De GigaPort GPRS-pilotDe GigaPort GPRS-pilotDe GigaPort GPRS-pilotDe GigaPort GPRS-pilot

Klaas Wierenga

SURFnet Innovatiemanagement

20-2-02

InhoudInhoudInhoudInhoud

• GPRS voor netheads

• De GigaPort pilot

• De toekomst

• Conclusies

GPRS - Een plaatjeGPRS - Een plaatjeGPRS - Een plaatjeGPRS - Een plaatje

LibertelCS

Network

BSC

MSC GMSC

LibertelCS

Network

Access ServerHLR

BTSSurfNet

Radius Server

Interconnected

Networks

DNS Server

LibertelCS

Network

LibertelIP Backbone

Network(FR over IP)

BSCBTS

MSC GMSC

LibertelCS

Network

SGSN GGSN

LibertelIP Backbone

Network(GTP)

Internet

Access Server

SURFnet

OtherGPRS enabled

PLMN

Border GW

Radius Server

Interconnected

Networks

HLR

LibertelIP Backbone

Network(VPNs)

GPRS - KarakteristiekenGPRS - KarakteristiekenGPRS - KarakteristiekenGPRS - Karakteristieken

• General Packet Radio Services

• Pakket geschakeld

• End-to-end IP connectiviteit

• Snelle setup, ‘always on’ (maar risico bij huidige

tariefstructuur)

• Wereldwijde mobiliteit

• Hogere transmissiesnelheden (tot 170 kbps, maar nu ca. 30

kpbs)

• Alternatieve billing (bijv. volume based)

• RTT van ongeveer 1 seconde

GigaPortGigaPort Access AccessGigaPortGigaPort Access Access

N ationaal onderzoeksnetw erk

Toegangsprojecten

Internationale connectiviteit

GigaPort-Netw erk

K ennisopbouw

Proefpro jecten

K ennissem inars

GigaPort-Applicaties

GigaPort

De opzetDe opzetDe opzetDe opzet

• Europese aanbesteding

• Samen:– inzicht krijgen in de mogelijkheden van GPRS en de

toepasbaarheid voor de SURFnet doelgroep

– er voor zorgen dat de mobiele operators in Nederland Internet technologie zo goed mogelijk implementeren

• Gegund aan Libertel (Vodafone) en Ericsson

• Testgebruikers van de TU/e

De uitvoeringDe uitvoeringDe uitvoeringDe uitvoering

• Small Scale Test met 10 gebruikers

• Large Scale Test met > 100 gebruikers

• Laptops van de TU/e

• Toshiba Bluetooth kaartjes

• Ericsson GPRS terminals

• Compaq iPaqs

• Testen: standaard Internet toegang en specifieke applicaties

Resultaten – Soort gebruikResultaten – Soort gebruikResultaten – Soort gebruikResultaten – Soort gebruik

Resultaten - MobielResultaten - MobielResultaten - MobielResultaten - Mobiel

Resultaten - OverigResultaten - OverigResultaten - OverigResultaten - Overig

• Nomadic gebruik werkt goed, ook internationaal

• Applicaties zijn vaak delay gevoelig– Time outs

– Interactief

• Instant messaging en mail werken goed

• Installatie blijft moeizaam– Bluetooth, IR

– Bluetooth 1.0, 1.1

– Terminals

– Windows, Linux

Prijs/Mb bij goedkoopste abonnement (Euro)Prijs/Mb bij goedkoopste abonnement (Euro)Prijs/Mb bij goedkoopste abonnement (Euro)Prijs/Mb bij goedkoopste abonnement (Euro)

KPN 1,70

Vodafone 1,40

Telfort 1,62

Ben 1,09

TIM 0,60

Bron: www.gprsworld.nl

• Gemiddeld gebruik in pilot: 20 MB/maand

• Ton’s filmpje: 1-1,5 Euro

Toekomst: UMTS?Toekomst: UMTS?Toekomst: UMTS?Toekomst: UMTS?

• Tsja……

Toekomst: Integratie met WLAN!Toekomst: Integratie met WLAN!Toekomst: Integratie met WLAN!Toekomst: Integratie met WLAN!

GPRS

WLAN

Internet

RADIUS operatorRADIUS SURFnet (-klant) ?

Toekomst: IssuesToekomst: IssuesToekomst: IssuesToekomst: Issues

• AAA, in het bijzonder domeinoverstijgende authenticatie en autorisatie

• Wetgeving rondom outdoor radio LANs

• Hybride oplossing

• Roaming tussen verschillende technologieën: Mobile-IP?

• Integratie met instellingsoverstijgende WLANs

ConclusiesConclusiesConclusiesConclusies

• GPRS geschikt voor – Nomadische Internet toegang

– Applicaties die weinig bandbreedte vragen (IM, Presence, meetopstellingen)

• Delay hoog– Hoog interactieve toepassingen onmogelijk

• Installatie moet eenvoudiger

• Tarifering verhindert always on– Flatfee tarieven gewenst

• Kosten bijven aanmerkelijk, ook bij UMTS

• Hybride oplossing aantrekkelijk

Meer informatieMeer informatieMeer informatieMeer informatie

• http://www.gigaport.nl

• http://gprs.gigaport.nl

• http://www.gprsworld.com