De aanpak en betekenis van Thuiscompagnie:

een krachtgerichte (praktische) ondersteuning bij maatschappelijk

kwetsbare gezinnen

Mieja Engelen, projectcoördinator Thuiscompagnie

Directie Mens, Provincie Limburg

Kristien Nys, onderzoekster

Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen

Thuiscompagnie

• Voor wie? Met wie?

• Doelstellingen?

• Bouwstenen?

1. Afstemming van de hulp

2. Praktische ondersteuning

3. Sociale ondersteuning

• Meer weten?

Voor wie? Met wie?

• gezinnen in armoede

• met minderjarige kinderen

Diensten Gezinszorg en aanvullende thuiszorg

Doelstellingen?

• vergezellen

• verbinden

• versterken

levenskwaliteit

verhogen

Bouwstenen?

• 1. Afstemming van de hulpverlening

• 2. Praktische ondersteuning

– Bij runnen gezin

– Bij karwei en klus

• 3. Sociale ondersteuning

1. Afstemming van de hulp

• Afstemming

– tussen hulpverleners

– tussen cliënt en hulpverleners

• Via Lokaal Cliëntoverleg (LCO)

– OCMW’s

– brede welzijnsveld

Optimaliseren – Samenwerken stimuleren

2. Praktische ondersteuning AANPAK: VERGEZELLEND WERKEN

= SAMEN met gezin

2. Praktische ondersteuning AANPAK: VERGEZELLEND WERKEN

‘Ik had verwacht dat ik iemand zou krijgen die gewoon hier komt, het werk snel snel doet en vertrekt. Niet iemand zoals Jennifer, ze staat open naar mij en mijn kinderen … dat is vind ik, bij haar positief. … Dat betekent ook alles. Je krijgt ook andere handen. Je eigen handen zijn niet genoeg om alles te doen. Ge krijgt daar goede handen bij.’

(moeder Amani)

2. Praktische ondersteuning AANPAK: VERBINDEND WERKEN

• doel: (terug) verbinding met – zichzelf

– anderen

– samenleving

• hoe: – vanuit respect voor wie ze zijn

– mensen een plek geven • hun inzet erkennen

• op hun tempo (stapsgewijs)

– het positieve zien en benoemen

– oog hebben voor het verbreden van hun netwerk

‘Ik kan meer aan, alles meer inzien… De verzorgende komt ook twee keren per week. Als ik dan eens de draad kwijt ben, dan pikken we die samen weer terug op … Ook de positieve kritiek, mijn zelfbeeld gaat terug omhoog. Ik heb dan ook meer zin om wat meer dingen te presteren, dingen waar dat ik vroeger eigenlijk geen goesting meer in had.’ (moeder Kimberly)

‘Ik heb er veel aan. Dat is een steunfiguur eigenlijk omdat ik er ook veel tegen kan vertellen … over alles eigenlijk.’ (moeder Kim)

=> bevordert persoonlijk welbevinden en functioneren

2. Praktische ondersteuning AANPAK: VERBINDEND WERKEN

2. Praktische ondersteuning AANPAK: VERSTERKEND WERKEN

• samen doen: vanuit krachten, draagkracht …

ONT – moeten

• … aan kwaliteit van leven

– verschillende levensdomeinen

– autonomie

– grip hebben op je leven

• zolang er ‘leermogelijkheden’ zijn

persoonlijk welbevinden en functioneren ‘De verzorgende betekent eigenlijk veel, want die geeft

me wel dat gevoel van eigenwaarde te hebben en zelfvertrouwen. En naar het huishouden toe en de opvoeding. En dat is natuurlijk met vallen en opstaan.’ (moeder Lelie)

‘Het pakt veel stress weg. Ja, een verlossing van alle stress.’ (vader Witte)

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

verminderde belasting vanuit verschillende levensdomeinen

financieel

– tips : wat nodig? waar goedkope aankopen doen?

– samen aankopen doen

– opvolging administratie (o.a. facturen, betalingen enz.)

‘De verzorgende geeft me ook tips met de inkopen… In het begin kocht ik altijd merken. Gisteren waren we in de Aldi. Daar heb ik dan poetsmiddel voor 99 cent… Dat is toch nog goedkoper… Ik word heel goed gesteund.’ (moeder Jessy)

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

3/4 gezinnen verbetering gezinsfunctioneren praktisch

‘Ik krijg nu alles beter georganiseerd.’ (moeder Jessy)

‘Het is rapper proper … ja het gaat beter. Ik heb daar nu meer zicht op. In het begin moest ik nog zoeken. Ja, het opruimen is beter nu, nu wordt er dagelijks wat opgeruimd.’ (vader Filip)

‘Ik vind bij mijn zus, daar ben ik van verschoten dat die haar kamer opgeruimd blijft … Ik heb het niet van in het begin meegemaakt met de verzorgende. Met mijn twee zussen, ik denk dat dat toch wel veel gedaan heeft dat de verzorgende hier is.’ (jongere Joske)

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

± 3/5 gezinnen andere opvoedingsaanpak

• meer tijd en aandacht

– samen (kunnen) spelen

• andere aanpak

– rustiger

– kinderen aanmoedigen om dingen te doen i.p.v. snel boos worden

betere band opbouwen

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

opvoedingsaanpak

‘Ge moet uw kinderen ook aanleren van kom ruim dat direct op … Het is niet alleen bij uzelf, het is ook bij de kinderen. Maar gij als ouder, ge moet dat aanleren dat de kinderen moeten helpen en daar is niets mis mee.’ (moeder Lelie)

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

2/3 gezinnen verbetering kindgedrag en welbevinden

– meer opruimen

– minder snoepen

– rustiger

– beter luisteren, zich beter aan afspraken houden

– …

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

relatie met partner en met anderen

– partnerrelatie

• gezelliger

• partner houdt meer rekening met de andere

• meer naar elkaar toeleven dan naast elkaar

– relatie met anderen

• thuis terug mensen kunnen ontvangen

• doorverwijzing vereniging

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

• verzorgende = nabij en betrokken

‘Eigenlijk is dat geen kuisvrouw, omdat ja een kuisvrouw, die komt binnen, die begint aan haar werk en die gaat kuisen … maar hier is dat eerst het onthaal … als het moet dan gaan we naar de winkel … Ze is gewoon in de buurt. Als ge iets aan het doen zijt, en ge zegt dan iets, ja, het feit dat zij nabij is, dat is goed.’ (moeder Lisa)

• verzorgende = motiverende kracht

‘Die wil om uw huis proper en opgeruimd te willen hebben wordt groter … De verzorgende helpt u heel fel vooruit.’ (moeder Lelie)

• verzorgende = (voor merendeel) een (de) belangrijk(e)(ste) aanspreekfiguur – als zich een probleem of een moeilijke situatie voordoet

vergezellend – verbindend - versterkend

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

veelzijdige inzet en betekenis van de verzorgende

‘Ik kan daar soms eens tegen grommelen over mama of zo. Ja

dat is zo’n beetje een uitlaatklep om te grommelen en die weet wel dat ge dat dan niet meent of zo. Ja, die weet, dat moet van u af en meer dan de helft van wat dat ge zegt, dat meent ge waarschijnlijk niet … En ook als ge een vraag hebt, ze kan u een antwoord geven. Bijvoorbeeld van hoe kan ik dat best strijken of dat. Ja, die helpt u dan ook wel als ge ergens een vraag hebt. … En ik vind het ook plezant dat ze u complimenten geeft. Zo was ik een keer mijn paperassen in orde aan het maken en ze geeft mij dan een compliment van ‘ja, gij kunt dat eigenlijk toch wel goed he’. Dan zeg ik: ja eigenlijk kan ik dat beter als mama he.’ (jongere Joske)

2. Praktische ondersteuning BETEKENIS VOOR GEZINNEN

2. Praktische ondersteuning (RAND)VOORWAARDEN

• methodiekontwikkeling en ondersteuning: – Bind-Kracht

– TAO

– …

• verzorgenden: – trainen in versterkend en verbindend werken

– intensief ondersteunen (coaching)

• coachen: – trainen

– supervisie en intervisie

2. Praktische ondersteuning (RAND)VOORWAARDEN

• Leertraject voor klussendiensten

=> verdere uitrol van methodiek

• www.klusmaat.be

3. Sociale ondersteuning

• vrijwilligerswerking Domo Hasselt

• gezinnen met kinderen jonger dan 12 jaar

• los van formele hulpverlening

• vrijwilligers gaan een wederkerige relatie aan met arme gezinnen en op hun vraag

• www.domovlaanderen.org

Meer weten?

• www.limburg.be/thuiscompagnie

• http://www.hig.be/projecten/thuiscompagnie.html