DE UNIVERSITEIT EN DE

SAMENLEVING

DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN 2014-2015

Wetenschappelijke antwoorden op maatschapelijke vragen...... 05

Vrije Universiteit Brussel in cijfers .................................................. 07

Aantal studenten blijft groeien ........................................................ 09

VUB zet in op verjonging .................................................................. 11

Bijna 95 miljoen euro voor onderzoek ........................................... 12

In de media ......................................................................................... 14

De universiteit en de samenleving ................................................. 18

Eredoctoraten ..................................................................................... 22

Onderzoek ........................................................................................... 24

VUB Foundation ................................................................................. 30

Leerstoelen ......................................................................................... 33

Fellows ................................................................................................. 34

Onderwijs ............................................................................................ 36

VUB2020 ............................................................................................. 38

Internationaal ..................................................................................... 42

Studenten ............................................................................................ 44

Alumni .................................................................................................. 46

Beknopte resultatenrekening en balans ........................................ 48

Nieuwe structuur ............................................................................... 50

Geschiedenis ...................................................................................... 52

Adressen ............................................................................................. 54

Colofon ................................................................................................ 55

Het denken mag zich nooit onderwerpen,

noch aan een dogma,

noch aan een partij,

noch aan een hartstocht,

noch aan een belang,

noch aan een vooroordeel,

noch aan om het even wat,

maar uitsluitend aan de feiten zelf,

want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.Henri Poincaré

INHOUD

WETENSCHAPPELIJKE ANTWOORDEN

OP MAATSCHAPPELIJKE VRAGEN

De universiteit en de samenleving kunnen niet zonder elkaar. De samenleving daagt ons

voortdurend uit. Ze verwacht van ons wetenschappelijke antwoorden op maatschappelijke

vragen. Oplossingen voor problemen. En ze verwacht dat wij de jongeren van vandaag

voorbereiden op de complexe wereld van morgen.  

Maar als universiteit kijken we ook kritisch naar de samenleving, naar het beleid, naar

maatschappelijke- en technologische evoluties. Dat is onze rol. En die kunnen we alleen

waarmaken als we voldoende vrijheid krijgen. Bij de start van het voorbije academiejaar was

mijn belangrijkste boodschap voor de toen kersverse minister van Onderwijs Hilde Crevits

dat de relatie tussen de overheid en de universiteit op drie pijlers moet rusten: vrijheid,

vertrouwen en verantwoordelijkheid. Alleen dan presteren universiteiten op hun best.

2014-2015 was een jaar van besparingen, van moeilijke beslissingen

ook, zoals de verhoging van de inschrijvingsgelden naar 890 euro.

Maar het was voor de VUB vooral een jaar van nieuwe initiatieven

en ambitieuze projecten, en ook een jaar van verdere groei.

Als u de volgende bladzijden doorbladert, krijgt u een mooi overzicht

van onze belangrijkste verwezenlijkingen.

Toen ik in 2008 rector werd, was het mijn overtuiging dat de VUB haar toekomst in eigen

handen moest nemen. Vandaag is de VUB een middelgrote universiteit die in blakende

gezondheid verkeert. Uitgerust om de maatschappij vooruit te helpen. 

Het nieuwe academiejaar 2015-2016 wordt mijn laatste jaar als rector. Maar mensen die

mij een beetje kennen, weten dat het daarom geen rustiger jaar zal worden. Er blijft nog

zoveel te doen!

Paul De Knop - Rector Vrije Universiteit Brussel - September 2015

“Een jaar van verdere

groei”

EERST - 5

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS BRUSSEL

18.000

STUDENTEN

VUB + Erasmus-hogeschool Brussel

1834

ULB

1969-1970

VUB

STICHTING

721BEDDEN

UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL

BRUSSELS HEALTH CAMPUS JETTE

CAMPUS KAAI ANDERLECHT

CAMPUS ETTERBEEK

R A A D P L E G I N G E NSPOEDEXCLUSIEF+5,2%324.961

29 BACHELORS

14.000 28 MANAMA’sMASTERS76

1.5003

DOCTORANDIIN

POSTGRADUATEN22

94.000.000ONDERZOEKSBUDGET

€ 232.000.000OMZET

€

30.621HOSPITALISATIES

3.496 PERSONEELSLEDEN

3.283PERSONEELSLEDEN

127NATIONALITEITEN

WAARVAN 21% INTERNATIONAAL

DOCTORAL

STUDENTEN

SCHOOLS

>50.000ALUMNI

VERSPREID OVER 3 CAMPUSSEN

( )

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

IN CIJFERS 3 CAMPUSSEN8 FACULTEITEN

VUB IN CIJFERS - 7

In het academiejaar 2014-2015 telde de Vrije Universiteit Brussel ongeveer 13.920

studenten, opnieuw een stijging ten opzichte van het academiejaar daarvoor. Er zijn bijna

3000 internationale studenten, goed voor 123 nationaliteiten. Zij vertegenwoordigen 21%

van het totaal aantal VUB-studenten.

De VUB biedt zowat alle opleidingen aan, goed voor 29 bachelors, 76 Nederlandstalige

en Engelstalige masters en 28 master-na-masters, naast 80 voorbereidings- en

schakelprogramma’s en de Specifieke Lerarenopleiding. De VUB biedt ook een twintigtal

postgraduaten aan.

AANTAL STUDENTEN BLIJFT GROEIEN

14.000studenten

20082009

20092010

20102011

20112012

20122013

20132014

20142015

AANTAL STUDENTEN BLIJFT GROEIEN - 9

VUB ZET IN OP VERJONGING

Op 31 december 2013 telt de Vrije Universiteit Brussel 3.283 personeelsleden. Het gaat om 2.206 academische personeelsleden (AP), van

wie 771 professoren (ZAP). Zes professoren zijn jonger dan 30 jaar, 133 zijn ouder dan 60. Tussen 2002 en 2014 is het aandeel ZAP-leden

jonger dan 40 jaar gestegen naar ruim een kwart van het totaal. Ook de volgende jaren zet de VUB in op de instroom van jonge beloftevolle

academici. Naast academische personeelsleden telt de universiteit 1.077 administratieve en technische personeelsleden (ATP).

Het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB in Jette, is goed voor 3.496 personeelsleden, van wie 476 artsen, 1.418

verpleegkundigen en 476 paramedici.

VUB en UZ Brussel zijn met bijna 6.800 personeelsleden de grootste Nederlandstalige werkgever in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

476

1418

476

1077

771professoren

administratieveen technische

personeelsleden

artsen

verpleegkundigen

paramedici

1435andere

academischepersoneelsleden

VUB houdt reuzebarbecueDonderdag trakteerde de Vrije Universiteit van Brussel (VUB) al haar personeelsleden op

een gigantische barbecue. Meer dan 1.900 mensen hadden zich ingeschreven. Er stonden

tachtig barbecues, vijfhonderd tafels en tweeduizend stoelen. Twintig mensen waren ingeschakeld

om alles in goede banen te leiden.

Het Nieuwsblad, 4 juli 2015

VUB ZET IN OP VERJONGING -- VUB ZET IN OP VERJONGING 1110

BIJNA 95 MILJOEN EURO VOOR ONDERZOEK De Vrije Universiteit Brussel beschikte het voorbije jaar over een onderzoeksbudget van

94.173.960 euro, een aanzienlijke stijging in vergelijking met het jaar voordien.

De VUB wil voor haar onderzoeksmiddelen niet louter afhankelijk zijn van de overheid en

zet daarom sterk in op samenwerking met de privésector. Het is alvast een opsteker

dat de inkomsten uit contractonderzoek, dienstbetoon, giften en sponsoring

sterk zijn toegenomen, na een lichte daling in 2013.

Bovendien zijn er meer Onderzoek & Ontwikkeling-projecten die

subsidies van de overheid krijgen. Zij zijn opgenomen in de

categorie “project financiering door overheden”.

15%

19%

45%

21%

€94.173.960

Eigen onderzoeksmiddelen 15%

Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek 19%

Projectfinanciering door overheden 45%

Inkomsten uit samenwerking met privésector 21%

15%

19%

45%

21%

€94.173.960

Eigen onderzoeksmiddelen 15%

Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek 19%

Projectfinanciering door overheden 45%

Inkomsten uit samenwerking met privésector 21%

- BIJNA 95 MILJOEN EURO VOOR ONDERZOEK12

VUB IN DE MEDIA

Hoe bliksem ontstaat in een donderwolkDe Belgische sterrenkundige Stijn Buitink van de Vrije Universiteit Brussel

(VUB) heeft, samen met een groep collega-astronomen, ontdekt hoe

de bliksem ontstaat in een donderderwolk, en hoe elektrische velden

kunnen gemeten worden in zo een wolk. [...] Wellicht zou deze nieuwe

[astronomische] methode om wolken te meten kunnen helpen om

onweersvoorspellingen te verbeteren. De meetmethodes met vliegtuigen,

ballonnen of kleine raketjes die in donderwolken worden geschoten

zijn gevaarlijk of te lokaal. Bovendien beïnvloedt het meetinstrument de

meting. Kosmische deeltjes daarentegen doordringen wolken van boven

tot onder met praktisch de snelheid van het licht. Bovendien komen ze

gratis en voor niks vanuit de ruimte aangevlogen.

Het Laatste Nieuws, 22 april 2015

Ook delegatie Vlaamse kunst in VenetiëDe tentoonstelling The revenge of the common place staat in het nevenpro-

gramma [van de Biënnale van Venetië], en loopt in Ca’ Foscari, de universi-

teit aan het Canal Grande. Een van de centrale werken wordt een installatie,

met daarin een monumentaal werk van Rinus Van de Velde, dat eerder in

Peking te zien was. Voorts is er werk van Francis Alÿs en Song Dong.

De curator van de expositie is [VUB-professor] Hans De Wolf. Hij vond een

partner in het museum Muhka. . .

De Standaard, 28 maart 2015

Onderzoekers herkennen Belgisch bierHet Fotonica Team van de VUB staat op de wereldtentoonstelling in Milaan

met een filmpje waarin ze tonen hoe je bieren herkent. Dankzij het licht dat die

absorberen, plus de manier waarop ze licht breken en verstrooien. . .

De Standaard, 28 mei 2015

Begroting VUB voor 2015 is niet in evenwichtDe Vrije Universiteit Brussel kan geen begroting in evenwicht indienen. “Het begrotingstekort van 7,9

miljoen euro zou echter al voor een deel gevuld kunnen worden als de regering haar engagementen

nakomt door een gelijke financiering voor alle instellingen hoger onderwijs te realiseren”, aldus de

VUB. [...] De VUB beklemtoont dat besparingen op academisch personeel, onderwijs en sociale voor-

zieningen taboe zijn. De universiteit wil maximaal inzetten op externe financiering. De universiteit pleit

er tot slot voor om tegen het einde van de legislatuur de OESO-norm van 2 procent van het bnp voor

hoger onderwijs te halen en de grote achterstand in investeringen in onderwijs- en de onderzoeksin-

frastructuur weg te werken.

Belga, 5 november 2014

Vlaams euthanasiecijfer verdubbeld in zes jaar tijdIn 2013 kozen zeven à acht Vlamingen per dag voor

euthanasie. In totaal zijn dat zo’n 2.800 mensen.

Dat blijkt uit een studie van de Onderzoeksgroep

Zorg rond het Levenseinde (UGent en VUB). Het

aantal euthanasiegevallen is in zes jaar tijd meer

dan verdubbeld: in 2007 ging het nog om 2 procent

van alle overlijdens. In 2013 bleek dat percentage

gestegen tot 4,6 procent. . .

De Morgen, 18 maart 2015

Inside Double PASS: The Best Kept Secret in Youth Development is Coming to AmericaFIFA’s latest rankings, released at the beginning of June, list Germany and Belgium respectively as the world’s top two men’s teams. Both nations are in the midst

of so-called “golden generations,” with players at every position who are among the best their countries have ever produced. This may seem like a coincidence.

But what if it isn’t?

On the long list of things Germany and Belgium have in common [...] is this obscure entry: for the last decade, both countries have worked with a tiny Belgian firm

called Double PASS, which regularly audits and evaluates the youth academies in both nations and presides over a system of incentives and rewards that drives

investment into the academy systems. [...]

As [Sports Management student] Schoukens searched for an appropriate thesis topic, he was approached by Paul De Knop, the rector [but then professor] at Vrije

Universiteit Brussels. De Knop had an intriguing proposal for Schoukens. Jo Van Hoecke, a professor at the university, had recently developed a software program

and philosophy for measuring the productivity and organization of gymnastics academies. . .

VICE, 30 juni 2015

We moeten dringend afstappen van een al te

nationalistische visie op mens en wereld, want

die werkt niet meer. Omdat er in een stedelijke

context inmiddels meer mensen met gemengde

roots leven, dan dat er generationele Belgen zijn,

moeten we stoppen met migranten als ‘outsiders’

te beschouwen.

Eric Corijn bepleit, in De Morgen, 23 januari 2015, solidariteitsvormen in lijn met de superdiversiteit van onze samenleving.

VUB onderzoekt echtheid Manneken PisWetenschappers van de onderzoeks-

groep SURF van de Vrije Universiteit

Brussel (VUB) onderwerpen het beeldje

van Manneken Pis aan een echtheids-

onderzoek. Een analyse met x-stralen en

een onderzoek van enkele stalen moet

uitmaken of het beeldje dat nu in het

Brusselse Broodhuis staat tentoon-

gesteld in 1619 werd gemaakt door

beeldhouwer Hiëronymus du Quesnoy

de Oudere.

Het beeldje zou in de loop van de

geschiedenis verschillende malen

ontvoerd zou zijn, in 1745 door Engelse

soldaten, in 1817 door een gevangene

en een laatste keer in 1965. Telkens

zou het oorspronkelijke beeldje echter

opnieuw opgedoken zijn, zo ook toen in

1966 het bovenste deel uit het kanaal

Brussel-Charleroi werd gevist. . .

De Standaard, 5 augustus 2015

Eerste baby geboren uit ‘gerijpte’ eicellenVoor het eerst is er in Europa een baby geboren uit eicellen die normaal bij het

medisch afval belanden. Een primeur voor het UZ Brussel, dat onrijpe cellen in

het lab liet rijpen. Verwacht wordt dat de techniek veel meer vrouwen kan helpen

die door ziekte hun kinderwens in gevaar zien komen.

In-vitromaturatie, of kortweg ivm, is het minder bekende broertje van in-vitrofertilisatie.

Bij ivf rijpen de eicellen in het lichaam van de vrouw, bij ivm dient het lab zelf als

broedstoof: alles gebeurt in een schaaltje.

Een complexe techniek, noemt fertiliteitsexpert Michel De Vos (UZ Brussel)

het, maar wel eentje die “heel toepasbaar is bij vrouwen die door kanker of een

andere aandoening hun eicelreserve zien krimpen”. . .

Het Laatste Nieuws, 13 augustus 2015

“

”

- VUB IN DE MEDIA VUB IN DE MEDIA -14 15

Newt flesh fungus ‘brought by pets’Zoologists say a skin-eating fungus threatens salamanders and newts

across Europe, and probably arrived on pet amphibians imported from Asia.

It was discovered in the Netherlands in 2013 after wiping out all but 10 of the

country’s fire salamanders.

Now tests show that the fungus causes deadly skin diseases in many related

species, but not those from Asia. The findings, published in Science, suggest

that the fungus coexisted with Asian salamanders for 30 million years.

Researchers from Imperial College and the Zoological Society of London (ZSL)

collaborated on the study with teams in the Netherlands and Belgium [of Ghent

University and Vrije Universiteit Brussels’ Amphibian Evolution Lab]. . .

BBC, 31 oktober 2014

Nieuw deeltje, nieuwe fysicaHeeft het Europese deeltjeslab Cern een

nieuw deeltje bij de staart? Als het Z’

inderdaad is waargenomen, dan is het stan-

daardmodel van de deeltjesfysica niet langer

waterdicht. [...] Maar zover is het nog niet,

zegt deeltjesfysicus Jorgen D’Hondt (VUB),

die aan de experimenten in Genève mee-

werkt. ‘Er zijn aanwijzingen voor een nieuw

fenomeen, of zelfs een nieuw deeltje. Maar

momenteel zijn de signalen nog te zwak en

is de interpretatie onvoldoende duidelijk om

van een ontdekking te spreken.’

D’Hondts collega Alexander Sevrin, theo-

retisch natuurkundige aan de VUB, steekt

de vlag evenmin al uit. ‘Wat in Genève is

waargenomen, zóu nieuwe fysica kunnen

zijn’, zegt Sevrin, ‘maar ik ben op dit ogenblik

een koele minnaar van dat scenario. [...]’ ‘Het

is wachten’, zegt D’Hondt, ‘op nieuwe bot-

singsgegevens uit Genève. [...] Over twaalf

maanden hebben we hopelijk uitsluitsel.’

De Standaard, 24 maart 2015

Facebook ‘tracks all visitors, breaching EU law’Facebook tracks the web browsing of everyone who visits a page on its site even if the user does not

have an account or has explicitly opted out of tracking in the EU, extensive research commissioned by the

Belgian data protection agency has revealed.

The report, from researchers at the Centre of Interdisciplinary Law and ICT (ICRI) and the Computer Security

and Industrial Cryptography department (Cosic) at the University of Leuven, and the media, information and

telecommunication department (Smit) at Vrije Universiteit Brussels, was commissioned after an original

draft report revealed Facebook’s privacy policy breaches European law. . .

The Guardian, 31 maart 2015

Nee, u werkt niet meer dan vroeger (en mannen doen nog altijd te weinig in het huishouden)We hebben niet minder tijd dan vroeger, integendeel zelfs. En klassieke rollenpatronen houden veel steviger stand dan we denken. We menen dus wel dat de

maatschappij gestaag aan het veranderen is, maar dat is niet zo. Dat blijkt uit het derde grootschalige Tijdsbestedingsonderzoek dat de VUB uitvoerde. [...]

Het Vlaams Tijdsbestedingsonderzoek 2013 is het derde dat de VUB-onderzoeksgroep TOR (tempus omnia revelat -- tijd onthult alles) organiseerde. Een eerste

onderzoek kwam er in 1999, een tweede in 2004. Op die manier wordt een beeld geschetst van hoe de Vlaming zijn tijd besteedt, vergeleken over 14 jaar tijd.

Uit de massa onderzoeksgegevens vallen twee grote lijnen te trekken. We denken dat we meer werken dan vroeger, en dat we minder tijd hebben voor

onszelf, maar dat blijkt niet het geval te zijn. Daarnaast denken we ook dat rollenpatronen in sneltreintempo sneuvelen, maar ook dat valt in praktijk minder

spectaculair uit . . .

De Morgen, 10 juni 2015

Eindelijk harde cijfers op komst over bedrijfswagensZijn het er 560.000 of toch al 650.000? Alle ronkende verklaringen ten spijt: niemand weet écht hoeveel

bedrijfswagens ons land telt. Daarom gaan de automobielfederaties, in samenwerking met alle mogelij-

ke betrokkenen, een academische leerstoel oprichten. Doel: tegen de verkiezingen van 2019 de naakte

cijfers op tafel te hebben. [...] Maar er gloort licht aan het einde van tunnel. Automobielfederaties Renta,

Febiac en Traxio (het vroegere Federauto) gaan een leerstoel ‘Bedrijfsmobiliteit en Fiscaliteit’ aan het

Brussels Studies Institute (BSI) financieren. Het BSI is een samenwerking tussen de drie Brusselse

universiteiten ULB, VUB en Université Saint-Louis. [...] De professoren Michaël Dooms (VUB) en Joost

Vaesen (BSI) zullen het geheel in goede banen leiden.

De Morgen, 15 juni 2015

In de jaren 70 had je het

Atkinsdieet, in de jaren 90 was

er Montignac. Om de tien

jaar duikt er wel weer iemand

op die snel geld wil verdienen

met een koolhydraatarm

dieet.

Patrick Mullie is, in De Morgen, 4 februari 2015, sceptisch over dieettrends.

Belgische wetenschapper herondekt toevallig zeldzame muizensoortEen team van Belgische en Braziliaanse wetenschappers heeft een van de

meest zeldzame zoogdieren ter wereld herontdekt. Het team slaagde erin

de Roraima-muis (Podoxymys roraimae) te spotten. De muizensoort werd

nog maar voor de zevende keer aangetroffen. [...] [VUB-onderzoeker Philippe]

Kok houdt zich als herpetoloog eigenlijk bezig met de studie van reptielen

en amfibieën. Hij ontdekte de muis, die in de buurt van zijn kampplaats

rondsnuffelde, eerder per toeval terwijl hij op expeditie was om kikkers en

hagedissen te zoeken. [...] Kok vond niet alleen het zevende specimen van

Podoxymys roraimae — en nam er de eerste foto van — hij ontdekte ook een

tweede plaats waar het diertje voorkomt, namelijk de Wei Assipu-tepui op de

grens tussen Guyana en Brazilië.

deredactie.be, 27 januari 2015

De mens is zeer slecht in staat in te schatten wanneer hij zijn

stresslimieten overschrijdt. Ze sommen wel symptomen op

maar zien het geheel niet. Net het feit dat we zo slecht zijn in

die inschatting toont dat we niet gemaakt zijn voor een leven

van permanente druk waarbij werk en privéleven in elkaar

overlopen en we geen echte rustpauzes inlassen.

Stressexperte Elke Van Hoof legt, in De Morgen, 29 december 2014,

uit waarom zovelen een burnout riskeren.

Sport als hulpmiddel bij vinden van werkProfessor Marc Theeboom en onderzoeker Zeno Nols van de onderzoeksgroep

Sport & Society (Vrije Universiteit Brussel) hebben vastgesteld dat er vanuit

diverse sectoren zoals jeugd- en welzijnswerk een duidelijke interesse bestaat

om sport te gebruiken om de tewerkstellingskansen van kortgeschoolde

jongeren te verhogen. . .

Metro, 23 december 2014

“ “

””

- VUB IN DE MEDIA VUB IN DE MEDIA -16 17

DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING

Difference Day gedenkt duizend zweepslagenOp 3 mei, de Internationale Dag van de Persvrijheid, vond in de Brusselse

BOZAR de allereerste Difference Day plaats, een dag vol lezingen,

debatten, filmvoorstellingen en tentoonstellingen. Initiatiefneemster professor Caroline

Pauwels benadrukte dat het belangrijk is om vrijuit te kunnen spreken en om de moed te

hebben dit te doen, maar dat het ook belangrijk is om de moed te hebben om te luisteren.

Difference Day is een organisatie van het Brussels Platform voor Journalistiek (VUB, ULB

en EhB), het digitaal onderzoekscentrum iMinds, de Evens Foundation en het Paleis voor

Schone Kunsten BOZAR.

De apotheose van de eerste Difference

Day was het European Gala for Freedom of

Expression. Blikvanger was de uitreiking van

de Difference Day Honorary Title for Freedom

of Expression van de Brussels University

Alliance (VUB en ULB). Rectoren Paul De

Knop en Didier Viviers reikten de titel uit aan

de Saoedi-Arabische blogger Raif Badawi.

Hij kon de prijs evenwel niet zelf in ontvangst

nemen, want hij zit sinds 2012 in de cel.

In 2014 werd hij veroordeeld tot tien jaar

gevangenisstraf en duizend zweepslagen.

Zijn vrouw Ensaf Haidar stuurde vanuit

Canada een emotionele videoboodschap

naar Brussel. Een vriendin en medestander,

de Oostenrijkse Nina Scholz, nam de prijs in

ontvangst.

‘De ambities van China leiden vroeg of laat tot een oorlog met de buren’Hij schreef een onheilspellend boek over de militaire en economische wurggreep van China in Zuidoost-Azië, noemt het geloof van het Westen in een bonanza van de Chinese markt ‘een tragische vergissing’, en sluit een confrontatie met boots on the ground in Oekraïne niet uit. […]

VUB-professor Jonathan Holslag laat zijn licht niet alleen in de aula schijnen. Boeken, columns, colloquia, de specialist internationale politiek is op vele fronten actief. Zeggen dat de wereld luistert als hij spreekt, is misschien wat overdreven, maar de 34-jarige Limburger mocht het toch al mooi gaan uitleggen op nieuwszenders zoals BBC World, CNN en Al Jazeera, en zijn naam valt met enige regelmaat in vakbladen zoals The Economist en de Financial Times.

Knack, 25 februari 2015

Veel mooi volk op de voorstelling van Jonathan Holslags nieuwste boek, China’s Coming War with Asia.

Raif Badawi

DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING -- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING18 19

Wim Distelmans wint Prijs Vrijzinnig Humanisme 2015Op de Internationale Dag van het Humanisme ontving VUB-prof in

de palliatieve geneeskunde en kankerspecialist Wim Distelmans

de Prijs Vrijzinnig Humanisme 2015. Deze prijs wordt om de

twee jaar uitgereikt door de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging

aan “een vooraanstaand humanist die in zijn leven en werk blijk

heeft gegeven van een authentiek en volgehouden vrijzinnig-

humanistisch engagement.” Eerder won Wim Distelmans de

Arkprijs van het Vrije Woord. Hij is voorzitter van de VUB-leerstoel

‘Waardig Levenseinde’.

www.waardiglevenseinde.eu

Achtste editie van internationale privacy- en databeveiligingsconferentie gaat niet onopgemerkt voorbij

Verschillende VUB-onderzoeksgroepen organiseerden eind januari 2015, samen met tal van internationale

partners, de achtste editie van de Computers, Privacy & Data Protection-conferentie. Naar ondertussen goede gewoonte vond ook

CPDP2015 plaats in de Hallen van Schaarbeek. Drie dagen lang bogen 70 panels zich over privacyvraagstukken in een technologisch

steeds sneller veranderende wereld. Tijdens de 2015-editie besteedden 415 sprekers uit 43 landen daarbij uitzonderlijke, en uitzonderlijk

kritische, aandacht aan mobiele technologieën, hedendaagse grensbewakingsstrategieën en de in de loop van 2014 geopenbaarde,

ongekend grootschalige NSA-spionagepraktijken.

Naast de eigenlijke conferentie, waarop vertegenwoordigers van de Europese Commissie, het Europees Parlement en de private sector

in discussie traden met privacycommissies, academici, juristen, technici en het middenveld, werden er ook een hele rits randactiviteiten

georganiseerd. Deze richtten zich in de eerste plaats op kritische burgers.

www.cpdpconferences.org

D-SCOPE wil ouderen langer thuishouden

Onder de D-SCOPE-vlag verenigt de VUB toponderzoekers

van de UAntwerpen, KU Leuven, Universiteit Maastricht

en HoGent om een nieuwe visie op ouderenzorg en

-dienstverlening uit te werken. Hoe kunnen deze

in de toekomst het best georganiseerd

worden? Daarbij kijken zij vooral naar

multidisciplinaire manieren om deze

zorg en dienstverlening zo lang en

kwaliteitsvol mogelijk bij ouderen thuis aan te bieden.

D-SCOPE, wat staat voor Detection, Support and Care for

Older People: Prevention and Empowerment, wil

wetenschappelijk onderbouwde maar ook concrete

oplossingen en strategieën aanreiken.

www.d-scope.be

- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING -20 21

heeft, een nieuwe, veel bredere, inhoud. Met verrassende en breed resonerende resultaten

als gevolg...

De laatste die in het kader van het Let’s talk Science-thema met een eredoctoraat werd

geëerd, was de acteur Patrick Stewart, alias USS Enterprise-kapitein Jean-Luc Picard uit

Star Trek: The Next Generation. Niet exact een wetenschapper, maar wel voorgedragen

door de overlegstructuur Exacte Wetenschappen. Dit omdat hij meerdere generaties

jongeren inspireerde om een STEM-studie aan te vatten. Bovendien zat Star Trek vol

profetische gebruiksvoorwerpen die sindsdien realiteit werden. Daarnaast was de serie

ook op maatschappelijk vlak visionair: vanuit een humanistisch perspectief zette ze aan

tot een kritische beschouwing van tal van sociale vraagstukken.

Toegankelijk, democratisch en kritisch onderwijs

Voor hun inzet om zoveel mogelijk kinderen toegang te geven tot kwalitatief onderwijs, kre-

gen, vanwege de academische overheid, ook drie uitzonderlijke vrouwen een eredoctoraat.

Julia Gillard, ex-premier van Australië en momenteel voorzitter van het Global Partnership

for Education, nam haar eredoctoraat al in februari in ontvangst. De Keniaanse lerares

Francisca Anyango werd gelauwerd vanwege haar veldwerk: aan de hand van een rits aan

kleinschalige projecten geeft ze kinderen

in sloppenwijken de kans om naar school

te gaan. Ook het leven van de Surinaamse

politica Marie Levens, die momenteel

directeur is van het Department of Human

Development, Education and Culture bij

de Organisatie van Amerikaanse Staten,

stond in het teken van onderwijs. Op

zowat elk, zowel onderwijs- als politiek

niveau, zette zij zich in voor een toeganke-

lijke, democratische en kritische scholing.

Eind mei reikte de VUB acht eredoctoraten uit. Deze stonden in het teken van drie thema’s:

Abortion and Women’s Rights, Let’s talk Science en Education for All. Kregen een lintje: de

lerares Francisca Anyango (Kenia), historicus Peter Burke (VK), gentherapeut Luigi Naldini

(Italië), voorvechters voor abortus Lucie Van Crombrugge en wijlen Dr. Willy Peers (België),

politica Marie Levens (Suriname), voormalig premier van Australië Julia Gillard en acteur

Patrick Stewart (VK).

Recht op abortusVrouwenrechtenactiviste Lucie Van Crombrugge en de in 1984 overleden arts Willy Peers

kregen een gemeenschappelijk eredoctoraat voor hun strijd voor vrouwenrechten en in

het bijzonder voor het recht op abortus. Voor Lucie Van Crombrugge is de strijd nog niet

gestreden en moet abortus helemaal uit het strafrecht, wat nu niet het geval is. Momenteel

is abortus strafbaar, tenzij aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Tijdens de uitreiking

werden Van Crombrugge en Peers minutenlang toegejuicht door een uitgebreide delegatie

van de abortusbeweging.

ACHT BEVLOGEN EREDOCTOREN

Jullia Gillard nam haar eredoctoraat reeds op 11 februari

in ontvangst. Patrick Stewart doet dit later.

On behalf of many

Tijdens de uitreikingsceremonie sprak

Marie Levens een slotwoord uit namens

alle nieuwe eredoctores. Hierin stelde

ze dat zij hun titel kregen “on behalf of

many”. Allen hadden ze “vele mentors,

vele mensen die ons hebben gesteund

tijdens ons leven. We zijn er niet louter

op eigen kracht gekomen, en daarom

moeten we teruggeven wat we gekregen

hebben.” Daarnaast eren deze

onderscheidingen niet de eredoctores

als individu, maar wel de idealen

waarnaar ze proberen te leven.

www.vub.ac.be/dhc

Topwetenschap en haar popularisatie

De Italiaanse specialist en pionier in gen-

en celtherapie prof. Luigi Naldini kreeg

een eredoctoraat namens de overleg-

structuur Medische Wetenschappen.

Tijdens de uitreiking ervan maakte Naldini

zich sterk dat gentherapie het antwoord is

op tal van ziektes, maar dat de weten-

schap daarbij niet mag vergeten het

debat met de samenleving aan te gaan.

De vermaarde Britse historicus prof. 

Peter Burke kreeg een eredoctoraat op

initiatief van de overlegstructuur Humane

Wetenschappen. Prof. Burke gaf het idee

‘geschiedenis’, door te vertrekken vanuit

de vaststelling dat álles een geschiedenis

DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING -- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING 2322

ONDERZOEK VUB-iMinds host nieuwe JPEG-websiteZonder de JPEG-beeldcompressiestan-

daard (en daarvan afgeleide normen)

zou het internet er vandaag helemaal

anders uitzien. Een heleboel flauwe katten-

foto’s armer, om te beginnen. Maar niet

alleen het internet: sinds de theoretische

grondslagen ervan werden uitgetekend

door VUB-alumna Ingrid Daubechies, vond

JPEG zijn weg naar de werelden der me-

dische beeldvorming, digitale bioscopen,

televisieproducties, de archivering van

cultureel erfgoed, …

Sinds december 2014 heeft de Joint

Photographic Experts Group (JPEG)

een nieuwe website. Deze werd

ontwikkeld en wordt gehost door

VUB-iMinds.

www.jpeg.org

VUB-spin-off Double PASS bestaat tien jaar

De Bundesliga, de Premier League, de Football League, de US Soccer Federation en

het Amerikaanse Major League Soccer, de Hongaarse, Finse, Japanse en Vlaamse

voetbalfederaties en meer dan 700 clubs, van Chelsea en Bayern tot SK Steenhuffel en

Olsa Brakel, allen delen zij twee dingen: een liefde voor het voetbal en een wetenschappelijk

verantwoorde ondersteuning van topniveau door het team van Double PASS.

VUB-spin-off Double PASS speelt nu tien jaar mee op het allerhoogste niveau. De missie

is ondertussen geen haar veranderd: inspireren, stimuleren en ondersteunen. Van liga’s,

federaties, clubs en jeugdacademies. Ook de wijze waarop bleef onveranderd: door

een totaalconcept aan te bieden. Door de werking van clubs en hun jeugdopleiding

te observeren, analyseren en verbeteren. Door wereldwijd marktleider te zijn in het

kwaliteitsmanagement van systemen voor talentontwikkeling. Aan de hand van een

onnavolgbare expertise in innovatie, technologie en leiderschap.

-groep onderzoekt sociale dimensies van sport

Afgelopen academiejaar ging de onderzoeksgroep Sport & Society

van start. De groep, onderdeel van de vakgroep Sports Policy &

Management en onder auspiciën van professor Marc Theeboom,

bestudeert de wederzijdse verhoudingen tussen sport enerzijds

en de bredere maatschappij anderzijds. Sport is immers niet

alleen een maatschappelijk gebeuren -- iets wat per definitie in een

maatschappij plaatsvindt --, concrete sportpraktijken creëren ook

vaak nieuwe maatschappelijke dynamieken.

Wanneer we sport eenzijdig vanuit een fysiologische,

psychologische of economische hoek beschouwen, dreigen

we aan net deze dynamieken voorbij te gaan. We kunnen

bestaande sportpraktijken en -interventies dus ook vanuit een

sociaal perspectief evalueren. Daarnaast kunnen we ons ook

proactief afvragen hoe we sport op een sociaal-innovatieve wijze

kunnen inzetten. Er zijn, met andere woorden, nog voldoende

wetenschappelijke hordes te nemen...

MOBI opent Battery Innovation Centre, partner in 3 nieuwe Horizon2020-projecten

In december werd het Battery Innovation Centre van het Mobility, Logistics and Automative Technology-onderzoekscentrum MOBI plechtig

geopend. Het BIC mag zonder overdrijven hét Belgisch expertisecentrum voor onderzoek en ontwikkeling in energieopslagsystemen

worden genoemd. Met 212 testkanalen beschikt het over de grootste state of the art academische testfaciliteiten in de Benelux. Bedrijven

zoals Toyota, Bosch, Léclanché, Umicore, JSR Micro, Toshiba en Emrol maken van het BIC gebruik om hun batterijen te optimaliseren.

In maart maakte MOBI vervolgens bekend dat de Europese Commissie geld vrijmaakt voor drie van haar projecten. In het kader van

het Horizon2020-programma, het grootste EU-onderzoeks- en -innovatieprogramma ooit, bestudeert MOBI stadslogistiek, de verdere

elektrificatie van het Europese openbaar vervoer en het verhogen van de energiedichtheid en verlagen van de prijs van lithium-ionbatterijen.

Het is dan ook niet voor niets dat MOBI-professoren Cathy Macharis en Joeri Van Mierlo in juni de VUB-Prijs voor Maatschappelijke

Valorisatie in ontvangst mochten nemen. Sinds 2012 beloont de VUB met deze prijs onderzoekers met een sterke, op engagement en

gedrevenheid gestoelde, maatschappelijke uitstraling.

mobi.vub.ac.be ec.europa.eu/programmes/horizon2020

Twee Chemical Engineers opgenomen in Top 40 under 40 Power List

Het tijdschrift The Analytical Scientist acht de professoren Sebastiaan Eeltink en

Ken Broeckhoven van de Chemical Engineering-groep van de VUB bij de veertig

belangrijkste onderzoekers jonger dan veertig in de analytische natuurwetenschappen.

www.theanalyticalscientist.com/the-power-list-2014

- ONDERZOEK ONDERZOEK - 24 25

120 actieve octrooifamilies

Volledig in eigen beheer, baat de VUB 23 actieve octrooifamilies uit. Daarnaast beheert de

VUB 30 actieve octrooifamilies in samenwerking met VIB, 26 met IMEC en één met iMinds.

De overige actieve octrooifamilies worden beheerd door of in samenwerking met andere

kennisinstellingen en spin-offs. De totale VUB-octrooiportefeuille omvat 120 actieve

octrooifamilies.

Vorig jaar werden er 37 uitvindingen

aangemeld. Voor 19 daarvan diende de

VUB nieuwe octrooien in. Zoals altijd kregen

sommige octrooidossiers geen groen licht

omdat er geen marktpotentieel bleek te

zijn of omdat het octrooidossier niet sterk

genoeg was.

120

100

80

60

40

20

0Aa

nta

l act

ieve

oct

roo

ifam

ilies

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

1,5 miljoen Europese euro’s voor Astronomy and Astrophysics-onderzoeksgroep

Ze zijn lang niet de enige, maar hun onderzoek is waarschijnlijk

wel het grootschaligst: de Astronomy and Astrophysics-

onderzoeksgroep krijgt een mooie onderzoeksbeurs. Meer specifiek

krijgt het team onder leiding van professor Stijn Buitink van de

European Research Council een starting grant van maar liefst

anderhalf miljoen euro. Hiermee zullen zij, gebruik makend van ’s

werelds grootste radiotelescoop, baanbrekend onderzoek verrichten

naar de ‘buien’ van radiostraling die ontstaan wanneer kosmische

straling interageert met de aardse atmosfeer. Dit om, uiteindelijk,

meer te weten te komen over de aard en afkomst van de kosmische

straling zelf.

we.vub.ac.be/astronomy-and-astrophysics

RHEA neemt rijdende start als expertisecentrum

Al in 1987 werd op de VUB het Centrum voor Vrouwenstudies opgericht, het eerste in zijn soort in Vlaanderen. Dit platform transformeerde

vervolgens tot RHEA, een interdisciplinaire ontmoetingsplaats voor beleidsmakers, het maatschappelijk middenveld, onderzoekers en studenten

met allerlei soorten vragen naar gender en diversiteit. Sinds 1 april 2015 spreken we echter niet meer zomaar van RHEA, maar zeggen we RHEA,

Expertisecentrum Gender, Diversiteit en Intersectionaliteit.

Nu geïnstitutionaliseerd (en structureel ondersteund) als expertisecentrum, kan RHEA, aan de hand van interdisciplinair onderzoek en onderwijs,

nog beter bijdragen aan inzicht in gender, diversiteit en intersectionaliteit. Daarnaast biedt het nog steeds een platform aan onderzoekers met

verschillende achtergronden en verleent het expertenadvies over gelijkekansen- en diversiteitsbeleid. Op de druk bijgewoonde lancering van het

nieuwgeboren expertisecentrum sprak de spraakmakende Nederlandse maatschappijcriticus-annex-columnist Zihni Özdil.

www.vub.ac.be/expertisecentrum/gender-diversiteit

Meer doctoraten en doctorandi

Vorig jaar hebben 196 onderzoekers hun doctoraatsproefschrift met succes

afgerond, tegenover 172 het jaar voordien. Het gaat om 118 mannelijke

en 78 vrouwelijke doctors.

Koplopers zijn de faculteiten Ingenieurswetenschappen, Wetenschappen en

Bio-ingenieurswetenschappen en Geneeskunde en Farmacie. Daarnaast

zijn er 1.575 doctoraten in voorbereiding. Bijna de helft van de

doctoraatsstudenten komt uit het buitenland.

Doctorandi kunnen rekenen op begeleiding en

ondersteuning door de drie Doctoral Schools

van de VUB. 118mannen

vrouwen78www.vub.ac.be/phd

- ONDERZOEK ONDERZOEK - 26 27

Gene Therapy and Regenerative Medicine-groep op cover Nature Protocols

De cover van Nature Protocols, 10(7), ‘t is te zeggen: het 2015-julinummer, werd gesierd

door onderzoek van de GTRM-groep. Dit naar de differentiatie van zogenaamde induced

pluripotent stam cells (iPS-cellen). Dit zijn uit volwassen cellen ontwikkelde (en dus niet uit

bijvoorbeeld beenmerg of embryo’s geoogste) stamcellen die, op hun beurt, tot een waaier

aan specifieke celsoorten kunnen uitgroeien. Samen met onderzoekers van het University

College London ontwikkelde de GTRM-groep een procedure die iPS-cellen van patiënten

met de erfelijke spierziekte van Duchenne ‘temt’ tot genetisch gewijzigde, gezonde spiercellen.

Dit procedé stelt verschillende therapeutische behandelingen in het vooruitzicht.

Scientia vincere tenebras: B-PHOT brengt lichttechnologieën van de toekomst voor het voetlicht

In het kader van 2015, International Year of

Light and Light-Based Technologies werd

onderzoeksgroep B-PHOT, het Brussels Photonics Team, door de

VN aangeduid als ‘Belgian National Node’. Bovendien maakte de

onderzoeksgroep haar opwachting op de Wereldtentoonstelling

in Milaan, die nog tot 31 oktober loopt en als motto ‘Feeding the

Planet, Energy for Life’ in het vaandel draagt. Beide gelegenheden

erkennen niet alleen B-PHOT’s uitzonderlijke expertise, maar bieden

ook een unieke kans om de mogelijkheden van hedendaagse en

toekomstige lichttechnologieën aan het, welja, licht te brengen.

Vooral op het vlak van voedselveiligheid bevindt B-PHOT zich in

de toegepast-wetenschappelijke voorhoede. In fundamenteel-

wetenschappelijke middens wordt het onderzoeksteam dan weer

wereldwijd geroemd vanwege zijn voortschrijdend inzicht in de

micro-optica en microfotonica. Ter illustratie van deze roem, ging

B-PHOT-onderzoeksprof Nathalie Vermeulen in juni nog lopen met

de LIGHT2015 Young Women in Photonics Award, uitgereikt door de

European Optical Society.

www.light2015.org www.expo2015.org www.b-phot.org

Actieve spin-offs van de

Vrije Universiteit Brussel

M2Wave ......................................... (°2014)

LucedaPhotonics ........................... (°2014)

eTherRNA ......................................... (°2014)

eXIA ............................................... (°2013)

Agrosavfe ............................................. (°2013)

Insilico Genomics .......................... (°2012)

PharmaFluidics ................................ (°2011)

Blue Planet Academy & Consulting .. (°2011)

Spartanova .................................... (°2011)

€SPACE .......................................... (°2010)

Optrima.......................................... (°2009)

Universum Digitalis ......................... (°2008)

Collibra ............................................ (°2008)

EqcoLogic...................................... (°2005)

Double PASS .................................... (°2004)

Symbion ............................................... (°2002)

Ablynx ............................................ (°2001)

Intellicrops..................................... (°1999)

BETA-CELL ....................................... (°1998)

ElSyCa .............................................. (°1997)

NUMECA........................................ (°1992)

NMDG ............................................ (°1991)

FOS&S ............................................. (°1990)

Inzetten op innovatie en valorisatie met nieuw vicerectoraatDe VUB krijgt met ingang van academiejaar 2015-2016 een nieuw vice rectoraat

Innovatie & Valorisatie. Hierbij hoort uiteraard ook een nieuwe vicerector:

prof Hugo Thienpont. De voorbije jaren was professor Thienpont al mandaat-

houder Innovatie en Valorisatiebeleid.

Het nieuwe vicerectoraat zal onderzoeksteams die al een stevige track record

hebben in toegepast onderzoek begeleiden naar een nog hoger excellentieniveau.

Tegelijkertijd zal het onderzoekers en teams ondersteunen die een valorisatietraject

willen opzetten. Dit moet onder andere leiden naar meer samenwerkingen en

licentieovereenkomsten met bestaande bedrijven, naar de oprichting van nieuwe

VUB-spin-offs en naar meer externe fondsen, via bijvoorbeeld leerstoelprojecten.

Het team dat de vicerector hierbij

ondersteunt, verandert van naam: de

vroegere Technology Transfer Interface

(TTI) wordt de Knowledge & Technology

Transfer Interface (KTI). Hierbij hoort

ook het CROSSTALKS-netwerk en het

Fundraising-team.  

Hugo Thienpont: “Valorisatie van onder-

zoek is breder dan enkel ‘technologie’.

De nieuwe naam ‘Knowledge & Technology

Transfer Interface’ beschrijft onze activiteiten:

de valorisatie van kennis, vindingen en

technologie uit alle faculteiten en het UZ

Brussel, gericht naar alle maatschappelijke

actoren, waaronder de industrie.”

- ONDERZOEK ONDERZOEK -28 29

DE UNIVERSITEIT STEUNEN?

DE VUB FOUNDATION REGELT ALLES

VUB Foundation zoekt partners die mee willen bouwen aan

morgen. Met VUB2020 willen we de reputatie en de kwaliteit van

onze universiteit blijven verbeteren. Kansen bieden aan talent-

volle studenten. Professoren en vorsers voorbij hun gedroomde

mogelijkheden tillen. En zo de meerwaarde voor de maatschappij

bestendigen en verhogen. U bent voor ons van onschatbare

waarde in de realisatie van VUB2020. Met uw expertise, netwerk en

financiële middelen. Maak kennis met enkele schitterende projecten

en investeer in excellence via vub.ac.be/foundation .

Iedere gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest.

Sponsor het VUB-zwembad

Al meer dan 25 jaar stoomde het VUB-zwembad heel wat top-

sporters klaar. Clubs en scholen kunnen hier terecht. Sponsor het

nieuwe VUB-zwembad en steun zo in één beweging onderwijs,

wetenschap, topsport, bewegingsrecreatie en maatschappelijke

integratie in hartje Brussel.

Schenk online: www.vubfoundation.be/jouwtegel .

Het Learning & Innovation Center

Te midden van het VUB-ULB ICT Science & Technology Park zal het

nieuwe prestigieuze Learning & Innovation Center beantwoorden

aan de noden van de kenniseconomie in een snel veranderende

digitale wereld. Het wordt een living lab en uniek trainingscentrum

voor duizenden studenten en een high-level ontmoetingsplaats ten

gunste van onze kenniseconomie. Beliris was de eerste partner die

mee in dit project stapte. Nu zoeken we nog partners om de hoog-

technologische invulling verder te realiseren: bedrijven, privépart-

ners en filantropen met diezelfde visie.

VUB-SeaExplorer, een wereldprimeurEr zijn twee manieren om de CO2 in de atmosfeer en opwarming van de aarde te verminderen.

Of je legt de productie aan banden, of je absorbeert het. Voor dat laatste is het plankton in

onze oceanen uitermate geschikt. Alleen, uit onderzoek blijkt dat plankton lang niet overal

even overvloedig aanwezig is als vroeger. Hoe verspreid je het opnieuw over alle oceanen?

Om dit te weten te komen, is onderzoek nodig. Daarvoor kocht de VUB een oceaanrobot

aan. Deze SeaExplorer wordt uitgerust met speciale, binnenshuis ontwikkelde sensoren.

Het bedrijf DEME sponsorde de aankoop van de robot.

De VUB zoekt nu sponsors om de

testritten te bekostigen, voordat

de VUB-SeaExplorer definitief

naar de bodem van de Stille

Oceaan duikt.

Om te groeien

heb je ruimte nodig

Rector Paul De Knop

“Met de VUB-SeaExplorer kan

geschiedenis worden geschreven.

Steun de SeaExplorer en draag bij

tot een schonere lucht! ” Philip Hermans, General Manager

bij Dredging International - DEME

“”

- VUB FOUNDATION VUB FOUNDATION -30 31

LEERSTOELEN GEVEN EXTRA

DIMENSIE AAN ONDERZOEK De VUB voert de jongste jaren een bijzonder actief leerstoelenbeleid. In samenwerking met ondernemingen, instellingen en organisaties

organiseert de universiteit onderzoeksleerstoelen, gastcolleges, workshops, discussiefora en symposia om wetenschappelijke kennis te

verdiepen en valoriseren.

Daarnaast zet de VUB ook de traditie van haar onderwijsleerstoelen verder met onder andere de VUB-leerstoel, de Leerstoel Gommaar Van

Oosterwijck, de Leerstoel Willy Calewaert en de Belgische Francqui-leerstoel.

De actieve leerstoelen zijn:

• Leerstoel Mireille Aerens (onderzoek naar het sparen van proefdieren)

• Leerstoel Association Vinçotte Nuclear

(nucleaire veiligheid en stralingsbescherming)

• Leerstoel Bevordering Active Aging

• SOMT-leerstoel Klinische Anatomie

(manuele therapie-gerelateerde onderzoekslijnen)

• Leerstoel De Berekuyl

(Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease)

• Leerstoel Stichting Diabetes Onderzoek

• Leerstoel Health Economics (KPMG)

• Leerstoel History and Philosophy of Sciences (Leerstoel Casterman-

Hamers m.b.t. de geschiedenis en de filosofie van de wetenschappen)

• Leerstoel Klinische Ouderenpsychologie (Stichting Mondriaan)

• Leerstoel Lotto Sports Science

(vermoeidheid en herstel bij zware inspanningen)

• Leerstoel Nobel Biocare

(innovatie en wetenschappelijk onderzoek in orale implantologie)

• Leerstoel Radiologie Bracco

• Leerstoel Radiologie Guerbet

• Leerstoel Stewardship of Finance (AG Insurance, Allianz, Baloise

Insurance, Belfius Insurance, Ethias, P&V Groep)

• Leerstoel Universitair expertisecentrum PPS

(Deloitte, Grontmij, KBC, Laga, Triodos Bank)

• Leerstoel Waardig Levenseinde (deMens.nu)

• Leerstoel Biogen Idec Belgium

• Leerstoel Merck-Novartis Pharma

(neurofysiologie van multiple sclerose)

• Leerstoel Cera (onderzoek in het kader van pleegzorg)

• Leerstoel Harmony American Orthodontics Brussels

• Leerstoel Cultureel Erfgoed (Unesco)

• Chair TE- Connectivity

(optical connectivity in the domain of optical telecommunications)

• Chair Berkeley

• Leerstoel Huawei for Contemporary China Studies

• Leerstoel Privacy

• Leerstoel Carrièrewendingen (Adecco, Securitas, Atlas Copco, De Morgen)Neem contact op met Ann Verbeeck. +32 (0)2 629 15 42

foundation@vub.ac.be www.vub.ac.be/foundation

IBAN BE 51 0013 6779 3562 – BIC GEBABEBB

TestamentDoor de VUB in uw testament op te nemen, investeert u in talent, wetenschap en

innovatie. Zo garandeert u het voortbestaan van het vrije denken aan de VUB en steunt

u noodzakelijk onderzoek, dat het verschil maakt voor uw nabestaanden. U bespaart uw

erfgenamen zware successierechten en weet zeker dat uw nalatenschap in goede handen

is. Dat geeft u een goed en gerust gevoel.

Heeft u al gehoord van een duo legaat?

Hierbij schenkt u een deel van uw nalatenschap via een legaat aan de VUB en betalen wij

uw successierechten, ook op het deel dat u aan uw andere erfgenamen nalaat. Zo steunt u

zowel ons en geeft u meer aan uw erfgenamen.

Verder wil de VUB Foundation ook haar dank betuigen aan iedereen die projecten heeft

gesteund. Meer gedetailleerde informatie over de projecten en sponsors vindt u op de

website: www.vub.ac.be/foundation

Ook na uw dood kan u nog

meer betekenen dan

u denkt

Paula Semer GEÏNTERESSEERD IN DE VUB FOUNDATION?

“

”

LEERSTOELEN - - VUB FOUNDATION32 33

In juni traden 27 vooraanstaande figuren – actief in de industrie

en het bedrijfsleven, in de wereld van de politiek en het beleid, bij

toonaangevende organisaties en instellingen – toe tot het VUB

Fellowship-programma. Net als de Fellows die hen voorgingen

zullen zij hun ervaring en kennis drie jaar lang met de VUB delen.

De plechtigheid vond plaats in het Brusselse stadhuis.

Dit jaar kregen de facultaire Fellows daarbij voor het eerst

gezelschap van algemene VUB Fellows. Deze zullen betrokken

worden bij het centrale universiteitsbeleid. Verder kan de VUB

vanaf dit jaar ook op Honorary Fellows rekenen: Fellows van de

eerste generatie die bruggen willen blijven bouwen tussen de

universiteit en de rest van de samenleving.

Our Fellows help us to thrive as an open university, connected to society,

industry, and the future. The VUB Fellowship is not just about sharing

networks and knowledge, it is also about sharing values.Rector Paul De Knop

71 VUB FELLOWS OVERBRUGGEN DE KLOOF

TUSSEN ACADEMIA & SOCIETY Solvay Fellows

2015 Thierry Geerts Isabelle Meunier Wim van Hees

2014 Béatrice Delvaux Chantal Pattyn Micheline Scheys Joséphine Rebecca Vanden Broucke Dominique Vercraeye

2013 Lieven Deketele Philippe De Longueville Luc Lallemand Vincent Stuer Olivier Vanden Eynde

2012 Karsten De Clerck Michel Van den Broeck Ludo Vandervelden Xavier Verhaeghe An Verhulst-Santos

UMC Fellows

2015 Yves Desmet Raf Mertens Yves Vandenberghe Caroline Verlinde

2014 Luc Adriaenssens Dirk Dewolf Patricia Lanssiers

2013 Yolande Avontroodt Maggie De Block Jo De Cock

Engineering Felllows

2015 Peter Grognard Martine Tempels Chris Wuytens

2014 Kathleen Dupont Philip Hermans Pol Hoorelbeke Lieve Paternoster Jan Vliegen

2013 Line Alderweireldt Dirk Boogmans René De Keyzer Yves Pianet Jan Watté

LK Fellows

2015 David Steegen Sonia Van Den Broeck

2014 Marc Frederix Krista Vandenborre Luc Van Mol

2013 Eddy De Smedt Yves Geysels Willy Smeets

Kurt Lewin Fellows

2015 Ingrid Lieten Koen Maertens

2014 Sonia Frey

2013 Patrick Coulier Koen De Maesschalck Telidja Klaï

Law and Criminology Fellows

2015 Vincent Lambrecht David Van Herreweghe

2014 Michele Coninsx Veronique Petry

Science Fellows

2015 Marc Schepers

2014 Bart Degeest Peter Strickx Jurgen Tack

2013 Ingrid Daubechies Jean-Marie Solvay Guy Van Lommen

Arts and Humanities Fellows

2015 Stefan Blommaert Frans Boenders Paul Dujardin Hendrik Pinxten Christina von Wacker-barth

VUB Fellows

2015 Els Ampe Karel De Gucht Pamela Peeters Ajit Baron Shetty Raymonda Verdyck

“

”

- 71 VUB FELLOWS 71 VUB FELLOWS -34 35

ONDERWIJS

Genderactieplan op kruissnelheid

41% van alle wetenschappelijke VUB-medewerkers is vrouw. Met onder het zelfstandig academisch personeel 28% vrouwen, is de VUB

koploper in Vlaanderen. Meer nog: vijf van onze acht faculteiten telden in 2014 minstens één vrouw per drie ZAP’ers. Maar worden deze

goede cijfers ook weerspiegeld in de bestuursorganen en commissies? Goed bestuur, dat is ook streven naar een vrouwenaandeel van

minimaal 33%. Wat de evaluatie- en bevorderingscommissies in de faculteiten (EBC’s) betreft, lukt dit alvast aardig... Maar alleen maar

méér vrouwen in het beleid is natuurlijk geen mirakeloplossing. Daaraan herinnerde ook professor Marieke van den Brink van de Radboud

Universiteit Nijmegen tijdens een lezing over de impliciete gender bias in benoemingsprocedures. Het uitbannen van onbewuste vooroor-

delen en stereotypen in de academische wereld, is minstens zo belangrijk. Het genderactieplan houdt de druk op de ketel!

Nieuwe interuniversitaire, multidisciplinaire master-na-master Maritime Science

Samen met de UGent organiseert de VUB

vanaf dit academiejaar de interuniversitaire

Master of Science in Maritime Science.

Het programma beschouwt algemeen-tech-

nische, economisch-logistieke en juridische

aspecten van de zeevaart en richt zich op

studenten met een gevarieerde academische

achtergrond. De wetenschappelijke maar

praktijkgerichte opleiding heeft, net als het

zeewezen zelf, een globale scope. Ze wordt

dan ook ééntalig in het Engels gedoceerd.

50

40

30

20

10

0

Predoc

Postd

oc

Docent

Hoofddocent

Hooglera

ar

Gewoon en b

uiten-

gewoon hoogle

raar

Genderactieplan

2004 20

14

2004 2014

2004

2014

2004

2014

2004

2014

2004

2014

2004 20

14

vro

uw

elijk

e v

olti

jdse

eq

uiv

ale

nte

n in

%

vs

Nieuwe postgraduaatprogramma’s aan de Brussels Diplomatic Academy

De Brussels Diplomatic Academy start vanaf dit academiejaar met drie nieuwe

opleidingen in de economische diplomatie. Studenten van de postgraduaatprogramma’s

Economic Diplomacy, International Trade and Investment en het Flagship Programme in

Economic Diplomacy and International Business krijgen daarbij de mogelijkheid om hun

studie te spreiden over maar liefst drie continenten: lessen vinden niet alleen plaats in

Brussel, maar ook in Shanghai en/of Washington D.C. Hierdoor verwerven ze niet alleen

een globale theoretische kennis, maar ervaren ze ook hoe economische diplomatie in elk

van deze drie wereldhandelscentra concreet wordt ingekleurd.

www.brusselsdiplomaticacademy.eu

Fors meer Engelstalige masters aan de faculteit WE

Aan de faculteit Wetenschappen

en Bio-ingenieurswetenschappen

kunnen studenten ondertussen tot

corresponderende Engelstalige

masterprogramma’s doorstromen

na bachelors in de Biologie, Chemie,

Computerwetenschappen, Geografie

en Fysica. Op de meeste van deze

bachelors volgen ook Nederlandstalige

masters, maar dit zijn doorgaans

geen één-op-éénvertalingen. In het

algemeen focussen zij meer op

onderwijs en minder op onderzoek

en het bedrijfsleven dan de

Engelstalige programma’s. Daarnaast

kan je aan de faculteit WE nog

een hele hoop uitsluitend Engels-

en uitsluitend Nederlandstalige

masteropleidingen volgen.

Onderwijs-e-valuatie 2013-2014

ZEERGOED GOED MIDDEL-

MATIGSLECHT ZEER

SLECHTNIET VAN

TOEPASSING

31% 56% 7% 3% 0% 3%

Studenten evalueren docenten

Aan de hand van de Onderwijs-e-valuatie krijgen VUB-studenten elk jaar de mogelijkheid

om hun docenten per opleidingsonderdeel te evalueren. Net zoals de vorige jaren blijkt dat

VUB-studenten het onderwijs aan de universiteit sterk waarderen. De grote meerderheid van

de docenten (per opleidingsonderdeel per opleiding) kreeg een (zeer) goede beoordeling.

De evaluatie verloopt op basis van vier aspecten: hoorcolleges, studiemateriaal, werkvormen

en examinering.

- ONDERWIJS ONDERWIJS -36 37

VUB2020: UNIVERSITEIT IN DE STEIGERS

Het is een cliché maar daarom niet minder waar: de wereld verandert en verandert steeds

sneller. Als universiteit die met beide voeten in deze wereld staat en wil blijven staan,

verandert ook de VUB. In 2020 zullen haar campussen er daarom grondig anders uitzien.

Klaar voor een wereld die niet snel zal ophouden met veranderen. En ook klaar voor onze

toekomstige generaties studenten. Met het Learning and Innovation Center zullen zij zich

geen bibliotheek- of studiefaciliteit kunnen inbeelden die niet te hunner beschikking staat.

ZwembadHet zwembad op campus Etterbeek is al lang aan een brood-

nodige renovatie toe. Niet alleen (topsport)studenten en andere

VUB’ers, maar ook buurtbewoners en nabijgelegen scholen staan

hiervoor te springen. Dankzij een investering vanuit de Brusselse

regering, komt er bovenop de al langer geplande update ook

een upgrade: er zal ook een instructiebad worden gebouwd. Het

spreekt voor zich dat het vernieuwde VUB-bad toonaangevend zal

zijn op het vlak van duurzaamheid.

Gebouw XY

Met niet minder dan 650 studentenkamers, 14 state of the art

auditoria en leslokalen, vertrekken voor studentenverenigingen, een

concertzaal, een expositieruimte en een herrezen KultuurKaffee,

geeft gebouw XY een pracht van een antwoord aan de stijgende

capaciteitsdruk op de VUB-faciliteiten. Zowel het ontwerp als de bouw

geschiedt daarbij volgens de laatste stand der duurzame zaken.

VUB2020 raakt menig cultuur- en caféliefhebber in het nostalgische hart:

het KultuurKaffee is niet meer. Maar niet getreurd: als een feniks zal het uit zijn as

herrijzen. Het KK is dood, lang leve het KK!

Ook het zwembad op campus Etterbeek

wordt future proof. En dankzij nieuwe

leslokalen, studentenkoten en ruimtes

voor ontspanning en cultuur, kunnen we

hen in groeiende getale even warm

blijven ontvangen.

www.vub.ac.be/2020

VUB begint aan bouw nieuwe studentenkotenDinsdag begint aan de Triomflaan de voorbereidende fase van de werken

aan het Project XY. Dat project betekent 33.100 vierkante meter nieuw-

bouw op de VUB-campus met studentenwoningen, klaslokalen en een

plaats voor cultuur en ontspanning. Tegen 2020 moeten ook het nieuwe

zwembad en het eerste deel van de wetenschapscampus er staan. . .

Concertzaal

Concertzaal

Vertrekkenvoor studenten-verenigingen

Vertrekkenvoor studenten-verenigingen

Expositie-ruimte

Expositie-ruimte

HerrezenKultuurKaffee

HerrezenKultuurKaffee

auditoria / leslokalen

14studentenkamers650

- VUB2020 VUB2020 - 3938

Learning and Innovation Center

Tussen de Pleinlaancampussen van de

VUB en ULB rijst binnenkort, op initiatief

van de Brussels University Alliance die

beide universiteiten verenigt, een Learning

and Innovation Center op. Dit centrum

gaat uit van een geïntegreerde visie op

kennisverwerving en -deling, waarmee het

het klassieke bibliotheekconcept opentrekt.

Naast een klassieke boekenverzameling,

zal het ook multimediaruimtes, werkzones

en opleidings- en vergadervertrekken

huisvesten. Het wordt een inspirerende

ontmoetingsplaats voor studenten en on-

derzoekers, waar de nieuwste doorbraken

in baanbrekende technologie zullen worden

toegepast en onderzocht.

Kazernekoten

Ook samen met de ULB start de VUB binnenkort met een proefproject in de vroegere

rijkswachtkazernes aan de Generaal Jacqueslaan, recht tegenover campus Etterbeek.

Dit project omvat de inrichting van 150 moderne koten en de nodige studie- en recreatie-

modaliteiten. En wordt een toonbeeld van duurzame bouw en gebruik. Zo zal er op de site

bijvoorbeeld voedsel worden gekweekt in stedelijke serres. Na een positieve evaluatie zal

het hele terrein worden omgebouwd tot een internationale universitaire wijk met ongeveer

tweeduizend studentenkamers.

Tram 9

De VUB is misschien geen initiatiefnemer maar wel al jarenlang vragende partij: tram 9.

Dit is de langverwachte tramlijn tussen het UZ Brussel en metrostation Simonis. Aldus zal

tram 9 de bereikbaarheid van de Brussels Health Campus sterk verbeteren. De aanleg van

de lijn verloopt in verschillende fasen, waarbij de werfzone stapsgewijs opschuift en de

verkeersstroom met elke stap anders wordt georganiseerd. In het najaar van 2018 zouden

de drie kilometer nieuwe tramsporen er moeten liggen.

my.vub.ac.be/mobiliteit/tram-9

En wie betaalt dat allemaal?Eind mei maakte de Brusselse regering bekend dat er fors geïnvesteerd wordt in drie

bouwprojecten op campus Etterbeek. In totaal wordt er 23,1 miljoen euro vrijgemaakt voor

de renovatie van het zwembad, de ICT-tak van het Learning and Innovation Center en het

reconversieproefproject waarbij er in de vroegere rijkswachtkazernes aan de Generaal

Jacqueslaan studentenkoten worden ingericht. Dit geld komt uit structuurfondsen die voor

de helft door de Europese Unie en voor de helft door het Brussels Gewest worden gedragen.

Voor de eigenlijke ICT-infrastructuur van het Learning and Innovation Center, vond de

Brussels University Alliance dan weer partners in Proximus en Huawei. Om de hoge

ambities te realiseren, is er nood aan uitgebreide verbindingsmodaliteiten van allerlei

slag, zoals de grensverleggende 5G-mobielenetwerktechnologie. En de VUB en ULB

herbergen dan misschien wel de nodige theoretische en toegepaste kennis, wat de

onderhouds- en gebruiksexpertise betreft, is de participatie van deze ambitieuze

telecombedrijven van essentieel belang.

BUILDINGTHE FUTURE VUB2020

- VUB2020 VUB2020 - 40 41

INTERNATIONAAL

Erasmus+-geld voor mobiliteit van en naar China en Cuba

Het Erasmus+-programma, dat onder andere het Erasmus

Mundus-programma vervangt, voorziet in ondersteuning voor

mobiliteit van en naar niet-EU-landen. Vanaf academiejaar 2015-

2016 is er Europees geld voor Chinese en Cubaanse bama’s,

doctoraatsstudenten en onderwijzers die naar Brussel afzakken.

In de omgekeerde richting is er in eerste instantie enkel financiële

ruggensteun voor doctorandi en onderwijzend personeel.

VUB haalt banden aan met Braziliaans universiteitennetwerk

Eind 2014 ondertekenden rector Paul De Knop, vicerector

Internationaal Beleid Jan Cornelis en professor Rosana

Valéria de Sauza e Silva een samenwerkingsakkoord. Prof de

Souza e Silva is executive director van de Grupo Coimbra de

Universidades Brasileiras, een consortium dat 70 Braziliaanse

universiteiten herbergt. Zowel op het vlak van onderwijs als

onderzoek zal de VUB meer met deze universiteiten uitwisselen

en samenwerken. Meer, want het academische verkeer tussen

Brussel en Brazilië was al redelijk intens. In 2013 was de VUB er

nog op academische missie, via de Science Without Borders- en

Erasmus Mundus-programma’s werden er al heel wat contacten

gecultiveerd en proffen zoals Mathieu Vinken (Farmacologie) en

Philippe Humblé (Toegepaste Taalkunde) geven er al jaren les.

EU-CELAC-top strijkt neer op campus Etterbeek

In aanloop van de diplomatieke top tussen de EU en de CELAC (Comunidad de

Estados Latinoamericanos y Caribeños) die in juni jongstleden in de Leopoldswijk

plaatsvond, streken Europese en Latijns-Amerikaanse en Caribische staatshoofden en

regeringsleiders twee dagen lang neer op campus Etterbeek voor een academische

top. Deze breidde een vervolg aan de eerste samenkomst in zijn soort, die in 2013

in Santiago de Chile werd gehouden. De toen aangevatte zoektocht naar manieren

om duurzame, substantiële en participatieve intercontinentale samenwerkingen te

ontwikkelen tussen academische gemeenschappen,

sociale middenvelden, private sectoren en regeringen,

werd in Brussel verdergezet. De VUB voorzag niet alleen

in de nodige faciliteiten, maar ook in de inhoudelijke

voorbereiding van de top, waaraan academici en

vertegenwoordigers uit 40 landen deelnamen.

De VUB krijgt een China-EU

Confuciusinstituut. Hiertoe werden

op dinsdag 30 juni, tijdens een

bezoek van de premier van de

Volksrepubliek Li Kequiang aan

België, de nodige handtekeningen

geplaatst. Het Confuciusinstituut legt

zich toe op onderwijs, onderzoek en

dienstverlening. Zo zal het de bestaande

VUB-China-expertise ondersteunen

en aanvullen. Het Confuciusinstituut zal daarbij niet alleen interuniversitaire samenwerking stimuleren, maar ook banden

aanhalen tussen de academische wereld, de overheid en het bedrijfsleven, in zowel Europa als China. Als VUB-instelling zal

het Confuciusinstituut daarbij uiteraard onderhevig zijn aan het principe van Vrij Onderzoek. Het instituut plaatst zich daarmee

in de traditie van de historische Verlichting: verschillende verlichters, van Leibniz tot Voltaire, liepen hoog op met de Chinese

wijze uit de zesde eeuw voor Christus. www.chinanetworkvub.eu

VUB OPENT CONFUCIUSINSTITUUT

Liever voetballen in Brussel dan

Gentse haven bezoekenDe Boliviaanse president Evo Morales (mid-

den) toonde zich gisteren van zijn sportiefste

kant. In de sporthal van de Brusselse VUB

hees hij zich in zijn voetbalplunje voor een

partijtje zaalvoetbal tegen Boliviaanse expats

in ons land. . .

De Tijd, 10 juni 2015

- INTERNATIONAAL INTERNATIONAAL -42 43

STUDENTEN

De introductie van de VUB-wormburger werd ook door de internationale pers gesmaakt.

Brussels university becomes first commercial kitchen to serve up insect-based foodStudents will eat anything these days - or at least in Brussels, Belgium, where one university has started serving insect-based

food in its canteen, making it the first commercial kitchen in the country to offer such exotic cuisine.

Diners can expect to feast on buffalo worm burgers and worm nuggets - the latter was introduced after the burgers proved

popular. The tasty critter dishes were introduced in October and are set to remain a staple on the menu, and they will be served

every two to three weeks. [...]

According to a report from the UN’s Food and Agricultural Organization, insects are a good source of protein and “are healthy,

nutritious alternatives to mainstream staples such as chicken, pork, beef and even fish”. There are also environmental benefits,

with insects releasing less greenhouse gases than livestock and rearing insect produce does not require clearing land.

The Independent, 5 november 2014

Reeds vier VUB-topsporters naar Rio 2016Op het moment van schrijven, telt de VUB reeds vier topsportstudenten die een

kwalificatie voor de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro wisten af te

dwingen. Zij zijn vlinderslagspecialist Louis Croenen (Lichamelijke Opvoeding en

Bewegingswetenschappen) en de VUB’ers van de nationale hockeyploeg, de Red

Lions Loïck Luypaert (Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen),

Florent Van Aubel

(Communicatiewetenschappen)

en Amaury Keusters

(Postgraduaat Sport-

management). Maar zij

waren absoluut niet de enige

kanshebbers – en er is nog

maar een fractie van de tickets

uitgedeeld...

Koortsachtigheid van de bovenste plank: het Vrije Podium van start

Het afgelopen academiejaar ging het Vrije

Podium van start, een studenteninitiatief

dat, zowel letterlijke als figuurlijke, podia

biedt aan iedereen die iets creatiefs wil

brengen of doen. Dus niet alleen toneel,

maar ook improv, standup of andere

comedy, revues, en eigenlijk wat je ook

maar bedenken kan, is welkom op het

Vrije Podium. Voor hun eerste productie,

DNA & Andere Verhalen, ontving de groep

financiële steun van de Studentenraad.

www.hetvrijepodium.be

Studenten- en stuvoraadfakkels van Hooft naar Hufkens

De studentenraad wordt vanaf dit

academiejaar in een enigszins nieuw jasje

gestoken. Naast de facultair verkozenen,

werden er in maart slechts vier studenten

uit een universiteitsbrede kieskring gekozen.

Vanaf dit jaar verder slechts één vicevoorzitter

(in de plaats van twee).Tegelijkertijd worden

de bevoegdheden van de studentenraad

uitgebreid: hij duidt nu ook de studentenvertegenwoordigers in interne organen aan (vanaf

dit academiejaar ook in de faculteitsraad en het faculteitsbestuur). Jonathan Hooft, die

de studenten- en stuvoraden vorig academiejaar voorzat, wordt opgevolgd door Isabeau

Hufkens. Vicevoorzitter wordt Michael Spronck. studentenraad.vub.ac.be

Michael Spronck en Isabeau Hufkens

VUB BlueAssist mee

Op initiatief van agogiekstudente

Dorien Dockx en met de ruggensteun van

rector De Knop, nodigde BlueAssist de

VUB-gemeenschap in november uit om

blijk te geven van haar behulpzaamheid.

BlueAssist is een hulpmiddel dat houvast

biedt aan mensen die moeite hebben met

het stellen van eenvoudige hulpvragen,

zoals bijvoorbeeld personen met een

verstandelijke beperking, beginnende

dementie of een taalachterstand.

www.blueassist.eu

Saint-Vé opnieuw veiligerGisteren trokken Brusselse studenten samen met de praalwagens opnieuw door de binnen-

stad voor de jaarlijkse optocht Saint-Vé. Die staat dit jaar in het teken van de oorlog. Ook de

veiligheidsmaatregelen werden dit jaar terug verscherpt. Drie jaar geleden viel er tijdens de stoet een

dode. [...] Het thema van de optocht was dit jaar ‘Wereldwijde oorlog, Geen wereldoorlog?’ De studenten

willen iedereen erop attent maken dat in het jaar waarin België de Eerste Wereldoorlog herdenkt er

wereldwijd nog veel oorlogen zijn.

Het Laatste Nieuws, 21 november 2014

- STUDENTEN STUDENTEN -44 45

ALUMNI

(TIJDELIJKE) SLUITING KK BRENGT

MASSA VOLK OP DE BEEN Het KultuurKaffee, ons allen welbekend en -bemind, ligt plat. Dat

werd op 24 januari gevierd met een spetterend afscheidsfeest. In

afwachting van zijn fysieke herrijzenis op campus Etterbeek, leidt

het KK momenteel een nomadisch bestaan. Onder de noemer

BANG! besprenkelt het de Brusselse kaart met cultuur.

Alumnus Yves Van Ingelgem is ‘Innovator of the Year’Chemie- en materiaalingenieur Yves Van Ingelgem werd in mei door het prestigieuze MIT

Technology Review uitgeroepen tot Belgische Innovator of the Year. Na zijn studies aan de faculteit

Ingenieurswetenschappen, richtte Yves, onder de vleugels van het VUB-incubatiecentrum ICAB, het

bedrijf Zensor op. Zensor specialiseert zich in de ontwikkeling van erg gevoelige industriële sensoren.

Stokpaardje zijn de sensoren die vroegtijdig corrosie vaststellen, waarvan de meerwaarde vandaag

vooral wordt gedemonstreerd bij offshore windturbines. Lang voordat traditionele methodes hier lucht

van krijgen, signaleert Yves’ technologie mogelijke problemen. Terwijl de gevolgen van het structurele

inbeuken van wind en zeewater op deze turbines vroeger handmatig moesten worden gecontroleerd,

doen Zensor-sensoren dat constant en op basis van de reële toestand. Hierdoor wordt windenergie

productiever en goedkoper. En dat is dus ook MIT Technology Review niet ontgaan.

Twijfelen mag“Ik heb vooral geleerd dat twijfelen mag. Vragen stellen, onderzoeken, een open blik behouden,

dat vind ik bijzonder waardevol. Onderwijs moet mensen leren dat twijfelen toegestaan is, dat

vragen stellen tot vooruitgang leidt. Het belang van het Vrij Onderzoek heb ik dus heel sterk

meegekregen.” In het nulnummer van het nieuwe VUB-magazine Henri vroeg Fran, student aan

de Specifieke Lerarenopleiding, Raymonda Verdyck, CEO van het GO!, wat ze nog meedraagt

van haar opleiding aan de VUB. “Het is tof om te horen dat het DNA van de VUB hetzelfde

gebleven is,” voegt Raymonda daaraan toe. “De vorming en opleiding die ik heb gekregen,

koester ik tot vandaag. Ik hoop, Fran, dat je dat over 40 jaar ook mag zeggen. En ook dat de

VUB tegen dan haar kernwaarden nog steeds behouden heeft.”

Studenten halen band aan met alumni

Afgelopen winter organiseerde de

VUB Foundation voor het eerst

een Telethon. In navolging van

buitenlandse voorbeelden, belden

studenten alumni op. Dit om de

band tussen afgestudeerden

en hun alma mater niet te

laten verwateren. Daarnaast

wilde Foundation enkele

geldinzamelideeën toetsen aan

hun oordeel.

Bij alles wat je hoort of ziet, moet je vraagtekens plaatsen

“Ik kreeg ooit een onvoldoende

omdat ik dingen zei die ingingen

tegen de theorieën van de prof, maar

de algemene sfeer op de universiteit

moedigde ons wel aan om niet

alles zomaar te aanvaarden. En

daar heb ik later mijn voordeel mee

gedaan,” zegt Stefan Blommaert.

“Als journalist kan je niet anders dan

kritisch zijn. Bij alles wat je hoort of

ziet, moet je vraagtekens plaatsen.

Geschiedenisstudenten zijn daar

met vakken als Historische Kritiek

dubbel in gedrild.”

ALUMNI -- ALUMNI46 47

BEKNOPTE RESULTATENREKENING

VAN HET BOEKJAAR 2014

BOEKJAAR 2014 BOEKJAAR 2013

Bedrijfsopbrengsten (+) 232.657.745,38 222.362.331,97

A. Opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening 209.357.407,93 215.956.394,38

A.1. Overheidstoelagen en subsidies - basisfinanciering (1ste geldstroom) 110.139.716,30 101.928.034,35

A.2. Overheidsbijdrage fundamenteel basisonderzoek (2de geldstroom) 29.812.680,17 29.180.810,80

A.3. Overheidsbijdragen toegepast wetenschappelijk onderzoek (3de geldstroom) 37.421.682,82 42.141.712,16

A.4. Contractonderzoek met de privé - sector en wet. dienstverlening (4de geldstroom) 10.558.331,46 22.722.936,61

A.5. Andere opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening 21.424.997,18 19.982.900,46

B. Waardewijziging projecten in uitvoering 5.120.456,31 -11.224.883,62

C. Geproduceerde vaste activa 0,00 0,00

D. Giften, schenkingen en legaten 1.904.953,78 1.512.956,29

E. Andere bedrijfsopbrengsten 16.274.927,36 16.117.864,92

Bedrijfskosten (-) 222.696.533,72 220.586.803,04

A. Aankoop goederen 3.956.754,38 5.791.363,80

B. Diensten en diverse goederen 54.415.108,68 54.228.521,08

C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toelichting XI, A2) 150.816.376,52 143.878.387,13

D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op IVA en MVA 13.766.055,51 13.316.409,79

E. Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen 4.768,43 -63.344,63

F. Voorzieningen voor risico’s en kosten -1.739.000,00 761.250,00

G. Andere bedrijfskosten 1.476.470,20 2.674.215,87

Bedrijfsoverschot (bedrijfstekort) 9.961.211,66 1.775.528,93

Financiële opbrengsten (+) 7.286.969,74 9.728.300,42

Financiële kosten (-) 2.384.459,52 1.804.899,73

Overschot (tekort) uit de gewone activiteiten 14.863.721,88 9.698.929,62

Uitzonderlijke opbrengsten (+) 43.448,71 195.215,74

Uitzonderlijke kosten (-) 75.223,58 161.654,66

Overschot (tekort) van het boekjaar 14.831.947,01 9.732.490,70

ACTIVA

Vaste activa 263.981.779,93 267.516.162,22

I. Oprichtingskosten 0,00 0,00

II. Immateriële vaste activa 337.710,82 407.397,82

III. Materiële vaste activa 262.025.651,33 264.254.984,16

IV. Financiële vaste activa 1.618.417,78 2.853.780,24

Vlottende activa 288.511.507,42 277.487.028,46

V. Vorderingen op meer dan een jaar 2.337.917,91 2.225.429,10

VI. Voorraden en projecten in uitvoering 717.216,71 645.597,05

VII. Vorderingen op ten hoogste een jaar 40.183.117,80 31.306.615,12

VIII. Geldbeleggingen 195.141.934,58 195.087.660,63

IX. Liquide middelen 45.851.627,14 44.355.164,71

X. Overlopende rekeningen 4.279.693,28 3.866.561,85

Totaal 552.493.287,35 545.003.190,68

PASSIVA 31-12-2014 31-12-2013

Eigen vermogen 425.484.190,31 412.355.320,54

I. Gevormd vermogen 1.187.031,26 1.187.031,26

III. Herwaarderingsmeerwaarden 0,00 1.361.689,01

IV. Aangelegde fondsen 382.538.443,47 363.937.748,69

V. Overgedragen overschot (tekort) 27.671.456,93 31.440.198,70

VI. Kapitaalsubsidies 14.087.258,65 14.428.652,88

Voorzieningen 4.600.000,00 6.339.000,00

Schulden 122.409.097,04 126.308.870,14

VIII. Schulden op meer dan een jaar 22.689.370,18 24.153.655,93

IX. Schulden op ten hoogste een jaar 73.818.122,91 78.014.422,68

X. Overlopende rekeningen 25.901.603,95 24.140.791,53

Totaal 552.493.287,35 545.003.190,68

BEKNOPTE BALANS VAN

DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

31-12-2014 31-12-2013

BEKNOPTE BALANS -- RESULTATENREKENING48 49

NIEUWE STRUCTUUR VOOR DE UNIVERSITEIT

Eddy Van Gelder

Voorzitter Raad van Bestuur

Els Consuegra

Ondervoorzitter Raad van Bestuur

Patrick De Baetselier

Vicerector Onderzoeksbeleid

Yvette Michotte

Vicerector Onderwijsbeleid

Jan Cornelis

Vicerector Internationaal beleid

Viviane Jonckers

Vicerector Studentenbeleid

Hugo Thienpont

Vicerector Innovatie-

en valorisatiebeleid

Een sterk team in 2015-2016

De nieuwe structuur omvat minder bestuursorganen en een afgeslankte Raad van Bestuur.

Voortaan zijn dit de belangrijkste bestuursorganen:

• Inrichtingsorgaan: Universiteitsraad

• Bestuursorgaan: Raad van Bestuur met nog 10 effectieve leden

• Academisch advies-en beslissingsorgaan: Academische Raad

• Uitvoerend orgaan: Directiecomité

Bij de nieuwe structuur hoort eveneens het nieuwe vicerectoraat Innovatie- en valorisatiebeleid.

Ook de rectorverkiezingen verlopen voortaan anders. Nieuw is onder meer dat de studenten

de rector van de universiteit rechtstreeks mee verkiezen. Dat zal de eerste keer het geval zijn

in het voorjaar van 2016.

Voor de VUB is het realiseren van een efficiënte, slagkrachtige en goedbestuurde organisatie een

belangrijke strategische doelstelling. Daarom heeft de universiteit een nieuwe governance-structuur

gekregen. Deze gaat in het academiejaar 2015-2016 van start.

Als rector heb je vooral

een sterk team nodig “

”

EEN STERK TEAM IN 2015-2016 -- NIEUWE STRUCTUUR VOOR DE UNIVERSITEIT50 51

GESCHIEDENIS

181 jaar vrijheid van denken en onderzoek in Brussel

De Vrije Universiteit Brussel is ontstaan uit de Université Libre de Bruxelles (ULB). Deze werd, in

eerste instantie als Université Libre de Belgique, gesticht in 1834 door Pierre-Théodore Verhaegen,

een liberale Brusselse advocaat. Verhaegen wil een universiteit onafhankelijk van kerk en staat,

een plek waar academische vrijheid werkelijk heerst.

In de tweede helft van de negentiende eeuw wordt op de ULB de Vlaamse studentenkring

Geen Taal, Geen Vrijheid opgericht. Deze eist onder meer een leergang in de Nederlandse

Rechtstaal. In 1935 worden de doctoraatsjaren in de Rechten uiteindelijk verdubbeld. In 1963

kunnen studenten in vrijwel alle faculteiten Nederlandstalige cursussen volgen.

1969-2015

In het academiejaar 1969-1970 start de autonome Vrije Universiteit Brussel. De splitsing in

een Nederlands- en Franstalige universiteit wordt met de wet van 28 mei 1970 definitief een

juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De nieuwe VUB bouwt in de jaren 70

een gloednieuwe campus op de grens tussen Etterbeek en Elsene en een medische campus,

met toonaangevend universitair ziekenhuis, in Jette. De universiteit groeit in sneltempo en

verwerft al snel een prominente plaats in de nationale en internationale academische wereld.

De rectoren van de Vrije Universiteit Brussel

Aloïs Gerlo 1969 - 1974

Roger Van Geen 1974 - 1978

Bart De Schutter 1978 - 1982

Oscar Steenhaut 1982 - 1986

Sylvain Loccufier 1986 - 1990

Jean Renneboog 1990 - 1991

Robert Dejaegere 1991 - 1994

Els Witte 1994 - 2000

Ben van Camp 2000 - 2008

Paul De Knop 2008 - 2016

Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven erkend als culturele archiefinstelling

Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven, CAVA voor de vrienden, draagt

sinds het afgelopen academiejaar het kwaliteitslabel ‘erkende culturele archiefinstelling’.

Hiermee onderschrijft de Vlaamse regering de professionaliteit van dit verbond tussen het

VUB-universiteitsarchief en het Centrum voor Vrijzinnig Humanistisch Erfgoed vzw.

CAVA huisvest een steeds groeiende schat aan historische parels met betrekking tot het

vrijzinnig humanisme in het algemeen en onze alma mater in het bijzonder. De collecties

vullen elkaar schitterend aan, wat een hele hoop nieuwe onderzoeksmogelijkheden opent.

En toont dat de VUB en vrijzinnigheid onlosmakelijk verbonden zijn.

Het afgelopen jaar organiseerde CAVA verhaalavonden over de wortels van de Vlaamse

vrijzinnigheid en Brusselse studentikoziteit. Het hield ook een studiedag over de omgang

met mondelinge bronnen en werkte mee aan diverse tentoonstellingen. Het centrum

bekleedt een unieke positie in Vlaanderen en Brussel – en speelt deze troef graag uit door

met andere archiefinstellingen samen te werken in verschillende projecten.

Check de collectie op cavavub.be en bekijk de eigenlijke stukken, liefst op afspraak, in

lokaal B0.33 op campus Etterbeek.

ERKEND CULTUREEL ARCHIEF -- GESCHIEDENIS52 53

CAMPUS ETTERBEEK Pleinlaan 2

1050 Brussel

02 629 21 11

www.vub.ac.be

INFOPUNT STUDENTEN Gebouw D1.02

02 629 20 10

info@vub.ac.be

BRUSSELS HEALTH CAMPUS Laarbeeklaan 103

1090 Brussel

02 477 41 02

CAMPUS KAAI Nijverheidskaai 170

1070 Brussel

02 520 18 10

UZ BRUSSEL Laarbeeklaan 101

1090 Brussel

02 477 41 11

info@uzbrussel.be

www.uzbrussel.be

UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL Antoine Dansaertstraat 70

1000 Brussel

02 507 14 32

associatie@vub.ac.be

www.universitaireassociatiebrussel.be

VESALIUS COLLEGE Pleinlaan 5

1050 Brussel

02 614 81 70

vesalius@vub.ac.be  

www.vesalius.edu

Verantwoordelijke uitgever

Prof. dr. Paul De Knop

Rector Vrije Universiteit Brussel

Realisatie

Vrije Universiteit Brussel

Dienst Marketing en Communicatie

Pleinlaan 9

1050 Brussel

02 629 12 98

marcom@vub.ac.be

Foto’s

Opmaak

Keppens Design & Communication

Wil je op de hoogte blijven van alles wat er aan de Vrije Universiteit Brussel gebeurt?

Abonneer je dan gratis op onze elektronische nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar

marcom@vub.ac.be. Bezoek ook ons online communicatieplatform www.vubtoday.be .

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

Yann Bertrand David Plas

Greet De Gendt Jan Puttevils

Tineke D’haese John Stapels

- ADRESSEN COLOFON -54 55

vub.ac.be