De kansen voor de promovendus

By Steve Oosterkamp © 12-09-2013

De kansen voor de promovendus

"Het is fantastisch dat we zijn gepromoveerd. En ik vind het ook verdiend, als je de drie duels

tegen De Graafschap bekijkt. Nu is het zaak om snel over te schakelen op het

eredivisiescenario.” Het waren de woorden van Ruud Brood op woensdag 3 juni 2009,

destijds als trainer van RKC Waalwijk. Amper tien maanden later was degradatie uit de

eredivisie alweer een feit.

Ruud Brood promoveerde in 2009 met RKC naar de eredivisie / Foto: www.blog.fotojeroen.nl

De Jupiler League of de eredivisie, het is een wereld van verschil. Uitwedstrijden bij Telstar

of Almere City voor een paar honderd toeschouwers of snoepreisjes naar de Kuip en de

Arena. In sportief opzicht is de keuze voor elke profvoetballer snel gemaakt. Ook financieel is

het verschil enorm. Werken de eredivisieclubs gemiddeld nog met een begroting van €22,4

miljoen, een niveautje lager geeft men gemiddeld slechts €3,1 miljoen uit per jaar.

Toch slaan lang niet alle promovendi een modderfiguur in de eredivisie. PEC Zwolle

promoveerde in 2012 en verrast sindsdien vriend en vijand, terwijl ook SC Cambuur en Go

Ahead Eagles dit seizoen prima mee lijken te komen. Maar hoeveel clubs slagen erin om na

promotie zich structureel op het hoogste niveau te nestelen? En hoe vaak gebeurt het dat een

ploeg in het eerste seizoen na promotie, alweer degradeert uit het hoogste niveau? Om hier

achter te komen heb ik de resultaten van de seizoenen 1991/1992 tot en met 2011/2012 onder

de loep genomen. Landen die ik onderzocht heb zijn: Nederland, België, Spanje, Duitsland en

Engeland.

Nederland

Resultaten promovendi in de Nederlandse eredivisie.

Kijkend naar de eredivisie, zien we dat 40% van de clubs direct na promotie weer degradeert.

Voor 17,5% valt het doek in het tweede seizoen en 42,5% weet langer dan twee jaar het hoofd

boven water te houden op het hoogste niveau. In lang niet alle gevallen is dan al sprake van

een „structurele eredivisionist‟, maar drie seizoenen op rij eredivisie is een vrij lange periode

van extra sponsorinkomsten, extra kaartverkoop en extra TV-gelden. Een redelijke periode

dus ook om de begroting structureel op te schroeven, te werken aan een sterkere spelersgroep

en organisatie, en zo de aansluiting bij de middenmoot te vinden.

België

Resultaten promovendi in de Belgische Eerste Klasse.

Bij onze zuiderburen ligt de verhouding heel anders. Slechts 29,3% van de ploegen degradeert

rechtstreeks en 9,8% vliegt er in het tweede jaar uit. Maarliefst 61% weet zich minimaal twee

keer op rij te handhaven. In België sluiten promovendi dus blijkbaar veel makkelijker aan op

het hoogste niveau. De zwakste clubs van de Eerste Klasse verschillen qua niveau dus weinig

met de topclubs uit de Tweede Klasse.

Spanje

Resultaten promovendi in de Spaanse Primera Division.

In Spanje liggen de verhoudingen ongeveer hetzelfde als in Nederland. Van de

gepromoveerde clubs degradeert gemiddeld 37,1% rechtstreeks. In het tweede seizoen valt

voor 16,1% alsnog het doek en 46,8% groeit uit tot „structureel‟ deelnemer op het hoogste

niveau.

Duitsland

Resultaten promovendi in de Duitse Bundesliga.

Bij onze oosterburen zien we dat 35% van de promovendi al na één seizoen weer afscheid

neemt van het hoogste niveau, en 18,3% doet dit na twee jaar. 46,7% van de promovendi

slaagt erin om zich minimaal twee keer op rij te handhaven. Bijzonder verhaar uit Duitsland is

toch wel de prestatie van FC Kaiserslautern in 1997/1998. In het eerste jaar na de promotie

slaagde de ploeg erin om direct de landstitel te veroveren.

FC Kaiserslautern werd in 1998 kampioen, terwijl de ploeg een jaar eerder nog in de

2.Bundesliga speelde. / Foto: www.50jahre.bundesliga.de

In de andere grote competities moeten we ver terug voor dergelijke resultaten. Rekenen we de

kleinere competities ook mee, dan is het Bulgaarse Ludogorets Razgrad het meest recente

voorbeeld. In 2012 werden ook zij kampioen, onmiddellijk na promotie.

Kampioenschappen direct na promotie (alleen competities uit Europese top-10).

Engeland

Resultaten promovendi in de Engelse Premier League.

In Engeland blijkt het voor promovendi het lastigst om aan te sluiten op het hoogste niveau.

Maarliefst 44,4% kukelt er na één jaar alweer uit. Als het eerste jaar eenmaal overleeft is, dan

gaat het meestal wel: 12,7% degradeert in het tweede seizoen na promotie. Slechts 42,9%

slaagt erin om langer dan twee seizoenen op het hoogste niveau actief te blijven.

Totaal

Resultaten promovendi in Engeland, Nederland, Spanje, Duitsland en België, in de periode

1991/1992 tot en met 2011/2012.

“Het tweede seizoen is vaak lastiger dan het eerste”

Het is een veelgehoorde uitspraak wanneer promovendi verrassend goed presteren en zich

uiteindelijk handhaven. Volgens „kenners‟ is het tweede seizoen na promotie vaak lastiger dan

het eerste. Tegenstanders zouden de verrassende club in het tweede seizoen niet meer

onderschatten en het onbekende van de nieuwe club is weg.

Uit deze cijfers blijkt dat bovenstaande uitspraak onjuist is. Maarliefst 37,6% van de ploegen

degradeert al na één seizoen weer uit het hoogste niveau, terwijl slechts 15% in het tweede

jaar degradeert. Van alle promovendi slaagt 47,4% erin om minimaal twee seizoenen op rij te

overleven. De uitspraak “het tweede seizoen is vaak lastiger dan het eerste”, kan dus de

prullenbak in.

Strepen we alle ploegen weg die gelijk weer degradeerden, dan zien we dat van de ploegen

die overblijven, slechts 24,1% alsnog degradeert in het tweede seizoen. Een verschil van 13,5

procentpunt ten opzichte van het eerste seizoen.

Driekwart van de clubs dat het eerste jaar overleeft, overleeft ook het tweede jaar.

Conclusie

Ondanks de grote financiële en sportieve verschillen tussen het hoogste en het tweede niveau,

weten promovendi redelijk aan te sluiten op het hoogste niveau. Bijna de helft van de

gepromoveerde clubs speelt na promotie minimaal drie seizoenen op rij op het hoogste

niveau. De veronderstelling dat het tweede seizoen lastiger is dan het eerste, klopt niet. Dus

het devies voor promovendi: voortaan gewoon dat eerste jaar overleven, dan komt het verder

wel goed!

Zal Go Ahead Eagles dit seizoen in de middenmoot eindigen? / Foto: www.rtlnieuws.nl