Mystiek

Is de rechtstreekse ervaring van God mogelijk?

Mystici menen van wel. Ze ervaren rechtsreeks Gods nabijheid. Deze ervaring is zo intens dat de mysticus na de ervaring volledig anders in het leven gaat staan.

1 De rechtstreekse ervaring van God in het Jodendom. 2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.3 De rechtstreekse ervaring van God in het Christendom.

Elohim (God)

profeten

Joodse volk

ruach

In enkele fragmenten van het Oude Testament wordt de aanwezigheid van God rechtstreeks ervaren door middel van een wind. In het Hebreeuws is dit ‘ruach’ ook wel als ‘levensadem’ vertaald.

4 De

Om

De Joodse mystiek kwam reeds in de middeleeuwen tot ontwikkeling en wordt aangeduid met het woord Kabbala.

In de 18de eeuw kreeg de joodse mystiek in oost Europa een heropleving bij de Ashkenazim.

1 De rechtstreekse ervaring van God in het Jodendom.

Allah (God)

Mohammed= zegel der

profeten

Arabische volk

Volgens de islam is er geen mogelijkheid om God rechtstreeks te ervaren. Het zijn de profeten die Gods Wet doorgeven. Ondanks dit zijn er wel mystieke stromingen in de islam: Het soefisme.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soera 4 An-Nur:

Soera 17 Hemelreis Mohammed:

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefi's in Turkije.

Dansende Derwisjen. Dans en muziek als middel om God rechtstreeks te ervaren.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige.

Graftombe soefiheilige Multan, Pakistan.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefi's in Pakistan.

Dans en muziek als middel om God rechtstreeks te ervaren.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige.

Graftombe soefiheilige Ajmer, India.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige.

Graftombe soefiheilige Ajmer, India.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Bloemenoffers aan een graftombe soefiheilige Ajmer, India.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Dans in een graftombe soefiheilige Ajmer, India.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige.

Graftombe soefiheilige Ajmer, India.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige. Toch kunnen er volgens de ‘harde’ Islam geen heilige graven zijn. Een uitzondering te na gelaten: het graf van Mohammed in Medina.

Djenna Moskee in Toemboektoe, Mali.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

2 De rechtstreekse ervaring van God in de Islam.

Soefiheiligdommen bevinden zich meestal rond het graf van een soefiheilige. Toch kunnen er volgens de ‘harde’ Islam geen heilige graven zijn. Daarom werden in Mali de graven van soefiheiligen door de Taliban vernietigd.

God

Christus

Heilige-Geest

gelovigen

Na de dood van Jezus wordt de Heilige-Geest over de wereld uitgestort waardoor de Christus (de geïncarneerde of vleesgeworden God) in herinnering wordt gebracht.

3 De rechtstreekse ervaring van God in het Christendom.

God

Christus

Heilige-Geest

Heilige drievuldigheid vergelijking drie ene god

Elohim

Ruach of levensadem

• Meer dan in de andere religies is de ervaring van God in het christendom mogelijk• Ook kloosters

Een viertal ervaringen overheersen in de nieuwe religieuze beleving van de vrouwen. 

De spiegel van het Ik in de Andere (Christus) Ervaring van het hoogste godsmysterie of de triniteit Mede-lijden of compassio De Mimme of mystieke liefde

1 De spiegel van het Ik in de Andere (Christus)

Om het Ware Gelaat van God te kennen bestonden er materiele hulpmiddelen: de archeiropoieta of niet-door-mensenhanden gemaakte portretten van Christus.

1 De spiegel van het Ik in de Andere

Lijkwade en doek van Manopello op elkaar gelegd.

1 De spiegel van het Ik in de Andere

Het Ware Gelaat,

Petrus Christus, rond 1450,

1 De spiegel van het Ik in de Andere

Het Ware Gelaat,

Hans Memling.

1 De spiegel van het Ik in de Andere

AlbrePIXIS

God

Christus

Heilige-Geest

gelovigen

Na de dood van Jezus wordt de Heilige-Geest over de wereld uitgestort waardoor de Christus (de geïncarneerde of vleesgeworden God) in herinnering wordt gebracht.

2 De ervaring van het hoogste godsmysterie of de triniteit.

2 De ervaring van het hoogste godsmysterie of de triniteit.

De Genadestoel,

Robert Campin,

Op de afbeelding zien we God de Vader, Christus als Zoon van God en de heilige Geest in de vorm van een duif.

2 De ervaring van het hoogste godsmysterie of de triniteit.

De Genadestoel,

Robert Campin,

Op de afbeelding zien we God de Vader, Christus als Zoon van God en de heilige Geest in de vorm van een duif.

3 Medelijden of compassio

De Nood Gods.

Op de afbeelding zien we God de Vader, Christus als Zoon van God. De duif is op deze afbeelding reeds verdwenen.

3 Medelijden of compassio

De Nood Gods.

God de Vader wordt vervangen door Maria.

Medelijden of compassio als typisch vrouwelijk kenmerk. In de Piëta figuur wordt de mannelijke God de Vader vervangen door de Moeder Gods (Maria).

3 Medelijden of compassio

3 Medelijden of compassioDe Röttgen piëta is misschien wel de gekendste middeleeuwse piëta. De figuur van de piëta ontstond rond 1300 in het Rijnland. In deze streek was er in die tijd een opleving van de christelijke mystiek (Rijnlandse mystiek13de eeuw), die streefde naar een rechtstreekse godservaring. De piëtafiguren sloten heel goed aan bij de ervaringsgerichte houding van de mystiek. Het was door de bijna rechtstreekse afbeelding van het lijden dat de toeschouwer het lijden van Christus bijna aan den lijve ervoer.

3 Medelijden of compassio

Piëta met haar in Freiberg.

3 Medelijden of compassioDe piëta was een type dat in het Rijnland tot ontwikkeling kwam en gedurende eeuwen als beeldtype bestaan bleef.

Piëta, Igniaz Gunther, Z-Duitsland begin 18de eeuw.

3 Medelijden of compassio

De piëta was een type dat in het Rijnland tot ontwikkeling kwam en gedurende eeuwen als beeldtype bestaan bleef.

Piëta, Igniaz Gunther, Z-Duitsland begin 18de eeuw.

3 Medelijden of compassio

De piëta was een type dat in het Rijnland tot ontwikkeling kwam en gedurende eeuwen als beeldtype bestaan bleef.

Het verspreidde zich later ook naar Zuid Europa.

Piëta van Michelangelo.

3 Medelijden of compassioDe Franse gotiek bracht een heel ander type Mariabeelden voort. De Franse Mariabeelden waren over het algemeen erg geïdealiseerd. Typisch zijn de S-vormige houding van Maria en de V-plooien in de gewaden.

Viege doree Kathedraal Amien.

3 Medelijden of compassio

De Franse gotiek bracht een heel ander type Mariabeelden voort. De Franse Mariabeelden waren over het algemeen erg geïdealiseerd. Typisch zijn de S-vormige houding van Maria en de V-plooien in de gewaden.

Viege de Paris.

Verschuiving van de sculptuur van de Franse gotiek (1220-1350) waarbij afbeeldingen van Maria met het kindje Jezus vaak voorkwamen naar de sculptuur van de Noord-Europese gotiek (na 1300) waarbij Maria lijdend werd afgebeeld.

3 Medelijden of compassio

3 Medelijden of compassio

Vierge ouvrante in de vorm van een Sedes Sapientiae (zie later).

3 Medelijden of compassio

Vierge ouvrante geopend.

Op de afbeelding zien we God de Vader, Christus als Zoon van God en de heilige Geest in de vorm van een duif.

De zijpanelen vormen een mantelmadonna.

3 Medelijden of compassio

Mantelmadonna

…………………………….

3 Medelijden of compassio

Bij de kruisafname van Rogier Van Der Weyden wordt de lichaamshouding van Christus die van zijn kruis gehaald wordt herhaald in de lichaamshouding van de in zwijm vallende Maria.

4 De Minne of mystieke liefde.

Om het Ware Gelaat van God te kennen bestonden er materiele hulpmiddelen: de archeiropoieta of niet-door-mensenhanden gemaakte portretten van Christus.

Verhouding tussen man en het lijdenen vrouw en lijden Volgens de traditionele analogie concentreert de vrouw zich op het lichamelijke en de man op de geest.

vrouw = lichaam = beeld

man = geest = taal

Verhouding tussen man en het lijdenen vrouw en lijden Volgens de traditionele analogie concentreert de vrouw zich op het lichamelijke en de man op de geest.

vrouw = lichaam = beeld

man = geest = taal

4 De Minne of mystieke liefde.

Om het Ware Gelaat van God te kennen bestonden er materiele hulpmiddelen: de archeiropoieta of niet-door-mensenhanden gemaakte portretten van Christus.