a a l t e n s e m u s e a

nr 3 * november * 2012nr 3 nr 3 de panne

Aaltense Musea • Markt 12 Euregionaal museum voor de vrijheid• Aaltens Historisch museum (AHM)

Post- en bezoekadres Markt 14 - 7121 CS Aalten Telefoon 0543 - 471797 - Fax 0543 - 471681 E-mail adres: info@aaltensemusea.nl Website: www.aaltensemusea.nl Website: www.markt12.nl Postgirorekening: 43.60.025 Bankrekening: 3105.03.779 (Rabobank) KVK 40120837

RedactieraadMiep Geesink-Wisselink, Ab Hoefman Adri Hogewoning, Henk LensinkErik Nijman, Thea Onnink-Stronks Columnist: Gerhard te VoortwisStriptekenaar: Ronald PeetOpmaak: LammersDtp.nl, Aalten De Panne verschijnt driemaal per jaar (ISSN 1384-7198)

OpeningstijdenZie pagina 31

BestuurTon de Vries, voorzitter Ria Theissen, secretarisAndré Heersink, penningmeesterGerrit Doornink, Ada GussinkloHerman Onnink, Jon Temming, Yvonne Wikkerink

DirecteurGerda Brethouwer

Stichting VriendenWilma Winkelhorst-van Engeldorp Gastelaars, voorzitter Anjo van Houten, secretaris Rob Nieman, penningmeester Gerrit Doornink, Geb Garretsen, Carla Kole-Vredebregt

Lidmaatschap De contributie voor het lidmaatschap van de Vereniging Aaltense Musea bedraagt minimaal € 15,- per kalenderjaar.

in deze uitgaveTen geleide - Gerda Brethouwer 1Organisatie 5HAN-onderzoek 6VVV 7Markt 12 10Wie is dat dan? 18Column - Gerard te Voortwis 20Gastenboek 22Interview - Huug Haijtink 23Open monumentendagen 26Gelderse Museumdag in teken van dialect 27Dialektverhalen 29Agenda en openingstijden 31

OmslagfotoTijdens de Yad Vashem uitreiking werd een muzikaal optreden verzorgd door twee achterkleinkinderen van Salli Meijler.

32e jaargang nummer 3 - december 2012

c o l o f o n

1

de panne

t e n g e l e i d e

Op hen bouwt en drijft de organisatie van de musea en VVV. Dat geldt ook voor de circa 1000 leden en zakelijke vrienden die onze musea steunen. Wisselexposities en diverse activiteiten door het jaar heen zorgen voor een regelmatige opfrisser, waardoor de terugkerende bezoeker en verschillende groepen telkens weer worden verrast. Het gastenboek getuigt stelselmatig van ontroering, bewondering en aanmoediging door jong en oud. Opvallend is het onverwachte enthousiasme bij de ‘toevallige’ toerist die in de Achterhoek zo’n parel heeft ontdekt. Kortom, de Aaltense Musea staan volop in de belangstelling en hebben een vaste plek verworven. Niet alleen in de Achterhoek, maar ook in de Euregio.Het bevestigt ons in onze overtuiging de ingeslagen koers van de Aaltense Musea en VVV voort te zetten met een ‘sprong voorwaarts’. Om de komende jaren op het gebied van presentatie bij-de-tijd te blijven (allerlei nieuwe, eigentijdse technieken zijn beschikbaar, maar ook kostbaar) en om het werven van bezoekers een impuls te

geven (met gebruikmaking van de nieuwe media) moeten wij creatief zijn. Daarvoor zijn extra middelen nodig. Wij sluiten momenteel allianties met partijen die met ons mee willen denken, ons op onderdelen ondersteunen. Zo is er een samenwerking met De Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), waar kansen worden verkend voor de toeristische verbindingen in de euregio. U leest verder op in de Panne hoe ook u daar wellicht een rol in kunt spelen. Extra middelen zijn ook nodig voor het onderhoud van de drie gebouwen -rijksmonumenten - waarin de musea gehuisvest zijn. Helaas wordt het in de huidige crisistijd steeds lastiger om financiële bijdragen te verkrijgen. Overheden leggen prioriteiten elders en dat is ook begrijpelijk. Maar we beseffen allen ook steeds beter hoe belangrijk het is de geschiedenis te kennen om van daaruit verder te gaan. Wij verwerven graag eigen inkomsten. We nodigen nieuwe mensen uit vriend te worden. Ook bestaan er mogelijkheden voor schenkingen en nalatenschappen. Om het belang van de

De Aaltense Musea zijn een succes. Er komen ruim 12.000 be-zoekers per jaar, waarvan zo’n 4000 scholieren uit de Achter-hoek en het Duitse grensgebied. De aanvulling euregionaal in de titel van het museum wordt met verve vormgegeven. Meer dan 130 vrijwilligers stellen inmiddels hun vrije tijd beschikbaar - de een meer, de ander minder - voor allerhande werkzaamhe-den. Dat is een hoog aantal, kenmerkend voor het naoberschap in Aalten.

c o l o f o n

2

de panne

Aaltense Musea te versterken, hebben we ook uw betrokkenheid en bijdragen hard nodig. U kunt de Vereniging Aaltense Musea bijvoorbeeld ook een schenking doen of een legaat nalaten. Iedere schenking is zeer welkom. Omdat wij een erkend museum zijn en ANBI (Algemeen NUT Beogende Instelling) zijn schenkingen fiscaal aftrekbaar. Voor informatie hierover kunt u uiteraard altijd met mij contact opnemen.

De Aaltense Musea -vooral ook in combinatie met de VVV- willen graag dat de geschiedenis levend en betekenisvol blijft. Met het euregionaal museum van de vrijheid. Markt 12, streven wij ernaar een actieve rol te spelen in de verbindingen en sociaal-culturele uitwisselingen. Daarbij stellen wij de universele rechten van de mens centraal. In de praktijk blijkt dat de unieke geschiedenis van Markt 12 nog niet aan belang heeft ingeboet.Dit werd ook nog eens duidelijk door het project ‘Onderduiker/Untertaucher’, waarin jongeren geïnspireerd door de geschiedenis van het pand in WOII, een theaterstuk maakten onder leiding van theatergroep Lupe uit Osnabrück en de Nederlandse beeldend kunstenaar Theo van Delft. Het project werd ondersteund door de Euregio Grenswerte (Interreg). Via onze site kun u een impressie krijgen van het eindresultaat. Wij gaan graag door in samenwerkingsverbanden, zoals deze met onze partner Augustachacht Osnabrück. Met onze Duitse partners onderzoeken wij ook op welke wijze wij het voorgenomen project ‘Dader/Täter’

samen kunnen ontwikkelen. Wij worden daarin gesterkt door de diverse verhalen, die onze medewerkers optekenen van hen die het nog meemaakten en van hen, die de gevolgen tot op heden nog steeds ervaren. Een joodse onderduiker in De Heurne samen met een gedeserteerde Duitse soldaat. Het klinkt afstandelijk en ver weg, maar wat als deze Duitse soldaat geboren is aan Nederlandse zijde en zich ook Nederlands voelt tot het uitbreken van de oorlog? Hoe zijn leven op kop kwam te staan en hoe dit zijn verdere leven heeft beïnvloed zegt veel over hoe wij met elkaar omgaan, toen en nu. Vandaar ook dat wij kiezen voor tentoonstellingen waarin verhalen worden verteld die heel actueel zijn. Dat geldt ook voor de volgende expositie ‘Krabbels en Klodders’ (vanaf 1 februari 2013) over spotprenten en -tekeningen uit de oorlog. Elk jaar opnieuw blijkt wel hoezeer het verleden actueel blijft; dat is met name rond 4 en 5 mei maar ook bij andere gelegenheden, zoals de Yad Vashem uitreikingen. Hendrik Wiggers en zijn vrouw Aleida Wiggers-Meijnen van de ‘Wolboom’ in Dale, werden op 11 oktober jl. in ons museum postuum geëerd met de onderscheiding Yad Vashem. Op de medaille die uitgereikt werd staat: “Hij die één mensenleven redt, redt de gehele mensheid.” De uitreiking gaf ook vertrouwen in de sociale binding van mensen, het helpen van elkaar in moeilijke tijden, solidair zijn, gastvrij onthalen en delen. Dat is waarin Aalten zich destijds onderscheidde en dat is wat we nu vooral

3

de panne

willen voortzetten: het belang van de vrijheid om te zijn wie je bent met respect voor de waarden en opvattingen van anderen. Dat gaat van heel klein (pesten op school) naar heel groot: de oorlogen ver weg (en zo dichtbij). Dat gaat ook over het samen genieten van het goede en het aanpakken van nieuwe kansen om anderen daarin te laten delen.

Het is opvallend dat toeristen en recreanten ons meer en meer opzoeken, uiteraard vanwege de mooie omgeving, de vele routes. Ik ben ervan overtuigd dat de reden ook onze gastvrijheid is, dat wij rustig blijven, ons niet gek laten maken en vooral ook samen plezier willen maken. Tijdens de gratis museum dag kon men bij ons deelnemen aan een minicursus Aaltens plat met een echt ‘Plat Praot Bewies’ na een kort examen. Met veel humor deelden we de verschillende eigen(aardig)heden van onze streek. Dat doen wij natuurlijk ook met onze ‘springlevende’ VVV!

De VVV voorzieningen Aalten, Dinxperlo en Bredevoort gaan onverminderd stevig door vanuit een onafhankelijke positie. Onze VVV heeft een stevig fundament: we zorgen zelf voor de exploitatie en de drie vestigingen zoeken de samenwerking op waar dat mogelijk is. Wij hopen zo een bijdrage te kunnen leveren aan het promoten van activiteiten, cultuur, natuur en alle mooie dingen die onze fraaie Achterhoek te bieden heeft!

Inmiddels zijn er nieuwe speciale producten met name uit Aalten (en de regio) in

ons souvenir- en verkoopassortiment opgenomen. Deze producten worden regelmatig afgestemd op de activiteiten zoals de tentoonstellingen. Zo zijn er regelmatig in de vitrine producten te zien en te koop, die direct of indirect met het museum en de exposities te maken hebben: knoopsieraden (hoornindustrie), geborduurde tassen en portefeuilles en fotomapjes (tentoonstelling Knap Goed). U kunt de bijzondere expositie “Knap Goed”, nog tot 13 januari 2013 bezoeken, en anderen er op wijzen. De tijd gaat soms sneller dan menigeen denkt. Dan zal het volgens de samenstellers toch zeker weer zo’n 50 jaar duren voor de mooie stukken opnieuw uit de dozen gehaald worden. Met de tentoonstelling willen wij het beeld bijstellen, dat vrouwen in de Achterhoek - en in het bijzonder in Aalten -alleen maar ‘saaie’ zwarte klederdracht hebben gedragen. Nu droeg men wel veel zwart, ook vanwege de rouw, maar dit was zeker niet altijd klederdracht. Vrouwen uit de bovenlaag van de burger- én boerenbevolking volgden meestal de mode. Mode en streekdracht lagen in de Achterhoek dus dicht bij elkaar en zijn op complexe wijze met elkaar verbonden. We gaan uit van een aanpak die noodzakelijkerwijs ook over landsgrenzen heen kijkt omdat de maatschappij niet ophoudt bij de grens. Met minder focus op de nostalgische weergave van ‘het’ boerenleven. Weet u dat u zelf ook Knap Goed back to the future kunt gaan? Er zijn nog enkele patronen van de Flapperdress uit 1926 verkrijgbaar. Speciaal voor ons is deze zwierige en opvallend eigentijdse jurk nagemaakt, in de hal te zien en als patroon

4

de panne

in een oplage van 10 stuks te koop. U kunt de jurk dus op maat naar uw eigen smaak aanpassen, bijvoorbeeld voor de kerst, of hem voor een feestje futuristisch uitwerken. Wij sluiten de expositie af met een finis-sage met korte lezingen over mode en dracht in de Achterhoek, de verbinding met de euregio en de geschiedenis van de familie Driessen. In Duitsland heeft men (historici, musea etc.) altijd meer aandacht gehad voor de invloed van de industrie op de toegepaste kunsten. De textielindustrie is voor de ontwik-keling van Aalten belangrijk geweest. Voor een grensstreek die historisch en maatschappelijk zo verbonden is met haar oosterburen is het dan ook niet meer dan logisch dat aansluiting wordt gezocht.

Wij willen ook nieuwe netwerken, ver-bindingen en samenwerkingsverban-den aangaan. We starten (gefaseerd) met de fabrikantenfamilie Driessen en de relatie met Bocholt. Pascal Krayen-brink, student Universiteit Nijmegen, Duits-Nederland studies, heeft ons daarin ondersteund. Hij legde met zijn onderzoek een basis, die wij op dit mo-ment uitwerken met vertegenwoordi-gers van de regio (Winterswijk), de stad Bocholt en het Textielmuseum. U moet denken aan gezamenlijke producten zoals wandel- en fietsroutes Aalten-Bo-cholt, mogelijk breder met Winterswijk-Vreden, exposities en uiteraard educatie, zoals lesprogramma’s. Ons museum is

5

de panne

er klaar voor. Leest u maar het verhaal van Gerhard te Voortwis: “We zijn het eerste en volgens Google enige Euregionale mu-seum! Daar gaan we stevig op door, wij doen dat graag voor u, maar nog liever samen met u!

Elke dag valt iets te vierenin het groot of in het kleinslacht de schapen, fok de stierenschenk de wijn en breng ons bierenmazzelpikken die we zijnelke dag valt iets te vierenin het klein of in het grootoostenwind raast door de kierenblaast de deur uit z’n scharnierenlegt de fundamenten bloot.....

Elke dag valt iets te vierenin het groot of in het kleinhoe de tijden ook kunnen tierenen de mensen kunnen klierenwees je ware, dump de schijn......

De Dijk - Scherp de zeis, 2011http://youtu.be/s8BBJnKyH-k

o r g a n i s at i e

Nieuwe vrijwilligers Het afgelopen jaar is ons team vrijwilligers versterkt met de volgende personen:

Gerrit Hinkamp Registratie commissie Collectiebehoud en -beheerGerhard te Voortwis Commissie Expositie en commissie VerhalenJoke Haytink Balie museumPeter Dikschei Balie museumEveline van Eijk Balie VVV-agentschapSonja Rexwinkel Vertalingen NL-Duits/Commissie PR en CommunicatieNel Erlee Commissie Verhalen

6

de panne

H a n - o n d e r z o e K

Wat hebben wij tot nu toe gedaan? Er is vooral veel onderzoek gepleegd. De Aaltense Musea staan sterk in haar schoenen. Op welke punten kunnen we haar nog verbeteren? Er is een actieplan opgesteld met daarin onze doeleinden, maar ook met onze beperkingen. Deze zijn tot in detail besproken met de directeur Drs. G.J.H. (Gerda) Brethouwer. Wat is het plan voor de aankomende periode?Op dit moment plegen enkele studenten onderzoek naar (bestaande) projecten in de Euregio. U kunt hierbij denken aan een samenwerking tussen de Aaltense Musea en andere bedrijven, winkels, musea, hotels en andere instanties. Andere studenten focussen zich op VVV kantoren in de omgeving. Er is al communicatie gelegd met de VVV in Winterwijk. Dit is ons startpunt. Des te meer informatie daar te vinden is voor toeristen, des te sneller tonen zij interesse.Men kijkt ook naar de huidige toeristische routes. Is hier ruimte voor verbetering? Zo ja, op welke punten kunnen de Aaltense Musea

Geachte lezers, Mogen wij ons even voorstellen? Wij zijn een groep Duitse en Nederlandse studenten. Wij studeren Internationale Communicatie aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Onze opdracht is: het aantal bezoekers per jaar verhogen. Wij voelen ons vereerd en doen er alles aan om de Aaltense Musea te helpen.

hier een sterker strategisch punt maken? Wat zijn de verder plannen?Veel mensen zitten tegenwoordig op Groupon en Sweetdeal. Dit zijn websites waar mensen bieden op speciale acties. Wij willen graag kijken hoe wij de Aaltense Musea hierbij kunnen betrekken. Dit is namelijk een goede methode om de Aaltense Musea te promoten.Wij willen de vrijwilligers van het museum, graag betrekken bij ons onderzoek. Een enquête wordt binnenkort verstuurd. Uw kennis is noodzakelijk voor ons onderzoek. De uitslag willen wij ook graag bespreken met U. Vandaar dat wij proberen een vergadering te plannen waar veel vrijwilligers van de organisatie aanwezig kunnen zijn. Mocht U nog vragen hebben, dan kunt U ons bereiken via ee.altuntas@gmail.com

Met vriendelijke groeten,Studenten HAN research groep 1 CSA-D01

7

de panne

v v v

De gezamenlijke presentatie van de VVV Aalten, VVV Dinxperlo en VVV Bredevoort op de Farm & Countryfair, was een geslaag-de activiteit. Onze samenwerking kan zeker nog groeien, maar deze activiteit leende zich goed voor het gezamenlijke doel: het promoten van velerlei activiteiten, cultuur, natuur en alle overige bijzonderheden van onze mooie Achterhoek. We mochten gratis gebruik maken van een prachtige

tent op een centrale plaats van het terrein. Het thema dat we hadden gekozen was ‘Fietsen in de Achterhoek’ en in onze stand hadden we de belangrijke onderdelen van het fietsen in onze regio vormgegeven door het plaatsen van onder andere het ‘Rustpuntenbord’, de picknicktafel met toe-passelijk in fietskleding aangeklede pas-pop en een overheerlijke (nep)lunch. De welbekende oude fiets van het museum

De zomerevenementen waarbij we dit jaar als VVV aanwezig waren, onder andere de FAM restantenmarkt, om onze zogenaamde ‘winkeldochters’ te lozen, hebben voldaan aan onze verwachtingen. Uiteraard mag het altijd beter en meer maar we zijn tevreden.

8

de panne

kreeg een ruime plaats in de stand, evenals de tegenhanger een heel moderne E-Bike. Diverse sponsoren hebben bijgedragen aan het verwezenlijken van de inrichting van onze stand. Uiteraard waren we hier erg blij mee. Er was veel (ook gratis) folderma-teriaal aanwezig, evenals leuke souvenirs, fietskaarten, routebeschrijvingen e.d.. Ver-

der hadden we een leuke puzzeltocht voor kinderen uitgezet over het gehele terrein. Ze konden hiermee leuke prijzen winnen. De uiteindelijke prijswinnaars mochten hun prijs de week na de Fair in ontvangst

nemen in het museum. Met dank aan de vele medewerkers van zowel het museum als de VVV als aan de sponsoren, kunnen we terugzien op een geslaagde aanwezigheid op de Farm & Countryfair 2012!Het succesvolle arrangement ‘Meimaand/Fietsmaand’, hebben we voortgezet door er een aantrekkelijk zomerarrangement

van te maken. Deze bevat eveneens flyers met actiebonnen voor bijzondere activitei-ten en de deelname van het museum en de plaatselijk horeca. Voor de herfst/win-terperiode hebben we een arrangement

9

de panne

ontwikkeld dat specifiek voor wandelaars is samengesteld, op dezelfde basis als de genoemde fietsarrangementen. Voor 2013 willen we onze creativiteit verder aanboren om nieuwe mogelijkheden te ontwikkelen met betrekking tot de fiets- en wandel-routes, zodat we onze bezoekers weer wat ‘nieuws en anders’ kunnen laten zien.

Inmiddels zijn er nieuwe speciale produc-ten met name uit Aalten (en de regio) in ons souvenir- en verkoopassortiment op-genomen. Ook hebben we buiten de reeds bekende Museumwijnen (rood en wit), wijnen uit de Achterhoek ( rood, wit en rosé) met bijpassende namen : Goodgaon’, ‘Uutblaoz’n’ en ‘Weerkomm’n’, toegevoegd. Bovendien zijn er regelmatig producten in de vitrine te zien en te koop die direct of indirect met het museum en de exposities te maken hebben, zoals b.v. knoopsieraden, (hoornindustrie) geborduurde tassen en portefeuilles/fotomapjes e.d. (Knap Goed). Deze producten worden regelmatig afge-stemd op de exposities/tentoonstellingen. Zo nodig aangepast en vervangen.

Er zijn reeds vele berichtgevingen in de verschillende media verschenen, maar in deze uitgave van ‘de Panne’ kan niet wor-den voorbijgegaan zonder melding te ma-ken van de roerige tijden binnen de VVV Achterhoek en het Achterhoeks Bureau voor Toerisme. Zoals u inmiddels wel heeft vernomen zijn beide organisaties failliet ge-gaan. Ten overvloede wordt hier nogmaals vermeld dat de 23 Achterhoekse VVV’s die buiten het faillissement van de vestigingen

in Doetinchem, Winterswijk, Montferland en Zutphen vallen, overeind blijven.

Deze 23 VVV’s blijven open! Naast de voorzieningen in onze gemeente Aalten, Dinxperlo en Bredevoort betreft het kantoren van Vorden, Doesburg, Borculo, Neede, Eibergen, Lichtenvoorde, Groenlo, Ruurlo, Gorssel, Lochem en de agentschap-pen in Varsseveld, Steenderen, Zelhem, Ulft, Hummelo, Terborg, Hengelo, Bronkhorst, Barchem en Laren. Deze ondernemers zijn geen partij in het faillissement, want ze zor-gen zelf voor de exploitatie. Zij kunnen het VVV-merk blijven voeren. Het is de bedoe-ling dat de Website ‘VVV Achterhoek’ even-eens in de lucht blijft, zodat alle genoemde VVV’s de informatie van hun gebied kunnen blijven uitdragen.

Uiteraard zijn wij als vrijwilligers van de VVV Aalten blij dat wij door kunnen gaan met onze activiteiten en hopen zo een bijdrage te kunnen leveren aan het promoten van activiteiten, cultuur, natuur en alle mooie dingen die onze fraaie Achterhoek te bie-den heeft!

de panne

10

Zomaar een lapje is niet te vinden, dus gaat de hele oranje parachute op bezoek. Mevrouw Rave-Aalbers komt namelijk niet

De handen op de 1e Broekdijk pakken gretig de parachutestof vast en laten het gedurende het gesprek nauwelijks meer los . Riek Rave-Aalbers (88 jaar oud) wil zo heel graag nog een keer een lapje parachutestof vasthouden. Het museum gunt haar dat plezier graag. En… wie weet dat er zo bij mevrouw nog meer herinneringen naar boven komen over de oorlog en over haar Aaltense leven.

m a r K t 1 2

Met de parachute op stap.

of nauwelijks meer buiten.Ze heeft er duidelijk schik in. Meteen meldt ze spits: “is niet wit, hé”. De stof is gelukkig wel dezelfde als de stof die zij zo goed kent. Liefkozend gaan de handen af en aan over de stof. Af en toe knijpt ze er flink in tijdens het ophalen van haar vele herinneringen. Ze gaat er voor zitten; ze heeft zich duidelijk voorbereid : “Op 26 juni 1943, ik was 18, was er ’s nachts een bombardement hierachter, ’t was late ’s aovends; verschrikkelijk ging ’t der heer’…” In de buurt van hun huis, toen ook al op de 1e Broekdijk, stortte richting IJzerlo een vliegtuig neer en vloog in brand. De meeste parachutisten waren meteen dood of verbrandden levend… de parachutes hingen in de bomen. Vader moest de volgende dag de lichamen en de parachutes ophalen. Vader Aalbers, de oprichter van het nu nog bestaande transportbedrijf Aalbers, was de enige in Aalten die in die tijd (nog) een vrachtauto had, “een piepklein ding”, vertelt Riek.

Ze krijgt van vader één van de parachutes, een witte. Meteen gaat ze, toen net 18, aan

11

de panne

Van: Ger van der HoffVerzonden: zondag 14 oktober 2012 17:08Aan: ‘AALTENSE MUSEA’Onderwerp: Hartelijk dank!

L.S.Op 12 oktober zijn wij (15 heren) buitengewoon plezierig rondgeleid in uw Museum Markt 12.Graag sturen we u wat plaatjes met het verzoek die door te willen geven aan mevrouw Wilma Winkelhorst als blijk van onze waardering.

Namens de Happy Hour Heren van de Loohorst Apeldoorn,Ger van der Hoff

de slag en naait witte bloesjes voor alle meisjes van de 1e Broekdijk, toen nog iets minder bevolkt dan nu … maar zeker meer dan 15: “o zo völle” zegt ze, “met van die korte mouwtjes, ’t was juni, hè”.

Ze naaide de bloesjes zo uit d’r hoofd, ze had niks geen cursus gevolgd of zo. Om

bedaNkje

de beurt moesten de kinderen bij de naaimachine gaan staan… en dan knipte en naaide ze . “Jao”, zegt ze eenvoudig maar met een glimlach, ”ik had der gevuul veur, geleuf ik.“

De vijftien heren luisteren geboeid.

12

de panne

Yad vasheM plechtigheid op 11 oktober 2012

Toen in 1941 de eerste razzia’s in Nederland plaatsvonden, zocht de Aaltense Salli Me-ijler met zijn gezin een onderduikadres. Dat viel niet mee, maar uiteindelijk vonden ze een plek bij de familie Wiggers, die met hun negen kinderen op een afgelegen boerde-rij, midden in de bossen woonden. Hendrik Wiggers had kort daarvoor tegen zijn vrouw gezegd: “ik hoop dat er geen joden komen, maar als ze komen, laat ik ze niet gaan.”

Via de zoon Arthur Meijler raakte vader Wig-gers daarna betrokken bij andere verzets-

activiteiten, zoals de Knokploeg Aalten. Die vergaderden in de boerderij. Op 20 april 1944 werd de groep verraden. Ook Wiggers werd opgepakt en kwam via concentratie-kamp Vught, Sachsenhausen, Auschwitz, Gross-Rosen, tenslotte terecht in concen-tratiekamp Mittelbau-Dora bij Buchenwald, waar hij op 11 februari 1945 is gestorven. De onderduikers werden niet gevonden en hebben dankzij de hulp van het echtpaar Wiggers de oorlog overleefd.

Uit dankbaarheid voor alles wat de familie

Deze middag werden Hendrik Wiggers en zijn vrouw Aleida Wiggers-Meijnen uit de buurtschap ‘de Wolboom’ in ons museum postuum geëerd met d e onderschei-ding van Yad Vashem. De medaille die daarbij uitgereikt wordt, is speciaal voor Yad Vashem ontworpen en verbeeld op symbolische wijze de woorden van de Talmoed: “hij die één mensenleven redt, redt de gehele mensheid.”

De dochters Wiggers namen onderscheiding in ontvangst.

13

de panne

Wiggers voor hen heeft gedaan, heeft de familie Meijler er voor gezorgd dat de heer en mevrouw Wiggers nu postuum deze be-langrijke onderscheiding toegewezen kre-gen. Op 11 oktober j.l. hebben hun doch-ters de onderscheiding in ons museum in ontvangst genomen. In een volle hal werd stilgestaan bij het echtpaar Wiggers. Verschillende sprekers kregen het woord, waaronder Paul Meijler namens zijn familie. Tot slot werd een dank-

Dit lied was geschreven met bloed en niet met inktHet is geen lied dat de vogels in de bomen zingenHet is het lied dat een volk zong tussen instortende murenHet lied gezongen met geweren in de hand

Daarom, zeg nooit dat je je laatste weg gaatHoewel bewolkte luchten de dag bedekkenHet uur waar we naar verlangd hebben is nabijEn onze voetstappen zullen de boodschap brengen:Hier zijn we!

woord gesproken door Jan Wikkerink, na-mens de familie Wiggers.Tijdens deze bijeenkomst zong de achter-kleinzoon van Salli Meijer, Zimli Haas, het partizanenlied ‘Zog nit keyn mol’ van Hirsch Glik. Dit lied werd in vele kampen gezon-gen en gespeeld aangezien het in enkele regels de ziel en de essentie van het joodse verzet blootlegde. De twee laatste couplet-ten luiden:

Jan Wikkerink tijdens zijn dankwoord.

14

de panne

visit to aalteNse MuseuM aNd uNveiliNg of the MeMorial at berkeNhove

Dinsdagmiddag 12 juni vond op begraafplaats Berkenhove de onthulling plaats van een gedenkzuil. Deze onthulling werd verricht door de oudste zoon van verzetsstrijder Cornelis Ruizendaal en Kenneth Scott uit Canada, neef van Andrew Duncan, de leider van het Britse peloton dat bij de bevrijding van Aalten, in maart 1945, was betrokken. Naar aanleiding van deze onthulling was er voorafgaand een bezoek van -veelal Engelstalige- nabestaanden aan het museum.

Hier werden zij gastvrij onthaald en kregen het een en ander aangeboden. Een museumbezoek met Engels sprekende rondleiders was ook geregeld. Dat dit alles hoog gewaardeerd werd blijkt wel uit onderstaande mail (ingekort):

We would like very much to express our thanks to the staff at the Aaltense Museum for the wonderful hospitality we received during our recent visit to Aalten and Berkenhove for the unveiling of the memorial column on June 12 2012.

Burgemeester Berghoef in gesprek met de buitenlandse gasten.

15

de panne

We found the exhibition fascinating and informative, and very impressive in that it shows the horror of occupation and the war, but is forward looking to a better future. Thanks also to all who provided the lovely refreshments.The unveiling ceremony was so moving and dignified and so well organised. It was a privilege to be there. It was wonderful to see the honour and respect that my father’s air crew and the Grenadier guards and Mr Ruizendaal are held in.We very much enjoyed our visit to your country and the courtesy and friendliness of its people, but most of all for the wonderful memories we will have of our visit to you.

Thank you very much for making us so welcome.With our best regards,

Colette TaylorRita TaylorCaroline Boydell

Fijn om te weten dat we als medewerkers en vrijwilligers nog zoveel mogen en kunnen betekenen voor anderen, in dit geval de nabestaanden en familieleden van mensen die nog steeds aan de Tweede Wereldoorlog herinnerd worden.

16

de panne

gelegerd iN gelderlaNd

In de gemeente Aalten vonden in het ka-der van Gelegerd in Gelderland uiteenlo-pende activiteiten plaats. De kernen Aalten en Dinxperlo richtten zich op WO 11 en Bredevoort op de 16e en 17e eeuw.

De activiteiten in de kern van Aalten von-den plaats op 26, 27 en 28 juni. Het 3 da-gen durende festival werd geopend op de Markt. Daar was deze dagen ook een Bandritzer

geplaatst. Een soort con-tainer waarin bezoekers een korte tijdreis maak-ten langs verschillende episodes uit de Gelderse militaire geschiedenis.In en rond de Aaltense Musea waren allerlei activiteiten. Op het bin-nenplein stond een grote legertent, speurtochten voor kinderen van de ba-sisschool, rollenspel, en als traktatie een raketje (ijsje). Verder nog de ex-positie Calmeyer-joden, en in de projectruimte een expositie van vernuf-tig hergebruik van mate-riaal uit de oorlogsjaren. O.a. een trouwjurk en doopjurk van parachute-stof.

De afsluiting van het pro-vinciaal erfgoedfestival

Tijdens de zomer van 2012 stond Gelderland in het teken van ‘Gelegerd in Gelderland’: Een drie maanden durend erfgoedfestival, met volop aandacht voor het militaire verleden van de Provincie. De organisatie lag in handen van stichting Gelders Erfgoed, Gelders Archief, Gelders Genootschap en CODA Museum. Het festival werd financieel ondersteund door de Provincie Gelderland.

17

de panne

vond plaats op 22 september op de Gin-kelse Heide in Ede. Deelnemende organisa-ties konden zich daar presenteren. Ook de Aaltense Musea waren daar met een kraam aanwezig om m.n. het verhaal van Markt 12 onder de aandacht te brengen. Democra-tie, vrijheid en gelijkheid zijn geen automa-tismen. Het zijn verworvenheden die ook verloren kunnen gaan en die bewaakt moe-ten worden. Ook konden we aansluiten bij de actualiteit over het recht op vrijheid van

Aaltense Musea en de VVV waren aanwezig bij de afsluitende manifestatie op de Ginkelse Hei. Foto Herman Vreeman

meningsuiting. We nodigden het publiek uit om zelf een mening op te schrijven op kaartjes en die op het prikbord te hangen. Daarover stonden discussies om over na te denken: Heb ik het recht om kwetsende opmerkingen te verwijderen? Wanneer is iets kwetsend? We hebben op deze prach-tige dag de Aaltense Musea weer goed on-der de aandacht van het publiek gebracht, met ook voor ons vaak leerzame reacties om over na te denken.

Trui Hoitink, vroedvrouw in Aalten, heeft heel veel baby’s in Aalten op de wereld geholpen.Zij was van beroep vroedvrouw, maar werd later directrice van het bejaardencentrum ‘Zand-zicht’, naast St. Bernardus in Bredevoort. Nog weer later werd zij directrice van het bejaarden-centrum ‘dr. Jennyhuis’ in Dinxperlo.Er kwamen prachtige verhalen over haar en uit al die verhalen sprak genegenheid voor deze vrouw. Natuurlijk kunnen we niet alle reacties plaatsen, maar eentje hebben we eruit gehaald, omdat zij tevens de winnares is van deze prijsopgave:

18

de panne

w i e i s d at d a n ?

‘De Panne’ was nog maar nauwelijks bij de leden in de bus, of de oplossingen stroomden binnen! De mevrouw op de foto met de pop in haar armen, was een bekende Aaltense! Heel bekend!

Jeanet Papiermole-Kool.Zij schreef: “In de midden jaren vijftig en daarna, heeft dhr. W.H. Papiermole, destijds huisarts te Bredevoort/Aalten, bij gebrek aan een verloskundige, veel thuisbe-vallingen gedaan. Er was in die jaren voor de hele regio slechts 1 gyneacoloog; deze was niet in het bezit van een rijbewijs en dus aangewezen op een auto met chauffeur. Bij moeilijke bevallingen kreeg dhr. Papiermole deskundige assistentie van Trui Hoitink en de kraamvrouw kon thuisblijven. Sa-men hebben ze wel zo’n 400 be-vallingen gedaan. Hij bewaart zeer goede herinnerin-gen aan Trui Hoitink.”

19

de panne

En nu de volgende, moeilijke opgave!

Deze keer vragen we u:

• Wie herkent u op de foto

• Wat was er aan de hand, welke gebeurtenis

• Waar is deze foto genomen

Stuur uw oplossing (mocht u niet alle drie de vragen kunnen beantwoorden, stuur toch in, want wie weet?) naar theaonnink@upcmail.nl of geef het, t.a.v. de Panne, schriftelijk af bij de balie in ons museum.We zijn benieuwd! Veel succes.

20

de panne

c o l u m n g e r H a r d t e v o o rt w i s

voor de troepeN uit...

Sinds kort hebben we de primeur: onze eigen Achterhoekse homoboer die onder televisiebegeleiding een man zoekt... “Heel gewoon”, hoorde ik, “en nog een leuke man ook,“… aldus de mensen die het voor-programma zagen. Recent hoor ik dat ie nét-geen-echte-boer is, nét-geen-echte-Achterhoeker. Als het dan manges wel een echte homo is.

Maar tja, dáárvan hebben ze in Amsterdam meer verstand. Zo zegt vorige week een Amsterdamse bekende nog vertrouwelijk tegen mij: “ik kan het altijd zien wanneer het een homo is”. Zeg ik: “behalve de keren dat je het niét ziet… dan wéét je het ook niet”. Ze kéék me aan en begreep me niet: ”Ja, maar ik zie het altíjd, écht waar”. Pfff, geef mij dan maar de Achterhoek.

Natuurlijk zijn we hier tolerant en best-wel-modern. Soms lopen we zelfs voorop. In elk geval lígt het hier anders en gáát het hier anders dan ze in Amsterdam vaak denken. Meestal doemt in Boer-zoekt-Vrouw een aaibaar retro-beeld op van een platteland waar het meestal mooi weer is. Het leven kuiert er voort, niet ingewikkeld en flink ‘slow’. Vaak ziet het er verrassend romme-lig en ouderwets bruin uit. Niet zelden met vee dat ik wel ‘ns mooier heb gezien.

De uitzonderingen zijn trouwens wel weer Achterhoekers. Eentje verbouwt druiven en maakt wijn, de andere boert enorm en groots, hoewel nét an de gunne kante. Dat dan weer wel.Of dit programma ook maar enige bijdrage levert aan de bestrijding van de bevol-kingskrimp in de Achterhoek? Daarin lopen we immers tamelijk voorop.

21

de panne

Begin mei liep de Achterhoek pas écht voor de troepen uit. De algemene dodenher-denking van de 4e mei in Vorden zal anders dan anders ingevuld worden. Ook de Wehr-macht-soldaten die in Vorden begraven lig-gen, zullen officieel herdacht gaan worden. Dat blijkt een brug te ver. Maar wij, WIJ in de Achterhoek, krijgen wel de rechtszaak. En met een oordeel van de rechter waar ko-ning Salomon z’n vingers bij af zou likken. En dat had Amsterdam dan weer niet. Daar doet het 4-mei comité meteen een stap terug , verstomt ter plekke het ontstane rumoer en komt het niet eens tot dialoog.

Aan de vooravond van de verkiezingen lees ik in een gerenommeerd opinieblad dat de Achterhoek meer profijt van Brussel en dus van Europa verwacht, dan van den Haag. Heel goed gezien, lijkt me.

Ons museum is er klaar voor. We zijn het eerste en volgens Google, enige Euregio-nale museum. Het kan dus zomaar verkeren dat we over een paar jaar met de ‘gunne kante’ op die paar provincies doelen die westwaarts, daar achter de IJssel liggen. En dat ‘Krijs Ach-terhoek’ en ’Regio Borken’ voor ons ‘dizze kante’ is: écht één Euregio. Dinxperlo en Süderwick hebben reeds allerlei voorwerk verricht. De Achterhoek kan aan de gang. In Brussel is ‘bestimmt’ geld voor dit soort Euregionaals. Niks ‘slim’ dat anderen dat nog niet zo we-ten. Voordat ze het in de gaten hebben lo-pen wij, samen met Borken, financieel bin-nen, eten de pap met vorken, en zijn zó uit de krimp. Moeten we nu wel in de benen komen….

22

de panne

g a s t e n B o e K

09-06-2012 Heel erg indrukwekkend en leerzaam!Alles ziet er verzorgd uit! Een museum om aan te bevelen!Fam. D, Maassluis.

29 september 2012

Een paar woorden om een inuitwisbare indruk weer te geven:- uitgebreide collectie in het hele museum- emotionele momenten van de oorlogstijd- schitterende kledingtentoonstelling- oude beroepen mooi gerangschikt- mooi oud pand- bijzonder goede uitleg

DANK!S. en H. D. uit Oppenhuizen

16-09-2012

Een ware schatkist! Vol verrassingen!Een genoegen hier rond te lopen en al die informatie tot je te nemen.

A. van B.

23

de panne

i n t e rv i e w

Met huug haijtiNk

Een belangrijk onderdeel van de Aaltense Musea is de educatie. Een enthousiaste groep van vrijwilligers zorgt voor lespak-ketten en rondleidingen aan scholieren van het basis- en voortgezet onderwijs. Net zoals bij andere commissies in het museum heeft deze club een coördinator, die de aansturing verzorgt en contact on-derhoud met bestuur en directeur. Hij heet Huug Haijtink en is sinds een jaar of 3 als vrijwilliger betrokken bij het museum nadat Kees Ruitenbeek hem attendeerde op een oproep in De Panne voor vrijwilligers voor de Gaostok. Na een gesprek met toenma-lig manager Tanja Bruggeman koos Huug voor het verzorgen van rondleidingen in het museum.

Huug werd geboren in 1947 in het Overijs-selse Vollenhove. Als peuter verhuisde hij met het gezin Haijtink naar Eibergen. Toen hij 11 jaar was besloot de familie in het wes-ten van Nederland te gaan wonen. Volgens de ouders waren daar meer mogelijkheden tot ontplooiing wat opleiding en carrière betreft.

Na z’n diensttijd verhuisde Huug naar Wes-tervoort en werd onderwijzer op een basis-school, later vervulde hij die functie op een basisschool in IJzenvoorde bij Doetinchem.

In 1975 werd hij docent aan de Huishoud-school aan de Oranjelaan in Aalten en kwam ook in dit dorp te wonen. Het hoofd-vak dat hij doceerde was engels, maar daar-naast gaf hij les in meerdere vakken.

24

de panne

Huug is getrouwd en heeft 3 kinderen en 5 kleinkinderen. Het kroost woont niet zover van opa en oma vandaan, namelijk Duiven, Eibergen en Dedemsvaart. Geregeld zoe-ken ze elkaar op, al is het maar voor een bakkie koffie. De kleinkinderen ravotten graag in de achtertuin.

In z’n Aaltense tijd als leraar aan de Huis-houdschool was hij betrokken bij de fusie met de Landbouwschool, in 1993 gevolgd door de fusie met wat zou gaan heten Schaersvoorde. Vanaf 1996 gaf Huug les op de lokatie Dinxperlo dat als nevenvestiging van Schaersvoorde fungeert.Hij vond lesgeven interessant en had dit nog met plezier volgehouden tot z’n pen-sionering, maar toen in 2009 de mogelijk-heid voor het laatst zich voordeed maakte Huug gebruik van de VUT.

Sindsdien geniet hij van de vrije tijd die hij invult door te genieten van het gezin, het spelen op de trombone bij de Eendracht in Aalten en het Seniorenorkest Achterhoek te Eibergen. Daarnaast speelt hij bij toneel-vereniging Thalia en functioneert daar af en toe als regisseur. En niet te vergeten; het vrijwilligerswerk voor de Aaltense Musea.Als vrijwilliger bij de musea verzorgt Huug rondleidingen. Meestal geschiedt dat in het Nederlands, maar ook buitenlandse groepen bezoeken het museum. Zeker voor Engelstalige gasten verzorgt Huug als voormalig docent engels, de rondleiding. Onlangs was er een gezelschap Franse scholieren. Bij het museum heeft men toen hulp gevraagd van scholieren vwo-

6 van Schaersvoorde met de taal Frans in hun pakket. Na enige voorbereiding heb-ben deze scholieren hun Franse “collega’s” rondgeleid in de Aaltense Musea. Een bij-komend voordeel was dat voor diverse leerlingen van Schaersvoorde het bezoek een aangename kennismaking was met het museum in de eigen omgeving.

Wat Huug bijzonder interessant vindt zijn de verhalen van getuigen over het leven in dorp en buurtschap, met name tijdens de Tweede Wereldoorlog. Boeiend zijn de ge-beurtenissen en verhalen die door burgers van verschillende kanten belicht worden en zo een geschiedenis bevestigen. Zo is het verhaal van de Joodse vondeling Wil-lem Herfstink, opgenomen in het gezin van “Ome Jan“ Wikkerink, bekend. Huug ver-nam het ooggetuige verslag van bewoners op de Meiberg die spraken over de wande-lingen die mevrouw Wikkerink maakte met een kinderwagen naar de Koningsweg, naar wat later bleek het onderduikadres van de Joodse ouders van de vondeling. Zo wordt een feit van meerdere kanten beves-tigd.Een ander verhaal betreft de onderduik-plek van en Joodse man in de Dinxperlose Heurne, die later gezelschap kreeg van een gedeserteerde Duitse soldaat.

Huug zou eigenlijk nog heel veel verhalen willen natrekken door verschillende oog-getuigen over hetzelfde onderwerp te interviewen. Hij beseft echter dat dit zeer tijdrovend is en de tijd dringt; Ooggetuigen sterven uit.

25

mooie uitdaging om dergelijke situaties goed in de hand te houden.Huug vindt het werk als vrijwilliger bij de Aaltense Musea interessant maar houdt voldoende afstand om niet persoonlijk te worden betrokken. Als het beleid een be-paalde aanpak voorschrijft wat hem eigen-lijk niet aanspreekt, zal hij toch kiezen voor het volgen van het nieuwe beleid. Zeker bij een instantie als de Aaltense Musea met di-verse museum-onderdelen en veel vrijwill-gers een goed standpunt.

Huug, hartelijk dank voor het interview en nog vele genoegljke jaren als vrijwilliger bij de Aaltense Musea gewenst!

De Aaltense Musea zijn een boeiend ge-heel, dat zich volgens veel bezoekers goed kan meten met het bekende Anne Frank-huis in Amsterdam. De tentoonstelling met name in Markt 12 is geen statisch gebeu-ren, maar er is veel te zien en te horen. Ook de benaming “Markt 12” is aangepast en heet thans “Markt 12 Euregionaal museum voor de vrijheid”. De tienerkamer aan de voorzijde op de eerste verdieping voldoet niet meer en zal worden heringericht. Dit vereist weer aanpassing van het lespro-gramma, een taak waar commissie Educatie en dus Huug, bij betrokken is.

In Kreis Borken, aldus Huug, wordt momen-teel een brochure vormgegeven waarin alle musea met voor scholen interessante the-ma’s in die Kreis worden betrokken en als enige buitenlandse de Aaltense Musea. Het project kan veel bezoekers opleveren en mocht dat het geval zijn dan zullen Duits sprekende rondleiders hard nodig zijn. Ge-lukkig telt het museum momenteel ruim 110 vrijwilligers. Daarnaast zijn de diverse ruimten niet geschikt om al te veel bezoe-kers tegelijk te herbergen. Hier ligt nog een

26

o p e n m o n u m e n t e n d a g e n

de opeN MoNuMeNteNdageN op 8 eN 9 septeMber haddeN dit jaar als theMa groeN vaN toeN.

In de gemeente Aalten had de officiële opening plaats bij scholtenboerderij Beest-man op de Haart .Daar reikte wethouder Ted Kok de gemeen-telijke monumentenprijs 2012 uit aan de familie Kasten voor hun grote inzet bij de restauratie van dit rijksmonument.

Tevens werd hier een wandelroute langs de bomen in het centrum van Aalten gepre-senteerd en een fietsroute langs de graven in de gemeente Aalten.In deze laatste route heeft ook de commis-sie Marcktmeester van onze Musea een be-langrijk aandeel gehad.

Op de beide Open Monumentendagen werden door Marcktmeester rondleidin-gen verzorgd op diverse begraafplaatsen , waarbij belangstellenden veel aan de weet kwamen over bijzondere personen uit de Aaltense, Bredevoortse en Dinxperlose ge-schiedenis en door het verhaal van deze

personen ook veel over de historie van onze gemeente.

Zowel de bomenroute als de route langs de begraafplaatsen zijn bij onze VVV-balie verkrijgbaar.

27

de panne

g e l d e r s e m u s e u m d a g i n t e K e n va n d i a l e c t

het theMa voor de jaarlijkse gratis MuseuMdag was dit jaar “ Moet je horeN “ .

De commissies Gaostok en Marcktmees-ter, beiden actief binnen de Aaltense Musea, hadden dit thema aangevat om op zaterdag 20 oktober activiteiten te organiseren rondom het dialect.

Voor de kinderen was er een raadspel waarbij ze op verschillende plekken in het museum konden luisteren naar verhalen in

het Achterhoeks, Limburgs, Amsterdams, Zeeuws en Fries.De volwassenen waren in de gelegenheid deel te nemen aan een minicursus Aaltens plat. Na het afleggen van een kort examen kwam men in het bezit van een echt “Plat Praot Bewies“.

28

de panne

Leden van de Dialectkring Achterhook en Liemers lazen op gezette tijden voor uit eigen proza en poëzie en de heren Hans Beernink en Wim Jansen van het Dinxper-lose duo Alles Andès oogsten met hun liedjes in de streektaal veel succes.

De ruim 150 mensen die deze dag bezoch-ten wisten de georganiseerde activiteiten zeer te waarderen hetgeen bleek uit de ge-houden bezoekersenquete.

29

de panne

d i a l e c t v e r H a a l

deur Miep geesiNk-wisseliNk

scheurdegrei

Achter ‘t linker aanrechtdeurken in mien ol-dershuus stond altied ‘n mendjen met köp-kes veur dageleks gebroek. ‘t Was langwer-peg en passen mooi op ‘t schap. ‘t Worden ‘t “köpkesbenneken” eneumd. De köpkes, meest witte, ronde kummekes zonder oor, wonnen daor samen met enke-le vereenzaamde schöltjes, dee soms hap- en snapdiensten verrichtten. Dit spul bi-j mekare heetten dan “scheurdegrei”. Mis-schien wal zo eneumd umdat ‘t kapot kon vallen, want scherven neume wi-j in dialect “scheurde”.

Of ‘t mooie porseleinen servies, dat bi-j de meeste mensen bov-ven in de kaste stond, daor ok onder veel wet ik neet. Dat leep in ieder geval minder risico umdat dat allene met ne visite op taofel kwam.Zo geleidelek an worden den huusraod uut-ebreid. Der kwam-men bekers veur kindere en “kop en schotel” was ‘n aardeg cadeau um te gevven of te kriegen.

En wat gebeurn der bi-j ‘t ge-broek? Mansleu, jao veural man-sleu, gotten den thee of koffie

eerst in ‘t schöltjen um ‘t dan daoruut op te drinken. Mien vader deed daor ok an met. Hee wol ok altied ‘n deep schöltjen. Toch was ‘t wal ‘s ne knooieri-je.

Dat scheurdegrei was te koop in winkels, maor ok op markten. Vrogger hadden ze daor gin kraom veur neudeg. De etalage was gewoon de bestraoting. En waor dat spul eigenlek hen kwam, was neet zo inte-ressant. Toch was de naam Petrus Regout Maastricht al bekend, zelfs hier in den Ach-terhook. Mien moder neumen ‘t wal ‘s. As ‘t grei daor emaakt was, was dat te zene an ‘t merkteken onder de köpkes, ne sfinx, ‘n wat

30

de panne

ondudelek beeld deels op ‘n beest gelie-kend. Dat leidden tot ‘t volgende.

Ton één van onze kindere zon jaor of dree/vere was, ginge wi-j samen naor de markt. Daor was völle te zene, veur ons allebeide. Maor de interesses verschilden nogal. Ter-wijl ik bezeg was de broodneudege vita-minen veur ons gezin in te slaone, zag ik op-ens dat ‘t kaerltjen drok bezeg was veur ne kraom, ne echten kraom, met “scheurde-grei”. Achter mekare lichtten hee köpkes en schöltjes op, bekek de onderkante en zet-ten ‘t spul weer neer. Ik schrokke, maor zag gelukkeg nog gin scheurde. “Waorumme doo’j dat?” vroog ik. ‘t Antwoord was: “Ja, ik moet even kijken of hier ook een varkentje onder staat!” Daormet bedoelen hee den sfinx dén hee thuus ok teggen was ekom-mene.

Ja, zo hebt völle dinge eur verhaal. De fa-briek van Petrus Regout besteet volgens mi-j al lange neet meer. Maor wat hef ze ‘n spoorn achter-elaotene! Spoorn waoran de mensheid völle plezeer, gemak en genot belaefd hef. ‘t Had maor één naodeel: a’j ‘t leten vallen, was ‘t kapot!

Zaoterdag 1 september j.l. was ne bezun-dern dag. Onze Oudheidkundige Werkge-meenschap ADW, Aalten, Dinxperlo, Wisch, bestond 50 jaor. ‘t Worden “evierd” bi-j “De Radstake”, Heelweg. Den gehelen dag, van-af 10 uur.ADW, ‘n breurken van ons museum. Allema-ole bezeg met “vrogger tied”. Lid wezzend hiervan ginge wi-j al vrog op pad, en ‘t wor-

den ne mooien, gezellegen dag. Met ‘n vol programma, en alles leep as ne trein.Der wazzen zelfs twee antiek-taxateurs, be-kend van ‘t programma Schatgraven van Omroep Gelderland: Ger de Ree en Willem Oderkerk, dee onzen “pronk of pröttel” wal ‘s wollen bekieken. Dat was ‘n leuk onder-deel van ‘t programma. Ne aparte zale, De Radstake hef der völle, was “in-ericht” veur ‘t openbare spraekuur van dizze heren. I-j mosten zelfs ‘n nummertjen haaln um an de beurte te kommen. ‘t Was vermakelek um te zene hoo de mensen, meest vrouw-leu, eure schatten beschermden veur at ze der met op taofel kwammen. ‘t Bracht al met al gezellege spanning met.

Zélf zat ik ok met ‘n buultjen met inhold op schoot te wachten op de keuring. Met nummer 31 was ‘t zo wied. Veurzichteg zet-ten ik miene zorgenkindere op de taofel, want ze wazzen wat brekhafteg. “Ha,” zei Ger de Ree, “porselein, dat is mijn meest geliefde onderwerp!” En net as dat kaerltjen indertied draejen hee ‘t spul umme um de onderkante te bekieken. Daorbi-j opmar-kend: “Dat zijn ouwetjes. Dat moet ik even opzoeken.” Resultaat: ‘t porselein is van Pe-trus Regout, emaakt in 1870, van laeftied bezunder. Weineg financiële weerde van-waege de brekhaftegheid.

Zollen miene veurmoederen ‘t ewettene hebben: “Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast”!?

31

de panne

14 juli 2012 t/m 13 januari 2013eXpositie “ kNap goed “

13 januari 2013fiNissage “kNap goed“Middag met lezingen door Fenny de Heus, Thea Schipper e.a.

1 februari t/m eind mei 2013eXpositie “krabbels eN klodders“ Spotprenten en – tekeningen uit de Tweede Wereldoorlog.

agenda

Mei t/m september:dinsdag t/m zaterdag 10 - 17 uurzondag Museum 14 - 17 uur

Oktober t/m april:dinsdag t/m vrijdag 10 - 17 uur zaterdag 14 - 17 uurzondag Museum 14 - 17 uur

o p e n i n g s t i j d e n a a lt e n s e m u s e ae n v v v

Museum gesloten op maandag - VVV gesloten op zondag en maandagFeestdagen: (zie: www.aaltensemusea.nl)

32

de panne

Meerdink JUWELIER AALTEN

haartsestr. 2 0543-472622

www.meerdinkjuwelier.nl

www.blekkinkmakelaardij.nl

de panne

t e n g e l e i d e

Aalten tel.: (0543) 47 27 88

Dinxperlo tel.: (0315) 65 37 09

Eibergen tel.: (0545) 29 24 57info@owmachterhoek.nl

In úw voordeel

Auto voordelig verzekeren?

www.owmachterhoek.nl

- SINDS 1974 -

Broekstraat 34 Roelvinkstraat 1Postbus 195, 7120 AD Aalten 7101 GN WinterswijkTel. (0543) 497 575 Tel. (0543) 547 575Fax (0543) 497 579 Fax (0543) 547 579

Email:info@novel.nl

Tevens vestigingen in: Haaksbergen - Bocholt (D)

novel groep 1-6_adv 18-06-2003 18:37c&n Pagina 1

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Novel Groep ZW 11-20041.pdf 29-8-2006 12:19:48

Aaltense Musea, een bezoek meer dan

waard!