1

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

CODA NIEUWSBRIEF | 25e JAARGANG NR. 2 | 20 JUNI 2020

Voorwoorddoor Christine G.Beste lezers

Het coronavirus deed ons met groeiend

afgrijzen de cijfers volgen: elke

dag opnieuw het aantal stijgende

besmettingen, de ziekenhuisopnames,

hoeveel patiënten er intensieve zorgen

en beademing nodig hadden en dan de

verschrikkelijk hoge dodentol. Cijfers dus

over hoe dat virus heel veel menselijk leed

veroorzaakt. We leerden en aanvaardden

al snel dat iedereen zich aan de

veiligheidsmaatregelen moet houden om

die stijgende curves af te doen afvlakken.

Tot op vandaag is ‘social distance’ het

nieuwe normaal. Veel flagranter in

tegenstelling tot de warme nabijheid die

we hier in Coda zo normaal vinden, kan

je het moeilijk bedenken. Dat coronavirus

heeft de vleugels van de gewone werking

binnen Coda brutaal gekortwiekt. Je leest

het uitgebreider verder in deze krant

nog: Coda in Coronatijden en hoe we

toch direct op zoek gingen naar manieren

om onze kerntaken verder te zetten.

Dikwijls, echt heel vaak, heb ik het de

voorbije maanden gedacht: je zal nu

in deze bizarre tijd maar een geliefde

moeten afgeven. Geen warme nabijheid

maar afstand en grote eenzaamheid in

vele gevallen. De horrorverhalen uit de

woonzorgcentra speelden zich hier af,

rond onze kerktorens. Geen troostende

rituelen bij het afscheid. Hoe

verwerkt een nabestaande

dat dan? Een golf van

onverwerkt verdriet

komt zeker op ons

af. De sector van

de psychologen en

psychiaters is alvast

van werk verzekerd

de komende jaren. Er

zal echt op grote schaal

verwerking en heling nodig zijn. De golf

van meer zorgzaamheid en solidariteit

die op gang kwam, houdt hopelijk ook

in het post-coronatijdperk nog langer

aan. We zullen met z’n allen goed voor

mekaar moeten zorgen.

Wie al jaren met palliatieve zorg bezig

is, weet wat dat inhoudt en hoe je dat

goed kan aanpakken. Geen wonder dat

er in de voorbije maanden meermaals

plots meer aandacht was voor dat

palliatief zorgmodel. Eindelijk! Zou

het niet geweldig zijn dat die ‘smerige’

crisis toch nog leidt tot iets moois? Zou

het kunnen dat door het wegvallen

van het oude normaal, van traditie en

routine, velen heel bewust op zoek gaan

naar meer en andere verbinding en

verdieping? Dat de overheid beseft dat

aan kwalitatieve zorg een prijskaartje

hangt? Dat de zorgverleners niet alleen

voor even de helden van de dag waren?

Laat ons hopen dat het applaus niet

verstomt als het virus getemd zal

zijn. Daar ligt een opdracht

voor ons allemaal: wij

kunnen als burgers de

van ons gevraagde

burgerzin tonen

maar ook gebruiken

om iedereen bij de

les te houden om meer

dan ooit in te zetten op

wat ons beter ‘mens’ maakt,

op wat onze samenleving broodnodig

heeft aan warmte en zorg en verdieping.

Er is nood aan grondige reflectie over hoe

het beter kan en om te zorgen dat we niet

zomaar terugkeren naar de ‘ratrace’ van

voorheen. Zullen we ons dus niet schuilen

achter regeltjes en voorschriften die

anders dreigen de wegwijzers te worden

van het nieuwe normaal?

Een heel ander maar ook heel vervelend

gevolg van die hele coronawaanzin

is dat onze traditionele Coda familie-

BBQ op de eerste zondag van juli niet

doorgaat. Enfin, dat vind ik toch en ik

hoop eerlijk gezegd dat jullie dat ook

vinden. Jammer maar helaas dus. Ook

alle festiviteiten die we al gepland

hadden voor de inhuldiging van ons

nieuwe huis werden allemaal afgezegd.

Vorig jaar lieten we de 25ste Coda-BBQ

doorgaan ondanks de bouwwerf maar

met de belofte dat we dit jaar grootser

zouden vieren. En gelukkig werd het

alsnog alweer een top editie dankzij

alle trouwe bezoekers.

Maar vorig jaar rond deze tijd beloofde

ik jullie in de codakrant nog een extra

feesteditie dit jaar. In mijn onschuldige

overmoed schreef ik toen zelfs, dat jullie

er ons mochten op afrekenen. Wie had

toen ook de omvang en de gevolgen

van de pandemie kunnen voorzien? Er

komt dus niets van in huis: geen feest

met opendeurdagen, officiële opening

en …geen BBQ. Helaas, driewerf helaas.

Maar, bij de pakken blijven zitten, ligt

niet echt in de aard van het beestje en

de beestjes hier op Coda. Dus zochten

we ook hier naar een creatieve manier

om het Coda-BBQ-weekend niet zomaar

te laten voorbijgaan. En echt -ZALIG- er

kwam iets moois uit de bus. Lees ook

hierover meer, verder in deze krant.

Ondertussen hoop ik dat we mekaar

volgend jaar echt in levenden lijve,

bij leven en welzijn, gezond zullen

terugzien op een spetterend familiefeest

de eerste zondag van juli.

Virtuele warme groet voor elk van jullie,

Christine GonnissenVoorzitter RvB Coda

EEN NIEUW LOGO - P.2 CODA IN CORONATIJDEN- P.2 CODA BBQ-WEEKEND - P.4

ONTDEKONZE FILM

BEN

IEUWD NAAR CODA

?

WW

W. I N T E N S L E V EN . B

E

2

NIEUW LOGO VOOR CODA 2.0Intens levenTegelijkertijd met het plannen en nu de realisatie

van ons nieuwe huis, werd er binnen Coda door

alle geledingen nagedacht over onze visie en

missie. Hoe willen we palliatieve zorg in Coda 2.0

vormgeven? Wat hebben we daarvoor nodig en

welke kernwaarden spelen daar een hoofdrol?

Dat werd een boeiende oefening die we onder

inspirerende leiding van Phil Daenens, toffe peer

en doorbraakarchitect bij Tweeperenboom, een tijd

geleden tot een goed einde brachten. We vertellen

daar zeker meer over in één van de volgende

Coda-kranten. Wat heel duidelijk werd tijdens die

gesprekken, is dat Coda als palliatief zorgverlener,

voluit kiest om expert te zijn niet in sterven en

doodgaan, maar wel in intens leven. Nergens en

nooit wordt zo intens geleefd als in een palliatieve

context. Wij willen dan ook zoveel mogelijk leven

toevoegen. In de praktijk deden en doen we dat al.

Maar, voor velen is de perceptie nog altijd dat we

expert zijn in doodgaan. Dat je in Coda ook letterlijk

doodgaat. Wat in sommige gevallen ook zo is maar

we doen zoveel meer en we willen vooral dat de

kwaliteit van het leven primeert.

Dat willen we ook weerspiegeld zien in het logo.

Het huidige logo waar we jarenlang blij mee waren,

refereert als neerdwarrelend blad in heel discrete

kleuren, vooral naar die laatste levensfase. En nu willen

we dus dat het nieuwe logo ‘intens leven’ uitstraalt en

aangeeft dat er onder de hoed van Coda zoveel meer

gebeurt dan sterven. We willen dat er mooie, warme

kleuren gebruikt worden en dat het logo ertoe zal

bijdragen dat mensen veel sneller de weg naar ons

huis zullen vinden. De drempel moet omlaag -mensen

komen nog altijd veel te laat wat maakt dat we nog

veel te vaak moeten horen dat ‘als men dit toch maar

eerder had geweten…’- en de deuren moeten wijd

open naar de samenleving. De domeinnaam ‘intens

leven’ hebben we alvast gereserveerd.

Dit gezegd zijnde, zochten we contact met een

ontwerpbureau en legden onze wensen op tafel.

Daar kwamen 3 voorstellen van. Alle drie hebben

we die door zoveel mogelijk betrokkenen laten

beoordelen: mensen konden hun keuze doorgeven

via een poll en het logo met de hoogste score werd

behouden. Het werd er één waarin je de contouren

van ons gebouw erkent.

De dakstructuur van ons oude huis (let er maar

eens op nu het nog kan) is een aaneenschakeling

van schuine daken op de verschillende delen van

ons huis. Dat werd perfect gecapteerd door het

architectenbureau in onze nieuwbouw: ook daar heb

je die opeenvolging van schuine daken waaronder

de verschillende onderdelen van Coda een nieuwe

thuis vinden. De warme kleuren van het logo

stemmen overeen met die waarvoor de architect

koos om het huislijke gevoel te benadrukken. De

slogan “intens leven” is erin verwerkt en voor de

verschillende onderdelen kan gebruik gemaakt

worden van het kleinere ronde logo. Helemaal blij

worden we ervan.

Zo’n nieuw logo heeft veel consequenties. De

website zal moeten worden aangepast, briefpapier

krijgt een andere hoofding, de hele ‘look and feel’

van al dat soort zaken zal worden aangepast. Ook

de codakrant zal er anders gaan uitzien.

Maar waarom vertellen we dat hier en nu? Omdat

het lanceren van dat nieuwe logo oorspronkelijk

gepland was op het moment dat we ook de

nieuwbouw zouden inhuldigen. Julie zouden mogen

komen kijken -we hadden opendeurdagen gepland-

en tijdens de BBQ kennis kunnen maken met het

gebouw en het nieuwe logo. Dat zal dus ook in

uitgesteld relais moeten gebeuren, niks aan te doen.

Het komt eraan. De codakrant van september zal in

een ander jasje steken. Sneller dan we vermoeden,

zullen we daarna als het goed gaat, dat nieuwe logo

als het enige Coda ‘merk’ ervaren.

CODA IN CORONATIJDENNaar input van Rigo Verhaert, Coördinator

In vorige edities van onze Codakrant, werd de voorbije

jaren al meermaals verwezen naar de filosofie van

Emmanuel Levinas. Zijn denken gebaseerd op de

filosofie van het menselijk gelaat beantwoordt in

coronatijden wonderwel aan de nood die velen voelen

nu opgelegde maatregelen, fysiek contact, maar ook

vele vormen in gradaties van intimiteit, onmogelijk

werden. Het weerloze gelaat van de Ander doet altijd

opnieuw een appel op onze verantwoordelijkheid. En

waar is dat pertinenter dan in een palliatieve context?

Zijn kleine goedheid, ‘petite bonté’, waar men bij Coda

met grote overtuiging veel energie en nog meer tijd

aan besteedt omdat we altijd zoeken naar manieren

om een “supplément d’ amour” toe te voegen, moesten

we gedeeltelijk heruitvinden. Hoe kunnen we ondanks

alle regels en voorschriften van de pandemie toch onze

zieken blijven ondersteunen en toch stervenden nabij

blijven? Daar gaat men hier dan voor. We wilden absoluut

-met respect voor de regels- beter doen dan enkel veilig

afstand houden, handen ontsmetten om de haverklap,

mondmaskers dragen en ter beschikking stellen. Er werd

direct gezocht naar oplossingen, manieren om toch

het DNA van Coda te vertalen in wat wel nog kan. Op

een creatieve, andere manier toch dat vleugje liefde en

warme nabijheid overbrengen.

Toen duidelijk werd dat in sommige woonzorgcentra meer

dan normale sterfte te wijten aan Corona voorkwam,

hebben we samen met het team van de eerstelijnszone

3

bekeken waar we vanuit Coda konden helpen en onze

palliatieve expertise konden delen.

Het palliatief netwerk van de Noorder Kempen -gevestigd

onder de hoed van Coda- en onze rouwzorg hebben

extra ondersteuning aangeboden aan voornamelijk die

woonzorgcentra: advies over gespreksbegeleiding en

symptoomcontrole, mogelijkheid tot een (eventueel

persoonlijk) gesprek met de psychologe of één van

onze rouwzorgvrijwilligers voor naasten en ook voor

zorgpersoneel dat problemen krijgt door de manier

van niet nabij kunnen zijn tijdens de laatste levensfase,

en met de manier waarop na overlijden dient afscheid

genomen te worden.

Vanuit Coda werden, in wekelijkse skype-bijeenkomsten

met de EersteLijnsZones (ELZ) van de Regionale Zorgzone

Antwerpen, de problemen op het terrein gevolgd en

ondersteund met acties en de uitleen van materiaal. Het

delen van de ervaringen heeft in deze bijzondere tijden

ook gezorgd voor meer inzicht, begrip en een (nog)

betere verstandhouding en samenwerking.

Voor onze thuiszorg-equipe werden en zijn het drukke

tijden. Met extra geld van bij de Koning Boudewijn

stichting hebben we de normale capaciteit aan spuitdrijvers

opgedreven om die ter beschikking te kunnen stellen.

De adviserende functie voor het zorgpersoneel (ook

huisartsen en CRA) van de woonzorgcentra in concrete

casussen van levenseindezorg, symptoomcontrole,

beschikbaarheid van spuitdijvers nam meer tijd in

beslag. Thuisbegeleidingen werden zoveel mogelijk

telefonisch voortgezet maar steeds met prioriteit voor

de kwaliteit van de begeleiding. Dat wil zeggen dat als

er echt behoefte was/is aan een huisbezoek, dat ook

gebeurt, met in acht name van de richtlijnen om verdere

verspreiding van het virus te voorkomen. In de praktijk is

zeker een intake via een huisbezoek noodzakelijk. Verder

ook op indringende kantelmomenten in het traject dat

de zieke en zijn naasten afleggen. Waar onze door de

overheid gesubsidieerde begeleidingen in normale jaren

ergens einde augustus opgebruikt zijn, zien we nu dat

die binnen een goede week zullen op zijn. We vernemen

dat ook in andere regio’s dit veel eerder dan gewoonlijk

het geval zal zijn. Daar moeten we dus als sector mee

aan de slag!

Ons dagcentrum moest verplicht sluiten: de laatste

openingsdag was op vrijdag 13 maart. Een vrijdag de

13de… alsof het noodlot aan de deur klopt. Alles op alles

werd gezet om onze gasten via regelmatige telefonische

contacten op te volgen en gewoon om in contact te

blijven. Dat werd als erg ondersteunend ervaren en

de duur van die gesprekken werd langer naarmate de

situatie langer aansleept en de nood aan ondersteuning

groeit. Er verscheen daarover een sterke getuigenis door

mensen van Coda in een krant: “Die telefoontjes boden

dan wel een uitlaatklep of een hulplijn bij praktische

problemen, maar elke vorm van fysiek contact viel weg.

“Je kan je niet inbeelden hoe vaak wij iemand een klopje

op de schouder geven of een steunende hand op de

knie leggen. Ook bij het binnenkomen in het centrum

of bij het afscheid nemen, krijgt ieder een kus of een

knuffel. Dat tactiele doet erg veel.” Dat viel nu weg. Al

maakte dat de gesprekken ook heel oprecht. “Er werd

minder over koetjes en kalfjes gepraat. Door het feit dat

je telefoneert, kon ik snel aan de stem horen of er veel

verdriet was. Het waren vaak erg serieuze en emotionele

gesprekken…We moeten eigenlijk geen speciale dingen

doen om het hier speciaal te maken. Tijd nemen voor

elkaar is het belangrijkste…” Die kleine goedheid hé!

Onze gasten en mantelzorgers hebben nood aan het

terug opengaan van het dagcentrum. En dat mag vanaf

8 juni! Met uiteraard de nodige maatregelen en conform

de richtlijnen van de overheid. Maar in ons nieuwe huis is

daar gelukkig alvast genoeg ruimte voor.

In het hospice bleven patiënten welkom. In begin van de

crisis was het quasi onmogelijk om echt te weten of een

gast of iemand van zijn naasten besmet of besmettelijk

was. Er was gewoon gebrek aan testcapaciteit. De

nodige maatregelen en als er een vermoeden van

besmetting was extra maatregelen, werden getroffen.

De gemeenschappelijke ruimten werden bijvoorbeeld

niet meer gebruikt. Gaandeweg werd er toch een regel

opgelegd: enkel geteste en niet covid-19 patiënten

werden nog opgenomen. Dat was soms echt lastig,

zeker voor mensen in thuissituaties. En dat zorgde ook

voor meer werk voor de thuisbegeleiding. Maar enkel

op die manier kan het hospice een Covid-vrije omgeving

blijven, waardoor er toch nog bezoekers kunnen worden

toegelaten voor bezoek, ongelimiteerd in tijd. Bezoekers

mogen wel geen tekenen van besmetting vertonen en

hun temperatuur wordt gemeten (grens 37,5°C). Ze

moeten een mondmasker dragen. Mondmaskers worden

aangeboden (één van de vrijwilligers heeft er 1.000

gemaakt!). Die bezoekregeling is tot op heden kunnen

aangehouden worden. Bij grotere families is ook extra

‘raambezoek’ mogelijk. Ook dat zal in onze nieuwbouw

met de grote glaspartijen en de vele ramen op elke

gastenkamer in de toekomst nog beter lukken. Al hopen

wij samen met jullie, dat zo’n raambezoek snel niet

meer nodig zal zijn en dat de deuren van ons huis weer

helemaal gastvrij kunnen openstaan.

Zelfs de kleinste gift kan een wereld van verschil betekenen.Coda dankt al haar schenkers!Wilt u een gift doen? Dat kan natuurlijk.

BE40 733-1262100-63 - BIC KREDBEBB

Voor alle informatie mbt. giften, fiscale attesten, fundraising en sponsor- activiteiten kan u terecht op: giften@coda.care

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X | DRIEMAANDELIJKSE UITGAVE APRIL-MEI-JUNI | ERKENNINGSNUMMER P409568 | VU Christine Gonnissen - CODA vzw. - Bredabaan 743 te 2990 Wuustwezel | T 03-633.20.11 | coda@coda.care | www.coda.care GRAFISCH CONCEPT www.perfectpixel.be | DRUK www.drukkerijgoossens.be | VERZENDING www.boesenco.be

Coda BBQ-weekendtoch niet zomaar laten voorbijgaan!

In normale tijden, als er over corona

en covid-19 niks zou te horen of te

vertellen zijn, zou op zondag 4 juli de

BBQ-feesteditie voor het 25-jarig bestaan

van Coda plaatsvinden. Zaterdagavond

voordien zouden onze vrijwilligers van hun

traditionele feestelijke avond genieten. In

de dagen voorafgaand zouden we grootse

festiviteiten hebben voor de inhuldiging

van onze nieuwbouw. Minister Beke zou

het officiële moment voor zijn rekening

nemen.

Wij waren klaar om alles op z’n Coda’s

in goede banen te leiden. Maar een

onooglijk klein rotvirus deed al die plannen

in de vuilbak belanden. Doodjammer

en we vonden dat we dat niet zomaar

konden laten gebeuren. Dus werd op

nieuwe mogelijkheden gebroed om toch

verbinding te kunnen maken met onze

BBQ-community.

Gedwongen door corona werden we in een

mum van tijd expert in skypen, zoomen,

teamsen, praatboxen, videochatten via

Whatsapp, enzovoort. Zelf schafte ik

me een zachtroze -het oog wil toch ook

wat!- goeie draadloze koptelefoon aan

om tijdens al die digitale vergaderingen

niet vastgekluisterd te zitten aan de stoel

achter mijn laptop. Waarschijnlijk gaf

de aansporing van een bekend Vlaams

psychiater bij het begin van de uitbraak van

de pandemie om “verantwoord onnozel te

doen” daarbij de doorslag. Dankzij mijn

‘verantwoorde gekkigheid’ kan ik nog

tot bij het espressoapparaat of tot aan de

koelkast zonder met computer en draden

te moeten jongleren. Je verdwijnt dan

misschien gewoon even uit beeld maar

dan zorg je toch dat de achtergrond er

netjes bij ligt. Die kan je trouwens ook

virtueel aanpassen als het nodig is. En zo

kan je ook wel ongestoord vergaderen als

huisgenoten koffiezetten, stofzuigen of

gras willen maaien als jezelf net in zo’n be-

lang-rijke meeting zit. Enfin, de wondere

wereld van het digitale connecteren

onthulde gaandeweg zijn geheimen. En

dat bracht ons ook op ideeën.

Als jullie op 4 juli niet massaal naar Coda

mogen komen -vorig jaar waren jullie er

met bijna 3.500!- dan brengen wij ons

nieuwe gebouw toch tot bij jullie? Maar

hoe pakken we dat aan?

We trokken onze stoute schoenen aan

en belden met Dominique Van Malder,

samen met Joris Hessels, de makers van

het populaire human interest-programma

“Radio Gaga”, die een paar jaar geleden

hier op Coda kampeerden met hun busje en

campingcar en die zo’n mooi tv-programma

over Coda maakten. Zij hebben toen een

paar dagen veel gefilmd. Die mannen

kennen er wat van -vinden wij- en zij hadden

het DNA van Coda helemaal begrepen. Als

die nu eens…? Of ze ons nog kenden? Nog

wisten waar Coda voor stond en of ze de

weg naar Wuustwezel nog zouden vinden?

Heel warm was de spontane reactie die we

hoorden. Natuurlijk wilden ze helpen en

heel zeker dat Coda nog een warm plekje

had in hun hart. De regisseur die toen van

dienst was, werd gecontacteerd en ook hij

zei meteen ja.

We legden uit wat de bedoeling is: in eerste

instantie een virtueel bezoek maken van

ons nieuwe huis. We geloven dat goede

architectuur bijdraagt aan het leveren van

goede zorg. Daarna

ook een film waarin

de werking van ons huis

treffend wordt vastgelegd.

En als dat even kon voor dat eerste

deel: tegen gisteren, want het zal snel 4 juli

zijn. Ook dat bleek geen belemmering. Er

werd al gesproken over zwevende camera’s

en drones om door het gebouw te vliegen

zodat het echt knap kan worden. En toen

we voorzichtig informeerden of dat niet

een heel dure affaire zou worden? Ja,

maar jullie zijn toch een vzw, zo’n mooie

werking, wij stellen onze expertise gratis

ter beschikking. Hoe chique is dat? De huur

van het cameramateriaal en professionele

ondersteuning gaat ons wat kosten maar

we zijn ervan overtuigd dat we van het

resultaat jaren plezier gaan beleven. We

hebben hier al jàààren een film over Coda

die ondertussen echt wat gedateerd is,

maar telkens we die tonen, zijn mensen

aangegrepen door ons verhaal. Dus ja, het

is een investering die wellicht opnieuw vele

jaren zal helpen om Coda op de kaart te

zetten. Dus, we gaan ervoor. Wij vinden het

een heel verantwoorde gekkigheid voor

Coda. ZALIG! En jullie krijgen, IN PRIMEUR,

de kans om het resultaat te zien. Dat kan

heel eenvoudig door naar de website

www.intensleven.be te gaan. Geniet ervan.

Het belooft plezant te

zijn, want Dominique

en Joris -de mannen van

Radio Gaga- ‘spelen’ mee.

En als het goed was, laat je dan

ook even verleiden tot een verantwoorde

gekkigheid voor Coda: doneren kan

gemakkelijk door op diezelfde pagina op

de knop te drukken. Misschien kunnen we

het verlies aan giften door het niet samen

kunnen feesten -geen opbrengst van de

Coda BBQ en geen gift vanuit het Olse

tennistornooi dit jaar- wat compenseren

met verantwoorde onnozelheid…vele

kleine zottigheden maken één groot

festijn!

ONTDEKONZE FILM

BEN

IEUWD NAAR CODA

?

WW

W. I N T E N S L E V EN . BE