Na twee jaar van krimp is de Nederlandse economie in 2014 weer gegroeid. Het volume van het Bruto Binnenlands Product (BBP) is het afgelopen jaar toegenomen met 0,8%, voornamelijk gedreven door de uitvoer. De consumptieve bestedingen bleven in 2014 nog zwak. Voor 2015 en 2016 verwachten we wel dat de consument gaat bijdragen aan de groei, terwijl de export verder zal aantrekken. Daardoor gaan we uit van 1¾% BBP-groei in beide jaren.

In een omgeving van hoge schulden in de private en publieke sector en beperkte e�ectiviteit van het monetaire beleid wordt de wisselkoers een aantrekkelijk middel om op korte termijn exportgroei en in�atie te bevorderen. Op mondiaal niveau is de wisselkoerswinst van het ene land echter het wisselkoersverlies van het andere. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 hebben centrale banken diverse malen ‘haasje-over’ gedaan (‘valutaoorlog’ is een iets minder �atteuze benaming). De �guur laat zien hoe de dollar-yen wisselkoers onder het kwantitatieve verruimingsbeleid (QE) van de Fed verzwakte en onder BoJ-QE (en afbouw door de Fed) daarna nog harder weer apprecieerde. Inmiddels heeft de ECB zich tot het illustere ‘QE-gezelschap’ geschaard. Dat heeft geleid tot een zwakkere euro, maar voor hoe lang?

Nederland: Consument draagt weer bij aan herstel

Na jaren van daling zijn de reële lonen in 2014 gemiddeld weer toegenomen. Dit komt doordat de in�atie vorig jaar erg laag was, waardoor de loongroei in 2014 voor het eerst sinds 2010 gemiddeld weer hoger lag dan de in�atie. Voor dit jaar verwachten we dat de in�atie gemiddeld zelfs negatief zal zijn terwijl de lonen verder stijgen. Dit zal leiden tot een forse reële loongroei. De hogere reële lonen zullen de consumptie een impuls geven. In 2016 zal de in�atie weer stijgen, maar nog steeds zullen de reële lonen blijven toenemen.

Lage in�atie zorgt voor forse reële loonstijging in 2015

De seinen op de Nederlandse arbeidsmarkt springen weer op groen. De werkgelegen-heid is de afgelopen kwartalen al toege-nomen. Ook andere indicatoren wijzen op herstel van de arbeidsmarkt. Het aantal uitzenduren -vaak een goede voorspeller van herstel op de arbeidsmarkt- stijgt nu al bijna twee jaar onafgebroken. In het laatste kwartaal van 2014 is zelfs het hoogste punt bereikt sinds eind 2008. Ook het aantal vacatures stijgt al meer dan zes kwartalen op rij. Door deze factoren, samen met het algemene economische herstel, verwachten wij dat de werkgelegenheid dit jaar en in 2016 verder zal toenemen. Daardoor zal ook de werkloosheid dalen, naar 6¾% in 2015 en 6½% in 2016.

De Chinese overheid zet dit jaar in op een verdere daling van de economische groei. De huizenmarkt is (weer) aan het verzwak-ken. De Chinese yuan is door de (impliciete) koppeling aan de Amerikaanse dollar fors duurder geworden in reële termen, maar door lagere invoergroei en grondsto�en-prijzen stijgen handelsoverschotten desondanks tot nieuwe recordhoogtes. Tegelijkertijd was de laatste drie kwartalen sprake van een netto kapitaaluitstroom.

Seinen op groen voor de arbeidsmarkt

Kerncijfers Internationaal

Blik op de Wereld: Afname consumentenprijsin�atie positief signaal voor economische groei

China: Economische groei zwakt dit jaar naar verwachting wat verder af

Rente en valuta: Wie springt het verst bij ‘haasje-over’?

Kennis en Economisch Onderzoek

Economisch Kwartaalbericht - maart 2015

De daling van de energieprijzen drukt mondiaal de in�atie en geeft daardoor koopkrachtwinst in olieconsumerende landen. Dit zou kunnen leiden tot een sterker mondiaal groeiherstel. Onzekerheid rondom zowel de Europees-Griekse onderhandelingen als het gewapende con�ict in Oost-Oekraïne werpen evenwel een schaduw over de economische vooruitzichten. We verwachten mondiale groei van 3½% in 2015 en 3¾% in 2016. De groei in de eurozone trekt naar verwachting van een lager niveau iets sneller aan, van 1¼% in 2015 naar 1¾% in 2016.

2,4

0,0 ¾ 1

0,9 1¼ 1¾

2¾2½

2½2,6

201420152016 2Verenigd Koninkrijk

EMU

Japan

Verenigde Staten

7,4 6¾ 6¼China

BBP-volume kwartaal op kwartaal

%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1,5

0,5

-0,5

-1,5

-2,5

Jaar-op-jaar mutatie headline HICP en cao-lonen.

Totale in�atie

Totaal aantal uitzenduren

Cao-lonen

Verenigde Staten

Verenigde Staten

Verenigd Koninkrijk

Japan

Eurozone

Eurozone

China

China

Meer weten? Kijk op www.rabobank.com/economie

BBP-volumemutatie in %

4

3

2

1

0

-1

20042003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

120

115

110

105

100

95

90

indexIndex 2010 = 100

10

8

6

4

2

0

-2

-4

Consumentenprijsin�atie, jaar - op - jaar%

10

8

6

4

2

0

-2

-4

%

20042003200220012000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Reële e�ectieve wisselkoers, 2010 = 100130

120

110

100

90

80

70

60

125

120

115

110

105

100

95

90

85

80

75

index130

120

110

100

90

80

70

60

index

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

%

Fed-QE1

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Fed-QE2 BoJ QE

Fed-QE3

AfbouwFedQE3

Bron: CBS

Bron: CBS

Bron: CBS

Bron: Macrobond

Bron: Macrobond

Bron: Macrobond