Cultuur in Beeld Utrecht, 25 november 2013 Gebaseerd op Art and Socialization Ineke Nagel Harry...

Cultuur in BeeldUtrecht, 25 november 2013

Gebaseerd opArt and Socialization

Ineke NagelHarry Ganzeboom

International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences, second edit ion

SOCIALISATIE IN KUNST EN CULTUUR

Ineke NagelVrije Universiteit

SocologieAmsterdam

Is deelname aan kunst en cultuur een kwestie van

persoonlijke smaak?

Ja

Maar niet alleen:

De deelname aan kunst en cultuur is ook sterk

gerelateerd aan sociale positie, met name

opleidingsniveau.

Opleidingsverschillen zijn groter dan generatieverschillen.

INTRODUCTIE

PODIUMKUNSTEN: VERSCHILLEN NAAR OPLEIDING

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980

ontwikkeling geboortecohort in segmenten - laag opgeleiden (model 3)

ontwikkeling geboortecohort in segmenten - hoog opgeleiden (model 3)

ontwikkeling geboortecohort lineair - laag opgeleiden (model 5)

ontwikkeling geboortecohort lineair - hoog opgeleiden (model 5)

hoger opgeleiden

lager opgeleiden

Bron: AVO (SCP, 1979-2007)

Geboortejaar →

↑ Participatie podiumkunsten

CULTUREEL ERFGOED: VERSCHILLEN NAAR OPLEIDING

lager opgeleiden

Bron: AVO (SCP, 1979-2007)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980





hoger opgeleiden

↑ Participatie erfgoed

Geboortejaar →

POPULAIRE CULTUUR: VERSCHILLEN NAAR OPLEIDING

hoger opgeleiden

lager opgeleiden

Bron: AVO (SCP, 1979-2007)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980





↑ Participatie populaire cultuur

Geboortejaar →

De belangstelling voor cultuur ontstaat voor een

belangrijk deel in het ouderlijk gezin.

OUDERLIJK MILIEU

OUDERLIJK MILIEU

Analyses Nagel (2002) Bron: AVO (SCP, 1979-1999)

Belangstelling voor kunst en cultuur ontstaat vroeg in het leven!

Socialisatie: door ouders, door school? door peers, sociale netwerken?

Belangrijke vraag: In hoeverre kan belangstelling voor kunst en cultuur

ontstaan buiten de ouders om?

PROBLEEMSTELLING

Culturele reproductie

Consequenties (gunstige) sociale posities

worden overgedragen van ouders op kinderen

Stimuleren van kunst en cultuur kan alleen via ouders

Culturele mobiliteit

Consequenties (gunstige) sociale posities

zijn bereikbaar buiten ouderli jk milieu om

Stimuleren van kunst en cultuur kan ook via school en andere kanalen dan ouders

CULTURELE REPRODUCTIE OF CULTURELE MOBILITEIT?

Bourdieu, De Jager Belangstell ing voor kunst en

cultuur kan alleen maar onstaan in het ouderli jk gezin

Belangstell ing voor kunst en cultuur heeft maatschappelijke voordelen

DiMaggio Belangstelling voor kunst en

cultuur kan ook buiten het ouderlijk gezin ontstaan: op school of via social netwerken

Belangstelling voor kunst en cultuur heeft maatschappelijke voordelen

Status theory: Deelname aan kunst en cultuur levert status of

gedragsbevestiging op Deelname aan kunst en cultuur wordt gestuurd door sociale

normen De norm “kunst en cultuur is belangrijk” :

Wordt in verschillende mate overgedragen door ouders, school en sociale netwerken, vrienden

Is in verschillende mate gangbaar in sociale netwerken

Informatietheorie: Kunst en cultuur is complexe vorm van informatie Deelname aan kunst en cultuur vereist cognitiever

vaardigheden: Algemene cognitieve vaardigeheden Kennis over kunst en cultuur

HOE WERKT HET? TWEE THEORIEËN

Uitkomsten (alle onderzoek): Grote effecten cultuurparticipatie

ouders op cultuurparticipatie onder kinderen en volwassenen

ONDERZOEK EFFECTEN OUDERS

Onder volwassenen:Ganzeboom, 1982De Graaf & De Graaf, 1988Van Eijck 1997Nagel & Ganzeboom, 2002 De Vries & De Graaf, 2008 Kraaykamp & Nieuwbeerta, 2000; Kraaykamp & Van Eijck, 2010 Yaish & Katz-Gerro, 2010

Onder jongeren:Crook 1997Sullivan 2001Van Wel, Couwenbergh-Soeterboek, Couwenbergh, Ter Bogt, Raaijmakers 2006Jaeger 2009Damen, Nagel & Haanstra 2010Nagel, Damen & Haanstra 2010

Lezen:Kraaykamp 2003Verboord & Van Rees 2003 Notten 2011Nagel & Verboord 2012

CULTUUR-PARTICIPATIE


OUDERS

OPLEIDING OUDERS

OPLEIDINGSNIVEAU

Deelname aan cultuureducatie vroeger is aan respondenten gevraagd: Voordeel: effecten cultuureducatie over hele onderwijsloopbaan Nadeel: retrospectieve vertekening

Uitkomsten: Relatief grote effecten cultuureducatie onder volwassenen Maar niet altijd rekening gehouden met ouders (Kracman, Chistin) … dus effecten

mogelijk overschat

ONDERZOEK CULTUUREDUCATIE 1: RETROSPECTIEF

Onder volwassenen:Kracman 1996Christin 2008

Lezen:Kraaykamp 2003CULTUUR-

PARTICIPATIE


OUDERS

OPLEIDING OUDERS

SCHOOLNIVEAUCULTUUREDUCATIE

Deelname aan cultuureducatie is via administraties vastgesteld: Voordeel: onafhankelijke meting (geen retrospectieve vertekening) Nadeel: slechts mogelijk voor specifieke cultuureducatie (CKV)

Uitkomsten: Relatief kleine (of geen) effecten cultuureducatie onder volwassenen Positieve effecten vaak binnen dezelfde kunstvorm

ONDERZOEK CULTUUREDUCATIE 2: PROSPECTIEF

Onder volwassenen:Ranshuysen & Ganzeboom 1993 (Kunst-kijkuren en muziekluisterlessen)Nagel, Ganzeboom, Haanstra & Oud 1997 (examens kunstvakken)Nagel, Damen & Haanstra 2010 (CKV)

Lezen (literatuurlessen):Verboord & Van Rees (2003)Verboord (2005)



OUDERS

OPLEIDING OUDERS


Uitkomsten (al le onderzoek): Grote eff ecten opleidingsniveau op cultuurparticipatie onder kinderen en volwassenen Eff ecten zijn vergelijkbaar met die van ouderlijk milieu

Maar: Opleidingsniveau refl ecteert ook cognitieve vaardigheden, die al vóór de

schoolperiode aanwezig zijn Het eff ect van opleidingsniveau kunnen we niet zomaar interpreteren als de bijdrage

van school

ONDERZOEK OPLEIDINGSNIVEAU 1: CROSS-SECTIONEEL



OUDERS

OPLEIDING OUDERS


Zonder rekening te houden met ouders:DiMaggio & Useem 1978Kracman 1996 Christin 2008 Rekening met ouders:Ganzeboom 1982Nagel & Ganzeboom 2002De Graaf &De Graaf, 1988 De Vries & De Graaf 2008Kraaykamp &Nieuwbeerta 2000Kraaykamp & Van Eijck 2010Yaish & Katz-Gerro 2010

De bijdrage van opleidingsniveau vastellen oplossing 1: cognitieve vaardigheden (vooraf) meten) oplossing 2: culturele participatie vooraf meten en na de schoolperiode

opnieuw Uitkomsten:

Opleidingsverschillen bestaan deels al in het begin van het voortgezet onderwijs

Opleidingsverschillen nemen toe van adolescentie tot jong volwassenheid Dit geldt alleen voor cultuurparticipatie, niet voor leesfequentie

ONDERZOEK OPLEIDINGSNIVEAU 2: DYNAMISCH ONTWERP

Met meting cognitieve vaardigheden: Dynamisch ontwerp:Nagel & Ganzeboom 2002Nagel 2010Nagel, Damen & Haanstra 2010 (CKV)Nagel & Verboord 2012

CULTUUR-PARTICIPATIELEEFTIJD 1


OUDERS

OPLEIDING OUDERS

OPLEIDING 1



OPLEIDING 2

Ouders en school zijn belangrijke determinanten van deelname aan kunst en cultuur.

Niet alleen in de jeugd, maar ook in de volwassenheid Opleidingsverschillen worden relatief belangrijker.

OUDERS VERSUS SCHOOL IN DYNAMISCH PERSPECTIEF

14 jaar

ouders school individu

30 jaar

ouders school individu

Nagel en Ganzeboom (2002)

Cultuurparticipatie ontstaat vroeg in het leven, vooral in het ouderlijk gezin

School is minder belangrijk Opleidingsverschillen ontstaan niet allemaal op school Kunsteducatie draagt relatief weinig bij aan

cultuurparticipatieMaar: School draagt wel bij aan cultuurparticipatie

Opleidingsverschillen ontstaan deels tijdens de onderwijsloopbaan

Is normoverdracht de verklaring?

CONCLUSIE

Contact: Ineke Nagel Vrije Universiteit Amsterdam Afdeling Sociologie

www.inekenagel.com [email protected]

Bedankt voor uw belangstelling!

VRAGEN?

http://www.inekenagel.com/

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Cultuur in Beeld Utrecht, 25 november 2013 Gebaseerd op Art and Socialization Ineke Nagel Harry...

Documents

Transcript of Cultuur in Beeld Utrecht, 25 november 2013 Gebaseerd op Art and Socialization Ineke Nagel Harry...