Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een...

26
Maart, 2019 Digitalisering in het mkb 1

Transcript of Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een...

Page 1: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

Maart, 2019

Digitaliseringin het mkb

1

Page 2: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

2

1. Inleiding 3

Aanleiding van het onderzoek 4

Omschrijving van het onderzoek 5

2. Resultaten 6

2.1 Vernieuwingen en veranderingen 7

2.2 Relatie met digitale mogelijkheden 13

2.3 Kennis, informatie en advies 21

3. Belangrijkste inzichten 24

Inhoudsopgave

Page 3: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

1. INLEIDING

Page 4: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

4

“Eén ding weet je zeker, de technologie schrijdt voort”, zegt staatssecretaris Mona Keijzer in een interview aan het Financieel Dagblad. Het bedrijfsleven kan niet anders dan hierin mee gaan om concurrerend te blijven en toekomstbestendig te zijn. Uit de recent uitgebrachte DESI index 2018 (index van de Europese Unie waarin de digitalisering van lidstaten wordt gemonitord) blijkt dat Nederlandse bedrijven in de afgelopen jaren al stappen hebben gezet en hun digitaliseringsinspanningen hebben opgevoerd. Nederland staat bijvoorbeeld in deze index op de 6e plaats als het gaat om de integratie van digitale technologie door het bedrijfsleven.

Niet alle ondernemers slagen er in om de kansen te benutten die digitalisering kan bieden. Om die reden zijn er meerdere initiatieven om aan digitalisering bij bedrijven bij te dragen, zoals de Implementatieagenda Smart Industrie 2018-2021. KVK zet in op het voorlichten van ondernemers in het brede mkb over hoe zij op een praktische manier aan de slag kunnen gaan met innovatie en digitalisering. Een kleine stap vooruit kan het begin zijn van een grote beweging.

Om ondernemers die voor uitdagingen met digitalisering staan goed te kunnen ondersteunen, is het van belang om te weten waar de ondernemer mee bezig is, welke uitdagingen de ondernemer heeft en met welke interventies een positief effect op innovatie uitgeoefend kan worden. KVK hecht er waarde aan om fact-based te werken en heeft daarom onderzoek gedaan om de behoeften van ondernemers op het gebied van digitalisering scherp in beeld te krijgen.

Aanleiding van het onderzoek

4

Page 5: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

5

In Nederland bestaat ruim 82% van de mkb-ondernemers met 2 t/m 49 werkzame personen uit bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen (zie tabel). De verdeling van bedrijfsgrootte in de steekproef wijkt af van de werkelijke ondernemerspopulatie, daarom zijn de resultaten gewogen op bedrijfsgrootte zodat deze verhouding overeenkomt met de werkelijke populatie. De resultaten zijn representatief voor de ondernemerspopulatie in Nederland op basis van bedrijfsgrootte.

Met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5% kunnen uitspraken worden gedaan over de populatie (= ondernemers met 2 t/m 49 werkzame personen). Dit betekent dat 95% van de hele mkb-populatie (2 t/m 49 wzp) een antwoord zou geven binnen een foutmarge van 5% (bijvoorbeeld tussen de 20% en 30% bij een resultaat van 25%).

Ter voorbereiding op dit onderzoek is kennisgenomen van eerder uitgevoerde onderzoeken, zoals het Smart Industry Onderzoek (KVK, 2016), Ondernemen met (big) data door het mkb (KVK en JADS, 2017), de Staat van het mkb 2017 (ministerie van Economische Zaken en Klimaat, 2017), DESI (2017) en het in 2017 gehouden kwalitatieve onderzoek naar digitalisering (KVK). De lessen uit deze rapporten zijn gebruikt om te komen tot een vragenlijst die begrijpelijk is voor ondernemers en inzicht biedt in hun uitdagingen op het gebied van digitalisering.

Omschrijving van het onderzoek

Aantal werkzame personen

Populatie NL & steekproef (gewogen)

2 t/m 4 82%

5 t/m 9 13%

10 t/m 49 5%

5

Het onderzoek is uitgevoerd in het KVK Ondernemerspanel dat bestaat uit ruim 4.000 zzp’ers en mkb-ondernemers. Bij dit onderzoek zijn enkel mkb-ondernemers met 2 t/m 49 werkzame personen meegenomen. Op 24 april 2018 zijn 1.587 ondernemers uit het panel uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. Op 30 april is er een herinnering verstuurd naar de ondernemers die de vragenlijst nog niet (volledig) hadden ingevuld. In totaal vulden 644 ondernemers de vragenlijst in, een respons van 41%.

Page 6: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

2. RESULTATEN

Page 7: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

2.1 VERNIEUWINGEN EN VERANDERINGEN

Page 8: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

8

Veranderingen of vernieuwingen gerealiseerd in de afgelopen 3 jaar?

In welke mate heeft uw bedrijf in de afgelopen 3 jaar veranderingen of vernieuwingen gerealiseerd op het gebied van….?Basis: alle ondernemers (n=644)

De meeste veranderingen of vernieuwingen zijn in de afgelopen 3 jaar gerealiseerd op het gebied van apparatuur/hardware en software. Bijna de helft van de ondernemers geeft aan geen enkele verandering te hebben gerealiseerd rondom online marketing of het verzamelen / gebruiken van (klant)data. Ondernemers met 2 t/m 4 werkzame personen hebben vaker in geen enkele mate veranderingen of vernieuwingen gerealiseerd (9%).

8%

9%

7%

7%

6%

4%

21%

23%

21%

21%

14%

10%

36%

31%

29%

27%

20%

21%

18%

17%

15%

17%

13%

16%

18%

20%

27%

28%

47%

48%

apparatuur / hardware

software

(kantoor)automatisering

de producten of diensten die door het bedrijfworden geboden

online marketing

verzamelen of gebruiken van (klant)data

In zeer grote mate In grote mate In kleine mate In zeer kleine mate Helemaal niet

7%

59%

45%

8

33%

van de ondernemers heeft in geen enkele mate een vernieuwing of verandering gerealiseerd (2 t/m 4: 9%, 5 t/m 49: 3%).

van de ondernemers heeft minimaal één vernieuwing of verandering in (zeer) grote mate gerealiseerd.

van de ondernemers heeft enkel vernieuwingen of veranderingen in (zeer) kleine mate gerealiseerd.

van de ondernemers heeft minimaal één vernieuwing of verandering in (zeer) grote mate gerealiseerd op het gebied van hardware, software of (kantoor)automatisering

Page 9: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

9

14%

14%

16%

10%

17%

18%

11%

17%

34%

37%

24%

23%

28%

25%

39%

39%

7%

6%

11%

11%

Stellingen over de noodzaak tot vernieuwen

In welke mate bent u het oneens of eens met deze uitspraken?Basis: alle ondernemers (n=644) – 2 t/m 4 (n=368), 5 t/m 9 (n=161), 10 t/m 49 (n=115)

Circa een derde van de ondernemers denkt dat het bedrijf moet veranderen of vernieuwen om te kunnen groeien of om de concurrentie bij te kunnen blijven. Een ander derde is van mening dat dat (helemaal) niet nodig is of staat daarin neutraal. Bedrijven met 5 of meer werkzame personen zien vaker een noodzaak tot vernieuwing of verandering dan bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen (groeien: 46% versus 31%, concurrentie bij blijven: 50% versus 31%). Ondernemers van bedrijven met 10 t/m 49 werkzame personen zijn meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

Als mijn bedrijf wil groeien, dan zou mijn bedrijf moeten vernieuwen

Mijn bedrijf zou moeten veranderen of vernieuwen om de concurrentie bij te blijven

Ik verwacht dat mijn bedrijf in de toekomst kennis en expertise van externe partijen nodig heeft

9

11%

12%

11%

5%

20%

20%

14%

24%

34%

35%

29%

25%

26%

24%

37%

37%

9%

9%

9%

9%

Totaal

2 t/m 4

5 t/m 9

10 t/m 49

13%

14%

14%

5%

16%

18%

12%

9%

34%

35%

35%

31%

30%

29%

35%

46%

5%

5%

4%

9%

Helemaal oneens Oneens Neutraal Eens Helemaal eens

Page 10: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

10

Klanten zetten ondernemers het vaakst aan tot verandering of vernieuwing; bij 45% van de ondernemers zelfs in (zeer) grote mate. Daarnaast wordt 27% van de ondernemers in (zeer) grote mate aangezet tot verandering of vernieuwing door medewerkers. Ook ondernemers uit dezelfde branche (maar geen concurrenten) én concurrenten zetten relatief veel aan tot verandering of vernieuwing.Bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen geven relatief vaker aan helemaal niet te worden aangezet tot verandering of vernieuwing door de afzonderlijke groepen, terwijl grotere bedrijven relatief vaker aangeven in (grote) mate te worden aangezet.

Wie zet aan tot verandering of vernieuwing?

In welke mate zetten deze groepen uw bedrijf aan tot verandering of vernieuwing?Basis: alle ondernemers (n=644)

13%

4%

4%

3%

1%

2%

1%

2%

1%

32%

16%

16%

24%

10%

11%

5%

9%

5%

33%

40%

32%

31%

26%

29%

23%

19%

23%

15%

22%

27%

17%

32%

26%

32%

30%

29%

7%

18%

22%

25%

31%

32%

40%

40%

42%

Klanten

Ondernemers uit dezelfde branche, maar geen concurrenten

Concurrenten

Medewerkers

Ondernemers uit een andere branche

Brancheorganisaties

Familie of vrienden

Landelijke of regionale overheidsorganisaties

Onderwijs- of kennisinstellingen

In zeer grote mate In grote mate In kleine mate In zeer kleine mate Helemaal niet

10

Page 11: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

11

10%

18%

60%

12%

9%

17%

61%

13%

13%

29%

52%

7%

12%

23%

53%

11%

...loopt voorop

...is er vaak snel bij

...gaat met de tijd mee

...doet al jaren alles op dezelfde manier

Mijn bedrijf....

Totaal

2 t/m 4

5 t/m 9

10 t/m 49

Perceptie ondernemer van het eigen bedrijf

Welke omschrijving past het beste bij uw bedrijf?Basis: alle ondernemers (n=644) – 2 t/m 4 (n=368), 5 t/m 9 (n=161), 10 t/m 49 (n=115)

Ongeveer 1 op de 10 ondernemers omschrijft het eigen bedrijf als een bedrijf dat voorop loopt. Het grootste deel van ondernemers geeft echter aan dat het bedrijf met de tijd mee gaat (60%). Circa 1 op de 10 ondernemers geeft aan alles al jaren op dezelfde manier te doen (12%).Bedrijven met 5 t/m 9 werkzame personen omschrijven het eigen bedrijf relatief vaker als een bedrijf dat er vaak snel bij is.

11

Page 12: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

12

8%

7%

14%

8%

25%

23%

30%

43%

35%

36%

32%

37%

15%

15%

18%

8%

16%

19%

6%

3%

Waar is het bedrijf momenteel mee bezig?

In welke mate is uw bedrijf momenteel bezig met deze zaken?Basis: alle ondernemers (n=644) – 2 t/m 4 (n=368), 5 t/m 9 (n=161), 10 t/m 49 (n=115)

Ongeveer een derde van de bedrijven is momenteel in grote of zeer grote mate bezig met de klantenservice verbeteren (36%), het werven van nieuwe klanten (34%), interne processen beter of efficiënter organiseren (33%) of het op de markt brengen van nieuwe of verbeterde producten/diensten (28%). Bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen zijn hiermee vaker helemaal niet bezig. De intensiteit is bij grote bedrijven groter (% in (zeer) grote mate).

8%

7%

13%

8%

26%

26%

24%

37%

35%

34%

41%

39%

17%

17%

16%

13%

14%

15%

7%

3%

Totaal

2 t/m 4

5 t/m 9

10 t/m 49

6%

5%

11%

6%

30%

29%

34%

43%

34%

34%

38%

34%

13%

13%

10%

13%

17%

19%

7%

4%

7%

6%

10%

5%

21%

19%

27%

41%

32%

31%

37%

30%

19%

21%

14%

14%

21%

23%

12%

10%

Nieuwe klanten werven Interne processen beter of efficiënter organiseren

Verbeteren van de klantenservice

Nieuwe of verbeterde producten/diensten op de markt brengen

12

In zeer grote mate In grote mate In kleine mate In zeer kleine mate Helemaal niet

Page 13: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

2.2 RELATIE MET DIGITALE MOGELIJKHEDEN

Page 14: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

14

43%

33%

25%

10%

14%

12%

20%

19%

25%

27%

34%

37%

Mijn bedrijf slaat data op, zoals klantgegevens of gegevensover het gebruik van mijn website

Mijn bedrijf gebruikt beschikbare data om beterebeslissingen te nemen

Mijn bedrijf maakt gebruikt van externe databronnen

Ja, mee bezig Nee, maar wel interessant Nee, en niet interessant Nvt

Gebruik & interesse in data

Geef per mogelijkheid aan of uw bedrijf daar momenteel gebruik van maakt of ermee bezig is. En indien dat niet het geval is, of het interessant is voor uw bedrijf.Basis: alle ondernemers (n=644)

Ongeveer 4 op de 10 ondernemers geeft aan dat het bedrijf data (zoals klant- en websitegegevens) opslaat (43%). Iets meer dan 3 op de 10 ondernemers geeft aan beschikbare data te gebruiken om betere beslissingen (33%) te nemen en een kwart zegt gebruik te maken van externe databronnen (25%). Meer dan een derde van de ondernemers geeft aan dat het gebruik van externe databronnen (37%) en beschikbare data (34%) niet van toepassing is voor het bedrijf.

Bedrijven met 10 t/m 49 werkzame personen slaan relatief vaker data op (56% versus 43%).

Bedrijven in sector Bouw maken relatief minder vaak gebruik van beschikbare data om betere beslissingen te nemen (12%) dan ander sectoren.

14

57% van de ondernemers maakt

gebruik van minimaal één van de drie voorgelegde datamogelijkheden

24% van de ondernemers is

geïnteresseerd in minimaal één van de drie voorgelegde datamogelijkheden

Page 15: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

15

25%

31%

35%

36%

50%

85%

12%

7%

20%

20%

15%

2%

35%

25%

21%

19%

17%

3%

28%

37%

24%

25%

18%

10%

Mijn bedrijf maakt gebruikt van betaalde advertenties opinternet, bijvoorbeeld in zoekmachines zoals Google

Mijn product / dienst kan men online bestellen

Mijn bedrijf verstuurt digitale nieuwsbrieven of e-mails naarklanten of andere geïnteresseerden

Mijn bedrijf maakt gebruik van nieuwe technieken omonline te communiceren met klanten

Mijn bedrijf onderneemt acties om (met mijn website) betervindbaar te zijn in zoekmachines zoals Google

Mijn bedrijf heeft een website met bedrijfsinformatie encontactgegevens

Ja, mee bezig Nee, maar wel interessant Nee, en niet interessant Nvt

Gebruik & interesse in online marketing

Geef per mogelijkheid aan of uw bedrijf daar momenteel gebruik van maakt of ermee bezig is. En indien dat niet het geval is, of het interessant is voor uw bedrijf.Basis: alle ondernemers (n=644)

In sector Bouw geeft 63% aan dat online bestellen niet van toepassing is.

In sector Bouw wordt door relatief minder bedrijven een nieuwsbrief of e-mail verstuurd (14%).

85% van de ondernemers beschikt over een website voor het bedrijf en 10% geeft aan dat een website niet van toepassing is voor het bedrijf. De helft van de ondernemers zegt acties te ondernemen om beter vindbaar te zijn in zoekmachines (SEO) en bijna 2 op de 10 vindt dat niet van toepassing op het bedrijf (18%). Op het gebied van online marketing ligt de meeste interesse in nieuwe technieken om online met klanten te communiceren en in het versturen van digitale nieuwsbrieven of e-mails (beide 20%).Bedrijven met 5 of meer werkzame personen geven relatief vaker aan gebruik te maken van onderstaande vormen van online marketing dan bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen. Behalve in het geval van online bestellen, daar speelt de sector van het bedrijf een rol.

Bedrijven met 5 of meer werkzame personen hebben relatief vaker een website.

15

Page 16: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

16

Gebruik & interesse in automatisering

Geef per mogelijkheid aan of uw bedrijf daar momenteel gebruik van maakt of ermee bezig is. En indien dat niet het geval is, of het interessant is voor uw bedrijf.Basis: alle ondernemers (n=644)

14%

16%

29%

50%

74%

79%

86%

9%

12%

5%

10%

4%

8%

3%

20%

33%

16%

21%

10%

3%

3%

57%

39%

50%

19%

12%

9%

9%

Mijn bedrijf heeft voorraadbeheer geautomatiseerd

Mijn klanten kunnen online een afspraak inplannen

Mijn bedrijf heeft (productie)processen geautomatiseerd

Gegevens, software of bestanden van het bedrijf s taan ‘in de cloud’ (en dus niet op een lokaal netwerk)

Mijn financiële administratie is (ook) digitaal inzichtelijk

Mijn bedrijf heeft maatregelen getroffen tegencyber-/computercriminaliteit

Mijn bedrijf maakt regelmatig back-ups

Ja, mee bezig Nee, maar wel interessant Nee, en niet interessant Nvt

Het merendeel van de ondernemers geeft aan regelmatig back-ups (86%) te maken, maatregelen tegen cybercriminaliteit te hebben getroffen (79%) en te beschikken over een digitaal inzichtelijke financiële administratie (74%). Voor automatisering rondom (productie)processen, voorraadbeheer en online afspraak maken, is de mate waarin deze van toepassing zijn voor het bedrijf zeer afhankelijk van de sector waarin het bedrijf werkzaam is. Zie volgende pagina voor een verdieping.In het algemeen geven bedrijven met 10 of meer werkzame personen vaker aan gebruik te maken van de genoemde mogelijkheden rondomautomatisering. Voor bedrijven met 2 t/m 4 werkzame personen zijn de mogelijkheden relatief vaker niet van toepassing.

In sector Zakelijk diensten is voor 75% van de ondernemers geautomatiseerd voorraadbeheer niet van toepassing.

16

Page 17: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

17

29%

5%

16%

50%

41%

8%

18%

33%

12%

9%

16%

63%

27%

5%

17%

51%

32%

3%

17%

48%

42%

4%

12%

43%

28%

3%

13%

58%

27%

5%

19%

48%

(Productie)processen geautomatiseerd

Totaal (n=644)

Industrie (n=51)

Bouw (n=43)

Detailhandel (n=78)

Groothandel (n=63)

Zakelijke diensten (n=181)

Persoonlijke dienstverlening (n=40)

Overig (n=188)

Gebruik & interesse in automatisering - verdieping

17

16%

12%

33%

39%

6%

16%

43%

35%

16%

16%

26%

42%

24%

12%

24%

40%

10%

13%

43%

35%

12%

14%

37%

38%

45%

15%

23%

18%

21%

9%

29%

41%

Ja

Nee, maar welinteressant voor

mijn bedrijf

Nee, en ook nietinteressant voor

mijn bedrijf

Niet vantoepassing voor

mijn bedrijf

Online afspraak inplannen

14%

9%

20%

57%

29%

16%

22%

33%

12%

9%

40%

40%

37%

15%

24%

23%

48%

8%

21%

24%

7%

5%

13%

75%

30%

18%

8%

45%

12%

8%

21%

60%

0% 50%Voorraadbeheer geautomatiseerd

Persoonlijke dienst-verlening is significant hoger dan industrie, groothandel, zakelijke diensten en overig

Zakelijke diensten is significant hoger dan alle andere sectoren

Zakelijke diensten en overig zijn significant lager dan bijna alle andere sectoren, behalve bouw

Industrie en zakelijke diensten zijn significant hoger dan bouw

Deze slide toont een verdieping naar sector voor enkele digitale mogelijkheden rondom automatisering. De verschillen die te zien zijn in het gebruik en de interesse van de getoonde digitale mogelijkheden sluiten aan bij de kenmerken van de specifieke sector. In persoonlijke dienstverlening wordt veel vaker gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een online afspraak in te plannen, bijvoorbeeld door kappers of schoonheidssalons. Van voorraad is vaker sprake in sectoren zoals industrie, groothandel en detailhandel en komt bijna niet voor in zakelijke dienstverlening.

Geef per mogelijkheid aan of uw bedrijf daar momenteel gebruik van maakt of ermee bezig is. En indien dat niet het geval is, of het interessant is voor uw bedrijf.Basis: alle ondernemers (n=644)

Online afspraak inplannen Voorraadbeheer geautomatiseerd (Productie)processen geautomatiseerd

Page 18: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

18

Gebruik & interesse in online activiteiten

Geef per mogelijkheid aan of uw bedrijf daar momenteel gebruik van maakt of ermee bezig is. En indien dat niet het geval is, of het interessant is voor uw bedrijf.Basis: alle ondernemers (n=644)

28%

43%

66%

29%

18%

10%

43%

39%

24%

Ik neem deel aan online forums om te praten over mijnvakgebied

Mijn bedrijf zoekt online naar nieuwe klanten

Mijn bedrijf maakt gebruik van social media zoalsbijvoorbeeld Facebook, LinkedIn of Twitter

Ja, mee bezig Nee, maar wel interessant Nee, en niet interessant

Twee derde (66%) van de bedrijven geeft aan gebruik te maken van social media en bijna een kwart (24%) vindt social media niet interessant voor het bedrijf. Meer dan 4 op de 10 ondernemers zegt online te zoeken naar nieuwe klanten (43%). Deelname aan online forums wordt door iets meer dan een kwart gedaan (28%) en bijna 3 op de 10 vindt het interessant (29%). Ondernemers in de sector Bouw geven relatief minder vaak aan gebruik te maken van ondergenoemde online activiteiten en zijn relatief vaker niet geïnteresseerd in de activiteiten.

Hoe groter het bedrijf, hoe vaker men gebruikmaakt van social media (2 t/m 4: 64%, 5 t/m 9: 75%, 10 t/m 49: 85%).

18

Page 19: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

19

Verdieping: met hoeveel digitale mogelijkheden is men bezig?

Verdieping: aantal digitale mogelijkheden die men gebruikt of waar men mee bezig is (in totaal 19 voorgelegd) Basis: alle ondernemers (n=644)

Circa een derde van de ondernemers (32%) heeft meer dan 10 van de voorgelegde digitale mogelijkheden in gebruik.Bedrijven die aangeven 7 of meer van de gevraagde digitale mogelijkheden in gebruik te hebben, geven relatief vaker aan een omzetgroei te hebben gezien in de afgelopen 3 jaar. Er is geen verband te zien tussen het aantal gebruikte digitale middelen en omzetdaling.

19

Aantal digitale mogelijkheden in gebruik of mee bezig

Aantal digitale mogelijkheden in gebruik of mee bezig óf interesse erin

3%

13%

16%

19%

18%

15%

17%

Geen

1 - 4

5 - 6

7 - 8

9 - 10

11 - 12

13+

1%

9%

9%

12%

14%

14%

40%

Geen

1 - 4

5 - 6

7 - 8

9 - 10

11 - 12

13+

Page 20: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

20

44%

38%

22%

18%

12%

9%

8%

8%

6%

6%

5%

4%

2%

14%

Er zijn andere zaken die voorrang krijgen / belangrijker zijn

Onvoldoende tijd beschikbaar om hiermee aan de slag te gaan

Het is mij (nog) niet voldoende duidelijk wat het me oplevert

Gebrek aan kennis en/of vaardigheden bij mijzelf

Onvoldoende financiële middelen beschikbaar

Ik weet niet hoe ik het aan moet pakken

Ik heb geen zin om ermee aan de slag te gaan

Wet- en regelgeving

Gebrek aan kennis en/of vaardigheden bij medewerkers

Moeite met vinden van juiste samenwerkingspartners

Ik heb niet voldoende inzicht in wat mijn klanten willen

Moeite met vinden van de juiste externe kennis

Bedrijven in mijn omgeving zijn er ook (nog) niet mee bezig

Andere redenen

Redenen om geen digitale middelen in gebruik te hebben

Wat zijn de belangrijkste redenen waarom uw bedrijf hier (nog) niet mee bezig is?Basis: alle digitale mogelijkheden die interessant worden gevonden, maar waar men nog niet mee bezig (max. 3 mogelijkheden per ondernemer) (n=995 mogelijkheden / n=452 ondernemers)

Bedrijven met 10 t/m 49 werkzame personen geven relatief vaker gebrek aan kennis/vaardigheden bij medewerkers als reden (12%).

20

Variatie aan bedrijfsspecifieke argumenten

De meest genoemde redenen om niet met digitale mogelijkheden bezig te zijn, ondanks dat men het interessant vindt voor het bedrijf, zijn:1. andere prioriteiten binnen het bedrijf

(44%)2. onvoldoende tijd beschikbaar (38%)

Ook onduidelijkheid over wat het oplevert (22%) en gebrek aan kennis/vaardigheden bij de ondernemer zelf (18%), spelen vaak een rol.

Redenen om niet bezig te zijn met betere vindbaarheid in zoekmachines (SEO), adverteren in zoekmachines (SEA) en de optie om online te bestellen, heeft relatief vaker te maken met onvoldoende financiële middelen (23% / 27% / 35%). Wet- en regelgeving wordt relatief vaker genoemd als reden waarom er geen data wordt opgeslagen (23%).

Page 21: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

2.3 KENNIS, INFORMATIE EN ADVIES

Page 22: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

22

Mogelijkheden om kennis of informatie te vergaren (1)

(a) Nieuwe klanten werven (b) Nieuwe of verbeterde producten/diensten op de markt brengen

Samenkomen met andere ondernemers uit de branche om kennis te delen wordt het vaakst door ondernemers overwogen om kennis of informatie te verkrijgen ten behoeve van het werven van nieuwe klanten (28%) of het op de markt brengen van nieuwe of verbeterde producten/diensten (32%). Daarnaast wordt een evenement of beurs (31%), online platform (22%), workshop (21%) of whitepaper (19%) relatief vaak overwogen door ondernemers bij het op de markt brengen van nieuwe of verbeterde producten/diensten.

In verband met vergelijkbaarheid: sortering op basis van zeker overwogenmogelijkheden bijwerven van nieuweklanten

22

Als u interesse zou hebben in kennis of informatie over a of b, welke mogelijkheden zou u overwegen?Basis: alle ondernemers waarbij a of b de grootste rol speelt in de toekomst van het bedrijf (n=282 / n=147)

32%

31%

21%

13%

13%

19%

10%

13%

22%

14%

3%

51%

38%

42%

48%

52%

53%

49%

46%

45%

49%

44%

16%

31%

38%

40%

35%

28%

41%

42%

32%

37%

53%

28%

18%

18%

16%

15%

15%

14%

13%

13%

11%

5%

49%

42%

42%

43%

51%

48%

48%

44%

55%

47%

41%

23%

40%

40%

41%

34%

37%

38%

43%

32%

42%

54%

Met andere ondernemers uit de branche samenkomen om kennis te delen

Evenement of beurs

Workshop

Succesverhalen van ondernemers bij mij uit de buurt

Succesverhalen van andere ondernemers

Whitepaper

Online nieuwsbrief

Online (bedrijven)scan

Online platform om kennis uit te wisselen tussen ondernemers

Helpdesk als klankbord of doorverwijzing

Iets anders

Zeker wel Misschien Zeker niet

Page 23: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

23

Mogelijkheden om kennis of informatie te vergaren (2)

(d) Verbeteren van de klantenservice(c) Interne processen beter of efficiënter organiseren

In verband met vergelijkbaarheid: sortering op basis van zeker overwogenmogelijkheden bijwerven van nieuweklanten

23

Samenkomen met andere ondernemers uit de branche om kennis te delen wordt ook het vaakst door ondernemers overwogen om kennis of informatie te verkrijgen ten behoeve van het verbeteren van interne processen (35%) of het verbeteren van de klantenservice (27%). Opvallend bij het verbeteren van interne processen: 56% overweegt zeker géén online nieuwsbrief. Opvallend bij het verbeteren van de klantenservice: een relatief kleine groep ondernemers overweegt een online platform zeker niet (30%).

Als u interesse zou hebben in kennis of informatie over c of d, welke mogelijkheden zou u overwegen?Basis: alle ondernemers waarbij c of d de grootste rol speelt in de toekomst van het bedrijf (n=150 / n=65)

35%

14%

9%

13%

11%

11%

10%

12%

11%

12%

2%

42%

42%

45%

42%

49%

45%

35%

38%

48%

43%

34%

23%

44%

45%

45%

40%

44%

56%

50%

40%

45%

64%

Met andere ondernemers uit de branche samenkomen om kennis te delen

Evenement of beurs

Workshop

Succesverhalen van ondernemers bij mij uit de buurt

Succesverhalen van andere ondernemers

Whitepaper

Online nieuwsbrief

Online (bedrijven)scan

Online platform om kennis uit te wisselen tussen ondernemers

Helpdesk als klankbord of doorverwijzing

Iets anders

Zeker wel Misschien Zeker niet

27%

12%

6%

12%

13%

4%

6%

5%

8%

3%

2%

53%

49%

42%

43%

46%

45%

46%

39%

62%

41%

45%

20%

39%

51%

46%

41%

51%

48%

56%

30%

56%

53%

Page 24: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

3. BELANGRIJKSTE INZICHTEN

Page 25: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

25

Hoe staat de ondernemer tegenover verandering en vernieuwing?

Het merendeel van de ondernemers heeft in de afgelopen 3 jaar een vorm van vernieuwing of verandering gerealiseerd, met name op het gebied van de interne processen zoals hardware, software en (kantoor)automatisering. Echter een deel van de ondernemers lijkt stil te staan: 7% heeft in de afgelopen 3 jaar geen enkele vernieuwing of verandering gerealiseerd. Dat blijkt ook uit het beeld dat de ondernemer over het eigen bedrijf heeft” meer dan 1 op de 10 ondernemingen doet alles al jaren hetzelfde. Daarnaast geeft ongeveer een derde van de ondernemers aan enkel in (zeer) kleine mate vernieuwingen of verandering te hebben gerealiseerd.

Lang niet alle bedrijven zien een noodzaak tot vernieuwen of veranderen, maar hoe groter het bedrijf, hoe meer het belang van (continue) verandering wordt gezien. De belangrijkste aanzet tot verandering of vernieuwing komt vanuit de klant. Medewerkers, ondernemers uit dezelfde branche en concurrenten volgen met een relatief grote rol in de aanzet tot verandering of vernieuwing. De rol van overheden en onderwijs- of kennisinstellingen is zeer laag.

Van welke digitale mogelijkheden maakt de ondernemer gebruik?

Ondernemers lijken nog maar beperkt gebruik te maken van de mogelijkheden die digitalisering biedt. De basis waarop verder gedigitaliseerd kan worden lijkt er wel te zijn; het overgrote deel van respondenten heeft bijvoorbeeld een website, neemt maatregelen tegen cybersecurity, etcetera. Digitale mogelijkheden die men nog niet gebruikt, maar waarin men wel is geïnteresseerd, zijn bijvoorbeeld deelname aan online forums om over het vakgebied te praten, nieuwe technieken om online met klanten te communiceren, versturen van digitale nieuwsbrieven/e-mails, online zoeken naar nieuwe klanten, vindbaarheid van het bedrijf verbeteren in zoekmachines etcetera.

De grootste belemmering bij ondernemers om digitale mogelijkheden in te zetten, is dat andere zaken prioriteiten hebben en dat er onvoldoende tijd voor is. Bovendien is niet altijd inzichtelijk wat het oplevert en geeft de ondernemer aan zelf niet te beschikken over de benodigde kennis en vaardigheden.

Belangrijkste inzichten

25

Page 26: Digitalisering in het mkb onderzoek Digitalisering_tcm109... · meer overtuigd van een toekomstbeeld waarbij kennis en expertise van externe partijen nodig is; 54% is (helemaal) eens.

26

Colofon:

Uitgever

KVK, maart 2019

Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging voor eigen of intern gebruik is toegestaan.

EZK heeft als klankbord gefungeerd bij het opstellen van de vragenlijst en het rapport.

Contact

[email protected]

Kijk voor meer informatie op: KVK.nl