Paarden Kennis Centrum

2 2

Paarden Kennis CentrumBotter 24118232 KD LELYSTAD06 10 74 96 17www.paardenkenniscentrum.nlinfo@paardenkenniscentrum.nl

KVK-nummer: 32143879BTW-nummer: NL1268.81.467.B02ING / Postbank:5069999Rabobank: 1557.55.900

3

Beste cursist,

Liefde voor het paard, daar draait het om. Bij jou maar ook bij het Paarden Kennis Centrum. Het welzijn van dit door ons geliefde dier kan sterk verbeterd worden door kennis bij de paardenliefhebber uit te breiden Voor dit doel heeft het Paarden Kennis Centrum een twaalftal cursussen ontwikkeld. Een overzicht hiervan vind je in de cur-susbrochure 2009-2010 die nu voor je ligt.

De cursussen duren een dag en beginnen om half 10 en eindigen om half 5. Tijdens de cursus worden theorie en praktijk afgewisseld en krijg je een uitgebreide lunch. De groepsgrootte is bewust klein - hierdoor is er veel tijd voor persoonlijke verhalen en aandacht voor situaties die je in de praktijk tegenkomt en die vragen oproepen. Na afl oop van een cursus ontvang je een certifi caat.

Aan het begin van de cursus krijg je een cursusmap waarin de handouts zitten, aan-gevuld met naslagmateriaal en een recent artikel. Tijdens de cursus wordt regelmatig gebruik gemaakt van divers materiaal, zoals een stethoscoop, clicker, thermometer e.a. Het is mogelijk deze materialen via het Paarden Kennis Centrum aan te schaffen tijdens de cursus of via de recent ontwikkelde webshop.

In 2009 volgden ruim 100 cursisten een cursus bij het Paarden Kennis Centrum. Een groot deel volgde er meer dan één. Dit ervaar ik als een compliment. Of je al eerder een cursus volgde of niet, ik hoop je spoedig op een van de cursussen te mogen ver-welkomen. Samen met jou kunnen we de paarden in Nederland gelukkiger maken!

Met vriendelijke groet,Machteld Oudshoorndirecteur

4

5

InhoudCursus Bewegen – mogelijkheden en beperkingen 6

Cursus Beengebreken en rugproblemen 6

Cursus Trainen 7

Cursus Voeding 8

Cursus Stofwisseling en spijsvertering 8

Cursus Ziektepreventie 9

Cursus Voortplanting 10

Cursus Junioren – verzorging en opvoeden van het jonge paard 11

Cursus Senioren – verzorging van het oude paard 11

Cursus Gedrag – aangeboren en aangeleerd 12

Cursus Huisvesting en weidebeheer 13

Cursus Luchtwegen en luchtwegaandoeningen 13

Cursuslocaties 14

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met de mogelijkheden en beperkingen van het bewegingsapparaat. Je leert alles over exterieur beoordelen (in het geheel en per onderdeel).

Lesonderwerpen• Wervelkolom, voorbeen en achterbeen

• Botten en spieren• Exterieur• Mogelijkheden• Beperkingen

• Afwijkende beenstanden en de gevol-gen ervan

• Exterieur beoordelen• Afzonderlijke onderdelen• Totaalbeeld• Voorspellen kwaliteit gangen

Cursus Beengebreken en rug-problemen

Aandoeningen aan de benen of de rug zijn de belangrijkste redenen dat een paard uit de sport wordt teruggetrokken of niet meer bereden kan worden. Als paardenliefhebber wil je deze problemen natuurlijk zo snel mogelijk herkennen en ben je nieuwsgierig naar de oorzaken en

6

IntroductieDe cursus Bewegen - mogelijkheden en be-perkingen, de cursus Beengebreken en rug-problemen en de cursus Trainen vormen een drieluik. Tijdens de cursus bewegen - mo-gelijkheden en beperkingen wordt aandacht besteed aan het gezonde paard. Welke li-chaamsonderdelen maken mooie bewegin-gen mogelijk en welke moeilijk? In contrast daarmee staat in de cursus Beengebreken en rugproblemen het zieke paard centraal. Door rugproblemen en door beengebreken worden bewegingen moeilijk en soms wel onmogelijk gemaakt. De cursus Trainen geeft informatie over hoe je een gezond paard of een reva-liderend paard verantwoord kan trainen. De cursus kunnen los van elkaar gevolgd wor-den, maar zijn ook een perfect drieluik.

Cursus Bewegen – mogelijkheden en beperkingen

Als paardenliefhebber zie je een paard graag bewegen. Het skelet en de spieren maken deze bewegingen mogelijk, maar kennen ook beperkingen. Wil je weten hoe de afzonderlijke exterieuronderdelen bepaalde bewegingen mogelijk of moeilijk maken, dan is deze cursus voor jou leer-zaam en leuk.

Met deze cursus leer je over de mogelijk-heden en beperkingen van de afzonder-lijke onderdelen en van het totale bewe-gingsapparaat.

7

mogelijke behandelingen. Wil je meer we-ten over de verschillende beengebreken en rugproblemen, dan is deze cursus voor jou geschikt.

Met deze cursus leer je over de aandoe-ningen zoals spat en kissing spines. Je krijgt informatie over veel verschillende aandoeningen.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met diagnoses, oorzaken en behandelingen. Je leert over de aan-doeningen aan de benen en de rug.

Lesonderwerpen• Rugproblemen • Kreupelheid(sonderzoek)• Praktijk: Massage en stretchen• Beenproblemen en gebreken• Oorzaken, preventie en behandeling• Interpreteren röntgenfoto’s• Quiz: hoef- en beengebreken herken-

nen

Cursus Trainen

Of je nu op (inter)nationaal niveau pres-teert of een recreatieruiter bent, je bent bezig met het trainen van een paard. De één pakt de training weer op na ziekte of revalidatie en de ander werkt naar een wedstrijdperiode toe. Met deze cursus krijg je meer inzicht in het doel van ver-antwoord trainen, de trainbare systemen van het paard en het opzetten van een trainingsschema.

Of je nu een paard bezit of verzorgt, we-kelijks op een manege rijdt of af en toe een paard huurt, enkel een paardenlief-hebber bent of werkzaam in de paarden-sector, deze cursus is voor velen leerzaam en leuk. Je krijgt belangrijke informatie over verantwoord trainen.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met ATP onderzoek om de conditie van een paard te monitoren. Je leert over de verschillende trainbare systemen en trainingsmethoden. En je

leert zelf een trainingsschema op te stel-len en aan te passen aan veranderde situaties.

Lesonderwerpen• Trainbare systemen• Het cardiovasculair systeem• Het ademhalingssysteem• Het energieproductiesysteem• Spieren en pezen• Conditie bepalen aan de hand van

ademhaling, pols en temperatuur• Het effect van trainen• Trainingsmethoden• Opstellen trainingsschema

Voor het opstellen van een trainings-schema is het leuk als je gegevens van je eigen paard of je verzorgpaard naar de cursus meeneemt. Het formulier hiervoor wordt door het Paarden Kennis Centrum verstrekt.

LLLLLLLLLLLLLLeeeeeeeeeLLLLLLLLLLLLLLLeeeeLLLLLLLLLeLLLLLLLLLLLLLLLLLLLeLLLeeLLLLLLLeeeLLLeeLLLLLLLLLLLLLLLLLeeLLLLeLLLLLLLLLeeeLLeLeLLeeLLLLLeeLLLLLeeeLLLLLLeeLLLLLeeeLeeLeeLeesososososososoooososssosoososososooossosooooonddndndndndndndndndndndndndndndnndndndndndndndnddndndndndnnndndddnn erererererererererererererererrrrerrererrreeereeeeererrrre weweweweweweweweweweweweeweeweweweewewwweweewwewewweweweweweeeweweweweewewwwwewwwweeweewweerprprprprprprprprprprprprprprprppppprprprprppprprprprppprprprprprrrrprprpprpprprprprprppprppprprprprprpprpppppprprppprprprprprppppppppppppppppppppppppppppppppppppeneneeeenenennnnneneennnneeneeeennneebbbbTT ii bbb tt

LLLLLLL

8

Voeding en de angst voor ziektes als hoef- en spierbevangenheid houden de paardenver-zorger veel bezig. Om meer begrip te krijgen van een goed uitgebalanceerd rantsoen en zowel voedingsgerelateerde aandoeningen, stofwisselingsstoornissen en spijsverterings-problemen zijn de cursus Voeding en de cursus Spijsvertering en stofwisseling ontwik-keld.

Cursus Voeding

Elk dag opnieuw heb je te maken met de voeding van je paard. Voor een goede ge-zondheid is een goede voeding belangrijk. Met deze cursus leer je de relatie tussen voeding en ziekten, hoe voeding is sa-mengesteld en hoe je een goed rantsoen samenstelt. Je krijgt belangrijke informa-tie over gezonde voeding.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met bodyscoring om objectief te bepalen of een paard dik of dun is. Diverse voedingsmiddelen worden besproken: van ruwvoer tot krachtvoer en van wortelen tot vitaminen- en mine-ralenmengsels. Je leert wat je wel of niet moet doen bij diverse aandoeningen.

Lesonderwerpen• Voedingsleer • Spijsvertering• Spijsverteringsstoornissen• Verhouding tussen voeding en arbeid• Dik of dun - het nut van Body Conditie

Scores en andere methoden• Voeding beoordelen• Krachtvoer en ruwvoer• Mineralen en sporenelementen• Opstellen van een voedingsadvies

Het is leuk om tijdens de cursus het rant-soen van een paard te analyseren. Hier-voor houd je een week lang bij hoeveel arbeid het paard verricht en hoeveel voer het paard krijgt. Een formulier hiervoor wordt door het Paarden Kennis Centrum verstrekt.

Cursus Stofwisseling en spijs-vertering

Het paard is een gevoelig dier. Als paar-denverzorger, -eigenaar is de angst voor ziekten als spierbevangenheid, hoefbe-vangenheid en koliek groot. Wat zijn dit toch voor ziekten? Kan je ze voorkomen en wat moet je doen als je paard een stofwisselings- of spijsverteringsaandoe-ning heeft.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met de stofwisseling en de spijsvertering van het paard en daar-aan gerelateerde aandoeningen en ziek-ten. Je leert van alles over tanden, tand-problemen en leeftijd schatten aan de hand van het gebit

9

Lesonderwerpen• Stofwisseling• Stofwisselingsstoornissen, zoals: spier-

en hoefbevangenheid• Tanden • Tandproblemen• Leeftijd schatten• Spijsverteringsstelsel• Spijsverteringsaandoeningen en in het

bijzonder koliek• Luisteren naar darmgeluiden

Cursus Ziektepreventie

De nachtmerrie van elke paardenliefheb-ber is een ziek paard. Om dit te voorko-men vaccineren en ontwormen we ons paard, maar is dit nou wel nodig en heeft het het gewenste effect? Hoe zit het ei-genlijk met het afweersysteem van het paard en waarom worden paarden in bij-voorbeeld Amerika tegen veel meer ziek-ten ingeënt? Als de resultaten van een bloedonderzoek terugkomen, wat beteke-nen dan al die waarden. Wat is normaal en wat vertellen de afwijkende waarden? Loop je zelf met dit soort vragen rond dan is deze cursus interessant voor jou.

Met deze cursus leer je over het afweer-systeem en de bloedcirculatie van het paard, vaccinaties en wormbeleid.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met het lezen van bloed-onderzoeken en deze indien mogelijk te interpreteren. Je leert van alles over het afweersysteem, vaccineren en de moge-lijkheden om wormbesmetting te voorko-men.

Lesonderwerpen• Hart, bloedvaten en bloedsomloop• Bloedonderzoek• Afweersysteem• Beoordelen van ademhaling, tempera-

tuur en hartslag• Vaccinatie• Soorten wormen• Symptomen van besmetting• Preventie• Interpretatie van bloedonderzoek

10

Wat is meer vertederend dan een dartelend veulen door een weide? Veel paardenliefheb-bers kopen een gespeend veulen omdat het jonge dier nog onbeschadigd is en je het kan opvoeden. In de praktijk blijkt dit vaak niet eenvoudig. Om die reden heeft het Paar-den Kennis Centrum het tweeluik: de cursus Voortplanting en de cursus Junioren - opvoe-ding en verzorging van het jonge paard. De cursussen zijn afzonderlijk te volgen, maar vullen elkaar ook goed aan. Het jonge dier wordt ouder en hopelijk in goede gezondheid heel oud. Wat is oud? En wat komt er kijken bij de verzorging van het oudere paard? Over de verzorging van deze generatie is weinig geschreven en gepubliceerd. De cursus Seni-oren - verzorging van het oude paard geeft je alle informatie die je nodig hebt om je oude trouwe viervoeter optimale verzorging te ge-ven.

Cursus Voortplanting

Elke merrie-eigenaar droomt ervan: een veulen. Wat is er leuker dan zo’n klein darteldier met de geweldige eigenschap-pen die de merrie ook heeft? Voordat een veulen (gezond) ter wereld komt, zijn er al heel wat spannende momenten ge-weest. Heb je zelf een merrie en wil je goed voorbereid met je merrie dit traject in of heb je altijd meer willen weten over de voortplanting van het paard, deze cur-sus biedt precies wat je wilt weten.

Met deze cursus leer je van alles over de merrie, de hengst en het veulen. Je krijgt belangrijke informatie over voortplanting.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met lineair scoren om objectief je merrie te beoordelen en mer-riekaarten om de hengstigheid en dracht bij te houden. Je leert van alles over de merrie en haar cyclus, het kiezen van de juiste hengst, drachtigheid, de geboorte en het eerste levensjaar van het veulen.

Lesonderwerpen• Selectiecriteria • Kleur vererven• Inteelt• Exterieur beoordelen• Lineair scoren om de merrie te beoor-

delen• Hengst: Anatomie en spermaproductie• Merrie: Anatomie, hormonen en heng-

stigheid• Dekking• Dracht, drachtigheidsonderzoeken en

merrieverzorging• Geboorte• Verzorging van het veulen in het eer-

ste levensjaar (ontwormen, vaccine-ren, spenen)

• Gebruik van merriekaarten

KraampakkettenMet de cursus Voortplanting ben je goed voorbereid, maar heb je ook alles al voor de bevalling in huis? Het Paarden Ken-nis Centrum biedt kraampakketten voor merrie en veulen in drie varianten: basis, uitgebreid en luxe. Kijk voor meer infor-matie op de website.

11

Cursus Junioren – verzorging en opvoeden van het jonge paard

Op jonge leeftijd leg je de basis voor een gezond en prettig leven. Bij de verzor-ging van jonge paarden komt veel kijken: bijzondere voeding, speciale huisvesting en afgestemde training. De training van een jong paard bestaat voor een groot deel uit het opvoeden van het paard. Wil je meer weten over de verzorging van het jonge paard, dan is deze cursus wat je zoekt. Je krijgt informatie over voeding, verzorging, training en opvoeding.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met de voeding, opvoe-ding en verzorging van het jonge paard en leert dit in de dagelijkse praktijk te ge-bruiken. Ook komen verschillende soorten gedragsproblemen aan bod, zoals geen voeten willen geven en bijten.

Lesonderwerpen• Verzorging en ziektepreventie• Voeding• Huisvesting• Opvoeden en trainen• Coördinatieoefeningen met het jonge

paard• Gedragsproblemen• Zadelmak maken en inrijden• Voedingsadviezen voor het jonge

paard

Cursus Senioren – verzorging van het oude paard

Een gezond paard kan erg oud worden. En bij een oud paard hoort een specifi eke verzorging. Ze kunnen minder makkelijk eten en zijn gevoeliger voor bepaalde ziekten. Wil je meer weten over de ver-zorging van het oude paard, dan is dit de cursus voor jou. Je krijgt informatie over voeding, verzorging en ziekten

Inhoud van de cursusTijdens de cursus wordt de voeding, trai-ning en verzorging van het oude paard besproken en leer je dit in de dagelijkse praktijk te gebruiken. Ook komen ver-schillende soorten gezondheidsproblemen aan bod, zoals gebitsproblemen en de ziekte van Cushing.

Lesonderwerpen• Tekenen van ouderdom• Voeding• Verzorging• Conditie en trainen• Praktijk: trainingsschema voor het

oude paard• Gezondheidsproblemen• Rusthuizen en afscheid• Praktijk: voedingsadvies voor het oude

paard

12

In 2009 werd de cursus Gedrag - aangeboren en/of aangeleerd als het best beoordeeld. Dit is begrijpelijk, want de cursus is zowel leer-zaam als leuk. Elke paardenliefhebber komt met het natuurlijk gedrag van het paard in aanraking en dat levert tijdens de cursus een hoop herkenbare situaties op. Het gedrag van het paard staat onder sterke invloed van de wijze waarop het paard wordt gehouden: stal, paddock / weide - in groepen of indivi-dueel. De cursus Huisvesting en weidebeheer besteedt aan al deze vormen aandacht. De huisvesting van paarden met luchtwegaan-doeningen vraagt extra aandacht. Bovendien zijn een hoop van deze aandoeningen zeer besmettelijk. De cursus Luchtwegen en lucht-wegaandoeningen geeft u hierover informatie en over nog veel meer.

Cursus Gedrag – aangeboren en aangeleerd

Waarom doet een paard zoals hij doet? Net als wijzelf zijn onze huisdieren meest-al roofdieren, maar het paard is een prooidier. Daarom is zijn gedrag niet altijd logisch voor ons. Inzicht in paardenge-drag kan het plezier in de omgang met paarden verhogen en de veiligheid ten goede komen.

Daarnaast willen we ons paard graag iets leren; algemene omgangsvormen (een-voudig te geleiden) of misschien wel ech-te circuskunstjes? Wil je meer begrip voor het gedrag van een paard? Weten hoe je een paard iets aanleert, deze cursus biedt daarvoor de uitgelezen mogelijkheid. Je krijgt belangrijke informatie over aange-boren en aangeleerd gedrag.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met natuurlijk paarden-gedrag en aangeleerd paardengedrag en leert dit in de dagelijkse praktijk te ge-bruiken. Ook komen verschillende soorten gedragsproblemen aan bod, zoals het zich niet laten vangen in de wei, steigeren, kopschuw zijn en verschillende stereoty-pische gedragingen (weven, kribbenbijten etc.).

Je leert verschillende leermethoden (waaronder omgaan met verschillende vormen van belonen, clickertrainen en straf) en hoe deze toe te passen.

Lesonderwerpen• Aangeboren gedrag• Communicatievormen• Gedragsproblemen• Stereotypisch gedrag• Omgaan met natuurlijk gedrag• Aangeleerd gedrag• Leermethoden• Clickertraining

13

Cursus Huisvesting en weidebe-heer

Het paard is van origine een steppedier, maar zo leven is voor een paard in Ne-derland onmogelijk. Zowel de huisvesting als de weide dienen aan te sluiten bij de behoeften van het paard en de mens.

Wil je weten hoe je de huisvesting zo op-timaal mogelijk kan inrichten voor paard en mens of leren hoe je een weide onder-houd, dan is deze wat je nodig hebt. Je krijgt belangrijke informatie over huisves-ting en weidebeheer.

Inhoud van de cursusJe maakt kennis met normen en vormen in huisvesting en leert dit in de dagelijkse praktijk te gebruiken. Je leert onder an-dere over weidebeheer, kruiden en on-kruiden en hoe je een weideschema moet opstellen.

Lesonderwerpen• Huisvestingsnormen• Huisvestingsvormen• Bodembedekking• Praktijk: kruiden en onkruiden• Gras• Bemesten• Omheinen• Praktijk: opstellen weideschema

Cursus Luchtwegen en lucht-wegaandoeningen

Droes of rhino op een stal? Het is te lezen in de media en op de verschillende fora. Het is ook zo besmettelijk! Hoe ernstig zijn deze ziekten en hoe kan een paard hiertegen beschermd worden, zijn vragen die aan bod komen in deze cursus.

Je maakt kennis met de luchtwegen en luchtwegaandoeningen van het paard. Je leert een ATP onderzoek te doen en een preventieplan op te stellen.

Lesonderwerpen• Luchtwegen• Ademhaling• Luchtwegaandoeningen, een overzicht• Preventie van luchtwegaandoeningen• Ademhaling, temperatuur en hartslag

opnemen• Aandoeningen, diagnose en behande-

ling: • Ontstekingen• Cornage• Droes• Infl uenza• Rhinopneumonie• COPD

• Preventieplan besmettelijke ziekten

14

CursuslocatiesHet Paarden Kennis Centrum geeft de cursus-sen op drie locaties. Ze zijn geselecteerd op gastvrijheid, diervriendelijkheid en bereik-baarheid. ErmeloRuitersportcentrum Ermelo is een luxe cursuslocatie. Bij deze moderne manege proef je de sfeer, gastvrijheid en kwaliteit. Het ruitersportcentrum beschikt over een riante binnenrijbaan, twee buitenrijbanen, 50 ruime boxen, een wasplaats, betrouw-bare en goed verzorgde paarden en een gezellige foyer! In de foyer worden de cursussen door het Paarden Kennis Cen-trum verzorgd.

Eigenaresse Monique de Warle verzorgt de innerlijke mens goed met dranken en een heerlijke lunch. In 2009 werd Ruiter-sportcentrum Ermelo met een 9,1 beoor-deeld door de cursisten van het Paarden Kennis Centrum!

Bereikbaarheid Utrecht 30 minZwolle 30 min

DriebruggenVanaf 2010 gaat het Paarden Kennis Centrum cursussen verzorgen midden in het groene hart bij boerderij en pension-stal Zeldenrust. Deze pensionstal bestaat sinds 2008 en biedt een goede buiten-baan, poets- en spuitplaatsen zowel bin-nen als buiten en een gezellige kantine. In deze kantine worden door het Paarden Kennis Centrum de cursussen verzorgd.

Nina van Wijngaarden zet zich in voor een mooi bedrijf, de beste verzorging voor de paarden en een gemoedelijke sfeer. Tevens heeft de pensionstal in de oude hooiberg een leuke paardenwinkel geves-tigd.

BereikbaarheidRotterdam 30 minUtrecht 30 minDen Haag 30 min

15

Bij u thuis of op de vereniging?Geen zin om samen met onbekenden op een vreemde locatie een cursus te vol-gen? Lijkt het je leuk om op jouw manege met jouw paardenvrienden samen een cursus te organiseren? Wil je iets leuks organiseren voor de leden van de ruiter-vereniging? Het Paarden Kennis Centrum geeft ook cursussen en trainingen op locatie. Het organiseren van een cursus voor een rijverening, manege of vrien-dengroep is aantrekkelijk omdat er voor groepen interessante kortingen zijn.

MuiderbergHippisch Centrum Muiderberg is recent gerenoveerd en vanaf 2010 ook een cursuslocatie van het Paarden Kennis Centrum. Naast een manege is Hippisch Centrum Muiderberg een pensionstal, een handelsstal en een restaurant! Het totale complex is ruim van opzet en ligt net bui-ten Muiderberg.

De manege heeft een prachtige binnenrij-baan met heel veel ramen en verder twee enorme buitenrijbanen. De stallen zijn verdeeld over zes gebouwen en op het terrein bevinden zich twee spuitplaatsen. In het hoofdgebouw is een restaurant ge-vestigd met daarboven een theaterzaal en de bestuurskamer. In de bestuurskamer verzorgt het Paarden Kennis Centrum de diverse cursussen.

BereikbaarheidAmsterdam 30 minUtrecht 30 min

Deze brochure is met zorg samengesteld. Toch is het niet uit te sluiten dat informatie niet juist, onvol-ledig en/of niet up-to-date is. Het Paarden Kennis Centrum is hiervoor niet aansprakelijk. Kijk voor actuele informatie en prijzen op www.paardenkenniscentrum.nl

© 2009-2010 Paarden Kennis centrum