Al enige tijd waren onze tutorials(de PC-Pilot tutorials) gericht op dejets (straalvliegtuigen zeiden wijvroeger) maar dat gaat allemaalveranderen in deze aflevering, wantik ga je inwijden in de iconischeBombardier Dash 8 Q400. De Dash 8is een high performance regionaleturboprop waar piloten, flight atten-dants en passagiers van houden. Bijhet schrijven van deze artikelen isde Dash slechts een van de tweeregionale airliners met een capaci-teit van meer dan 40 stoelen die nogin productie zijn (de andere is ATR).Dat er meer dan 700 vliegtuigen vanzijn gebouwd is bewijs van het suc-ces van deze opmerkelijke kleineairliner.

De Dash 8 kom je overal in de wereldtegen en heeft geopereerd in het hogenoorden bij Air Baltic en ScandinavianAir Services tot in het uiterste zuiden inAustralië bij Quantas. Hij ‘shuttled’ ookregelmatig passagiers over de USA, Ca-nada, het Europese continent, Afrika enJapan. Kort gezegd, je komt de Dash 8overal tegen en hij wordt beschouwd alseen van de meest veelzijdige vliegtuigenooit gebouwd.Deze serie tutorials richt zich op de Dash8 Q400 verstrekt door het Majestic De-velopment team en onder meer in deverkoop bij Just Flight. Dit is een highfidelity weergave van het vliegtuig,waarbij de ontwikkelaars het doel voorogen hebben om eventueel een versievoor commercial airliner training uit te

brengen. Het vliegtuig kan zowel in deouderwetse FSX als in de Steam-versieals in P3D (v2) geïnstalleerd worden. Erbestaan ook andere simulaties van deDash 8 voor FSX die ook geschikt zijnvoor het volgen van deze tutorials. Maarhoe beter de simulatie overeen komtmet de werkelijkheid hoe meer je aandeze tutorials hebt.

Een veelzijdig vliegtuig

Je vraagt je misschien af waarom ergekozen is voor de Dash 8. De Dash 8vormt een perfecte brug tussen generalaviation vliegen en de wereld van deairliners. Dit is een vliegtuig dat kanopstijgen van een baan van slechts4500ft en dus op kleine vliegveldjes

over de hele wereld kan opereren. Maarhij voelt zich net zo goed thuis in hetverkeerspatroon van de belangrijke in-ternationale luchthavens. En toch is deDash 8 relatief eenvoudig te vliegen met

DE BOMBARDIER DASH 8 Q400INTRODUCTIE (DASHING = ONVERSCHROKKEN)

Dashing around is dus onverschrok-ken rondgaan. Zeg maar, de niettegen te houden city hopper. Dit isde eerste aflevering van een serievertalingen van artikelen van JaneWhittaker in de PC-Pilot, het lijfbladvan de flightsimmer, over de DASH 8Q400. Artikelen die onze Nederlandslezende flightsimmer niet mogenontgaan. Hoeveel afleveringen hetworden? Geen idee.Erik.

slechts een gematigd ingewikkeld over-head panel, maar hij heeft wel alle voor-zieningen die je normaal gesprokenalleen in top-of-the-line straalvliegtuigenaantreft zoals een volledig operationeleflight management computer. Voor veelpiloten was de Dash 8 hun opstap vanGeneral Aviation naar de heavy jets. Enop die manier is het vliegtuig voor onseen ideale leerschool voor het vliegenvan airliners en voor het leren kennenvan de daarbij behorende procedures.In deze tijd van versobering hebben veelluchtvaartmaatschappijen hun groterejets vervangen door de Dash 8. Bereke-ningen toonden aan dat zelfs met vlie-gen op halve capaciteit het vliegtuig nogduidelijk profijt opleverde met relatieflage operationele kosten. Met een sterkklimvermogen en een opmerkelijkekruissnelheid van 360kts kan hij ooknog concurreren in het luchtruim van dejets en toch ook nog gelijke timetablesaanhouden. Op de korte trips die voorhet grootste deel de workload van deDash 8 vormen lieten analyses zien dater geen opvallende winst was in vliegtij-den bij het inzetten van deze turbopropvergeleken met de grotere jets. Een be-langrijk gedeelte van het werk dat eenvliegtuig moet verzetten ligt in de klim,de afdaling en het taxiën over de lucht-havens waar de Dash 8 zich door zijnmogelijkheden weet staande te houdentussen de andere vliegtuigen. De Cruisegedeelten van de vlucht zijn meestalkort omdat de meeste vluchten korterzijn dan een uur. Het interessante is datals wij een langere afstand zouden wil-len vliegen het vliegtuig met gemak een1000nm extra aankan en met een zorg-vuldige planning voor brandstofstopszonder meer de Atlantische Oceaan kanoversteken.

Short-haul vluchten

Het profiel van de Dash 8 blijkt ideaal tezijn voor flight simmers die domweg nietde tijd hebben om lange vluchten te

maken. Een korte vlucht van een uur ofminder achter onze computer past vaakbeter in ons druk, druk, druk bestaan.De Dash 8 maakt het ons mogelijk eenairliner te vliegen naar grote en kleineluchthavens met vluchten in ‘hapklarebrokken’ en we zo de eetlust bewaren.

Over Southampton

We gaan nu kijken naar de uitvalsbasisvoor onze vluchten met de Dash 8. Na-tuurlijk is het duidelijk dat je het vlieg-tuig kunt inzetten vanaf elk vliegveldnaar keuze, maar voor het doel van de-

ze tutorials (tutorials zijn artikelen be-doeld voor zelfstudie) wordt de Sout-hampton Airport in de UK genomen. Endaar zijn een aantal redenen voor. Teneerste is Southampton de thuisbasisvoor de Dash 8 vliegtuigen van FlybeAirlines. Ze vormen de vaste aankledingvan de luchthaven als je binnenkomt ofvertrekt en het veld is goed uitgerustvoor regionale turboprops. Fijn voor ons,is de Flybe livery ook meegenomen inhet basispakket van Majestic zodat wede werkelijkheid dicht kunnen benade-ren. En Southampton is ook erg makke-lijk voor het navigeren met slechts een

enkele lange baan en een centrale taxi-baan van de terminal naar de baan. Erbestaan geen lange ingewikkelde taxi-routes die een mens dol draaien of dis-cussies over welke baan voor vertrek ingebruik is. De luchthaven heeft wat inessentie alleen maar een enkel platformis en een enkele start/landingsbaan. Dusalles super eenvoudig. Kaarten voorSouthampton zijn ook gratis te downloa-den van het internet van de civil aviationwebsite en andere bronnen. GewoonGoogelen ‘charts EGHI’. De ligging vanSouthhampton is ook perfect voor korte

Southampton wordt de basis waar vandaan wij opereren bij deze serie artikelen. Hetvliegveld is thuisbasis voor de Dash 8 van flybe.

Met zijn ‘venijnige insecten’ - silhouet heeft de Dash 8 een bijzonder karakteristiekevorm en is hij onmiddellijk herkenbaar.

Een echte hoogdekker met de propellersruim boven de grond.

vluchten over de UK en naar het Euro-pese continent met plaatsen als Amster-dam, Parijs en Brussel makkelijkbereikbaar voor onze Dash 8. Het als-maar producerende team van ORBXheeft ook een verbazend nauwkeurigeweergave van de luchthaven die warmwordt aanbevolen tezamen met de sce-nery voor de UK van FTX (ORBX). Maarhet is niet noodzakelijk Southamptonaan te schaffen. De tutorials werken ookprima met de default scenery.

Vaardigheden in vluchtplanning zijn eenbelangrijk deel in het vliegen met deDash 8, die is uitgerust met een fullglass cockpit en een bewegende kaartop het scherm. Veel aandacht zal wor-den ingeruimd voor de FMC om de vin-ger achter dit ingewikkelde apparaat tekrijgen tezamen met de mogelijkhedenvan de moving map op vluchten vanuitSouthampton. Er is een overmaat aaninteressante routes die wij kunnen vlie-gen en een reeks aan navigatie hulpmid-delen die wij daarbij kunnen gebruiken.De Dash kan natuurlijk ook gevlogenworden van VOR naar VOR zonder daar-bij de flight management computer tehoeven inzetten. We zullen deze moge-lijkheid zeker gebruiken en hem ten vol-le inzetten bij onze vluchten.Natuurlijk zal de ongelofelijk gedetail-leerde flight mangement computer(FMC) uitgebreid voor komen in de tuto-rials. De FMC ingebouwd in de Dash 8 iseen volledig uitgeruste en complexe unitvoorzien van allerlei mogelijkheden dieje normaal alleen vindt in de grote jets.Dat houdt dus zowel laterale als vertica-le navigatie in en voorzieningen die hetmogelijk maken te vliegen binnen RNP(Required Navigational Precision) navi-gatie. RNP is een onderwerp op zich datsteeds meer op de voorgrond komt bijde modernere vorm van GPS-navigatie.We zullen deze punten en het juiste ge-bruik van de FMC enige tijd bestuderenhetgeen je net zoals vele andere voor-zieningen in de Dash 8 van nut zal zijnbij andere vliegtuigen.

We nemen de rustige weg.

Je zou wel eens verrast kunnen zijn doorde operating altitude (de normale kruis-hoogte) van dit vliegtuig. Waar de jetairliners graag vliegen op kruishoogten

boven de 30.000ft opereert de Dash 8graag op lagere hoogten van rond de25.000ft. Dit ligt beneden de jet airlinersen ruim boven de meeste general aviati-on vliegtuigen. Dat geeft de regionaleturboprops een corridor in een relatief

rustig luchtruim. En dat kan bijzondernuttig blijken speciaal in volgepakte air-spaces boven Europa en de US. Als wede Dash 8 vliegen worden we vaak al-leen gelaten door de grote airliners omonze weg te vervolgen kruisend zonderverkeersopstoppingen. Het heeft ietsvan met je auto rijden op een rustigelokale weg terwijl je de files ziet op desnelweg vlak naast je. En dit vraagt ookom een bepaald niveau van vluchtplan-ning en vooruitdenken om de vluchtenzo in te delen dat je ook gebruik maaktvan deze corridors en dat gaan we tot indetail bekijken. De conclusie is dat heteffectief vliegen van een regionale tur-boprop een andere benadering vraagtdan de ‘high and fast’ benadering van dewereld van de grote jet airliners en datis een heel boeiend onderwerp van dis-cussie.

De Dash 8 heeft een full glass cockpit die zich kan meten met die van jet airliners.

Terrein- en weerradar zijn geïntegreerd inde multi functionele cockpit schermen.

Eigenlijk een niet echt ingewikkeld overhead panel.

Een volledige set navigatievoorzieningenen ontvangers op de middenconsole.

De Dash 8 is volledig uitgerust met eenterrain radar. Hij heeft bovendien eengedetailleerde weather radar compleetmet voorzieningen als altitude mapping(verschillende hoogtes in verschillendekleuren) en beam tilt (even globaal:verbetering van het radarsignaal) en iszo een van de meest veelzijdige unitsdie je in flight simulation kunt vinden.Dit soort radars zijn momenteel erg po-pulair bij flight simmers maar vaak is er

een groot ‘gat’ in het begrijpen hoe jedergelijke apparatuur zo nuttig mogelijkkunt inzetten. De Dash 8 zullen we alsdemonstratiemodel gebruiken door eencomplete aflevering te wijden aan deaan boord zijnde GPWS (Ground Proxi-mity Warning System) en verwantestukken gereedschap zoals de terrain enweather radar die zo belangrijk zijn alswe in slecht zicht vliegen. De vaardighe-den die je hier opdoet kan je in veel van

je favoriete vliegtuigen gebruiken als jein IFR condities vliegt.

Autoland is geen optie!

De mogelijkheid om in IFR-condities tevliegen levert ook een aantal boeiendeoefeningen om de Dash 8 in te zetten.Maar in tegenstelling tot de al versche-nen tutorials over andere vliegtuigen inde PC-Pilot tot zover is, de Dash 8 nietgecertificeerd voor geautomatiseerdelandingen. Ja dat heb je goed gelezen jekunt de Dash 8 niet automatisch latenlanden. Je moet dus elke keer op dehand landen. De uitrusting en autopilot

van de Dash 8 (en wat dat betreft geenenkel andere turbopropvliegtuig mo-menteel in dienst) zijn niet gecertifi-ceerd voor met de autopilot gekoppeldeautomatische landingen. Het laatste deelvan een ILS approach moet met de handgevlogen worden vanaf de gepubliceerdeminimums. Een handgevlogen approachmet slecht zicht in de Zwitserse Alpen iseen van de meest uitdagende kanten omdit vliegtuig te vliegen en dat gaan weook oefenen. Dat maakt het vliegen metde Dash 8 ook een van de meest bevre-digende ervaringen voor een piloot. Infeite is het zo dat menig piloot liefdeheeft opgevat voor dit vliegtuig en deze

Dubbel uitgevoerde gedetailleerde FMC’s op de middenconsole

Extreme luchthavens als Castlegar worden ook aangedaan door de Dash 8 dankzijzijn short-field performance.

De Air Berlin livery met de door Majestic gratis bijgeleverde Ground Power Unit.

Een uitgebreid crew alerting system waarschuwt de piloot voor elke afwijking in deconfiguratie van het vliegtuig.

liefde ook zijn hele loopbaan trouw blijften de mogelijkheid om over te stappennaar de grotere jets terzijde schuift.Hoewel we dus niet automatisch kunnenlanden is de Dash 8 wel in staat tot eensteile afdaling naar London City Airport.In 2001 werd de Dash 8 Q400 goedge-keurd door de Europe’s Joint Airworthi-ness Authorities voor steile approachoperations, vooruit lopend op een goed-keuring om op London City Airport teopereren. En dat gaan we ook oefenenop de korte sprong vanaf Southampton.Hopelijk ben je het er nu mee eens datdit een boeiend en uitzonderlijk vliegtuigis waarbij veel te ontdekken valt. De

Bombardier Dash 8 Q400 is uitzonderlijkveelzijdig en is geschikt voor hele reek-sen van vluchten inclusief de al genoem-de uitdagende approaches in de regiovan de Alpen en de steile glideslope vanLondon City. Je kunt hem ook vinden opde megaterminals over de hele werelden zo wordt de reputatie van een ‘goanywhere’ vliegtuig bekrachtigd.In de volgende aflevering gaan we met-een over tot de orde van de dag met hetbespreken van de procedure voor hetstarten van de motoren van de Dash 8als we in het vliegtuig stappen aan degate in Southampton.

De Dash 8 wordt geleverd inclusief 34 liveries. Te veel om ze hier allemaal af tebeelden.