Commissie van Toezicht bij De PI Achterhoek, locatie Ooijerhoek … · 2019-10-29 · 3 De...

Commissie van Toezicht bij

De PI Achterhoek, locatie Ooijerhoek

te Zutphen

JAARVERSLAG 2014

2

INHOUD

De Inrichting en de Commissie van Toezicht p. 3

Vergaderingen van de commissie p. 4

Maandcommissariaat p. 6

Beklagcommissie p. 9

Managementoverzicht 2014 Bijlage I

Uitspraken RSJ 2014 Bijlage II

3

De inrichting en de commissie van toezicht

Inrichting

Dit verslag ziet op de werkzaamheden die de commissie van toezicht als bedoeld in

artikel 7 van de Penitentiaire Beginselenwet (Pbw) in het verslagjaar heeft verricht bij de

Penitentiaire Inrichting (P.I.) Achterhoek, locatie Ooijerhoek, te Zutphen.

De P.I. Achterhoek is een inrichting voor mannen. Afdeling A is de ISD-afdeling, de afdeling

voor stelselmatige daders. De EZV-afdeling, die begin 2014 nog op locatie de Kruisberg

gevestigd was, is nu in de Ooijerhoek gevestigd op afdeling B1. Afdeling B2 is aangewezen

als huis van bewaring en afdelingen C en D als gevangenis. Het beveiligingsniveau van de

inrichting is drie op de landelijk geldende schaal van nul tot drie.

Van oktober tot december 2014 heeft in de Ooijerhoek een verbouwing plaatsgevonden,

waarbij onder meer het aantal meerpersoonscellen is vergroot. Daardoor is het aantal plaatsen

in de Ooijerhoek uitgebreid tot 250.

Commissie van toezicht en secretariaat

Aan het einde van het verslagjaar was de commissie van toezicht (verder: de commissie) als

volgt samengesteld:

Naam Functie

Dhr. mr. D. Vergunst Rechter

Voorzitter

Dhr. R.G.B. Stokman Werkbegeleider Reclassering Nederland

vice-voorzitter

Dhr. W.J.G. Koekkoek Trajectbegeleider Onderwijs

Lid

Mw. mr. S. ten Doesschate Advocaat

lid

Mw. M.J. Seijger Gemeenteraadslid, lid steunfractie

Lid waterschap

Mw. drs. A.E. van der Brug-Hooij Specialist Ouderengeneeskunde

lid

Dhr. G.J. van Dijk Gemeenteraadslid

Lid Vastgoedadviseur

Mw. mr. H.C.C. Berendsen, Officier van Justitie

Lid

In dit verslagjaar zijn voor de commissie werkzaam geweest als (plaatsvervangend) secretaris:

mw. drs. P.F. Lammers

mw. mr. M.J. Derksen

4

Deskundigheidsbevordering commissie

Op 9 januari 2014 heeft een bijeenkomst van de Raad voor Strafrechtstoepassing en

Jeugdbescherming (RSJ) plaatsgevonden in de P.I. Daarbij was (in elk geval) één van de

leden van de commissie aanwezig.

Eén van de leden van de commissie heeft de landelijke themadag voor commissies van

toezicht op 3 november 2014 bijgewoond.

Eén van de secretarissen heeft op 4 september 2014 in de P.I. de themamiddag over de ISD-

maatregel bijgewoond.

Daarnaast worden bij gelegenheid van de vergaderingen van de commissie telkens de meest

recente en relevante uitspraken van de RSJ en de beklagcommissie besproken.

Vergaderingen van de Commissie van Toezicht

In 2014 is de commissie elf keer in vergadering bijeen geweest en wel op 8 januari, 5 februari,

5 maart, 2 april, 7 mei, 4 juni, 2 juli, 3 september, 1 oktober, 5 november en 3 december.

De vergaderingen van de commissie werden steeds bijgewoond door de vestigings- of

locatiedirecteur. Vaak was ook de ambtelijk secretaris/ juridisch medewerker aanwezig. Bij

enkele vergaderingen was daarnaast een andere medewerker van de P.I. aanwezig om een

toelichting te geven over een specifiek onderwerp. De samenwerking met de directie was –

net zoals voorgaande jaren – constructief te noemen. De sfeer tijdens de vergaderingen was

steeds goed.

De vergaderingen vonden plaats aan de hand van een aantal vaste vergaderpunten te weten:

- het verslag van de vorige vergadering

- de ingekomen stukken en mededelingen

- het verslag van de directie

- het verslag van de maandcommissaris

- indien aanwezig de notulen van de Gedeco

- de uitspraken van de beklagcommissie en/of de RSJ

- Bespreekpunten van de commissie

Bespreekpunten in de vergaderingen van de commissie in 2014 waren onder andere:

Ontwikkelingen landelijk/regionaal niveau

minVenJ: het Masterplan DJI

minVenJ: de wijziging Regeling Selectie, Plaatsing en Overplaatsing

Gedetineerden (SPOG) in verband met promoveren en

degraderen binnen het gevangeniswezen

RSJ: de toetsingscriteria

Kenniscentrum: de landelijke themadag commissies van toezicht 2014

Ontwikkelingen Inrichtingsniveau

de implementatie van het Masterplan/ de sluiting van de Kruisberg en de gevolgen;

voor het personeel van de P.I. als geheel

afhandeling van klachten door de medische dienst;

(bestrijding van) drugsgebruik binnen de inrichting;

de invoering van DBT en de gevolgen daarvan;

het lage aanbod van gedetineerden met een ISD-maatregel;

de kwetsbaarheid van het onderwijs;

5

de tijdelijke leegstand binnen de Ooijerhoek;

de plaatsing van een kleedhok voor bezoekers voor gevallen waarin nader onderzoek

nodig is als het detectiepoortje afgaat en de oorzaak onbekend is;

de invoering van een nieuw rooster/dagprogramma en de problemen die daarbij in de

opstartfase naar voren kwamen;

de aanwezigheid van naar verhouding veel gedetineerden die extra geestelijke

gezondheidszorg nodig hebben;

de beperkte bezetting bij de psychologen van de P.I.;

de vraag of gedetineerden die niet deelnemen aan kerkdiensten tijdens die diensten

moeten worden ingesloten of niet;

de invoering van een nieuw dagprogramma;

de pogingen om nieuwe leden van de Gedeco te werven;

de onder het kopje ‘inrichting’ genoemde verbouwing;

de mate waarin gedetineerden toegang hebben tot computers;

de gang van zaken bij afwezigheid van docenten op de afdeling onderwijs;

het gebruik van een zogeheten ‘randomizer’ om te bepalen welke gedetineerden

gevisiteerd worden;

Praktijk

verslagen van de maandcommissarissen;

verslagen van de Gedeco-vergaderingen;

Casuïstiek

het arrest Varnas-Litouwen van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens over

bezoek zonder toezicht (BZT) in het Huis van bewaring en de gevolgen daarvan;

Werkwijze commissie

manieren om de doorlooptijden van de beklagzaken te versnellen;

aanlevering per mail van inlichtingen (reacties van de directie op klachten).

In aanvulling op het overzicht van bespreekpunten in de commissievergadering wordt het

volgende opgemerkt.

Bij meerdere gelegenheden werd stilgestaan bij de betekenis van het beleidskader

Dagprogramma, beveiliging en toezicht op maat (DBT), de wijziging van de Regeling SPOG

en de invoering van het systeem van promoveren en degraderen binnen het gevangeniswezen

(het ‘stoplichtmodel’). De invoering van DBT en daarmee van het stoplichtmodel was in de

Ooijerhoek voorzien voor 1 maart 2014, maar is uitgesteld tot 1 mei 2014. Er is gesproken

over het feit dat de invoering van het stoplichtmodel voor de meeste gedetineerden een

teruggang in de mate van vrijheid heeft betekend, over de invloed van het stoplichtmodel op

de sfeer in de P.I. en over de klachten over dit onderwerp. Onder meer is gesproken over een

‘serieklacht’ over diverse deelonderwerpen, grotendeels gerelateerd aan (de invoering van)

het stoplichtmodel, die door meerdere gedetineerden is ingediend. Naar aanleiding van de

uitspraak van de kort-geding-rechter in Den Haag van 24 juni 2014 (zaaknummer

C/09/464462/KG ZA 14-469), waarin de voorzieningenrechter de Staat heeft veroordeeld om

binnen twee weken na betekening van het vonnis het dagprogramma van eisers in

overeenstemming te brengen met de eisen gesteld aan een regime van algehele gemeenschap

als bedoeld in artikel 20 van de Pbw, heeft de P.I. het programma in het basis-plus-regime met

ingang van 1 juli 2014 aangepast.

6

Ook bij de invoering van het Masterplan werd meerdere keren stilgestaan, met name omdat

het Masterplan sluiting van de Kruisberg, van één van de locaties van de P.I. Achterhoek, met

zich heeft meegebracht. Deze sluiting treft de P.I. als geheel: 34% van het personeel is

boventallig geworden en daarbij is geen onderscheid gemaakt tussen personeelsleden van de

Kruisberg en de Ooijerhoek. De sluiting treft senior piw-ers naar verhouding het zwaarst. In

die categorie wordt 54% boventallig. Als uitgangspunt geldt dat personeelsleden die

boventallig zijn geworden, zoveel mogelijk van werk naar werk worden begeleid. Per 1 mei

2014 is de leegstand binnen de P.I. Ooijerhoek geconcentreerd in de Kruisberg. Vanaf dat

moment is het van werk-naar-werk-programma in werking getreden. Er is een aantal

personeelsbijeenkomsten belegd. Dit is ten koste gegaan van een aantal activiteiten van

gedetineerden. Na de komst van de personeelsleden uit de Kruisberg is gesproken over de

moeilijkheden bij het laten samengaan van personeel uit de Kruisberg en de Ooijerhoek. Het

inwerken van de relatief grote groep voormalige Kruisberg-medewerkers trok een zware

wissel op de medewerkers die vóór de sluiting van de Kruisberg al in de Ooijerhoek werkten.

Niet lang na het vertrek van gedetineerden en personeel uit het gebouw van de Kruisberg is

het overgedragen aan het COA.

De commissie heeft in 2014 enkele onderwerpen besproken die worden genoemd in

voornoemde toetsingscriteria van de RSJ:

- rechtmatige insluiting: Namens de directie is toegelicht welke procedures worden gevolgd

om de rechtmatige insluiting te waarborgen, zoals steekproefsgewijze controles door de

directeur.

- huisregels: De huisregels zijn ooit per cel zijn verspreid, maar zijn nu niet meer per cel

voorhanden. Ze zijn nog wel beschikbaar op de afdeling en in de bibliotheek.

- accommodatie: Namens de directie is onder meer aangegeven dat gedetineerden in de

Ooijerhoek zes keer per week kunnen douchen, dat de was één keer per week kan worden

geruild en dat de luchtplaats verticaal zicht biedt op de open lucht.

- preventie en beheersing van calamiteiten en agressiebeheersing

Tijdens de vergadering van juni heeft het hoofd veiligheid, mede naar aanleiding van de

agendering van de hiervoor genoemde voor de toetsingscriteria gehanteerde thema’s preventie

en beheersing van calamiteiten en agressiebeheersing een voordracht gegeven over het thema

veiligheid. Het gaat daarbij zowel om externe (het binnen houden van gedetineerden) als

interne veiligheid (waarbij het m.n. gaat om het welzijn van zowel gedetineerden als

medewerkers). Het hoofd veiligheid heeft toegelicht dat hij zich heeft beziggehouden met het

overzichtelijk en toegankelijk maken van protocollen, met name via de veiligheidssite. Voor

de opzet van die site geldt een landelijk format. Om de actualiteit te waarborgen wordt de

inhoud van de site niet op grote schaal in hard copy verspreid. Voorts heeft het hoofd

veiligheid onder meer aangegeven dat iedere twee jaar vindt een veiligheidsaudit plaatsvindt

en dat het IBT zes keer per jaar een grote training doet. De commissie heeft na de voordracht

aangegeven de indruk te hebben dat de directeur en de medewerkers de veiligheid in de

inrichting deugdelijk organiseren.

Maandcommissariaat

De leden traden volgens het jaarrooster telkens twee aan twee op als maandcommissaris en

hielden minimaal eenmaal per maand spreekuur. Een medewerker van het backoffice/ het

Bureau Sociale Dienstverlening (BSD) treedt op als contactpersoon met betrekking tot het

bezoek van de maandcommissarissen. Deze medewerker informeert de maandcommissarissen

7

steeds voorafgaand aan hun bezoek aan de inrichting over de stand van de ingekomen

sprekersbriefjes van de gedetineerden.

Op verzoek van de Gedeco is de afspraak gemaakt dat de maandcommissarissen hun komst

naar de inrichting een week tevoren bij het BSD aankondigen, zodat de mogelijkheid om

daadwerkelijk gebruik te maken van het spreekuur, verbeterd wordt.

Wat betreft de behandeling en afhandeling van de zaken die bij de maandcommissaris

terechtkomen is het streven erop gericht dat de maandcommissaris na afloop van ieder bezoek

met het afdelingshoofd de zaken bespreekt die zich daarvoor lenen en nagaat in welke

gevallen dat tot een oplossing kan leiden.

In de praktijk blijkt het lastig dit soort gesprekken ook daadwerkelijk in te plannen. In

voorkomend geval kon de maandcommissaris ook bij de directeur terecht.

Daar waar de beoogde terugkoppeling met het afdelingshoofd of de directeur kort na het

maco-spreekuur tot stand kwam, leverde dit naar de ervaring van de maandcommissarissen

ook dikwijls goede resultaten op.

Van het bezoek van de maandcommissaris wordt schriftelijk verslag uitgebracht aan de

vergadering van de commissie. In voorkomende gevallen worden kwesties uit dit verslag in

de vergadering van de commissie met de directie besproken en – in de gevallen waarin dat

mogelijk is – alsnog opgelost.

De onderwerpen waarover de maandcommissarissen met de gedetineerden hebben gesproken

in 2014 zijn onder andere:

Over doen / laten inrichting / directeur / medewerkers

- het niet kunnen krijgen van contact met de directeur

- het niet kunnen krijgen van contact met de MMD

- inzage in het pendossier door de gedetineerde

- de vermeende vermissing van een brief aan de directeur

- de bejegening door piw-ers

- de privacy van een gedetineerde

- de manier waarop de P.I. omgaat met een gevoel van onveiligheid bij een gedetineerde

- de bereikbaarheid van de BSD

Verblijf – voortgang detentie – behandeling

- (het gebrek aan) voortvarendheid bij de faseringsprocedure

- het niet aanbieden van een KVV-(‘kiezen voor verandering’)-training

Cel en goederen

- de manier waarop met spullen van een gedetineerde is omgegaan na een celinspectie

- het zoekraken van goederen bij vervoer

- plaatsing op een meerpersoonscel

- defecte verlichting op cel

- het ventilatierooster op cel

Verzorging

- de wens om koosjer te eten

- problemen bij de verstrekking van medicijnen

- het dieet van een gedetineerde

8

- het verzuim om medicijnen klaar te leggen

- het niet mogen uitvoeren van etenswaren

- de bestelling van een speciaal matras om medische redenen

- het ontbreken van onderdelen van de maaltijd

- het niet kunnen douchen tussen de arbeid en het bezoek

- het onvoldoende malen van voedsel

- de mate van variatie in het menu

- het niet ontvangen van voeding volgens het juiste dieet

Financiële zaken

- het niet krijgen van contact met de MMD om geldzaken te kunnen regelen

- het bedrag dat de winkel teruggeeft voor de retournering van lege flessen

- de loonbetaling

- de vaststelling van een boete door de bibliothecaresse vanwege beschadiging van een

boek.

Afdeling

- het ontbreken van een afdelingscomputer en dagbladen

Arbeid

- uitbetaling van wachtgeld

- arbeids(on)geschiktheid

Overige activiteiten/ insluiten/ uitsluiten

- de regels over roken tijdens het luchten

- (het niet aanbieden van) TRA-activiteiten

- insluiting op het moment dat geen TRA-activiteiten worden geboden

- het uitsluiten van de activiteit sport als een gedetineerde twee keer niet heeft meegedaan

- verblijf op cel bij arbeidsongeschiktheid

- het niet krijgen van een mogelijkheid om te luchten

- het niet doorgaan van een sportmoment

- het verkorten van de sportactiviteit

- het aantal uitsluitings-uren in het basisprogramma

- het recht op kappersbezoek

- plaatsing in het basisprogramma of uitblijven van promotie naar het plusprogramma

- het niet opgehaald worden voor religieuze bijeenkomsten

- het samenvallen van diverse activiteiten in het dagprogramma

- het door personeel niet juist hanteren van het rooster

- onduidelijkheid over het rooster

- onrust bij een gedetineerde door wisselingen in het rooster

- het alleen mogen luchten in de luchtkooi

Controles en disciplinaire straffen

- de gang van zaken rond een urinecontrole

- de duur van een disciplinaire straf

- een disciplinaire straf voor het niet (kunnen) plassen tijdens een urinecontrole

- het moment van opleggen van een disciplinaire straf

Contact buitenwereld

- het niet krijgen van een telefoonnummer van Jeugdzorg

9

- het lezen van de post door piw-ers

- een belkaart die geregistreerd staat op locatie de Kruisberg

- de postafhandeling

- het openen van advocatenpost

- de gang van zaken bij de aanvraag van verlof

- het niet doorgeven van terugbelverzoeken

- het niet krijgen van de gelegenheid om te bellen op een met een instantie afgesproken

tijdstip

De beklagcommissie

De beklagcommissie houdt in principe zitting in meervoudige samenstelling. Er wordt zoveel

mogelijk mondeling uitspraak gedaan. Van deze mondelinge uitspraak wordt aan partijen een

schriftelijke aantekening uitgereikt. Als er beroep wordt ingesteld, dan wordt de schriftelijke

aantekening van de mondelinge uitspraak conform artikel 67 lid 6 van de Pbw in een

schriftelijke uitspraak omgezet.

In 2014 in totaal 706 klachten ingediend.1 Er zijn 738 klachten afgedaan, waarvan 29

rogatoire verhoren. Van de klachten zijn er 56 (deels) gegrond verklaard, 113 ongegrond en

32 niet-ontvankelijk. Daarnaast zijn er 25 klachten doorgezonden naar andere instanties. Er

zijn in totaal 483 klachten ingetrokken. Een groot deel daarvan is ingetrokken na bemiddeling

door de maandcommissaris (334), de rest bij andere gelegenheden, bijvoorbeeld na

behandeling ter zitting. De cijfers volgen uit het zogenaamde managementoverzicht, zie

bijlage I bij dit verslag.

Het aantal klachten is in 2014 fors hoger dan het aantal klachten in 2013. De stijging kan voor

een deel verklaard worden door de op pagina 5 genoemde serieklacht.

1 Zie ook het managementoverzicht in bijlage I bij dit verslag.

10

Vergelijking vorige verslagperiode

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Ingekomen klachten 234 313 294 379 298 335 706

Afgehandelde klachten totaal 328 284 293 326 330 286 738

Afdoening

(Deels) gegrond 40 32 56 21 19 40 56

Ongegrond 115 81 76 77 61 47 113

Niet-ontvankelijk 43 50 32 38 80 18 32

Ingetrokken totaal 47 60 66 108 96 115 483

Ingetrokken na bemiddeling mc2 31 31 19 46 26 21 334

Rogatoir verhoor 34 23 34 33 34 44 29

Doorgezonden aan andere instantie 5 3 14 22 25

Andere wijze afgedaan 18 7 5

In aanvulling op dit overzicht wordt opgemerkt dat - afgaande op hetgeen in beklagzaken en

bemiddelingstrajecten wordt gesteld - het aantal incidenten waarin sprake zou zijn van fysiek

geweld - door of ten opzichte van personeel - gelukkig nog steeds zeer beperkt is. Naar de

indruk van de commissie speelt het klimaat van positieve bejegening, dat over het algemeen

binnen de inrichting PI de Ooijerhoek heerst, hierin een belangrijke rol.

De commissie is van oordeel dat de inrichting in het algemeen de nodige zorgvuldigheid in

acht neemt als het gaat om de rechtspositie van gedetineerden.

Bij de behandeling van beklagzaken worden - zoals ook over voorgaande verslagjaren is

gemeld - de van belang zijnde rapportages en op schrift gestelde maatregelen vrijwel steeds

tijdig en volledig beschikbaar gesteld en van de nodige toelichting voorzien.

Deze werkwijze vormt in de visie van de commissie een belangrijk en praktisch instrument

om de kwaliteit van de besluitvorming en daarmee de rechtspositie van gedetineerden te

bewaken. Aan de hand van bedoelde gegevens wordt er immers op toegezien dat

besluitvorming plaatsvindt op basis van verifieerbare feiten.

Uitspraken RSJ

Een overzicht van de beroepen bij RSJ in zaken die in 2014 door de beklagcommissie zijn

afgedaan, gaat hierbij als bijlage II.

Dit verslag is vastgesteld op 7 mei 2015.

De secretaris, De voorzitter,

drs. P.F. Lammers mr. D. Vergunst.

2 mc = maandcommissaris

11

Bijlage I: Managementoverzicht 2014 CvT P.I. Achterhoek, locatie Ooijerhoek,

zie volgende bladzijde

B

egin

voorr

aad

Inst

room

Uit

stro

om

Doorl

oopti

jd

Geg

rond

Ongeg

rond

Dee

ls g

egro

nd

Over

ged

ragen

Nie

t ontv

ankel

ijk

inget

rokken

Inget

rokken

na

bem

iddel

ing

Afd

oen

ing n

a ro

gat

oir

ver

zoek

Ein

dvoorr

aad

Kw 1 69 114 103 81 12 23 9 13 33 4 9 80

Kw 2 80 425 141 44 19 36 8 8 51 7 12 364

Kw 3 364 119 382 50 14 30 1 3 5 33 294 2 101

Kw 4 101 48 112 65 9 24 1 5 6 32 29 6 37

Totaal 706 738 54 113 2 25 32 149 334 29

12

Bijlage II: RSJ-beroepen 2014

Klachtnummer Uitspraak beklagcommissie Beroep ingesteld door

Uitspraak RSJ

2013-229 Gegrond; comp. € 400,- totaal Directie Ongegrond

2013-254 Ongegrond Klager Ongegrond

2013-266 Gegrond; comp. € 400,- totaal Directie Ongegrond

2013-281 Gegrond Directie Ongegrond

2013-285 Ongegrond Klager Niet-ontvankelijk

2013-286 Niet-ontvankelijk Klager Ongegrond


2013-300 Ongegrond Klager Gegrond




2013-333 Gegrond; comp. € 30,- Directie Ongegrond

2013-334 Gegrond; comp. € 22,50 Directie Gegrond

2014-2 Ongegrond Directie Ongegrond



2014-5 Ongegrond Directie Ongegrond











2014-115 Gegrond Directie Gegrond

2014-120 Gegrond; comp. € 5,- Klager Ingetrokken

2014-123 Gegrond; comp. € 50,- Directie Nog geen uitspraak

2014-131 Gegrond Directie Nog geen uitspraak





2014-531 Ingetrokken??? Klager Ongegrond


2014-541 Gegrond; comp. € 10,- Klager Nog geen uitspraak






2014-575 Ongegrond Klager Nog geen uitspraak

2014-589 Ongegrond Klager Nog geen uitspraak

2014-590 Gegrond; comp. € 50,- Klager Ongegrond

2014-677 Niet-ontvankelijk Klager Nog geen uitspraak


Commissie van Toezicht bij De PI Achterhoek, locatie Ooijerhoek … · 2019-10-29 · 3 De...

Documents

Transcript of Commissie van Toezicht bij De PI Achterhoek, locatie Ooijerhoek … · 2019-10-29 · 3 De...