Een vaalblauwe bus zwoegt door de bergen. Op weg naar

de kust. De 14 passagiers kijken geboeid om zich heen en zijn

druk in gesprek. Is dit Turkije? Zo groen, zo ongerept.

Het heeft maar weinig gemeen met West-Europa. Witge-

kalkte huisjes, een bontbeschilderde kar, hoog opgepakt met

balen katoen, auto’s die een plaats in een museum verdienen.

Het is anders. Spannend, want de echte reis moet nog beginnen.

Een zeilcruise langs de kust.

Zo’n half uur later dalen ze af naar de haven van Bodrum.

De bus ploegt door de drukte van het stadje. Langs een markt.

Op bonte doeken z i jn kruiden, exot i sche groenten,

koperen kandelaars en kunst ig beschi lderde

borden uitgestald. In primitief gevlochten kooi-

tjes zitten kippen, kuikens en vogels Schoenpoetsers achter

Een zeilcruise langs de Turkse kust.

ç

tjes zitten kippen, kuikens en vogels. Schoenpoetsers achter

altaartjes met goudglanzende bollen, een ijscoman. Zou ‘kahra-

manmares dondurmasi’ Turks voor ijs zijn? Dan zijn ze hier lang

van stof. Dit is het Oosten. Onmiskenbaar.

Langzaam draait de bus de kade op. Daar ligt ze, de

Meltim, het blank gelakte dek glanzend in de zon. De beman-

ning in rij naast de loopplank. In smetteloos wit.

Handen worden geschud. “Welcome to Turkey.” De bebaarde

kapitein stelt zich voor als Birol, de chef als Hakan. Zafer en

Tuncay zijn de scheepsmaten.

De motor loopt al. Snel worden nog enkele kistjes met

groente en fruit aan boord gebracht en de chef onderhandelt

met een visser die op de valreep langszij is gekomen.

Birol gaat zijn gasten voor naar hun hut. De ruimte valt

reuze mee. Het gelakte hout en glimmende koper geven het

gevoel in een andere tijd te zijn beland. Birol adviseert alleen

de ‘easy clothes’ uit de bagage te halen. “Before we leave, I like

Met uitzicht op zee.

De hutten zijn verrassend

comfortabel. Een lekker

groot bed voor twee

personen, meestal met een

éénpersoonsbed erboven, een

hang- en legkast met lade,

een spiegel en leeslampjes.

In principe worden niet

meer dan twee passagiers

per hut geboekt.

Alleengebruik is beperkt

mogelijk.

TURKSE STERREN-

FEITEN. Boven zee is de

atmosfeer stabieler dan op het

land. Daardoor is de sterrenhemel

veel mooier, vooral in de zomer. Het

centrum van het Melkwegstelsel is dan

op zijn best te zien. Onze Melkweg is een

langgerekt, plat stelsel met een centrale

verdikking. Hierin zitten zo´n honderd mil-

jard sterren. De helderste paar duizend daar-

van zijn op donkere zomernachten heel fraai.

Turkije ligt dichter bij de evenaar dan Neder-

land, waardoor een groter deel van het centrale

Melkwegstelsel als een mat glanzende,

platte band zichtbaar is. Tevens zijn er op hel-

dere, maanloze nachten in die periode bijna

altijd meteoren te zien en worden de manen

van Jupiter met een eenvoudige verrekijker

zelfs waarneembaar! Een zeer typisch, fasci-

nerend effect, dat boven de Egeïsche zee

waarneembaar is, is de ‘groene flits’. Dit

kleurbrekingseffect treedt op tijdens de

zonsondergang. Een vlek groen licht is

dan te zien gedurende slechts enkele

seconden. Het is niet gemakke-

lijk waar te nemen, maar de kans

om het te zien, is aan de

Turkse kust veel groter

dan in Nederland.

D r s . R . A . R e i j n s ,

Sterrenwacht Leiden.

to invite you for a welcome drink on deck.”

Onder een zonneluifel staan lekkere hapjes uitgestald.

Geitenkaas, meloen in honing, gefrituurde visjes… De magnum

champagne die Hakan zorgvuldig opent, werkt op de lachspieren.

Het bonte etiket en het gekleurde zilverpapier rond de

kurk doen vermoeden dat de fles uit een feestartikelenwinkel

komt. Hakan bemerkt de reactie en haast zich te vertellen dat dit

de beste champagne van Turkije is, een echte Kavaklidere.

De twijfel blijft tot na de eerste slok. “You like one more,

sir?” “Oh yes, please!” Birol rolt ondertussen een zeekaart uit en

iedereen kijkt mee. Met zijn wijsvinger trekt hij een li jn over de

kaart. “We do what you like, but I would go to Yedi Adalar.

That´s not too far for the first day.” Ruimte voor inspraak, dat

wel, maar wie wil hier nog gebruik van maken?

Nadat hij heeft verteld dat dit de naam is van zeven kleine

eilanden die in een brede, open baai l iggen, “where you can swim

Langs de zuidwest kust van Turkije en een aantal Griekse eilanden. Ieder schip zeilt z´n eigen koers.

eilanden die in een brede, open baai l iggen, “where you can swim

like in an aquarium”, is iedereen overtuigd.

Het witte zand en de lichte stenen op de bodem weerkaat-

sen het zonlicht. Het kleurt de zee turkoois. Birol heeft niet

overdreven. Want snorkelen in een subtropisch aquarium kun je

uren volhouden.

Hakan en Zafer, zijn vaste hulp in de keuken, gaan gewa-

pend met een harpoengeweer zelf te water. “We go shopping for

dinner” , roept Zafer. Na een klein uurtje zijn ze terug met vier

rotsbaarzen, een octopus en twee krabben.

Hoewel iedereen met gemengde gevoelens naar de kronke-

lende inktvis had gekeken, blijkt deze tot salade verwerkt volop

aftrek te vinden. Het diner is bijzonder door de gebruikte krui-

den, maar ook door het stevige brood en de volle wijn.

De eerste dag is voorbij gevlogen. Het is gewoon niet voor

te stellen dat die ’s ochtends op Schiphol is begonnen. Het

besef van t i jd vervaagt nu a l . “Then you are real ly on hol iday” ,

Omringd door helder

water.

Alles om te snorkelen is

aanwezig. Naast de zwem-

trap is een douche om het

zoute water af te spoelen.

Onderdeks heeft iedere hut

een badkamer en suite, met

douche, toilet en wastafel.

E XOT I S C H E

LEKKERNIJEN UIT DE

TURKSE KEUKEN. De eetge-

woonten van omringende landen hebben

sterke invloed gehad op de Turkse keuken.

Dat zien we bijvoorbeeld terug in de mezeler of

hors d’oeuvre hapjes, die bij de koffie of bij

alcoholhoudende dranken zoals rakı worden geserveerd.

Deze ‘schatkist van Turkse snoepjes’ bestaat uit kleine

tomaatjes, opengesneden tot bloemen, kleine groene Spaanse

pepertjes en flinterdunne plakken pastirma, het sterk gekruide rundvlees.

Dit is hetzelfde als pastrami en wordt in Turkije bereid met pittige

paprikapoeder, komijn en knoflook. Andere typisch Turkse gerechten, die

zoals alles in Turkije zonder alcohol worden klaargemaakt, zijn

Hünkâr begendi (’Sultans lekkernij’), auberginepuree met

blokjes kalfsvlees; yalancı dolma, gestoomde druiven-

bladeren gevuld met rijst, pijnboompitten en

krenten; Fava, gepureerde sojabonen met

citroensap en olijfolie; midye dolma,

koude, gestoomde mosselen in

de schelp, gevuld met

rijst en pijnboompitten

en cerkez tavugu,

koude reepjes kip

met walnoten-

saus. Smakelijk eten!

Hugh Jans, culinair journalist.

besef van t i jd vervaagt nu a l . “Then you are real ly on hol iday” ,

zegt Birol. Hij heeft gelijk.

Een duik in het water luidt iedere ochtend een nieuwe dag in

en is voor Hakan een teken om theewater op te zetten. Hij plaatst

tulpvormige glaasjes op een fraai versierd, koperen dienblad.

Zafer is bezig met het ontbijtbuffet. Even later is iedereen

compleet, met natte haren van het zwemmen en een badlaken of

ochtendjas om de schouders geslagen.

Buiten de baai staat een mooi windje, zo’n 4 Beaufort.

Daarom gaan de zeilen omhoog. Een paar passagiers helpen een

handje. Op een koers met ruime wind vaart de Meltim naar de

delta van de Dalyan rivier. Als de zeilen bollen en in de juiste

stand zijn gezet, valt een haast absolute rust over het schip.

Iedereen heeft zijn plekje gevonden. Op een zonnematras

op het kajuitdek, in een hoekje van de bank achter de bezaan of

koel in de schaduw van de fok. Met een boek, een i-pod of

gewoon lekker lui de ogen dicht. Het geluid van golven en het

Zeelucht maakt

honger ig .

De dag begint met een

uitgebreid ontbijt. Voor de

lunch doorgaans twee

warme

gerechten met salade en

’s avonds een barbecueparty

of een feestelijk diner. De

scheepskok zal u verrassen

met authentieke Turkse

gerechten.

ZELDZAAM NATUURSCHOON LANGS DE

EGEÏSCHE KUST Dat de levensomstandigheden

vooral langs de kust optimaal zijn, komt niet

alleen tot uitdrukking in de culturele, maar zeker

ook in de natuurlijke rijkdom.

Behalve dolfijnen treffen we langs de Turkse

kust twee soorten zeeschildpadden aan: de dikkop

schildpad (Caretta caretta) en de groene schild-

pad (Chelonia mydas). De broedplaatsen liggen

aan de Egeïsche kust en in oostelijke en centrale

delen van de Middellandse Zee. De Turkse kust

kent maar liefst 17 broedplaatsen.

Het broeden verloopt als volgt: na de paring

zoekt de vrouwtjesschildpad naar een veilige plek

op het strand en begraaft daar heel zorgvuldig

haar eieren, zo´n 100 stuks. Twee maanden later

klimmen de kleine schildpadden uit het zand

en gaan in de koelte van de nacht op weg naar

de zee . Dit gebeur t ieder jaar tussen mei

en september.

De Egeïsche kust is tevens een van de laatste

toevluchtsoorden van de monniksrob (Monachus

monachus). Van deze soort zijn er over de hele

wereld nog ongeveer 500 over. 100 daarvan leven

langs de Turkse kust.

Prof. Nur Sözen, hoogleraar Universiteit Ankara.

gewoon lekker lui de ogen dicht. Het geluid van golven en het

getik van li jnen op de achtergrond.

Aan de monding van de Dalyan l iggen de Lyci sche

koningsgraven en de restanten van Caunos. Birol laat het an-

ker zakken in een kleine baai. De diepgang van het schip is te

groot om de delta op te varen. Dat blijken enkele plaatselijke

bewoners ook al gezien te hebben. Druk gesticulerend snellen

zij met motorbootjes naar de Meltim toe om hun diensten aan te

bieden. Een wat verlegen lachende jongen met een hemelsblauw

geschilderde boot wint de concurrentiestrijd.

De delta is een doolhof van kreken en rietkragen. Na een

klein uur zijn de praalgraven in zicht. Indrukwekkend. Het is

moeili jk te bevatten dat ze bijna drieduizend jaar oud zijn.

Verderop liggen de ruïnes van Caunos. Birol wijst op de ver-

anderingen die de Romeinen aan het van oorsprong Griekse

amfitheater hebben aangebracht. Door de onderste treden en het po-

dium weg te hakken, doopten zij het schouwtoneel om in een arena.

Ook voor landrotten.

De kust herbergt fascineren-

de herinneringen aan

oude culturen. Regelmatig

wordt er aan land

gegaan om interessante over-

blijf selen te bezichtigen,

onder andere in Milete,

Ephesus, Caunos, Xanthos,

Patara en Myra.

HET RIJKE VERLEDEN VAN ZUIDWEST TURKIJE.

Wegens moeilijke toegankelijkheid heeft zuidwest Turkije tot de

komst van Alexander de Grote (330 v. Chr.) min of meer

een eigen culturele ontwikkeling doorgemaakt.

Belangrijk waren hier de Lyciërs en de Cariërs,

volkeren die waarschijnlijk afstammen van de

inheemse bevolking van Anatolië. De Griekse

schrijver Herodotes vertelt echter dat de Ca-

riërs, volgens een legende, uit Kreta afkomstig

zijn. De Cariërs hadden als hoofdstad eerst

Mylasa (Milas) en later, onder koning Mausolus

(overleden 353 v. Chr.), Halikarnassos, het hui-

dige Bodrum. Mausolus is vooral bekend van

het naar hem genoemde Mausoleum, een van

de zeven wereldwonderen, waarvan de restan-

ten door de kruisvaarders van St. John in de

15de eeuw zijn gebruikt voor de bouw van

een indrukwekkend kasteel dat aan de

havenmond van Bodrum staat. De Lyciërs

bewoonden het mooie gebied ten zuid-

oosten van Carië met als hoofdstad Xanthos,

waarvan de ruïnes indrukwekkend zijn.

Ondanks Griekse invloeden ontwikkelden

de Lyciërs een geheel eigen architectuur en

sculptuur, waarbij vooral de hoge graf-

tombes opvallen. De oudste dateren van zo’n

600 v. Chr. Andere belangrijke Lycische steden waren

Pinara en de havenstad Patara. André K lein, kunsthistoricus.

In zijn soms gebroken Engels vertelt Birol hoe in deze stad

zo´n tweeduizend jaar geleden werd geleefd. Op de verweerde

plavuizen komen kooplieden die hun waar aanprijzen, moeders

en kinderen weer tot leven. De tijd heeft sti lgestaan.

Eenmaal terug aan boord wordt het anker meteen gelicht.

Op naar Disbilmez. Naar een mooi, beschut strandje voor een

barbecue. De zon zakt langzaam naar de horizon en verkleurt

van oker naar rood.

De contouren van het voorbijglijdende land worden ster-

ker, de sneeuw op de top van de Baba Dagi l i jkt geleidelijk met

een dunne goudlaag te worden bedekt. Als het schip de stil le

baai in vaart, is de zon bijna onder.

Tuncay en Zafer springen in de speedboot en varen naar

het strand om hout te sprokkelen. Hakan marineert siskebabs en

maakt een Turkse variant op de Salade Niçoise.

Birol gaat met rakı rond. Aan die s terke mintsmaak moet

In zeven weken van Assos naar Kemer, maar u kunt ook een weekje mee.

De koers van uw keuze.

SCIC trekt er zeven weken

voor uit om het kustgebied

tussen Assos en Kemer te

doorkruisen. U kunt de hele

reis achter elkaar maken,

maar waarschijnlijk kiest u

voor een gedeelte van de

tocht. Het minimum is een

week. De schepen vertrekken

en komen aan in Turgutreis,

Bodrum of in een mooie

baai vlakbij Marmaris.

Er zijn verschillende routes

mogelijk inclusief routes

naar een aantal Griekse

eilanden. Bij de indeling

wordt met eventuele

voorkeur voor een bepaald

gebied zoveel mogelijk

rekening gehouden.

Birol gaat met rakı rond. Aan die s terke mintsmaak moet

je even wennen, maar beginners mogen gelukkig veel water en

ijs toevoegen. Het is ver na middernacht als de laatste passagier

in bed tuimelt.

“Captain. Where will you bring us today?” “Up north again,

my friend. Tomorrow you will go back to Holland. So we have

dinner tonight in a very good restaurant. And I will show you a

sunken city, very special.” Een aantrekkelijk vooruitzicht.

In de loop van de middag komt Gümüslük in zicht. Tussen

scheefstaande palen en kleine huizen zijn witte doeken gespan-

nen die de zon temperen. Vissersboten op het strandje.

Als het anker naar de bodem gaat, schieten honderden

zilverwitte visjes uiteen. Onder water l iggen hier de restanten

van de stad Myndos. Je kunt zo zien waar de huizen hebben

gestaan. Zelfs de karrensporen in de natuurstenen straten zijn

nog te herkennen.

Het afscheidsdiner op het strandterras van Ali Özyanik is

GROTE STABIELE SCHEPEN. Het ontwerp van de schepen is

optimaal afgestemd op de condities van het zeilgebied.

De grote stabiliteit is daarvan een belangrijk resultaat. Er is veel

ruimte aan dek. Zonnematrassen liggen klaar.

Op het achterdek staat een lange tafel, half omringd door een luie

bank. Hier wordt doorgaans gegeten. In de kajuit is een gezellige bar.

DE VLOOT

Max. Max. Max. Max. Max.

6 pers. 8 pers. 12 pers. 14 pers. 16 pers.

Lengte 11.00 m 17.00 m 21.00 m 23.00 m 23.00 m

Lengte o.a. 14.50 m 20.00 m 24.40 m 27.00 m 27.00 m

Breedte 5.10 m 5.80 m 6.00 m 6.30 m 6.30 m

Tonnage 30 ton 45 ton 50 ton 80 ton 80 ton

Motor 135 pk 135 pk 125 pk 280 pk 280/360 pk

Zeiloppervlak 95 m2 200 m2 205 m2 250 m2 250 m2

Masthoogte 13 m 7 m/19 m 17 m/19 m 18 m/20 m 18 m/20 m

Tuigage grootzeil bezaan bezaan bezaan bezaan

fok grootzeil grootzeil grootzeil grootzeil

kluiver fok fok genua genua

kluiver kluiver fok fok

kluiver kluiver

Hutten 3 4 6 7 8

Toiletten 3 4 6 7 8

Douches 4 5 7 8 9

Zoetwatertank 1.500 l 2.300 l 3.000 l 4.000 l 4.000 l

ph: www.brigittevincken.com

Het afscheidsdiner op het strandterras van Ali Özyanik is

onvergetelijk. Niet in de laatste plaats door Ali zelf, die zijn

‘special guests’ uitdaagt voor een ‘Turkish dance’ .

Kleine metalen kleppertjes tussen zijn vingers versterken

de zangerige muziek.

Als iedereen voor het dessert weer aan de lange tafel zit,

slaat de uitbundige sfeer om in een melancholieke stemming. De

reis is voorbij, het is niet anders.

“My friend” , mompelt Birol tussen zijn baardharen, “one

year is nothing. It goes with the wind. You’ll be back soon.”

SCICSAILING, SAILING CRUISES IN COMFORT BV, TELEFOON +31 (0)33 4220055, E-MAIL: INFO@SCICSAILING.EU, WEBSITE:WWW.SCICSAILING.EU. LID STICHTING GARANTIEFONDS REISGELDEN.