Paarden van Amelander reddingboot verdronken HOLLUM - Naar schatting vijftienhonderd

tienhonderd mensen waren dinsdagavond avond om vijf minuten over negen getuige van een drama dat vrij zeker ker het einde betekent van een traditie tie die alleen nog op Ameland bestond stond het met paarden in zee brengen gen van de reddingboot Voor velen beseften wat er precies aan de hand was was het al gebeurd de acht paarden die de reddingboot in zee brachten keerden niet terug maar verdwenen met het tien ton zware onderstel in de golven en verdronken Toen ze later op de avond vier bij

vier kwamen boven drijven kon men nagaan dat het onderstel ongeveer acht tot tien meter onder water moest lig- en Vanmorgen zijn paarden en onderstel derstel geborgen Gisteravond bij donker en een zeer ruwe zee was daarvoor voor geen gelegenheid De reddingboot

die uitvoer om hulp te bieden aan een

was biiineiigeoracni noodgedwongen ligplaats gekozen bij de steiger te Nes De boot kan voorlopig niet aan land komen want dat kan alleen gebeuren met hulp van de nu verdronken paarden den

De verslagenheid op het eiland is groot en op het strand stonden grote kerels te huilen toen het eenmaal tot hen doordrong welk drama zich kort te voren had voltrokken (Zie verder pagina gina 17

Triest beeld ter illustratie van het drama dat zich gisteravond op Ameland land afspeelde vrij spoedig nadat de acht paarden die de reddingboot in zee hadden getrokken waren verdronken kwamen ze boven drijven in twee groepen van vier zoals ze die avond ook vier links en vier rechts van de boot op het woelige water waren afgestormd gestormd

Oorzaak van drama met de

acht paarden onduidelijk Grote verslagenheid

bij de Amelanders ;? einde van paardentraktie lijkt vrijwel zeker

HOLLUM - Het was tussen vijf en tien over negen dinsdagavond toen het gebeurde Als zo vaak in het verleden brachten de paarden de Amelander reddingboot

Adriaan de Bruine naar het strand waar de boot op het bekende kende onderstel op rupsbanden in zee werd getrokken Deze keer echter ging er iets mis Onderstel en paarden verdwenen in zee en vr de meesten van

de honderden bezoekers beseften wat er aan de hand was had het drama zich al voltrokken Alle acht paarden verdronken en toen ze later op de avond vier bij vier kwamen boven drijven bleek dat ze nog vast zaten aan het tien ton zware onderstel dat op dat moment bij laag water op naar schatting acht tot tien meter diepte lag

Wat is er precies gebeurd Vermoed wordt dat het zware onderstel in een plotseling ontstaan gat in de ter plaatse vrij steile oever is verdwenen maar misschien krijgt men vandaag meer zekerheid als duiker Van der Hidde die op Ameland werkt voor rijkswaterstaat terstaat ter plaatse een onderzoek gaat instellen Gisteravond was de zee te ruw om nog af te dalen en bovendien was het toen al donker Normaal wordt het onderstel met

daarop de boot door acht daarvoor getrainde paarden in zee getrokken Als ze ver genoeg in zee zijn worden de paarden afgehaakt de vier rechts zwaaien af naar rechts en gaan weer het strand op de vier ter linkerzijde zwaaien af naar links en bereiken zo weer het droge strand

Ooggetuigen hebben dinsdagavond waargenomen dat op een gegeven moment het buitenste van de vier rechtse paarden is gaan zwemmen niet in de richting van het strand maar zeewaarts Het leek erop dat de drie andere toen werden meegetrokken trokken maar alle vier kunnen ook door het onderstel de diepte in getrokken trokken zijn Onmiddellijk daarna waren namelijk ook de vier paarden links onder water verdwenen De lezingen zingen van de toeschouwers lopen uiteen maar over n ding zijn ze het allemaal eens het hele drama speelde zich in enkele tientallen seconden conden af hooguit een minuut toen was alles voorbij

Verbijsterd Verbiisterd en verslagen zagen de

honderden op het strand het aan Velen hadden eerst niet in de gaten dat er iets mis was heel wat bezoekers keerden huiswaarts zodra de reddingboot in zee was Toen het echter tot de mensen doordrong wat er aan de hand was barstten veel mensen in tranen uit vooral ook mensen die zeer nauw bij

het reddingswerk betrokken waren De dood van deze acht paarden betekent

tekent het einde van het met paarden in zee brengen met de reddingboot Ameland land was de laatste plaats waar dit nog met paarden gebeurde en het was daar ieder jaar weer een grote toeristische attractie ,

Nog twee over Van de tien paarden die hiervoor

nodig zijn zijn er nu nog twee over namelijk die van boer Gijs Dokter Deze ze paarden stonden zoals altijd op het strand klaar om te trekken aan de lanceertouwen ceertouwen waarmee de boot normaal vanaf het onderstel in zee wordt gelanceerd ceerd Dat is dinsdagavond niet gebeurd beurd want de boot lag al eerder in zee iets wat overigens wel vaker voorkwam kwam De eigenaars van de omgekomen paarden waren de heren Oene de Vries Minne L Kanger Arend Barf en Douwe we Wijnberg allen te Hollum

We hebben geen enkele reserve zo zei ons desgevraagd de heer Douwe Gorter als secretaris van reddingbootcommissie commissie Dat het eens met de paardentractie dentractie zou aflopen was al jaren te voorzien maar het is wel erg jammer dat het op deze manier gebeurt aldus de heer Gorter Men probeerde de paardentractie zo lang mogelijk in stand te houden maar geruime tijd geleden leden werden al voorbereidingen getroffen om eens op een trekker over te gaan Het gebouw te Hollum is daarvoor al eerder geschikt gemaakt Hoewel pas vrijdagavond zal worden besloten hoe men nu verder moet lijkt het wel zeker dat dit drama het definitieve tieve afscheid van de paardentraktie is geweest Vrijdag zal ook directeur Chris van der Zweep van de KNZHRM op Ameland aan het overleg deelnemen Dan hoopt men ook voldoende gegevens te hebben om tot een reconstructie van het ongeval van dinsdagavond te kunnen nen komen

Met drijvende bok Het is in het verleden al eens vaker

gebeurd dat het zware onderstel doorschoot schoot Ten tijde van schipper Botte Ney is het eens gebeurd dat men tien minuten nadat de boot was uitgevaren op de wal nog het geratel van het onderstel derstel hoorde Later bleek dat het op 25 meter diepte tot stilstand was gekomen komen Het is toen gelicht met een drijvende bok Of dat nu ook nodig zal zijn zal het onderzoek vandaag moeten aantonen

ik hoop maar dat het onderstel niet ingezand is zegt de heer Douwc Gorter ter die als man van rijkswaterstaat ook wel iets weet van de grillen van de zee in deze omgeving Mocht dat al gebeurd zijn dan zal men zeker op een drijvende de bok zijn aangewezen Groot geluk bij dit ongeluk dat de Amelanders zo sterk aanspreekt niemand van de redders ders heeft letsel opgelopen al hebben een paar wel de waadbroek vol water gekregen en heeft minstens n van .en zelfs een slag over de kop gemaakt in het wilde water

Diep onder indruk

De heer Arend Barf n van de boeren ren die twee paarden voor de reddingsboot dingsboot heeft lopen en die zelf gisteren ren ook

bij de ramp was was vanmorgen gen nog diep onder de indruk Het is een groot verlies voor ons Gisteren was het net alsof n van je buren plotseling ling overleden was Dat gold voor iedereen een die erbij was Als je zag hoe een drama het was

Grote paniek natuurlijk tuurlijk want wie verwacht nu zoiets Ik liep zelf bij mijn paarden maar ik zag niet eens hoe er aan de andere kant paarden verdronken Volgens de heer Barf is er over de

oorzaak nog geen zinnig woord te zeggen gen Hij zou niet graag iemand de

schuld willen geven Wij gaan straks

weer bij elkaar zitten en zien hoe en wat Het hoeft beslist geen fout geweest te zijn In de 150-160 jaar dat men dit hier nu zo doet is zoiets nog nooit gebeurd beurd Het ging wel zo verschrikkelijk snel Een draaikolk heb ik niet gezien maar bovendien een paard kan net zo goed zwemmen als tien mensen Als er een draaikolk was geweest was ik er niet uitgekomen maar een paard wel En nu ben ik uit zee gekomen en ik moest dezelfde weg als de paarden langs Het was onbegrijpelijk

De heer Barf wil nog niet op voorhand hand zeggen dat een trekker het vervoer voer van de reddingboot door paarden gaat vervangen Er zijn volgens hem nog twee paarden over die dit speciale werk eerder gedaan hebben Dan is er nog een reserve-stel en dan zijn er nog een paar boeren die paarden hebben die ook al eens voor de reddingboot hebben gelopen

Er is nu nog geen

zinnig woord over te zeggen Het moet allemaal nog bekeken worden Je probeert beert het natuurlijk wel in stand te houden het functioneerde altijd prima

Verslagen

Het is een drama zei vanmorgen loco-burgemeester Wim C de Boer ,,De bevolking is verslagen er is een hele druk op het dorp Vooral gisteravond was men er ondersteboven van Ameland land was nog de enige plaats in Nederland land waar de reddingboot door paarden in zee werd getrokken Of dat nu nog voortgezet kan worden daar is volgens hem nog geen zinnig woord over te zeggen Er zijn wel paarden maar die zijn niet getraind Wij hebben wel altijd tijd het idee gehad om dit systeem te handhaven Dat is altijd het ideaal geweest weest Het was ook altijd zon attractie voor de badgasten

Zo jjing het sinds jaar en dag op Ameland Acht paarden brengen de reddingboot in zee soms voor een oefening fening wat vooral s zomers voor de toeristen een geweldige attractie is vaak ook omdat het echt nodig is Dinsdagavond dagavond had een Duits jacht hulp no- dig Waarschijnlijk was het de laatste maal dat paarden de boot in zee brachten ten

Paarden begraven

op Ameland

HOLLUM - De acht paarden die dinsdagavond verdronken zijn bij het te water laten van de reddingboot zijn woensdagmiddag begraven aan de oostkant van het Reddingbootpad waarover ze zo vaak de reddingboot naar en van zee hebben getrokken In twee rijen van vier werden de paarden den in een groot gat gelegd aan de buitenkant van de oude zeedijk Voor dit bijzondere gebeuren bestond grote publieke belangstelling en tot laat in de avond was het op deze plaats een komen en gaan van veel nieuwsgierigen Volgens de wet hadden de kadavers

moeten worden afgevoerd naar het destructiebedrijf te Suameer maar na veel heen en weer getelefoneer door de gemeente-secretaris Bart Hoekstra verleende de veterinair inspecteur van de Volksgezondheid in Friesland na overleg met het ministerie ontheffing waarna ook de door loco-burgemeester Wim de Boer benaderde inspectie van milieuhygine voor de drie noordelijke provincies te Groningen groen licht gaf urgemeester Hans Ljesterhuis tevens

voorzitter van de reddingbootcommissic sic vertrok woensdagmorgen al vroeg voor /.aken naar de wal wat hem door tal van Amelanders nogal kwalijk werd genomen Op het eiland gaan stemmen op voor de plaatsing van een gedenkteken teken op de plaats waar de paarden rusten maar daarover staat nog niets v

(Zie verder pagina 21

Oorzaak van drama

met de Amelander

paarden nog duister

IIOLLUM - Aan het onderstel van de reddingboot dat woensdagmorgen gen weer op het droge werd gebracht bracht nadat de avond tevoren acht paarden bij het te water laten van de boot waren verdronken heeft men geen afwijkingen kunnen vinden die kunnen leiden tot opheldering van de oor van dit drama Nadat het onderstel was schoongemaakt heeft men het aan een nauwkeurige inspectie spectie nderworpen maar meer dan een bij de berging verbogen lanceerbuis heeft men niet kunnen vinden Wel is gebleken dat de sliphaken haken die normaal automatisch los gaan als de paarden aan weerszijden den van het onderstel ten opzichte daarvan een bepaalde stand hebben bereikt nu niet zijn losgegaan Toen eerder ten tijde van Botte Ney het

onderstel eens doorschoot tot z meter ter diepte zijn die sliphaken nog juist wel op tijd losgegaan Alles is nu echter zo ontzettend vlug

gegaan - bij een eerste reconstructie kwam men tot minder dan tien seconden den - dat gewoon de tijd ontbroken heelt voor het normaal los gaan van de sliphaken zo vermoedt men En dat al-

alles

les zo vlug is gegaan dat zou dan veroorzaakt

oorzaakt zijn doordat het onderstel zeer snel de steile oever is afgereden

Hoe het zij vrijdagavond zal hierover over in de reddingbootschuur zonder twijfel uitvoerig worden nagekaart want men wil wel graag weten hoe dit alles mogelijk is geweest

Inmiddels komen van alle kanten reacties binnen van mensen die soms

huilend hun meeleven oeiuigen mjhi ook geld komen aanbieden zowel bij de reddingboolschuur als telefonisch

waarna de heer Douwe Gorter desgevraagd

gevraagd het banknummer van de eilander

lander commissie geeft te weten 302003576 Rabobank Ameland

De verzekering van de reddingmaatschappij

schappij vergoedt overigens de schade door de dood van de paarden zodat dat alvast een zorg minder is Men is inmiddels middels al bezig voorlopige

voorzieningen

ningen te treffen nu de paarden zijn weggevallen en een ervan zal vermoedelijk delijk resulteren in het tijdelijk op Ameland stationeren van het reddingsvlet dingsvlet ..Oudendijk dat op het ogenblik bij Schiermonnikog ligt

Woensdagmorgen werd op Ameland meteen begonnen met de berging van de acht paarden die de avond tevoren waren verdronken bij de tewaterlating van de reddingboot Het was een triest en voor de betrokkenen schokkend maar noodzakelijk karwei dat mee dankzij de duiker die de kadavers los sneed vrij vlot kon worden afgewerkt Om half tien lag het laatste van de acht paarden waarvan enkele nogal waren toegetakeld op het strand

Ploeganker niet uit ;?

sliphaken konden niet

bediend of weigerden

Drama met reddingboot :?

samenloop omstandigheden

HOLLUM - Het ongeluk bij het tewaterlaten waterlaten van de reddingboot waarbij dinsdagavond acht paarden in zee verdronken dronken is vrijdagavond uitvoerig gereconstrueerd reconstrueerd in een bijeenkomst van de reddingbootcommissie met het personeel soneel en de boeren die de paarden leverden verden Daarbij is duidelijk geworden dat hier een samenloop van ongunstige

tdihd (hi id p gg omstandigheden (stormachtige wind recht op de kust een kokende ebstroom de steile oever en een snelle lancering een belangrijke rol hebben gespeeld

t kl d k E gj gp

samen met enkele andere zaken Een daarvan is dat na een uitvoerige peiling ling het ploeganker niet is uitgebracht terwijl men achteraf denkt dat dit waarschijnlijk het onderstel had kunnen nen doen stoppen toen het begon door te lopen

Pogingen van de mannen die met de paarden de zee in liepen om de sliphaken ken te bedienen zijn niet gelukt Mogelijk gelijk hebben de halten geweigerd Een van beide mannen heeft toen de ruk aan het touw geen effect sorteerde nog geprobeerd de haak met de hand los te maken maar dat is niet gelukt doordat hij een zware golf in het gezicht kreeg Door deze gol is ook de ander sterk gehinderd

Men had de beschikking over een uitvoerige serie fotos die alles tot het laatste moment hebben vastgelegd Deze fotos gemaakt door de echtgenote van veerbootkapitein Gerlof Bruin hebben aangetoond dat het onderstel wel degelijk even heeft stilgestaan en dat ook de paarden wel zijn weegezwaaid gezwaaid naar links en rechts Toen de sliphaken echter niet konden worden bediend of weigerden en het onderstel

meteen weer begon door te rijden zijn de paarden meegesleurd

Een geluk bij dit ongeluk is geweest dat de zogenaamde krabbers niet aan stonden Deze dienen om te voorkomen dat de boot door bijvoorbeeld zware branding nog voor de lancering dwars op het onderstel zou komen te staan Hadden die krabbers in dit geval wel aangestaan dan was zo vreest men de boot met het zware onderstel naar de diepte gegaan en had dit ongeval zeker mensenlevens gekost

Van een draaikolk of een plotseling ontstaan diep gat ter plaatse is geen sprake geweest zo staat nu wel vast wel is de oever daar erg steil maar dat was bekend

Na uitvoerig overleg is in principe besloten ook in de toekomst de reddingboot dingboot met paarden naar zee te laten ten brengen al zullen voor het realiseren seren daarvan nog wel een aantal harde afspraken moeten worden gemaakt Een traktor die voor dit werk bij zee geschikt is kost ook

110 en daarmee kunnen ook ongelukken gelukken gebeuren waarbij dan mogelijk mensenlevens op het spel komen te staan

Van alle kanten heeft men paarden en financile aanbiedingen gehad soms tot zeer aanzienlijke bedragen Zo was om een of meer paarden te bekostigen Alles wat in deze dagen spontaan Bin-

HpnKN7HRPM f1 ?ironuramer 26363 van de KNZHRM te Amsterdam zal worden RM te Amsterdam zal worden

Amelfnd VOr het reddin8sw

op

Er zijn veel reacties van alle kanten waaronder hel telegram van koninqin \en prins De meeste reacties zij J

\ti en vol medeleven maar er zijn er Wkbij die het gebruik van de paarden ajwr om dat mev dat ziet als een vorm van dierenkwelling

Nieuwe trekpaarden reddingboot Ameland

AMELAND - De vijf paarden een maand geleden werden a

I geschaft en die in de toekomst de Amelander reddingboot weer in zee zullen trekken hebben gisteren voor het eerst de boottrailer - nog zonder boot - zon tien meter de Noordzee ingetrokken De afgelopen weken had men al

droog geoefend met boerekarren in de duinen

Zoals gemeld verdronken op 14 augustus gustus van dit jaar acht paarden bij het in zee brengen van de reddingboot Mr Adriaan de Bruine Van de nieuwe paarden is inmiddels n teruggekeerd naar de vastewal Het beest was te

nukkig aldus voorman Piet Ynsen van de reddingboot Hil verwacht dat over ongeveer drie weken de paarden de reddingboot voor het eerst in zee zullen tkk dt i d d ht reddingboot voor het eerst in zee zullen trekken en dat is eerder dan verwacht Het

,.droog ging namelijk beter ter dan men zich had voorgesteld Voor de in augustus verdronken

paarden die in de duinen zijn begraven ven wordt nog een gedenkteken ontworpen worpen Hoe dat er uit zal zien is nog niet bekend maar Piet Ynsen verwacht dat het klein en eenvoudig zal worden Op de foto De paarden draven voor de eerste keer de Noordzee in

Grafmonument voor paarden van Ameland HOLLUM - Zaterdagmorgen is

naast het Reddingbootpad bij Hollum op de plaats waar de acht omgekomen paarden begraven zijn in aanwezigheid van de anonieme schenker (een niet- Amelander een grafmonument geplaatst Het is een bijna 800 kilo zwaar stuk natuursteen ongeveer geveer 80 centimeter hoog en een meter breed Op de steen staat de reddingboot met tien paarden afgebeeld en verder staat er te lezen

Op 14 augustus 1979 strandde de Windspiel 4 Bij het lanceren van de reddingboot verdronken 8 paarden

Bii de plaatsing waren aanwezig

zig burgemeester mr Hans Lesterhuis terhuis als voorzitter van de reddingbootcommissie secretaris Douwe Gorter walbaas Piet IJnsen en chauffeur Harry Wijnberg die ie eigenlijke plaatsing voor zijn rekening nam s Middags maakte de bemanning met de boot waarvoor de nieuwe paarden liepen een tochtje naar net strand waarbij ze ook even bij het monument Kalt hielden

Laatste KNZHRM-vaart paardenreddingboot

Reddingwezen sluit bij Hollum tijdperk van paar dentr actie af

HOLLUM - De Koninklijke Noorden en Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij jjeeft zaterdag in en bij Hollum op Ameland een

bijzondere periode uit haar geschiedenis afgesloten Voor de laatste keer is die dag onder

der de vlag van de KNZHRM een motorstran- (jreddingboot met behulp van paarden naar zee

gebracht en gelanceerd Dat betekende het einde van een tijdperk dat al in 1826 met de oprichting van het station Hollum begon een tijdvak waarin de boot ruim 270 maal door paarden naar zee is gebracht en meer dan zeshonderd

honderd varenslieden zijn gered

Zeker een paar duizend belangstellenden - velen

len ook van de vaste wal - waren

bij dit even opmerkelijke als spectaculaire afscheid aanwezig zig Het ratelen van de rupsbanden van de

bootwagen

wagen de geur van de paarden het spetteren van het water onder hun hoeven dat alles wekte

bij menigeen ongetwijfeld gevoelens van weemoed

moed op Zeker was dat het geval bij de bemanningsleden ningsleden en de voerlieden Met pijn in hun hart - zoals trouwens later ook uit een toespraak

van n van hen bleek - brachten zij de boot voor het laatst naar zee

Aan hun werk voor de reddingmaatschappij kwam daarmee een einde Zij moesten wijken voor de moderne techniek In dit geval voor de komst van de hypermoderne en supersnelle zelf-

zelfrichtende

richtende motorreddingboot Johannes Frederik die sinds 28 april van dit jaar in de Ballumerbocht

bocht is gestationeerd Ondanks hun begrip voor de noodzaak van deze modernisering liet net afscheid scheid de redders zeker niet onberoerd

Onderscheidingen De meesten van hen hebben de KNZHRM dan

ook jarenlang gediend Voor hun werk bracht de voorzitter van de maatschappij Joris Dudok van Heel hun heel veel dank Allen kregen uit zijn handen een getuigschrift een aquarel van de boot en een gratificatie Vier redders ontvingen voorts de bronzen medaille voor langdurige diensten plus oorkonde Het betroffen Gooi Visser ser Jan Herder Minne Kanger en Oene de Vries De laatste drie werden bovendien onderscheiden scheiden met de zilveren medaille verbonden aan de Orde van Oranje Nassau

Gooi Visser - die al eerder een koninklijke onderscheiding kreeg - heeft de

reddingmaatschappij

schappij 39 jaar gediend als opstapper als schipper per als loodsbaas en als lid van de plaatselijke commissie

Hij bracht in totaal 181 geredden aan wal De voorzitter noemde hem een uitmuntend schipper die voortdurend goed zeemanschap betrachtte trachtte en ieders vertrouwen genoot Gooi Visser

ser later Ik heb mijn plicht naar vermogen gedaan daan Als de bemanning niet achter je staat b je nergens

Jan Herder bracht volgens de voorzitter 173 mensen veilig aan land Oene de Vries 158 en

Minne Kanger 163 De laatste twee verloren beiden den twee paarden bij de dramatische tewaterlating

ting op 14 augustus 1979 Acht paarden zijn toen met de bootwagen de diepte in getrokken en verdronken dronken Niettemin stelden de genoemde voerlieden lieden later opnieuw paarden voor de reddingboot boot beschikbaar

Ook hier sprak weer uit dat de redders en hun helpers de

"paardenboot steeds een warm hart

hebben toegedragen Dat geldt trouwens evenzeer

zeer voor de gehele eilander bevolking En naar men mag aannemen voor vele anderen ook

zoals zaterdag uit die grote belangstelling bleek Velen zijn dan ook ronduit verheugd dat er met het van de sterkte afvoeren van de paardenboot geen einde is gekomen aan een oude Amelander traditie

Heddingmuseum Naar bekend heeft de gemeente het boothuis te

Hollum en de boot van de reddingmaatschappij overgenomen en deze overgedragen aan Stichting

ting Paardenreddingboot Ameland De officile overdracht vond eveneens zaterdag plaats met de gebruikelijke handelingen als het overhandigen gen van de sleutel en het strijken en hiisen van respectievelijk de maatschappijen en de stichtingsvlag tingsvlag

In de toespraken van voorzitter en secretaris van de stichting respectievelijk burgemeester

mr Michiel Zonnevylle grote tevredenheid door de stichting een oude traditie houden blijft De bedoeling jaar demonstraties met en van het boothuis een

ken Volgens de burgemeester boothuis en de boot een roerend monument aan het eiland toegevoegd

Hij maakte bekend dat in het boothuis een gevelsteen met de namen van de redders om het leven kwamen voorzitter kwam naar voren ders van hel station Hollum pogingen om het leven van redden Vijf daarvan verdronken 1861 toen nun boot in de

Op de bijeenkomst van enkele ogenblikken stilte halve aan hen bracht de redders walbazen voerlui wen van het station Hollum ,,Met hun daden hebben dit station een prachtige rie heeft van Io2 jaar Een dag definitief is afgesloten wordt nu nog een reddingboot zee gebracht Een bijzonder dingwezen is voorgoed