De vrijwilligerswet

in een notendop!

VSVw vzw 2009

Achtergrond

•Waarom een vrijwilligerswet?

•Wat is een vrijwilliger?

•Wie mag vrijwilliger zijn?

VSVw vzw - 2009 3

Waarom een vrijwilligerswet?

• Duidelijkheid over het statuut van een vrijwilliger

• Bescherming van de vrijwilliger

• Duidelijkheid voor de organisaties die met vrijwilligers werken

Op 1 augustus 2006 trad de vrijwilligerswet in werking, artikels 5, 6 en 8 bis volgden 1 januari 2007

VSVw vzw - 2009 4

Wat is een vrijwilliger?

• Een natuurlijk persoon,

• die binnen een ‘organisatie’,

• onbetaald en onverplicht,

• voor een ander of de samenleving,

• een activiteit verricht,

• verschillend van de activiteit die hij onder contract verricht in diezelfde organisatie.

VSVw vzw - 2009 5

Wie mag vrijwilliger zijn?

• Iedereen vanaf het jaar dat men 16 jaar wordt (voordien mag een jongere enkel sporadisch meewerken)

• Zolang hij/zij vrijwilliger wil zijn

MAAR…

…soms drempels of meldingsplicht voor bepaalde groepen mensen

VSVw vzw - 2009 6

Wie mag vrijwilliger zijn? (2)

• Werklozen en bruggepensioneerden: meldingsplicht RVA

• Arbeidsongeschikten: toelating adviserend geneesheer mutualiteit

• Leefloon: meedelen aan dossierbeheerder OCMW

• Vreemdelingen buiten EU en met arbeidskaart mogen GEEN vrijwilligerswerk doen

Bescherming van de vrijwilliger

•Informatieplicht

•Aansprakelijkheid

•Verzekeringen

VSVw vzw - 2009 8

Informatieplicht

= de organisatie moet elke vrijwilliger, op een zelf te kiezen manier, informeren over:

• De sociale doelstelling en het juridisch statuut van de organisatie

• De zaken waarvoor de vrijwilliger verzekerd is

• De (eventuele) kostenvergoeding en manier waarop

• De geheimhoudingsplicht voor de vrijwilliger

VSVw vzw - 2009 9

Aansprakelijkheid

Algemeen: wanneer een persoon een fout maakt, die schade veroorzaakt aan een derde, moet deze persoon die schade vergoeden

3 elementen:

• Fout

• Schade

• Verband tussen fout en schade

VSVw vzw - 2009 10

Aansprakelijkheid (2)

De vrijwilliger is immuun voor burgerrechtelijke aansprakelijkheid (BA)

Behalve bij:

• Een licht repetitieve fout

• Een grove fout

• Bedrog of opzet

Tu

ssen

titel

Algemeen BA: de ‘organisatie’ moet steeds de schade betalenMAAR dit geldt in bepaalde gevallen of verenigingen niet!

VSVw vzw - 2009 11

Aansprakelijkheid (3)

MAAR…

• Verschil tussen contractuele (afspraken, contracten) en buitencontractuele aansprakelijkheid

• BA auto inbegrepen in autoverzekering, maar andere vervoersmiddelen?

• Immuniteit geldt niet voor persoonlijke schade

• Opgelet met toevertrouwde goederen

VSVw vzw - 2009 12

Verzekeringen

Verzekeringsplicht (buitencontractuele) Burgerrechtelijke Aansprakelijkeid

De vrijwilliger is verzekerd bij de activiteit dus:

• Tijdens de activiteit

• Op weg van en naar de activiteit (?)

Opgelet! Er is (nog) geen verzekeringsplicht voor:•Contractuele burgerrechtelijke aansprakelijkheid•Lichamelijke letstels•Rechtsbijstand

VSVw vzw - 2009 13

Verzekeringen (2)

De verzekeringsplicht geldt voor:

• Publieke/private rechtspersonen

• Feitelijke verenigingen met één of meerdere personeelsleden

• Organisaties/verengingen die een afdeling vormen van bovenstaande worden mee verzekerd door hun koepel

Tu

ssen

titel

Opgelet! Geen verzekeringsplicht voor:•Onafhankelijke feitelijke verenigingen•Ad hoc, spontane initiatieven

VSVw vzw - 2009 14

Verzekeringen (3)

Hoe kan je je vrijwilligers verzekeren?

• Individuele verzekeringspolis van de organisatie

• Collectieve verzekeringspolis

• Gratis vrijwilligersverzekering Nationale Loterij (via provincie en VGC)

Maar: - beperkt tot 100 mandagen

- erkenning van de provincie nodig

Tu

ssen

titel

Kosten vergoeden?

•Algemeen

•Forfaitaire kostenvergoeding

•Reële kostenvergoeding

VSVw vzw - 2009 16

Algemeen

Vrijwilligerswerk is per definitie onbetaald!

Kostenvergoedingen kunnen wel:

• Niet verplicht voor organisaties

• Keuze tussen 2 systemen

- Forfaitaire kostenvergoeding

- Reële kostenvergoeding

Tu

ssen

titel

VSVw vzw - 2009 17

Algemeen (2)

2 systemen mogen niet gemengd worden!

MAAR sinds 29 mei 2009: combinatie forfaitaire vergoeding & vervoersonkostenvergoeding mogelijk:

• Maximaal 2000 km (0,3169 euro per kilometer) met eigen wagen

• Fiets en openbaar vervoer: maximaal het bedrag dat overeenkomt met 2000 km met de eigen wagen (2000 km x 0,3169 = 633,8 euro)

Opgelet: dit blijven reële kosten, dus is een bewijs nodig!

VSVw vzw - 2009 18

Forfaitaire kostenvergoeding

= vaste vergoeding voor vrijwilliger• Jaarlijks geïndexeerd

• Maximum per dag (2009): € 30,22

• Maximum per jaar (2009): € 1208,72

Voordelen:• Geen bewijsstukken nodig van de vrijwilliger

• Geen ingewikkelde berekeningen

Tu

ssen

titel

MAAR• Organisatie moet vrijwilligers en ontvangen vergoedingen registreren en kunnen voorleggen bij controle• De maxima mogen NIET overschreden worden

VSVw vzw - 2009 19

Reële kostenvergoeding

= vergoeding van de werkelijke, bewijsbare kosten

Voordelen:

• Geen vastgelegde maxima

• Aanvaardbare en aantoonbare kosten

Tu

ssen

titel

Maar• Zonder bewijsstukken, geen vergoeding• Secure administratie is noodzakelijk• Geen buitensporige bedragen!

Vragen?

Info@vsvw.be03/218.59.01

www.vrijwilligersweb.bewww.vrijwilligerswerk.be