E-learning binnen bedrijven

25
1 Naam: Laura Vrolijken Studentnummer: 1582717 Datum: 17-01-2014 Opleiding: Communicatie en Media Design Faculteit: Communicatie en Journalistiek Cursus: Seminar, Dream Discover Do Docente: Hanneke Ponten E-LEARNING BINNEN BEDRIJVEN

description

Eindverslag SeminarLaura Vrolijken17-01-2014

Transcript of E-learning binnen bedrijven

Page 1: E-learning binnen bedrijven

1

Naam: Laura VrolijkenStudentnummer: 1582717

Datum: 17-01-2014Opleiding: Communicatie en Media DesignFaculteit: Communicatie en Journalistiek

Cursus: Seminar, Dream Discover DoDocente: Hanneke Ponten

E-LEARNINGBINNEN BEDRIJVEN

Page 2: E-learning binnen bedrijven

2

Content Pagina

Inleiding 3

Probleemstelling en onderzoeksvragen 5

Onderzoeksopzet 5

Deelvraag 1Wat is e-learning? 8

Deelvraag 2Waar komt e-learning vandaan? 10

Deelvraag 3Waarom zetten bedrijven e-learning in? 12

Deelvraag 4Wat zijn de voor- en nadelen van e-learning voor bedrijven? 14

Deelvraag 5Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot? 16

Conclusie en beantwoording hoofdvraag 22

Bibliografie 23

Reflectie 25

Inhoudsopgave

Page 3: E-learning binnen bedrijven

3

Wist je dat alle nieuwe caissieres bij de Bijenkorf eerst een kassatraining hebben gedaan voordat ze achter de kassa mochten werken? En dat wanneer je wil werken bij Jumbo of Albert Heijn, je eerst een introductie cursus dient te volgen waarin het lijkt alsof je al echt in de winkel staat? Ziggo traint haar klantenservice personeel onder andere door middel van een serious game en conducteurs bij NS kunnen zich met behulp van een interactieve test voorbereiden op het werken tijdens de winterperiode.Dit zijn allemaal vormen van e-learning zoals die op dit moment worden toegepast. E-learning is namelijk al lang niet meer de stoffige online vragenlijst die eigenlijk veel te lang duurt en vooral behoorlijk saai is. Nee, e-learning heeft veel meer te bieden, juist in deze tijd waarin er zoveel nieuwe technologieën bij komen.

Voor de CMDer is het belangrijk om een basiskennis van e-learning te hebben aangezien heel veel bedrijven hiermee werken of gaan werken. Bij het ontwikkelen van e-learning komen ook de typische CMD competenties weer terug zoals content design, concept design, user experience design en visual design. Tijd om daarom eens een kijkje in de wereld van e-learning te nemen.

Dit onderzoeksverslag geeft een beeld van e-learning in het algemeen en focust zich daarna op e-learning binnen bedrijven. Het geeft een beeld van wat e-learning is, waar het vandaan komt, wanneer en waar het wordt toegepast en hoe het effectief kan worden toegepast. Na dit verslag weet je, als het goed is, hoe e-learning door bedrijven effectief ingezet kan worden.

Inleiding

Page 4: E-learning binnen bedrijven

4

Probleemstelling

Nog steeds maken meer en meer bedrijven gebruik van e-learning om personeel te trainen. Zo geeft onderzoek van Managers Online aan dat begin 2013 al 80 procent van de Nederlandse top MKB en grote bedrijven werkt met e-learning en dit nog steeds aan het groeien is1. De mogelijkheden voor e-learning zijn groter aan het worden. Termen als Gamification en Augmented reality zijn belangrijke begrippen geworden binnen het kader e-learning en dragen bij aan de effectiviteit ervan. Toch wordt er niet altijd positief gesproken over e-learning. Hugo Veeger, concept developer bij Defac-to, schrijft er op de blog van Defacto als volgt over: “Het lijkt er op dat e-learning wordt geassocieerd met grote, technische projecten en wordt gezien als iets externs, als iets waarvan het bedrijf inschat dat het er slecht in is2.” En dat terwijl er zoveel mogelijkheden zijn. Tijd om dat te gaan onderzoeken.

Onderzoeksvragen

Dit onderzoek gaat hier dieper op in en beantwoord de vraag: “Hoe kan e-learning effectief worden ingezet door een bedrijf als middel om personeel te trainen?”

Met beantwoording van de volgende deelvragen zal er een antwoord worden gevonden voor de boven-staande vraag:

• Wat is e-learning?Deze vraag gaat dieper in op wat e-learning precies is, te beginnen bij e-learning in het algemeen.

• Waar komt e-learning vandaan?Om iets te kunnen zeggen over het gebruik van e-learning in de toekomst, is kennis over het verleden belangrijk. Het antwoord op deze vraag zal een beeld geven van e-learning door de jaren heen.

• Waarvoor zetten bedrijven e-learning in?Onderzoek naar het gebruik van e-learning door bedrijven is belangrijk. Wat is de motivatie achter dit gebruik en wat willen bedrijven hiermee bereiken?

• Wat zijn de voor- en nadelen van e-learning voor bedrijven?Door de positieve en negatieve kanten beiden te belichten, wordt er een totaal beeld gecreëerd over e-learning. Dit maakt het inzichtelijk wat de sterke kanten zijn en op welke zwakke kanten er gelet kan worden.

• Hoe kan de effectiviteit van e-learning vergroot worden?De effectiviteit van e-learning wordt niet alleen door de inhoud ervan bepaald, ook tal van andere fac-toren, zoals bijvoorbeeld intern communiceren spelen mee.

Probleemstelling en onderzoeksvragen

Page 5: E-learning binnen bedrijven

5

Dit onderzoek is uitgevoerd door de deelvragen met behulp van bestaande literatuur en informatie verkregen op het web te beantwoorden. Naast de antwoorden te verkrijgen door de theorie uit te pluizen, zijn er ook een aantal verschillende e-learning modules onder de loep genomen.

De volgende e-learning zijn gedurende het onderzoek bekeken en getest aan de hand van de bevindingen uit de literatuur:

Kassatrainer (ontwikkeld door Jutten Simulation)

ID scanner (ontwikkeld door Jutten Simulation)

Introductie trainer (ontwikkeld door Jutten Simulation)

De Kassatrainer is een online training van 2 tot 3 uur waarin medewerkers in een realistisch nagebootste omgeving kunnen oefenen met een kassasysteem, kassaprocedures en klantbenadering. Inmiddels zijn er ruim 45.000 kassamedewerkers met dit systeem opgeleidt bij diverse bedrijven zoals de Bijenkorf, de HEMA, de Action en de Blokker. De kassatrainer heeft diverse awards gewonnen waaronder een Nederlandse e-Learning Award en de BrandonHall excellence award.3

De ID scanner is een interactieve simulatie die medewerkers helpt omgaan met identiteitspapieren uit verschillende landen. Medewerkers kunnen binnen deze simulatie oefenen met het controleren van documenten, het vaststellen van de identiteit van personen en het nemen van beslissingen over arbeidsgerechtigheid. Deze e-learning is vooral populair bij diverse bedrijven binnen de uitzendbranche, de schoonmaakbranche en in de landbouw, bouw, industrie en horeca sector.4

De introductie trainer laat nieuwe medewerkers virtueel alvast hun eerste werkdag beleven. Binnen deze e-learning maken ze kennis met verschillende aspecten van het bedrijf zoals bijvoorbeeld de geschiedenis, afdelingen, houding en gedrag t.o.v. klanten, werkprocedures, veiligheidsvoorschriften en huisregels. De e-learning zorgt ervoor dat nieuwe medewerkers goed voorbereid beginnen met hun eerste dag.5

Onderzoeksopzet

Page 6: E-learning binnen bedrijven

6

Veiligheidstrainer winkel (ontwikkeld door Jutten Simulation)

Producttrainer supermarkt (ontwikkeld door Jutten Simulation)

OV Chipkaart trainer (ontwikkeld door Jutten Simulation)

Ziggo Segmenten Challenge (ontwikkeld door van Brand New Game)

De veiligheidstrainer laat medewerkers op een interactieve manier kennismaken met veiligheidsregels en procedures binnen een bedrijf. Ook wordt er binnen deze training aandacht besteed aan het overbrengen van het juiste gedrag en de juiste houding ten opzichte van veiligheid. Onder andere Shell, Blokker, Philips en de Action maken gebruik van dit systeem.6

De producttrainer is een virtuele training met als doel de productkennis van medewerkers te vergroten. Vaak gebeurd dit in een virtuele supermarkt waarbij klanten met allerlei vragen naar de werknemer komen.Deze e-learning wordt ook gebruikt als opfriscursus voor bestaande medewerkers, wanneer er bijvoorbeeld een nieuwe productlijn gelanceerd wordt.7

De OV Chipkaart trainer is een e-learning die NS conducteuren de principes rondom de OV Chipkaart aanleert. Deze e-learning speelt zich af op het station en in de trein en bootst hiermee de werkelijkheid na.8

De Ziggo Segmenten Challenge is een e-learning ontwikkeld voor 100 marketeers van Ziggo om hen te leren werken met de door Ziggo onderscheidde klantsegmenten. Door middel van een quiz kregen de marketing medewerkers letterlijk een kijkje in de woonkamer van hun doelgroepen. Deze e-learning maakt veel gebruik van gamification.9

Onderzoeksopzet

Page 7: E-learning binnen bedrijven

7

Ziggo Hart voor de Klant (ontwikkeld door van Brand New Game)

NS winterweer (ontwikkeld door van Bright Alley)

Via een medewerker van Jumbo Supermarkten, heb ik de mogelijkheid gekregen om toegang te krijgen tot het Jumbo Leerplein en de daarop bestaande e-learning modules te analyseren.

Jumbo zeven zekerheden

Jumbo introductieprogramma DKW

Ziggo Hart voor de Klant is qua gamification vergelijkbaar met de Segmenten Challenge. Medewerkers van de klantenservice krijgen problemen voorgeschoteld en worden naast correct antwoord geven ook gestimuleerd in het doen van bijverkoop.10

NS Winterweer is een e-learnigmodule die NS-medewerkers traint in klantcontact bij speciale omstandigheden met als oorzaak het winterse weer. De medewerkers krijgen in de e-learning te maken met diverse situaties waar ze mee te maken kunnen krijgen tijdens de winter. De situaties zijn opgebouwd uit een situatieschets en een verdieping waarna de medewerkers een aantal mogelijke oplossingen worden voorgelegd.11

De Jumbo zeven zekerheden e-learning is een module die nieuwe medewerkers van de Jumbo kennis laat maken met deze supermarkt. Op een aansprekende manier verteld een Jumbo medewerker wat de zeven zekerheden formule is en hoe deze in de dagelijkse praktijk toegepast dient te worden. Gedurende de e-learning krijgt de medewerker vraagstukken voorgelegd die vaak zijn voorzien van een video en een simulatie. De e-learning bootst de werkelijkheid van een Jumbo supermarkt na.12

Het introductieprogramma DKW is net als de Jumbo zeven zekerheden een e-learning die te volgen is op het Jumbo leerplein. Het introductieprogramma DKW geeft nieuwe en bestaande medewerkers die op deze afdeling (gaan) werken training in productinformatie en omgang met klanten. Overigens zijn alle e-learning modules op het Jumbo leerplein voorzien van eenzelfde soort uiterlijk: de nabootsing van de Jumbo supermarkt en coaching van een virtuele medewerker.13

Onderzoeksopzet

Page 8: E-learning binnen bedrijven

8

Er is geen vast begrip voor e-learning. Hiervoor is het onderwerp te breed en lopen de meningen te ver uiteen. De één vindt de term e-learning van toepassing bij alle mogelijke vormen van educatie die ge-heel of deels elektronisch ondersteund worden. Zoals de website e-learning info.nl doet.14 Volgens deze definitie zou bijvoorbeeld een klassikale powerpoint presentatie ook e-learning zijn.

Een ander hanteert een wat specifiekere definitie, zoals E-learning expert van de Open Universiteit, Wil-fred Rubens doet: “E-learning” is de verzamelnaam voor het vormgeven van leersituaties (gestuurd en zelfgestuurd) met behulp van informatie- en communicatietechnologie (in het bijzonder internettech-nologie). E-learning wordt gebruikt binnen bedrijfsopleidingen en binnen het onderwijs.15

Meestal wordt e-learning gezien als een vorm van afstandsleren waarbij met behulp van digitale middel-en de werkelijkheid zoveel mogelijk nagebootst wordt.

Typen e-learning

E-learning zelf is te verdelen in twee typen, namelijk de synchrone en de a-synchrone e-learning. (Rosen, 2009, p.60-74)

Synchrone e-learningSynchrone e-learning omvat alle vormen van e-learning waarbij de communicatie synchroon loopt. Dat wil zeggen dat alle betrokkenen op hetzelfde moment bezig zijn met de e-learning. Te denken valt bijvoorbeeld aan een live webinar of videoconferentie. Een docent interacteert met een groep deelnemers op hetzelfde moment via bijvoorbeeld internet.

Met name het feit dat alles ‘live’ is, biedt voordelen:Zo hebben deelnemers de mogelijkheid om direct vragen te stellen of opmerkingen te maken. Wanneer de lesstof bijvoorbeeld te ingewikkeld of te eenvoudig is kan de docent zich hierop aanpassen.Ook blijven deelnemers gemakkelijker bij de les, omdat ze toch een soort van samen zijn met de docent en de andere deelnemers en er iets minder zelfdiscipline nodig is om geconcentreerd te blijven.Synchrone e-learning is ten op zichte van asynchrone e-learning ook eenvoudiger in elkaar te zetten en meestal ook goedkoper.

Wat is e-learning?

Schematische weergave van typen e-learning

Synchrone e-learning op afgesproken moment

Page 9: E-learning binnen bedrijven

9

Wel zijn er een aantal nadelen.Zo is er altijd een live instructeur nodig die de kennis overbrengt. Kennisoverdracht is dan ook vaak de verantwoordelijkheid van deze ene persoon op dit moment.Ook moeten alle deelnemers op hetzelfde moment aanwezig zijn. Dit is voor bedrijven die bijvoorbeeld werken met ploegendiensten lastig. Tenslotte kan er ook lastiger onderscheid worden gemaakt tussen verschillende disciplines. Een syn-chrone e-learning waarin bijvoorbeeld binnen een ziekenhuis de hartchirurg en het schoonmaakper-soneel op dezelfde manier worden aangesproken zal minder effectief blijken.

Asynchrone e-learningAsynchrone e-learning omvat alle vormen van e-learn-ing waarbij de communicatie a-synchroon loopt. Alle betrokkenen hoeven hierbij niet op hetzelfde moment aanwezig te zijn voor de e-learning. Vaak kan de werk-nemer ook zelf bepalen wanneer hij of zij de e-learning maakt en meestal ook waar hij deze maakt. Voor-beelden hiervan zijn vrijwel alle serious games, simulat-ies en online testen. Asynchrone e-learning is niet beter of slechter dan synchrone e-learning, het biedt alleen andere voor- en nadelen.

Zo is deze vorm van e-learning ideaal voor werknemers die werken in ploegendienst of met onvoor-spelbare roosters. Deze medewerkers kunnen namelijk zelf bepalen wanneer ze de e-learning maken. Ook kunnen bepaalde aspecten, zoals bijvoorbeeld de content en het tempo, al bij voorbaat beter af-gestemd worden op verschillende disciplines binnen een bedrijf. Asynchrone e-learning biedt veel meer mogelijkheden op het gebied van gamification en augmented reality.Een ander groot voordeel is dat er geen ‘live instructeur’ nodig is om de les te geven.

Hoewel er een hoop voordelen zijn, zijn de nadelen ook de moeite waard om over na te denken.Zo is de communicatie bij asynchrone e-learning niet direct. Dit biedt dus niet de mogelijkheid om op het moment zelf aanpassingen te doen aan de e-learning of, vanuit de gebruiker gezien, meteen vragen te stellen. Het vergt een grotere discipline van de gebruiker om te maken, er is immers niemand die hem of haar in de gaten houdt en kijkt hoe serieus hij of zij de e-learning maakt. Gamification kan hier overigens goed bij helpen. Dit komt later in dit document ter sprake.Een ander nadeel is dat deze vorm van e-learning, doordat het beter op de individuele gebruiker is aangepast, ook vaak duurder is.

Binnen asynchrone e-learning zijn er nog twee typen: rapid en traditioneel.Rapid e-learning is een vorm van asynchrone e-learning die snel ontwikkeld kan worden. Bijvoorbeeld bij een kwartaal product release, iets nieuws waarvan iedereen binnen het bedrijf gauw op de hoogte gebracht moet worden, kan rapid e-learning een uitkomst zijn. Deze vorm van e-learning is goedkoop en snel te ontwikkelen maar heeft daarnaast ook een berperktere levensduur en is minder geavan-ceerd.

Traditionele e-learning daarentegen is juist wel geavanceerd. Gamification, serious gaming, virtual en augmented reality zijn allemaal toepassingen binnen traditionele a-synchrone e-learning. Deze vorm van e-learning wordt bijvoorbeeld ontwikkeld voor nieuwe medewerkers binnen een bedrijf, als intro-ductie e-learning of brand training. Er gaat vaak een lange tijd overheen voordat zo’n e-learning ontwik-keld is. Dat komt omdat er goed nagedacht moet worden over wát er getraind gaat worden en op welke manier. Deze e-learning moet vaak jarenlang meegaan en er moet bijvoorbeeld ook nagedacht worden over hoe eventuele vernieuwingen in de toekomst hierin geïntegreerd kunnen worden.

Het verschil tussen synchrone en asynchrone e-learning is het beste te omschrijven als het verschil tussen een nieuwssegment of een grote film. Beide zijn professioneel, maar de ene is sneller in elkaar gezet en heeft een kortere levensduur. Bron: E-learning 2.0

a-Synchrone e-learning op zelfgekozen moment

Wat is e-learning?

Page 10: E-learning binnen bedrijven

10

1924 : Testing Machine

Hoewel er in het begin van de 20e eeuw nog geen computers waren, werd er wel nagedacht over vernieuwing en handige toepassingen. Één van deze toepassingen was de ‘Testing Machine’, ontwikkeld door professor onderwijs psychologie Sidney Pressey in 1924.17

De testing machine was een analoog apparaat dat gebruikt werd in combinatie met een vel papier. Op het papier stonden meerkeuze vragen en de leerling kon op de testing machine het antwoord waarvan hij of zij dacht dat het juist was invoeren. Was het antwoord goed, dan kon je verder met de volgende vraag. Was het antwoord fout, dan moest je de vraag opnieuw doen.Het grote voordeel van dit apparaat was de mogelijkheid die leerlingen hadden om zichzelf te testen.

1954 : Teaching Machine

Psychologisch onderzoeker B.F. Skinner, grondlegger van onder andere de operante conditionering, is verder gegaan met Presseys ‘Testing Machine’. In 1954 kwam Skinner met de ‘Teaching Machine.’ Dit was een apparaat met meerdere vensters. Achter het één venster was steeds een vraag of een zin te zien, waarvan meestal een woord ontbrak. Vanuit een ander venster stak een stukje papier waarop de leerling het antwoord op de vraag, of het ontbrekende woord van de zin kon schrijven. Wanneer de leerling aan een knop aan de zijkant draaide, verscheen achter het derde venster het goede antwoord of het ontbrekende woord. De leerling zag op deze manier meteen of hij of zij het goed had gedaan of niet.Skinner was lovend over zijn uitvinding: deze manier van leren was veel efficiënter voor zowel de leerling als de docent. De docent hoefde het werk niet meer na te kijken, wat extra werk en tijd scheelde, en de leerling kon meteen zijn of haar opgedane kennis testen. Ook zou het werken met de teaching machine het plezier in leren doen toenemen en was het aangenamer aangezien iedereen voortaan op ieders eigen tempo kon leren. 18, 19, 20

1959 : De Tutor

N.A. Crowder was rond dezelfde tijd, maar wel los van Skinner, bezig met een soortgelijk apparaat. Crowder werkte in tegenstelling tot Skinner niet vanuit een psychologisch perspectief, maar vanuit een communicatie perspectief. Hij vond dat een programma een vorm van communicatie was tussen de programmeur en de gebruiker en dat een programma daarom ook gericht moest zijn op het individuIn 1959 vond hij de ‘Tutor’ uit. De Tutor was de eerste digitale leermachine en was zelfs in staat om filmfragmenten bij de instructie te vertonen. De Tutor gaf niet alleen aan óf het antwoord juist of onjuist was, zoals Skinners’ ‘Teaching Machine’ deed, maar de Tutor gaf ook aan waaróm. 21

Waar komt e-learning vandaan?

Testing Machine

Teaching Machine

Skinner met de Teaching Machine

De Tutor

Page 11: E-learning binnen bedrijven

11

1960: IBM, PLATO en SAKI

Omstreeks deze tijd kwam de computer in opkomst. Het duurde dan ook niet lang voordat de eerste onderwijstoepassingen via de computer werden ontwikkeld. IBM was de eerste en kwam in 1960 met een programma voor binair rekenen.

In dit jaar werd ook het PLATO systeem ontwikkeld. Het PLATO systeem staat voor Programmed Logic for Automated Teaching Operations en is uitgevonden op de Universiteit van Illinois. PLATO was samen met het programma van IBM één van de eerste computer ge-assisteerde leersystemen.

Ook in 1960 werd de eerste vorm van adaptief leren uitgevonden. Gordon Pask ontwierp de SAKI, wat staat voor Self-organising Automatic Keyboard Instructor. De SAKI was een machine die de gebruiker leert om ponskaarten te typen. De machine gaf meer hulp wanneer de gebruiker het minder goed deed, en minder hulp wanneer het goed ging. 22, 23, 24

Na de jaren ‘60

Vanaf deze tijd steeg de verkoop van de PC’s. Gevolg hiervan was dat er veel meer onderwijstoepassingen via de computer werden gedaan. Rond 1970 werd de TICCIT leermethode gestart als project. Dit was de tegenhanger van de adaptieve leermethode en draaide erom dat de leerling zelf kon kiezen op welk niveau hij wilde leren.25

Begin jaren ‘80 kwamen de eerste MS DOS computers met floppydisks uit. Dit resulteerde erin dat steeds meer docenten hun eigen lesmethodes gingen ontwikkelen. 26

Vanaf de jaren ‘90 wordt het gebruik van internet gewoner en wordt hiermee ook de term ‘e-learning’ voor het eerst gebruikt. Hiermee wordt dan vooral het leren via internet gedoeld.

Rond de eeuwwisseling waren de verwachtingen van e-learning, met dank aan de internethype die er toen heerste, hooggespannen. E-learning zou massaal worden toegepast, dacht men toen. Met het uiteenspatten van de zogeheten ‘internetbubble’, werden deze verwachtingen getemperd. De groei van e-learning was niet langer zo spectaculair en leren werd er niet altijd beter op. 27

De toekomst

Tegenwoordig lijkt e-learning het stadium van volwassenheid bereikt te hebben. Er is meer onderzoek gedaan en hierdoor weten we beter wanneer e-learning een toegevoegde waarde kan hebben.Ook is de internettechnologie weer volop in beweging en worden er weer nieuwe verwachtingen opgesteld. Gamification, Augmented Reality en nieuwe devices zoals de tablet, smartphone en wie weet in de toekomst ook wel de Google Glass of Watch zullen e-learning in de toekomst waarschijnlijk een nieuwe impuls gaan geven. 28

PLATO systeem

Augmented reality e-learning

Google glass

Eerste IBM computer

Waar komt e-learning vandaan?

Page 12: E-learning binnen bedrijven

12

Waarom zetten bedrijven e-learning in?

Bedrijven hebben diverse redenen om e-learning voor hun personeel in te zetten. Om deze goed te kunnen achterhalen is het belangrijk om te kijken naar wat bedrijven vooral willen communiceren. Er zijn diverse soorten communicatie waarmee een bedrijf te maken kan hebben. De communicatie van en naar het personeel valt onder het begrip ‘interne communicatie.’ Interne communicatie wordt ook wel omschreven als: “een proces van continue uitwisseling van boodschappen en de betekenisgeving daarvan tussen personen die beroepshalve betrokken zijn bij de organisatie.” (Reijnders, p.104) Er kan dus gezegd worden dat alle communicatie die bínnen een bedrijf plaatsvindt tussen alle mensen die er werken valt onder interne communicatie.

Soorten interne communicatie

Binnen interne communicatie zijn er vier soorten informatie die medewerkers nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Dit zijn taakinformatie, beleidsinformatie, beheerinformatie en sociale informatie. (Reijnders p.107)

• Taakinformatie Deze vorm van informatie gaat over het werk dat iemand doet. Bijvoorbeeld over het leveren van een dienst of het produceren van een product. Onder taakinformatie vallen bijvoorbeeld: werkinstructies, afspraken over de werkverdeling, hoe bepaalde materialen gebruikt moeten worden, verkoopprijzen en concurrentie informatie.

• Beleidsinformatie Beleidsinformatie gaat meer over de koers waarin het bedrijf vaart en het beleid dat het bedrijf hanteerd. Hieronder vallen bijvoorbeeld: de missie en visie van een bedrijf, nieuws over een reorganisatie, aankoop van een nieuw bedrijf, lopende of nieuwe projecten, etc.

• Beheerinformatie Onder beheerinformatie valt informatie over de voortgang. Dit wordt ook wel ‘managementinformatie’ genoemd. Hierbij valt te denken aan de resultaten die het bedrijf behaald heeft, de productiecijfers en ook klanttevredenheidsmetingen.

• Sociale informatieSociale informatie, of ook wel ‘personeelsinformatie’ is informatie over het sociale beleid en allerhande personeelsthema’s. Huisregels, ARBO aangelegenheden, informatie over ziekteverzuim en ziekmeldingsprocedures, vacatures, en pensioensinformatie zijn vormen van sociale informatie.

De onderstaande e-learning modules, die in het begin van dit document ter sprake zijn gekomen, zijn naast de verschillende soorten informatie gelegd.

• Kassatrainer:E-learning over het gebruik van een kassa = taakinformatie

• ID scannerE-learning over het controleren op echtheid van een ID kaart = taakinformatie

• Introductie trainerE-learning over de taken van de toekomstige medewerker = taakinformatieE-learning over de huisregels = sociale informatie

• Veiligheidstrainer winkelE-learning over de (o.a. ARBO) huisregels = sociale informatie

• Producttrainer supermarkt: E-learning over een specifiek product = taakinformatie

Page 13: E-learning binnen bedrijven

13

• OV Chipkaart trainerE-learning over de procedures = taakinformatie

• Ziggo Segmenten ChallengeE-learning over doelgroep kennis = taakinformatie

• Ziggo Hart van de KlantE-learning over doelgroep kennis = taakinformatie

• NS winterweerE-learning over informatie, omgangsvormen en procedures = taakinformatie

• Jumbo zeven zekerhedenE-learning over de taken van de toekomstige medewerker = taakinformatieE-learning over de huisregels = sociale informatie

• Jumbo introductieprogramma DKWE-learning over de taken van de toekomstige DKW’er = taakinformatieE-learning over de huisregels = sociale informatie

Naar aanleiding van deze analyse kunnen we zeggen dat e-learning meestal wordt in gezet voor de overdracht van taakinformatie en af en toe ook sociale informatie. Vaak worden deze twee tegelijkertijd ingezet in de e-learning. De e-learning geeft dan naast informatie over werkzaamheden van de medewerker ook informatie over omgangsvormen binnen het bedrijf en huis- en ARBOregels.

Binnen de verschillende e-learning kan er ook onderscheid worden gemaakt.Zo wordt e-learning binnen een bedrijf meestal met de volgende doeleinden gebruikt:

• E-learning om nieuwe medewerkers te introduceren

• E-learning om een nieuw systeem te introduceren

• E-learning om medewerkers regels laten kennen en toepassen

• E-learning om het kennisniveau medewerkers te verhogen

• E-learning om de communicatieve vaardigheden van medewerkers te trainen

• E-learning om dedewerkers omgang met en afhandeling van procedures aan te leren29

Waarom zetten bedrijven e-learning in?

Page 14: E-learning binnen bedrijven

14

Wat zijn de voor- en nadelen van e-learning voor bedrijven?

Nu bekend is welke doelstellingen bedrijven hebben bij de overweging van het inzetten van e-learning, is het belangrijk dat de positive en negatieve aspecten van e-learning belicht worden. Hierdoor kan er een keuze gemaakt worden.

Bedrijven zetten e-learning vooral in om taakinformatie en sociale informatie over te brengen. Medewerkers moeten het geleerde het liefst zo snel mogelijk toe kunnen passen in de praktijk.

Dit zie je bijvoorbeeld terug bij de kassatrainer die eerder beschreven is. De Bijenkorf maakt hier veel gebruik van. Ieder jaar is De Bijenkorf genoodzaakt veel personeel aan te nemen voor de ‘Drie Dwaze Dagen’, drie dagen waarin De Bijenkorf allerlei artikelen aanbiedt tegen lagere prijzen. Hier komen zoveel mensen op af dat extra kassapersoneel inschakelen noodzakelijk is. Omdat het werken met de kassa kostbaar is (het is immers hét moment waarop er geld binnenkomt) mag er niets misgaan. Het is daarom belangrijk dat het nieuwe personeel het werken met de kassa zo snel mogelijk onder de knie krijgt. Met de kassatrainer kan het personeel al thuis leren werken met de kassa en kunnen ze tijdens de Drie Dwaze Dagen meteen aan de slag, zonder eerst door iemand anders ingewerkt te moeten worden.30

Voordelen

Nu is de inzet van e-learning bij De Bijenkorf slechts één van de toepassingen.Bedrijven zoals De Bijenkorf hebben om verschillende redenen baat bij het inzetten van e-learning. Hieronder volgen een aantal voordelen dat het gebruik van e-learning kan hebben.

E-learning:• Houdt de reiskosten laagDit komt doordat deelnemers de e-learning op een zelfgekozen locatie kunnen maken en er daarom niet meer naar een trainingslocatie gereisd hoeft te worden.

• Kan in één keer veel mensen bereikenZie het Bijenkorf voorbeeld: Met één kassatraining kunnen veel mensen opgeleid worden.

• Vereist minder tot geen instructeursDe informatie die normaliter door instructeurs werd gegeven is nu al verwerkt ín de e-learning.

• Kan via een Learning Management Systeem georganiseerd worden. Dit is een online platform waarop alle e-learning samenkomen.Dit maakt de voortgang en de mogelijkheden voor de deelnemers inzichtelijk. Op sommige LM-systemen kunnen deelnemers zelf kiezen welke e-learning ze wel en niet maken.

• Kan geavanceerder en efficienter worden gemaakt door bijvoorbeeld toepassing van gamification, augmented reality, etc.Dankzij de digitalisering zijn er veel meer mogelijkheden via digitale media dan via analoge manieren.

• Kan eenvoudiger gewijzigd worden dan bijvoorbeeld een boek. E-learning heeft daarom een langere levensduur.

• Vereenvoudigd opleidingsplanningEr hoeft niet georganiseerd te worden wie er op welke locatie een training krijgt.

• Kan voorzien in trainingen die in het verleden nog niet mogelijk waren.Tegenwoordig zijn er al e-learning in de medische wereld waarbij voorheen levend of dood materiaal

Caissieres tijdens de ‘Drie Dwaze Dagen’ van De Bijenkorf

Page 15: E-learning binnen bedrijven

15

nodig was om te onderzoeken, digitaal gemaakt.

• Kan op maat gemaakt worden voor specifieke doeleinden.E-learning leent zich er goed voor om aangepast te worden voor heel specifieke doelgroepen.

• Is milieuvriendelijker.Bij e-learning wordt er minder tot geen gebruik gemaakt van papier. Dit scheelt niet alleen printkosten, maar is ook beter voor het milieu. Ook scheelt het auto’s op de weg, aangezien e-learning meestal vanuit huis of werk gemaakt kan worden. Bron: 31 en E-learning 2.0

Nadelen

Toch zijn er niet alleen maar voordelen. Als dit het geval zou zijn geweest, zou alles al via e-learning gaan. E-learning kent de volgende nadelen.

E-learning:• Vergt een grotere discipline van de gebruiker. Omdat de gebruiker de e-learning meestal alleen maakt, kan hij of zij gemakkelijk afhaken of de e-learning niet serieus maken. Bij e-learning wordt ook wel eens gekscherend gesproken over de ‘e’ van eenzaamheid.

• Is lastiger als het gaat om directe communicatie en non-verbale communicatie.Door de afstand kan een instructeur niet meteen even ingrijpen of vragen beantwoorden. Dit geldt overigens vooral voor a-synchrone e-learning. Tegenwoordig wordt er wel gewerkt aan mogelijkheden waardoor dat wel kan, maar over het algemeen blijft de communicatie a-synchroon. Bij zowel a-synchrone e-learning als synchrone e-learning ontbreekt vaak de non-verbale communicatie.

• Is niet altijd de beste oplossingSommige educatie leent zich beter voor e-learning dan andere. Zeer complexe of technische vaardigheden zijn lastiger op te pikken via digitale media. Wanneer de over te brengen boodschap te complex is of het risico op fouten te groot is, is het nog steeds het beste om wel van een live instructeur op locatie onderwijs te krijgen.

• Is duurder in ontwikkelingHoewel het onderling behoorlijk verschilt, is een e-learning doorgaans niet goedkoop te realiseren. In een klein bedrijf met bijvoorbeeld 10 medewerkers en weinig verloop, is het bijvoorbeeld goedkoper om medewerkers offline en in het bedrijf zelf te trainen dan om een complexe e-learning te laten ontwikkelen. Bron: E-learning 2.0

Wat zijn de voor- en nadelen van e-learning voor bedrijven?

Page 16: E-learning binnen bedrijven

16

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Hoe mooi en vernieuwend e-learning ook kan zijn, wanneer er niet goed nagedacht is over de effectiviteit ervan kan er veel misgaan. Het boek e-learning 2.0 (Rosen, 2009) hanteert een aantal stappen die leiden tot een goede opzet.

Deze stappen zijn naast de e-learning module ‘Jumbo’s 7 zekerheden’ van de Jumbo gelegd. Hierdoor wordt er naast theorie ook een praktijkvoorbeeld gegeven.

Doelstelling bepalen

Het blijkt dat het opzetten van e-learning eigenlijk veel overeenkomsten heeft met het opzetten van een communicatieplan. Alles begint met het formuleren van de doelstelling. Welk doel heeft het bedrijf voor ogen en wat wil het bereiken?Deze vraag is erg belangrijk en vormt de eerste beginselen van de e-learning.

Om uit te vinden wat het doel is, kunnen de volgende 5 vragen zowel globaal als specifiek beantwoord worden.1. Waarom doe je dit?2. Wat moet het project gaan doen?3. Is er een effectief plan van aanpak?4. Zijn er mogelijkheden om de resultaten te meten?5. Hoe zeg je of het project een succes is of niet?De eerste twee vragen zijn vaak makkelijk te beantwoorden, bedrijven hebben vaak meer moeite met de laatste drie.

Ook moet de doelstelling het liefst SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden) geformuleerd worden. Hiermee wordt de haalbaarheid getoetst. Wanneer bijvoorbeeld één van de SMART onderdelen, zoals ‘realistisch’ niet in de doelstelling terugkomt, is de kans groter dat de doelstelling niet gehaald gaat worden.

Kijkende naar de Jumbo e-learning, is de doelstelling erachter niet meteen SMART te achterhalen. Jumbo geeft aan dat de e-learning het mogelijk moet maken om een grotere groep nieuwe medewerkers te trainen. Door overnames van twee andere supermarktketens heeft Jumbo veel nieuwe personeelsleden en deze moeten allemaal kennismaken met Jumbo’s Unique Selling Point: 100% klanttevredenheid. Jumbo waarborgt de 100% klanttevredenheid door te handelen van uit de 7 zekerheden. 7 principes die er tezamen voor zorgen dat bij Jumbo de klant altijd ‘koning’ is.

Jumbo’s E-learning ‘De Zeven Zekerheden’

Page 17: E-learning binnen bedrijven

17

Doelgroep identificeren

De volgende stap is het identificeren van de doelgroep. Zorg dat je inspeelt op de behoeften van je doelgroep. Doelen die niet zijn afgestemd op de doelgroep, zullen niet of minder succesvol zijn.Een manier om de doelgroep te bepalen is onder andere door een demografisch profiel op te stellen.De doelgroep kan heel breed zijn: van prospects tot klanten en van werknemers tot business partners, tot leveranciers, etc.

Om de doelgroep te kunnen identificeren, kunnen de volgende vragen beantwoord worden:• Welke groep(en) wil je bereiken?• Wie gaan de e-learning allemaal doen?• Welke nieuwe doelgroepen bereik je mogelijk?• Hoe ziet de gebruiker er demografisch gezien uit?• Waarom gaat de gebruiker de e-learning doen?• Wat wil de gebruiker bereiken?

Een demografisch profiel opstellen kan gedaan worden door de volgende vragen te beantwoorden:• Wat voor beroep oefent de gebruiker uit?• Wat voor taal spreekt de gebruiker?• In welk land leeft de gebruiker?• Wat is het opleidingsniveau van de gebruiker?• Hoe ervaren is de gebruiker? (is hij bijvoorbeeld de dokter of de patient?)• Wat is de leeftijd van de gebruiker?

En bepaal de context en omgeving:• Vanaf waar gaat de gebruiker deelnemen aan de e-learning? (huis, kantoor, onderweg, of alles hierboven?)• Hoe snel is de internetverbinding van de gebruiker?• Welke browser gebruikt de gebruiker?• Wat voor device gebruikt de gebruiker?• Kan de gebruiker gebruik maken van audio?• Heeft de gebruiker last van een handicap (kleurenblindheid, slechtziendheid of slechthorendheid)

Kijkende naar de Jumbo valt het op dat er nagedacht is over de doelgroep. 74% van het Jumbo personeel in de winkel is onder de 30 jaar32. Dit zie je terug in de e-learning. Het gros van de personages in de e-learning is jongere of in ieder geval onder de 30. Ook laat Jumbo verschillende nationaliteiten terugkomen in de e-learning.

Op deze manier voelen veel personen onder de 30 die in de Jumbo winkels werken zich aangesproken door één of meerdere personen. De boodschap komt zo veel beter over dan wanneer er bijvoorbeeld enkel oudere personen figureren in de e-learning. Mensen kunnen zich beter identificeren met iemand die op hen lijkt.

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Page 18: E-learning binnen bedrijven

18

Boodschap bepalen

Vervolgens dient de boodschap bepaald te worden. Dit is hetgeen de e-learning over moet brengen aan de deelnemers.

In het geval van de Jumbo e-learning is de boodschap die uitgedragen wordt heel duidelijk dat het personeel zich ten aller tijde 100% klantvriendelijk moet gedragen. Hoe vervelend de klant ook is (en er zitten een aantal vervelende klanten in deze e-learning) klanttevredenheid staat bovenaan!

Gebruikers ervaring bepalen

De volgende stap gaat over het bepalen van de ervaring die de doelgroep moet gaan beleven.De e-learning moet zowel aansluiten bij de wensen van de organisatie als de wensen van de eindgebruiker. Wanneer er bijvoorbeeld een e-learning systeem wordt geïnstalleerd dat eigenlijk niet aan de wensen van de organisatie voldoet, is er kans dat de organisatie het belang van het goed maken van de e-learning niet voldoende uit zal dragen. Ook wordt er niet altijd het onderscheid gemaakt tussen goede en minder goede e-learning. In goede e-learning moet vaak meer worden geinvesteerd aangezien deze meer op het bedrijf is afgestemd.Wanneer de e-learning niet goed is afgestemd op de wensen van de eindgebruiker, bijvoorbeeld als hij te saai is of te moeilijk, is de kans groot dat de eindgebruiker zijn best zal doen om zijn taak, het maken van de e-learning, zo gauw mogelijk van het bureau te vegen. Om e-learning aantrekkelijker te maken en ervoor te zorgen dat het personeel deze serieus zal volgen en zich gemotiveerd voelt om deze te maken zijn er een aantal technieken die gebruikt kunnen worden. Één daarvan is het gebruik maken van de 6 persuasion technieken van Robert Cialdini die hieronder kort worden toegelicht33, 34:

1. WederkerigheidAls iemand iets voor de ander doet, wil de ander graag iets terugdoen.Voorbeeld e-learning toepassing: Geef de gebruikers tips of gratis advies. Dit wordt doorgaans zeer gewaardeerd door gebruikers. Een andere manier is om na elke module een certificaat of diploma uit te reiken, dit vergroot de motivatie om meer modules te gaan volgen.

2. Commitment & consistentieAls iemand ergens een keuze voor heeft gemaakt, hij is geneigd zich daaraan vast te houden.Voorbeeld e-learning toepassing: laat de voortgang zien. Laat zien hoe ver de gebruiker is binnen de e-learning en wat hij of zij al heeft geleerd. Dit motiveerd om de e-learning gestaag voort te zetten.

3. Sociale bewijskrachtMensen doen vaak iets omdat anderen dat ook doen. ‘Als iedereen iets doet, zal het wel goed zijn’.Voorbeeld e-learning toepassing: Laat zien hoeveel anderen de e-learning al succesvol of met

Ik ben 100% klantvriendelijk

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Page 19: E-learning binnen bedrijven

19

plezier hebben gedaan. Laat reviews of ratings en statistieken zien.

4. SympathieMensen worden eerder overtuigd door iets of iemand die zij sympatiek vinden.Voorbeeld e-learning toepassing: maak de gebruikers aan het lachen, zorg voor iets grappigs binnen de e-learning en ze zullen het leuker vinden om ermee bezig te zijn.

5. AutoriteitMensen nemen eerder iets aan van iemand die autoriteit is op een bepaald vakgebied.Voorbeeld e-learning toepassing: laat de branding van het bedrijf zien voor een professionele uitstraling door middel van logo’s en huisstijl. Zorg voor autoriteit in de e-learning door bijvoorbeeld de manager of een hogere medewerker aan het woord te laten. Ook gebruik van keurmerken vergroot de autoriteit.

6. SchaarsheidDe waarde van iets wordt grote naarmate de voorraad of toegang beperkt is.Voorbeeld e-learning toepassing: limiteer deelname voor bepaalde cursussen tot mensen die bepaalde voorgaande cursussen reeds hebben afgerond. Dit vergroot te motivatie.

Andere toepassingen voor een goede gebruikers ervaring zijn bijvoorbeeld:• Duidelijke navigatie. Zorg ervoor dat de gebruiker weet hoe hij binnen de e-learning waar moet komen. • Human touch. Maak bijvoorbeeld gebruik van personages binnen de e-learning. Dit zorgt ervoor dat de gebruiker zich beter in kan leven.• Werkelijkheid nabootsen.Een nabootsing van de werkelijkheid zorgt er net als ‘human touch’ voor dat de gebruiker zich beter in kan leven.• Directe feedbackZorg ervoor dat de gebruiker snel weet of hij iets goed of fout heeft gedaan. De motivatie neemt af als de gebruiker eerst bijvoorbeeld ellenlange lijsten in moet vullen zonder dat hij weet of hij op de goede weg zit.• Real life casesHet gebruik van real life cases zorgt er onder andere voor dat de gebruiker het geleerde direct in de praktijk toe kan passen.

Duidelijke navigatie Voortgang Branding organisatie

Directe feedback

Real life cases

Nabootsenwerkelijkheid

Human touch en autoriteit

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Page 20: E-learning binnen bedrijven

20

Communiceer binnen de organisatie

Tenslotte is bij e-learning interne communicatie erg belangrijk. Zorg ervoor dat alle gebruikers op de hoogte zijn en wordt aangespoord om met de e-learning te gaan beginnen.

Het behaviour model van BJ Fogg kan hierbij een goede rol spelen. Dit model is gebaseerd op motivatie, gemak en triggers.35

Hoe hoger de motivatie, hoe moeilijker de handeling mag zijn om de gebruikers alsnog zover te krijgen dat ze de handeling doen. Anderzijds geldt: hoe lager de motivatie, hoe gemakkelijker het de gebruikers gemaakt moet worden om ze de handeling te laten doen. De afbeelding hieronder geeft aan hoe deze balans loopt.

Een voorbeeld van hoe dit binnen organisatie gedaan kan worden is te zien bij het Jumbo voorbeeld.De linker afbeelding geeft een vorm van motivatie aan, namelijk een brief waarin wordt aangegeven

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Behavior Model van B.J. Fogg

Page 21: E-learning binnen bedrijven

21

dat het zeer noodzakelijk is dat de e-learning gevolgd wordt. Er wordt immers door de gemeente gecontroleerd, staat er aangegeven. Dit motiveert mensen om de e-learning te maken. Daarbij hebben ze ook aan gemak gedacht: de computer met daarop de e-learning staat namelijk al in de supermarkt zelf op de werkplek. Gebruikers kunnen meteen aan de slag. Een grote afbeelding met “jij maakt Jumbo” erboven triggert om naar de computer toe te lopen en te beginnen.Een ander element dat de motivatie vergroot, eigenlijk ook een vorm van sociale bewijskracht, is de poster met ‘geslaagd’ erop en daaronder alle namen van medewerkers die voor een bepaalde e-learning module geslaagd zijn. Dit motiveert de gebruiker om de e-learning ook te maken, zodat ook zijn naam aan het lijstje toegevoegd kan worden en hij het niet minder doet ten opzichte van zijn collega’s.

Hoe kan de effectiviteit van e-learning worden vergroot?

Page 22: E-learning binnen bedrijven

22

Nu alle deelvragen onderzocht zijn kan het volgende worden geconcludeerd:

E-learning is een vorm van afstandsleren waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van digitale media en internet. De geschiedenis van e-learning is lang. Hij is onstaan voor de opkomst van de computer en internet. Bedrijven gebruiken e-learning voor informatie overdracht en met name voor de overdracht van taak informatie en sociale informatie. E-learning heeft als grote voordeel dat het veel meer mogelijkheden heeft dan analoog leren en erg kostenefficiënt ingezet kan worden. Ook kan e-learning geheel op maat gemaakt worden en voorzien in trainingen die voorheen nog niet mogelijk waren. Nadelen zijn dat het een grotere discipline vergt van de gebruiker, er vaak geen non-verbale communicatie plaats kan vinden en het meestal prijzig is in de ontwikkeling. E-learning is daarom niet voor ieder bedrijf geschikt.Toch wordt er dankzij opkomende technologieën een nieuwe impuls voor e-learning verwacht en ziet de toekomst van e-learning er veelbelovend uit.

Door antwoorden te vinden op alle in het begin gestelde deelvragen kan de hoofdvraag worden beantwoord.Hierbij nog een keer de hoofdvraag: “Hoe kan e-learning effectief worden ingezet door een bedrijf als middel om personeel te trainen?”

De effectiviteit van e-learning hangt samen met de mate waarin er is voorbereid. Wanneer er gestructureerd wordt gewerkt en de doelstellingen en doelgroep helder zijn, is de e-learning veel gerichter te ontwikkelen.Kortgezegd kan e-learning effectief worden ingezet als middel om personeel te trainen wanneer:

• Er vooraf doelstellingen zijn geformuleerd• Deze doelstellingen SMART geformuleerd zijn• Er duidelijk is welk soort informatie er overgebracht dient te worden. • De doelgroep/eindgebruiker in kaart is gebracht• Er bepaald is of e-learning voor deze doelstelling, doelgroep en informatie overdracht de beste optie is.• Er bepaald is welk type e-learning zich hiervoor het beste leent• Het ontwerp aansluit bij de behoeften van de eindgebruiker• Er persuasive technieken de engagement tussen de gebruiker en de e-learning versterken

Conclusie en beantwoording hoofdvraag

Page 23: E-learning binnen bedrijven

23

Gebruikte Literatuur

Reijnders, E. (2010). Basisboek Interne Communicatie (7e dr.) Assen: Van Gorcum BV.

Rosen, A. (2009). e-Learning 2.0 (1e dr.) New York: Amacom

Doorgenomen Literatuur

Hanna, D.E., Glowacki-Dudka, M. & Conceicao-Runlee, S. (2000). 147 Practical tips for teaching online groups. Essentials of web-based education (1e dr.) Madison: Atwood publishing.

Jochems, W.M.G., Merriënboer, J.J.G., Koper, E.J.R & Bastiaens, Th.J. (2004) Een geïntegreerde benadering van e-learning (1e dr.) Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff

Littlejohn, A. & Pegler, C. (2007). Preparing for blended e-learning (1e dr.) New York: Routledge.

Webpagina’s

1) Auteur onbekend. (10-04-2013). Inzet E-learning bij bedrijven blijft sterk groeien. Van Managers Online. Geraadpleegd op 23-12-2013, via http://www.managersonline.nl/nieuws/13409/inzet-e-learning-bij-bedrijven-blijft-sterk-groeien-.html.

2) Hugo Veeger. (10-04-2013). Weet u al hoe u zelf eenvoudig e-learning maakt?. Van Defacto. Geraadpleegd op 23-12-2013, via http://www.defacto.nl/blog/?cat=7.

3) Hema Kassatrainer. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd op 23-12-2013, via http://www.just.nl/project/hema-kassatrainer/.

4) ID Scanner. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd op 23-12-2013, via http://www.just.nl/project/just-id-trainer/.

5) EMTÉ introductie trainer. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd 23-12-2013, via http://www.just.nl/project/emte-introductietraine/.

6) Veiligheidstrainer. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd 23-12-2013, via http://www.just.nl/product/just-veiligheidstraining/

7) Producttrainer Supermarkt. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd 23-12-2013, via http://www.just.nl/project/cbl-agf-trainer/

8) OV Chipkaarttrainer. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd 23-12-2013, via http://www.just.nl/project/ns-ov-chipkaart/

9) Ziggo SegmentenChallenge. Van BrandNewGame. Geraadpleegd op 24-12-2013, via http://www.brandnewgame.nl/bizz/projects/ziggo-segmenten-challenge/

10) Ziggo Hart voor de Klant. Van BrandNewGame. Geraadpleegd op 24-12-2013, via http://www.brandnewgame.nl/bizz/projects/ziggo-heart-for-clients-game/

11) NS Service en Dienstverlening. (13-09-2013) Van Bright Alley. Geraadpleegd op 10-12-2013, via http://www.brightalley.nl/2013/09/ns-service-dienstverlening/

12) Jumbo 7 zekerheden e-learning. Geraadpleegd op 27-12-2013, via https://winkel.jumboleerplein.nl

13) Jumbo Introductieprogramma DKW. Geraadpleegd op 27-12-2013, via https://winkel.jumboleerplein.nl

14) InfoNL. (03-11-2011). De definitie van e-learning. Van E-learning info. Geraadpleegd op 07-12-2013, Via http://www.elearninginfo.nl/de-definitie-van-e-learning/.

15) Wilfred Rubens. (20-09-2009). Wat is (t)e-learning?. Van Wilfred Rubens over Technology Enhanced Learning. Geraadpleegd op 07-12-2013, Via http://www.te-learning.nl/blog/?p=1469.

Roberta Gogos (15-08-2013) History of e-learning. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://blog.efrontlearning.net/2013/08/a-brief-history-of-elearning-infographic.html

Bibliografie

Page 24: E-learning binnen bedrijven

24

17) Mechanic testing machine. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://www.leerbeleving.nl/wbts/1/history_of_elearning.html

18) B.F. Skinner. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://en.wikipedia.org/wiki/B._F._Skinner

19) Skinner’s Teaching Machine and Programmed Learning Theory. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://people.lis.illinois.edu/~chip/projects/timeline/1954teaching_machine.html

20) Giovanni Bonaiuti (20-12-2011) B.F Skinner. Teaching machine and programmed learning. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://www.youtube.com/watch?v=jTH3ob1IRFo

21) Programmed instruction. Geraadpleegd op 13-12-2013, Via http://edutechwiki.unige.ch/en/Programmed_instruction

22) History of Edmentum/Plato. Geraadpleegd op 14-12-2013, Via http://www.edmentum.com/about

23) PLATO. Geraadpleegd op 14-12-2013, Via http://en.wikipedia.org/wiki/PLATO_(computer_system)

24) Proprofs. History of learning management systemd. Geraadpleegd op 14-12-2013, Via http://www.proprofs.com/c/lms/history-of-learning-management-systems/

25) TICCIT. Geraadpleegd op 14-12-2-13, Via http://en.wikipedia.org/wiki/TICCIT

26) Computer gaat een rol spelen. Geraadpleegd op 14-12-2013, Via http://www.leerbeleving.nl/wbts/nieuw_basics/geschiedenis_van_elearning.html

27) Wilfred Rubens. De (prille) geschiedenis van e-learning. Geraadpleegd op 14-12-2013, Via http://www.te-learning.nl/elearning20sociaalflexibelenpersoonlijk.pdf

28) Bussinessissues. E-learning in toekomstperspectief. Geraardpleegd op 14-12-2013, Via http://www.businessissues.nl/Index.asp?ContentID=3074

29) Maatwerk oplossingen. Van Jutten Simulation. Geraadpleegd op 20-12-2013, Via http://www.just.nl/

30) Bijenkorf Kassatrainer Testimonial (21-11-2013) Geraadpleegd op 21-12-2013, Via http://www.youtube.com/watch?v=qsLwxknloL4

31) Benefits of e-learning Lee Ann Obringer. Geraadpleegd op 21-12-2013, Via http://people.howstuffworks.com/elearning4.htm

32) Jaarverslag 2011. Geraadpleegd op 02-01-2014, Via http://www.jaarverslagenjumbosupermarkten.nl/FbContent.ashx/Downloads/Jumbo_MVO_Jaarverslag_2011.pdf

33) Schrijven voor internet (26-01-2009) De zes geheimen van beïnvloeding. Geraadpleegd op 02-01-2013, Via http://www.schrijvenvoorinternet.nl/2009/01/26/de-6-geheimen-van-verleiding/

34) Liesbeth Slooier (24-10-2013) Psychologie van het overtuigen in Emarketblog.nl. Geraadpleegd op 02-01-2013, Via http://emarketingblog.nl/2013/10/psychologie-van-het-overtuigen/

35) BJ Fogg, What Causes Behavior Change? Geraadpleegd op 02-01-2013, Via http://www.behaviormodel.org/

Bibliografie

Page 25: E-learning binnen bedrijven

25

Terugkijkend op dit seminar...

Ergens rond november vorig jaar ben ik na gaan denken over wat ik nou echt interessant vind en wat ik nog graag uit mijn CMD opleiding wil gaan halen. Met toen nog een kleine driekwart jaar van mijn opleiding voor me ben ik me meer en meer op een specifiek onderwerp gaan richten, namelijk educatie en CMD. Mijn interesse hiervoor is eigenlijk al langere tijd terug ontstaan, maar niet eerder heb ik er veel aandacht aan geschonken. Omdat ik rond deze tijd mijn afstudeerplek regelde bij een bedrijf dat onder andere e-learning en serious games ontwikkeld, besloot ik dat het seminar de ideale manier was om mezelf de ruimte te geven om kennis op te doen op het gebied van e-learning.

Nu is e-learning een breed begrip en daar kwam ik al vrij gauw achter tijdens het opstellen van de hoofd- en deelvragen. Ik wilde mijn onderzoek zo breed mogelijk houden om in korte tijd zoveel mogelijk te leren over e-learning. Hier kwam ik echter mee aan het zwemmen in de mogelijkheden. Door mijn hoofdvraag in segmenten op te delen heb ik geleerd om mijn deelvragen behapbaarder te maken. Mijn onderzoek bleef hierdoor breed, maar ik kon wel genoeg de diepte in om voor mezelf een goed beeld van e-learning binnen bedrijven te creëeren. Ik heb op een natuurlijke manier geleerd mijn hoofdvraag SMART(er) te maken en hierdoor werd het onderzoek realistischer.

Met het onderzoek wil ik de CMDer meegeven dat het gebied van e-learning allesbehalve ‘stoffig’ is. Er zijn mogelijkheden en dankzij nieuwe technologiën veel meer kansen.Binnen dit e-learning hoop ik de CMDer vooral meegegeven te hebben dat gestructureerd te werk gaan zo belangrijk is. Zomaar een e-learning maken is gedoemt te mislukken. Een goed plan is een vereiste, het geeft inzicht in wat je gaat doen, voor wie je iets gaat doen en hoe je het gaat doen.

Achteraf gezien had ik me meer willen richten op de toekomst van e-learning. Eigenlijk kwam ik er pas tijdens dit onderzoek achter dat er bijvoorbeeld veel kansen liggen voor de google glass en e-learning. Ik had daar graag meer naar willen kijken. Omdat het te ver van mijn hoofdvraag af ligt heb ik het stukje ‘e-learning en toekomst’ bewust wat korter gehouden. Wellicht dat dit wel een mooi onderwerp is voor een vervolgonderzoek.

Reflectie