Honderd jaar beweging.netin WilrijkIn een goed gevulde Sint-Bavokerk werd op het feest van O. H. Hemelvaart een feestelijkewoord- en communiedienst gehouden als dank voor 100 jaar beweging.net Wilrijk (KristelijkeArbeidersbeweging). Tevens werd 125 jaar encycliek Rerum Novarum herdacht.

beweging.net inWilrijk 100 jaarp.1

Park van Edenp.2

Oud gemeentehuis,nu districtshuisp.3

Een bloemekep.4

Die encycliek van paus Leo XIII van 1891 wordtalgemeen erkend als het begin van dekatholieke sociale leer. Bewegingspunt Wilrijkwil zich blijvend inzetten om samen met allepartners, Femma, kwb-eensgezind, Okratrefpunten, Ziekenzorg, Wandelclub Gun je deTijd/Pasar Wilrijk en alle Wilrijkse socialeverenigingen te werken aan eenmenswaardige samenleving waar het goedwonen en werken is.

In onze snel evoluerende wereld moeten wetelkens opnieuw zien, telkens opnieuwoordelen en reflecteren, en telkens opnieuwhandelen. Honderd jaar later blijft er dieoproep om verder te bouwen aan een socialeen leefbare wereld. Die omvat iedereen:niemand uitgesloten. Dat is de droom, hetproject, de uitdaging die onzebewegingsfamilie gaande houdt.

We beseffen dat rechtvaardigheid ensolidariteit nooit volledig gerealiseerd zijn. Erontstaan immers altijd nieuwe vormen ennieuwe structuren van onrechtvaardigheid enuitsluiting. De bundeling van alle positievekrachten maakt deze wereld – die de onze is –een beetje meer van iedereen!

Leden en bestuursleden van alle partners vanWilrijk kwamen meevieren rond de tafel van deHeer. Voorgangers Rita Kusters, voorzitterZiekenzorg Sint-Bavo, en Mariette Nobels,voorzitter van beweging.net Wilrijk, gingensamen met lector en bestuurslid PieterDebaets voor in een stemmige gebedsvieringopgeluisterd door Kim Meyns, zang, en GeertSynnave aan de piano/orgel.

Beweging.net Wilrijk dankt alle vrijwilligers enalle mensen die aanwezig waren. Het deeddeugd om met zovelen samen te vieren!

Sint-Bavokerk voor de dankviering op Hemelvaartsdag 5 mei

Hooglied van ons engagement (eerste lezing)

Al woon ik veel vergaderingen bij,al kan ik overal zeggen dat ik het druk heb,als ik dit niet met liefde doe, dan betekent dit niets.

Al heb ik sterke en sociale overtuigingen,al ken ik de vurigheid om die te verdedigen,als ik dit niet met liefde doe, dan betekent dit niets.

Al heb ik heel veel activiteiten,al roep ik op heel veel manieren op tot actie,als ik dit niet met liefde doe, dan betekent dit niets.

Al heb ik heel veel contacten – persoonlijk en functioneel,al verklaar ik steeds open te staan voor andere mensen,als ik dit niet met liefde doe, dan betekent dit niets.

Al ontvang ik dagelijks veel berichten,al doe ik moeite om evenveel te antwoorden,als ik dit niet met liefde doe, dan betekent dit niets.

De liefde zoekt niet in de belangstelling te staan.De liefde zoekt geen waardering.De liefde leeft niet van resultaat.

De liefde is niet blind voor fouten.De liefde kan zwakheden aan.De liefde vergeeft.

De liefde zoekt niet voortdurend te spreken.De liefde wil niet voortdurend luisteren en volgen.De liefde weet om te gaan met conflicten.De liefde wil dialoog in wederzijds respect.

De liefde wakkert mijn mogelijkheden aan.De liefde verdraagt mijn kwetsbaarheid.

De liefde maakt doorheen alles gelukkig.De liefde geeft rust, kracht en diepte.De liefde houdt vol.De liefde is eeuwig.

Driemaandelijks tijdschrift van beweging.net, een netwerk van sociale en christelijkeorganisaties. Jaargang 1, nr. 2 • juni-augustus 2016 • P106314 • VU: Beweging vzwAntwerpen, beweging.net Antwerpen, Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen.www.beweging.net/antwerpen

De Kaeck

Een naam die verwijst naar hetvoormalige ‘Eden Complex’, deEdenwijk op het Neerland in Wilrijkwaarvan de oorsprong teruggaattot de Wereldtentoonstelling van1958. Het had even goed Park Zuidkunnen heten, want het ligt tenzuiden van de stad Antwerpen.Maar met de naam Park van Edenprijzen we ons gelukkig. Of is hethier gelukzalig? Bij het begin vande zomer watachtergrondinformatie en eenbeknopt overzicht van wat erallemaal te beleven valt in onspark.

ParklandschapHet open ruimte project Neerlandis uitgetekend als een‘parklandschap’. Er wordtgewoond, gewerkt en gerecreëerdin een natuurlijk landschappelijkgeheel. Kleinschalige stedelijkeelementen (woningen, recreatieveactiviteiten, ...) wordengeïntegreerd met kleine,natuurlijke landschapselementenin een geheel dat zowelomwonenden (lokaal) als inwonersvan de stad (bovenlokaal)aanspreekt.

Geschiedenis van het gebiedDe omgeving van hetprojectgebied had lange tijd eenzeer landelijk karakter:landbouwgebied en enkelekleinere woonkernen. De KleineStruisbeek was toen prominent inhet landschap aanwezig. Vanaf de18e eeuw vonden enkele ingrepenplaats die Wilrijk sterk zoudenveranderen. Omstreeks 1767 werdde Boomsesteenweg aangelegd, derechtstreekse verbindingswegtussen Antwerpen en Boom.

Vervolgens werd rond 1859 gestartmet de aanleg van deBrialmontgordel. Dezeverdedigingsgordel bestond uit 8forten met daartussen, vanaf 1909,betonnen schansen, 18 in totaal.Tussen de forten werd eenverbindingsweg aangelegd, deKrijgsbaan, in Wilrijk later JulesMoretuslei genoemd. Deverbindingsweg tussen deschansen kreeg op hetgrondgebied van Wilrijk dan ookde toepasselijke naam Krijgslaan.

Met uitzondering van houtenhuizen was in het gebied rond deforten geen bebouwing toegelaten.Zo bleef dit gebied lang schaarsbebouwd. Een restant van demilitaire servituten vind je nog inde Doornstraat nr. 390, een

onbewoond houten huisje datstilaan verder wegrot. Militaireimpact op het gebied was er tot inde Tweede Wereldoorlog toen hetDuitse leger in 1943 de bestaandeforten wou verbinden met eenanti-tankkanaal. Dat kanaal ligt nuin het beschermde deel van hetPark van Eden en is gedeeltelijkzichtbaar vanaf de Doornstraat.

Na de Tweede Wereldoorlog zettede bevolkingsaangroei zich inWilrijk door tot 44.000 inwoners in1976. Dat had een spectaculaireverdichting van de bebouwing totgevolg, zowel ten noorden van deKrijgslaan als in het historischecentrum. Vanaf de jaren 1970neemt de ontwikkeling van nieuwewoningbouw geleidelijk af, maardan doen er zich andereontwikkelingen voor. Tussen deBoomsesteenweg en deKernenergiestraat is er eenexplosieve toename vangrootschalige detailhandelszaken(zoals Ikea) en kleinere KMO’s. Ookhet serrecomplex van de StadAntwerpen wordt daar ingeplant.

Ten oosten van het projectgebiedkomt vanaf 1971 de universitairecampus UIA, de huidigeUniversiteit Antwerpen (UA) methet Universitair Ziekenhuis (UZA)tot stand. Lange tijd was er devrees dat dit groene domein zouverkaveld worden en volgebouwd.Dat is gelukkig niet gebeurd. Hetvorige stadsbestuur heeft degronden aangekocht met deopbrengst van een gebied langs deKrijgslaan dat wel bebouwd wordt.De bouwwerken vanappartementsgebouwen enzelfstandige woningen zijn in hetvoorjaar van 2016 begonnen.

Project Park van EdenIn 2011 stelde Antwerpen eeninrichtingplan op voor hetparklandschap vertrekkend van deaanwezige landschappelijke enecologische kwaliteiten. Zowel hetreliëf, de waterhuishouding als dewaardevolle fauna en flora die ervoorkomen zijn zoveel mogelijk inhet plan geïntegreerd en vormende basisuitgangspunten van hetontwerp.

In het Bijzonder Plan van Aanlegwerd de centrale zone rond degrachten opgenomen als een zonevoor groen met ecologischewaarde. Om een optimale evolutievan deze plek te verzekeren, werddie zone in beheer gegeven aanNatuurpunt. Dit is nu het hart van

het park met veel aandacht voorde scheiding van het zuiveregrondwater (kwelwater), datspontaan opborrelt, en hetoppervlaktewater. Daarbij werdenook enkele nieuwe waterpartijengecreëerd. Al dat water wordtafgevoerd naar de KleineStruisbeek die daar wat verderachter de huizen van de KleineDoornstraat stroomt.

Een traject van paden rond denatuurkern creëert een zachtnetwerk voor voetgangers enfietsers en biedt aan alledoelgroepen de mogelijkheid omhet gebied te verkennen.Doorheen de nieuwebebouwingszones langsheen deKrijgslaan dringen enkele groenevingers door tot aan de bestaandewoonwijk. Het totale groengebiedis23 hectare groot. Dat zijnongeveer dertig voetbalvelden. 9ha is gereserveerd voor denatuurkern. De groenebufferzones, speelzones,educatieve zone, volkstuintjesnemen 14 ha in beslag. Er zijnlangs alle kanten ingangenvoorzien met parking à volonté.

Wandelaars komen via de KleineDoornstraat terecht in eeneducatieve zone met informatieover de aanwezige natuur. Of zekunnen aan de andere kant vanhet park aan de Krijgslaan gaanpicknicken in de nieuwehoogstamboomgaard metbarbecue-faciliteiten. Deontwerpers kozen samen met dekinderen voor speelnatuur. Hetresultaat is een gevarieerd enboeiend landschap met heuvels,bomengroepjes, wilgenhutten,speelgrachten met speelwater en'proper' slijk, boomstammen, ....Kortom: een ravotparadijs voorkinderen met allerhande groenespelaanleidingen. Maar er is ookruimte voor rustige wandelaars. Inhet nieuwe park zijn er ook eenveertigtal ecologische volkstuinen.Hier kunnen buurtbewoners opeen duurzame manier hun eigengroenten kweken.

Veel van dit artikel is metinstemming van NatuurpuntZuidrand Antwerpen (Wilrijk,Edegem en Hove) geplukt uit hunwebsite. Daarvoor oprecht dankaan Rudi Leemans, conservatorGroen Neerland.http://www.zuidrand.be - rubriek:Natuurgebieden - Groen Neerland

2

Zomeren in hetpark van EdenAntwerpen nodigt ons uit voor een bezoek aan hetnieuwe Park Spoor Oost, niet zover van het iets oudereen zeer succesrijke Park Spoor Noord. Maar dichtbij dekern van Wilrijk zijn we ook goed voorzien van eennieuw park dat de naam Park van Eden kreeg.

Meer info, vooral over het parklandschap, vind jeop de website van Natuurpunt. Zij verzorgen metvrijwilligers het beheer van het kerngebied metde anti-tankkanalen en een oude kleiput, restantvan een vroegere steenbakkerij. Natuurpuntstreeft daarbij naar een zo groot mogelijkebiodiversiteit. De volledige ruimte staat terbeschikking van de natuur. Binnen hetnatuurgebied verdwijnt alle bebouwing (eenschuur voor de paarden staat buiten het gebied).Het gebied is ook omheind en slechts beperkttoegankelijk.

Natuurpunt organiseert op regelmatige basisgeleide wandelingen. Nicolas, deprojectverantwoordelijke van de Stad Antwerpen:‘Als leek vraag je je soms af wat de rijkdom is vanhet gebied. Het is de uitleg van een gids die jedaar echt inzicht in geeft.'

Dichtbij de woongebieden

Volop natuur

Heerlijk ravotten

Speelhutten

De Kaeck | juni 2016

3

Hugo Cassauwers van de Kring voorHeemkunde Wilrica schreef in de vorigeafleveringen dat Wilrijk maar erg laatzijn gemeentehuis kreeg, in 1873 omprecies te zijn.

De eerste wereldoorlog en zijn financiële nasleepmaakten dat het bestaande gemeentehuis nietvervangen werd door een volledig nieuwgebouw. In de trant van die tijd, net voor de komstvan de Art Nouveau, zou dat een eclectischmonument zijn geworden, een mengeling vandiverse oude stijlen. Zo blijft het oudegemeentehuis ook nu nog een fier onderdeel vanhet nieuwe gemeenschapscentrum. Sinds 1994 ishet officieel beschermd als monument. Dit is hetlaatste deel van het verhaal van Hugo.

Gered van de sloopDe Eerste Wereldoorlog liet zijn sporen na enzadelde in heel België de gemeenten met eenzware schuldenlast op. In Wilrijk bedroeg die nietminder dan 2 miljoen frank! De enorme weerslagop de inflatie viel af te leiden uit het feit dat nuevenveel moest betaald worden voor een simpeleuitbouw, als vóór de oorlog voor een totaal nieuwgemeentehuis, namelijk 250.000 frank! Ombudgettaire redenen beperkte architect JosBascourt zich enkel tot een uitbouw langs de kantvan de Bist in dezelfde stijl als die van zijnvoorganger Eugeen Gifé. Hiermee redde hij hetoude gemeentehuis van de sloop!

Belangrijke verbouwings- en uitbreidingswerkenaan het gemeentehuis gebeurden nog in 1936door A. Van Der Heyden. Deze architect huldigde

bij de totstandkoming van een nieuwe vleugellangs de kant van de Doornstraat, alsook de bouwvan een huisbewaarderswoning aan de Bist,dezelfde bouwstijl als zijn voorgangers. Opmerkelijkis dat het resultaat van deze drie architecten oogtals één gebouw. In 1952, 1963, 1970 en 1977onderging het gemeentehuis nog verschillendebouwfysische ingrepen met onder meer eennieuwe ingang en burelen aan de Doornstraat.Door de fusie van 1 januari 1983 komt dezelfstandige gemeente Wilrijk als ‘district’ bijAntwerpen. Daardoor kreeg het gemeentehuis destatus van ‘districtshuis’.

Gemeenschapscentrum met districtshuis in 2010Als apotheose werd tussen 2006 en 2010 devolledige site tussen de Pater De Dekenstraat, Bist,Doornstraat en Oudestraat ontruimd engrotendeels gesloopt. In de plaats kwam eengemeenschapscentrum met gecentraliseerdediensten zoals politie, bibliotheek, twee academiesen het districtshuis. De beschermde delen van hetgemeentehuis/districtshuis kregen een zachterestauratie, de rest van het gebouw werd vollediggestript. De eerstesteenlegging van hettoekomstgerichte gemeenschapscentrum vondplaats op 16 mei 2008. Omwille van de historischeen architecturale waarde werd het oorspronkelijkegebouw van architect Gifé, met zijn prachtigetraphal en majestueuze trouwzaal (1952), op 16september 1994 officieel beschermd alsmonument.

Hugo CassauwersVoorzitter Kring voor Heemkunde Wilrica

AED defilibrator bijhartstilstandEen automatisch externe defibrillator of AED is eendraagbaar toestel dat een elektrische schok aan hethart toedient bij levensbedreigendehartritmestoornissen. De AED analyseert hethartritme van het slachtoffer en bepaaltautomatisch of een stroomstoot het slachtoffer kanhelpen.

Dit is enkel te gebruiken als de persoon niet bijbewustzijn is en geen normale ademhaling vertoont.Verwittig in geval van gebruik van de AED steeds hethulpcentrum voor dringende geneeskundigehulpverlening via het nummer 100 of 112.

Het AED-toestel geeft gesproken instructies. Het leidtde hulpverlener door de reanimatie tot professionelehulpverleners het van hem overnemen. Het toestelbepaalt volledig autonoom of een elektrische schok hetslachtoffer kan helpen. Kan een schok niet helpen danschokt het toestel niet. Het is dus onmogelijk om hettoestel verkeerd of onnodig te gebruiken.

Een AED is heel eenvoudig te bedienen. Iedereen kanbinnen een paar uur leren reanimeren en omgaan meteen AED. De AED is een belangrijk apparaat bij deeerste hulp na een hartaanval, maar vervangt niet degewone reanimatie. Die is nog altijd nodig om zuurstoftoe te dienen en rond te sturen, anders raken dehersenen beschadigd. Ook om de tijd te overbruggentot de AED er is, is reanimatie nodig. Een AED is dus eenhulpmiddel bij de reanimatie, het kan reanimatie ingeen geval vervangen of overbodig maken.

De EAD toestellen worden in België aangeduid met hetvolgende symbool (links). Geleidelijk wordt dit symboolvervangen door een EU-versie (rechts).

De kost voor zo een hulpset is vrij hoog (ongeveer 2.000euro). Daar komt nog een servicecontract bij vanongeveer 600 euro voor een periode van 5 jaar en eenjaarlijkse verzekering van ongeveer 100 euro. Daaromwil district Wilrijk de aankoop via subsidieringvergemakkelijken. Een subsidiereglement is in de maaken moet nadien naar het bestuurscollege en dedistrictsraad.

Tekst: Rode Kruis en AED pointer

In Wilrijk staan al een aantalvan deze AED-toestellen opgesteld,

meestal in openbare gebouwen.

Enkele voorbeelden:- CC De Kern- districtshuis

- zwembad Ieperman- de twee universitaire campussen

- de topsportschool op de Edegemse steenweg- UZA

http://hartveilig.rodekruis.be

http://www.aed-pointer.eu/desk/map_search.php

Pak zelf je schulden aan met MyTrustOBewegingspunt Wilrijk vroeg al eerder aandachtvoor MyTrustO in De Kaeck. Maar het kan geenkwaad om nog eens de mogelijkheden van dieorganisatie, die nu al heel Vlaanderen bestrijkt,onder de aandacht te brengen.

Want te veel mensen raken in de schulden dooronverwachte gebeurtenissen, soms ook dooronvoorzichtigheid. Ze raken maar moeilijk uit dieschuldenspiraal. Daarom organiseerdeBewegingspunt Wilrijk op 2 maart een Toogpuntmet Annemie Verhoeven en Marc Wellens vanbeweging.net Antwerpen, initiatiefnemers van hetproject.

MyTrustO zorgt ervoor dat je zelf je schuldenaanpakt en hoge, almaar oplopende kosten vandeurwaarders en incassokantoren vermijdt. Deoplossing daarvoor is op zich simpel: alle schuldenworden gebundeld en een deurwaarder vanMyTrustO stelt een globaal afbetalingsplan op datmet de schuldenaars wordt onderhandeld. Zobespaar je honderden of zelfs duizenden euro'sbijkomende kosten van gerecht, deurwaarders enincassokantoren.

Iedereen in België die zijn schulden erkent en dezekan aflossen door een haalbare spreiding in de tijdvast te leggen, kan instappen. Daar zijn kosten aanverbonden: een eenmalige instapkost van 150

euro, eventueel te spreiden in de tijd, en eenvariabele behandelingskost van het dossier van 10tot maximum 50 euro, afhankelijk van het aantalschuldenaars.

Veel volk is er die avond van begin maart nietopgedaagd. Het was dan ook een erg koude,donkere, kletsnatte regenavond. Maar deaanwezigheid van medewerkers vanWelzijnsschakel Hoboken bracht armoede wel ergdichtbij.

Welzijnsschakel Hoboken is een vrijwilligers-organisatie die zich inzet voor mensen uit Hobokenen Wilrijk die het moeilijk hebben om financieelrond te komen. En die zorg is best heel breed:vangratis voedsel over lessen Nederlands, gelegenheidtot ontmoeting, helpende gesprekken naarbudgetbegeleiding. Hun verhaal sloot dan ooknaadloos aan bij MyTrustO.

www.mytrusto.beTel. 03 220 12 00

(op werkdagen van 9 tot 12 uur)

Welzijnsschakel Hoboken:http://welzijnsschakel.zz.mu/

Oudgemeentehuisnog steedsonderdeel vangemeenschaps-centrum

Ontwerp voor een nieuw gemeentehuis (1914)© Districtsarchief Wilrijk

De Kaeck | juni 2016

4

100 jaar KristelijkeArbeidersbeweging in Wilrijk!Het moment om alle vrijwilligers van alle partners zoals Femma, kwb, Okratrefpunten, Ziekenzorgafdelingen, Pasar - Gun je de Tijd van beweging.net Wilrijk inde bloemekes te zetten. Immers zonder vrijwilligers geen beweging.net Wilrijk.Bedankt!

ColofonVoor info over beweging.net Wilrijk kan je terecht bij:Mariette Nobels, Voorjaarstraat 10, 2610 Wilrijkbewegingspuntwilrijk@gmail.com

AgendaEr valt altijd iets

te beleven inWilrijk

Zondag 17 juliReceptie vijftig jaar wandelclubValaarhofWandelclub Gun je de Tijd - 03 830 06 17 -gunjedetijd@hotmail.com

Zondag 7 augustusDagwandeling Beaumont – Leugnies (Henegouwen)Wandelclub Gun je de Tijd - 03 830 06 17 -gunjedetijd@hotmail.com

Zondag 21 augustusNamiddagwandeling Niel (Antwerpen)Wandelclub Gun je de Tijd - 03 830 06 17 -gunjedetijd@hotmail.com

Dinsdag 23 augustusSpellen uit de oude doos13 uur, Parochiecentrum, Sint Camillusstraat 95, Wilrijkwww.okra.be/trefpunt-wilrijkstbavo

Zondag 4 septemberDagwandeling Bree (Limburg)Wandelclub Gun je de Tijd - 03 830 06 17 -gunjedetijd@hotmail.com

Zondag 18 septemberNamiddagwandeling Kapelle o/d Bos (Vlaams - Brabant)Wandelclub Gun je de Tijd - 03 830 06 17 - gunjedetijd@hotmail.com

Vrijdag 23 september om 14 uurBezoek Schoonselhof o.l.v. Jacques BuermansVertrek aan ’t Spant onder de brug of aan hetSchoonselhof.Femma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Elke maandag van 10 tot 11 uurOok tijdens de schoolvakantiesNordic walkingNachtegalenpark en Den BrandtVertrek einde VijverlaanFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Elke maandag van 12 tot 13 uurNIET tijdens de schoolvakantiesZwemmenZwembad IepermanFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Elke vrijdag vanaf aprilPetanque13.30 - 17 uur, lokalen KWB, hoek Kerkhofstraat/Sint-Bavo straatwww.okra.be/trefpunt-wilrijkstbavo

Elke dinsdagLijndansen10 - 11.30 uur, parochiecentrum, Sint Camillusstraat 95,Wilrijkwww.okra.be/trefpunt-wilrijkstbavo

Elke maandagFietsenvertrek 13 uur, parochiecentrum, Sint Camillusstraat 95,Wilrijkwww.okra.be/trefpunt-wilrijkstbavo

Muzikaal bloemekeNaar aanleiding van Rerum Novarum boodbeweging.net in 1975 voor de eerste keerbloemen aan voor de bewoners van HuizeBloemenveld. Dit werd een jaarlijkse traditie. Debloemen werden in de loop van de tijd vervangendoor een ‘muzikaal bloemeke’ voor allebewoners van WZC Sint-Bavo en WZCBloemenveld.

Ieder jaar brengen we in de week van het feestvan Rerum Novarum op maandagnamiddag eenbezoekje aan WZC Sint-Bavo en opwoensdagnamiddag aan WZC Bloemenveld. In decafétaria of de feestzaal vergast onze inmiddels

vaste accordeonist Magda ons op liedjes van detijd van toen.

Mariette, voorzitter beweging.net Wilrijk, zingt zogoed als het kan voor, samen met enkelebestuursleden van Femma en Okra terondersteuning van alle zangers en zangeressen.Het is steeds een gezellige namiddag en debewoners genieten met volle teugen. Onze dankgaat uit naar Magda en beide woon- enzorgcentra die ons steeds hartelijk verwelkomen.

Volgend jaar gaat het muzikaal bloemeke doorop maandag 22 mei en woensdag 24 mei 2017.

De Kaeck | juni 2016