Driemaandelijks tijdschrift l juli - augustus - september 2014 l Afgiftekantoor Gent X l P509065

informatieblad voor alle boseigenaars

INH

OU

D

- Wild en jacht

- Soort in de kijker: vlier

- Bosgroepnieuws

- PBM’s of ‘Safety First’

- Activiteitenkalender

- Het bos culinair

- Boswoordraadsel

- Cursusaanbod

- Boszoekers

België - Belgique

P.B.

GENT X

BC 10132

Jaargang 10 l Nr 3

gesubsidieerd door

VU, Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

CO

LOFO

N

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos. In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek ver-enigd. Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bos-groepen. De bosgroepen informeren adviseren en orga-niseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en

financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcur-sussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een

beheeradvies op maat van u en uw bos. 3. Hulp bij uw bosadministratie De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het

opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken

in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vra-gen.

2. Organisatie van beheerwerken De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat

ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier,

houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Uw bos, onze zorg

Jaargang 10– nr 3

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

RedactieHans Scheirlinck, Klaartje Van Loy, Sylvie Mussche, Jakob Derks, Maarten Decoene, Kristof De Rous, Sylvie Focke, Karen Dequidt

FotografieCover: VildaphotoHans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Klaartje Van Loy, Maarten Decoene, Jakob Derks, Kristof De Rous, Thomas Vanderbeke, Fotolia

Lay-outKoloriet – Leefdaal

DrukParys Printing N.V – Evergem

PapierDeze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgeverJozef Dauwep.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzwWoodrow Wilsonplein 29000 Gent

Raad van bestuur BONGedeputeerde Jozef Dauwe, Leen Meersschaert, Frans De Jonghe, Ingrid Puylaert, Jozef Van Eeckhout, Jan Van Dooren, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens, Guy Bonsecour, Kristien Dierick.Raad van bestuur MOVGedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van StichelRaad van bestuur VADGedeputeerde Jozef Dauwe, Willy Bauwens, Johan Detemmerman, Raoul D’Hoossche, Paul Lievens, Pierre Depoorter, Jozef Van Crombrugge, Marc De Bock, Wouter Stockman, Peggy Van Laethem, Paul Vanderroost

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze data-bank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

3

Word gratis lidHet feit dat u dit tijdschrift ontvangt betekent niet auto-matisch dat u lid bent. Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep. Het lidmaatschap houdt geen verdere ver-plichtingen in.

Digitale BosbodeWil u graag papier besparen en wenst u de Bosbode enkel nog digitaal te ontvangen? Graag een seintje aan uw bosgroepsecreteriaat!

Wenst u vrijblijvend advies en hulp bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – Dienst Milieubeleidsplanning Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent Tel. 09/267 78 60 bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – Dienst Milieubeleidsplanning Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent Tel. 09/267 78 60 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be Coördinator: Klaartje Van Loy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw Veemarkt 27 - 9600 Ronse Tel. 055/21 62 80 vlaamseardennen@bosgroep.be Coördinator: Hans Scheirlinck

Woord voorafBeste boseigenaar en bosliefhebber,

De dagen krimpen, de herfst geurt en

het bos hult zich in de ochtendmist;

alsof het de vele geheimen die het

herbergt angstvallig wil afschermen.

We staan er vaak niet bij stil, maar de

eeuwenoude bomen in onze bossen

hebben mee geschiedenis geschre-

ven. De Week van het Bos staat dit

jaar in het teken van ‘De Groote Oor-

log’ en via talloze activiteiten wordt er

stil gestaan bij de rol die onze bos-

sen gespeeld hebben in deze donkere

periode. Zo ook in Oost-Vlaanderen. Denken we maar aan het

Koppenbergbos in Oudenaarde waar bomkraters en loopgraven

getuigen van de verbeten strijd die er werd gevoerd; of aan het

Buggenhoutbos dat kaal geplunderd werd om de oorlogsmachi-

ne te blijven voorzien van hout, een gegeerde grondstof. De ver-

schillende activiteiten die de bosgroepen dit najaar organiseren,

en waarvoor ik jullie alvast hartelijk uitnodig om deel te nemen,

staan verder in dit nummer uitgebreid aangekondigd.

Nu het jachtseizoen terug van start is gegaan ook een bijdrage

over dit onderwerp. Dit thema, zo oud als de mensheid zelf,

wordt de laatste tijd in de media vaak gepolariseerd. Via dit arti-

kel willen we alvast correcte en objectieve informatie verspreiden

en hopen zo een aanzet te geven tot een sereen debat rond mo-

gelijk knelpunten die hier nog zouden rond zijn.

In deze Bosbode verder ook nog aandacht voor het gebruik van

de juiste veiligheidskledij bij het werken met de kettingzaag in

het bos. En zoals steeds bij de bosgroepen blijft het niet enkel

bij woorden. Leden-boseigenaars die nog niet beschikken over de

juiste beschermingsmiddelen kunnen via onze ledenactie ook nu

weer kwaliteitsvolle veiligheidskledij aankopen tegen democra-

tische prijzen. De cursussen ‘Veilig werken met de kettingzaag’

die de bosgroepen dit najaar terug organiseren lopen stilaan vol.

Informeer alvast bij uw bosgroep mocht u interesse hebben deel

te nemen aan deze opleiding.

Veel leesplezier,

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

Hoe is de jacht geregeld?

In Vlaanderen gelden het jachtdecreet en de bijhorende uitvoeringsbesluiten. Die regelen bijvoorbeeld wanneer mag ge-jaagd worden en op welke diersoorten. Jagen is ook gebonden aan openingstij-den. Elke vijf jaar worden die vastgelegd voor elke bejaagbare diersoort. In deze openingstijd mag er gejaagd worden van zonsopgang tot zonsondergang. Voor sommige soorten kan hierop een uitzondering gemaakt worden zoals bij reeën en herten.Naast de gewone jacht is er ook de bij-zondere jacht. Dit is een uitbreiding van de gewone jacht die toelaat om extra te jagen op soorten die schade dreigen te veroorzaken aan landbouwgewassen of eigendommen.

Qua soorten onderscheidt men grof wild zoals reeën en wilde zwijnen, klein wild zoals hazen en fazanten, waterwild zo-als diverse soorten eenden en ganzen en overig wild waaronder de vos, wilde katten en martersoorten. Voor elke soort is er een wettelijk statuut en kun je na-gaan of ze mogen bejaagd worden en onder welke voorwaarden. Voor grof-wild bijvoorbeeld is het nodig om een afschotplan te hebben. Dit bepaalt hoe-veel dieren van welk geslacht of leeftijd er mogen geschoten worden per jaar en per wildbeheereenheid (zie verder).

De jagerNiemand kan zomaar beginnen jagen. Om te mogen jagen is een jachtverlof verplicht. Je moet daarvoor eerst slagen voor het jachtexamen, jaarlijks georga-niseerd door het Agentschap Natuur en Bos. Een theoretisch gedeelte test de kennis over wetgeving, fauna, jacht-wapens en munitie. De praktische proef test de veilige omgang met vuurwapens en de schietvaardigheid van de kandi-daat. Indien geslaagd, kan daarna het jachtverlof worden aangevraagd. Dit is een persoonlijk document en is één jaar geldig. Zodra de jager het jachtverlof heeft, moet hij – als jachtrechthouder – elk jaar een jachtplan indienen.

Een jager moet ook verzekerd zijn voor de jacht via een aansprakelijkheidsver-zekering. Hij of zij draagt immers een vuurwapen. De verzekering dekt de bur-

4

Wild en jacht B innenkort start weer het jachtseizoen! Af en toe een gevoelig onderwerp, maar van

oudsher nu eenmaal een activiteit eigen aan de mens. Voor de ene is het sport, voor de andere een behoefte aan voedsel. Wild is inderdaad een delicatesse, maar het veroorzaakt soms ook schade aan landbouwgewassen of verkeersongevallen. Een dier-soort kan te talrijk aanwezig zijn en jacht kan dan zo’n overpopulatie terugdringen.

Sommige boseigenaars jagen zelf en in veel bossen is het jachtrecht van toepassing. In wat volgt willen we je beter informeren over de jacht in Vlaanderen.

Te grote populaties van bepaalde wildsoorten kunnen

soms aanzienlijke schade aanrichten aan landbouwgewassen (© ANB)

5

gerlijke aansprakelijkheid van ongeval-len die schade veroorzaken en het ge-volg zijn van het dragen, gebruiken en vervoeren van wapens.

Een wildbeheereenheid (WBE) is een vrijwillig samenwerkingsverband tussen individuele jachtrechthouders binnen een ruimtelijk begrensd gebied. Meest-al is dit werkgebied minstens 1000 ha groot. Het omvat meerdere jachtterrei-nen waarop aan planmatig wildbeheer wordt gedaan en wordt samengewerkt met andere betrokkenen zoals landbou-wers of natuurverenigingen.

De samenwerking in een wildbeheer-eenheid biedt heel wat voordelen: de ja-gers kunnen in een groter gebied jagen, een groep kan de jachtbelangen beter behartigen dan één jager alleen en ook het kostenplaatje daalt.

Een wildbeheerplan regelt het hele jacht-gebeuren in de wildbeheerseenheid. Het behoudt en ontwikkelt in het gebied een goede, evenwichtige wildstand en

legt ook vast hoe de samenwerking en afspraken tussen de jachtrechthouders zullen verlopen.

Jachtrecht in uw bos

De eigenaar van het jachtrecht, is die-gene die eigenaar is van de grond. De grondeigenaar kan dus zelf jagen, maar ook toelating geven aan derden om op zijn grond te jagen en zelf het jachtrecht behouden. Daarnaast kan een eigenaar ook via een overeenkomst het jachtrecht toelaten of verhuren. ‘De huurder’ bezit dan een persoonlijk recht. De overdracht mag zowel tegen vergoeding als gratis. Ook lokale besturen zoals gemeentes en ocmw’s kunnen jachtrechten verhuren. Jachtrechthouders kunnen hun jacht-terrein laten bewaken door bijzondere veldwachters. Deze laatste beschikken over een wettelijk statuut op basis van het veldwetboek.

Het is uitdrukkelijk verboden te jagen op iemands gronden zonder de toestem-ming van de eigenaar. Heb je hiermee

problemen, ga dan na welk jagers in jouw regio actief zijn. Via het Agent-schap Natuur en Bos zijn jachtplannen op te vragen en kan je contactgegevens terugvinden.

Het kan gebeuren dat jouw bos niet op-genomen is in een jachtplan, maar dat er toch wordt gejaagd. Maar het kan ook gebeuren dat het bos zonder je toestem-ming in een jachtplan is opgenomen. Dit kan te maken hebben met de prakti-sche regel dat percelen kleiner dan 1 ha mogen ingekleurd worden op het jacht-plan om ze overzichtelijk te houden. Toch houdt dat niet in dat er dan kan gejaagd worden.

Beste is om persoonlijk contact te ne-men met de jager en te vragen jouw bos niet meer te betreden. Komt hier geen gevolg aan of je gronden zijn ver-keerdelijk opgenomen in een jachtplan, dan kun je een klacht neerleggen via het Agentschap Natuur en Bos of bij de ar-rondissementscommissaris.

Wild en jacht

Wild is onlosmakelijk verbonden met het bos: het biedt de nodige dek-

king, slaapplaatsen en voedsel. Maar die beschutte omgeving die het bos is, is min-der en minder aanwezig. Bossen verdwij-nen immers nog altijd meer dan er bijko-men. De bestaande bossen zijn dan weer klein en versnipperd. Dat maakt het voor de dieren moeilijk om zich te verplaatsen zonder al te veel aandacht te trekken. Op verschillende manieren kun je ervoor zor-gen dat je bos aantrekkelijker wordt voor wild. Meteen help je hiermee ook tal van andere soorten zoals vogels, reptielen, kleine zoogdieren en insecten.

Verbind bossen met elkaar

In onze versnipperde bossen hebben veel dieren te weinig kansen om genoeg andere soortgenoten, voedsel en nest-gelegenheid te vinden. Zich verplaat-sen van het ene bosje naar het andere kan niet zonder risico’s. Voor sommige populaties is dat nefast. Een oplossing bestaat er in bossen uit te breiden en te verbinden met elkaar. Zo’n verbinding hoeft niet noodzakelijk ook bos te zijn. Via een houtkant kan wild al flink gehol-pen zijn om een grotere actieradius te krijgen. Wil je je bos uitbreiden en zoek je hier-voor advies, spreek dan zeker de bos-groep aan voor meer informatie en on-dersteuning.Heb je interesse voor het aanleggen van een haag of houtkant, neem dan ook eens contact op met een regionaal landschap of je gemeente. Vaak bieden ze subsidie of ondersteuning voor wie wil werken aan meer landschappelijke kwaliteit.

6

Wild aantrekken in je bos

© Wing-Chi Poon- Wikimedia Commons

Zorg voor beschuttingDe meeste bossen hebben weinig struc-tuur. Dat maakt ze erg open en biedt weinig beschutting aan het wild. Vaak ontbreekt het aan gesloten bosjes met lagere en smalle bomen, het zogenaam-de hakhout. Dit soort bos ontstaat door om de 8 tot 10 jaar een deel van de bo-men te kappen. De bedoeling is dat de bomen dan terug uitgroeien. Elzen, wil-gen en eiken kunnen dat het beste ver-dragen. Een vorm van hakhoutbeheer is dus een stap in de goede richting. Het levert bovendien ook regelmatig brand-hout op, wat het ook voor de eigenaar interessanter kan maken. Het aanleggen van een onderetage helpt eveneens om het bos meer structuur te geven.

Leg een bosrand aan

Een bosrand biedt extra bescherming voor wild. Het vermindert de inkijk van-uit de open ruimte naast het bos en ver-mindert de invloed van het omliggende landschap op het bosmilieu. De zachte overgang naar het bos zorgt voor een veilige plek en ook voedsel, want net daar zijn er bessen en zaden te vinden op een goede hoogte.

De ideale plek voor een bosrand is ge-richt op het zuidwesten. De meest voor-komende soorten zijn hazelaar, gelderse roos, inlandse vogelkers, kornoelje en meidoorn. Een echte rustplaats voor wild kan het worden als je vooral gebruik maakt van struiksoorten met doornen en ook de bramen hun gang laat gaan. Zij maken het bos quasi ondoordring-baar en zijn een goede voedselbron, ook in de winter.

Maak open plekken en poelenHet klinkt tegenstrijdig, maar naast be-schutting heeft wild ook open plekken

nodig. Hier kan door het vele zonlicht frisgroene vegetatie groeien die extra voedsel biedt. Regelmatig maaien is wel aangewezen om de open plek niet te la-ten overwoekeren. Een poel biedt dan weer drinkgelegen-heid en je trekt er uiteraard ook andere diersoorten mee aan zoals amfibieën. Niet in elk bos is een poel aangewezen, maar op nattere zones (die vaak ook lastiger zijn voor exploitatie of kwali-teitsvolle groei verhinderen) kan je het graven van een poel overwegen. Heb je interesse, neem dan zeker contact op met de bosgroep. We kunnen onder-steuning bieden zowel administratief als bij uitvoering.

Tot slot

Er zijn dus heel wat mogelijkheden om wild aan te trekken in je bos. Een leuke extra is dat je ook heel wat andere plan-ten en diersoorten daarmee plezier doet en de biodiversiteit in je bos ziet toene-men. Veel succes!

Bron: de Bos(g)roep (2012-20) en website www.natuurenbos.be

7

Wild aantrekken in je bos

8

De gewone vlier (Sambucus nigra) is een van die planten die door vele

mensen met de nek aangekeken wordt. Onkruid, vuiligheid, zo wordt hij wel eens bestempeld. Een lot dat ook andere suc-cesvolle planten ten beurt valt. Hoe slech-ter een plant zich verjongt en hoe moei-zamer hij groeit, hoe groter de menselijke behoefte om die plant te behouden in de samenstelling van het bos. Misschien is het wel ons moederinstinct, een aange-boren drang om zwakkere schepselen te beschermen. Maar het is ook een kwestie van mentaliteit.

Uit de economie weten we dat de waar-de van een goed stijgt naarmate het schaarser wordt. Het omgekeerde is uiteraard ook waar. Aan de intrinsieke kwaliteiten van het goed verandert na-

tuurlijk weinig tot niets. Het waardeoor-deel dat wij eraan koppelen, zit meestal tussen de oren. We categoriseren graag en veel, maar vaak zijn die categorieën enkel gestoeld op subjectiviteit. Een voorbeeld is de term “onkruid”. Wat is onkruid? Beschikken onkruiden over bepaalde welgedefinieerde eigenschap-pen die andere planten niet bezitten? Zijn ze schadelijker, giftiger, lelijker of dominanter dan andere? Niet per se. Bovenal worden onkruiden verbonden door het feit dat ze ongewenst zijn. Een plant die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats staat, is in het oog van de aanschouwer onkruid.

Dat de gebruikte maatstaven niet in steen gehouwen zijn, bewijzen de voor-beelden van een aantal soorten die

vroeger met vuur bestreden werden maar ondertussen graag geziene gas-ten zijn in onze bossen, zoals berk en esdoorn. Andere bekende voorbeelden van succesverhalen die bij de mens tegenstrijdige reacties oproepen, zijn de braam (beschermt boompjes tegen vraat maar kan ze ook overwoekeren), distels (goed voor de vlinders maar on-aangenaam voor de mens) en Ameri-kaanse vogelkers (cf. Bosbode jaargang 10 nr. 2).

(g)een muurbloempje

In vergelijking met de eerder genoemde soorten brengt de vlier minder heftige emoties teweeg. Massale, allesover-heersende verjongingen van vlier ko-men dan ook niet zo frequent voor. Hij

Soort in de kijker

Vlier, Onkruid bestaat niet

9

groeit echter zeer snel en kan zich op korte tijd sterk uitbreiden. De gewone vlier is een van de meest voorkomende houtige gewassen in onze contreien. Hij houdt van stikstofrijke en verstoor-de bodems, waarbij een wisselende grondwaterstand geen probleem is. De soort stelt bijzonder weinig eisen aan de standplaats en groeit zelfs op plaatsen waar er geen bodem aanwezig is, zoals in dakgoten of op muren. Hij wordt ook regelmatig aangetroffen als epifyt in oude knotwilgen.

Vroeger was de vlier zeldzaam omdat hij als ongewenst beschouwd werd door de bosbouwers, en stelselmatig werd gebruikt als sprokkelhout. In de loop van de twintigste eeuw is de plant sterk in aantal toegenomen. De kansen voor vlier liggen op plaatsen waar door een verstoorde, te nutriëntenrijke bo-dem moeilijk een bosklimaat tot stand komt. Op de rijkere bodems in de Moer-vaartvallei bijvoorbeeld zijn er plaatsen waar de netels, distels en bramen door de hoge stikstofvoorraad zo dominant zijn, dat zelfs berk en esdoorn er niet in slagen zich er te verjongen. Vlier kan dit wel. Op dit soort plaatsen kan de vlierstruik helpen om de dominantie

van andere soorten te doorbeken. Het goed afbreekbare strooisel van de plant heeft bovendien een sterk bodemverbeterend effect.

Een multifunctionele plant Het loof van de vlier is giftig voor de

meeste diersoorten, met uitzondering van het edelhert. Andere delen van de plant daarente-gen zijn wel goed

bruikbaar. Aan de vlier werden reeds in de vijfde eeuw voor Christus heilzame effecten toegeschreven door de peet-vader aller dokters, Hippocrates. Een aantal fenolische bestanddelen in de vlierstruik zou ontstekingsremmend werken. Ook tegen griep en verkoud-heid zijn vlierbessen werkzaam. De voor vele dieren onaangename geur en smaak van het loof maakt de vlier een bondgenoot in de tuin en op het erf.. Zo werd de plant vroeger soms gebruikt in veekeringen, omdat de geur de dieren afstootte. Gekneusde twijgen en bla-deren zouden ook muggen en vliegen op afstand houden. Takjes in de grond steken helpt om woelratten uit de moestuin te weren, en met een aftrek-sel van de bladeren kan een biologisch sproeimiddel tegen bladluizen gemaakt worden

Meer bekendheid genieten de culinaire toepassingen van de Sambucus nigra. De bessen bevatten het licht giftige sambunigrine, dat door koken onscha-delijk wordt gemaakt. Gekookt kunnen de zoete bessen voor allerlei toepassin-gen gebruikt worden: confituur, gelei, siroop of wijn. Ook de bloesems zijn gegeerd, vooral voor het vervaardigen van vlierbloesemsiroop. Dit vormt de basis van de Gentse likeur Roomer, die de populariteit van en vraag naar vlier-bloesems in onze regio de hoogte heeft ingejaagd. Elke lente gaan plukteams in onze bossen op pad om bloesems te verzamelen voor de stokerij. Vlierbes-sen zijn niet enkel voor ons een lekker-nij, ook voor tal van diersoorten vormen ze een belangrijke voedselbron. Meer dan zestig vogelsoorten, waaronder alle lijsterachtigen, worden aangetrok-ken door de bessen. Ook dassen zijn er verlekkerd op. De bloesems lokken tal van insecten aan.

Er is heel wat bijgeloof verbonden aan de vlier. Van de holle twijgen maakten kinderen vroeger blaaspijpjes of fluitjes – vandaar het begrip flierenfluiter. Die werden door de Keltische druïdes trou-wens ook gebruikt om met de doden te communiceren. Volgens sommige legendes verhing Judas zich aan een vlierstruik nadat hij Jezus verraden had. Daarom is de vlier de favoriete gast-heer van de –overigens eetbare- zwam Judasoor (Auricularia auricula-judae). Lange tijd werd geloofd dat hij bescher-ming bood tegen blikseminslag en brand. Daarom zien we nu nog soms hoe dakwerkers de afwerking van een nieuw dak bezegelen met de plaatsing van een vliertak.

Zeg dus nooit meer zomaar ‘vuiligheid’ tegen de vlier.

Vlier, Onkruid bestaat niet

10

De algemene ledenvergadering van de bosgroep vond dit jaar plaats op

zaterdag 24 mei. Plaats van het gebeuren was het mooie decor van het Kasteel Ma-riahove en de aansluitende Markettebos-sen te Bellem (Aalter).

Tijdens het korte officiële gedeelte van de vergadering werden activiteitenver-slag, jaarrekening en begroting voor-gesteld en goedgekeurd. De algemene vergadering gaf kwijting aan de raad van bestuur voor werkjaar 2013. Hierna

startte het actievere deel van onze ver-gadering. De ongeveer 90 aanwezigen konden kiezen uit drie activiteiten.Eén van de activiteiten was de bijzonder interessante themawandeling ‘Land-schapszorg en bosbeheer’. Het kasteel-park Mariahove en de Markettebossen

liggen beide in een beschermd landschap. Daarenboven zijn de Markettebossen ook aan-geduid als Natura 2000 gebied omwille van hun grote natuur-waarde. Landschapsarchitect Hans Druart maakte voor het kasteelpark Mariahove een landschapsbeheerplan op en vertelde hierover meer. Bosei-genaar Nicolas de Crombrug-ghe toonde ons zijn bossen en gaf uitleg bij de beheerwerken die hij er uitvoert.Een meer praktijkgerichte activiteit was de demo ‘Zelf brandhout maken’. Zelf brand-

hout kappen lijkt op het eerste zicht niet moeilijk, maar enkele weetjes maken dit veiliger, efficiënter en leuker. Tijdens deze demo konden de aanwezigen kij-ken hoe instructeur Filip De Bleeckere van Inverde verschillende materialen en

technieken demonstreerde en tips gaf om hun brandhoutoogst te optimalise-ren.De mini-cursus ‘bomen en struiken her-kennen in een oogopslag’ was de laatste activiteit uit de reeks. Welke bomen en struiken staan er in het bos? Lesgever Martin Winnock van Inverde leerde de deelnemers hierover de kneepjes van het vak. Dit alles al wandelend in het

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord

Een actieve algemene Ledenvergadering !

Na de activiteiten volgde een deugddoende aperitief

Boseigenaar Nicolas de Crombrugghe geeft uitleg over een recente bosaanplant

11

prachtige kasteeldomein Mariahove met heel wat oude en merkwaardige bomen! Afgesloten werd er met een lekkere en gezellige maaltijd bereid door de zusters van Mariahove.

Een formule die zeker voor herhaling vatbaar is! Met veel dank aan Dhr. de Crombrugghe en de zusters van Maria-hove voor hun gastvrijheid!

In het Boscomplex Vallei van de Moer-vaart & Zuidlede heeft de bosgroep plannen om de boseigenaars te onder-steunen bij de opmaak van een geza-menlijk natuurbeheerplan.Op maandagavond 23 juni vond hier-over een tweede informatievergadering plaats voor de boseigenaars in dit ge-bied. Tijdens deze vergadering werd de nieuwe wetgeving over de beheerplan-nen kort toegelicht en stelde de bos-groep haar plan van aanpak voor aan de eigenaars.

Interesse?Ben je eigenaar in het gebied en ben je geïnteresseerd om meer te weten te ko-men hierover? Of heb je vragen over de natuurbeheerplannen? Neem dan zeker contact op met de bosgroep!

Wenst u ons te contacteren ?Bosgroep oost-Vlaanderen noord VzW

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

Boscomplex Vallei van de Moervaart & Zuidlede

Boseigenaar Nicolas de Crombrugghe geeft uitleg over een recente bosaanplant

Hoe zelf brandhout te maken

Heeft u brandhout nodig en werkt u zelf graag met de kettingzaag in het bos? Dan is de brandhoutverkoop van Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord iets voor u. Wij bieden kleine loten brandhout op stam te koop aan. Dit betekent dat u na aankoop van een lot zelf de bomen in het bos nog dient af te zagen en weg te voeren. Zowel naald- als loofhout zal worden aangeboden. Er zijn kleine en grotere loten voorzien zowel in het Waasland als in het Meetjesland. Voor elk wat wils dus!

Meer informatie over de loten die te koop worden aangeboden en over de voorwaarden van de verkoop kunt u terugvinden in de brandhoutcatalogus. De openbare verkoop zal plaatshebben op donderdag 16 oktober 2014 om 20 uur te Belsele. Voorafgaand zal een be-zichtiging van de loten georganiseerd worden.

Interesse? Wenst u de brandhoutcatalogus? Deze is op eenvoudig verzoek beschikbaar vanaf maandag 1 oktober bij de bos-groep en zal ook downloadbaar zijn via www.bosgroepen.be.

Kaart met aanduiding van het boscomplex

Openbare brandhoutverkoop op 16 oktober

12

Dit voorjaar organiseerde de bosgroep opnieuw een gezamenlijke houtver-

koop voor de geïnteresseerde leden. Vijf-tien boseigenaars deden beroep op hulp van de bosgroep om bomen op stam te verkopen. In totaal kwamen we aan 18 loten, hoofdzakelijk eindkap van populier.

Vooraf werden de nodige kapmachti-gingen en vergunningen aangevraagd. Ook het opmeten en aanduiden van de bomen werd georganiseerd. Alle gege-vens komen dan terecht in een houtca-talogus. Samen met de ligging van het lot, de boomsoorten en volumes staan daarin ook de algemene en bijzondere verkoopsvoorwaarden beschreven. De algemene verkoopsvoorwaarden zijn door alle Vlaamse bosgroepen samen uit-gewerkt om de verkopende boseigenaars zekerheid te bieden over de administra-tieve afhandeling van de houtverkoop. De bijzondere verkoopsvoorwaarden leggen de exploitatievoorwaarden vast specifiek voor het bos en bieden het zo bescherming voor de toekomst. Een dertigtal houtkopers/exploitanten actief in Oost-Vlaanderen kregen de houtcatalogus opgestuurd. Veertien

houtkopers/exploitanten brachten bie-dingen uit op meerdere loten uit de houtcatalogus. Van de 18 loten konden er 17 loten verkocht worden. Meer dan

7300 kubieke meter hout van 4541 bo-men brachten de verkopende eigenaars samen 312043 euro op. Ten opzichte van vorig jaar meer dan het dubbel!

Een meer dan geslaagde houtverkoop

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

TABEL – overzicht resultaten houtverkoop

Hout-volume (m³)

Aantal bomen

Soort Hoogste bod (koopprijs)

Prijs/m³

LOT 1 303,82 1135 fijnspar 5001 € 16,46 €

LOT 2 135,11 38 populier 5584 € 41,33 €

LOT 3 521,24 294 populier 28 500 € 54,68 €

LOT 4 447,54 154 populier 17 819 € 39,82 €

LOT 5 526,21 174 populier 24 500 € 46,56 €

LOT 6 140,18 83 populier 6 500 € 46,37 €

LOT 7 1196,94 533 populier 42 520 € 38,03 €

LOT 8 334,89 193 populier 13 220 € 30,12 €

LOT 9 695,59 359 populier 33 500 € 48,16 €

LOT 10 1061,83 328 populier 56 500 € 53,21 €

LOT 11 230,94 58 populier 5 825 € 25,22 €

LOT 12 426,57 151 populier 22 378 € 52,46 €

LOT 13 436,98 190 populier 18 178 € 41,60 €

LOT 14 411,09 247 populier 17 278 € 42,03 €

LOT 15 223,77 482 den en loofhout 6 300 € 28,15 €

LOT 16 87,2 20 loofhout 2 650 € 30,39 €

LOT 17 186,26 102 loofhout 2 790 € 14,98 €

TOTAAL 7366,16 4541 - 312 043 € 36,61 €

13

De aanplanting van nieuwe bomen is een belangrijk moment voor bos en

boseigenaar. De bosgroep ondersteunt dit met de organisatie van een gezamenlijke (her)bebossing. U krijgt dan advies bij de aanplanting en voordelige prijzen bij aan-koop van plantsoen.

De bosgroep adviseert u over de boom-soorten die het meest geschikt zijn om mooie resultaten te geven in uw eigen bos. Specifiek voor populieren kan u bij de bosgroep terecht voor informa-tie over die variëteiten die het meest tolerant zijn voor aantastingen door de roestschimmel.Voor (her)bebossingen met inheemse loofbomen (behalve populier) kunnen ook subsidies worden verkregen van het Agentschap voor Natuur en Bos. Vaak kan u met de subsidie de kosten voor de

aanplanting bijna volledig betalen. Als u dat wenst, maakt de Bosgroep de subsi-dieaanvraag op. Voor de aankoop van de bomen en de uitvoering van de aanplanting maakt de bosgroep een bestek op en doet een prijsvraag bij gespecialiseerde bedrijven.

Wil u de komende winter (her)bebos-sen? Dan start u best nu al met de voor-bereidingen. Een vergunning aanvragen voor een nieuwe bebossing, booms-oorten kiezen en een aanplantingplan uitwerken, een subsidiedossier opstel-len, bodemvoorbereiding uitbesteden, plantgoed bestellen,… moeten immers allemaal nog gebeuren voor u kan plan-ten. Een goed begin is het halve werk!

Contacteer de bosgroep vóór 15 septem-ber indien u meer informatie wenst. Na deze datum kunnen wij niet meer garan-deren dat u kan meedoen met deze ge-zamenlijke actie.

Wenst u ons te contacteren ?Bosgroep Midden oost-Vlaanderen VzW

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Klaartje Van Loy

Nu starten met nieuw bos

14

Op zondagvoormiddag 18 mei verza-melden een 30-tal boseigenaars en bos-liefhebbers op ‘Hogerlucht’, één van de hoogste punten van Ronse. Roland Drieghe, actief lid van de Bosgroep en te-vens conservator van dit reservaat nam ons op sleeptouw door het prachtige natuurgebied en vertelde gepassioneerd over de natuurpracht van het gebied. In het prachtige eiken-beukenbos ontsprin-gen tal van bronnen en in de lente kleurt de voorjaarsflora de bosbodem wonder-mooi. Het talrijke dode hout dat aanwe-zig is, is een belangrijke levensbron voor vleermuizen, insecten en zwammen.

Het gebied illustreert bovendien ook hoe natuur- en bosbeleving in de voor-bije eeuw grondig gewijzigd is. Ruim een eeuw geleden legde notaris en amateur-archeoloog Edouard Joly in dit bosge-beid een archeologisch wandel- en recre-atiepark aan. Het bos werd ‘opgesmukt’ met namaak-menhirs en men kon hier met bootjes komen varen op de kunst-matig aangelegde vijver of luisteren naar een openluchtconcert in het bos. De res-tanten van dit alles vormen nu belang-rijke biotopen voor zeldzame fauna en flora en illustreren hoe creatief Moeder Natuur inspeelt op menselijke ingrepen.

Geslaagde wandeling in natuurreservaat Bois Joly te Ronse

De Vlaamse Ardennen neemt afscheid van zijn oudste reus.

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Roland vertelt gepassioneerd over het bos

Na de kaalkap van zo’n 4 hectare kaprijpe populieren in Michelbeke, bij het Kasteel van Lilare, kwam de hoogste en oudste Mammoetboom (Sequioadendron gigan-teum) in de Vlaamse Ardennen moederziel alleen te staan. Je zag hem van kilometers ver staan uitsteken boven alles in zijn om-geving. Maar zoals het gezegde zegt: hoge bomen vangen veel wind. Ook deze oude reus moest er aan geloven. Bij een recente storm in het voorjaar begaf hij het. De Zus-ters hebben besloten de boom te laten lig-gen als relict. De oudste mammoetbomen in Europa zijn aangeplant vanaf 1852.

In zijn natuurlijke habitat in Californië (Noord-Amerika) kan hij gigantisch wor-den, zoals zijn naam al zegt. De “General Sherman”, een levend monument in het Sequioa National Park is 84 meter hoog, 24 meter omtrek en wordt geschat op zo’n 2000 jaar. Tien jaar geleden is het volume geschat op 1.486 m³ (!) . Omgerekend zijn dat zo’n 500 populieren van 200 cm omtrek. Een gans bos in één boom, zeg maar.

Mammoetboom in Michelbeke gesneuveld

De Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender organiseerde op 5 juli een ge-zamenlijke houtverkoop voor zijn leden. De verkoop was georganiseerd volgens het systeem van biedingen onder geslo-ten omslag zonder recht van opbod. Er werden in totaal 10 loten aangeboden met een totaal volume van 3625m³, goed voor 1267 bomen. De prijs per m³ werd berekend op basis van het ‘Totaal volume’ d.w.z. inclusief het kroonhout.

Exploitanten rekenen meestal op basis van het ‘commercieel’ volume dat ge-middeld zo’n 15% lager ligt dan het ‘to-taal’ volume.

Uit de resultaten van recente houtver-kopen blijkt dat de prijzen voor popu-lier een stijgende trend vertonen. Dit is voornamelijk sterk beïnvloed door de vraag vanuit de export.

15

Resultaten houtverkoop

Wenst u ons te contacteren ?Bosgroep VlaaMse ardennen tot dender VzW

Veemarkt 27 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Resultaten gezamenlijke houtverkoop 2014

LOT Boomsoorten* Aantal m³ Gem. omtrek Hoogste bod (€) (**)

Prijs/m³ (€)

1 Pop 175 340 150 / /

2 Pop 111 313 160 10.004 31,96

3 Pop 28 212 205 / /

4 Pop 135 476 190 18,800 39,50

5 Pop 195 514 155 23,800 46,30

6 B, aE, Ka 14 38 185 / /

7 Pop 32 110 200 3.000 27,27

8 Pop 232 1084 210 55,000 50,74

9 Pop 139 217 140 7.618 35,11

10 Pop, Lo 206 321 240/90 / /(*) Pop: populier; B: Beuk; aE: Amerikaanse eik; Ka: Kastanje(**) / Loten die onderhands zullen worden verkocht wegens onvoldoende hoog bod

Het voorbije jaar is het beleid rond het ge-bruik van rode diesel voor tractoren grondig gewijzigd. Aanleiding voor deze verstrengde wetgeving was het groeiende misbruik van tractoren voor transportwerken (oa grondver-zet) die rijden op de goedkopere rode diesel. Via de invoering van de zogenaamde ‘rode nummerplaten’ wil men de controle (oa door de douane) op het gebruik van rode diesel bij tractoren vereenvoudigen. Na maanden van onduidelijkheid besliste de uittredende rege-ring voor het zomerverlof dat tractoren voor ‘hobbygebruik’ vrijgesteld zijn van een jaar-lijkse technische keuring en verder de goed-kopere rode diesel kunnen blijven tanken. Niettegenstaande de regelgeving vrij com-plex is, geldt algemeen dat tractoren die vrij-gesteld zijn van een periodieke technische keuring ook in de toekomst kunnen blijven rijden met rode diesel, ongeacht deze nu al dan niet met een rode nummerplaat zijn uit-gerust. Tractoren die vrijgesteld zijn van tech-nische keuring zijn deze die gebruikt worden voor beroepsmatige landbouw (en ook met een rode nummerplaat dienen uitgerust te zijn) alsook tractoren met een maximaal toegelaten massa kleiner dan 3,5 ton (+- tot 50 pk). Het is nu juist deze laatste categorie van (oudere) tractoren die veel boseigenaars gebruiken om wat kleinere boswerken uit te voeren of wat brandhout uit te voeren. Dus voor hen verandert er uiteindelijk niets en kunnen ze verder blijven rijden met de oude (witte) nummerplaat en de goedkopere rode diesel blijven tanken.

Meer info over alle details van de nieuwe wet-geving vind je op: http://www.vilt.be/is-kleur-kentekenplaat-die-van-de-diesel-voor-tractor

Groen licht voor rode diesel bij boswerken

De zaagbroekDe meeste ongevallen bij gebruik van kettingzagen richten schade aan de be-nen aan, vandaar dat het dragen van een broek met een beschermende laag een absolute must is. De ketting van een ket-tingzaag maakt gemiddeld 2000 omwen-telingen per minuut wat overeenstemt met een snelheid van zo’n 70 km/uur. De tanden van een ketting zijn gemaakt om door stevig hout te kunnen. Het moet dan ook geen twijfel lijden, dat wanneer een draaiende kettingzaag een niet-be-schermd lichaamsdeel raakt, de wonden diep en breed zijn, niet gemakkelijk ge-

nezen en geen fraaie littekens nalaten.

Hoe werkt de kettingzaagbroek?De broek is opgebouwd uit verschillende lagen lange vezels. Wanneer een draai-ende ketting de broek raakt, worden de vezels mee in het kettingzaagtandwiel getrokken, waardoor deze direct vast-loopt. Let wel, hoe langer het zaagblad, hoe langer het duurt vooraleer de los-getrokken vezels van de broek de zaag doen vastlopen, en hoe groter de kans op wonden. Kies bij een langer zaagblad dan een broek van het zwaardere type.“Een zaagbroek? Dat is voor mensen die

niet kunnen zagen. Of “Dat is overbo-dige luxe”. Hardleerse nieuw-cursisten kettingzaag 1 of ECS 1 zijn meestal wél overtuigd na de uiteenzetting van de do-cent aan de hand van een fotoreeks van kettingzaagwonden…het zijn beelden die blijven hangen.

Te warm? Te zwaar? Te lastig?Tegenwoordig zijn de broeken zo ont-wikkeld dat ze goed ademend zijn, licht aanvoelen en voldoende bewegingsvrij-heid geven. Daarbij zijn de salopetten of tuinbroeken extra handig. Ze geven geen knellend gevoel aan de buik en zijn snel aan en uit te doen.Zeg nu zelf: maakt de éénmalige kost van zo’n € 100 iets uit, als je verzekerd bent dat je veilig(er) kan werken?!

Wat met vlekken?Een nieuwe kettingzaagbroek ziet er jammer genoeg niet lang ‘nieuw’ uit.

16

PBM’s of ‘Safety First’

PBM: een afkorting waar niet iedereen mee vertrouwd is, maar met het gebruik er van

des te meer hopen we alvast… Deze staat voor ‘Persoonlijke Beschermings Middelen’.

Wanneer het gevaar om een klus uit te voeren niet kan vermeden worden, doen we beroep

op PBM’s om ons te beschermen. Hopelijk kan onderstaande informatie u overtuigen om de

nodige voorzorgen te nemen en uzelf zo goed mogelijk te beschermen.

We trappen een open deur in: werken met de kettingzaag vraagt ervaring en focus en is niet

zonder gevaar. Vandaar dat de bosgroepen ook al enkele jaren de opleiding ‘Veilig omgaan

met de kettingzaag’ organiseren ism Inverde. Een goede kennis van zaag- en veltechnieken

en de daarbij horende gevaren is alvast een goede start om veilig te werken. Als de termen

‘kickback’, ‘breuklijst’, ‘valkerf ’ en ‘veiligheidsrem’ bij u als Chinees in de oren klinkt, reser-

veer dan alvast uw plaatsje voor een cursus kettingzagen ECS 1 voor 2015 bij de respectie-

velijke bosgroep. Het volledige aanbod cursussen verschijnt in het volgend nummer van de

Bosbode. Tevens doen we ieder najaar een actie naar onze leden zodat ze zich kwaliteitsvolle

veiligheidskledij tegen een scherpe prijs kunnen aanschaffen (zie verder).

Veiligheidskledij van kop tot teen. Bemerk veiligheidslaarzen, -broek, -jas, -

helm met vizier en oorbescherming

17

Vlekken van het schuren tegen de stam, takken en bramen, uitlaatgassen, oliën en benzine in combinatie met het zaag-sel maken dat de broek veel afziet. En toch moeten we de broek niet te veel wassen omdat dit de beschermende lagen aantast en deze kan verzwakken. Voor één keer is het gerechtvaardigd om met een vuile broek rond te lopen! De wasvoorschriften staan in de broek ge-etiketteerd. Volg ze nauwkeurig op zodat de broek lang gebruikt kan worden.

Welke broek kies ik nu?Er zijn 3 soorten ontwerpen : A, B en C.Bij type A loopt de beschermende laag door tot aan de buitenkant van de lin-kerbroekspijp en de binnenkant van de rechterbroekspijp. Deze broek biedt voldoende bescherming en heeft een ac-ceptabel gewicht. Bij type B en C loopt de beschermende laag verder door; bij type C tot aan de achterkant. Hierdoor wordt de broek zwaarder, wat het draag-comfort vermindert. Type A wordt in Bel-gië het meest gebruikt.

Naast het ontwerp, is de juiste pasvorm ook van groot belang. Niet enkel voor het comfort maar ook voor de veiligheid. Een te ruim zittende broek zal sneller ‘omdraaien’ als de motorzaag de broek raakt. Veel zaagbroeken hebben de nei-ging in het kruis uit te scheuren. Kies

daarom een broek met versterkt kruis of stretchstof. En vergeet niet op het CE-label te letten: dit is bewijs dat de broek door de strenge EU-norm geraakt is.

Valhelm met vizier en gehoorbescherming

Voor het korten van reeds afgezaagd hout, is een valhelm niet nodig. Bij het vellen van bomen, zelfs al zijn ze niet zwaar, is een valhelm wel aangewezen. Ingedroogde en dode takken vallen soms al eerder dan de boom zelf die je aan het zagen bent. Ook bij het knotten van bomen kan er al wel eens een tak zwiepen richting hoofd en ogen.

De helmIn de helm staat een jaartal en heeft ook vaak een UV-indicator. Onder invloed van licht (vnl. UV-stralen) wordt de plas-tic immers brozer en biedt de helm niet meer voldoende bescherming bij inslag van vb. een tak. Een dergelijke UV-indi-cator van kleur veranderd is (van rood naar wit) is de helm aan vervanging toe.

Het vizier en de veiligheidsbrilRondvliegende houtvezels, zwiepende takken of wegspringende steentjes kun-nen gevaarlijke projectielen worden wanneer ze tijdens het werken in je ge-

zicht of ogen te-recht komen. Een vizier brengt soelaas en beschermt een groot deel van je gezicht. Het neemt wel wat van het zicht weg, dus bij het maaien van gras met de bosmaaier dien je dit regelmatig af te vegen. Soms vliegen er toch nog stukjes onder het vizier door. Een com-binatie met een aanslagvrije veiligheids-bril is ideaal.

GehoorbeschermingEen kettingzaag maakt zo’n 115 dB la-waai. Een blootstelling aan 90 db geeft na 3 uur al blijvende gehoorschade. Oorbescherming is een must. Hardleer-se kettingzagers worden hardhorende kettingzagers!Kneedbare oordoppen of oorproppen vormen al een zekere bescherming, op voorwaarde dat ze goed zijn ingebracht. Beter zijn de oorkappen die over de oren gaan. Die zitten bevestigd op een veiligheidshelm. Losse oorkappen zijn handig voor wanneer je gewoon inkort-werk moet doen, of als je iemand helpt die met de kettingzaag werkt. Nog beter zijn de op maat gemaakte oordoppen. Wat duurder maar wel langer houdbaar, makkelijker verdraagbaar in het oor en een perfecte bescherming. Ga langs bij uw oorspecialist voor meer info.

Veiligheidsschoenen en handschoenen geven de nodige bescherming

veiligheidshelm met UV indicator

Op maat gemaakte oorbeschermingLosse oorkappen

18

De Bosgroep hecht veel belang aan veilig werken in het bos. Daarom

bieden wij u de kans degelijk materiaal aan te schaffen tegen zeer interessante voorwaarden. Bij deze actie kunnen de werkende leden van Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON) en Bosgroep Vlaamse Ardennen (VAD), genieten van een uitzonderlijke korting van 15 % op de normale verkoopprijs. De korting per werkend lid wordt wel geplafonneerd op € 50. Ook andere geïnteresseerden kunnen via ons bestellen, maar kunnen niet van de 15% korting genieten. Meer info over de bestelwijze vindt u hieronder. Neem ge-rust contact op met uw Bosgroep als u nog bijkomende vragen heeft. Extra info over de artikelen vindt u op www.kox-direct.be.

Veiligheidskledij

Veiligheidskledij: speciaal aanbod voor Bosgroepleden!

Praktisch:

Stap 1: U vult bijgevoegd bestelformulier in en stuurt dit tegen uiterlijk vrijdag 10 oktober 2014 naar uw bosgroep. Indien u zaagbroeken en/of jassen bestelt dient u volgende gegevens in te vullen (zie ook bestelformulier): voor de broek: uw lengte, de omtrek van uw taille en uw staplengte (beenlengte gemeten langs de binnenzijde); voor de vest: maat S,M,L,XL of XXL.

Stap 2: De bosgroep verzamelt alle bestellingen en bezorgt de bestellingen ge-groepeerd aan KOX tegen begin november. U zult van KOX rechtstreeks een factuur ontvangen. Nadat u de factuur heeft betaald, worden de bestel-de artikelen door KOX aan huis geleverd per koerierdienst. Speciaal bestel-lingen via de bosgroep worden er geen verzendings-kosten aangerekend.

Stap 3: Om als werkend lid van BON en VAD uw korting van 15% te krijgen, be-zorgt u aan uw bosgroep een kopie van de factuur van KOX en uw reke-ningnummer. Wij storten de korting op uw rekening.

Stap 4: Indien omruiling van een artikel noodzakelijk is, regelt u dit rechtstreeks met KOX.

Zaaghelm Mistral heupbroek Mistral – tuinbroek Mistral Jas Handschoen Island

(*) Alle zaagbroeken voldoen aan de Europese norm EN 381-5. Conform deze norm betekent ‘Klasse 1’ dat dergelijke broeken bescherming bieden bij een kettingsnelheid van 20m/s. De zaagbeveiliging (=speciale vulling die de kettingzaag blokkeert) bevindt zich 180° aan de voorzijde + 5 cm aan de linkerzijde van beide broekspijpen.

Zaagschoen Rubberen zaaglaars Combi brandstofhouder 2takt olie Kettingolie

Ronde Vijl Anti-Teken set Vijlblok Velhevel Biber Sapi

19 19

Bestelformulier

Bezorg uw ingevuld bestelformulier tegen uiterlijk 10 oktober 2014 aan uw Bosgroep

Naam + adres:

Tel: Rek.nr.:

De factuur mag door Kox per mail verstuurd worden naar dit adres:

Geef hier uw kledingmaat op aub:

Broek Vest (S,M,L,XL,XXL)

1. Totale lengte:

2. Tailleomtrek:

3. Staplengte:

4. Voor heupbroek: Heren / Dames

product artikel oMschrijVing prijs (€) incl.BtW Maat of

kleur

aantal

Werk.lid1 Andere2

Helm 74 103-35 Peltor zaaghelm - complete helm met opklapbare gehoorbeschermers en gezichtsbescherming

H31 5J (oranje)

35,93 € 42,28 €

Kledij type

Mistral

71.203 Heupbroekmodel Mistral, EN 381-5, Model A, Klasse 1, zeer licht : goed voor warm weer. Nu

ook in kleinere damesmaten verkrijgbaar.

45,52 € 53,55 €Geef uw

maat op

boven-

aan deze

pagina

71.104 Tuinbroekmodel Mistral, EN 381-5, model A, Klasse 1, zeer licht : goed voor warm weer 48,48 € 57,04 €

71.404 Mistral jas (zonder zaagbeveiliging) – met afneembare mouwen 27,16 € 31,96 €

71.608 VOORDEELTIP : Mistral veiligheidspak (jas + heupbroek) 72,68 € 85,51€

71.609 VOORDEELTIP : Mistral veiligheidspak (jas + tuinbroek) 75,65 € 89,00 €

Schoeisel 73.107 Kox Trento comfortabele snijbestendige zaagschoen voor licht en middelzwaar terrein.

Schachthoogte ca. 20 cm, gewicht 2300 g, slijtvaste zolen,waterafwerend leder

67,79 € 79,75 €

73.107 Zaaglaars Sierra II. Waterdicht, Gewicht: 2900 gr, schachthoogte 38 cm 33,17 € 39,03 €

Hand-

schoenen

75 304-0 Bosbouwhandschoen Island. Comfortabele winterhandschoen met elastisch manchet. 1 maat. 5,29 € 6,22 €

Accesoires 9519 Kox Combi brandstofhouder in rood, met 2 compartimenten voor 6 liter brandstof en 3 liter

kettingolie. Met schenktuit en afsluitdoppen.

13,49 € 15,87 €

9011-1 Kox 2 takt olie SM 1:50, 1 liter fles met schaalaanduiding. Geschikt voor motorzaag en bos-

maaier. Rood gekleurd.

4,01 € 4,72 €

9021-5 Kox Bio kettingolie, verpakking van 5 liter. Biologisch snel afbreekbaar, keurteken Blauwe Engel. 10,82 € 12,73 €

9501 Vijlhouder met ronde vijl, vergemakkelijkt het vijlen : diam. 4 mm voor 3/8” of 4,5 mm voor

3/8” of 4,8 mm voor 325” of 5,5 mm voor 3/8”

5,33 € 6,27 €

9503 Vijlbok voor het vastzetten van het zaagblad bij vijlwerk 8,06 € 9,48 €

9910 Platte vijlen 150 mm, ook voor dieptebegrenzers 1,39 € 1,63 €

9906 Ronde vijlen 5,2 mm voor 3/8” 0,71 € 0,84 €

9504-1 vijlhandvat in hout 0,84 € 0,99 €

Voor uw

veiligheid

73518 Kox tekenkaart. Handige kaart voor het veilig verwijderen van teken. Het risico van het bin-

nendringen van de gevaarlijke ziekteverwerkker Lyme wordt gereduceerd.

1,34€ 1,58 €

70010 VOORDEELTIP : Anti-Teken set bestaat uit : bosbouw slobkous, anti-teken pompspray en Kox

tekenverwijderaar

20,16 € 23,71 €

Velgereed-

schap

9702 Kunststof velwig. Stabiel en licht voor veilig werken zonder kettingbeschadiging. 25 cm lang. 5,17 € 6,08 €

97.206 Lange Velhevel. 130 cm, 3,4 kg staal, met in hoogte verstelbare kantelhaak. 42,33 € 49,80 €

Markering 9741 voor langdurige markering van KOX. Goede,langdurige zichtbaarheid,sneldrogend, milieu-

vriendelijk, 500ml, rood, blauw, groen, oranje of wit

3,86 € 4,54 €

Sapies 97120 Biber sapi met essenhouten steel. Rugzijde getand voor het duwen van hout. 46,75€ 55,01 €

1 Werkend lid = eigenaar van bossen uit het werkingsgebied van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender of Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord die lid is van de betreffende bosgroep.

2 Andere = lid van bosgroep Midden Oost-Vlaanderen, niet-boseigenaars of boseigenaars uit een ander werkingsgebied

20

Activiteitenkalender

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzwHerfstwandeling in de bossen van scHuurlo te sint-Maria-aalter

Zondag 9 noveMber 2014 oM 10 uur

De prachtige bossen van Schuurlo maken deel uit van het private kasteeldomein Schuurlo. Dit gebied sluit aan bij het Bulskampveld in West-Vlaanderen en maakt deel uit van vroegere heidegebieden met gemeenschappelijke begrazing. In de 18de -19de eeuw werd het gebied herbebost. Deze plek is één van de oudste, bekende his-torische sites van Aalter.Eigenaar François de Looz geeft ons een rondleiding in de bossen en zal vertellen over het beheer dat de familie de Looz er voert.

PraktischGids: François de LoozPlaats van afspraak: parking rechtover de Kerk van Sint-Maria-Aal-

ter (deelgemeente van Aalter). Het is een nat en soms moeilijk toegankelijk gebied, laarzen

zijn ten sterkste aanbevolen! Deelname aan de wandeling is gratis, maar inschrijven is ver-

plicht (bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be of 09-267 78 60).

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw wandeling loZerbos te KruisHouteM Zondag 12 oKtober 2014 oM 9u30

Sinds vele jaren is het private bos dat eigendom is van de familie della Faille uit Kruishoutem en gelegen in de deelgemeente Lozer opengesteld voor het publiek. Mede dankzij het aantrekkelijk moun-tainbikecircuit, de speelzone voor de jeugd en de aanwezigheid van een horecazaak is het bos uitgegroeid tot een zeer belangrijke recre-atieve aantrekkingspool in de regio. Om ook in de toekomst alles in goede banen te laten verlopen tussen de verschillende groepen van recreanten (wandelaars, mountainbikers en ruiters) en tevens de belangrijke natuurwaarden van het bos maximaal te beschermen waren een aantal bijkomende maatregelen noodzakelijk. Zo werd er een vernieuwd toegankelijkheidsreglement opgemaakt en begeleid-de de Bosgroep de betrokken boseigenaar bij de uitvoering van de noodzakelijke inrichtingsmaatregelen. Hierbij kon er op de steun gerekend worden van de gemeente Kruishoutem alsook van het Agentschap voor Natuur en Bos en de Vlaamse Landmaatschappij die hiervoor een projectfinanciering ter beschikking stelden.

Bij de start van de Week van het Bos op 12 oktober zal het ver-nieuwde wandelbos officieel worden ingehuldigd. Iedereen is van harte welkom op de geleide wandeling die net voor (van 9u30 tot 11u) de officiële inhuldiging zal doorgaan in het Lozerbos.

Plaats van afspraak: parking Taverne De Zandvlooi (Passionisten-straat 48 te Kruishoutem). Gelieve op voorhand in te schrijven voor deze wandeling (vlaamseardennen@bosgroep.be of 055-21 62 80).

21

Oost-Vlaamse Bosgroependaguitstap naar de bos- en Houtbeurs in liMburg

Zondag 19 oKtober 2014

Als afsluiter van de Week van het Bos organiseren de Limburgse Bosgroepen een grote bos- en houtbeurs met diverse infostanden, een aanbod van nieuwe en tweedehands werktuigen en allerhande demo’s van bosbeheerwerken. Een echte aanrader voor elke bosliefhebber! De Oost-Vlaamse bosgroepen organiseren gezamenlijk busvervoer voor een daguit-stap naar deze happening.

PraktischOpstapplaatsen bus: - Eke/Nazareth: Tankstation Makro

(Begoniastraat, Eke) om 8u30 - Waasmunster: afrit E17; parking aan

kruispunt Patotterijstraat (N446) en afrit E17 (komende van Gent) om 9u00

Deelnameprijs: 5 € en inschrijven via bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be of 09-267 78 60

ONTDEK 1914 VERHALEN

OP VERSCHILLENDE

LOCATIES TIJDENS

DE WEEK VAN HET BOS

KIJK SNEL OP

WWW.WEEKVANHETBOS.BE

VOOR PROGRAMMA EN ALLE

VERHALEN IN JOUW BUURT.

In samenwerking met:is natuur

WWW.FACEBOOK.COM/WEEKVANHETBOS

WEEK VAN HET BOS 12-19 OKTOBER 2014

V.U

.: M

arie

-Lau

re V

anw

eens

eele

, Kon

ing

Albe

rt II

-laan

20

bus

8, 10

00 B

russ

el

P2399_week van het bos 2014_grote oorlog_affiche_A3_12.indd 1 5/06/14 10:02

Week van het Bos 2014: ‘Onze oudstrijders zijn springlevend!’

Van 12 tot 19 oktober vindt de jaarlijkse Week van het Bos weer plaats. Dit jaar is het thema ‘De Groote Oorlog’, passend bij de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, 100 jaar geleden. Dit eerste internationale conflict drukte op veel plaatsen een blijvende stempel op het landschap en ook op het bos. In die bossen staan vaak nog de laatste, stille getuigen uit deze bewogen tijd. Heel wat verschillende activiteiten worden geor-ganiseerd! Kijk voor een laatste stand van zaken op de website www.weekvanhetbos.be

Ook in Oost-Vlaanderen selecteerde ANB een aantal natuurdomeinen die een belang-rijke rol speelden in deze gruwelijke tijden. Dit zijn oa het Koppenbergbos te Ouden-aarde waar het Britse leger hevig strijd voerde, het Buggenhoutbos dat geplunderd werd door de Duitse bezetter om de wapenindustrie van de nodige brandstof te voor-zien en de knotwilgen aan de Veldekens te Lebbeke als stille getuigen op een plaats waar burgers gefusilleerd werden.

22

Van alle planten die in onze streken voorkomen, is een groot deel eetbaar. Zelfs de culinaire top gaat meer en meer “back

to basics” en gebruikt steeds meer pure en seizoensgebonden ingrediënten uit de natuur. Ook in uw bos groeit van alles dat eetbaar én ook erg lekker is. In deze rubriek stellen we enkele recepten voor waarmee je, na een flinke pluk-wandeling, zelf kan experimenteren.

In de herfst vind je vooral veel vruchten en noten terug. Kastanjes vind je overal, maar wat doe je er precies mee? Hier vind je alvast twee eenvoudige receptjes om te kok-kerellen met kastanjes.

Appel-Kastanjemuffins (12 stuks)Ingrediënten- 1 ei- 120 ml melk- 60 ml olie- 350gr tamme kastanjes (gepeld en fijngehakt)- 1 appel (in kleine stukjes)- 360 gr bloem- 120 gr suiker- 1 tl bakpoeder- ½ tl zout- 120 gr bruine suiker- 12 muffinvormpjes

BereidingVerwarm de oven voor op 220°C. Klop het ei los en roer daar de melk, olie, kastanjes (±250gr) en de stukjes appel door. Klop daarna de bloem, de zoetstof, de bakpoeder en zout naar eigen smaak erdoor. Niet te lang kloppen! Verdeel het beslag over de 12 muffinvormpjes en zorg er daarbij voor

dat de vormpjes niet meer dan voor ¾ gevuld zijn. Meng de bruine suiker met de rest van de tamme kastanjes. Schep vervolgens op elke muffin een lepel van deze “topping”. Bak de muffins in 20 tot 25 minuten gaar. Laat ze eerst he-lemaal afkoelen, ga lekker in de zetel zitten en geniet ervan!

KastanjesoepIngrediënten- 500 gr verse kastanjes- 50 gr gerookt spek, in blokjes- 1 ui, gesnipperd- 1 wortel in stukjes- 1 ¼ l runderbouillon- 50 ml room- 1 el peterselie, gehakt

BereidingKruis de kastanjes in door in het brede, platte gedeelte van de vruchten insnijdingen te maken. Kook ze gedurende een halfuur in een pan met wat water. Daarna kun je voorzich-tig de schil eraf halen. Doe het spek, de ui, de wortel, wat peper en zout en de kastanjes in een pan. Giet er bouillon bij tot de kastanjes net onder staan. Laat het geheel 15 min. zachtjes koken. Haal enkele kastanjes uit de soep en leg ze apart. Pureer de soep met een staafmixer en vul hem aan met de rest van de bouillon. Doe voor het opdienen de room en de peterselie door de soep. Garneer met de achtergehouden kastanjes.

HET BOS CULINAIR

23

In deze rubriek testen we jullie kennis over bos en natuur! Voor de aandachtige lezer van de Bosbode zouden deze vragen geen probleem mogen zijn…

verticaal

1. vereniging van jagers2. winnaar wk voetbal 20143. thema week van het bos 20144. toelating om te mogen jagen6. giftige stof in vlierbessen

horizontaal

5. verplichting ontboste percelen elders te herplanten

7. vogel, fan van vlierbessen8. aan vlier gebonden zwam9. pikhaak10. plant die op andere planten groeit

1

2

3 4

5 6

7

8

9 10

BOSWOORDRAADSEL

Cursusaanbod 2014Jaarlijks organiseren de drie Oost-Vlaamse bosgroepen tal van interessante cursussen die vlug volzet zijn. Dat is ook dit jaar niet anders, er zijn nog maar enkele plaatsjes vrij.

nog MogelijK oM in te scHrijven voor:

Kettingzaaggebruik: ECS 2 – Basisveltechnieken (max. 6 deelnemers) Nog één plaats dus voor de snelle beslissers!

Tijdens deze tweedaagse opleiding leer je de basisveltechnieken

aan om kleine (diameter < 40 cm) en hellende bomen te vellen en

op te werken

Voorkennis ? ECS 1

Wanneer ? Vrijdag 3 en zaterdag 4 oktober 2014

Waar? in het werkingsgebied van de organiserende bos-

groep. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs? Boseigenaars die lid zijn: € 30,

overige deelnemers: € 120

Inschrijven? Neem contact op met bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord

Zelf brandhout maken (max. 10 deelnemers)

Tijdens deze cursus leer je alle stappen die komen kijken bij het

klaarmaken van brandhout, van het verzagen van de boom tot het

stapelen van de bruikbare stukken brandhout.

Voorkennis ? Voor deze opleiding is geen voorkennis vereist

Wanneer ? Vrijdag 12 september 2014

Waar? in het werkingsgebied van de organiserende bos-

groep. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs? Boseigenaars

die lid zijn:

€ 15,

overige deel-

nemers: € 80

Inschrijven? Neem contact

op met bos-

groep Vlaamse

Ardennen

tot Dender

BoszoekersVia deze rubriek zoekertjes brengen we regelmatig verkopers van brandhout, … en geïnteresseerde afnemers met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde.

Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen volgende zaken beschikbaar gemeld. Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke bosgroep.

BRANDHOUT

Bosgroep MIDDEN OOST-VLAANDEREN 09/267 78 60

- Aalst (Erembodegem): omgewaaide bomen (na storm) van gemengd loofhout en naaldhout. Gratis in ruil voor het werk

BOS TE KOOP

Bosgroep VLAAMSE ARDENNEN 055/21 62 80

- Haaltert (Denderhoutem): 0,28 ha- Brakel (Zegelsem): 2 ha (Beuk)- Brakel (Parike), 3,25 ha bos waarvan 1,6 ha kaprijpe populieren- Zwalm: 0,4250 ha (populier)- Zottegem (Erwetegem): 1,45 ha (kaprijp populierenbos en weide)

Bosgroep MIDDEN OOST-VLAANDEREN 09/267 78 60

- Aalst (Baardegem): 0,25 ha

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- Wachtebeke: 0,11 ha- Stekene: 0,27 ha. Vlot bereikbaar, gelegen langs Donkerhofstede.

Kaprijpe fijnspar met bijmenging van lork en eik. Vraagprijs: €9000

ANDERE

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- Sint-Pauwels: bosgoed van zomereik, ongeveer 300 stuks, grootte 100cm, prijs otk, worden uitgestoken

De bosgroepen krijgen regelmatig vraag naar brandhout. Meestal van particulieren die bereid zijn om ervoor te werken. Zoekt u als boseigenaar dus naar een goedkope manier om uw hakhout nog eens af te zetten of om kroonhout te laten opruimen: contacteer ons!