -

60

34 Impact van governance

341 Werkgroep 3 - Governance

Onderdeel van RegeerakkoordIn het Regeerakkoord en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie spreekt het Kabinet stevige digitale ambities uit waar de SDG onderdeel van uitmaakt De implementatie van de SDG-verordening en de impactanalyse maken onderdeel uit van de nationale overheidsagenda NL DIGIbeter onder doelstelling 4 Dienstverlening maken we persoonlijker

Wat zegt het regeerakkoordHet regeerakkoord bevat de nodige ambities en acties als het gaat om digitalisering De Nederlandse digitale ambities in het Regeerakkoord We kunnen digitaal koploper worden van

Europa Digitalisering is nodig op terreinen als de zorg

mobiliteit en het openbaar bestuur We versterken noodzakelijke basis-

voorwaarden als digitale veiligheid privacy digitale geletterdheid mededinging innovatie en modernisering van wetregelgeving

We zetten in op verdere versterking van de Europese digitale interne markt

De SDG-verordening in NL DIGIbeter (pagina 50) Er komt een Europees portaal waarop alle

veelgebruikte diensten binnen de Europese Unie kunnen worden gevonden de Single Digital Gateway Een aantal van deze diensten moet volledig digitaal beschikbaar worden gesteld voor grensoverschrijdend verkeer binnen de EU Daarbij krijgen burgers en bedrijven voor deze diensten het recht om eenmalig gegevens aan te leveren binnen de EU De afspraken hierover leggen we vast in een Europese verordening In 2019 leveren we een impactanalyse op over de beoogde invoering in Nederland

Werkgroep 3 - Governance bestaande uit BZK EZK en VNG heeft vooral in voorbereidende zin het werk verkend op het terrein van de governance (besturing) dat komende jaren bepalend zal worden De inrichting van de Nederlandse besturing was tijdens de fase van de impact analyse zelf in 2018 nog minder aan de orde maar doet er uiteraard veel aan toe zodra de voorbereidingen op de SDG-verordening starten waarover in hoofdstuk 4 meer Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden van

de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK heeft BZK ook een deel van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impact analyse op zich genomenOnderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maaktHierover moeten dan ook de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZKAlle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingen aanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed genomen worden Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk

Het tweede punt is de inrichting en feitelijke start van een stuurgroep voor dit onderwerp Daarbij is de samenstelling van de stuurgroep uiteraard van belang en de inpassing in de huidige reguliere bestuurs-overleggen (zoals Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) en Programmeringsraad Logius) Het OBDO heeft inmiddels een inleiding over dit onderwerp ontvangen De stuurgroep kan als eerste stap kennisnemen van deze impactanalyse en deze vertalen naar een aanpak voor het vervolg Hier wordt in het volgende hoofdstuk kort op ingegaan Op het thema Governance rust ook een optimale inzet van de beschikbare bouwstenen (architectuur) het bepalen van de ambities van de Nederlandse overheid en deze beide vertaald naar planning en kosten Ook de wijze van kostenverdeling behoort daarbij In het vervolg zal dit worden opgepakt

61

SanctiesVNG Realisatie wijst in haar impactanalyse (versie 08 februari 2019 ten tijde van het schrijven van dit stuk) op drie sanctiemogelijkheden

1) Sancties ndashniveau Europese UnieEen van de taken van de Europese Commissieis om de juiste toepassing van het EU-rechtte waarborgen Wanneer een lidstaatbepaalde verplichtingen niet nakomt is deCommissie bevoegd om via een zogeheteninbreukprocedure een zaak aanhangig te makenbij het Europees Hof van Justitie Dit staat in artikel258 VWEU Het Hof beslist dan welke sancties aande lidstaat worden opgelegd Meer informatieover deze procedure staat ook op de websitevan Europa DecentraalEen inbreukprocedure wordt slechts in het uiterstegeval gestart De Commissie zal altijd eerst inoverleg gaan met de betrokken lidstaat om viadialoog tot een oplossing te komen

2) Sancties ndash niveau lidstatenOok wanneer de inbreuk is gepleegd door eendecentrale overheid is de centrale overheidverantwoordelijk Om zorsquon inbreukprocedurete voorkomen heeft Nederland daarom deWet naleving Europese regelgeving publiekeentiteiten ingesteld (Wet NERpe) Deze wetbiedt de Rijksoverheid instrumenten om denaleving van Europese regelgeving af tedwingen jegens organen en instanties (lsquopubliekeentiteitenrsquo) die het Europese recht niet ndash ofniet juist ndash naleven Deze instrumenten zijn deaanwijzingsbevoegdheid en het verhaalsrechtIn deze notitie staat hier meer informatie overWanneer een overheidsinstantie niet op tijdvoldoet aan de verplichtingen van de SDG-verordening kan de Rijksoverheid op grond vandeze wet dus maatregelen nemenNet als bij de inbreukprocedure wordt de WetNERpe in de praktijk alleen in het uiterste gevalgebruikt

3) Sancties ndash niveau particulierenNaast de acties die door de EU en de lidstatengenomen kunnen worden moet er ook rekeningmee worden gehouden dat particulieren via denationale rechter naleving kunnen proberen afte dwingen als zij rechten kunnen ontlenen aande wet die niet nageleefd wordt Ook bestaat demogelijkheid dat er een klacht wordt ingediendbij de Europese Commissie door de betrokkenpartij

342 Verdeling verantwoordelijkhedenDe verantwoordelijkheden voor de invoering van de SDG-verordening vallen uiteen in twee typendespecifiekeverantwoordelijkheidvan overheidsorganisaties zelf die vanuit het subsidiariteitsprincipe moeten voldoen aan de verordening en de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke componenten die door geenenkelespecifiekeorganisatiebinnendeNederlandse overheid kan worden ingevuld

We doelen met dit laatste op

1 Eenduidige loket inrichting voor de doelgroep zoals die door de SDG-verordening met name bedoeld wordt

2 Bepalen van landelijke inrichtingskeuzes om te komen tot de meest optimale inrichting te komen voor zowel EU-burgers en -bedrijven als de dienstverlenende organisaties die geraakt worden

3 Inzet van landelijke bouwstenen bij de gekozen inrichting inclusief gewenste aanpassingtoepassing van die bouwstenen enfinancieringdaarvan

4 Delen van kennis en ervaring van Nederlandse overheidsorganisaties bij de invoering van de SDG-verordening

5 Landelijke cooumlrdinatie (Governance) om als lidstaat te voldoen aan de eisen van de verordening

6 Rapportage monitoring en mogelijke beiumlnvloeding vanuit Nederland als lid van de Europese gemeenschap

7 Financiering van de implementatie en verdeling van landelijke en Europees ter beschikkinggesteldefinancieumllemiddelen

Tijdens het opstellen van de overdracht van de Digitale Overheid voor bedrijven van EZK naar BZK heeft de directie Europa (EZK) aangegeven de verantwoordelijkheden tav de onderhandelingen van de SDG-verordening bij EZK te willen houden Met de overgang van de digitale overheid voor bedrijven naar BZK is ook de helft van de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de impactanalyse overgegaan Praktisch is BZK de trekkende partij bij de impactanalyse

Onderdelen van de SDG liggen in het verlengde van de belangen van de digitale overheid voor bedrijven (en burgers) wat een verantwoordelijkheid voor BZK ook logisch maakt Afgesproken is dat hier een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gezien voor implementatie in deze fase Hierover moeten dan ook op basis van deze impact analyse de nodige afspraken worden gemaakt tussen EZK en BZK Deze afspraken worden voor akkoord aan de staatssecretaris voorgelegd

62

Alle lidstaten hebben nu nog 2-5 jaar voor implementatie BZK zal de komende jaren enkele toevoegingenaanpassingen aan GDI-bouwstenen moeten doen om deze gereed te krijgen Op de implementing acts kan zeker nog invloed worden uitgeoefend Dit is belangrijk en gebeurt bij voorkeur in afstemming met de dienstverlenende organisaties Voor de daadwerkelijke implementatie en aanpassing van dienstverlening zijn de afzonderlijke overheden uiteindelijk zelf verantwoordelijk De rol van BZK is hierin het proces zo te begeleiden dat implementatie zoveel mogelijk aansluit bij de digitalisering in Nederland en via de staatssecretaris partijen aanspreken als zij niet naleven

De(significante)potentieumllekostenzittenvoornamelijk in Het recht op eenmalige

gegevensaanlevering binnen de Europese Unie

De implementatiekosten voor gemeenten provincies en waterschappen

Het aanpassen van bestaande GDI-voorzieningen

Het eventueel opzetten van nieuwe voorzieningen zoals een generieke transactievoorziening

En tot slot programmakosten om een en ander te cooumlrdineren en realiseren

35 Inschatting Commissie

Ook de Commissie heeft zich gebogen over de kosten en baten van de SDG-verordening in de voorbereidende fase toen de uiteindelijke tekst nog niet beschikbaar was De Commissie ziet de meeste baten voor bedrijven maar ook voor burgers zo valt te lezen in lsquoCompleting the Better Regulation Agenda Better solutions for better results Straatsburg 24-10-2017rsquo op pagina 9

ldquoAs far as information is concerned businesses could save between euro11 and 55 billion annually for researching just nine business topics The preferred option would reduce by 60 the 15 million hours that citizens currently spend on researching online seven essential topics before going abroadrdquo

Het Europees Parlement neemt die inschatting over in het recent verschenen Bruegel rapport lsquoContribution to Growth The European Digital SingleMarketDeliveringeconomicbenefitsforcitizens and businesses januari 2019rsquo Onder het kopje eGovernment wordt gesteld

ldquoWe somewhat arbitrarily assume that the potential benefits for the identified e-government initiatives are some euro20 billion per annum thanks to the benefits of the Single Digital Gateway however this estimate is highly sensitive both to the quality of implementation of the gateway and to the degree to which it is actually usedrdquo

In mei 2017 heeft de EU ook een kosteninschatting gemaakt daarin wordt gesteld

ldquoVoor de lidstaten worden de initieumlle kosten voor de oprichting van de digitale toegangspoort en het volledig online beschikbaar stellen van alle belangrijke procedures geschat op gemiddeld euro58 miljoen Voor de Commissie zullen de kosten tussen euro43 en euro48 miljoen liggen De jaarlijkse operationele kosten worden geraamd op zorsquon euro212000 per lidstaat en euro22 miljoen voor de Commissierdquo

63

Schematisch ziet dat er zo uit ontleend aan Working Paper WK 77372017 INIT van Council of European Union juli 2017

Per Member StateInitial Costs Annual Costseuro37 million

23 FTE 4 FTE

For the CommissionInitial Costs Annual Costseuro14 million euro14 million

754 FTE

Een financieumlle onderbouwing van de kosten en baten inschatting van de Commissie hebben we niet kunnen vinden

Figuur 16 Overzicht van de Commissie van de informatie-uitwisseling voor de SDG op hoofdlijnen

De Commissie rekent met name kosten voor ICT-tooling die noodzakelijk is voor implementatie van de SDG-verordening

Toegangspoort Uw Europa Gemeenschappelijke gebruikersinterfacezoekfunctie lsquoKoppelingenrsquo-register (verwijzingen) Gemeenschappelijke zoekfunctie voor ondersteunende diensten Hulpmiddelen voor gebruikersreacties

Het is de bedoeling dat de lidstaten de informatie via nationale paginarsquos vertaald beschikbaar maken conform de kwaliteitseisen die de verordening daaraan stelt In een Register van links (repository) moeten dan de links naar die informatie worden aangeboden Deze technische keuze van de EU volgt uit een impact onderzoek dat de EU heeft uitgevoerd

Een mogelijkheid die in de verordening wordt aangestipt is om hierbij het Core Public Services Vocabulary (CPSV) te gebruiken Als de Nederlandse Samenwerkende Catalogi daarop zou aansluiten kunnen de Nederlandse productbeschrijvingen via deze Europese standaard in relatie worden gebracht met de gebruikersinterface van de EU en van andere lidstaten

64

Tot zover de Commissie Het Nederlandse kabinet heeft een weergave gegeven van de motivatie van de Commissie en de kosten- en batenanalyse ten tijde dat de onderhandelingen startten aan de Tweede Kamer in een Kamerbrief

ldquoDe Europese Commissie heeft aangegeven om in samenwerking met de lidstaten zorg te dragen voor de uitvoering van dit voorstel In het voorstel wordt aangegeven dat de initieumlle kosten voor het implementeren van dit voorstel voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk 109 miljoen euro zullen bedragen Daarnaast schat de Europese Commissie in dat het operationeel houden van de SDG zorsquon 8 miljoen euro per jaar zal kosten voor de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk De additionele kosten voor alle lidstaten en de Europese Commissie gezamenlijk met betrekking tot zaken als vertaling en certificering worden geschat op 86 miljoen euro Het kabinet acht de inschatting van de Europese Commissie te optimistisch

Het impact assessment van de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld weinig aandacht voor de gevolgen voor de decentrale overheden en nationale uitvoeringsinstanties in de lidstaten terwijl ingevolge het voorstel zij juist hun diensten digitaal moeten aanbiedenrdquo

Het kabinet was op dat moment ook vrij kritisch over onderdelen van de SDG-verordening Een aantal van de belangrijke punten hebben vervolgens in de onderhandelingen ook tot wezenlijke aanpassingen geleid die elders in dit rapport beschreven worden Denk bijvoorbeeld aan de in Nederland wettelijk verplichte verschijningsplicht op het moment dat een pasgeboren kind of een nieuw bedrijf wordt ingeschreven in onze registers

De Europese Commissie heeft half februari een eerste concept ldquoWork Programrdquo (WP) opgesteld die door ICTU vertaald is in het volgende tijdschema

Figuur 17 Tijdschema ICTU obv het lsquoWork Programrsquo van de Europese Commissie

65

Toelichting op dit tijdschema

Informeren Eind dit jaar heeft elk lidstaat een gap-analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Cooumlrdinator (NC) De lidstaten hebben medio 2020 de links naar de informatie aangeleverd en de websites met informatie op landelijk niveau voldoen eind 2020 aan de SDG eisen Volgens artikel 39 van de verordening moeten de websites op gemeenteniveau eind 2022 voldoen aan de SDG-eisen

Procedures Eind dit jaar heeft ieder lidstaat (NC) een impact analyse uitgevoerd die aangeeft wat er nog gedaan moet worden (de ldquogaprdquo) en wie daar verantwoordelijk voor is Een half jaar later is hiervoor onder verantwoordelijkheid van de NC een nationaal plan van aanpak opgesteld Eind 2023 zijn alle bijlage II procedures volledig online

Tools Eind 2020 zijn alle tools operationeel en opgenomen in de websites De Commissie onderscheidt naast het (OOP-) systeem en naast de zoekfaciliteit voor de ondersteuningsdiensten) nog de volgende ICT-hulpmiddelen zoekfaciliteit gebruikers feedback en gebruiksstatistieken feedback over hindernissen voor de Single Market en een dashboard De Commissie stelt hiervoor tools beschikbaar waarvan sommige in de NL-websites opgenomen kunnen worden dan wel dat de sites informatie aan de Commissie opleveren vanuit eigen voorzieningen (die aan nog te stellen de eisen moeten voldoen)

OOP (Once-Only Principe) Eind 2023 is het OOP-systeem gereed voor gebruik Medio 2020 is een gezamenlijke pilot afgrond Medio 2021 heeft de Commissie de uitvoeringshandelingen voor het uitwisselen van bewijs vastgesteld en dan hebben alle lidstaten hen impact analyse uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld voor het aansluiten van de online procedures

Ondersteuningsdiensten De zoekfunctie wordt eind 2020 onder cooumlrdinatie van de Gateway Coordination Group opgeleverd Halverwege 2020 hebben de lidstaten de informatie voor de zoekfunctie aangeleverd

66

4 Vervolg

41 Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce

Het kabinet wijst een beoogd Nationaal Cooumlrdinator aan op verzoek van de Commissie BZK heeft ICTU verzocht een voorstel te doen voor het inrichten van een Taskforce die de komende jaren de Nationaal Cooumlrdinator kan gaan ondersteunen bij het voeren van regie en cooumlrdinatie in Nederland

Inmiddels komen alle Nationaal Cooumlrdinatoren regulier samen met de Commissie De Commissie wil zoals aangegeven vaart maken met de SDG en TOOP Nederland heeft met deze vroege start een goede uitgangspositie om in Europa een bijdrage te leveren en op tijd de eigen digitale ambities waar te gaan maken

De implementatie van de SDG-verordening is een grootschalig traject waarvan in de gehele digitale overheid meerjarig de impact zal worden gevoeld Voor begeleiding van overheden bij de implementatie maar ook voor het onderzoeken naar de mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen is een team nodig dat hier meerjarig aan kan werken Daarbij is er een grote mate van samenhang met de Europese bouwstenen TOOP en eDelivery daarom is het logisch hier eacuteeacuten team van te maken (met een link naar eIDAS)

eDelivery is een Europese standaard voor uitwisseling van berichten en tevens een Europese bouwsteen die in Nederland -door ICTU RINIS en partners- actief wordt geiumlmplementeerd

Dat maakt communicatie richting overheden ook makkelijker Er wordt hierbij gedacht aan een jaarlijkse opdracht voor een periode van 4 - 5 jaar Denk oa aan Een faciliterende rol naar

overheidsorganisaties die -vrijwillig- op voet van gelijkwaardigheid onderling kennis en ervaringen delen

Aanjagen monitoring en concept ontwikkeling bij landelijke bouwstenen (ICT-componenten) binnen vastgesteld budget en tijdsverwachting

Inhoudelijke verkenningen ten bate van Nederlandse lobby en afstemming met ldquoBrusselrdquo Dit raakt het binnenlandse digitaliseringsbeleid en het Nederlands beleid ten aanzien van de EU

42 Wat bevelen wij aan

Aanbevelingen ICTU

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om zijn visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

V De implementatie van de SDG-verordening is de proefomgeving voor onze landelijke digitale dienstverlening

In onze beleving heeft Nederland veel waardevols in te brengen dankzij de jarenlange inspanningen en resultaten die we op het gebied van digitalisering hebben geboekt Nederland kan op basis van die ervaring de EU op een positieve wijze beiumlnvloeden en proberen voor Nederland een minder gunstige aanpak om te buigen Gunstig in de zin dat de Europese infrastructuur Nederland niet dwingt tot landelijke ingrijpende aanpassingen en in de zin dat de ontwikkeling van TOOP voldoende haalbaar en effectief is om zonder al te hoge investeringen in mee te gaan

Op basis van de impact analyse doet ICTU de volgende aanbevelingen

I De SDG-verordening geeft ruimte voor uitwerking de Nederlandse overheid kan die ruimte benutten om haar visie in te brengen en daadwerkelijk neer te zetten

De rode draad in het bepalen van de impact door de deelnemende overheidsorganisaties is dat er grote behoefte is aan meer duiding van hoe de SDG gelezen moet worden De vertaling naar de gewenste vorm van digitale dienstverlening (welke producten welke procedures op welke manier inrichten) heeft groot effect op de ingeschatte investering in tijd en geld Partijen komen om die reden ook uit op onderling onvergelijkbare inspanningen

67

Wat zou er gebeuren als we die vraag omdraaien We kunnen ook de ruimte benutten die de wetgever ons bewust gegeven heeft Nederland is een van de landen die het meest geavanceerd is in de digitalisering van de dienstverlening Er is een visie een nationale agenda er zijn bouwstenen en honderden overheidspartijen zijn ieder op hun manier actief om daarop aan te sluiten

Nederland heeft een uitstekende startpositie om een excellente uitwerking neer te zetten van de SDG (volgens de bedoeling van de wetgever zie volgende punt) Nederland is het eerste land met een impactanalyse Andere landen en de Commissie kunnen daar een voorbeeld aan nemen

Europa dat zijn wij Als Nederland bezorgd is over een goede invulling van de SDG dan ligt de bal ook bij ons Dat vergt leiderschap van ons land een actieve bijdrage aan de Europese dialoog in de voorhoede mee te draaien De beste manier om voortrekker te zijn is concreet aan de slag te gaan We kunnen een voorbeelduitwerking laten zien een paradepaardje voor wat het Europees Parlement voor ogen staat Daarmee zal de interpretatiediscussie snel achter de rug zijn

II Voer de SDG-verordening uit volgens de bedoeling bedien EU-burgers en bedrijven optimaal daar waar toegevoegde waarde ontstaat voor EU-burgers en bedrijven

Een gezonde Nederlandse traditie is dat we elke euro omdraaien voordat we hem uitgeven We willen graag waar voor ons geld Toegepast op de SDG wil dat zeggen dat Nederland vooral wil investeren als het voor de Europese burgers en bedrijven ook echt toegevoegde waarde biedt

Gezien de toelichtende artikelen in de verordening en met een schuin oog naar de Europese impactinschattingen is het nooit de bedoeling geweest om ieder denkbare overheidsdienst te verplichten tot digitalisering van diensten waar niemand gebruik van maakt

De verordening biedt daarin ruimte door aan te geven dat het om grensoverschrijdende activiteiten gaat (de Europeaan die zich orieumlnteertopdekomstnaarNederland)cq die relevant zijn voor het functioneren van de interne markt Lokale diensten zoals parkeervergunningen zijn expliciet niet bedoeld

VNG bijvoorbeeld geeft in zijn eigen impactanalyse een mooi voorbeeld waar ruimte is voor pragmatische oplossingen Ondernemers zijn als ze hun bedrijf ergens willen vestigen doorgaans niet gebaat bij gestandaardiseerde digitale diensten maar persoonlijk maatwerk Gemeenten zijn ook in staat die diensten op maat te leveren telefonisch of face-to-face Grote gemeenten hebben daar zelfs aparte expat-centra voor opgericht waar de interne bureaucratie door de gemeentelijk adviseur zoveel mogelijk wordt opgelost

Dit hoogste kwaliteitsniveau van dienstverlening neemt bureaucratische belemmeringen zoveel mogelijk weg en zou daarom eerder maatgevend moeten zijn Als een landelijk portaalzichorieumlnterendeEuropeseondernemersdirect in contact weten te brengen met de gemeente waar hun belangstelling naar uit gaat en daar dienstverlening op maat uit voortkomt ligt dat helemaal in de lijn van de SDG-verordening

Gemeenten hoeven daarmee niet de gecalculeerde 1 miljard euro aan digitalisering uit te geven waar geen doelgroep op zit te wachten en kunnen gebruik maken van huidige diensten die ze al in hun pakket hebben Toegegeven een opfriscursus in het Engels is dan wellicht nog wel een goed idee

III Maak optimaal gebruik van de landelijke bouwstenen dat vergt nog wel een investering

In dit rapport wordt op verschillende aspecten geconstateerd dat Nederland al veel landelijke bouwstenen in huis heeft en zinvolle ervaring heeft in het ontwikkelen van digitale diensten Of dat nou gaat om gebundelde informatievoorziening in de huidige rijksoverheidnl en ondernemerspleinnl of de inzet van basisregistraties voor het landelijke Once-Only principle

Daarmee is niet gezegd dat we al zowat klaar zijn en alleen nog een stekker in het stopcontact hoeven te steken Bouwstenen moeten nog wel worden doorontwikkeld en geiumlntegreerd Dat komt doordat ze in de eerste plaats nooit ontwikkeld zijn voor de Europese dienstverlening waartoe we verplicht worden Een andere oorzaak is dat de techniek van de bouwstenen wel beschikbaar is maar de aansluiting vanuit alle domeinen van de overheid soms tekortschiet En last but not least sommige bouwstenen zijn op zich wel nuttig maar de aansluiting op elkaar in een landelijk overheidslandschap wil soms nogal eens kraken heeft soms kinderziektes die maar niet willen overgaan

68

Kortom het is goed om eerst te kijken hoe overheidsorganisaties en de EU-doelgroepen het best geholpen kunnen worden uitmondend in de selectie van oplossingen en een architectuur van de juiste bouwstenen Een investering daarin is vervolgens wel noodzakelijk Zowel in de bouwstenen zelf maar ook in aansluiting op die bouwstenen door betrokken overheden en in optimalisering van het gebruik

Op die manier kunnen we voorkomen dat 500 overheidsorganisaties ieder voor zich een project op gaan starten en wielen gaan lopen uitvinden In onze visie betaalt iedere euro in een landelijke oplossing zich bij de SDG vele malen terug in vergelijking met ieder voor zich op eigen kracht aan de wet moeten gaan voldoen

IV Landelijke oplossingen zoals eacuteeacuten tot maximaal twee overheidsportalen zijn de beste oplossing

Het is onze ervaring dat alle uitvoerders van overheidsdienstverlening waar je ook komt kampen met een fors portfolio aan projecten en ander werk Implementatie van de SDG-verordeningkomtdusbovenopeenreedsflinkestapel werk Hoe je het ook wendt of keert ondanks de recente groei is internationale dienstverlening nog steeds een hoek waar de aantallen klanten relatief laag zijn Om die reden is er een brede behoefte geconstateerd bij overheidsorganisaties om zoveel mogelijk ontzorgd te worden waarbij zij tegelijkertijdvanuithunspecifiekewettelijkeverantwoordelijkheid wel de inhoud van de informatie en de dienstverlening willen kunnen sturen Vandaar dat SDG en het begin van Europese dienstverlening een buitengewoon sterke aanleiding geeft voor gemeenschappelijke maar vooral ook voor landelijke oplossingen In de eerste plaats is het bedrijf of de burger uit Europa daarbij gebaat Komend uit een ander land kunnen we daar geen enkele voorinformatie verwachten over wat de betrokken 500 NL-overheden aan onderlinge taakverdeling hebben afgesproken Wat bij ons privaat is wil nog wel eens een overheidsdienst zijn elders sectoren worden anders ingedeeld Nederlandse namen zijn niet te lezen Het valt niet te onderschatten hoe divers Europa is Onze klanten willen graag alles in een overzichtelijk geheel Andersom is Europa voor NL-dienstverleners een complexe wereld die bijna niet valt te overzien laat staan te managen naast een landelijkgeorieumlnteerdeagendaDemeesteorganisaties die wij spraken zetten daar al wel personeel op in maar zijn niet ingesteld op een

schaalvergroting op dat vlak Landelijke oplossingen betekent dat we gemeenschappelijk het wiel uitvinden en dat partijen zich kunnen concentreren op waar ze voor aan de lat staan de inhoud van hun eigen dienstverlening In veel gevallen zullen partijen beschrijvingen moeten opleveren en links naar hun lokale Engelstalige informatie Gemeenten kunnen er bijvoorbeeld ook voor kiezen om gezamenlijk eacuteeacuten formulier te ontwikkelen met variaties in beslisregels en logorsquos bijvoorbeeld ICT-techniek kan zowel die mate van standaardisatie als variatie in inhoud prima ondersteunen daar zijn voorbeelden van Landelijke oplossingen voor Europese uitdagingen leggen veruit het minste beslag op onze schaarse investeringsgeld en leveren bij optimaal gebruik de beste kwaliteit aan internationale dienstverlening voor deze bijzondere groep gebruikers

V De implementatie van de SDG-verordening is het lab voor onze landelijke digitale dienstverlening

In de implementatie van de SDG-verordening gaan we gebruik maken van landelijke bouwstenen van de digitale dienstverlening zoals die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld Zoals in dit rapport is beschreven gaan de wettelijke doelstellingen in de SDG een stapje verder dan wat Nederland daar tot nu toe in bereikt heeft het vergt een integraal en gebruiksvriendelijk informatieaanbod voor de EU-doelgroepen

Het leiden en ondersteunen van de gebruiker zoals met klantreizen is daarin een krachtig middel De SDG-verordening koppelt dat ook aan (bestaande) hulpdiensten waarin gebruikers telefonisch of middels chat persoonlijk te woord gestaan wordt

Een investering in Europese dienstverlening heeft ook een belangrijke spinoff Het brengt Nederland verder in digitale dienstverlening en leert ons mogelijke optimalisaties Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en huidige verbindingen worden versterkt Het is een belangrijke en aantrekkelijke doelgroep om een coherent informatieaanbod neer te zetten en uit wat we daarvan kunnen leren zullen uiteindelijk ookonzelandelijkegebruikersprofiteren

Verordening Single Digital Gateway ImpactanalyseBijlage A Inventarisatie diensten en producten

Van ICTUVersie Versie 10Datum 11-4-2019

2

Inleiding

De informatiegebieden in de Annex I van de SDG zijn ingedeeld naar 17 levensgebeurtenissen (A tm Q) en opgedeeld in een deel voor burgers (A tm I) en een deel voor bedrijven (J tm Q) Ieder informatiegebied kent een beschrijving en detaillering in meerdere onderwerpen

Om de impact van de SDG voor de lsquoplicht om te informerenrsquo te kunnen bepalen is het van belang om te bekijken welke organisaties dan de informatie moet gaan leveren conform de criteria van de SDG Daarom is het belangrijk in beeld te brengen welke diensten en producten1 bij de informatiegebieden horen zodat kan worden geiumlnventariseerd welke organisaties die de diensten en producten aanbieden worden geraakt

Het is in onze landelijke context echter niet zo simpel te interpreteren bij ieder onderwerp zijn meerdere diensten en producten te onderkennen Het onderwerp verkrijging en verlenging van rijbewijzen bijvoorbeeld kent vervolgens weer verschillende diensten en producten zoals internationaal rijbewijs omwisseling buitenlands rijbewijs gezondheidsverklaring aanvraag na ongeldigverklaring verzoek teruggave et cetera

Er zijn in Nederland al twee landelijke lsquorijksportalenrsquo Rijksoverheidnl (RO) en Digitaal Ondernemerspleinnl (DOP) die respectievelijk burgers en bedrijven informatie verschaffen over de rechten en plichten in Nederland en bijbehorende diensten en producten Ondernemersplein geeft daarmee ook uitvoering aan de Dienstenwet2 in samenwerking met de regelgevende en uitvoerende instanties Daarom heeft ICTU samen met deze twee landelijke organisaties de inventarisatie gedaan naar welke diensten en producten we kennen bij de in de SDG-verordening genoemde informatiegebieden eacuten welke organisaties in NL die diensten en producten daadwerkelijk leveren

1 Hier wordt aangesloten op de terminologie van de loketten en Samenwerkende Catalogi (httpswwwvngrealisatienlproductensamenwerkende-catalogi ) NB In het dagelijks spraakgebruik en in statistieken wordt dit onderscheid vaak wel gemaakt waarbij fysieke zaken worden aangeduid met goedproduct en niet-fysieke zaken met dienst in dit rapport wordt dit onderscheid niet van belang geacht 2 Dienstenwet Wet van 12 november 2009 tot implementatie van Europese regelgeving betreffende het verkeer van diensten op de interne markt

De lijst van genoemde uitvoerende organisaties is gebaseerd op een inventarisatie door de beheerders van de rijksportalen met een door hen gehanteerde interpretatie (zie de interpretatieregels hieronder) De lijst is op dit moment nog bij geen van de genoemde uitvoerende organisaties geverifieerd3 Met uitzondering van gemeenten daarvan zijn de dienstenproducten die VNG Realisatie heeft geiumlnventariseerd in de eigen impactanalyse overgenomen Ten aanzien van provincies en waterschappen is de conclusie dat deze ook mogelijk worden geraakt vooral voor wat betreft omgevingsvergunningen en waterschapsbelasting Deze zijn dan ook wel in de tabel van geiumlnventariseerde diensten en producten opgenomen De overige diensten en producten van provincies en waterschappen zijn nog niet nader geverifieerd

Deze inventarisatie is daarmee te lezen als voor een indicatie -op basis van best effort- van organisaties die in Nederland gaan worden geraakt door de SDG De lijst is op dit moment nog niet in een formeel orgaan vastgesteld en heeft geen enkele wettelijke waarde

3 NB De commentaren op de kolom lsquouitvoerende organisatiersquo door uitvoerende organisaties in de review vanuit de werkgroepleden van werkgroep 2 lsquoproceduresrsquo zijn wel verwerkt maar deze zijn ook meer indicatief en meer op persoonlijke basis en niet als een officieumlle reactie van de organisatie

3

Gehanteerde interpretatieregels

Na een eerste verkenning kwam al snel naar voren dat de inhoud van de lijst afhangt van bepaalde interpretaties Bij diverse onderwerpen kun je met meer of minder diepgang bijbehorende diensten en producten wel of niet meerekenen Dit hangt af van in hoeverre je naar de geest van de verordening informatie open wilt stellen voor Europese burgers en ondernemers conform de SDG enof dat je hier nog relevantie afweegt van deze dienst of product voor grensoverschrijdende activiteitenWat zijn dan de te hanteren criteria of een productdienst welniet tot de SDG Annex 1 behoortIn de verordening zelf is daarover nog onvoldoende aangegeven Daarom hebben Rijksoverheidnl en Ondernemersplein de volgende interpretatieregels opgesteld en gehanteerd

1 Hou het breed (proportionaliteit)De SDG focust op algemene regelgeving met als doel burgers helpen die naar Nederland willen komen Te veel detailcontent veroorzaakt een woud van informatie en daarmee is de bezoeker niet geholpen

Voorbeeld Het is voor EU-burgers die in een ander land willen gaan werken belangrijk om te weten of hun kwalificaties in dat land worden erkend Dus de informatie over legalisatie van een buitenlands document voor gebruik in Nederland valt onder de SDG De verklaring voor jeugdige bijrijder op een vrachtauto is echter zo gedetailleerd en de doelgroep is zo klein dat is besloten deze niet mee te nemen

2 Neem in je afweging de behoefte van de gebruiker mee (relevantie)

Voorbeeld Een toestemmingsformulier voor medicijnen voor Nederlanders die op reis gaan naar het buitenland is interessant voor Nederlanders maar niet voor EU-burgers Douane-regels over invoeren en uitvoeren van medicijnen door reizigers uit het buitenland zijn dat wel

3 Breng betrokken uitvoeringsshyorganisaties in kaart

Dat helpt om in een later stadium te bepalen welke partij informatieplichtig is en content moet wijzigen of aanvullen

De inschattingen welke van de genoemde diensten en producten relevant en proportioneel zijn kunnen onderling verschillen tussen betrokken partijen Niet duidelijk is of er op Europees of nationaal niveau hierover nadere richtlijnen komen Daarmee willen we als ICTU aangeven dat de lijst nog kan veranderen en dat er nog besluiten moeten worden genomen op landelijk en Europees niveau die invloed hebben op de inhoud van deze lijst

Voorbeelden van diensten en producten die op basis van deze inventarisatie door de beheerders van Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinnl uitgesloten worden van de SDG-verordening zijn bijvoorbeeld

Beroep tegen maatregel eindexamen voortgezet onderwijs

Bestelautotarief voor gehandicapten Buitengewoon pensioen 1940-1945 voor

verzetsdeelnemers (Wbp) Buitengewoon pensioen verzetsdeelnemers

Indisch verzet (Wiv) Buitengewoon pensioen zeelieden-

oorlogsslachtoffers Tweede Wereldoorlog (Wbpzo)

Burgerinitiatief indienen bij Tweede Kamer

4

Leeswijzer tabel

De tabel is ingedeeld conform de Annex 1 van de SDG

De informatiegebieden voor de burger A tm I De informatiegebieden voor het bedrijf J tm Q

Kolom lsquoOnderwerpen SDG Annex IrsquoPer informatiegebied in de Annex I genoemde Onderwerpen (A1 tm Q1)

Kolom lsquogeiumlnventariseerde diensten en productenrsquo

Hierin staan de door beheerders Ondernemers-pleinkvknlbusinessgovnl en Rijksoverheidnl governmentnl geiumlnventariseerde diensten en producten Dit is in eerste instantie gedaan op basis van hun bestaande informatieproducten de onderwerpen waarover zij al informeren Daarbij hebben zij aangegeven wie de organisa-ties zijn die deze diensten en producten leveren en waar in de redactieraden van Ondernemers-pleinkvknl ook teksten mee worden afgestemd Ook is gekeken naar onderwerpen waar nog geen informatieproducten voor zijn bij de loket-ten maar die in de SDG-verordening wel worden vereist Deze worden veelal als informatieproduct toegevoegd VNG Realisatie heeft haar eigen inventarisatie gedaan en de door hen in rapport genoemde relevante gemeentelijke diensten en producten zijn overgenomen

Kolommen lsquoInformatieshyleverende organisatie tbv YourEurope

Hierin staan de organisaties die informeren richting Your Europe omdat dit over het algemeen de rijdksportalen zullen zijn is voor elk van de loketten een eigen kolom opgenomen

RO ndash RijksOverheidnl daarmee wordt ook

meteen bedoeld diens Engelse variant Governmentnl

OP ndash Ondernemersplein daarmee wordt ook meteen bedoeld diens Engelse variant Businessgovnl

Overig ndash wanneer dit gemeente-afhankelijk is en er dus op nationaal nivo geen afdoende informatie over kan worden gegeven op ROOP oacutef wanneer RO noch OP hier reeds op hun site informatie over plaatsen en het (vooralsnog) aan de beleidsmakendeuitvoerende organisatie is om deze informatie te gaan verschaffen Sommige productendiensten zijn weliswaar belegd bij gemeenten maar alleen wanneer VNG Realisatie in haar impact ook betreffende dienst of product van toepassing vindt voor de SDG staat hier lsquoGemrsquo (gemeenten) opgenomen

Kolom lsquo(uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl Semishyoverheid en Private)rsquo

Hierin staan de volgens de beheerders van RO en OP organisaties die informatie tav specifieke eisen van de SDG-verordening moeten gaan aanleveren die meer de uitvoering betreft zoals contactgegevens informatie over de (online) procedure openingstijden etc

Nota Bene de afkortingen voor genoemde organisaties staan na de tabel toegelicht

Onderwerpen SDGshyAnnex IOnderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

A Reizen binnen EUA1 Documenten die van EU-bur-

gers hun gezinsleden die geen EU-burgers zijn alleenreizende minderjarigen en niet-EU-bur-gers verlangd worden wanneer zij EU-binnengrenzen over-schrijden (identiteitsbewijs visum paspoort)

Algemene info identificatieplichtNoodpaspoortAanvragen of verlengen paspoortAanvragen terugkeervisumFormulier reizen met een kindVerblijfsvergunningOpheffing inreisverbod Opheffing ongewenstheidverklaring Visum aanvragen Machtiging tot voorlopig verblijf

RO IND

A2 Rechten en verplichtingen van reizigers die per vliegtuig trein schip of bus in of vanuit de Unie reizen en van personen die pakketreizen of gekoppelde reis-arrangementen kopen

Algemene info reizen naar NederlandAangifte liquide middelen

RO BD

A3 Ondersteuning in geval van beperkte mobiliteit bij reizen in of vanuit de Unie

Algemene pagina ondersteuning bij reizen met beperkte mobiliteit Passagiersrechten wat passagiers met beperkte mobiliteit moeten weten als ze met het vliegtuig reizenGehandicaptenparkeerkaartGehandicaptenparkeerplaatsOV-begeleiderskaart

RO Gem Gem Regelhulpnl Schiphol Argonaut Advies

A4 Vervoer van dieren planten alcohol tabak sigaretten en andere goederen bij reizen in de Unie

Algemene pagina goederen en diensten vervoeren in en uit Nederland Levende dieren vervoerenEuropees huisdierenpaspoortMedicijnen mee op reis verklaringCultuurgoederen uitvoervergunningAangifte BPM personenautorsquos en motorrijwielen

RO BDDouane BD NVWA RVOCITES

A5 Spraaktelefonie en verzending en ontvangst van elektronische berichten en gegevens binnen de Unie

Bel-me-niet-registerMelden storing draadloze apparatuur

RO AT Stichting Infofilter

De informatiegebieden voor de burger

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B Werk en pensionering binnen de EU

B1 Werk zoeken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland RO UWV B2 Gaan werken in andere lidstaat Algemene info werken in Nederland

Tijdelijk en incidenteel werken in gereglementeerd beroep melding

RO Nuffic UWV DUO

B3 Erkenning kwalificaties met oog op werk in andere lidstaat

Legalisatie documentErkenning EU-beroepskwalificaties Ontheffing benoembaarheidsvereisten en bekwaamheidserken-ning voortgezet onderwijsCertificaat vakbekwaamheid (voor onderwijs verklaring onderwijs-bevoegdheid)Aanvraag Nederlandse titel op basis van buitenlands diplomaInschrijven in het BIG-register

RO DUO SBBNuffic CIBG

B4 Belastingheffing in andere lidstaat

Buitenlands vermogen aangifteBelastingaangifteinkomstenbelastingontheffingen

RO BD

B5 Regels inzake aansprakelijkheid en verplichte verzekeringen in verband met verblijf of werk in een andere lidstaat

Verzekeringsplicht zorgverzekeringVerzekering voor de Wet langdurige zorg (Wlz)

RO SVB

B6 Bij wet of wettelijk instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden ook voor gedetacheerde werknemers (met inbegrip van informatie over werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenWerktijden en rusttijdenVerlofregelingen voor werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringLoonsuppletie werknemersRe-integratieRedenen voor ontslagAlgemene informatie over ontslagOntslagprocedures en opzegverbodenUitkering bij financiele problemen werkgeverWW-uitkering

RO MinSZW MinJenV

CKA iSZW UWV

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

B7 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Voorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapInschrijving in het doelgroepenregisterDiscriminatie klacht

RO CRvM CRvM

B8 Verplichtingen ivm gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten

VOGVerbod op permanente nachtarbeid ontheffing

RO iSZW iSZW

B9 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie onder meer in verband met pensi-oenen

Algemene informatie over sociale zekerheidVerzekeringsplicht sociale verzekeringen ontheffingVerzekeringsplicht volksverzekeringen ontheffingWajong-uitkeringWia-uitkeringZiektewetuitkeringPersoonsgebonden budgetInschrijving in het doelgroepregister voor mensen met een arbeids-beperkingRampbestrijder uitkering ziekte of invaliditeitWW-uitkering bij betalingsonmacht werkgeverZwangerschaps- en bevallingsverlofAlgemene informatie over pensioenen Overbruggingsuitkering AOW-gat na verhoging AOW-leeftijdVrijwillige inkoop AOWVrijwillige verzekering AOWScheidingsmelding pensioenfondsPensioenregister inzage

RO ABP Pensioen-fonds SPR SVB UWV zorg-verze-keraars

C Voertuigen in de UnieC1 Tijdelijke of permanente

verplaatsing van motorvoer-tuigen naar een andere lidstaat

Algemene informatie over auto invoeren of exporterenInvoerprocedureAlgemene periodieke keuring bezwaar makenOvername buitenlandse apkAlgemene periodieke keuring bezwaar Individuele goedkeuring voertuigBeeumlindiging registratie kenteken bij uitvoer

RO Douane RDW Verze-keraars Waar-borgfonds Motorver-keer

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

C2 Verkrijging en verlenging van rijbewijzen

Algemene informatie over rijbewijsRijbewijsRijbewijs internationaalRijbewijs buitenlands omwisselingRijbewijs gezondheidsverklaringRijbewijs verklaring van geschiktheidRijbewijsaanvraag na ongeldigverklaringRijbewijs echtheidsverklaringVerzoek teruggave rijbewijsGrootklein vaarbewijsRijbewijsregister uittreksel

RO gem CBR gem RDW

C3 Verplichte motorrijtuigenverzeke-ring

WA-verzekeringsplichtWA-verzekeringsplicht vrijstellingWaarborgfonds motorverkeer schadevergoeding

RO RDW WbfM

C4 Koop en verkoop van motorvoer-tuigen in een andere lidstaat

Algemene informatieover belastingen op auto en motorKentekenoverschrijving bij overdracht particulierenBPM-aangifteBPM-teruggaafEendagskentekenbewijsBPM-vrijstellingBelastingen op auto en motor

RO BD RDW

C5 Nationale verkeersregels en voor-schriften voor bestuurders met inbegrip van algemene regels voor het gebruik van de natio-nale wegeninfrastructuur tijds-gebonden heffingen (vignet) afstandsgebonden heffingen (tol) emissiestickers

Tijdelijke opheffing geschorst kentekenKentekenbewijsVervangend kentekenbewijs of tenaamstellingscodeGebruik autogordel en autokinderzitje ontheffingKentekenoverschrijving bij overlijdenKentekenschorsingAanpassing zelfgebouwd vliegtuig Pleziervaartuig registreren Snelle motorboot registreren Certificaat pleziervaartuigen Bewijs van bevoegdheid luchtballonnen Toestemming voor ballon oplaten Bewijs van bevoegdheid voor recreatief vlieger of zweefvlieg-tuigenMotorrijtuigenbelasting Milieuzones in NederlandMilieuzone (burgers en bedrijven)

RO gem BD CBR gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D Verblijf in andere lidstaatD1 Tijdelijke of permanente verhui-

zing naar een andere lidstaatAlgemene info verhuizen naar NLVerhuismeldingInschrijving BRPInschrijving RNIHuisvestingsvergunningParkeerbelastingParkeervergunningAfvalstoffenheffingRioolheffingRemigratie-uitkeringVerhuizing door vreemdeling meldenMachtiging tot voorlopig verblijfHuurtoeslagHuurcommissie inschakelenGBA-inzagerecht

RO gem gem huur-comm SVB

D2 Koop en verkoop van vastgoed met inbegrip van voorwaarden en verplichtingen met betrek-king tot belasting eigendom of gebruik van dergelijk vastgoed waaronder het gebruik ervan als tweede verblijf

OnroerendezaakbelastingWaterschapsbelastingEnergielabelSubsidie voor isolatie koophuisSubsidie voor zonneboiler warmtepomp pelletkachel of biomas-sakachelSubsidie voor herbestemming van een monument

RO Ws Ws

D3 Deelname aan gemeentelijke verkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement

Raadgevend referendumStemmen vanuit buitenland

RO gemDH kiesraad

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

D4 Voorschriften betreffende verblijfskaarten voor EU-burgers en hun gezinsleden waaronder gezinsleden die geen EU-burgers zijn

Machtiging tot voorlopig verblijfMelden verhuizing door vreemdelingTerugkeervisumVerblijfsvergunningInreisverbod opheffingOngewenstverklaring opheffingVisum voor kort verblijf (Schengenvisum)InburgeringsleningInburgeringsplicht ontheffingAflosbedrag inburgeringslening verlagingLening voor inburgeringscursusInburgeringsplicht vrijstelling

RO DUO IND

D5 Voorwaarden voor de naturali-satie van onderdanen van een andere lidstaat

Algemene info Nederlander te wordenNaturalisatie

RO IND

D6 Regels die gelden in geval van overlijden met inbegrip van regels inzake de repatrieumlring van stoffelijke overschotten naar een andere lidstaat

Aangifte erfbelastingAangifte van overlijdenInzage boedelregisterKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstOntheffing bewaartermijn asbusCentraal testamentenregisterVerklaring beneficiair aanvaarden of verwerpen erfenisVerzoek om vermist persoon overleden te laten verklarenStoffelijk overschot vervoerenToestemming om lichaam van overledene te balsemen

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E Onderwijs of stage in een andere lidstaatE1 Onderwijsstelsel in een andere

lidstaat met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang basis- en secundair onderwijs hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Algemene informatie over onderwijsstelselKinderopvangtoeslagInzage landelijk register kinderopvangPeuter of kleuter voorschoolse of vroegschoolse educatieLeerplicht en kwalificatieplichtLeerplichtvrijstellingBasisschool klachtExtra onderwijsactiviteit basisschool vrijstellingLes- en cursusgeld incl vrijstellingterugbetalingBeroepsonderwijs en volwasseneneducatie klacht Jongeren met een handicap onderwijsvoorzieningSpeciaal onderwijs toelatingLeerwegondersteunend onderwijs toelatingPraktijkonderwijs toelatingStaatsexamen nt2 aanpassingStaatsexamen toelatingExamenvak vavo ontheffingExamenvak vo ontheffingEindexamen vo aanpassingDeel onderwijsprogramma vo ontheffingDuur prestatiebeurs verlengingLerarenbeursOpleiding bewegingsonderwijs subsidieOnderwijsmaster tegemoetkomingStudiekosten leraren tegemoetkomingVooropleidingseisen hoger onderwijs vrijstellingAanmelden voor opleiding of studie aan universiteit of hogeschoolCollegegeld betalen voor studie aan hogeschool of universiteitStudiefinancieringStudenten OV-vergoedingLevenlangleren-krediet vanaf 30 jaarPrestatiebeurs in gift omzetting

RO MinOCW CvTE DUO scholen Univer-siteitenhoge-scholen

E2 Vrijwilligerswerk doen in een andere lidstaat

Vrijwilligerswerk vinden RO Movisie

E3 Stage lopen in een andere lidstaat

OV-vergoeding bij studie in het buitenland Studiefinanciering voor studie in het buitenland Studiefinanciering voor beroepsopleiding in het buitenland

RO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

E4 Onderzoek doen in een andere lidstaat in het kader van een onderwijsprogramma

Ontheffing kennisembargo voor bepaalde technische en nucleaire studies

RO Universiteitenhogescholen

F Gezondheidszorg Algemene informatie over zorg in Nederland RO F1 Een medische behandeling

ondergaan in een andere lidstaat

Gegevens medisch dossierKlacht indienenFraude in de zorg meldenDonorgegevens opvragenKlacht indienen zorgaanbiederzorgverlenerDetentie melding zorgverzekeraarZorgverzekeringsplichtZorgverzekeringsplicht vrijstellingGeneesmiddeleninformatiebank inzageZorgtoeslag

RO BD CAK CBG SVB zorgverze-keraars

F2 Online of in persoon voorgeschreven geneesmiddelen kopen in een andere lidstaat dan die waar zij door een arts zijn voorgeschreven

Verklaring voor medicijnen online medicijnen kopen RO CAK

F3 Regels inzake ziekteverzekering die van toepassing zijn tijdens een kort of langdurig verblijf in een andere lidstaat met inbegrip van regels over de wijze waarop een Europese ziekteverzekeringskaart moet worden aangevraagd

Zorgverzekering buitenlandVerklaring niet Wlz verzekerd Onderzoek_wlz_aanvragenEuropese Zorgpas (EHIC)

RO SVB zorg-verzeke-raars

F4 Algemene informatie over toegangsrechten en verplichtingen om deel te nemen aan beschikbare preventieve openbare gezondheidsmaatregelen

Aanvulling op inkomen bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (loonsuppletie)VaccinatieprogrammaZwangerschaps- en bevallingsverlof Proefplaatsing werkzoekende Uitkering voor rampbestrijder bij ziekte of invaliditeit LoonsuppletieVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicap

RO RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

F5 Diensten die worden verstrekt via nationale noodnummers zoals 112 en 116

Alarmnummer 112 RO

F6 Rechten en voorwaarden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen

Aanmelden bij een woonzorgcentrumIndicatie voor langdurige zorg vergoeding voor WLZ-zorg in het buitenland

RO

G Burgershy en familierechtenG1 Geboorte ouderlijk gezag over

minderjarige kinderen ouderlijke verantwoordelijkheden regels inzake draagmoederschap en adoptie met inbegrip van stiefouderadoptie onderhoudsverplichtingen voor kinderen in een grensoverschrijdende gezinssituatie

GeboorteaangifteAdoptieaangifteAlgemene info kind krijgenBeginseltoestemming adoptie buitenlands kindAdoptieAdoptieherroepingKlacht vergunninghouder interlandelijke adoptieGezamenlijk gezagVoogdbenoeming verzoekMeerderjarigheidsverklaringGezagsregister uittrekselVoogdij aantekening gezagsregisterJeugdhulpKinderopvangtoeslagKindgebonden budgetRegister kinderopvang en peuterspeelzalen inzageAdoptie- of pleegzorguitkeringPleegvergoedingAlimentatie inning

RO Gem BD Gem GJI KVIA LBIO RvdR StAdoptievz

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

G2 Samenleven van partners met verschillende nationaliteiten met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht (huwelijk geregistreerd partnerschap scheiding van tafel en bed echtscheiding huwelijksvermogensrechten rechten van samenwonenden)

Algemene info samenlevingsvormen in NLHuwelijksdispensatieHuwelijk bij volmachtOntbinding van geregistreerd partnerschap door rechterInschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden in huwelijksgoederenregisterScheiding van tafel en bed inschrijvingEchtscheiding verzoekNietigverklaring huwelijkHuwelijksgoederenregister inschrijving huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaardenHuwelijksgoederenregister inzageGeregistreerd partnerschap ontbinding

RO Justis RvdR

G3 Regels inzake erkenning van de genderidentiteit

Algemene informatie genderidentiteit RO

G4 Erfrechten en -plichten in een andere lidstaat met inbegrip van belastingregels

Algemene informatie ervenNabestaandenuitkeringVrijwillige verzekering alg nabestaandenwetRampbestrijder nabestaandenuitkeringAangifte erfbelastingKwijtschelding erfbelasting bij nalaten kunstSchenkbelastingSchenkbelasting kwijtschelding

RO MinBZK BD SVB

G5 Rechten en regels die gelden bij grensoverschrijdende ontvoering van kinderen door een van de ouders

Wat kan ik doen als mijn kind naar het buitenland is ontvoerd RO

H Consumentenrechten H1 Online of in persoon goederen

digitale inhoud of diensten (waaronder financieumlle) in een andere lidstaat kopen

Centraal insolventieregister inzage RO RvdR

H2 Een bankrekening hebben in een andere lidstaat

Depositogarantiestelsel RO DNB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

H3 Aansluiting op nutsvoorzieningen zoals gas elektriciteit water verwijdering van huishoudelijk afval telecommunicatie en internet

Informatie over aansluiting op nutsvoorzieningAlgemene informatie over afval Telecommunicatiewet geschilbeslechting

RO ACM ACM

H4 Betalingen waaronder overmakingen en termijnen voor grensoverschrijdende betalingen

Algemene informatie betalingen RO DNB

H5 Consumentenrechten en -waarborgen bij aankoop van goederen en diensten met inbegrip van procedures voor de beslechting van en vergoeding bij consumentengeschillen

Bel-me-niet-register schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging poststuk Vakbekwaamheid certificaatBescherming van consumentenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbieder

RO ACM ACM RvAccr

H6 Veiligheid van consumentenproducten

Schadevergoeding bij verlies vertraging of beschadiging post-stuk Keurmerk

RO ACM NVWA RvAccr

H7 Huur van motorvoertuigen ACMI Bescherming van persoonsgegevensI1 Uitoefening van de rechten van

de betrokkenen met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens beschermenPrivacy en persoonsgegevensPrivacy-verklaring en de info over de procedures mbt de AVG-rechten

RO AP

J Starten exploiteren en sluiten van een bedrijf

OmgevingsvergunningVergunningenHuisvestingRegels (winkeltijdenwet)

Gem OLO Prov

Gem OLO Prov

J1 Registratie wijziging van de rechtsvorm of sluiting van een bedrijf (registratieprocedures en rechtsvormen voor bedrijven)

Inschrijven-bij-de-kamer-van-koophandel-kvkEen-rechtsvorm-kiezen-voor-uw-bedrijfRechtsvorm wijzigenBedrijf stoppen in 7 stappen

KVK OP

J2 Verplaatsing van een bedrijf naar een andere lidstaat

Bedrijf starten in het buitenland Registering foreign business in the Netherlands

Gem BD KVK RVO Gem

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J3 Intellectueel-eigendomsrechten (octrooiaanvragen registratie van handelsmerken tekeningen of modellen verwerving van licenties voor reproductie)

Bescherming-met-intellectueel-eigendomOctrooiaanvragenOctrooien chipsrecht en OctrooigemachtigdenregisterMerk model of idee registrerenReprorechtLicentie aanvragen voor het gebruik van televisiebeeldenLicentie aanvragen voor het gebruik van muziek

BumaSena RVO St Reprorecht Videma

J4 Billijkheid en transparantie bij handelspraktijken met inbegrip van consumentenrechten en -waarborgen in verband met de verkoop van goederen en diensten

Informatie geven over financiele diensten en productenGeschilbeslechting consument en telefonieaanbiederschadevervoeding bij verlies poststukInzage HandelsregisterInzage CurateleregisterOneerlijke handelspraktijken

RO ACM ACM KvK PostNL RvdR

J5 Aanbieden van grensoverschrijdende online-betaalfuncties bij de onlineverkoop van goederen en diensten

Wetten en regels voor online verkoop ACM

J6 Rechten en verplichtingen uit hoofde van het overeenkomstenrecht met inbegrip van verschuldigde rente wegens achterstallige betaling

Contracten en overeenkomstenBetalingstermijnen incassokosten en wettelijke rente

AvB KVK RVO

J7 Insolventieprocedures en liquidatie van bedrijven

Uitkering uit ConsignatiekasVergoeding uit DepositogarantiestelselUitkering bij financieumlle problemen werkgeverCentraal insolventieregister inzageSurseance van betaling aanvragenFaillissement aanvragen

AvB RvdR

J8 Kredietverzekering Wettelijke schuldsaneringKredietverzekering

KVK

J9 Bedrijfsfusies of verkoop van een bedrijf

Voorwaarden voor fusie en bedrijfsovernameJuridische zaken bij verkoop bedrijfBelasting bij verkoop van uw bedrijf

ACM AvB BD KVK

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor de burger

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

J10 Wettelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen van een bedrijf

Corporate governance OP

J11 Regels en verplichtingen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Privacy en persoonsgegevens (algemeen)Persoonsgegevens beschermen

OP (AvB) AP AP AvB

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K WerknemersK1 Bij wet of wettelijk

instrument vastgestelde arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van werktijden betaald verlof vakantierechten rechten en verplichtingen in verband met overuren medisch onderzoek beeumlindiging van contracten en ontslag)

Algemene info werkomstandighedenToestemming om alleen maar nachtdiensten te werkenWerktijden-en-rusttijdenWerktijdenZwangerschapsverlof en bevallingsverlofVerlofregelingen-voor-werknemersVakantierechtWerktijdenVoorwaarden voor een medische keuringContract beeumlindigen langdurig zieke werknemerOntslagprocedures en opzegverbodenOpzegtermijn bij ontslag

RO OP (AvB RVO SZW)

AvB BD MinSZW- arboportaal

K2 Socialezekerheidsrechten en -verplichtingen in de Unie (aanmelding als werkgever aanmelding van werknemers kennisgeving van beeumlindiging van een arbeidsovereenkomst betaling van sociale bijdragen rechten en verplichtingen in verband met pensioenen)

Voor het eerst personeel aannemenLoonheffingen-inhoudenVoor het eerst personeel aannemenOntheffing gemoedsbezwaarden voor werkgeversMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)Opzegtermijn bij ontslagWerknemersverzekeringen en volksverzekeringenLoonheffingen inhoudenPensioen regelen voor uw werknemers

OP (AvB BD KvK RVO SZW)

BD KvK SVB UWV

K3 Tewerkstelling van werknemers in andere lidstaten (detachering regels betreffende het vrij verrichten van diensten woonplaatsvereisten voor werknemers)

Algemene informatiepagina tav woonplaatseisen voor werknemersSociale zekerheid bij werken in een ander EU-landProvision of services cross-border versus establishment

OP (AvB) AvB RVO SVB

Onderwerpen SDGshyAnnex I De informatiegebieden voor het bedrijf

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

K4 Gelijke behandeling (regels die discriminatie op het werk verbieden regels inzake gelijke betaling van mannen en vrouwen en inzake gelijke betaling van werknemers met contracten voor bepaalde of onbepaalde tijd)

Gelijke behandeling en beloning van werknemersVoorzieningen voor werknemer bij ziekte of handicapGelijke behandeling en beloning van werknemersArbeidscontract afsluiten

OP (AvB SZW)

CRvdM SZW UWV

K5 Regels voor personeels-vertegenwoordiging

Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) OP (AvB) SER

L BelastingenL1 Btw informatie over de

algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van btw verkrijging van teruggave

Algemene over belastingregelsOmzetbelasting (btw)Btw-regelingenBtw-nummer vermelden en controlerenBtw-aangifte doenBtw terugvragen uit een ander EU-land

RO OP (AvB BD)

AvB BD

L2 Accijnzen informatie over de algemene regels tarieven en vrijstellingen registratie voor en betaling van accijnzen verkrijging van teruggave

Info accijns RO OP (AvB BD)

AvB BD

L3 Douanerechten en andere belastingen en rechten op ingevoerde producten

Invoerheffingen OP (AvB) Douane

L4 Douaneprocedures voor invoer en uitvoer in het kader van het douanewetboek van de Unie

Goederen importeren uit een land buiten de EU OP (varia)

BD KVK RVO

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

L5 Overige belastingen betaling tarieven belastingaangiften

Verzoek om kwijtschelding van belastingVerzoek om verbindering belastingaanslagVerzoek om toepassing hardheidsclausule bij belastingzakenVerzoek om uitstel van betalingVerklaring geen priveacutegebruik autoVrijstelling BPMVrijstelling motorrijtuigenbelastingInkomstenbelasting (ib) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)BTW-tariefverhogingVennootschapsbelasting (vpb)MKB-winstvrijstellingBelasting niet op tijd kunnen betalenBelasting bij verkoop van uw bedrijfStakingsaftrek en stakingslijfrenteaftrekBelastingrente en invorderingsrente

OP (AvB BD KvK)

BD AvB BD

M GoederenM1 Verkrijging van CE-markering CE-markering stappenplan

CE-markering voor consumenten- en professionele productenOP (AvB KvK)

M2 Voorschriften en vereisten voor producten

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB)

M3 Vaststelling van toepasselijke normen technische specificaties en productcertificering

Normen voor diensten en productenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratorium

OP (AvB) NEN RvAccr

M4 Wederzijdse erkenning van producten waarvoor geen EU-specificaties gelden

Toelating EU-producten in Nederland OP (AvB) PCPRVO

M5 Voorschriften voor de indeling etikettering en verpakking van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen en mengsels indelen etiketteren en verpakken OP (AvB) RIVM

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

M6 Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten informatie die vooraf aan klanten moet worden gegeven schriftelijke bevestiging van overeenkomsten herroeping van overeenkomsten aflevering van goederen andere specifieke verplichtingen

Verkoop per telefoon (telemarketing)Verkoop via een webshopContracten en overeenkomsten

OP (AvB KvK)

ACM KvK

M7 Producten met gebreken consumentenrechten en garantie verantwoordelijkheid na verkoop rechtsmiddelen voor benadeelde partij

Klacht indienen over taxivervoerSchadevergoeding bij verlies poststukGarantie gevenProductaansprakelijkheid bij gebrekenGerechtelijke procedure bij geschillenArbitrage bindend advies en mediation

RO OP (AvB) ACM PostNL

M8 Certificering keurmerken (EMAS energielabels ecodesign EU-milieukeur)

Gewasbeschermingsmiddelen en biociden gebruikenCertificaten en keurmerkenAccreditatie aanvragen voor een keuringsinstelling of laboratoriumRegels voor energielabelsEcodesign-richtlijn voor energieverbruikende productenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

OP (AvB) Ctgb RvAccr

M9 Recyclage en afvalbeheer RecylingAfval scheidenBedrijfsafvalstoffen registreren en meldenBedrijfsafvalstoffen afgevenAfvalbeheersbijdrage verpakkingen betalen

OP (AvB) RWS Afvalfonds verpakkingen LMA

N DienstenN1 Verkrijging van licenties

vergunningen en toestemming om een bedrijf te starten

OP

N2 Kennisgeving van grensoverschrijdende activiteiten aan de autoriteiten

Diensten leveren binnen de EUMeldingsplicht WagwEU (zodra in werking)

OP (BD RVO)

MinSZW BD SVB

N3 Erkenning van beroepskwalificaties met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding

Erkenning beroepskwalificatiesLegaliseren van documentenBeroepseisen en diplomasStageplaats of leerbaan aanbieden

OP (AvB) DUO IDWSBBNuffic

Onderwerpen SDGshyAnnex IDe informatiegebieden voor het bedrijf

Geiumlnventariseerde producten en diensten RO OP Overig (Uitvoerende) organisaties die door SDG kunnen worden geraakt (incl niet-publiek en privaat)

Oensp BedrijfsfinancieringO1 Verkrijging van toegang

tot financiering op Unieniveau met inbegrip van financieringsprogrammas en bedrijfssubsidies van de Unie

Financieringsprogrammarsquos van de UnieBedrijfssubsidies van de Unie

OP (AvB)

O2 Toegang tot financiering op nationaal niveau

RVO RVO

O3 Op ondernemers gerichte initiatieven (uitwisselingen voor nieuwe ondernemers mentorprogrammas enz)

Subsidies OP (AvB) Gem gem RVO

P OverheidsopdrachtenP1 Deelneming aan openbare

aanbestedingen regels en procedures

Stappenplan inschrijven op aanbestedingenAanbestedingsregels

OP (AvB EZK)

PIANoo Tenderned

P2 Online-inschrijving op openbare aanbestedingen

Aankondigingen van aanbestedingen OP (AvB) Tenderned

P3 Melding van onregelmatigheden in verband met aanbestedingsprocedures

Klachtafhandeling bij aanbesteden CommvA PIANoo

CommvA PIANoo

Q Gezondheid en veiligheid op het werkQ1 Verplichtingen in verband met

gezondheid en veiligheid voor verschillende soorten activiteiten waaronder risicopreventie voorlichting en opleiding

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIenE) opstellenArbeidsomstandigheden voor uw personeelUitkering voor weduwe en wezen bij overlijden rampbestrijderArbodienstverlening regelenPreventiemedewerker aanwijzenBedrijfshulpverlening (BHV) regelen

RO OP (AvB) Arboportaal iSZW MinSZW

Afkorting Volledige organisatienaam

AP Autoriteit Persoonsgegevens

AT Agentschap Telecom

BD Belastingdienst

CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

CIBG Het CIBG is een uitvoeringsorganisatie van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (De letters CIBG stonden oorspronkelijk voor Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg maar die betekenis dekt de lading niet meer Daarom wordt alleen de afkorting nog als naam gevoerd)

CommvA Commissie van aanbestedingsexperts

CRvM College voor de Rechten van de Mens

CvTE College van Toetsen en Examens

Ctgb College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Gem Gemeenten

Gem DH Gemeente Den Haag

GJI Gecertificeerde (jeugdhulp-)instellingen

Huurcomm Huurcommissie

iSZW Inspectie SZW

KVIA Klachtencommissie vergunninghouders interlandelijke adoptie

LMA Landelijk Meldpunt Afvalstoffen

OLO OmgevingsLoket-Organisatie

Prov Provincies

RvAccr Raad voor accreditatie

RvdR De Raad voor de RechtspraakRechtelijke Organisatie

SPR Stichting Pensioenregister

StAdoptievz Stichting Adoptievoorzieningen

Ws Waterschappen

WbfM Waarborgfonds Motorverkeer

Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse Bijlage B Vragen

Van ICTUVersie Versie 10Datum 2-4-2019

2

Bijlage B Vragen

Vragen gesteld tijdens bijeenkomsten telefonisch en via mail (periode april ndash oktober 2018) Tijdens de impactanalyse kreeg ICTU vragen over de verordening Single Digital Gateway (SDG) de wijze waarop deze gelezen moet worden en soms over vragen die meer gaan over de implementatie van de SDG De gestelde vragen die nog steeds relevant zijn worden hieronder weergegeven samen met de antwoorden die ICTU daarop heeft gegeven Een aantal antwoorden zullen dankzij voortschrijdend inzicht nog kunnen veranderen in die zin gaat het om een momentopname

1 Welke partijen missen we in dit trajectICTU heeft breed uitgenodigd en daarbij het netwerk van BZK EZK en ICTU zelf benut Door middel van ldquoolievlekwerkingrdquo hebben we daarin steeds meer partijen weten te bereiken maar nog lang niet allemaal Als gevolg daarvan zijn in ieder geval alle organisaties waarbij de grootste impact wordt verwacht nu betrokken en heeft dit onderzoek enkele tientallen andere overheden ook weten te bereiken Voor nu is volledigheid niet direct noodzakelijk om een beeld te krijgen wat het effect van de SDG-verordening is op de (huidige) dienstverlening van overheidspartijen Met de betrok ken organisaties kan een redelijk goed beeld gevormd worden van de impact voor het bredere veld Mocht er in de implementatieperiode wel een landelijke gemeenschappelijke aanpak komen dan wordt het cruciaal wel alle partijen die geraakt gaan worden te bereiken

2 Wie heeft de verantwoordelijkheid voor het bouwen van het portaalDe Single Digital Gateway waaraan de verordening refereert is bedoeld als de Europese toegangspoort Deze wordt door de EU opgeleverd waarbij het huidige YourEurope de basis zal vormen De verwijzingen naar de Nederlandse inhoudelijke paginarsquos worden opgenomen in een koppelregister waarin ook door de EU wordt voorzien Iedere lidstaat moet wel de teksten en verwijzingen zelf verzorgen

3 Gaat het om alle producten die een uitvoeringsorganisatie aanbiedtHet is vooral de bedoeling van de SDG-verordening dat basisinformatie aan EU-burgers en bedrijven wordt verschaft (lsquocross border servicesrsquo) en dat

overheden zelf inspelen op de behoefte van grensoverschrijdende gebruiker Zie overweging 7 deze stelt hierover ldquoDe lidstaten dienen zelf verantwoordelijk te zijn voor de beslissing hoe zij eenvoudige toegang tot informatie waarborgen rekening houdend met de reeumlle [] behoeften van de gebruikersrdquo Dit duidt ook op proportionaliteit als er weinig grensoverschrijdend gebruik is duidt dat op een minder reeumlle behoefte

4 Hoe verhoudt deze verordening zich tot de informatie op httpswwwrijksoverheidnl en wwwOndernemerspleinkvknl Wat hebben we nog meer nodigDe informatie die een overheidsorganisatie moet leveren conform de SDG-verordening betreft een deel van hun producten en diensten dit wordt beschreven in Annex I of II In de SDG-verordening staat in Annex I een aantal informatiegebieden die beperkter zijn dan de huidige informatie op Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl De SDG richt zich namelijk op een aantal levensgebeurtenissen voor EU-burgers en bedrijven uit andere lidstaten (geboorte studeren werken verhuizen pensioneren sterven onderneming beginnen werkgeverschap etc) Er moet dus een check worden uitgevoerd door Rijksoverheidnl en Ondernemerspleinkvknl om te kijken of alle producten en diensten beschreven zijn ook op een wijze en in de taal die door de SDG wordt voorgeschreven Beide loketten hebben die check gedeeltelijk al uitgevoerd en daaruit blijkt dat er wel Engelstalige beschrijvingen zijn maar dat er nog werk nodig is om aan de inhoudelijke eisen van de SDG-verordening te voldoen We weten inmiddels verder dat bij de uitleg van Annex I de nodige interpretatie noodzakelijk is en daarmee is ook besluitvorming nodig ten aanzien van de te hanteren reikwijdte van de verordening De gemeentelijke producten en diensten vallen momenteel buiten de scope van Rijksoverheidnl Zoals bekend is er een grote diversiteit hoe gemeenten hun procedures hebben ingericht De plaatselijke en regionale producten en diensten worden op verschillende wijzen beschreven de huidige kwaliteit van de beschrijvingen voldoet niet aan de eisen van de verordening In de implementatie moet bekeken worden hoe dat voor heel Nederland het best georganiseerd kan worden VNG Realisatie heeft in opdracht van BZK en VNG een eigen impactanalyse uitgevoerd

3

5 Gaan Rijksoverheidnl en Ondernemersplein alle links naar alle E-diensten checkenDit is afhankelijk van hoe de monitor-tooling icm governance gaat worden ingericht Maar de dienstverlenende overheidsorganisatie blijft zelf verantwoordelijk voor het actueel houden van de data inclusief de verwijzingen in het koppelingenregister

6 Welke producten en dienstbeschrijvingen moeten we vertalen Zie hiervoor ook artikel 12 lid 2 waarin staat dat het aan de overheden zelf is om te bepalen waar de behoefte aan is ldquo[]De lidstaten zorgen ervoor dat de op de grond van lid 1 van dit artikel ter vertaling aangeboden teksten ten minste de essentieumlle informatie op alle in Annex I genoemde gebieden omvatten en ndash indien er voldoende Uniebudget beschikbaar is ndash alle verdere informatie uitleg en instructies als bedoeld in de artikelen 9 10 en 11 en artikel 13 lid 2 onder a) gelet op de belangrijkste behoeften van grensoverschrijdende gebruikers De lidstaten verstrekken de links naar deze vertaalde informatie aan het in artikel 19 bedoelde register voor links Dit betekent dat een overheidsorganisatie vertaling nodig heeft van de eigen (online) beschrijvingen wanneer die productendiensten onder de verordening vallen Omdat er vanuit de Commissie een vastgesteld budget ter beschikking komt voor vertalen is het niet altijd mogelijk om in een jaar volledige financieumlle dekking te krijgen voor alle benodigde vertalingen

7 Zijn lidstaten zelf vrij om de interface te organiserenEuropa bepaalt en bouwt in overleg met de lidstaten de interface van de Europese toegangspoort (de Gateway) De lidstaten bepalen zelf hoe ze hun informatie aan andere EU-burgers en -bedrijven aanbieden zolang het maar wel om een coherent en gebruiksvriendelijk informatieaanbod gaat

8 Is er ook een link met de ESCO-regelingESCO (httpseceuropaeuescoportalhome) is de meertalige Europese classificatie van vaardigheden competenties kwalificaties en beroepen In de SDG-verordening wordt niet gerefereerd aan ESCO

9 Hoe zit het met beroepen en diplomarsquosErkenning van diplomarsquos is een online procedure die digitaal moet kunnen worden afgehandeld deze staat in Annex II (versie juni 2018) Erkenning van kwalificaties is onderdeel van Annex I informatiegebied B rsquoWerk en pensionering binnen de Uniersquo nummer 3 Wanneer er een online procedure voor Nederlanders bestaat dient er ook non-discriminatoir een online procedure voor de grensoverschrijdende gebruiker beschikbaar te zijn

10 Voor bestaande online procedures die al voor Nederlanders beschikbaar zijn en toegankelijk moeten worden voor EU-burgers en bedrijven moeten die ook worden aangeboden wanneer slechts een deel van de procedure online isVoor de procedures die in Annex II staan geldt dat die geheel of voor zover het wordt aangegeven tot aan bevestiging van de ontvangst digitaal moeten worden aangeboden Daarvan mag worden afgeweken Zie art6 lid 3 ldquoAls in uitzonderlijke gevallen die gerechtvaardigd worden door dwingende redenen van algemeen belang op het gebied van openbare veiligheid volksgezondheid of fraudebestrijding het nagestreefde doel niet volledig online kan worden bereikt kunnen de lidstaten als procedurestap vereisen dat de gebruiker in persoon bij de bevoegde instantie verschijntrdquoIndien de procedure valt onder een informatiegebied van Annex I geldt art16 lid 1 ldquoDe lidstaten zorgen ervoor dat elke in artikel 2 lid 2 onder b) bedoelde procedure die op nationaal niveau is vastgesteld en online toegankelijk en af te handelen is voor niet-grensoverschrijdende gebruikers op niet-discriminerende wijze door middel van dezelfde of een alternatieve technische oplossing ook online toegankelijk en af te handelen is voor grensoverschrijdende gebruikersldquo

11 Mogen we BSN vragenJa Als in Nederland de wettelijke eis geldt dat -als onderdeel van een (gedigitaliseerde) procedure- je een identificerend (BSN-)nummer moet vragen mag die eis ook worden gesteld aan burgers en bedrijven uit andere EU-lidstaten Die eis mag alleen niet worden ingezet als belemmering voor die groep wanneer dat ook niet voor Nederlandse ingezetenen geldt Dan moet de EU-gebruiker wel (even gemakkelijk) aan een BSN kunnen komen

4

12 Een digitale verstrekking van het geboortecertificaat kennen we nog niet in Nederland In de eerste procedure van Annex II staat dit wel genoemd Moeten we daar dan aan voldoen In beginsel wel maar als een land in een procedure een verschijningsplicht kent voor een aanvrager om aan de balie te verschijnen mag die eis ook worden gesteld aan een EU-burger of bedrijf

13 Hoe zit het met de reactie van een gebruiker is die in het Nederlands als je een formulier invultHoewel hier in SDG niet expliciet op wordt ingegaan kan gezien de strekking van de SDG ervan uit worden gegaan dat van de gebruiker verwacht mag worden dat deze een toelichting in het Nederlands invult Dus niet elke officieumlle Europese taal hoeft te worden geaccepteerd Maar het is uiteraard wel gebruikersvriendelijker als je deze wel ook in andere taaltalen accepteert

14 Zijn er rechten die EU-burgers kunnen ontlenen aan de verordening Kan de gemeente worden aangeklaagd in het geval zij niet levert Een lidstaat moet de mogelijkheid bieden voor klachten over het ontbreken van informatiedisfunctionerendiscriminatie in online-procedures De landelijke cooumlrdinator moet hierover rapporteren aan de EU en daarnaar handelen er staan geen individuele rechten van EU-burgers of bedrijven benoemd op dit punt

15 Deze verordening hangt samen met identificatie en authenticatie en dus eIDAS Als we het eID stelsel in Nederland nog niet hebben ingericht moet je dan een alternatief regelenIn de SDG-verordening wordt verwezen naar de eIDAS-verordening Als de SDG in werking treedt (vanaf 2020) zijn beide verordeningen van kracht ICTU gaat ervan uit dat overheden zich op dat moment aan beide houden ongeacht of een organisatie alternatieve (dat wil zeggen ldquoeigenrdquo) oplossingen realiseert of aansluit op landelijke voorzieningen Wat daarin de beste keuze is is in het algemeen niet aan te geven De vraag is of een organisatie nog een alternatief moet regelen in het geval onder eIDAS nog geen passende oplossing beschikbaar is voor betreffende EU-burger of bedrijf Onze interpretatie van de combi eIDASSDG is dat een publieke dienstverlener mag eisen dat de aanvrager beschikt over een erkend middel

16 Hoe verhoudt de verordening SDG zich tot AVGGDPR en eIDAS zijn deze in lijn In de impactanalyse is geconstateerd dat er vanuit meerdere partijen behoefte is de juridische samenloop en mogelijke raakvlakken tussen genoemde Europese verordeningen in kaart te brengen Dit valt buiten scope van de impactanalyse wel wordt deze breed ervaren vraag beaamd en wordt er een juridische sessie gefaciliteerd In de implementatie wordt een juridischbeleidsmatige analyse van de SDG-verordening uitgevoerd

17 Geldt SDG ook voor de niet-EU-ingezetenen vanuit andere lidstatenJa maar alleen waar dit expliciet zo is gesteld Zie bijv Annex I ldquoReizen binnen EU-burgersrdquo sub ldquogezinsleden die geen EU-burger zijnrdquo

18 Hoe gaan we om met opvragen van bewijzen (evidence) Once-Only principle Gezien de huidige status (de EU moet nog de technische inrichting bepalen via implementing acts) is voor het Once-Only principle alleen globaal een inschatting te maken De uitvoeringsorganisaties beschouwen dit onderdeel als risicovol en potentieel verstrekkend

19 Valt aanvragen van LEI-nummer ook onder SDGHet is uiteraard ter beoordeling aan KvK of het aanvragen van een Legal Entity Identifier onder SDG valt Gezien het feit dat het LEI-nummer elektronisch aangevraagd kan worden is onze interpretatie dat het op basis van het non-discriminatie principe ook door grensoverschrijdende gebruikers elektronisch aangevraagd moet kunnen worden

20 Voor wie geldt de verordening precies (niet) Overheden uitvoeringsorganisatie Bedrijven met een publieke taak private organisatiesVolgens onze interpretatie geldt de verordening voor overheden uitvoeringsorganisaties emi-overheid of private organisaties als Zorgverzekeraars en Universiteiten worden in de verordening niet uitgesloten

21 Wat is de bijdrage van DUO in de landelijke promotieIn de voorbereidende fase van de impactanalyse is er nog geen landelijk plan beschikbaar dus we werken alleen met aannames Wel kan op basis van artikel 23 worden gesteld dat de Commissie samen met de lidstaten in algemene zin ldquocampagnerdquo voert bij de invoering van de SDG

5

22 Wat als er aparte procedures zijn voor NLrsquoer en Europeaan-niet-NL Bijv procedure aanvraag studiefinanciering is een heel verschillende procedure voor deze diverse doelgroepen Moacuteet die dan ook digitaal mogelijk gemaakt wordenJa de essentie van de verordening is dat het voor Europeaan-niet-NL ldquoeven makkelijkrdquo is een procedure te doorlopen als voor een NLrsquoer Dat mag wel een andere procedure zijn Eacuteeacuten van de criteria voor ldquoeven makkelijkrdquo die de verordening expliciet stelt is digitaal Dus digitaal moet mogelijk gemaakt worden als er voor NLrsquoer digitale procedure beschikbaar is

23 Wie bepaalt bij een betreffende procedure wie er verantwoordelijk voor is qua SDGDat dient de organisatie zelf af te wegen Wanneer een procedure onder de SDG-verordening valt is de organisatie die wettelijk gezien verantwoordelijk is voor de (Nederlandse) uitvoering van deze procedure ook verantwoordelijk voor de eisen die de SDG stelt aan deze uitvoering inclusief de informatievoorziening daarbij

24 Geldt de verordening ook voor de BES-eilandenNee de BES-eilanden vormen geen onderdeel van EU-territorium of EU-single market zie httpseceuropaeueuropeaidregionsocts_en

25 Wat gaat deze inventarisatie bij de Uitvoering toevoegen of is het beter eerst te kijken naar wat er is op nationaal niveau en Europees niveauldquoNationaal niveaurdquo bestaat uit een eerste impact inschatting dat geldt inmiddels als voorbode voor een daadwerkelijke start van de daadwerkelijke voorbereidingen BZK bereidt zich erop voor om in 2019 op landelijk niveau de voorbereidingen te stimuleren en te cooumlrdineren Als partijen die geraakt worden door de SDG gaan afwachten betekent dat in de praktijk vooral een uiteindelijk kortere voorbereidingsperiode zonder bijdrage van de uitvoeringsinstanties zijn er de facto geen echte voorbereidingen De ldquoimplementing actsrdquo vanuit Europa worden pas vanaf 2019 verwacht en worden vooral uitkomst van het onderhandelproces tussen lidstaten en de Commissie

26 Onduidelijk in de verordening wat met output wordt bedoeld en wat er elektronisch verstuurd moet worden Alleen de kennisgeving of ook het resultaat van het proces bijvoorbeeld de beschikkingMet de -elektronisch te versturen- output doelt de verordening op het resultaat van het proces dus bijvoorbeeld een beschikking De verordening verstaat onder een lsquodigitale procedurersquo dat de gehele communicatie tussen gebruiker en dienstverlener elektronisch plaatsvindt van aanvraag tot en met resultaat

27 Terminologie zoals grensoverschrijdende gebruikers en gebruikers wordt door elkaar gebruikt Wat is de definitie van grensoverschrijdende gebruiker De verordening versie september 2018 NL definieert in art 3 1) ldquogebruikerrdquo een burger van de Unie

een natuurlijke persoon met verblijfplaats in een lidstaat of een rechtspersoon met statutaire zetel in een lidstaat die via de toegangspoort toegang krijgt tot de in artikel 2 lid 2 bedoelde informatie procedures of diensten voor ondersteuning of probleemoplossing

2) ldquogrensoverschrijdende gebruikerrdquo een gebruiker in een situatie die niet in alle opzichten tot eacuteeacuten lidstaat is beperkt

28 Wanneer vertalen in Engels en wanneer een taal uit een grensland Het is niet altijd duidelijk wanneer procedures alleen voor grensarbeiders geldenHet ligt wat ICTU voor de hand om binnen Nederland met alle betrokken partijen de taal af te spreken en dan liggen NL en ENG voor de hand Als er voor grensarbeiders aparte wettelijke criteria zijn en daarmee wellicht aparte procedures bij de UWV is dat aan die partij te beoordelen of ze vanuit het perspectief van dienstverlening (ook) bijvoorbeeld Duits of Frans willen toevoegen Een specifieke taalkeuze per procedure raadt ICTU af

29 Welke generieke stappen kunnen we zetten Tekst formulier toeleiding Formulieren moeten namelijk aangepast worden voor niet-bsn variant en andere attributen Dat leidt tot eventuele aanvullende vragen als proces anders verloopt naar het buitenland (denk aan bezorging per koerier ipv afhalen aan de balie) Dit is een implementatievraag Het is goed dit soort zaken te vermelden wellicht kunnen sommige daarvan in gezamenlijkheid worden opgelost (op nationaal niveau)

6

30 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

31 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

32 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

33 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

34 Toeleiding transacties hoe is dat bedacht vanuit Europees portaal En welke rol kan SC daarin vervullen Dit is een actieve eerdere discussie met Ondernemersplein geweest over single sign on warm doorverwijzen en toeleiding naar formulier incl context Direct doorverwijzen naar een transactiemogelijkheid werkt namelijk niet blijkt uit ervaring omdat formulieren nu onderdeel zijn van een online portal waar de nodige toelichting vooraf gegeven wordt vaak buiten het formulierDe (informatie over) nationale procedures worden verzorgd door ldquonational webpagesrdquo (art 41) Met andere woorden vanuit YourEurope wordt doorverwezen naar een nationale webpagina die toelichting over de procedure geeft Van daaruit kan

7

de procedure gestart wordenworden doorgelinkt naar formulier Op de EU-site is dus geen toelichting op formulieren te vinden Single Sign On (dwz doorverwijzen van klant incl Klantgegevens) is voor Nederlandse burgers niet van toepassing dus aanname is dat dat voor EU-burgers hetzelfde isBij de impactanalyse is de aanname dat Samenwerkende catalogi voldoende functionele mogelijkheden biedt voor doorverwijzing Als daar beperkingen aan kleven zouden die moeten worden aangegeven en in de implementatie van een oplossing moeten worden voorzien

35 Voorbereiding op OOP gaat dat via IMI of EESSI (uitwisseling Sociale Zekerheid) en welke voorbereidingen moet je daarvoor nemen De SDG-verordening gaat uit van een ldquotechnisch systeemrdquo (zie vraag 14) welk systeem dat is is niet bekend en naar onze inschatting niet direct relevant De betekenis van IMI is in de laatste versie van de verordening al aanzienlijk verminderd en alleen als fall back benoemd EESSI is een uitwisselmechanisme voor de sociale zekerheid waarin in de Europese wetgeving is vastgelegd dat het alleen voor dat domein is bedoeld hergebruik is hier niet mogelijk Een aantal partijen in Nederland werkt mee aan een Europese bouwsteen voor sector overstijgend berichtenverkeer (eDelivery) maar dat dekt niet alle gevraagde functionaliteit af Verwachting is wel dat eDelivery een deel van de oplossing gaat vormen

36 In hoeverre is de SDG-plicht om alle beschikbare dienstverlening beschikbaar te maken anders dan die voor eIDAS met interpretatie lsquoalles vanaf DigiD laagrsquo Nb Bulgarije is naar verluidt niet van plan te notificeren Dan kun je voor SDG ook geen online DVL biedenDe relatie tussen SDG en eIDAS kan zoals voorgesteld het beste nader onderzocht worden waarbij we voor de impactanalyse werken met aannames De SDG stelt dat alle landelijke digitale dienstverlening die relevant is voor EU-burgers ook toegankelijk moet worden voor die doelgroep Daarin zien we wel een randvoorwaarde dat Europese authenticatie mogelijk is maar in eIDAS zelf lijkt geen beperking of verplichting te gelden richting SDG Het is inderdaad niet duidelijk wat het gevolg is als een lidstaat geen genotificeerd middel uitgeeft SDG maakt mogelijk dat een betreffende lidstaat aangesproken kan worden op de kwaliteit van de digitale dienstverlening het is onbekend of en op welke wijze van dit middel gebruik zal worden gemaakt

37 Kunnen medeoverheden een claim indienen in de kosten voor het uitvoeren van de impactanalyse Hoe zit het met de vergoeding van de extra kosten die de uitvoeringsorganisaties en gemeenten makenDe overheidsorganisaties waarvan is gebleken dat die impact ondervinden van de verordening SDG en die voor de financiering van de invoeringskosten dekking zoeken moeten zich wenden tot hun opdrachtgeverseigenaars De ministeries van BZK en EZK willen een beeld van de (financieumlle) impact van de SDG-verordening in Nederland

  • Verordening SDG Impactanalyse_WEB
    • _Hlk31019154
    • _Hlk31200147
    • _Hlk31108930
    • _Hlk30971838
    • _Hlk5032713
    • _Hlk31008526
    • _Hlk30930592
    • _Hlk3539469
    • _Hlk531678563
    • _Hlk3462067
    • _Hlk31115337
    • _Hlk31015444
    • _Hlk31017258
    • _Ref528102376
    • _Ref529429249
    • _Hlk31026724
    • _Hlk31027430
    • _Ref4504062
    • _Ref528102492
    • _Ref529351566
    • _Ref531183926
    • _Ref531184005
    • _Hlk1994575
    • _Ref531184212
    • _Hlk1994450
    • _Hlk31038689
    • _Ref5011465
    • _Ref3877615
    • _Ref528765066
    • _Ref528765080
    • _Hlk31041977
    • _Hlk31042154
    • _Hlk31042461
    • _Hlk2935108
    • _Hlk31056374
    • _Hlk31056187
    • _Hlk31056686
    • _Hlk31056763
    • _Hlk31102010
    • _Hlk31096676
    • _Hlk31102807
    • _Hlk31102762
    • _Hlk31102939
    • _Hlk31103990
    • _Hlk31103410
    • _Hlk31103978
    • _Hlk31104032
    • _Hlk31104772
    • _Ref530054920
    • _Hlk31107422
    • _Ref528765101
    • _Hlk31012278
    • _Hlk531678951
    • _Hlk2929083
    • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
    • Management Samenvatting
    • 1Inleiding
      • 11De aanleiding
        • 12De SDG-verordening in het kort
          • 13Impactanalyse
            • Verantwoording
                • 2Analyse SDG-verordening
                  • 21Conclusies van de analyse
                    • 22Informeren (Annex I)
                      • 26Besturing
                      • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                      • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                      • Nog openstaande vraagpunten
                      • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                        • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                          • 31Conclusies impact op Nederland
                            • 32Impact van informeren
                              • Uitgangspunten Informeren
                                • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                  • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                    • 34Impact van governance
                                    • 35Inschatting Commissie
                                        • 4Vervolg
                                          • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                            • 42Wat bevelen wij aan
                                              • Aanbevelingen ICTU
                                                • P63 GT-Verordening SDG Impactanalyse_FINALpdf
                                                  • _Hlk31019154
                                                  • _Hlk31200147
                                                  • _Hlk31108930
                                                  • _Hlk30971838
                                                  • _Hlk5032713
                                                  • _Hlk31008526
                                                  • _Hlk30930592
                                                  • _Hlk3539469
                                                  • _Hlk531678563
                                                  • _Hlk3462067
                                                  • _Hlk31115337
                                                  • _Hlk31015444
                                                  • _Hlk31017258
                                                  • _Ref528102376
                                                  • _Ref529429249
                                                  • _Hlk31026724
                                                  • _Hlk31027430
                                                  • _Ref4504062
                                                  • _Ref528102492
                                                  • _Ref529351566
                                                  • _Ref531183926
                                                  • _Ref531184005
                                                  • _Hlk1994575
                                                  • _Ref531184212
                                                  • _Hlk1994450
                                                  • _Hlk31038689
                                                  • _Ref5011465
                                                  • _Ref3877615
                                                  • _Ref528765066
                                                  • _Ref528765080
                                                  • _Hlk31041977
                                                  • _Hlk31042154
                                                  • _Hlk31042461
                                                  • _Hlk2935108
                                                  • _Hlk31056374
                                                  • _Hlk31056187
                                                  • _Hlk31056686
                                                  • _Hlk31056763
                                                  • _Hlk31102010
                                                  • _Hlk31096676
                                                  • _Hlk31102807
                                                  • _Hlk31102762
                                                  • _Hlk31102939
                                                  • _Hlk31103990
                                                  • _Hlk31103410
                                                  • _Hlk31103978
                                                  • _Hlk31104032
                                                  • _Hlk31104772
                                                  • _Ref530054920
                                                  • _Hlk31107422
                                                  • _Ref528765101
                                                  • _Hlk31012278
                                                  • _Hlk531678951
                                                  • _Hlk2929083
                                                  • lsquoUno Viaggio del Clientersquo
                                                  • Management Samenvatting
                                                  • 1Inleiding
                                                    • 11De aanleiding
                                                      • 12De SDG-verordening in het kort
                                                        • 13Impactanalyse
                                                          • Verantwoording
                                                              • 2Analyse SDG-verordening
                                                                • 21Conclusies van de analyse
                                                                  • 22Informeren (Annex I)
                                                                    • 26Besturing
                                                                    • 25Diensten voor ondersteuning en probleemoplossing (Annex III)
                                                                    • 23Digitalisering procedures (Annex II)
                                                                    • Nog openstaande vraagpunten
                                                                    • 24Uitwisselen van bewijzen (Annex II)
                                                                      • 3enspGevolgen voor de Nederlandse digitale overheid
                                                                        • 31Conclusies impact op Nederland
                                                                          • 32Impact van informeren
                                                                            • Uitgangspunten Informeren
                                                                              • Prototype overheidsbrede dienstverlening
                                                                              • 33Impact van digitalisering procedures en uitwisselen bewijzen
                                                                                • Praktijkvoorbeeld expatcentra gemeenten
                                                                                  • 34Impact van governance
                                                                                  • 35Inschatting Commissie
                                                                                      • 4Vervolg
                                                                                        • 41Nationaal Cooumlrdinator en Taskforce
                                                                                          • 42Wat bevelen wij aan
                                                                                            • Aanbevelingen ICTU
                                                                                              • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage A_WEB
                                                                                                • _Hlk31019154
                                                                                                  • Verordening SDG Impactanalyse_Bijlage B_WEB
                                                                                                    • _Hlk31019154
Page 9: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 10: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 11: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 12: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 13: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 14: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 15: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 16: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 17: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 18: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 19: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 20: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 21: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 22: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 23: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 24: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 25: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 26: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 27: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 28: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 29: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 30: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 31: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 32: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 33: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 34: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 35: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 36: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 37: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 38: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 39: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 40: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 41: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 42: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 43: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 44: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 45: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 46: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 47: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 48: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 49: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 50: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 51: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 52: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 53: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 54: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 55: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 56: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 57: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 58: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 59: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 60: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 61: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 62: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 63: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 64: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 65: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 66: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 67: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 68: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 69: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 70: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 71: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 72: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 73: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 74: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 75: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 76: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 77: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 78: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 79: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 80: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 81: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 82: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 83: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 84: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 85: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 86: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 87: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 88: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 89: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 90: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 91: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 92: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 93: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 94: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 95: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 96: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 97: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse
Page 98: Verordening Single Digital Gateway Impactanalyse