Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van...

104
Mystiek Mystiek

Transcript of Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van...

Page 1: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

MystiekMystiek

Page 2: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Definitie van Mystiek (Evelyn I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Underwood, Practical MysticismPractical Mysticism: : Mystiek is de kunst van eenwording Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is met de Werkelijkheid, De mysticus is een persoon die die eenwording in een persoon die die eenwording in grotere of mindere mate heeft grotere of mindere mate heeft bereikt; of iemand die dat probeert bereikt; of iemand die dat probeert en er in gelooft dat dat kanen er in gelooft dat dat kan

Maar

Page 3: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

A. Wat is Werkelijkheid? Uitgaande A. Wat is Werkelijkheid? Uitgaande van deze definitie kan deze vraag van deze definitie kan deze vraag allen beantwoord worden door een allen beantwoord worden door een mysticus en in termen die alleen mysticus en in termen die alleen andere mystici kunnen begrijpenandere mystici kunnen begrijpen

B. Wat is Eenwording? Vanuit het B. Wat is Eenwording? Vanuit het perspectief van de mysticus is dit perspectief van de mysticus is dit geen “handeling” maar een activiteit geen “handeling” maar een activiteit die elk bewuste moment wordt die elk bewuste moment wordt ondernomen met grote intensiteit en ondernomen met grote intensiteit en nauwkeurigheid—we kunnen iets nauwkeurigheid—we kunnen iets kennen door eenheid ermee.kennen door eenheid ermee.

Page 4: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

““Kenmerken” van Kenmerken” van MystiekMystiek

((JamesJames, Varieties of , Varieties of Religious Experience)Religious Experience)

Page 5: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Onuitsprekelijkheid—een negatief kenmerkI. Onuitsprekelijkheid—een negatief kenmerk

A. Mystiek laat zich niet uitdrukken—de A. Mystiek laat zich niet uitdrukken—de inhoud kan niet adekwaat onder woorden inhoud kan niet adekwaat onder woorden gebracht wordengebracht worden

B. Mystiek moet directly “ervaren B. Mystiek moet directly “ervaren worden”worden”

C. Mystiek kan niet anderen deelachtig C. Mystiek kan niet anderen deelachtig gemaakt worden of aan hen overgedragen gemaakt worden of aan hen overgedragen worden.worden.

Page 6: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. Kennis kwaliteitII. Kennis kwaliteit

A. Mystiek is een vorm van A. Mystiek is een vorm van inzicht in inzicht in de diepte van de de diepte van de waarheid die niet te bereiken is door waarheid die niet te bereiken is door rationeel denkenrationeel denken

B. De kennis is B. De kennis is “verlichting” of “verlichting” of “openbaring”“openbaring”

Page 7: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. VluchtigheidIII. Vluchtigheid

A. Mystieke toestanden kunnen A. Mystieke toestanden kunnen niet gedurende een langere periode niet gedurende een langere periode vastgehouden wordenvastgehouden worden

B. Soms kan een voorbijgegane B. Soms kan een voorbijgegane mystieke toestand gedeeltelijk mystieke toestand gedeeltelijk gerecreëerd worden in het geheugengerecreëerd worden in het geheugen

Page 8: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. PassiviteitIV. Passiviteit

A. De mysticus ervaart dat A. De mysticus ervaart dat zijn/haar zijn/haar eigen wil niet actief eigen wil niet actief waren, soms alsof in beslag genomen waren, soms alsof in beslag genomen en beheersd door een hogere machten beheersd door een hogere macht

B. De “beheersings” factor leidt B. De “beheersings” factor leidt soms tot secundaire fenomenensoms tot secundaire fenomenen

1. profetie1. profetie

2. automatisch schrijven2. automatisch schrijven

3. mediumistische trance3. mediumistische trance

Page 9: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

KarakteristiekenKarakteristieken((Underwood, Underwood, Mysticism)Mysticism)

Page 10: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Mystiek is practisch, niet I. Mystiek is practisch, niet theoretischtheoretisch

II. Mystiek is een geheel geestelijke II. Mystiek is een geheel geestelijke activiteitactiviteit

III. De zaak en method van de III. De zaak en method van de mystiek is liefde—liefde is:mystiek is liefde—liefde is:

A. De actieve, connotatieve, A. De actieve, connotatieve, uitdrukking van iemands wil en uitdrukking van iemands wil en verlangen naar het Absoluteverlangen naar het Absolute

B. Iemand’s aangeboren neigig B. Iemand’s aangeboren neigig naar dat Absolute, iemand’s naar dat Absolute, iemand’s geestelijke gewichtgeestelijke gewicht

Page 11: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. Mystiek houdt een duidelijke IV. Mystiek houdt een duidelijke psychologische ervaring inpsychologische ervaring in

V. Als kanttekening bij de vier regels V. Als kanttekening bij de vier regels moet met nadruk gesteld worden dat moet met nadruk gesteld worden dat ware mystiek zichzelf niet zoekt.ware mystiek zichzelf niet zoekt.

Page 12: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Generische Generische ErvaringenErvaringen

(O’Brien, (O’Brien, Varieties of Mystical Varieties of Mystical Experiences)Experiences)

Page 13: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Het object dat in mystieke I. Het object dat in mystieke ervaring ontmoet wordt wordt door ervaring ontmoet wordt wordt door de mysticus gezien als ultiemde mysticus gezien als ultiem

A. Een geloof dat een mystieke A. Een geloof dat een mystieke ervaring de ervaring is die men op ervaring de ervaring is die men op aarde kan hebbenaarde kan hebben

1. Richard Rolle--het object 1. Richard Rolle--het object is is het “vuur van de goddelijkehet “vuur van de goddelijke

troost”troost”

2. Bernardus—vergelijkbaar 2. Bernardus—vergelijkbaar metmet

het “Gelukzalig visioen in dehet “Gelukzalig visioen in de

Hemel”Hemel”

Page 14: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

B. Er wordt beweerd dat het B. Er wordt beweerd dat het object het ultiem mogelijke object het ultiem mogelijke ervaarbare is voor menselijk ervaarbare is voor menselijk bewustzijn omdat het de bewustzijn omdat het de ultieme ultieme werkelijkheid is--godwerkelijkheid is--god

1. Catharina van Siena--de 1. Catharina van Siena--de “Stille Zee” waarin zij zich “Stille Zee” waarin zij zich

ondergedompeld voelde: in Godondergedompeld voelde: in God

2. Origenes -Het is het 2. Origenes -Het is het Woord; de Woord; de tweede persoon tweede persoon van de Triniteitvan de Triniteit

Page 15: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. De ontmoeting is altijd II. De ontmoeting is altijd onmiddellijk en directonmiddellijk en direct

A. Het kan een intuitieve een-A. Het kan een intuitieve een-op-een op-een cognitieve relatie zijn tussen cognitieve relatie zijn tussen subject subject en object, zoals bij en object, zoals bij AugustinusAugustinus

B. Het kan een “inzicht”—deB. Het kan een “inzicht”—de

onmiddellijke schouwing van eenonmiddellijke schouwing van een

hogere samenhang--Ignatius hogere samenhang--Ignatius Loyola ofLoyola of

Teresa van AvilaTeresa van Avila

Page 16: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. De ontmoeting is altijd anders dan bij het III. De ontmoeting is altijd anders dan bij het gewone gebruik van ofwel de zintuigen ofwel gewone gebruik van ofwel de zintuigen ofwel het verstandhet verstand

A. Verschillende achtergronden vanA. Verschillende achtergronden van

mystici zorgen ervoor dat de mystiekemystici zorgen ervoor dat de mystieke

ervaringen in op verschillende manierenervaringen in op verschillende manieren

worden verklaard (geconceptualiseerd)worden verklaard (geconceptualiseerd)

B. Toch zijn er overeenkomsten dieB. Toch zijn er overeenkomsten die

religieus geloof overstijgen, bij religieus geloof overstijgen, bij voorbeeld, voorbeeld, het zelf, zelf, wordt bewustzijnhet zelf, zelf, wordt bewustzijn

Page 17: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Drie Regels om de Drie Regels om de “Waarheid” van “Waarheid” van

een Ervaring vast een Ervaring vast te stellente stellen

Page 18: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. De gerapporteerde ervaring volgt niet logisch I. De gerapporteerde ervaring volgt niet logisch uit de filosofische of theologische positie van de uit de filosofische of theologische positie van de persoon, maar staat er haaks op.persoon, maar staat er haaks op.

A. In de geschriften van Pseudo-DionysiusA. In de geschriften van Pseudo-Dionysius

of Meister Eckhart is de ervaring die zoof Meister Eckhart is de ervaring die zo

geprezen wordt de laatste logische stap ingeprezen wordt de laatste logische stap in

een strak speculatieg systeemeen strak speculatieg systeem

Page 19: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

B. Ze kunnen allebei wel authentieke B. Ze kunnen allebei wel authentieke mystici zijn geweest, maar men kan daar mystici zijn geweest, maar men kan daar niet toe concluderen enkel op grond van niet toe concluderen enkel op grond van hun geschriftenhun geschriften

C. Als de ervaring helemaal niet past C. Als de ervaring helemaal niet past binnen de speculatieve binnen de speculatieve vooronderstellingen van een persoon, is vooronderstellingen van een persoon, is de kans groot dat het een authentieke de kans groot dat het een authentieke ervaring waservaring was

Page 20: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. De gerapporteerde ervaring is niet een II. De gerapporteerde ervaring is niet een voorbeeld van wensvervulling, maar staat voorbeeld van wensvervulling, maar staat haaks op iemand’s verlangenshaaks op iemand’s verlangens

III. Alleen de gerapporteerde ervaring geeft lijn III. Alleen de gerapporteerde ervaring geeft lijn aan de speculatieaan de speculatie

A. In Gregorius zien we dat de ervaringenA. In Gregorius zien we dat de ervaringen

naar het “lichtende” centrum zijn in het lichtnaar het “lichtende” centrum zijn in het licht

waarvan Bijbel en filosofie en toenmaligewaarvan Bijbel en filosofie en toenmalige

theologische controverses begrepen werdentheologische controverses begrepen werden

B. In Johannes van het Kruis krijgt alles zijnB. In Johannes van het Kruis krijgt alles zijn

kleur door de ervaringkleur door de ervaring

Page 21: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Drie Levensfasen Drie Levensfasen waar Mystici het waar Mystici het over eens zijnover eens zijn

Page 22: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Leven zoals het God betreftI. Leven zoals het God betreftII. Leven zoals het het schepsel betreftII. Leven zoals het het schepsel betreftIII. Een tussen-leven, een mengsel van de III. Een tussen-leven, een mengsel van de voorgaande tweevoorgaande tweeIV. VoorbeeldenIV. Voorbeelden

A. Plotinus—3 afdalende fasen of A. Plotinus—3 afdalende fasen of principes van Goddelijke Werkelijkheidprincipes van Goddelijke Werkelijkheid

1. De Godheid, het Absolute, en1. De Godheid, het Absolute, en Ongeconditioneerde EneOngeconditioneerde Ene

2. God’s manifestatie als de 2. God’s manifestatie als de nousnous, , de Goddelijke Geest die de de Goddelijke Geest die de

““intelligibele” en eeuwige wereldintelligibele” en eeuwige wereldinspireertinspireert3. 3. PsychePsyche, het Leven of de Ziel van, het Leven of de Ziel vanhet fysieke universumhet fysieke universum

Page 23: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

B. De B. De UpanishadsUpanishads1. Brahma is het “hart van de 1. Brahma is het “hart van de

werkelijkheid”; anders dan hetwerkelijkheid”; anders dan hetbekende, en boven het onbekendebekende, en boven het onbekende2. 2. AnandaAnanda, (het zijn) die geestelijke, (het zijn) die geestelijkewereld die het ware object is vanwereld die het ware object is vanesthetische passie en religieuzeesthetische passie en religieuzecontemplationcontemplation3. Het wereld-proces zoals we het 3. Het wereld-proces zoals we het

kennen, kennen, dat dat AnandaAnanda representeert die representeert die vormvorm

aanneemtaanneemt

Page 24: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

C. Richard van St. VictorC. Richard van St. Victor

1. “Verruiming van onze geest”—1. “Verruiming van onze geest”—

vergroting en verdieping van onzevergroting en verdieping van onze

visie van de wereldvisie van de wereld

2. De “verheffing van de geest”—2. De “verheffing van de geest”—waarin we de werkelijkheden diewaarin we de werkelijkheden die

ons te boven gaan aanschouwenons te boven gaan aanschouwen

3. “Ecstase,” waarin de geest 3. “Ecstase,” waarin de geest opgenomen wordt enopgenomen wordt en

gecontrasteerd met de waarheidgecontrasteerd met de waarheid

in zijn puurste eenvoudin zijn puurste eenvoud

Page 25: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Jacopone da Todi—gebruikt symbolisme van D. Jacopone da Todi—gebruikt symbolisme van drie hemelsdrie hemels1. Als de geest zichzelf overwonnen heeft1. Als de geest zichzelf overwonnen heeftwordt de “sterren hemel” van dewordt de “sterren hemel” van demeervoudigheid aan haar geopenbaard; haarmeervoudigheid aan haar geopenbaard; haarduisternis wordt velicht door verstrooideduisternis wordt velicht door verstrooidelichten (punten van werkelijkheid die delichten (punten van werkelijkheid die dehemel doorborenhemel doorboren2. De “crystallijne hemel” van heldere 2. De “crystallijne hemel” van heldere contemplatie, waar de ziel aangepast wordtcontemplatie, waar de ziel aangepast wordtaan het ritme vam het goddelijke leven—aan het ritme vam het goddelijke leven—door liefhebbende intuitie ontwaart zij Goddoor liefhebbende intuitie ontwaart zij Godachter sluiersachter sluiers3. De “verborgen hemel” of “ecstase”—opgetild in 3. De “verborgen hemel” of “ecstase”—opgetild in die onzegbare staat waar zij glimp geniet van de die onzegbare staat waar zij glimp geniet van de beeldenloze werkelijkheid en “in het bezit raakt beeldenloze werkelijkheid en “in het bezit raakt van alles wat God is”van alles wat God is”

Page 26: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

E. RuysbroeckE. Ruysbroeck1. De natuurlijke wereld, theater van onze1. De natuurlijke wereld, theater van onzemorele streidmorele streid2. De essentiele wereld, waar God en de2. De essentiele wereld, waar God en deEeuwigheid werkelijke bekend zijn doorEeuwigheid werkelijke bekend zijn doorbemiddelingbemiddeling3. De super-essentiele wereld, waar zonder3. De super-essentiele wereld, waar zonderbemiddeling (onmiddelijk), en verder danbemiddeling (onmiddelijk), en verder danalle scheiding, “boven rede en zonder rede,”alle scheiding, “boven rede en zonder rede,”de ziel wordt verenigd met “de glorieuze ende ziel wordt verenigd met “de glorieuze enabsolute Ene”absolute Ene”

Page 27: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

F. Jacob BoehmeF. Jacob Boehme

1. De “diepste Godheid, zonder 1. De “diepste Godheid, zonder en en achter de Natuur”achter de Natuur”

2. De Eeuwige Licht-wereld, de 2. De Eeuwige Licht-wereld, de manifestatie van de Godheidmanifestatie van de Godheid

3. De buitenkantwereld waarin3. De buitenkantwereld waarin

we leven naar het lichaam, diewe leven naar het lichaam, die

manifestatie, beeld of gelijkenismanifestatie, beeld of gelijkenis

is van de Eeuwigeis van de Eeuwige

Page 28: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

G. Dionysius the AreopagiteG. Dionysius the Areopagite1. De weg van de loutering, waarop1. De weg van de loutering, waaropde geest geneigd is ware wijsheid tede geest geneigd is ware wijsheid telerenleren2. De weg van de Verlichting, waarop2. De weg van de Verlichting, waaropde geest door contemplatie wordtde geest door contemplatie wordtaangestoken tot de brandende liefdeaangestoken tot de brandende liefde3. De weg van de vereniging, waarop3. De weg van de vereniging, waaropde geest door begrip, rede, en de geest door begrip, rede, en geest geest

enkel door God geleid wordtenkel door God geleid wordt

Page 29: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Vormen van Vormen van Mystieke Mystieke LiteratuurLiteratuur

Page 30: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Pastorale Homilieën--de I. Pastorale Homilieën--de geschriften over de intieme geschriften over de intieme communie met het Goddelijke, soms communie met het Goddelijke, soms zijn de geschriften afschriften van zijn de geschriften afschriften van prekenpreken

II. Theologische Tractaten—gericht II. Theologische Tractaten—gericht op een ontleding van de mystieke op een ontleding van de mystieke ervaringervaring

Page 31: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. Persoonlijk Advies—geschreven III. Persoonlijk Advies—geschreven om te voldoen aan een behoefte aan om te voldoen aan een behoefte aan instructie in het mystieke van een instructie in het mystieke van een bepaald persoon, of personenbepaald persoon, of personen

A. Het advies is persoonlijk op A. Het advies is persoonlijk op tweetwee

manieren tegelijkmanieren tegelijk

B. Auteur-mysticus, in het licht B. Auteur-mysticus, in het licht van van persoonlijke ervaringpersoonlijke ervaring

C. Lezer-mysticus, counseling C. Lezer-mysticus, counseling voor voor persoonlijke behoeftenpersoonlijke behoeften

Page 32: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Deze category kent veel D. Deze category kent veel anonyme anonyme werken die als werken die als “klassiek” “klassiek” beschouwdbeschouwd

wordenworden1. Het1. Het Boek van de Armen van Boek van de Armen vanGeestGeest2. 2. Theologia GermanicaTheologia Germanica3. 3. De Wolk van Niet-Weten (The De Wolk van Niet-Weten (The

Cloud of Unknowing)Cloud of Unknowing)

Page 33: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. BelijdenissenIV. Belijdenissen

A. De meest beroemde beoefenaarA. De meest beroemde beoefenaar

van dit genre is Augustinus van van dit genre is Augustinus van HippoHippo

in zijn in zijn oBelijdenissen (Confessiones)oBelijdenissen (Confessiones)

B. Willem van St. Thierry, in zijn B. Willem van St. Thierry, in zijn Over Over de Contemplatie van Godde Contemplatie van God

Page 34: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

V. Geestelijke Verslagen--direct en V. Geestelijke Verslagen--direct en ter zake; doel is eenvoudigweg te ter zake; doel is eenvoudigweg te vertellen wat er gebeurdevertellen wat er gebeurde

A. Ignatius LoyolaA. Ignatius Loyola

B. Marie van de IncarnatieB. Marie van de Incarnatie

C. Paulus van het KruisC. Paulus van het Kruis

Page 35: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Een proeve van Een proeve van MystiekMystiek

Page 36: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Meister Eckhart (1260-1329 AD)I. Meister Eckhart (1260-1329 AD)

A. Het proces van de werkelijkheid is een A. Het proces van de werkelijkheid is een serie emanatiesserie emanaties

1. Van de Godheid naar het 1. Van de Godheid naar het

Ongesproken Woord (de Vader)Ongesproken Woord (de Vader)

2. Van het Ongesproken Woord2. Van het Ongesproken Woord

naar het Gesproken Woord (de naar het Gesproken Woord (de Zoon)Zoon)

3. Van het Gesproken Woord naar 3. Van het Gesproken Woord naar dede

Liefde (de Geest)Liefde (de Geest)

4. Van de Liefde naar de ideale4. Van de Liefde naar de ideale

scheppingschepping

Page 37: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

B. Mensen keren in omgekeerde orde naar God B. Mensen keren in omgekeerde orde naar God terugterugC. De practische geest van EckhartC. De practische geest van Eckhart

1. Het eerste stadium van de trugkeer van1. Het eerste stadium van de trugkeer vande ziel is de ziel is regressie van het fenomenale,regressie van het fenomenale,dat wil zeggen, van schepselen in hundat wil zeggen, van schepselen in hunfeitelijke staat omdat ze niet alleen niets zijn feitelijke staat omdat ze niet alleen niets zijn

maarmaarook tot niets makenook tot niets maken2. Het tweede stadium is het aanschouwen2. Het tweede stadium is het aanschouwenvan het ongeschapene in schepselen; dat wilvan het ongeschapene in schepselen; dat wilzeggen, van schepselen in de ideale staatzeggen, van schepselen in de ideale staat3. Het derde stadium is introspectief; dat wil3. Het derde stadium is introspectief; dat wilzeggen, men mediteert over de puur zeggen, men mediteert over de puur

geestelijke geestelijke eigenschappen van de ziel, de triniteit eigenschappen van de ziel, de triniteit vanvan

geheugen, begrip en wilgeheugen, begrip en wil

Page 38: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. De ultieme bestemming van de ziel D. De ultieme bestemming van de ziel is niet de Triniteit, maar wat achter de is niet de Triniteit, maar wat achter de Triniteit ligt—God zelfTriniteit ligt—God zelf1. Zo is er een vierde stadium1. Zo is er een vierde stadium2. Het bestaat erin verder te2. Het bestaat erin verder tegaan dan geheugen-begrip-wilgaan dan geheugen-begrip-wilnaar de delicate eenvoud van denaar de delicate eenvoud van depure natuur van de ziel, naar eenpure natuur van de ziel, naar eeneenheid zo ijl dat eenheid zo ijl dat het bijna is alsofhet bijna is alsofdeze niet in de mens te vinden isdeze niet in de mens te vinden is

Page 39: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. De Sufi Rabi’a van Basra (stierf. II. De Sufi Rabi’a van Basra (stierf. 185/801)185/801)

A. In tegenstelling tot veel A. In tegenstelling tot veel andere Sufis, gaf zij geen aandacht andere Sufis, gaf zij geen aandacht aan de schoonheid van de natuuraan de schoonheid van de natuur

B. Ze werd gekenmerkt door B. Ze werd gekenmerkt door een extreme andere-wereldsheid.een extreme andere-wereldsheid.

Page 40: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

C. Een belangrijk aspect van haar denken isC. Een belangrijk aspect van haar denken ishaar concept van pure of belangelozehaar concept van pure of belangelozeliefde—de Liefde van God voor liefde—de Liefde van God voor Zichzelf—OZichzelf—Omijn Heer, als ik u aanbid uit angst voor demijn Heer, als ik u aanbid uit angst voor deHel, laat me dan branden in de hel; en als ikHel, laat me dan branden in de hel; en als iku aanbid uit hoop op het paradijs, sluit miju aanbid uit hoop op het paradijs, sluit mijdan buiten het Paradijs, maar als ik u aanbiddan buiten het Paradijs, maar als ik u aanbidom uzelf, onthoud Uw Eeuwige Adem danom uzelf, onthoud Uw Eeuwige Adem danniet aan mijniet aan mijD. Haar leer van belangeloze liefde zou nietD. Haar leer van belangeloze liefde zou nietalleen invloed hebben op latere Sufis maaralleen invloed hebben op latere Sufis maarook op de traditionele leer van de Islamook op de traditionele leer van de Islam

Page 41: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. De “Beschonken” Sufi Abu Yazid (stierf III. De “Beschonken” Sufi Abu Yazid (stierf 261/875)261/875)

A. Beschoud als de eerste van deA. Beschoud als de eerste van de““beschonken” Sufis die God in zijn eigen beschonken” Sufis die God in zijn eigen

zielzielvondvondB. Hij gaf aanstoot aan orthodoxe B. Hij gaf aanstoot aan orthodoxe Islamieten door uit te roepen, Islamieten door uit te roepen, Glory voor Glory voor

MijMijC. Hij was ook de eerste die de hemelvaartC. Hij was ook de eerste die de hemelvaartvan de Profeet als thema nam voor hetvan de Profeet als thema nam voor hetuitdrukken van de eigen ervaringuitdrukken van de eigen ervaringD. Hij ontwikkelde de leer van D. Hij ontwikkelde de leer van FanaFana

(“absorptie” of “annihilatie” die later een(“absorptie” of “annihilatie” die later eenbelangrijke rol zou spelen in de Sufi leerbelangrijke rol zou spelen in de Sufi leer

Page 42: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Hermeticisme en Hermeticisme en Kabbalistische Kabbalistische

MystiekMystiek

Page 43: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Neo-platoonse en Neo-Neo-platoonse en Neo-Pythagoreische InvloedenPythagoreische Invloeden

I. Al Plato’s werk werd bewaard I. Al Plato’s werk werd bewaard gedurend de Christelijke gedurend de Christelijke vernietiging Griekse literatuurvernietiging Griekse literatuur

II. Plato’s “Academie” bleef II. Plato’s “Academie” bleef bestaan van Plato’s tijd tot 529 ADbestaan van Plato’s tijd tot 529 AD

Page 44: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

.. III. Tussen de 3III. Tussen de 3ee en 6 en 6ee eeuwen AD, eeuwen AD, ondergin het Platonisme een opleving—ondergin het Platonisme een opleving—bekend als het Neo-Platonismebekend als het Neo-Platonisme

IV. Plato’s filosofie is positive ten opzichte IV. Plato’s filosofie is positive ten opzichte van het syncretisme; andere systemen van het syncretisme; andere systemen konden eenvoudig worden toegevoegd—konden eenvoudig worden toegevoegd—dit geldt in het bijzonder van het Neo-dit geldt in het bijzonder van het Neo-platonisme dat neo-pythagoreische en platonisme dat neo-pythagoreische en Hermetische concepten omvatteHermetische concepten omvatte

Page 45: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Hermes Hermes TrismegistusTrismegistus

Page 46: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.
Page 47: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. De Traditie wil dat hij rond 2670 I. De Traditie wil dat hij rond 2670 BC leefdeBC leefdeII. Hermes Trismegistus is de Griekse II. Hermes Trismegistus is de Griekse equivalent voor Thoth en betekent equivalent voor Thoth en betekent “De Driemaal Grote”“De Driemaal Grote”III. De Legende vertelt dat hij een III. De Legende vertelt dat hij een Egyptische priester, wetgever en Egyptische priester, wetgever en filosoof was en dat hij 36 boeken filosoof was en dat hij 36 boeken schreef over theologie en filosofie en schreef over theologie en filosofie en zes boeken over artsenijkundezes boeken over artsenijkunde

Page 48: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. De 46 boeken zijn als volgt IV. De 46 boeken zijn als volgt onderverdeeld:onderverdeeld:

A. Tien boeken over wetten, goden, A. Tien boeken over wetten, goden, en de en de opleiding van priestersopleiding van priesters

B. Tin boeken over offers, het B. Tin boeken over offers, het offeren, offeren, gebeden, hymnes en feestelijke gebeden, hymnes en feestelijke processiesprocessies

C. Tien boeken over cosmografie en C. Tien boeken over cosmografie en geografische informatiegeografische informatie

Page 49: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Vier boeken gewijd aan D. Vier boeken gewijd aan astronomie en astrologieastronomie en astrologie

E. Twee boeken met een E. Twee boeken met een verzameling lofliederen ter ere van verzameling lofliederen ter ere van de goden en een beschrijving van de goden en een beschrijving van het koninklijke leven en de het koninklijke leven en de bijbehorende plichtenbijbehorende plichten

F. Zes boeken die samen bekend F. Zes boeken die samen bekend zijn als de “Pastophorous” en over zijn als de “Pastophorous” en over medische zaken gaanmedische zaken gaan

Page 50: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

G. Deze geschriften werden volgens G. Deze geschriften werden volgens de traditie overgeleverd aan Griekse de traditie overgeleverd aan Griekse filosofen zoals Pythagoras, Plato, filosofen zoals Pythagoras, Plato, Aristoteles, en HerodotusAristoteles, en Herodotus

Page 51: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Andere LegendenAndere Legenden

I. Thoth werd beschouwd als de I. Thoth werd beschouwd als de heerser over mystieke wijsheid, heerser over mystieke wijsheid, magie, geschrift, en gebezing; magie, geschrift, en gebezing; Hermes was de personificatie van Hermes was de personificatie van universele wijsheid en de patroon universele wijsheid en de patroon van de magievan de magie

Page 52: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. Beiden worden geassocieerd II. Beiden worden geassocieerd met geschriftenmet geschriften

A. Aan Thoth werden de A. Aan Thoth werden de heiligeheilige

boeken van Egypte boeken van Egypte toegeschreventoegeschreven

B. Volgens Iamblichus (ca. B. Volgens Iamblichus (ca. 250-250- 300 BC), schreef Hermes 300 BC), schreef Hermes 20.000 20.000 boeken en Mantheo (ca. boeken en Mantheo (ca. 300 BC) 300 BC) schreef hem meer dan schreef hem meer dan 36.00036.000

boeken toeboeken toe

Page 53: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. According to legend both revealed III. According to legend both revealed to humankind the healing arts, magic, to humankind the healing arts, magic, writing, astrology, science and writing, astrology, science and philosophyphilosophyIV. Hermes Trismegistus provided the IV. Hermes Trismegistus provided the wisdom of light to the ancient wisdom of light to the ancient mysteries of Egypt. “He carried an mysteries of Egypt. “He carried an emerald, upon which was recorded all emerald, upon which was recorded all philosophy, and the caduces, the philosophy, and the caduces, the symbols mystical illumination. Hermes symbols mystical illumination. Hermes Trismegistus vanquished Typhon, the Trismegistus vanquished Typhon, the dragon of ignorance, and mental, dragon of ignorance, and mental, moral and physical perversionmoral and physical perversion

Page 54: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

The Emerald TabletThe Emerald Tablet

True, without falsehood, certain and most true, that True, without falsehood, certain and most true, that which is above is the same as that which is below, which is above is the same as that which is below, and that which is below is the same as that which and that which is below is the same as that which is above, for the performance of miracles of the is above, for the performance of miracles of the One Thing. And as all things from the One, by the One Thing. And as all things from the One, by the meditation of One, so all things have their birth meditation of One, so all things have their birth from this One Thing by adaptation. The Sun is its from this One Thing by adaptation. The Sun is its Father, the Moon its Mother, the Wind carries it in Father, the Moon its Mother, the Wind carries it in its belly, its nurse is the world. This is the Father its belly, its nurse is the world. This is the Father of all perfection, or consummation of the world. of all perfection, or consummation of the world. Its power is itegrating, if it be turned into earthIts power is itegrating, if it be turned into earth

Page 55: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

You shall separate the earth from the fire, the You shall separate the earth from the fire, the subtle from the gross, suavely, and with great subtle from the gross, suavely, and with great ingenuity and skill. Your skilful work ascends ingenuity and skill. Your skilful work ascends from earth to heaven and descends to earth from earth to heaven and descends to earth again, and receives the power of the superiors again, and receives the power of the superiors and of the inferiors. So thou has the glory of the and of the inferiors. So thou has the glory of the whole world—therefore let all obscurity flee from whole world—therefore let all obscurity flee from thee. This is the strong force of all forces, thee. This is the strong force of all forces, overcoming every subtle and penetrating every overcoming every subtle and penetrating every solid thing. So the world was created. Hence all solid thing. So the world was created. Hence all were wonderful adaptations, of which this is the were wonderful adaptations, of which this is the manner. Therefore I am called Hermes manner. Therefore I am called Hermes Trismegistus having the three parts of the Trismegistus having the three parts of the philosophy of the whole world. What I have to tell philosophy of the whole world. What I have to tell is completed during the Operation of the Sunis completed during the Operation of the Sun

Page 56: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

V. Several Fathers of the Church V. Several Fathers of the Church thought that Hermes was pre-plato; thought that Hermes was pre-plato; Lactancius, St. Augustine, Justin Martyr, Lactancius, St. Augustine, Justin Martyr, Athenagoras, Clement of Alexandria, Athenagoras, Clement of Alexandria, Tertullian, Cyprian, and Cyril of Tertullian, Cyprian, and Cyril of AlexandriaAlexandria

VI. Other Greek scholars included VI. Other Greek scholars included Zosimus, Jamblichus, Fulgentius, and Zosimus, Jamblichus, Fulgentius, and Julian the EmperorJulian the Emperor

Page 57: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

De WaarheidDe Waarheid

I. Tot de 17e eeuw was het I. Tot de 17e eeuw was het algemeen aanvaard dat Hermes voor algemeen aanvaard dat Hermes voor de pre-Socraten leefde en een de pre-Socraten leefde en een aanzienlijk corpus religieuze, aanzienlijk corpus religieuze, filosofische en wetenschappelijke filosofische en wetenschappelijke litteratuur schreef.litteratuur schreef.

Page 58: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. De werken die toegeschreven II. De werken die toegeschreven werden aan Hermes worden werden aan Hermes worden aangeduid als het “Corpus aangeduid als het “Corpus Hermeticum”, maar waren geschreven Hermeticum”, maar waren geschreven door een kring van Grieks-sprekende door een kring van Grieks-sprekende Egyptenaren die in en om Alexandrie Egyptenaren die in en om Alexandrie werkten in the 2werkten in the 2ee en 3 en 3ee Eeuw AD Eeuw ADIII. De Hermetische geschriften laten III. De Hermetische geschriften laten invloeden zien van de Platoonse, invloeden zien van de Platoonse, Stoicijnse, en mystiek Joodse traditiesStoicijnse, en mystiek Joodse tradities

Page 59: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. Geen Christelijke invloed, hoewel IV. Geen Christelijke invloed, hoewel er veel frasen en ideeën zijn die er veel frasen en ideeën zijn die afkomstig lijken uit de Christelijke afkomstig lijken uit de Christelijke traditie: Bijvoorbeeld, in de traditie: Bijvoorbeeld, in de PimanderPimander is een verslag van de schepping van is een verslag van de schepping van de wereld door het “lichtgevende de wereld door het “lichtgevende Woord” , de “Zoon van God”Woord” , de “Zoon van God”V. Sommige geleerde geloven dat de V. Sommige geleerde geloven dat de overeenkomsten wijzen op overeenkomsten wijzen op gemeenschappelijke bronnen voor gemeenschappelijke bronnen voor Hermes en het ChristendomHermes en het Christendom

Page 60: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VI. De manuscripten van het Corpus VI. De manuscripten van het Corpus Hermiticum werden ontdekt in Hermiticum werden ontdekt in Constantinopel door agenten van Constantinopel door agenten van Cosimo Medici (een heersende prins Cosimo Medici (een heersende prins in Toscane)in Toscane)

VII. Cosimo was zo gretig om de VII. Cosimo was zo gretig om de inhoud van het material te weten dat inhoud van het material te weten dat hij Marisilio Ficino opdroeg zijn hij Marisilio Ficino opdroeg zijn vertaling van Plato te onderbreken vertaling van Plato te onderbreken en zich te wijden aan de vertaling en zich te wijden aan de vertaling van Hermesvan Hermes

Page 61: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VIII. Hij voltooide de verraling in 1464; als VIII. Hij voltooide de verraling in 1464; als Plato specialist kon hij de Platoonse Plato specialist kon hij de Platoonse elementen in het corpus zien; maar hij elementen in het corpus zien; maar hij geloofde dat Plato zijn ideeën ontleende aan geloofde dat Plato zijn ideeën ontleende aan Hermes.Hermes.

A. Deze foutieve daterin deed hem gelovenA. Deze foutieve daterin deed hem geloven

dat hij de oudste kennis haddat hij de oudste kennis had

B. De datering van het corpus in het 2B. De datering van het corpus in het 2ee

millennium v. Chr. maakte het de basis vanmillennium v. Chr. maakte het de basis van

alle kennisalle kennis

C. Ficino dacht ook dat Hermes en C. Ficino dacht ook dat Hermes en Mozes Mozes tijdgenoten waren; hij speculeerdetijdgenoten waren; hij speculeerde

dat zij één en dezelfde persoon warendat zij één en dezelfde persoon waren

Page 62: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Zo lag het corpus ten grondslag D. Zo lag het corpus ten grondslag aan 2 grote bronnen van kennis—de aan 2 grote bronnen van kennis—de filosofische geschriften van Plato en filosofische geschriften van Plato en het Oude Testamenthet Oude Testament

E. Zijn vertaling en commentaar E. Zijn vertaling en commentaar hielpen een Christelijke Hermetische hielpen een Christelijke Hermetische traditie ontstaan die bloeide tot in de traditie ontstaan die bloeide tot in de 1717ee eeuw eeuw

Page 63: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Pico Della Pico Della MirandolaMirandola

Page 64: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Tijdgenoot van FicinoI. Tijdgenoot van FicinoA. Begon zijn studie in de filosofieA. Begon zijn studie in de filosofie

bijbijFicinoFicinoB. Pico’s belang is dat hij de magie B. Pico’s belang is dat hij de magie

van de Kaballa toevoegde aand de van de Kaballa toevoegde aand de magie van de Hermetische traditiemagie van de Hermetische traditie

C. Hij ging in 1486 naar Rome met C. Hij ging in 1486 naar Rome met 900 thesen of punten uit alle filosofieën 900 thesen of punten uit alle filosofieën waarover hij in het publiek wilde waarover hij in het publiek wilde debatteren. Hij vond dat die punten met debatteren. Hij vond dat die punten met elkaar in overeenstemming gebracht elkaar in overeenstemming gebracht konden wordenkonden worden

Page 65: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Er was geen debat, maar het D. Er was geen debat, maar het bevorderde de al bestaande bevorderde de al bestaande interesse van de Renaissance in interesse van de Renaissance in magie door zijn boeken zoals de magie door zijn boeken zoals de Waardigheid van de Mens, Apologie, Waardigheid van de Mens, Apologie, en Oratie.en Oratie.

E. Hij moest later verschijnen voor E. Hij moest later verschijnen voor een commissie aangesteld door Paus een commissie aangesteld door Paus Innocentius VIII; de commissie moest Innocentius VIII; de commissie moest het ketterse karakter van Pico’s het ketterse karakter van Pico’s thesen onderzoekenthesen onderzoeken

Page 66: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

F. In 1487 zwoer Pico zijn geloof afF. In 1487 zwoer Pico zijn geloof af

G. In 1492 kwam een nieuwe paus, G. In 1492 kwam een nieuwe paus, Alexander IV, Pico te hulpAlexander IV, Pico te hulp

Page 67: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Pseudo-Dionysius de Pseudo-Dionysius de AreopagiteAreopagite

Page 68: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Schreef I. Schreef Hemelse HierarchieënHemelse HierarchieënII. Claimed de Dionysius te zijn die Paulus in Athene ontmoette—geaccepteerd door veel geleerden van de vroege kerkIII. Echte auteur is onbekend, maar schreef onder neo-platoonse invloedenIV. Het werk zou belangrijk worden in de synthese van neo-platonisme en Christendom

Page 69: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

V. De verbinding wordt tot stand gebracht doo V. De verbinding wordt tot stand gebracht doo de engelenwereld te identificeren met wat de de engelenwereld te identificeren met wat de filosofen de intelligibele wereld noemenfilosofen de intelligibele wereld noemenVI. De wereld is onderverdeeld:VI. De wereld is onderverdeeld:

A. Engelenwereld (intelligible wereld)A. Engelenwereld (intelligible wereld)B. Hemelse wereldB. Hemelse wereldC. Ondermaanse wereld (bewoond doorC. Ondermaanse wereld (bewoond doormensen)mensen)

Page 70: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Heinrich Cornelius Heinrich Cornelius Agrippa von Agrippa von NetesheimNetesheim

(Cornelius Agrippa)(Cornelius Agrippa)

Page 71: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Geboren in 1486 in Keulen, DuitslandI. Geboren in 1486 in Keulen, Duitsland

II. Hij vertelde al jong in een brief dat II. Hij vertelde al jong in een brief dat hij nieuwsgierig was naar de hij nieuwsgierig was naar de mysterieën (Albertus Magnus (1193-mysterieën (Albertus Magnus (1193-1280, beroemd occult geleerde woonde 1280, beroemd occult geleerde woonde in Keulen)in Keulen)

III. Ging naar de Universiteit van Parijs III. Ging naar de Universiteit van Parijs waar hij een groep medestudenten om waar hij een groep medestudenten om zich heen vergaderde die in hetzelfde zich heen vergaderde die in hetzelfde onderwerp geïnteresseerd warenonderwerp geïnteresseerd waren

Page 72: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. In 1510 schreef hij de eerste opzet van IV. In 1510 schreef hij de eerste opzet van zijn zijn Drie Boeken over Occulte Filosofy—Drie Boeken over Occulte Filosofy—gepubliceerd in 1531,33gepubliceerd in 1531,33

V. Zijn werk is in 3 boeken ingedeeld:V. Zijn werk is in 3 boeken ingedeeld:

A. Natuurlijke Magie, of magie in de A. Natuurlijke Magie, of magie in de elementaire wereldelementaire wereld

B. Hemelse MagieB. Hemelse Magie

C. Ceremoniele MagieC. Ceremoniele Magie

D. Deze onderverdelingen D. Deze onderverdelingen corresponderen corresponderen met de met de onderverdelingen in de filosofie:onderverdelingen in de filosofie:

Fysica, Mathematica, TheologiaFysica, Mathematica, Theologia

Page 73: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VI. In Boek I verdeelt hij het heelal in VI. In Boek I verdeelt hij het heelal in drie wereldendrie werelden

A. De elementaire wereldA. De elementaire wereld

B. De hemelse wereldB. De hemelse wereld

C. De intellectuele wereldC. De intellectuele wereld

VII. Het slothoofdstuk van Boek I VII. Het slothoofdstuk van Boek I bespreekt de relatie van letters van bespreekt de relatie van letters van het Hebreeuwse alfabet met de tekens het Hebreeuwse alfabet met de tekens van de dierenriem, planeten, en van de dierenriem, planeten, en elementen die die taal een sterke elementen die die taal een sterke magische kracht gevenmagische kracht geven

Page 74: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VIII. Boek II benadrukt mathematica en VIII. Boek II benadrukt mathematica en beeldenbeelden

A. De letters van het HebreewseA. De letters van het Hebreewse

alfabet hebben numerieke waarde enalfabet hebben numerieke waarde en

ze zijn krachtig in numerieke magieze zijn krachtig in numerieke magie

B. Hij bespreekt de algemene B. Hij bespreekt de algemene

principes voor het maken van eenprincipes voor het maken van een

talisman met hemelse afbeeldingentalisman met hemelse afbeeldingen

Page 75: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IX. Book III gaat over hogere zaken: IX. Book III gaat over hogere zaken: dat gedeelte van de magie die je dat gedeelte van de magie die je helpen om bij goddelijke religie te helpen om bij goddelijke religie te komenkomen

X. De informatie in het hoofdstuk X. De informatie in het hoofdstuk moet geheim gehouden worden, moet geheim gehouden worden, want de mysteries van God zijn altijd want de mysteries van God zijn altijd verborgenverborgen

Page 76: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Giordano BrunoGiordano Bruno

Page 77: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. Geborn in 1548 in Nola, Italie; werd I. Geborn in 1548 in Nola, Italie; werd Dominicaan op zijn 15eDominicaan op zijn 15e

A. Kwam op jeugdige leeftijd onder A. Kwam op jeugdige leeftijd onder dede

invloed van de Hermetische traditieinvloed van de Hermetische traditie

B. Hij was zowel toegewijd aan zijn B. Hij was zowel toegewijd aan zijn Katholicisme als aan het HermtischeKatholicisme als aan het Hermtische

corpuscorpus

C. Hij werd later beschuldigd van C. Hij werd later beschuldigd van ketterij; hij verliet de Dominicaanse orde ketterij; hij verliet de Dominicaanse orde en werd een en werd een “afvallige”“afvallige”

Page 78: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Hij reisde naar veel van de D. Hij reisde naar veel van de hoofdsteden van Europahoofdsteden van Europa

E. Hij stierf op de brandstapel in E. Hij stierf op de brandstapel in 1600 vanwege zijn ketterij1600 vanwege zijn ketterij

Page 79: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

II. Zijn programma van “religieus-magisch-II. Zijn programma van “religieus-magisch-wetenschappelijke hervorming”wetenschappelijke hervorming”

A. Hij geloofde dat hij de magische A. Hij geloofde dat hij de magische

religie van de oude Egyptenaren deedreligie van de oude Egyptenaren deed

herleven, waarvan hij dacht dat die ouderherleven, waarvan hij dacht dat die ouder

was dan het Judaisme of het Christendomwas dan het Judaisme of het Christendom

B. Hij dacht dat ondanks het feit dat de B. Hij dacht dat ondanks het feit dat de magische traditie onderdrukt was, deze zoumagische traditie onderdrukt was, deze zou

herlevenherleven

C. Bruno geloofde dat het Hermeticisme C. Bruno geloofde dat het Hermeticisme de “enig ware religie was”de “enig ware religie was”

Page 80: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

D. Hij geloofde dat Copernicus’ D. Hij geloofde dat Copernicus’ heliocentrische theorie een teken van de heliocentrische theorie een teken van de herleving van het Hermeticisme washerleving van het Hermeticisme was1. In De Revolutionibus, verwees1. In De Revolutionibus, verweesCopernicus naar Hermes en stelde dat deCopernicus naar Hermes en stelde dat dezon de zichtbare god is en het centrum vanzon de zichtbare god is en het centrum vande wereld moet zijnde wereld moet zijn2. Bruno dacht dat Copernicus de diepere2. Bruno dacht dat Copernicus de dieperebetekenis van zijn ontdekking niet begreep betekenis van zijn ontdekking niet begreep

Page 81: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

3. Hij verbond het animisme, 3. Hij verbond het animisme,

heliocentricisme, het idee van een eindeloosheliocentricisme, het idee van een eindeloos

universum, en politieke hervorming aan hetuniversum, en politieke hervorming aan het

weer verschijnen van de Hermetischeweer verschijnen van de Hermetische

revolutierevolutie

4. Hij geloofde ool dat de bestaande 4. Hij geloofde ool dat de bestaande Rooms Katholieke kerk de Hermetische Rooms Katholieke kerk de Hermetische

traditie zou omarmen als deel van zijn gelooftraditie zou omarmen als deel van zijn geloof

Page 82: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

5. De Rooms Katholieke kerk zou5. De Rooms Katholieke kerk zouzekere vormen van magie in 1600zekere vormen van magie in 1600veroordelen, direct na zijn executieveroordelen, direct na zijn executie

D. Dit betekende het begin van de teruggang D. Dit betekende het begin van de teruggang van de Hermetische traditievan de Hermetische traditie

1. Vooruitgang in kennis van de Griekse1. Vooruitgang in kennis van de Grieksefilologie in the 16filologie in the 16ee en vroeg 17 en vroeg 17ee eeuw eeuwstellen Isaac Casubon in staat hetstellen Isaac Casubon in staat hetHermetische corpus te dateren in de 2Hermetische corpus te dateren in de 2ee

eeuweeuwADAD2. Maar velen geloofden dat deze 22. Maar velen geloofden dat deze 2ee

eeuwse documenten geactualiseerdeeeuwse documenten geactualiseerdeafschriften zouden zijn van oudereafschriften zouden zijn van ouderedocumentendocumenten

Page 83: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

3. De Humanistische3. De Humanistischewetenschapsbeoefening ontdekte anderewetenschapsbeoefening ontdekte andereoude documenten die het animism van hetoude documenten die het animism van hetHermeticisme bestredenHermeticisme bestreden4. Er deed zich ook een intellectuele 4. Er deed zich ook een intellectuele reactie reactie voor (de “skeptische crisis”) alsvoor (de “skeptische crisis”) alsgevolg van Descartes’ leer van eengevolg van Descartes’ leer van eenmechanistische filosofie die het Hermeticismemechanistische filosofie die het Hermeticismebestreedbestreed

Page 84: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

RozenkruisersRozenkruisers

Page 85: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

I. De Naam is afgeleid van Christian I. De Naam is afgeleid van Christian Rosencreutz Rosencreutz

II. De “Manifestens” van de II. De “Manifestens” van de Rozenkruizers zijn twee korte Rozenkruizers zijn twee korte pamfletten—pamfletten—FamaFama en en Confessio en Confessio en de Chemische Bruiloft van Christian de Chemische Bruiloft van Christian Rosencreutz (1616)Rosencreutz (1616)

Page 86: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

A Historische A Historische InterludeInterlude

I. De heersende Hertog van I. De heersende Hertog van Wurtemberg, Frederick I, was een Wurtemberg, Frederick I, was een alchemist, occultist, en Anglorfielalchemist, occultist, en Anglorfiel

II. Hij wenste een verbond met II. Hij wenste een verbond met Koningin Elizabeth van England en Koningin Elizabeth van England en wilde de Orde van de Kouseband wilde de Orde van de Kouseband verwervenverwerven

Page 87: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

III. De Kousenbound werd hem III. De Kousenbound werd hem geschonken door Jacobus Igeschonken door Jacobus IIV. Zo lijkt het dat Jacobus een verbond IV. Zo lijkt het dat Jacobus een verbond aanging met de protestanten in aanging met de protestanten in DuitslandDuitslandV. Er sschijnt een geheime V. Er sschijnt een geheime overeenkomst geweest te zijn in 1604 overeenkomst geweest te zijn in 1604 tussen Jacobus, de Koning van Frankrijk tussen Jacobus, de Koning van Frankrijk en de Hertog van Wurtembergen de Hertog van Wurtemberg

Page 88: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VI.De Naometria

A. Een ongepubliceerd apocalyptisch-profetisch werk dat numerologie gebaseerd op de Tempel van Solomo gebruikte; de schrijver zag verbanden met gebeurtenissen in de Europese geschiedenis

B. De schrijver voorspelt dat in 1620 de Antichrist (Paus) verslagen zal worden will be defeated. In 1623 zou een nieuwe periode beginnen

Page 89: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

VII. De Europesche EenwordingVII. De Europesche Eenwording

Page 90: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

IV. Joodse Mystiek en KabbalismeIV. Joodse Mystiek en Kabbalisme

A. De term Kabbalah betekent A. De term Kabbalah betekent letterlijk letterlijk “traditie” en houdt in dat de “traditie” en houdt in dat de mystieke mystieke

leer de ware interpretatie van deleer de ware interpretatie van de

Schrift isSchrift is

B. Abraham Abulafia (13B. Abraham Abulafia (13ee eeuw eeuw AD)AD)

1. Zijn werk bleef 1. Zijn werk bleef ongepubliceerd tot de 19ongepubliceerd tot de 19ee eeuw eeuw

Page 91: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

2. Zijn wezenlijke doel was een 2. Zijn wezenlijke doel was een weg te openen voor het aanschouwen weg te openen voor het aanschouwen van de Goddelijke Werkelijkheidvan de Goddelijke Werkelijkheid

a. Hij vond het middel in het a. Hij vond het middel in het Hebreeuwse alfabetHebreeuwse alfabet

b. Hem was geleerd dat deb. Hem was geleerd dat deaanschouwing van Gods aanschouwing van Gods

naam zounaam zouleiden tot mystieke ecstaseleiden tot mystieke ecstase

Page 92: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

3. Beïnvloed door de Sefer Yetsira (Boek van de Schepping, 3e-6e eeuw AD)

4. Goddelijke taal was waar de werkelijkheid uit bestond; de pure gedachte van God wordt uitgedrukt door een geestelijke taal waarvan de letters de elementen zijn van het geestelijke zijn

5. Elke taal, niet enkel Hebreeuws, kan een medium zijn waardoor de taal van God wordt ontwaard door het menselijk bewustzijn

Page 93: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

6. Naarmate men Gods naam meer6. Naarmate men Gods naam meer

schouwt krijgt men meer van de naamschouwt krijgt men meer van de naam

van God te zien en te bevinden in het van God te zien en te bevinden in het harthart

7. De ziel verlaat dan het lichaam in 7. De ziel verlaat dan het lichaam in ecstatische vreugde en ontvangt eenecstatische vreugde en ontvangt een

dosis geestelijk levendosis geestelijk leven

8. Hij brengt ook regels voort over 8. Hij brengt ook regels voort over lichaamshouding—een soor “Joods Yoga”lichaamshouding—een soor “Joods Yoga”

Page 94: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

C.De Zohar (“helderheid” or “glans”)

1. Geacht het werk te zijn van Rabbi Simeon ben Yohai (2e eeuw AD); waarschijnlijk geschreven in de 13e eeuw AD

2. Het is in de meeste opzichten een commentaar op de Pentateuch, en interpreteert deze door mystieke symboliek

3. De Zohar drukt de visie uit van een Kabbalistisshe school waaruit een vroeger werk was de Bahir (“Helderheid”), 12e eeuw AD

Page 95: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

4. De 4. De ZoharZohar vertegenwoordigt een vertegenwoordigt een ontwikkeling van de ideeën van de Bahir ontwikkeling van de ideeën van de Bahir betreffende God, het menselijk lot, en de betreffende God, het menselijk lot, en de betekenis van de Torahbetekenis van de Torah5. Het begint bij de veronderstelling dat 5. Het begint bij de veronderstelling dat onder alle werkelijkheid er de creatieve onder alle werkelijkheid er de creatieve kracht van de spraak is—belichaamd in de kracht van de spraak is—belichaamd in de geschreven woorden van de Schriftgeschreven woorden van de Schrift6. De essentiele betekenis van de Torah is 6. De essentiele betekenis van de Torah is zijn symbolische betekeniszijn symbolische betekenis7. De centrale figuur is de 7. De centrale figuur is de SefirothSefiroth——levende getallen, gezien als goddelijke levende getallen, gezien als goddelijke emanaties; ze worden beschouwd als emanaties; ze worden beschouwd als “graden” (maten van creatieve of goddelijke “graden” (maten van creatieve of goddelijke manifestatie)manifestatie)

Page 96: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

8. Het zij de kwaliteiten, 8. Het zij de kwaliteiten, attributen, attributen, en werkzaamheden van en werkzaamheden van GodGod

9. De Sefiroth zijn verdeeld in 9. De Sefiroth zijn verdeeld in drie drie triaden, met een tiende die triaden, met een tiende die de de harmony van hen allenharmony van hen allen

vertegenwoordigtvertegenwoordigt

Page 98: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.
Page 99: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

De Eerste TriadeDe Eerste Triade1. Hoogst is Kether, de “Kroon van

God”—het is het mystieke “Niets”, een oerpunt

2. Vanuit Kether komt voort Hokhmah (Goddelijke Wijsheid); hierin zit ook het ideale bestaan van alle dingen in een ongedifferentieerde eenheid

3. Vanuit Hokhmah komt Binah (Goddelijk Verstand) waarin alle vormen pre-existeren in de Geest van God die ze zelf ziet

4. Er werd gezegd dat de Goddelijke Wijsheid de “Vader” is, het actieve principe dat alle dingen voortbrengt; Het Goddelijk Verstand is de “Moeder”, het passieve of receptieve principe

Page 100: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

The Second Triard

1 Hesed (“Liefde”, “Genade” van God

2 Din (“Kracht” van God), vooral gemanifesteerd als de macht om te oordelen of te straffen

3 Tifereth (“Schoonheid”) of Rachamin (“Mededogen”)

4 Hesed is een mannelijk principe; din, een vrouwelijk principe

Page 101: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

De Derde Triade

1. Netsah (“Victorie”—het blijvend verdragen van God); gezien als mannelijk

2. Hod (“Glorie” “Majesteit” van God); gezien als vrouwelijk

3. Yesod (“Fundering”)—de grond van stabiliteit in het universum

Page 102: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

Het Tiende Principe

1. Malkuth (“Koninkrijk” van God of Shekhinah (Aanwezigheid van God in het Heelal

2. Het is het principe dat de rest harmonieert

Page 103: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.

10. Een traditie zegt dat de 10. Een traditie zegt dat de Sefiroth Sefiroth eerst aan Adam werd eerst aan Adam werd geopenbaard in de Boom des Levens geopenbaard in de Boom des Levens en de Boom van de Kennis tezamen, en de Boom van de Kennis tezamen, Adam wilde de twee scheiden—en zo Adam wilde de twee scheiden—en zo introduceerde hij de principes van introduceerde hij de principes van scheiding en isolatie in de wereldscheiding en isolatie in de wereld

11. Kwaad wordt herleid tot de 11. Kwaad wordt herleid tot de introductie van disharmonie in de introductie van disharmonie in de SefirothSefiroth

Page 104: Mystiek. I. Definitie van Mystiek (Evelyn Underwood, Practical Mysticism: Mystiek is de kunst van eenwording met de Werkelijkheid, De mysticus is een.