Herinner u ‘Kvraagetaan’, de uit nostalgie opge-trokken hit van de Fixkes, waarin gezongen wordt over de tijd toen er nog geen cd’s en mp3’s waren, alleen ‘mor wa cassetjes’. Een vervlogen tijdperk. Alhoewel. ‘Cassettes zijn vandaag nog steeds erg geliefd’, zegt Jonas Nachtergaele, pro-jectcoördinator bij Ladda, het kenniscentrum voor jongeren(sub)cultuur. ‘Anders dan vinyl zijn cassettes sneller in onbruik geraakt, tenmin-ste bij het brede publiek. Maar in sommige sub-culturen zijn de cassettes net om die reden weer interessant geworden.’ Cassettes en mixtapes vinden nog steeds hun weg via urban shops, zeg maar de toonzalen van street trends en street art.Cassetjes als een vorm van één-op-één commu-nicatie, een hoogst persoonlijke expressievorm.De cassette als geluidsdrager mag dan al passé zijn, heel wat mensen denken met een warm gevoel terug aan de tijd waarin de radio onge-naakbaar was en men geduldig zat te wachten om zijn geliefde singles op te nemen. Cassettes zijn nostalgie. ‘Het sluit perfect aan bij het DIY-principe van de huidige generatie’, zegt Jonas Nachtergael. ‘Do it yourself of creëren van een unieke stijl. Het is zoeken naar een eigen iden-titeit met behulp van zelfgekozen en bij voorkeur zelfgemaakte stijlelementen. De digitale plat-formen missen die warmte voor een stuk. Je kan wel je Myspace-pagina customizen of mixtapes maken met behulp van je computer en vervol-gens delen via een podcast, maar in die wereld van bits & bites heeft toch minder authenticiteit.’Muziekcassettes zijn duidelijk meer dan zomaar geluidsdragers. Je kan ze labelen, van eigen grafiek voorzien en steeds opnieuw gebruiken. Sterker nog: hoe meer sporen van hergebruik, hoe beter. Laat duidelijk zijn dat mp3’s zich daar veel minder toe lenen. De hiphopcultuur, gene-tisch verwant met de graffitibeweging, blijft zwe-

ren bij deze old skool-muziekdrager. Een goed voorbeeld daarvan is het initiatief van de Duitse graffiti-artiest Oliver Gelbrich om onder de noe-mer Tapedeck.org een onlinedatabank te starten als eerbetoon aan de grafische schoonheid van cassettes. Alles mooi gecatalogeerd volgens merk, speelduur en geluidskwaliteit.De schoonheid van het plastic doosje met mag-neetband, de spoelen, de tanden, de veelkleurige labels; de cassette mag dan al 35 jaar oud zijn, de vorm blijft nog steeds grafici en ontwerpers inspireren. ‘Oude mediadragers zijn hip en dui-ken steeds vaker op in communicatie- en adver-tentiecampagnes’, bevestigt Tom Cole, vormge-ver, reclamewatcher en eigenaar van het bureau Dirty Rabbit. ‘Cassettes gaan al een tijdje mee en hebben een duidelijk link met de muziekwereld,

een universum waar hipheid hoog in het vaan-del wordt gedragen.’ Maar waarom de cassette nu zo gretig gebruikt wordt, niet het minst om een doelgroep te bereiken die zelf nooit met cas-settes gewerkt hebben? Tom Cole: ‘Er zijn twee belangrijke trends die daartoe bijdragen. De 80’s-trend die intussen mainstream in mode, muziek en grafische vormgeving is geworden. Ik zou zelfs durven stellen dat de stijlelementen nu zelfs al wat opschuiven naar de vroege jaren 1990. Bijkomend is de customizing-trend, waarin de cassette geen gelijke kent. Customizing tekent zich ook af in de typografie waarin steeds meer handwritten letters gebruikt worden. Het doet allemaal denken aan de trashy stijl waarmee we destijds de tracklist op cassetjes krabbelden. Persoonlijke kunstwerkjes, zeg maar.’

18

Cassettes en floppy’s worden opnieuw hip

Design 1.0Oma’s aan de laptop, kardinalen met een iPod,

het Vaticaan een podcast, politici een MySpace en vrien-den maak je tegenwoordig via Facebook: het digitale

tijdperk is heus niet alleen aan jongeren voorbehouden. Het is zelfs zo ver gekomen dat de mp3-generatie in haar

niet aflatende zoektocht naar hipheid teruggrijpt naar old skool-iconen als cassettes en floppy’s. Het hoe en waarom van design 1.0. _door christophe de schauvre

dinsdag 20:21:06

19DSM M A G A Z I N E 29 maart 2008

D E S I G N

Creatief met tapeDe gestandaardiseerde vorm van de plastic muziekdrager heeft vandaag meer impact als stijl-icoon dan als muziekdrager. Vooral de modewereld waarin vintage, trash en 80’s al langer kernwaar-den zijn, maken gretig gebruik van de cassette. Dat het goedkoop en dankbaar materiaal is om mee aan de slag te gaan, bewijst Chandra Sweet, een Amerikaanse hipteen die de cassette gebruikt om broeksrie-men te personaliseren. In haar inter-netwinkeltje Honorable Mention kan je zowel blanco cassetteriemen vinden als de ‘Culture Club buckle’ en Elton John-, Cindy Lauper- en Bobby Brown-riemen. Prijskaartje 15 dollar, het idee is gratis. En ook met de originele cassettehoesjes gaat Chandra Sweet aan de slag en maakt er bagagelabels van. Verder biedt ze ook originele cassettemag-neten aan.

www.honorable-mention.com

iCassetteDe cassette werd begin jaren 1960 ont-wikkeld als compactere en flexibelere tegenhanger voor de vinylplaten. Zijn lot leek met de komst van de mp3-stan-daard bezegeld, maar toch heeft hij niet helemaal afgedaan. De Canadese designer Nathan Lee verzoent cas-settes met mp3-spelers op originele manier. Samen met zijn collega Trevor Coghill en hun multidisciplinaire studio Contexture brengt hij immers iPod-beschermdoosjes op de markt gemaakt van oude cassettes. De iPod Nano schuift daarbij moeiteloos in de cassette: handig, veilig en hip. Geen iPod Nano, zeg je? Geen probleem, Contexture heeft ook beschermdoosjes gemaakt van vinylplaten.

www.45ipodcases.com

OrigineleUSBZoals we decennia lang de cassettes gebruikten als fysieke mediadrager, bezigen we vandaag USB-sticks. Om de charme van het personaliseren van zelfgemaakte mixtapes te combineren met de prima geluidskwaliteit van mp3-files en de uitgebreide opslagcapaciteit van USB-sticks heeft het Britse design-huis magneticNorth de MIXA gelan-ceerd. Voor 19,99 pond kan je online je USB-cassette met een capaciteit van 1GB personaliseren met eigen grafics, Flickr-foto’s of readymade patronen.

www.makeamixa.com

SuckUK, een Britse producent van designmeubilair, -verlichting en -acces-soires, heeft eveneens een USB-cassette op de markt, al kiest het voor een ander opzet. ‘Every mixtape is a love letter’, luidt de baseline van de USB-stick, die volledig in een cassette verpakt wordt. Er is keuze uit 6 verschillende casset-tes met een speellengte van 60 minuten. Met slechts een uur ter beschikking, moet je zorgvuldiger selecteren, is de argumentatie.

www.suck.uk.com

dinsdag 20:21:06

20

Uit demode-modeWat uit de mode is, is in de mode.

Deze vreemde wet lijkt ook van toepassing op de muziekcas-

sette. Van opnaaipatches (Ohgoshmassacre) tot

vilten broches (de Spaanse Cochita de Augustina) en van buttons (rock-steady design) t o t k e t t i n g e n (de Australische ontwerpster Lea

Calodolce) en oor-ringen (het Zweedse

Cajsita Design). Ook in de prints wordt de cassette

geïntegreerd: van een herin-terpretatie van de piratenvlag van de Amerikaanse ontwerpster Dadworry, tot handgebreide mutsen, sjaals en polsbandjes, tassen of portefeuilles. Ook het haken en strikken is weer helemaal in en vooral de Britse Emma Ferguson verdient wat dat betreft een vermelding. Alleen al op Etsy.com, een gereputeerde online community waar designers hun zelfgemaakte spullen aan de man brengen, levert de zoekterm cassette maar liefst 338 ver-schillende mode-items op.

Muziektempel Ancienne Belgique verdiept zich op 10 april in de wondere wereld van de cas-setttes. De avond in het kader van het festival Domino ‘08 heet officieel: Cassette Crusts on tape trips... a cassette night feat.: To Live and Shave in L.A. + Nonhorse + Buffle. Info: www.abconcerts.be

Floppy’s en diskettes – de stenen tafelen van het digitale tijdperk – kunnen niet terugblikken op zo’n rijke cultuur als de cassette, voor de Cult of Cool is dat geen bezwaar. De Amerikaan Joe Oliveri, overdag een nette netwerkingenieur maar onder de naam GeekGear ontwer-per van tal van originele gadgets op basis van oude computeronderde-len, bracht onder meer de Floppy Disk Pennenhouder en het Floppy Disk Notaboekje op de markt. Een toonbeeld van recyclingdesign of moeten we het multimediaal antiek noemen?Eerder dan met het omhulsel gaan grafisch ontwerpers Juan Mortier en Carolina Bertomeu Sanchez (www.2nd-chance-designs.com) aan de slag met de inhoud van floppy disks om er fraaie lampen mee te maken. De twee oud-stu-denten van La Cambre recycleren gretig video- en muziekcassettes en floppy’s. De ietwat bevreemdende armaturen of kamerschermen intrigeren. God weet welke per-soonlijke gegevens er nog allemaal op de schijfjes of banden staan.Diskettes zijn net als de cassettes erg dankbaar materiaal om te cus-tomizen, bijvoorbeeld om de bling-bling om je hals nog opvallender te maken. De Amerikaanse Callie Helen (www.calliehelen.blogspot.com) bijvoorbeeld maakt unieke kettingen mét floppydisk en leuke opdruk. Anderen laten hun creati-viteit al helemaal de vrije loop met heuse handtassen gefabriceerd met oude diskettes, al is dat niet meteen mooi te noemen. Dan liever de vil-ten portemonnee met floppy-look van Bravemoonman-ontwerpster Lindsey Porter. Het Poolse industrieel designers-trio Baba (www.babaakcja.com) maakte op haar beurt ingenieus

gebruik van de innovaties op het gebied van cd-roms en brengt een eigen versie op de markt in floppyformaat. De cdr-floppy ziet eruit als een echte floppy, maar is eigenlijk een cd met een opslagca-paciteit van 200 megabyte en past gewoon in de cd-romlezer. De Griekse grafici Emanuel Lakoutsis en Ellie Kakoulidou, die als Be Nice opereren en tevens bezielers zijn van de onlineboe-tiek Supermandolini.com, gaan op dezelfde weg met gloednieuwe floppy-onderleggers gemaakt uit

plastic. Het roept op een originele manier herinneringen op aan de tijd van de kilobytes. Ook andere ontwerpers refereren met onder-leggers naar de floppy, maar dan gemaakt uit vilt. Met veelkleu-rige diskettes in originele staat is het dan weer erg origineel om er een wandmozaïek mee te creëren. In de vorm van Nintendo-held Super Mario bijvoorbeeld, of zoals de Nederlandse graficus LouLou (www.loulouandtummie.com) met behulp van 570 floppy’s een kantoor wand bekleedde in het gebouw van de bekende Nederlandse jongerenzender BNN. Een kunstje dat hij nog eens overdeed met een pixelachtig tafe-reel op een wand van een tentoon-stellingsgebouw in Tilburg.

Floppynostalgie

Een fresco van veelkleurige floppy’s in Tilburg.

Customize je kastOm hun werkplek enigszins af te bakenen tegenover de andere creatieve starters in hetzelfde pand, besloot het Nederlandse Kiwidesignlab een scheidings-wand uit cassettes op te trekken. ‘Althans, dat was de bedoeling’, zegt Patrick Schuur, die samen Cliff de Roode en Thomas van San het Kiwidesignlab oprichtte. ‘Met behulp van de website www.sendusyourtapes.com begon-nen we onze bouwstenen te ver-zamelen, maar gaandeweg kwam het plan om een kast te maken in plaats van een muur.’ Op een skelet van vurenhouten balkjes schroef-den ze 918 cassettes vast. De hele bouw nam een half jaar in beslag en het resultaat mag er zijn. ‘Het is een kast met een eigen verhaal. Gaande van singles van The Eagles tot een zuurstokroze cassette van Barbie en van kerkliederen tot de sprookjes van Grimm. Hoewel nooit bedoeld om te verkopen, staat de bijna 3 meter lange dressoirkast nu – ‘wegens plaatsgebrek’ – te koop op de Nederlandse veilingsite Marktplaats.nl.

www.kiwidesignlab.nl

dinsdag 20:21:06

D