Doorstroming en Oriëntering

Opstart nieuwe GOK-cyclus

D&O: Thema-omschrijving

Groepsopdracht:1) Hebben de beschreven praktijken te

maken met D&O?2) Zo ja, zijn het dan praktijken die de

kansen van alle leerlingen verhogen?

Themaspecifiek screeningsinstrument1) 2.2.4 Je bent je bewust van mogelijke vooroordelen die bij jezelf en/of bij je

leerlingen bestaan met betrekking tot bepaalde leerlingen op basis van hun herkomst of persoonlijkheid. Je zorgt ervoor dat dit niet blijkt in je omgang met en handelen ten aanzien van die leerlingen.

Je doet dit door:

Zelf model te staan in je omgang met die leerling

5.3 Je adviseert in functie van de capaciteiten en het perspectief van de leerling en vanuit een niet-bevooroordeelde kijk op zijn mogelijkheden.

Themaspecifiek screeningsinstrument

2) 2.1.2 Je schept situaties waarin de leerlingen

� actief kunnen kennis maken met de uiteenlopende beroepen in onzesamenleving

� De waarde van de verschillende beroepen, ongeacht hun sociale status, positief leren benaderen

� Respect opbrengen voor verschillende belangstellingssferen, studierichtingen en opleidingen

Themaspecifiek screeningsinstrument

3) 3.3 Je maakt duidelijk aan leerlingen en ouders hoe je komt tot een totaalbeeld van zijn mogelijkheden en beperkingen.

3.4 Je wisselt regelmatig informatie uit met de ouders over het breed functioneren van hun kind in de klas.

6.2 Het hele team werkt mee aan de planning van de acties en de realisatie ervan. Er is een vlotte doorstroming van informatie over de aanpak in de klassen, wederzijdse ondersteuning en overdracht van expertise over mogelijke interventies, afstemming van initiatieven en schoolorganisatorische maatregelen met het oog op het vergoten van de kansen op doorstroming van leerlingen.

8.2 Er wordt actief en regelmatig overleg gepleegd binnen de school rond� evaluatievormen en evaluatiecriteria, toegankelijke rapportering

Themaspecifiek screeningsinstrument

4) 2.3.1 Je schept situaties om de keuze- en planningsvaardigheid van je leerlingen te oefenen. Je doet dit door:

� Planningsinstrumenten op het niveau van de leerlingen te voorzien (contractwerk, keuzeborden bij hoekenwerk, CLIM, …)

� Voldoende tijd uit te trekken voor reflectie op plannings- en keuzeactiviteiten

2.2.1 Je schept (inter)actieve leersituaties waarin je leerlingen de kans krijgen om

� Hun karaktereigenschappen beter te leren kennen� Hun talenten, sterktes, mogelijkheden en interesses te

ontdekken/ervaren/ te uiten en als waardevol bekrachtigd te zien� Hun waarden en verwachtingen voor de toekomst te

ontdekken/ervaren, te uiten …Je doet dit:

� bepaalde leerinhouden aan te bieden (bv. Themapakketten mbt “Wie ben ik?”, Leefsleutels …)

Themaspecifiek screeningsinstrument

5) 2.2.3 Je doet inspanningen om bij al je leerlingen een gevoel van competentie en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Je hanteert daardoor een onderwijsaanpak die de kansen op succesvol leren voor al je leerlingen vergroot, zonder daarbij de doelen te verlagen. Je doet dit door:

� zorg te dragen voor een veilig klimaat

� activiteiten aan te bieden die de leerlingen als betekenisvol ervaren� zelfontdekkend leren, en hierop reflecteren, in je onderwijs belangrijk te

maken

� te zorgen voor een sterke ondersteuning van het leerproces op maat van elke leerling

4.4 Indien de leerlingen, ondanks onze algemene preventieve aanpak, toch te kampen hebben met leer- en ontwikkelingsproblemen, zorg je voor extra ondersteuning door gerichte remediëring, inhaallesen, …

Themaspecifiek screeningsinstrument

6) 2.3.1 Je schept situaties om de keuze- en planningsvaardigheid van je leerlingen te oefenen (‘keuzerijke leeromgevingen’)

Je doet dit door:

� Binnen het gebruik van activerende werkvormen (projectwerk, hoekenwerk, contractwerk; coöperatief groepswerk, …) voldoende tijd te besteden aan aan eigen planning en keuzes van de leerlingen.

� Voldoende tijd uit te trekken voor reflectie op plannings- en keuzeactiviteiten

6.1 De doelen die de school nastreeft en de acties die ze opzet m.b.t. doorstroming en oriëntering worden in samenspraak met het hele schoolteam gekozen. Ook de manier waarop het effect na verloop van tijd kan worden vastgesteld bepaalt ze gezamenlijk.

Themasprecifiek screeningsinstrument

7) 9.4 De school neemt initiatieven om alle ouders te bereiken en de school voor alle ouders bereikbaar te maken.

Zo ja: welke?

� Organiseren van formele en informele contactmomenten die voldoende laagdrempelig zijn

9.6 De school wisselt informatie uit met de ouders

� De school informeert de ouders over de vorderingen die hun kinderen maken

� De school bevraagt de ouders uitgebreid over hoe de ontwikkeling van hun kind verloopt en geeft hen de kans om hun kijk, inzichten, en ervaringen in te brengen in beslissingen en met betrekking tot (her)oriëntering, remediëring …

Themaspecifiek screeningsinstrument

7) 3.2 Je hebt van al je leerlingen een goed beeld van:

� De interesses, waarden, betrachtingen� De kennis/vaardigheden/competenties die ze op school maar ook

elders hebben verworven

� Het welbevinden� De studiemotivatie, energie en werkvermogen, studiehouding

Dat beeld verkrijg je door:� Gebruik te maken van de overlegstructuren op school waarlangs de

achtergrond van leerlingen wordt verzameld (intake, leerlingvolgsysteem, MDO, …)

� Oudercontact, aan de schoolpoort, huisbezoek …� Actief te luisteren naar leerlingen tijdens diverse contacten

� Vormen van brede evaluatie: observatie, zelfevaluatie, evaluatie door medeleerlingen, evaluatiegesprekken, …

Themaspecifiek screeningsinstrument

8) 9.2 De school doet een beroep op externe instanties

� Bij het uittekenen van een beleid rond doorstroming en oriëntering� Bij het uitvoeren van het beleid rond doorstroming en oriëntering

9.3 Indien externe instanties de uitvoering van het beleid rond doorstroming en oriëntering ondersteunen:

� Dan begeleiden ze leerlingen

� Dan werken ze samen met individuele leerkrachten� Dan werken ze samen met het hele schoolteam

� Dan werken ze samen met de directie

Themaspecifiek screeningsinstrument

8) 3.2 Je hebt van al je leerlingen een goed beeld van:

� De interesses, waarden, betrachtingen� De kennis/vaardigheden/competenties die ze op school maar ook

elders hebben verworven

� Het welbevinden� De studiemotivatie, energie en werkvermogen, studiehouding

Dat beeld verkrijg je door:� Gebruik te maken van de overlegstructuren op school waarlangs de

achtergrond van leerlingen wordt verzameld (intake, leerlingvolgsysteem, MDO, …)

� Oudercontact, aan de schoolpoort, huisbezoek, …� Actief te luisteren naar leerlingen tijdens diverse contacten

� Vormen van brede evaluatie: observatie, zelfevaluatie, evaluatie door medeleerlingen, evaluatiegesprekken, …

Themaspecifiek screeningsinstrument

9) 2.2.3 Je doet inspanningen om bij al je leerlingen een gevoel van competentie en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Je hanteert daardoor een onderwijsaanpak die de kansen op succesvol leren voor al je leerlingen vergroot, zonder daarbij de doelen te verlagen. Je doet dit door:

� zorg te dragen voor een veilig klimaat

� activiteiten aan te bieden die de leerlingen als betekenisvol ervaren� zelfontdekkend leren, en hierop reflecteren, in je onderwijs belangrijk te

maken

� te zorgen voor een sterke ondersteuning van het leerproces op maat van elke leerling

Themaspecifiek screeningsinstrument

10) 2.2.1 Je schept (inter)actieve leersituaties waarin je leerlingen de kans krijgen om

� Hun karaktereigenschappen beter te leren kennen

� Hun talenten, sterktes, mogelijkheden en interesses te ontdekken/ervaren/ te uiten en als waardevol bekrachtigd te zien

� Hun waarden en verwachtingen voor de toekomst te ontdekken/ervaren, te uiten …

Je doet dit:� Door procesevaluaties in te bouwen (portfolio, zelfreflectie,

productbespreking, feedback, …) waarin leerlingen zicht krijgen op hun functioneren en waar zij hun eigen ervaringen hieromtrent kunnenuitdrukken

Themaspecifiek screeningsinstrument

10) 6.2 Het hele team werkt mee aan de planning van de acties en de realisatie ervan. Er is een vlotte doorstroming van informatie over de aanpak in de klassen, wederzijdse ondersteuning en overdracht van expertise over mogelijke interventies, afstemming van initiatieven en schoolorganisatorische maatregelen met het oog op het vergoten van de kansen op doorstroming van leerlingen.

Themaspecifiek screeningsinstrument

11) 3.1 Je kent de buitenschoolse realiteit van elk van je leerlingen. Je weet welke factoren (gezondheidsproblemen, leerstoornissen, kenmerken van het thuismilieu, …) hen kwetsbaar maken wat betreft hun schoolloopbaan en studie- en beroepskeuze.Je doet dit door:

� Gebruik te maken van de overlegstructuren op school waarlangs de achtergrond van leerlingen wordt verzameld (intakegesprek, leerlingvolgsysteem, MDO, …)

3.2 Je hebt van al je leerlingen een goed beeld van:

� De interesses, waarden, betrachtingen� De kennis/vaardigheden/competenties die ze op school maar ook elders hebben

verworven� Het welbevinden� De studiemotivatie, energie en werkvermogen, studiehouding

Dat beeld verkrijg je door:� Gebruik te maken van de overlegstructuren op school waarlangs de achtergrond

van leerlingen wordt verzameld (intake, leerlingvolgsysteem, MDO, …)

Themaspecifiek screeningsinstrument

11) 8.2 Er wordt actief een regelmatig overleg gepleegd op school rond

� Inschrijving en uitschrijving/toeleiding� Betrekken van ouders

9.4 De school neemt initiatieven om alle ouders te bereiken en de school voor alle ouders bereikbaar te maken.

Zo ja, welke:� Organiseren van formele en informele contactmomenten die voldoende

laagdrempelig zijn

D&0: Groeipaden

� Overloop de verschillende stappen die deze school heeft gezet om tot acties te komen m.b.t. doorstroming en oriëntering

� Ga na:� Is de keuze van dit thema gebaseerd op een

goede analyse? � Zijn de doelstellingen goed gekozen? � Zijn de acties goed gekozen? � Kunnen de acties goed geëvalueerd worden?

GOK: inhoudelijk kader

Doelstellingen en acties op 3 niveaus:� leerlingen� leerkrachten� school

Casus 1:

* Een betere afstemming tussen kleuter en lager onderwijs--> Algemene doelstelling: hoe vertalen naar 3 niveaus?

- Doelstelling Lln-niveau: Leerlingen 3°kleuterklas beter zicht doen krijgen o p wat 1ste leerjaar inhoudt

- Doelstelling Lkr-niveau: Werkvormen die in de 3°kleuterklas en 1ste leerjaar gehanteerdworden op elkaar afstemmen (= zelfde) + goed zicht op eindtermenen ontwikkelingsdoelen

- Doelstelling Schoolniveau: Vast overleg tussen KO en 1°graad LO

Casus 1:

* Meer leerlingen moeten de eindtermen wiskunde/ Nederlands halen

--> Doelstelling op leerlingniveau

- Doelstelling Lln-niveau: Meer leerlingen halen eindtermen wiskunde/Nederlands

- Doelstelling Lkr-niveau: Expertise van de leerkrachten op het vlak van wiskunde/ taalvaardigheidsonderwijs verhogen (doelstellingen, werkvormen)

- Doelstelling Schoolniveau: Uitwisselen van expertise rond doelstellingen en activiteiten wiskunde/taalvaardigheidsonderwijs

Casus 1: * Ouders stimuleren om hun kinderen beter te ondersteunen, o.a. bijhet bepalen van hun studiekeuze voor het secundair onderwijs.

--> Doelstelling op schoolniveau?

� Doelstelling Lln-niveau: De leerlingen van de 3°graad zijn beter in staat om een weloverwogen studiekeuze te maken aan het einde van de lagere school.

� Doelstelling Lkr-niveau: De leerkrachten hebben een goed zicht op de mogelijkheden van deleerlingen, op werkvormen om aan keuzecompetentie te werken en op het onderwijsaanbod in de omgeving.

� Doelstelling Schoolniveau:De school neemt initiatieven om de ouders te stimuleren en inspiratie te geven hoe ze de kinderen beter kunnen ondersteunen voor wat betreft studiekeuze.

Casus 1

� Een betere afstemming tussen LO en SO?

� Invulling: cfr. Afstemming KO - LO

Casus 1: Acties

� Bedenkingen:� Samenhang� Invulling� 3 niveaus

Casus 1

� Acties� Bijv. 2 uur per week hoekenwerkindien in functie van afstemming KO – LO: slechts op 1 niveau!

� LeerlingniveauSnuffelbezoekjes aan 1°leerjaar om zicht te krijgen hoe het er aan toe gaat

� Leerkrachtniveau2 uur per week hoekenwerk (Hoe?)

� SchoolniveauOverleg tussen leerkrachten (wie, waar, wanneer, frequentie …) om expertise hoekenwerk door te geven en ervaringen uit te wisselen

Casus 1:

� Actie evaluatie:

� Afhankelijk van het accent dat de school legt, zal dit veranderen qua invulling.

� Het aantal doelen beperken en dan de actie erop afstemmen.

Casus 2:

Acties op 3 niveaus:--> Voorbeeld:

� Leerlingniveau;- Leerlingen moeten op geregelde tijdstippen terugblikken op hun functioneren/zichzelf evalueren- Beste werkjes kiezen, vragenlijsten over hun gedrag, over vaardigheden: Wat kan ik goed/niet goed� Kan in portfolio of mondelingLeerkrachtniveau:Leerkrachten scheppen situaties waarin leerlingen kans krijgen om hun talenten, sterktes te ontdekken, ervaren; projectwerk, thema’s rond 'Wie ben ik?’, evt. via thema-paketten: ‘Wie ben ik?’, ‘Leefsleutels’, …

� Schoolniveau: Expertise/overleg --> betrekken externen, doorgeven, afspraken maken

Casus 2

� Andere mogelijkheden:

� Leerlingen maken geregeld keuzes op verschillende niveaus/Leerkrachten passen werkvormen toe die keuzebevorderend zijn en reflecteren daarover met de lln.

� taakgerichte aanpak, motivatie, zelfontdekking, actief, interactieve werkvormen

� …

Meer weten?

www.steunpuntgok.be